JU LIUSZ GRA BOW SKI

INSTYTUT TELEKOMUNIKACJI
grabowski
JULIUSZ GRABOWSKI
(1908 –2001)
Juliusz Grabowski urodzi sie 29 stycznia 1908
roku w Nizianach k. Wo³kowyska. Po ukoñczeniu Gimnazjum im. Króla Zygmunta Augusta w Wilnie w latach 1928 –1937 studiowa³
na Wydziale Elektrycznym Politechniki Warszawskiej. Stopieñ in¿yniera elektryka uzyska³
1945 roku. Pracê zawodowa rozpocz¹³ w 1936
roku w Pañstwowych Zak³adach Tele- i Radiotechnicznych w Warszawie. Podczas wojny
przebywa³ na Litwie, WileñszczyŸnie i NowogródczyŸnie. Po powrocie do Warszawy (1945)
kontynuowa³ pracê w PZTiR, a nastêpnie pracowa³ w Zak³adach Wytwórczych Materia³ów
Teletechnicznych, Zak³adach Radiowych im.
Marcina Kasprzaka, Przemys³owym Instytucie
Telekomunikacji oraz Instytucie Tele- i Radiotechnicznym w Warszawie (1948 –1957).
Pracê naukowo-badawcz¹ i dydaktyczn¹
rozpocz¹³ w 1945 roku w Politechnice Warszawskiej oraz w Szkole In¿ynierskiej im.
H. Wawelberga i S. Rotwanda, kolejno jako
starszy asystent, profesor kontraktowy, zastêpca profesora. W latach 1950 –1960 by³ wspó³organizatorem Wieczorowej Szko³y In¿ynierskiej i kierownikiem Sekcji Teletransmisji. Od
1956 roku był docentem etatowym w Katedrze
Teletransmisji Przewodowej Politechniki Warszawskiej, od 1964 roku w Katedrze Urz¹dzeñ
Teletransmisyjnych i Telegraficznych, póŸniej
w Instytucie Teleelektroniki, a nastêpnie —
w Instytucie Telekomunikacji, do czasu przejœcia na emeryturê w 1978 roku. Pe³ni³ w tym
okresie funkcje: p.o. zastêpcy kierownika Katedry Teletransmisji Przewodowej, kierownika
Katedry Urz¹dzeñ Teletransmisyjnych i Tele-
graficznych, prodziekana Wydzia³u £¹cznoœci,
kierownika Wieczorowego Studium Zawodowego, kierownika Zak³adu Urz¹dzeñ Teletransmisyjnych, kierownika Zak³adu, a póŸniej Zespo³u Systemów Teletransmisyjnych, zastêpcy
dyrektora Instytutu Teleelektroniki ds. naukowo-badawczych (1971–1973), dyrektora tego
Instytutu (1973 –1975) oraz docenta, a póŸniej
profesora kontraktowego w Instytucie £¹cznoœci (1976 –1990). Stopieñ naukowy docenta
uzyska³ w 1956 roku, a tytu³ profesora nadzwyczajnego — w 1983 roku.
G³ówny kierunek dzia³alnoœci naukowej
Juliusza Grabowskiego by³ zwi¹zany z rozwojem techniki teletransmisyjnej. W latach 1936–
–1939 opracowa³ wiele urz¹dzeñ teletransmisyjnych, wdro¿onych do produkcji przemys³owej. Po wojnie kontynuowa³ tê dzia³alnoœæ,
prowadz¹c prace badawcze i projektowe nad
telefonicznymi systemami noœnymi. Wyniki
prowadzonych przez niego i jego zespó³ po
1964 roku prac nad systemami wspó³osiowymi
Słowa kluczowe
n teletransmisja
n systemy teletransmisyjne
n miernictwo teletransmisyjne
n transmisja danych
INSTYTUT TELEKOMUNIKACJI
G
zosta³y wdro¿one do produkcji przemys³owej
i zyska³y wiele nagród.
Drugi kierunek jego prac dotyczy transmisji danych. Pod jego kierunkiem opracowano
dwa systemy transmisji danych — system œledz¹cy z wykrywaniem b³êdów UTD-1 oraz system z kana³em zwrotnym i korekcj¹ b³êdów
UTD-1200. Prace te uznano za wybitne osi¹gniêcia naukowe i techniczne oraz wyró¿niono
wieloma nagrodami, w tym zespo³ow¹ Nagrod¹ Pañstwow¹ II stopnia (1972).
Trzeci kierunek prac naukowych Juliusza
Grabowskiego by³ zwi¹zany z miernictwem
teletransmisyjnym, a ich wynikiem sta³ siê obszerny zestaw wyspecjalizowanej aparatury
kontrolno-pomiarowej.
Juliusz Grabowski aktywnie uczestniczy³
w wielu krajowych i zagranicznych konferencjach naukowych.
By³ ceniony jako dydaktyk i wychowawca.
Prowadzi³ wiele wyk³adów poœwiêconych
urz¹dzeniom, systemom, miernictwu i specjalnym uk³adom teletransmisyjnym, organizowa³
dla studentów praktyki zagraniczne oraz krajowe wycieczki naukowe. Kierowa³ wykonaniem
oko³o 100 prac dyplomowych, magisterskich
oraz in¿ynierskich, by³ promotorem 5 zakoñczonych przewodów doktorskich. Jego dorobek naukowy (opublikowany i niepublikowany) obejmuje oko³o 50 pozycji, w tym po³owê
wykonanych indywidualnie.
Juliusz Grabowski uprawia³ tak¿e dzia³alnoœæ spo³eczn¹ i spo³eczno-naukow¹. W czasie studiów czynnie uczestniczy³ w studenckim
ruchu naukowym, pe³ni¹c m.in. funkcjê prezesa Naukowego Ko³a Elektryków studentów
Politechniki Warszawskiej. W styczniu 1943
roku zosta³ ¿o³nierzem Armii Krajowej na NowogródczyŸnie. Jego zadaniem by³o zapewnienie ³¹cznoœci radiowej oddzia³u AK „£¹ka”
z Komend¹ G³ówn¹ AK. Bra³ bezpoœredni
udzia³ w akcji „Burza-Ostra Brama” zmierzaj¹cej do wyzwolenia Wilna i Wileñszczyzny
przez oddzia³y AK (czerwiec – wrzesieñ 1944
roku); by³ odpowiedzialny technicznie za ³¹cznoœæ radiow¹ z rz¹dem RP w Londynie i Komend¹ G³ówn¹ AK. Likwidacja radiostacji
przez NKWD nast¹pi³a 8 wrzeœnia 1944 roku.
Za dzia³alnoœæ konspiracyjn¹ i bojow¹ zosta³
przedstawiony do odznaczenia m.in. Krzy¿em
Walecznych i odznaczony honorow¹ Odznak¹ ¯o³nierza Armii Krajowej Okrêgów „Wiano”
i „Nów”. By³ cz³onkiem Œwiatowego Zwi¹zku
¯o³nierzy Armii Krajowej. Po wojnie dzia³a³
m.in. w Zwi¹zku Nauczycielstwa Polskiego
Politechniki Warszawskiej, Spó³dzielni Mieszkaniowej „ Politechnika”, a tak¿e w Stowarzyszeniu Elektryków Polskich. Wspó³pracowa³
z Komitetem Elektroniki i Telekomunikacji Polskiej Akademii Nauk, Komisj¹ G³ówn¹ Elektroniki i Telekomunikacji Komitetu Nauki i Techniki (jako cz³onek i przewodnicz¹cy Zespo³u
Teletransmisji), radami naukowymi Wojskowego Instytutu £¹cznoœci, Wydzielonego Biura
Rozwojowego Zak³adów Materia³ów Magnetycznych „Polfer”, Krajowej Komisji Miêdzynarodowego Doradczego Komitetu Telefonicznego i Telegraficznego (Comité Consultatif
Télégraphique et Téléphonique — CCTT) jako
cz³onek Prezydium, z Polskim Komitetem Automatycznego Przetwarzania Informacji Naczelnej Organizacji Technicznej oraz z Rad¹
Naukowo-Techniczn¹ przy Ministrze Przemys³u Ciê¿kiego.
Wyrazem uznania zas³ug Juliusza Grabowskiego jest zespo³owa Nagroda Pañstwowa
II stopnia oraz liczne odznaczenia pañstwowe
i spo³eczne, m.in.: Krzy¿ Komandorski i Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski, Z³oty Krzy¿
Zas³ugi, Medal Komisji Edukacji Narodowej,
Srebrny i Br¹zowy Medal „ Za Zas³ugi dla Obronnoœci Kraju”, Z³ota Honorowa Odznaka
„Zas³u¿onego Pracownika £¹cznoœci”, Z³ota
Honorowa Oznaka „Zas³u¿onego Pracownika
£¹cznoœci”, Z³ota Honorowa Oznaka Stowarzyszenia Elektryków Polskich (SEP) oraz Z³ota Honorowa Odznaka Naczelnej Organizacji
Technicznej. Zosta³ tak¿e wyró¿niony tytu³ami: honorowego cz³onka SEP i zas³u¿onego
seniora SEP oraz medalami tego Stowarzyszenia: im. Mieczys³awa Po¿aryskiego, im.
Kazimierza Szpotañskiego oraz im. Janusza
Groszkowskiego.
Juliusz Grabowski równie¿ w okresie emerytury zachowa³ wysok¹ aktywnoœæ zawodow¹ i spo³eczn¹, m.in. jako wieloletni kierownik
Dzia³u Teletechniki w Izbie Rzeczoznawców
Stowarzyszenia Elektryków Polskich, przewodnicz¹cy Komisji Historii i Tradycji Wydzia³u
Elektroniki Politechniki Warszawskiej oraz
cz³onek Centralnego Kolegium Elektroniki i Telekomunikacji SEP, a tak¿e Polskiego Komitetu
Optoelektroniki.
Zmar³ 27 maja 2001 roku w Grodzisku Mazowieckim.