Pobierz pdf
Transkrypt
Pobierz pdf
6 (28)/2010 a szl ki KĄTEM oka – Dla Katowic wybiła godzina 12.00. Przystępujemy do przebudowy Dworca Głównego PKP. To duży i wymagający projekt, który podniesie atrakcyjność naszego miasta – tymi słowami Piotr Uszok, prezydent Katowic, rozpoczął konferencję prasową poświęconą temu właśnie zagadnieniu. Podczas realizacji tak dużej przebudowy nie można pozwolić sobie na komunikacyjny chaos w stolicy aglomeracji górnośląskiej. Dlatego też Urząd Miasta Katowice, wspólnie z KZK GOP i inwestorami projektu, zaplanował szeroko zakrojoną akcję, która umożliwi mieszkańcom i przyjezdnym odnalezienie się w nowej sytuacji. Wraz z przebudową dworca kolejowego rusza budowa podziemnego dworca autobusowego i parkingu na maksymalnie 1200 miejsc, Galerii Katowickiej oraz nowej ulicy Dworcowej, która też zostanie zlokalizowana pod powierzchnią gruntu. Prace zostały rozłożone na etapy. Od połowy lipca mieszkańcy Katowic oraz całej aglomeracji będą na bieżąco informowani o wszystkich zmianach, ponieważ to właśnie wtedy ruszy zakrojona na szeroką skalę kampania informacyjna. Zmiany również dotyczyć będą rozkładów jazdy i trasy wszystkich autobusów, które obecnie przejeżdżają przez plac Szewczyka. Pojawią się dwie nowe, okrężne linie autobusowe – 900 i 910, których schematy prezentujemy poniżej. Zostaną również wzmocnione kursy tramwajów. Tworzy się także nowe stanowiska autobusowe. Szczegółowe informacje, mapki i schematy ułatwiające poruszanie się w tym czasie po Katowicach będziemy w najbliższym czasie prezentować na łamach „Szlaków”. Redakcja Zbliża się termin rozpoczęcia przebudowy dworca PKP. Na czas trwania prac dla ruchu zamknięty zostanie plac Szewczyka, który pełni także rolę centrum przesiadkowego dla tysięcy pasażerów dojeżdżających do centrum Katowic. Aby zminimalizować niedogodności związane z utrudnieniami w transporcie publicznym, Komunikacyjny Związek Komunalny GOP przygotował szereg rozwiązań dotyczących komunikacji miejskiej. Zmianie ulegną rozkłady jazdy i trasy wszystkich autobusów, które obecnie przejeżdżają przez plac Szewczyka. Linie wjeżdżające do Katowic od strony południowej (Ligoty, Piotrowic, Brynowa, os. Witosa) swój bieg kończyć będą w rejonie placu Andrzeja (przystanki Katowice Andrzeja Dworzec, Katowice Kopernika Dworzec) oraz na placu Wolności (przystanki Katowice Plac Wolności – dotyczy linii nr: 9, 10, 297). Linie wjeżdżające do miasta od strony północnej (Siemianowic Śląskich, Wełnowca, Józefowca) końcowy przystanek będą mieć przy placu Wolności (stanowisko Katowice Plac Wolności, dotyczy linii nr: 0, 50, 43, 110, 133, 170, 662). Dostępność to priorytet Bilet metropolitalny Przebudowa Dworca Głównego PKP w Katowicach to ogromna inwestycja, która podniesie atrakcyjność miasta Przebudowa dworca kolejowego W związku ze zmianami tras autobusów uruchomione zostały dwie dodatkowe linie – nr 900 i 910 – które są liniami okrężnymi i ułatwią dojazd m.in. do tymczasowego dworca PKP oraz obiektów użyteczności publicznej, usytuowanych w ścisłym śródmieściu, w tym w rejonie ul. Jagiellońskiej, Powstańców i Francuskiej. Autobus nr 900 pojedzie trasą: od placu Wolności przez plac Andrzeja, plac Miarki, ul. Jagiellońską i Francuską. Katowice centrum Linia nr 900 Schematy dwóch dodatkowych linii autobusowych: nr 900 i 910, które są liniami okrężnymi, mającymi ułatwić poruszanie się po Katowicach oraz dojazd m.in. do tymczasowego dworca PKP, a także obiektów użyteczności publicznej usytuowanych w ścisłym śródmieściu Miasto ogrodów Fot. Urząd Miasta Katowice Miesięcznik Komunikacyjnego Związku Komunalnego Górnośląskiego Okręgu Przemysłowego W numerze Linia nr 910 kursować będzie od Osiedla Paderewskiego, ulicami: Graniczną, Przemysłową, Damrota, Francuską, Warszawską i Moniuszki do Rynku. Następnie ul. Pocztową, Kościuszki, Jagiellońską, do ul. Powstańców w kierunku Osiedla Paderewskiego. Zmienione zostaną także trasy i rozkłady jazdy autobusów nr 13, 688, 812 i 804. Wszystkie te linie swój bieg kończyć będą na Brynowie, skąd do centrum będzie można dojechać liniami tramwajowymi. Zapewnione będą również dogodne przesiadki pomiędzy komunikacją autobusową i tramwajową. Na czas budowy przygotowano szesnaście nowych stanowisk przystankowych. W najbliższym numerze „Szlaków” zamieszczone zostaną schematy oraz mapki pomocne wszystkim pasażerom komunikacji miejskiej. Anna Koteras Katowice centrum Linia nr 910 szlaki 6/2010 KZK GOP 2 Fot. Dominik Gajda CZYM ŻYJĄ GMINY SOSNOWIEC w skrócie... CZELADŹ 15 czerwca 2010 roku dokonano kolejnego odkrycia archeologicznego na terenie Starego Miasta w Czeladzi. Podczas prac ziemnych przy ul. Pieńkowskiego odkryto kamienny fundament średniowiecznego muru obronnego. O tym, że jest to fundament średniowieczny, świadczą znalezione fragmenty ceramiki, pochodzące z tego okresu. GLIWICE W gliwickim Urzędzie Miejskim otwarto Centrum Certyfikacji Systemu Elektronicznej Komunikacji Administracji Publicznej. Przychodząc z dowodem osobistym oraz pendrivem i podpisując stosowną umowę, zainteresowani otrzymują bezpłatnie certyfikat służący do składania podpisu elektronicznego. Można nim sygnować elektroniczne pisma, wnioski oraz korespondencję, przesyłane online (za pomocą elektronicznej skrzynki podawczej) do 73 śląskich urzędów działających w ramach SEKAP. Umożliwi to załatwianie spraw urzędowych 24 godziny na dobę, z każdego miejsca podłączonego do Internetu. RADZIONKÓW Informujemy pasażerów korzystających z linii autobusowej nr 73 o stałych zmianach, obowiązujących od 1 czerwca br. w rozkładzie jazdy autobusów w soboty oraz niedziele i święta. Informacje umieszczone są na tablicach z rozkładami jazdy oraz na stronie internetowej KZK GOP: rozklady.kzkgop.pl. SIEMIANOWICE ŚLĄSKIE Koncert „Muzyka jednoczy pokolenia” zapewnił sporą dawkę żywiołowego tańca i wspaniałego śpiewu, w wykonaniu profesjonalnej kapeli. 20 czerwca br. w Amfiteatrze w Parku Miejskim w Siemianowicach Śląskich odbył się koncert jubileuszowy Zespołu Pieśni i Tańca „Siemianowice”, z okazji 100-lecia działalności grupy. WOJKOWICE CHORZÓW Lokalny dukat Na początku czerwca miasto Chorzów rozpoczęło akcję promocyjną „dukat lokalny” – „4 Dukaty Bożogrobców Chorzowskich”. Wartość nominalna 1 dukata to 4 zł. Od 8 czerwca monetę można nabyć w Muzeum przy ul. Powstańców 25. Głównym celem przedsięwzięcia jest promocja miasta jako miejsca, które warto odwiedzić, otrzymując przy okazji atrakcyjną pamiątkę. Miedziany dukat ma wartość numizmatyczną, ale jest także akceptowalnym na terenie Chorzowa żetonem płatniczym, zwłaszcza w lokalach i placówkach usytuowanych przy ul. Wolności. ak Fot. Łukasz Chrzan W niedzielę 13 czerwca mieszkańcy Wojkowic świętowali jubileusz 100-lecia powstania parafii pod wezwaniem św. Antoniego z Padwy. Obchody zainaugurowano uroczystą Mszą świętą pod przewodnictwem biskupa diecezji sosnowieckiej, ks. dr. Grzegorza Kaszaka. Uroczyste podpisanie umowy o współpracy pomiędzy KZK GOP a ATV przypieczętował serdeczny uścisk dłoni przedstawicieli stron Nie tylko targi Już po raz drugi na Śląsku odbyły się Targi Transportu Publicznego SilesiaKOMUNIKACJA. 20-21 maja w hali wystawienniczej w Expo Silesia w Sosnowcu można było zobaczyć pojazdy najważniejszych producentów, sprzęt serwisowy, wyposażenie warsztatów i zajezdni oraz rozwiązania elektroniczno-informatyczne dla komunikacji miejskiej. Targom towarzyszyła dwudniowa, międzynarodowa konferencja. W tegorocznych Targach Transportu Publicznego SilesiaKOMUNIKACJA wzięło udział 50 firm z 7 krajów. Ich druga edycja jeszcze silniej niż poprzednia wsparta została przez gości zagranicznych. Oprócz reprezentantów ze Słowacji, Czech, Hiszpanii i Anglii dołączyła liczna grupa z Włoch. Zorganizowany został dla niej osobny pawilon, w którym można było zobaczyć, jak z komunikacją miejską radzą sobie Włosi. Przedstawiciele włoskich firm prezentowali między innymi własne doświadczenia z zakresu bezpiecznego transportu dzieci. Wystawcy z Italii przygotowali dla odwiedzających również niespodzianki kulinarne – można było skosztować wielu śródziemnomorskich specjałów. BĘDZIN KATOWICE/CHORZÓW 10 lat razem Turystyczna „dwójka” Od 3 czerwca br. już po raz czwarty można podróżować tramwajową linią turystyczną. W tym roku zabytkowe wagony kursują na trasie linii 2, w relacji Brynów – Stadion Śląski. Zmiana numeru linii i trasy wprowadzona została przez KZK GOP 20 maja, w pierwszym dniu targów, podpisano również oficjalną umowę o współpracy pomiędzy ATV – Azienda Trasporti Verona s.r.l. – organizatorem komunikacji i najsilniejszym przewoźnikiem w Weronie i rejonie Veneto – a Komunikacyjnym Związkiem Komunalnym GOP. Jak zaznaczył Luciano Marchioni, zastępca dyrektora ATV, ta kooperacja będzie mieć duże znaczenie międzynarodowe. Podpisany dokument zakłada współpracę, dzielenie się doświadczeniami i wzajemną pomoc na różnych płaszczyznach. Ale Targi SilesiaKOMUNIKACJA to również dwudniowa międzynarodowa konferencja, którą, podobnie jak w roku ubiegłym, zorganizował KZK GOP – patron i partner targów. przy okazji majowych zmian rozkładów jazdy. Linia 2 kursować będzie w niedziele i święta od czerwca do końca września. W turystycznym tramwaju obowiązuje cennik i taryfa KZK GOP. tm Tegoroczne Dni Będzina zbiegły się z 10-leciem współpracy Będzina z miastem partnerskim Tatabanya na Węgrzech. Z tej okazji 12 czerwca br. przedstawiciele miasta Tatabanya oraz Kaisiadorys na Litwie wzięli udział w oficjalnym spotkaniu „Będzin – Tatabanya – 10 lat razem”. Uczestniczyły w nim władze samorządowe Będzina oraz przedstawiciele szkół, przedszkoli, jednostek organizacyjnych miasta, członkowie Stowarzyszenia Wspierania Działań Twórczych VIA ARTE w Będzinie oraz osoby reprezentujące Stowarzyszenie Fotografów z Tatabanyi. kmr Pierwszego dnia omawiano Rozporządzenie WE 1370/2007 Parlamentu Europejskiego i Rady Europy z dnia 23 października 2007 roku – najnowszą dyrektywę Unii związaną z organizowaniem i wykonywaniem usług transportu publicznego. W drugim dniu, oprócz wystąpienia przedstawicieli największego przewoźnika KZK GOP – Przedsiębiorstwa Komunikacji Miejskiej w Sosnowcu – wszystkich uczestników konferencji zaproszono do zwiedzenia zaplecza technicznego PKM Sosnowiec oraz zapoznania się z najnowszymi inwestycjami, a także zobaczenia, jak działa instalacja przeciwpożarowa montowana w autobusach. Katarzyna Migdoł-Rogóż a szl ki Wpisane do rejestru dzienników i czasopism pod poz. Pr 1979 Redaktor naczelna Katarzyna Migdoł-Rogóż Redakcja Anna Koteras, Tomasz Musioł Alodia Ostroch, Krzysztof Sobański Paweł Wieczorek Opracowanie graficzne i korekta M-art poligrafia Druk: Agora Poligrafia Sp. z o.o. Tychy Nakład: 20 000 egzemplarzy Wydawca: Komunikacyjny Związek Komunalny GOP Adres redakcji: Komunikacyjny Związek Komunalny GOP 40-053 Katowice, ul. Barbary 21a tel. 032 743 84 14, fax 032 251 97 45 [email protected] www.kzkgop.com.pl szlaki 6/2010 KZK GOP 3 Fot. Maciej Jarzębiński Fot. Monika i Wiktor Naturscy ROZMOWA „SZLAKÓW” Instalacja cazador del Sol Agaty Norek i Rene Hildebranda anda Miasto O tytuł ESK w 2016 roku ubiegają się, oczywiście oprócz Katowic, następujące miasta: Białystok, Bydgoszcz, Gdańsk, Lublin, Łódź, Poznań, Szczecin, Toruń, Warszawa i Wrocław. Jakie są nasze szanse? Przykład sukcesu Essen, które w tym roku jest Europejską Stolicą Kultury, pokazuje, że postindustrialne miasta mają duże szanse, aby nią zostać. Katowice, jako stolica największej aglomeracji w kraju i jako kandydat wspierany przez całą metropolię, mają dosyć duże szanse, aby w 2016 roku zostać Europejską Stolicą Kultury. Jak narodziła się idea Europejskiej Stolicy Kultury? Ideę Europejskiej Stolicy Kultury wymyśliła grecka piosenkarka, aktorka i minister kultury Melina Mercouri. W 1985 roku przedstawiła ona ten pomysł na forum Rady Europejskiej, która projekt zatwierdziła i powołała do życia coroczne wybory Europejskiego Miasta Kultury (na początku wybierano bowiem Miasto, a nie Stolicę Kultury). Główną ideą tego projektu było promowanie kultury miasta/regionu, integracja i zacieśnianie więzi między krajami należącymi do Unii. Miasto, które taki tytuł otrzymało, powinno stworzyć program opierający się na artystycznej wymianie z partnerami z innych krajów europejskich i podkreślający bogactwo oraz zróżnicowanie kultury Europy. W 2005 roku weszła w życie regulacja, która wprowadziła nową nazwę projektu – właśnie Europejska Stolica Kultury. Katowice Katowic – miasto ogrodów – oczami najmłodszych ogrodów ce. Miasta ogrodów”. O tym, w czym ten tytuł może pomóc stolicy Górnego Śląska, i o szansie na zdobycie go opowiada Marek Zieliński, dyrektor projektu ESK 2016 Katowice. Katowice starają się o tytuł Europejskiej Stolicy Kultury w 2016 roku. Stolica aglomeracji kandyduje do tego miana pod hasłem: „KatowiJeśli zaś chodzi o wymiar europejski, to przede wszystkim Fot. Radosław Kaźmierczak należy myśleć o wzmacnianiu Miasto ogrodów” zwraca uwagę współpracy międzynarodowej na fakt, że decyzja o kandydowaartystów, twórców czy instytucji niu do miana ESK 2016 to zmiakulturalnych, podkreślaniu bo- na dotychczasowego biegu rzegatej i różnorodnej kultury euro- czy w mieście. Nie jest to jednak pejskiej i wreszcie o uwypukleniu negowanie wszystkiego, co było wszystkich wspólnych aspektów do tej pory, ale wprawianie miaw kulturze państw skupionych sta, jego przestrzeni i mieszkańwe Wspólnocie Europejskiej. ców w ruch. Dlaczego to właśnie Katowice kandydują do godności ESK 2016? Skąd pomysł na miasto ogrodów i takie hasło? Czy Katowice rzeczywiście kojarzą się z ogrodami? Od wielu lat zmienia się obraz Katowic i Górnego Śląska – zamykane są kolejne kopalnie i huty, następuje też niezwykle dynamiczny rozwój sektora usług, edukacji i kultury. Mimo tych zmian Katowice – stolica największej aglomeracji w kraju – ciągle postrzegane są stereotypowo: jako miasto górnicze, zaniedbane, szare. Kandydowanie do zaszczytnego tytułu Europejskiej Stolicy Kultury 2016 może ten błędny stereotyp zmienić, pokazać, że tak naprawdę Katowice to miasto prężnie się rozwijające, pełne ciekawych wydarzeń, miejsc i przede wszystkim świetnych, zaangażowanych ludzi. Kandydatura do tego tytułu i sam tytuł to wielka szansa miasta. Idea miasta-ogrodu powstała w Anglii, w 1898 roku, a rok później jej twórca Ebenezer Howard założył Stowarzyszenie Miast Ogrodów, które miało teorię przekształcić w praktykę. Udało się to po czterech latach, kiedy nieopodal Londynu powstało miasto Letchworth – czyli pierwsza realizacja, która zapewniała swoim mieszkańcom harmonijny kontakt z przyrodą i kulturą. Najstarsze miasto-ogród, leżące w granicach obecnej Polski, to katowicki Giszowiec. W latach 19071910 zbudowano tu osiedle dla robotników koncernu Giesches Erben (Spadkobiercy Gieschego) – głównie górników dzisiejszej kopalni Wieczorek (dawniej Giesche). Osiedle, zgodne z wytycznymi Howarda, zaprojektowali Jerzy i Emil Zillmannowie, architekci z Charlottenburga. Warto też wspomnieć o licznych ogródkach jordanowskich, które przed wojną powstawały na terenie miasta, jak chociażby o kompleksie architektonicznoogrodowym przy ulicy Barbary (dzisiaj przedszkole), o ogródku na placu Andrzeja (fontanna, która znajduje się na tym placu A cele ESK? W czym tytuł może pomóc stolicy Górnego Śląska? Cele projektu Europejskiej Stolicy Kultury mają dwa wymiary – lokalno-obywatelski i europejski. W tej pierwszej kategorii należy wymienić budowanie i aktywizację społeczeństwa obywatelskiego, poprzez pobudzenie do działań i udziału w obszarze kultury. I kandydatura, i sam tytuł mogą bardzo pomóc w zmianie owego stereotypu. Poza tym niezwykle ważnym aspektem jest zmiana mentalności mieszkańców Katowic i całego Śląska. Rada Programowa naszej kandydatury w dokumencie „Katowice. dzisiaj to t „pozostałość” po niegdysiejszym ogródku, czy o absolutnej perełce – ogrodzie botanicznym przy ulicy Bankowej. Polecamy lekturze ciekawe artykuły Irmy Koziny i Ryszarda Nakoniecznego na ten temat – oba teksty dostępne są na naszej stronie www.2016katowice.eu. Oprócz realnych ogrodów – które już istnieją lub będą powstawać – traktujemy nasze hasło metaforycznie, tworząc liczne ogrody sztuk: muzyki, literatury, sztuk plastycznych. Dodatkowo – dzięki współpracy z wieloma instytucjami miejskimi – już niedługo Katowice wyrosną słonecznikami, czyli oficjalnym kwiatem katowickiej kandydatury. Na wielu skwerach już posadzono sadzonki! Tworzymy także ogrody domowe – rozdając sadzonki słonecznika mieszkańcom tak Katowic, jak i całej aglomeracji. Wysiewajmy słoneczniki, opiekujmy się naszymi słonecznikami, aby najpierw stworzyć ogrody prywatne, a za kilka lat spotkać się w prawdziwym mieście ogrodów. Jaki macie pomysł na ożywienie miasta i przyciągnięcie ludzi w różnych porach dnia do szeroko rozumianego centrum? Pomysłów jest wiele – miasto, które otrzymuje tytuł Europejskiej Stolicy Kultury, zobowiązane jest do nieustannego organizowania wielu imprez kulturalnych, od wystaw przez spotkania literackie, po koncerty i imprezy taneczne. Przykład wydarzeń inauguracyjnych w maju tego roku pokazuje, że duże nagromadzenie imprez odbywających się w jednym czasie nie oznacza braku publiczno- ści. Na wszystkich wydarzeniach sale były pełne! W dodatku już za kilka lat centrum Katowic – czyli Rynek, aleja Korfantego, Dworzec PKP czy ulica 3 Maja – będą gruntownie przebudowane. Nowe centrum miasta jest pomyślane tak, aby mieszkańcy Katowic chętniej w centrum się pojawiali, czy to w knajpach, czy przy okazji różnego typu imprez. Kiedy zostanie ogłoszone, które miasto wygrało? Wyniki preselekcji, czyli etapu krajowego, poznamy w pierwszym kwartale przyszłego roku. A kiedy zostanie wybrana ESK 2016, dowiemy się później – w drugim kwartale 2012 roku. Rozmawiała Katarzyna Migdoł-Rogóż Logo ESK 2016 łączy kilka pojęć odwołujących się do kandydatury Katowic do tego tytułu. Wyraża ideę aktywizacji społecznej i rewitalizacji wizerunku Katowic jako nowoczesnego, europejskiego miasta. Miasta przyjaznego zarówno mieszkańcom, jak i przyjezdnym. Serce można interpretować jako kulturalne serce Europy. Logo można też interpretować jako panoramę metropolii, prężnie rozwijającego się miasta, które zbudowane jest na węglu – znak odwołuje się do tradycji i postindustrialnego charakteru. Ma także pokazywać, że Katowice to miasto bliskie sercu: tętniące życiem, pełne energii, aktywności, entuzjazmu, prężnie rozwijające się, gościnne, serdeczne i przyjazne. Różne kolory użyte w logo oznaczają: czerń/szarość – tradycję, węgiel, postindustrializm; purpura – kulturę wysoką i jakość, czerwień – energię, aktywizację; żółty – radość i entuzjazm, błękit – edukację i powietrze, magenta – rozrywkę, nowoczesność, zieleń – ekologię oraz rozwój. Z kolei złoty to odwołanie do tradycji i inwestycje. szlaki 6/2010 KZK GOP 4 RAPORT „SZLAKÓW” Fot. Dominik Gajda Nagrodzony system informacji pasażerskiej GMV Innovating Solutions Konkurs na produkt w komunikacji miejskiej przyjazny osobom z niepełnosprawnością to jedyna taka inicjatywa w branży transportowej Dostępność Laszlo Rakasz z EvoBus Polska nie krył zadowolenia z wyróznienia to priorytet Na Targach SilesiaKOMUNIKACJA wybierano produkt w komunikacji miejskiej przyjazny osobom z niepełnosprawnością. Zaproszono do niego wszystkich wystawców. Komisja konkursowa, złożona z przedstawicieli organizacji działających na rzecz osób niepełnosprawnych, oceniła prezentowane produkty i dokonała wyboru najlepszych w dwóch kategoriach – pojazd oraz informacja pasażerska. T egoroczny laureat w kategorii pojazdów to Mercedes Citaro O530 G, prezentowany przez EvoBus Polska. Członkowie komisji oceniali wszystkie pojazdy według wskazanych w regulaminie kryteriów. Do podstawowych elementów podwyższających dostępność zwycięskiego pojazdu należą: rozkładana i dobrze oznakowana platforma dla wózków, wyposażenie i prawidłoSkład członków jury konkursu na produkt w komunikacji miejskiej przyjazny osobom z niepełnosprawnością: • Adam Blot – KZK GOP, przewodniczący komisji, • Małgorzata Paluch – Expo Silesia, sekretarz komisji, • Beata Czop – Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych, Oddział Śląski w Katowicach, • Dorota Chmiel – Polski Związek Niewidomych, Koło Mikołów, • Antoni Ludwig – Polski Związek Niewidomych, Koło Mikołów, • Michał Dębiec – Fundacja Instytut Rozwoju Regionalnego, • Łukasz Strączek – Centrum Integracja z Katowic, • Piotr Czarnota – Centrum Integracja z Katowic. we oznakowanie miejsc specjalnych, kontrastująca z otoczeniem barwa uchwytów i poręczy wewnątrz pojazdu, czytelny wyświetlacz, zlokalizowany we wnętrzu autobusu, kasowniki i przyciski umieszczone na wysokości odpowiadającej zasięgowi rąk osoby na wózku, przyciski oznakowane alfabetem Braille’a, wielkość czcionek oraz barwa, za pomocą której prezentowany jest tekst na wyświetlaczach zewnętrznych, umiejscowienie przycisków przy drzwiach na zewnątrz oraz słyszalność i obecność komunikatów głosowych wewnątrz i na zewnątrz pojazdu. dla niewidomych, słabowidzących i niesłyszących. – Jesteśmy bardzo zadowoleni z wyróżnienia, jakie otrzymaliśmy. To ważne, że oceniały nas osoby, dla których udogodnienia są przygotowywane, czyli niepełnosprawni – twierdzi Laszlo Rakasz, dyrektor sprzedaży autobusów miejskich EvoBus Polska, po odebraniu nagrody. – Producenci zawsze dostosowują się do obowiązujących norm, ale w pewnych obszarach ich brak. Dobrze, że osoby niepełnosprawne same przekazują, co jest dla nich istotne, bo uczymy się tego właśnie od nich – zaznacza Laszlo Rakasz. Przyjazny pojazd Nie każdy pojazd z nalepioną z przodu naklejką z emblematem wózka inwalidzkiego jest już dostępny dla osób niepełnosprawnych. Doświadczenia niepełnosprawnych ekspertów, którzy na co dzień podróżują komunikacją miejską, wskazują, że przyjazny pojazd dla tych ludzi musi odpowiadać potrzebom osób z różnymi rodzajami niepełnosprawności, nie tylko z jednym. Dzisiaj tworzy się różne rozwiązania, które bardzo często nie spełniają kryteriów dostępności. Nagrodzony Mercedes Citaro O530 G jest dostosowany nie tylko dla osób poruszających na wózku, ale także Informacja dla każdego Nagrodzony system dynamicznej informacji pasażerskiej na przystankach zaprezentowała firma GMV Innovating Solutions. Tablica świetlna, wyświetlająca numer linii, kierunek jazy oraz czas, jaki pozostał do odjazdu środka transportu z przystanku, dzięki systemowi nawigacji satelitarnej określającego jego położenie, umożliwia przekazywanie informacji w trybie online. To, co było najistotniejsze w tym rozwiązaniu, to udźwiękowienie komunikatów, podawanych przez syntetyczny głos zbliżony do ludzkiego. Ponadto urządzenie to pozwala W imieniu firmy GMV nagrodę odebrała Weronika Małek Laureatem w kategorii pojazdów został Mercedes Citaro O530 G firmy EvoBus Polska osobie niewidomej na „odczytanie” każdego komunikatu, nie tylko o czasie odjazdu. Jeżeli zatem przystanek jest nieczynny albo podawana jest informacja o zakłóceniach w funkcjonowaniu komunikacji miejskiej lub objazdach – osoba z dysfunkcją wzroku także się o tym dowie. Głos uruchamiany jest przyciskiem lub specjalnym pilotem z łączem bluetooth, który jest dystrybuowany pośród osób niewidomych w całej Barcelonie. – System jest pomyślany dla potrzeb każdego pasażera – przekonuje Weronika Małek, menedżer ds. rozwoju firmy GMV. – Życzylibyśmy sobie, aby takie rozwiązanie było stosowane w transporcie publicznym również w Polsce – dodaje. Członkowie komisji konkursowej zgodnie podkreślili, że dostępność transportu publicznego to priorytet. Przekazując wszystkim wystawcom regulamin konkursu, wskazali na te elementy dostępności rozwiązań pasażerskich, które są ważne dla wszystkich niepełnosprawnych i powinny być stosowane w transporcie publicznym. Pomimo braku przepisów w tym obszarze, środowiska osób z niepełnosprawnością starają się wypracować jeden uniwersalny model. Konkurs został zorganizowany przez Komunikacyjny Związek Komunalny Górnośląskiego Okręgu Przemysłowego. Katarzyna Migdoł-Rogóż, Michał Dębiec szlaki 6/2010 KZK GOP 5 REKLAMA Metropolitalny bilet miesięczny 1 bilet na: autobus tramwaj pociąg Szczegóły na: www.kzkgop.com.pl www.przewozyregionalne.pl szlaki 6/2010 KZK GOP 6 W adą tych pojazdów jest mała zwrotność. Rozpięta nad jezdnią sieć elektryczna utrudnia manewrowanie po wąskich, krętych ulicach. Dlatego w większości miast województwa śląskiego, głównie ze względu na nieodpowiednią sieć uliczną starych dzielnic centralnych, wprowadzenie trolejbusów byłoby utrudnione. W Tychach nie występują takie ograniczenia i są zapewnione potoki pasażerskie dla trakcji trolejbusowej. Fot. Tyskie Linie Trolejbusowe TAKIE BYŁY POCZĄTKI Cztery linie Już w lutym 1982 roku podjęto przygotowania do uruchomienia eksperymentalnej linii w Tychach. Jej trasę, o długości 4 km, przeprowadzoną od zajezdni autobusowej obecnymi ulicami Piłsudskiego i Dmowskiego do ulicy Jana Pawła II, oddano do użytku 30 września tegoż roku. Pozwoliła ona na zapoznanie się z warunkami eksploatacji trakcji trolejbusowej. Próba wypadła pomyślnie. Ambitne plany z tamtych czasów zakładały doprowadzenie docelowo do powstania tras o długości 28 kilometrów, obsługiwanych przez 150 trolejbusów produkcji radzieckiej, typu „ZIU”. Tych planów nigdy nie udało się zrealizować, u „wielkiego brata” zakupiono ostatecznie tylko 24 pojazdy. Potem czasy się zmieniły. Nie zrealizowano rozpoczętej budowy stacji prostowników do zasilania sieci trakcyjnej przy ul. Sikorskiego, a także zrezygnowano z budowy zajezdni trolejbusowej, zlokalizowanej przy ul. Towarowej. Poprzestano na uruchomieniu w mieście czterech linii (A, B, C i D), za to przestarzałe pojazdy radzieckie zaczęto systematycznie zastępować nowoczesnym taborem produkcji polskiej: w latach 90. Jelczami, po roku 2000 Solarisami Trollino. Trolejbusy nie emitują spalin, są przyjazne dla środowiska, cichsze niż autobusy i tramwaje oraz zawsze gotowe do jazdy Tyskie trajtki Gdynia, Lublin i Tychy to jedyne miasta w Polsce, w których funkcjonuje komunikacja trolejbusowa. Niegdyś czwartym miastem w tym zestawie była Warszawa, ale to już zamierzchła przeszłość. Trolejbusy mają wiele zalet – nie emitują spalin, są cichsze niż tramwaje i autobusy, nie wymagają torowisk, a co za tym idzie, niższa niż w przypadku trakcji tramwajowej jest kapitałochłonność i krótszy cykl inwestycyjny przy tworzeniu nowych linii. Sprawniej niż autobusy pokonują wzniesienia, mają lepszą dynamikę (przyspieszenie i hamowanie), ponadto z powodu braku akumulatora rozruchowego są zawsze gotowe do jazdy, nawet w srogie zimy. W międzyczasie nastąpiły zmiany strukturalne i własnościowe firmy przewozowej. Do 30 września 1991 roku trolejbusy funkcjonowały w strukturze Wojewódzkiego Przedsiębiorstwa Komunikacyjnego w Katowicach, jako wydział Zakładu Komunikacyjnego nr 7 w Tychach. 1 października 1991 roku nastąpiło wydzielenie z WPK Przedsiębiorstwa Komunikacji Miejskiej, które 2 stycznia 1996 roku przekształcone zostało w spółkę prawa handlowego – PKM Sp. z o.o. Wreszcie 9 grudnia 1997 roku zarejestrowana została firma pod nazwą Tyskie Linie Trolejbusowe Sp. z o.o., z kapitałem zakładowym 9 milionów 710 tysięcy zł. Spółka w całości należy do gminy Tychy. Pojazdy ekologiczne Podstawowym przedmiotem działania spółki jest świadcze- nie usług w zakresie trolejbusowej komunikacji miejskiej na terenie miasta. W bieżącym roku Miejski Zarząd Komunikacji w Tychach zlecił Tyskim Liniom Trolejbusowym zadania przewozowe w wysokości 1 miliona 302 tysięcy 932 wozokilometrów. Dysponując 21 trolejbusami, spółka wykonuje średnio miesięcznie 108 tysięcy wozokilometrów na pięciu liniach, zapewniając obsługę komunikacyjną miasta w newralgicznych kierunkach, łącząc duże osiedla ze Śródmieściem, Dworcem PKP oraz dzielnicą Paprocany, a także zapewnia połączenie z terenami przemysłowymi i Specjalną Strefą Ekonomiczną, a dla osiedli E, H i R trolejbusy pełnią rolę podstawowego połączenia komunikacyjnego. Trolejbusy w Tychach stały się wyróżnikiem miasta w regionie i są charakterystycznym elementem jego krajobrazu. Przyczyniły się też w znacznym stopniu do wzrostu świadomości ekologicznej jego mieszkańców. Tyskie Linie Trolejbusowe zatrudniają 96 osób, w tym 51 kierowców trolejbusowych. Fakt, że prawie 25 procent kierujących pojazdami to kobiety, ma ogromne znaczenie w mieście, gdzie zawsze brakowało miejsc pracy dla pań. W najbliższych latach spółka stanie w obliczu poważnych wyzwań. Przy znacznie obniżonym finansowaniu zadań ze strony MZK Tychy konieczne jest dalsze inwestowanie w infrastrukturę, musi być też kontynuowana wymiana taboru na nowocześniejszy, zwłaszcza pozyskiwanie energooszczędnych, a zarazem wygodnych trolejbusów niskopodłogowych. Własne środki są niewystarczające, dlatego koniecznością stało się zdobywanie zewnętrznych źródeł finansowania – na przykład ostatnich zakupów dokonano dzięki pomocy Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska. Trwają także starania o pozyskanie środków pomocowych Unii Europejskiej na duży projekt modernizacji przyjaznej komunikacji w ramach Górnośląskiego Związku Metropolitalnego. Paweł Wieczorek UŚMIECHNIJ SIĘ Klasyfikacja urzędników: Klasa I – urzędnik rycerz (ma zakuty łeb). Klasa II – urzędnik bojowy (wszystkiego się boi). Klasa III – urzędnik liniowy (działa po linii najmniejszego oporu). Klasa IV – urzędnik inwalida: a) mający plecy, ale bez głowy b) mający głowę, ale bez pleców, c) nie mający ani pleców, ani głowy. – Jakie są trzy grzechy główne? – Nieumiarkowanie w jedzeniu, piciu i roszczeniach finansowych. Wykład z fizyki na Akademii Wojskowej. – Wszystkie ciała rzucone do góry spadają z powrotem na ziemię. To jest właśnie prawo ciężkości... – A jeśli spadną do wody? – pyta jeden z kadetów. – To już nie wasza sprawa. Tym zajmie się już Marynarka Wojenna. – Halo, czy to Stacja Krwiodawstwa? – Nie, Izba Skarbowa. – A to przepraszam, pomyłka. – Nie szkodzi. Dużo się pani nie pomyliła. Średniowiecze. Stoi sobie wielkie ogromniaste zamczysko, którego pilnują dwaj Krzyżacy. W pewnym momencie nadleciały dwa odrzutowce i zbombardowały zamek. Krzyżacy podnoszą się z gruzów, otrzepują, odsłaniają przyłbice i jeden mówi do drugiego, częstując go papierosem: – No co, to po Malborku? Do banku w Szwajcarii wchodzi klient z walizką i ściszonym głosem mówi do bankiera: – Chciałbym wpłacić pieniądze, w tej walizce jest całe cztery miliony euro. Na to bankier uśmiechnięty: – Proszę nie ściszać głosu, bieda to żaden wstyd. – Jest miększy? – Nie. Podajemy do niego ostry nóż. Gość po przeczytaniu jadłospisu pyta kelnera: – Czym różni się befsztyk dwa razy droższy od tego drugiego? – Droższy łatwiej się kroi. Był wypadek samochodowy. Lekarze wyciągają rannego faceta. Samochód cały zniszczony idzie do kasacji. Ranny facet krzyczy: – MÓJ SAMOCHÓD! MÓJ SAMOCHÓD!!! Lekarz odzywa się do niego: – Panie, pan lewej ręki nie ma, a pan tu o samochód płacze!!!??? A facet na to: – MÓJ ZEGAREK! MÓJ ZEGAREK!!! – Wiecie dlaczego sejm jest okrągły? – A widzieliście kiedyś kwadratowy cyrk? Podczas lekcji biologii nauczycielka pyta Jasia: – Co to jest Mamuthus primigenius? Jaś milczy, więc pani podpowiada: – To mamut, prehistoryczny słoń. – Coś podobnego! To jaskiniowcy umieli wynajdywać takie uczone nazwy? szlaki 6/2010 KZK GOP 7 INFORMATOR KZK GOP D zięki porozumieniu zawartemu między Komunikacyjnym Związkiem Komunalnym GOP a Przewozami Regionalnymi podpisano porozumienie na realizację programu oferty specjalnej „Metropolitalny bilet miesięczny”, które odbyło się 13 maja br. w gmachu Sejmu Śląskiego w Katowicach. Bilet metropolitalny to nie tylko wygoda, ale również oszczędność, ponieważ jego koszt nie jest sumą kosztów biletów tych przewoźników. Dla wszystkich pasażerów przygotowano wyjątkową Bilet metropolitalny Autobus, tramwaj i pociąg z jednym biletem miesięcznym? Właśnie tak! Już od 1 czerwca br. pasażerowie mają możliwość podróżowania wszystkimi środkami transportu publicznego dzięki jednemu tylko biletowi miesięcznemu – metropolitalnemu. ofertę – w sumie koszt biletu metropolitalnego jest niższy niż zakup osobnych biletów KZK GOP i biletu kolejowego o 20 procent. Dostępne są również ulgowe metropolitalne bilety miesięczne. W zależności od upraw- nień przysługujących pasażerom można kupić bilety zniżkowe na przejazdy zarówno pociągami REGIO (37 procent, 49 procent i 78 procent), jak i pojazdami KZK GOP (50 procent). Przygotowane zostały również od- powiednie bilety dla pasażerów, którzy nie posiadają uprawnień do ulg przy przejazdach pociągami, natomiast są uprawnieni do przejazdów ulgowych komunikacją KZK GOP (bądź na odwrót). Należy pamiętać, że bilety metropolitalne to bilety imienne, dlatego pasażer zobowiązany jest czytelnie wypełnić swoje dane oraz wpisać nazwę wybranego miasta (gminy), na terenie którego linie autobusowe i tramwajowe są obsługiwane przez KZK GOP, a także numeru dokumentu ze zdjęciem, który umożliwi potwierdzenie danych podróżującego. Bilety są wydawane na okres miesiąca od dnia zakupu w kasach Przewozów Regionalnych. Anna Koteras TABELA CEN BILETÓW METROPOLITALNYCH Odległość w km TARYFA NORMALNA PR N+ SM/A-T N PR N+ SC/ A-T N ULGA PR 37%+ SM/A-T U PR 37%+ SC/A-T U PR 49%+ SM/A-T U TARYFA NORMALNA/ULGA PR 49%+ SC/A-T U PR 78%+ SM/A-T U PR 78%+ SC/A-T U PR N+ SM/A-T U PR N+ SC/A-T U PR 49%+ SM/A-T N PR 49%+ SC/A-T N do 5 139,20 zł 153,60 zł 77,92 zł 85,12 zł 70,24 zł 77,44 zł 51,68 zł 58,88 zł 101,60 zł 108,80 zł 107,84 zł 122,24 zł 6-10 147,20 zł 161,60 zł 82,96 zł 90,16 zł 74,32 zł 81,52 zł 53,44 zł 60,64 zł 109,60 zł 116,80 zł 111,92 zł 126,32 zł 11-15 175,20 zł 189,60 zł 100,60 zł 107,80 zł 88,60 zł 95,80 zł 59,60 zł 66,80 zł 137,60 zł 144,80 zł 126,20 zł 140,60 zł 16-20 187,20 zł 201,60 zł 108,16 zł 115,36 zł 94,72 zł 101,92 zł 62,24 zł 69,44 zł 149,60 zł 156,80 zł 132,32 zł 146,72 zł 21-25 203,20 zł 217,60 zł 118,24 zł 125,44 zł 102,88 zł 110,08 zł 65,76 zł 72,96 zł 165,60 zł 172,80 zł 140,48 zł 154,88 zł 26-30 215,20 zł 229,60 zł 125,80 zł 133,00 zł 109,00 zł 116,20 zł 68,40 zł 75,60 zł 177,60 zł 184,80 zł 146,60 zł 161,00 zł 31-35 223,20 zł 237,60 zł 130,84 zł 138,04 zł 113,08 zł 120,28 zł 70,16 zł 77,36 zł 185,60 zł 192,80 zł 150,68 zł 165,08 zł 36-40 227,20 zł 241,60 zł 133,36 zł 140,56 zł 115,12 zł 122,32 zł 71,04 zł 78,24 zł 189,60 zł 196,80 zł 152,72 zł 167,12 zł 41-47 251,20 zł 265,60 zł 148,48 zł 155,68 zł 127,36 zł 134,56 zł 76,32 zł 83,52 zł 213,60 zł 220,80 zł 164,96 zł 179,36 zł 48-53 263,20 zł 277,60 zł 156,04 zł 163,24 zł 133,48 zł 140,68 zł 78,96 zł 86,16 zł 225,60 zł 232,80 zł 171,08 zł 185,48 zł 54-60 271,20 zł 285,60 zł 161,08 zł 168,28 zł 137,56 zł 144,76 zł 80,72 zł 87,92 zł 233,60 zł 240,80 zł 175,16 zł 189,56 zł 61-67 287,20 zł 301,60 zł 171,16 zł 178,36 zł 145,72 zł 152,92 zł 84,24 zł 91,44 zł 249,60 zł 256,80 zł 183,32 zł 197,72 zł 68-73 291,20 zł 305,60 zł 173,68 zł 180,88 zł 147,76 zł 154,96 zł 85,12 zł 92,32 zł 253,60 zł 260,80 zł 185,36 zł 199,76 zł 74-80 295,20 zł 309,60 zł 176,20 zł 183,40 zł 149,80 zł 157,00 zł 86,00 zł 93,20 zł 257,60 zł 264,80 zł 187,40 zł 201,80 zł 81-90 303,20 zł 317,60 zł 181,24 zł 188,44 zł 153,88 zł 161,08 zł 87,76 zł 94,96 zł 265,60 zł 272,80 zł 191,48 zł 205,88 zł 91-100 307,20 zł 321,60 zł 183,76 zł 190,96 zł 155,92 zł 163,12 zł 88,64 zł 95,84 zł 269,60 zł 276,80 zł 193,52 zł 207,92 zł 101-140 311,20 zł 325,60 zł 186,28 zł 193,48 zł 157,96 zł 165,16 zł 89,52 zł 96,72 zł 273,60 zł 280,80 zł 195,56 zł 209,96 zł 141-200 315,20 zł 329,60 zł 188,80 zł 196,00 zł 160,00 zł 167,20 zł 90,40 zł 97,60 zł 277,60 zł 284,80 zł 197,60 zł 212,00 zł PR N – upoważnia do przejazdów w klasie 2 pociągów REGIO uruchamianych przez Przewozy Regionalne Sp. z o.o. w relacji na nim wskazanej, bilet NORMALNY PR 37%, 49%, 78% – upoważnia do przejazdów w klasie 2 pociągów REGIO uruchamianych przez Przewozy Regionalne Sp. z o.o. w relacji na nim wskazanej, bilet ULGOWY SM/A-T N – upoważnia do przejazdu wszystkimi liniami na terenie jednego wybranego miasta (gminy), bilet autobusowo-tramwajowy NORMALNY SC/A-T N – upoważnia do przejazdu wszystkimi liniami na terenie dwóch i więcej miast (gmin), bilet autobusowo-tramwajowy NORMALNY SM/A-T U – upoważnia do przejazdu wszystkimi liniami na terenie jednego wybranego miasta (gminy), bilet autobusowo-tramwajowy ULGOWY SC/A-T U – upoważnia do przejazdu wszystkimi liniami na terenie dwóch i więcej miast (gmin), bilet autobusowo-tramwajowy ULGOWY Wszystkie powyżej podane ceny biletów są cenami brutto i zawierają podatek od towarów i usług. [email protected] NAPISZ DO NAS! BILETY A PRZYSTANKI STREFOWE Szanowni Państwo! Zwracam się do Państwa z pytaniami, na które nie znalazłem odpowiedzi na stronie internetowej. Czy mogę skasować dwa bilety za 2,60 zł zamiast jednego za 3,00 zł za przejazd w granicach dwóch sąsiadujących miast? A jeśli tak, to w którym momencie należy skasować drugi bilet? Od razu dwa bilety po wejściu do pojazdu, czy drugi kasować na lub po przystanku strefowym? Jest to dla mnie cenowo niekorzystne, gdyż płacę za taki przejazd 5,20 zł, ale chodzi mi o samą możliwość takiego rozwiązania. Z wyrazami szacunku Adam W. Szanowny Panie! Uprzejmie informujemy, że w takiej sytuacji można skasować oba bilety zaraz po wejściu do autobusu bądź tramwaju lub dokasować drugi bilet w dowol- nej chwili przed odjazdem pojazdu z przystanku strefowego. Przy ewentualnej kontroli należy okazać dwa skasowane bilety. Jednocześnie przypominamy, że do biletu o nominale 2,60 zł można zakupić bilety uzupełniające, np. dwa za 20 gr lub cztery za 10 gr, tak aby ich suma była zgodna z ceną danego biletu. Zakupu biletów o nominale 0,10 zł można dokonać w automatach biletowych, natomiast wszystkie bilety uzupełniające dostępne są w Punktach Obsługi Pasażera w dni robocze w godzinach od 10.00 do 18.00: • Sosnowiec, ul. Warszawska 3/17 (podziemny pasaż handlowy), • Gliwice, pl. Piastów 2, • Bytom, pl. Wolskiego (dworzec autobusowy), • oraz w siedzibie KZK GOP w Katowicach, ul. Barbary 21a, parter, pokój 011 (7.00-15.00) Wydział Prasowy KZK GOP KLIMATYZOWANE AUTOBUSY Witam serdecznie! Dlaczego w takie upały, które mamy teraz, klimatyzacja w autobusach Solaris jest wyłączona? Kto odpowiada za taką sytuację? Czy jest to indywidualna sprawa kierowcy, czy klimatyzacja jest włączona czy nie, czy jest to odgórne zalecenie w sprawie tzw. „oszczędności”? Pozdrawiam Adrian W. Dzień dobry! W odpowiedzi na Pana pytanie informujemy, że autobusy marki Solaris nie mają w ogóle zamontowanej klimatyzacji, więc nie można mówić o jej wyłączeniu. W tych pojazdach jedynie przestrzeń kabiny kierowcy jest klimatyzowana. W Solarisach można otwierać na oścież okna i wywietrzniki w dachu. Pojazdy komunikacji miejskiej są bardzo rzadko wyposażane w klimatyzację, gdyż podraża ona koszty zakupu oraz eksploatacji autobusów, a specyfika pracy au- tobusów komunikacji miejskiej wyklucza efektywne wykorzystywanie tego urządzenia. Tak naprawdę w wielu krajach europejskich klimatyzacja jeszcze długo nie będzie standardem, gdyż w warunkach komunikacji miejskiej ona się po prostu nie sprawdza tak jak w pomieszczeniach zamkniętych. Autobusy na każdym przystanku – co kilka (kilkanaście) minut otwierają drzwi, co uniemożliwia sprawne działanie takiego urządzenia. Tym bardziej w aglomeracji górnośląskiej, gdzie występuje gęsta sieć komunikacji (przystanki zlokalizowane są średnio co kilkaset metrów). Na pewno klimatyzacja sprawdza się na trasach dalekobieżnych, ale KZK GOP nie obsługuje takich linii. Wydział Prasowy KZK GOP POCHWAŁA DLA KONTROLERA Chciałbym pochwalić pracę Waszych kontrolerów, którzy sprawdzali bilety w autobusie 840 dnia 9 czerwca o godzinie 15.22 z Katowic Stawowej. Udaremnili bowiem ucieczkę jednego z gapowiczów, który zachowywał się nazbyt pobudliwie wobec sprawdzających. Nie wiem, jak zakończyła się cała historia, ponieważ musiałem wcześniej wysiąść, mam jednak nadzieję, że ta osoba, która jechała bez biletu, została ukarana nie tylko mandatem za jego brak. Moim zdaniem takie przypadki powinno się karać nie tylko mandatem za brak biletu. Przy okazji tej sytuacji zasmuciło mnie zachowanie NIEKTÓRYCH pasażerów, którzy stwierdzili, że autobus nie powinien czekać na policję ani jechać na komisariat. Dlaczego popieracie osobę, którą można nazwać złodziejem? Dlaczego ja mam uczciwie płacić za bilet, a ktoś taki nie?! Na szczęście w autobusie były osoby, które popierały kontrolujących i chwała im za to! Z poważaniem Adrian z Chorzowa szlaki 6/2010 KZK GOP 8 Fot. Łukasz Pudełko, UM Tychy Fot. Łukasz Pudełko, UM Tychy NA SZLAKACH Z KZK GOP Najprawdopodobniej paproci dzielnica Tychów zawdzięcza swoją nazwę Fot. Tyskie Linie Trolejbusowe Fot. pl.wikipedia.org Nie tylko ze względu na jezioro... ... ale również roślinność i zwierzynę tam obecną Paprocany to wyjątkowo urokliwe miejsce Nad Jezioro Paprocańskie można dojechać z centrum miasta trolejbusem linii B „Pomnij zatrzymać swe konie, by się przypatrzyć jezioru...” W południowej części Tychów, na granicy ze Śródmieściem i Cielmicami, rozciąga się dzielnica Paprocany, która do 1950 roku była samodzielną gminą. Turystom i wodniakom znana jest z Jeziora Paprocańskiego, ośrodka wypoczynkowego na jego północno-wschodnim brzegu, i z „Portu Pieśni Pracy” – jednego z największych festiwali szantowych w południowej Polsce. Miłośnikom innych gatunków muzycznych ta okolica kojarzy się zapewne z festiwalem „Ku przestrodze” imienia Ryśka Riedla (przedwcześnie zmarłego wieloletniego lidera zespołu „Dżem”, zaliczanego do najlepszych polskich wokalistów). Cytatem z Mickiewicza, stanowiącym tytuł artykułu, sygnalizujemy, że Paprocany są miejscem nie tylko pięknym, ale i starożytnym. W gminnej pieczęci Paprocan, pochodzącej z końca XVIII wieku, widnieją liście paproci, i to różnych gatunków. Rodzi to uzasadnione podejrzenie, iż właśnie od tej rośliny, (przypomnę, że znajdującej się w Polsce pod ścisłą ochroną!) pochodzi nazwa miejscowości. Z dawnych kronik wiadomo, że już w 1470 roku istniała tu osada należąca do parafii w Lędzinach. Napisał o tym w „Liber beneficiorum” sam kanonik krakowski i znany dworski kronikarz Jan Długosz. Trzeba trafu, że jego mianem ochrzczono później jedną z najpiękniejszych polskich paproci, znaną jako „Długosz Królewski”... W XVI wieku Paprocany zostały powiązane ze Starymi Tychami poprzez włączenie istniejących tu wówczas ledwie sześciu zagród chłopskich do tyskiej parafii. Jezioro nie jest do końca naturalne, choć liczy już prawie trzysta lat. Powstało bowiem na miejscu wyrobiska, z którego w XVIII wieku wydobywano rudę żelaza, wytapianą w miejscowej hucie. Niektóre z zabudowań huty ocalały do dziś, niestety w opłakanym stanie, aczkolwiek istnieje nadzieja, że dzięki przeprowadzonej prywatyzacji zmieni się to niebawem na lepsze. Z pewnością rewitalizacja zabytkowej huty Fot. Łukasz Pudełko, UM Tychy Paprocie, huta i Pierwsze Powstanie Jezioro Paprocańskie liczy 300 lat i, niestety, nie należy do naturalnych wpłynęłaby korzystnie na walory turystyczne okolicy. Paprocany, mała i niewiele znacząca miejscowość, zapisały się też w nowszej historii Górnego Śląska. Gdy ważyły się losy przynależności Ziemi Pszczyńskiej do Polski, a w wyniku Traktatu Wersalskiego wszystko wskazywało na wygraną Rzeszy Niemieckiej i korzystne dla Niemców poprowadzenie w tym miejscu powojennej granicy, latem 1919 roku wybuchło I Powstanie Śląskie. Walki powstańcze rozgorzały w nocy z 17 na 18 sierp- nia. Pierwsze starcia zbrojne rozegrały się o pierwszej w nocy właśnie na terenie dzisiejszych Paprocan. Powstańcy z Polskiej Organizacji Wojskowej, pod dowództwem Stanisława Krzyżowskiego, stoczyli zwycięską bitwę z baterią artylerii lekkiej pod dowództwem majora Aldenhovena, wzięli do niewoli grupę Niemców, zdobyli broń ręczną i kilka armat. Następnie w samych Tychach zajęli dworzec kolejowy, browar, urząd gminny oraz pocztę. W ciągu dnia pojawienie się na niebie niemieckich samolo- tów zwiadowczych oraz przyjazd pociągu pancernego z Gliwic ostatecznie zmusiły jednak tyskich powstańców do odwrotu na wschód. Walki w okolicach jeziora upamiętnia dziś tablica wmurowana w ścianę budynku przedszkola przy ul. Paprocańskiej. Historia upomniała się o te tereny jeszcze raz w 1939 roku. Niedaleko Paprocan, w lasach kobiórskich i pszczyńskich, w dniach 1 i 2 września, Grupa Operacyjna Śląsk stoczyła jedną z najcięższych bitew kampanii wrześniowej. Także i wówczas znaczącą rolę w losach starcia odegrała artyleria, lotnictwo i pociąg pancerny... Puszcza Pszczyńska i Piramida Mickiewiczowska Świteź była, jak wiadomo, „gęstą po bokach puszczą oczerniona”. Nie inaczej jest z Jeziorem Paprocańskim, które przecież leży na obszarze dawnej książęcej Puszczy Pszczyńskiej. Dominują w niej bory dębowe i sosnowe, niektóre stare drzewa stanowią dziś pomniki przyrody. Wciąż można spotkać na terenie Paprocan jelenie, sarny, dziki, lisy, zające, borsuki, kuny i wydry, liczne gatunki ptactwa wodnego i drapieżnego, z krogulcem, kobuzem i sowami włącznie. Nad wodami jeziora, na skraju Puszczy Pszczyńskiej z przyrodą konkuruje zabudowa, w tym prezentujący się niezwykle starożytnie, choć na wskroś nowoczesny hotel „Piramida”, powtarzający ściśle proporcje i usytuowanie względem stron świata najsławniejszej piramidy Cheopsa w Gizie. I nawet nie trzeba być zabalsamowanym faraonem, aby złożyć swe ciało w jednym z 63 pokoi hotelu. Co nader istotne, nad Jezioro Paprocańskie można dojechać z centrum Tychów trolejbusem linii B. Paweł Wieczorek