2014 Metodyka WF studia I stopnia W15 Cykl prakseologiczny

METODYKA
WYCHOWANIA
FIZYCZNEGO
Studia I stopnia
Autor:
Tomasz Frołowicz
EFEKTYWNOŚĆ PRACY
NAUCZYCIELA WF
CYKL SPRAWNEGO DZIAŁANIA
(CYKL PRAKSEOLOGICZNY)
„Wychowanie jest to sztuka, której nikt
dotąd nie umie, jest to kurs, który jakaś
dobra głowa dopiero ma ułożyć.”
Jędrzej Śniadecki
Tomasz Frołowicz
Metodyka WF
Studia I stopnia
Wykład 15
NIEKTÓRE KOSZTY NISKIEJ JAKOŚCI WF


Rząd powinien przestać wyrzucać miliony dolarów na WF, w którym
uczy się rzeczy mało użytecznych. Należy położyć nacisk na realne
problemy, jak promocja AF, przeciwdziałanie otyłości i bólom
kręgosłupa – z badań w USA, 2006 i 2007.
Wychowanie fizyczne to bezproduktywna działalność edukacyjna.
Wychowanie fizyczne słabo przygotowuje do życia i jest zwykłą
stratą czasu, w szkole jest marginalizowane – z Raportu
Światowego Kongresu Wychowania Fizycznego, Berlin 1999.
(cyt. za: Wiesław Osiński)
Tomasz Frołowicz
Metodyka WF
Studia I stopnia
Wykład 15
Skuteczność pracy nauczyciela
to stopień realizacji zakładanych celów.
Efektywność uwzględnia ponadto
ponoszone nakłady.
efektywność =
wartość celu
koszt osiągnięcia celu
Działalność efektywna cechuje się wysoką jakością.
Jakość jest wtedy, gdy produkty są wytwarzane bez wad.
Tomasz Frołowicz
Metodyka WF
Studia I stopnia
Wykład 15
Różne aspekty jakości w edukacji:
‒ jakość jako wyjątkowość (oryginalność)
‒ jakość jako doskonałość
‒ jakość jako funkcjonalność (zaspokojenie potrzeb)
‒ jakość jako korzystny stosunek wartości efektu
do niezbędnych kosztów
‒ jakość jako transformacja (rozwój)
Tomasz Frołowicz
Metodyka WF
Studia I stopnia
Wykład 15
Aspekty obserwacji lekcji WF:
- dobór celów lekcji, w kontekście programu nauczania
lub możliwości uczniów,
- realizacja celów lekcji,
- respektowanie zasad budowy lekcji, w związku z realizacją celów
lekcji,
- dobór treści kształcenia, w związku z realizacją celów lekcji,
- dobór metod realizacji zadań ruchowych, w związku z realizacją celów
lekcji,
- dobór metod wspierania rozwoju wiedzy, w związku z realizacją celów
lekcji,
- intensywność lekcji, w związku z realizacją jej celów lekcji,
- indywidualizacja oddziaływania edukacyjnego, w związku
z realizacją celów lekcji,
- sposoby oceny aktywności i osiągnięć uczniów, w związku
z realizacją celów lekcji,
- zastosowane formy organizacyjne, w związku z realizacją celów lekcji,
- elementy organizacji lekcji w związku z realizacją celów lekcji.
Tomasz Frołowicz
Metodyka WF
Studia I stopnia
Wykład 15
Działalność nauczyciela bardziej przypomina
twórczość niż wytwórczość.
Szkoła jest bardziej teatrem niż fabryką.
Pytanie o efektywność teatru różni się
od pytania o efektywność fabryki.
O ile można z dużą dokładnością
oceniać efektywność fabryki,
o tyle nie jest możliwa ostateczna
(bezdyskusyjna) ocena efektywności pracy
nauczyciela wychowania fizycznego.
Tomasz Frołowicz
Metodyka WF
Studia I stopnia
Wykład 15
Efektywność pracy nauczyciela
stan
początkowy
działanie
idealne
stan
oczekiwany
(cel założony)
błąd
realizacji
stan osiągnięty
(cel zrealizowany)
Tomasz Frołowicz
Metodyka WF
Studia I stopnia
Wykład 15
Efektywność pracy nauczyciela WF
w świetle koncepcji kształcenia wielostronnego
Zakładane cele WF:
Jak oceniać realizację celów?
1. Aktywność uczniów
np.:
-jak dużo nie uczestniczy w lekcjach,
-jak dużo uczestniczy w zajęciach
pozalekcyjnych,
-jak dużo podejmuje aktywność poza szkołą,
2. Wiadomości uczniów
np.:
-co zapamiętali,
-co zrozumieli,
3. Umiejętności uczniów
4. Sprawność fizyczna uczniów
np.:
-co potrafią wykonać,
-co potrafią zastosować w sytuacjach
pozaszkolnych,
np.:
-jaki posiadają potencjał zdrowotny,
-jakie mają osiągnięcia motoryczne,
Tomasz Frołowicz
Metodyka WF
Studia I stopnia
Wykład 15
Efektywność pracy nauczyciela WF
w świetle koncepcji kształcenia wielostronnego
W jaki sposób oceniać skutki wychowania, np.:
- gotowość do podjęcia aktywności fizycznej,
- postawę wobec zdrowia,
- chęć podjęcia rywalizacji,
- poziom rozumowania moralnego „fair play”,
- poziom akceptacji wartości aktywnego wypoczynku?
Tomasz Frołowicz
Metodyka WF
Studia I stopnia
Wykład 15
Efektywność pracy nauczyciela WF
Uwarunkowania efektywności pracy nauczyciela WF:
-talent (intuicja) pedagogiczny,
-kompetencje zawodowe,
-środowisko społeczne i materialne,
-właściwości uczniów.
Kompetencje nauczyciela
wg KNP PAN: prakseologiczne,
komunikacyjne, moralne
współdziałania, kreatywne,
informatyczno-medialne.
Uwarunkowania efektywności pracy nauczyciela WF
w konkretnej sytuacji:
-talent (intuicja) pedagogiczny,
-kompetencje zawodowe.
Gdy nauczyciel tłumaczy niskie efekty swoich działań
niedoskonałością ucznia, to przypomina lekarza,
który tłumaczy nieskuteczność terapii chorobą pacjenta.
Gdy nauczyciel tłumaczy niskie efekty swoich działań
niedoskonałością środowiska, to przypomina lekarza, który
wyjaśnia, iż zaplanował terapię, która w jego szpitalu nie
może być zastosowana.
Tomasz Frołowicz
Metodyka WF
Studia I stopnia
Wykład 15
Cykl prakseologiczny
(model działania skutecznego)
Diagnoza: rozpoznanie sytuacji wyjściowej.
Prognoza: przewidywanie możliwej zmiany.
Ordynacja: ustalenie celów i środków działania.
Realizacja: zastosowanie wybranych środków.
Ewaluacja: ocena sytuacji końcowej.
Tomasz Frołowicz
Metodyka WF
Studia I stopnia
Wykład 15
POCZĄTKOWA IDEA
DIAGNOZA
REKONESANS
BADAWCZY
Model action research
PLAN OGÓLNY
ORDYNACJA
KROK NR 1
KROK NR 2
KROK NR …
REALIZACJA
WDROŻENIE
KROKU NR 1
EWALUACJA
POPRAWIONY
PLAN OGÓLNY
WDROŻENIE
KROKU NR 2
EWALUACJA
EWALUACJA
DIAGNOZA
PROGNOZA
POPRAWIONY
KROK NR 2
ORDYNACJA
KROK NR …
REALIZACJA
DIAGNOZA
EWALUACJA
Spirala prakseologiczna
PROGNOZA
Tomasz Frołowicz
Metodyka WF
Studia I stopnia
Wykład 15
Diagnoza i prognoza
Etap pierwszy: poznanie faktów
Etap drugi: wyjaśnienie genezy faktów
Etap trzeci: określenie znaczenia poznanych faktów dla
realizacji zamierzeń
Tomasz Frołowicz
Metodyka WF
Studia I stopnia
Wykład 15
Diagnoza i prognoza pedagogiczna
-
Autorefleksja nauczyciela.
Diagnoza szkoły i środowiska: społeczno-kulturowa.
Diagnoza oddziału (klasy szkolnej): społeczna, fizyczna.
Diagnoza ucznia: społeczna, psychiczna, fizyczna.
Tomasz Frołowicz
Metodyka WF
Studia I stopnia
Wykład 15
Autorefleksja nauczyciela
Autorefleksja nauczyciela jest przejawem myślenia
autokrytycznego.
Dwa rodzaje myślenia krytycznego
 krytyka adaptacyjna,
 krytyka emancypacyjna.
wg Roberta Kwaśnicy
Tomasz Frołowicz
Metodyka WF
Studia I stopnia
Wykład 15
Autorefleksja nauczyciela
Krytyka adaptacyjna to:
 porównanie czegoś, co faktycznie jest, z czymś,
co według wiedzy krytyka być powinno
(np. rzeczywiście stosowanych metod
dydaktycznych z jakąś koncepcją dydaktyczną),
 ocena stwierdzająca, czy i w jakim stopniu to, co
jest, odbiega, od tego, co być powinno – oczywiście
być powinno zdaniem krytyka.
wg Roberta Kwaśnicy
Tomasz Frołowicz
Metodyka WF
Studia I stopnia
Wykład 15
Autorefleksja nauczyciela
- Krytyka emancypacyjna jest autokrytyką. Jest pytaniem
samego siebie o prawomocność tego co uważa się za
słuszne.
- Krytyka emancypacyjna różni się od krytyki adaptacyjnej
przede wszystkim tym, że wie, iż krytyka jakiej dokonuje,
jest zakorzeniona we własnym jednostkowym, wcale nie
uniwersalnym doświadczeniu.
- Krytyka emancypacyjna jest krytyką własnej krytyki,
jest autokrytyką, jest krytyczną autorefleksją.
wg Roberta Kwaśnicy
Tomasz Frołowicz
Metodyka WF
Diagnoza szkoły i środowiska (środowiskowa)
- stosunek dyrekcji i nauczycieli do wychowania
fizycznego i zamierzeń nauczyciela WF,
- stosunek rodziców do wychowania fizycznego
i oczekiwania wobec nauczyciela WF,
- szkolne i środowiskowe tradycje,
- zasobność materialna rodzin uczniów,
- materialny standard wychowania fizycznego
w szkole i środowisku,
- warunki naturalne w otoczeniu szkoły.
Narzędzia diagnozy: obserwacja, rozmowa, wywiad,
ankieta, badanie dokumentów.
Studia I stopnia
Wykład 15
Tomasz Frołowicz
Metodyka WF
Diagnoza oddziału (grupowa)
- struktura społeczna oddziału,
- rozwój fizyczny, sprawność fizyczna i umiejętności.
Narzędzia diagnozy:
-obserwacja, rozmowa, wywiad, socjogramy,
ankieta, badanie dokumentów,
-pomiary antropometryczne, testy motoryczne,
testy osiągnięć szkolnych.
Studia I stopni5
Wykład 16
Tomasz Frołowicz
Metodyka WF
Diagnoza ucznia (osobnicza)
zainteresowania, motywacje, postawy, samoocena,
wiedza i przekonania,
stan zdrowia,
rozwój, uzdolnienia, sprawność fizyczna
i umiejętności,
- zasobność materialna,
- oceny szkolne i aspiracje edukacyjne.
-
Narzędzia diagnozy:
- obserwacja, rozmowa, wywiad, socjogramy,
ankieta, badanie dokumentów,
- pomiary antropometryczne, testy motoryczne,
testy osiągnięć szkolnych.
Studia I stopnia
Wykład 15
Tomasz Frołowicz
Metodyka WF
Studia I stopnia
Wykład 15
3. Ordynacja, czyli planowanie
-
program nauczania
plan roczny lub semestralny,
osnowa dla cyklu zajęć,
konspekt lub scenariusz lekcji.
4. Realizacja …
5. Ewaluacja, czyli badanie i ocenianie działalności
nauczyciela i szkoły, zmierzające do ustalenia przebiegu
i efektów realizacji zadań dydaktycznych, wychowawczych
i opiekuńczych
Zakres i narzędzia ewaluacji podobne jak diagnozy
i prognozy pedagogicznej
Koniec