WIELKOPOLSKI WOJEWÓDZKI INSPEKTOR INSPEKCJI

WIELKOPOLSKI WOJEWÓDZKI INSPEKTOR
INSPEKCJI HANDLOWEJ
Al. Marcinkowskiego 3, 60-967 Poznań
Poznań, dnia ……….września 2015 roku
Nr akt: D/KO.ŻG.8361.95.2015
Gminna Spółdzielnia
„Samopomoc Chłopska” w Golinie
ul. Strażacka 4
62-590 Golina
DECYZJA
Na podstawie art. 40a ust.1 pkt 3 oraz ust. 4 ustawy z dnia 21 grudnia 2000 r. o jakości handlowej
artykułów rolno – spożywczych (Dz. U. 2015 r. poz. 678 ze zm.) oraz art. 104 ustawy
z dnia 14 czerwca 1960 r Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2013 r. poz. 267 ze
zm.), po przeprowadzeniu postępowania administracyjnego,
Wielkopolski Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej
wymierza
przedsiębiorcy Gminnej Spółdzielni „Samopomoc Chłopska” w Golinie, ul. Strażacka 4, 62-590
Golina (NIP 6650001065), karę pieniężną w wysokości 700 zł (słownie: siedemset złotych) z
tytułu wprowadzenia do obrotu, w dniu kontroli 06.07.2015 r., w sklepie spożywczym, ul.
Strażacka 4, 62-590 Golina, 11 partii artykułów rolno – spożywczych niewłaściwej jakości
handlowej, o łącznej wartości 272,85 zł.
Zgodnie z treścią art. 40a ust. 1 pkt. 3 ustawy z dnia 21 grudnia 2000 r. o jakości handlowej artykułów
rolno – spożywczych (Dz. U. z 2015 poz. 678) „kto wprowadza do obrotu artykuły rolno spożywcze
nieodpowiadające jakości handlowej określonej w przepisach o jakości handlowej lub
deklarowanej przez producenta w oznakowaniu tych artykułów, podlega karze pieniężnej w
wysokości do pięciokrotnej wartości korzyści majątkowej uzyskanej lub która mogłaby zostać
uzyskana przez wprowadzenie tych artykułów rolno – spożywczych do obrotu, nie niższej jednak
niż 500 zł.”
Uzasadnienie
Wojewódzki Inspektorat Inspekcji Handlowej w Poznaniu, w dniach 6 - 9.07.2015r, przeprowadził
kontrolę w sklepie spożywczym, ul. Strażacka 4, 62-590 Golina, należącym do przedsiębiorcy:
Gminna Spółdzielnia „Samopomoc Chłopska” w Golinie, ul. Strażacka, 62-590 Golina.
Kontrola przeprowadzona została w obecności Marioli Pyrzyńskiej.
Podstawę do przeprowadzenia kontroli stanowiły przepisy art.
Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) Nr 882/2004r. w
przeprowadzanych w celu sprawdzenia zgodności z prawem paszowym
dotyczącymi zdrowia zwierząt i dobrostanu zwierząt (Dz. U.
3 ust.1, 2, 3 rozporządzenia
sprawie kontroli urzędowych
i żywnościowym oraz regułami
L 191 z 30.4.2004r, s.1,
1
ze zm.), art.17 ust.3 ustawy z dn. 21.12.2000 r. o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych (Dz. U.
z 2015 r. poz 678), art. 3 ust 1 pkt 1, 2, 6 ustawy z dn.15.12.2000 r. o Inspekcji Handlowej (Dz. U. z
2014r. poz.148 ze zm). Celem kontroli, sprecyzowanym w treści upoważnienia do
przeprowadzenia kontroli nr D/KO.ŻG.8361.95.2015 z dnia 06.07.2015 r., była m.in. ocena
prawidłowości oznakowania środków spożywczych oferowanych przez kontrolowanego
przedsiębiorcę.
Dowód: upoważnienie do przeprowadzenia kontroli nr D/KO.ŻG.8361.95.2015 (k. 4)
protokół kontroli (k. 7-13)
informacja odpowiadająca odpisowi aktualnemu z KRS (k. 31-34)
W toku kontroli inspektorzy Inspekcji Handlowej stwierdzili nieprawidłowości w oznakowaniu
nw. produktów oferowanych bez opakowania tj.
a) maślany – (wg informacji na wywieszce; wg. osoby upoważnionej na dowodzie dostawy
jako „chleb mazurski 0,4kg”) – 11 szt. w cenie 1,75 zł wartości 19,25 zł; dowód dostawy Nr
01/55/162 z dnia 06.07.2015r. od Gminna Spółdzielnia „Samopomoc Chłopska”, 62-590
Golina, ul. Strażacka 4,
b) multiziarno (wg informacji na wywieszce; na dowodzie dostawy jako „chleb multiziarno
0,40kg”) – 9 szt. w cenie 1,40zł wartości 12,60 zł; dowód dostawy – j.w.,
c) chleb z pomidorami (wg informacji na wywieszce; na dowodzie dostawy jako „bułka
marchewkowa 0,2kg”) – 10 szt. w cenie 1,40zł wartości 14 zł; dowód dostawy
Nr 01/55/163 z dnia 07.07.2015r. od j.w.,
d) kaszanka – 3 kg w cenie 12,50 zł/kg wartości 37,50 zł; dowód dostawy – faktura VAT nr
1221/0/15 z dnia 04.07.2015r. od Rzeżnictwo i Masarstwo Kazimierz Derliński Sklep
Firmowy, 62-720 Brudzew, Plac Wolności 6,
e) wątrobianka – 1 kg w cenie 14,20 zł/kg wartości 14,20 zł; dowód dostawy – j.w,
f) kiełbasa dobra – 1 kg w cenie 15,90 zł/kg wartości 15,90 zł; dowód dostawy – faktura VAT
nr 7929/1/2015 z dnia 23.06.2015r. od Zakłady Mięsne Kazimierz Kołodziejczak, ul.
Toruńska 6, 62-640 Grzegorzew;
g) czekolada malinowa – 4 kg w cenie 10 zł/kg 40 zł; dowód dostawy – faktura VAT nr (S)FS4130/15/SHS z dnia 29.06.2015r. od Hurtowa Spółdzielnia „Samopomoc Chłopska”, 62-510
Konin, ul. Poznańska 74,
h) czekolada tiramisu – 3 kg w cenie 10 zł/kg wartości 30 zł; dowód dostawy – faktura VAT
nr (S)FS-3800/15/SHS z dnia 15.06.2015r. od j.w.,
i) czekolada truflowa – 5 kg w cenie 10 zł/kg wartości 50 zł; dowód dostawy – faktura VAT
nr (S)FS-3800/15/SHS z dnia 15.06.2015r. od j.w.
ze względu na nie podanie, na wywieszce bądź w inny sposób w miejscu dostępnym
bezpośrednio konsumentom wymaganych informacji, tj.:
− nazwy środka spożywczego wskazanej w sposób określony w art. 17 rozporządzenia nr
1169/2011 z dnia 25 października 2011 r. w sprawie przekazywania konsumentom informacji na
temat żywności, zmiany rozporządzeń Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1924/2006 i (WE)
1925/2006 oraz uchylenia dyrektywy Komisji 87/250/EWG, dyrektywy Rady 90/496/EWG,
dyrektywy Komisji 1999/10/WE, dyrektywy 200/13/WE Parlamentu Europejskiego i Rady, dyrektyw
Komisji 2002/67/WE i 2008/5/WE oraz rozporządzenia Komisji (WE) nr 608/2004 (Dz.U. L 304 z
22.11.2011r. str. 18 ze zm.), co jest naruszeniem §19 ust. 1 pkt 1 oraz ust. 2 rozporządzenia
Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 23.12.2014r. w sprawie znakowania poszczególnych
rodzajów środków spożywczych (Dz.U. z 2015r., poz. 29) – oceniane pieczywo oraz 1 partia
wędlin wartości 15,90 zł (kiełbasa dobra),
2
− nazwy albo imienia i nazwiska producenta, co jest naruszeniem §19 ust. 1 pkt 2
oraz ust. 2 cyt. wyżej rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 23.12.2014r. –
wszystkie oceniane wyroby,
− wykazu składników – zgodnie z art. 18-20 rozporządzenia nr 1169/2011,
z uwzględnieniem informacji, o których mowa w art. 21 tego rozporządzenia, co jest
naruszeniem §19 ust. 1 pkt 3 oraz ust. 2 cyt. wyżej rozporządzenia Ministra Rolnictwa
i Rozwoju Wsi z dnia 23.12.2014r. – wszystkie oceniane wyroby,
− masy jednostkowej, co jest naruszeniem §19 ust. 1 pkt 6 lit. a) oraz ust. 2 cyt. wyżej
rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 23.12.2014r. – wszystkie oceniane
partie pieczywa.
Stwierdzono nieprawidłowości w odniesieniu do 2 partii produktów rolno – spożywczych
sprzedawanych w opakowaniach jednostkowych:
a) bułka tarta 500g – partia w ilości 12 sztuk w cenie 3 zł, wartości 36 zł, producent: Gminna
Spółdzielnia „Samopomoc Chłopska” w Golinie, ul. Strażacka 4, 62 – 590 Golina, ze
względu na:
brak wykazu składników oraz nazwy i adresu producenta, co jest naruszeniem
art. 9 ust. 1 lit. b, h rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) Nr 1169/2011 z
dnia 25 października 2011r. w sprawie przekazywania konsumentom informacji na temat
żywności, zmiany rozporządzeń Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1924/2006 i (WE)
1925/2006 oraz uchylenia dyrektywy Komisji 87/250/EWG, dyrektywy Rady 90/496/EWG,
dyrektywy Komisji 1999/10/WE, dyrektywy 200/13/WE Parlamentu Europejskiego i Rady,
dyrektyw Komisji 2002/67/WE i 2008/5/WE oraz rozporządzenia Komisji (WE) nr 608/2004 (Dz.U.
L 304 z 22.11.2011r. str. 18 ze zm.);
b) chleb razowy z dodatkami 0,4kg – partia w ilości 2 sztuk w cenie 1,70 zł, wartości 3,40zł,
producent: GS „SCh” Golina, Piekarnia, ze względu na:
nazwy składnika powodującego alergie lub reakcje nietolerancji (mąka razowa, mąka
pszenna) nie podkreślono za pomocą pisma wyraźnie odróżniającego go od reszty wykazu
składników np. za pomocą czcionki, stylu lub koloru tła, tj. podano niezgodnie z
wymaganiami art. 21 ust. 1 lit. b) rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) Nr
1169/2011 z dnia 25 października 2011r. w sprawie przekazywania konsumentom informacji na
temat żywności, zmiany rozporządzeń Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1924/2006 i (WE)
1925/2006 oraz uchylenia dyrektywy Komisji 87/250/EWG, dyrektywy Rady 90/496/EWG,
dyrektywy Komisji 1999/10/WE, dyrektywy 200/13/WE Parlamentu Europejskiego i Rady,
dyrektyw Komisji 2002/67/WE i 2008/5/WE oraz rozporządzenia Komisji (WE) nr 608/2004 (Dz.U.
L 304 z 22.11.2011r. str. 18 ze zm.),
brak oznaczenia ilości składnika, który występuje w nazwie środka spożywczego (mąka
razowa), co jest naruszeniem art. 22 ust. 1 lit. a) cyt. wyżej rozporządzenia nr 1169/2011,
niepełne dane identyfikujące producenta (podano GS „SCh” Golina), co narusza
art. 9 ust. 1 lit. h) rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE)
Nr 1169/2011 z dnia 25 października 2011r.,
brak daty minimalnej trwałości lub terminu przydatności do spożycia, co jest
naruszeniem art. 9 ust. 1 lit. f) cyt. wyżej rozporządzenia nr 1169/2011,
brak w wykazie składników określenia dodatków (wskazanych w nazwie produktu: „z
dodatkami”), co jest naruszeniem art. 18 ust. 1 cyt. wyżej rozporządzenia nr 1169/2011,
brak wykazu składników dla składników złożonych (włączonych do wykazu składników
pod własną nazwą „ziarmix”, „dekormix”), co jest naruszeniem załącznika nr VII cyt. wyżej
rozporządzenia nr 1169/2011, powołanego w art. 18 ust. 4 tego rozporządzenia.,
Dowód: protokół kontroli (k. 7 - 13)
3
protokół oględzin nr 1 (k. 14)
załącznik nr 1 do protokołu kontroli (k. 15)
protokół oględzin nr 2 (k. 16)
załącznik nr 2 do protokołu kontroli (k. 17)
załącznik nr 6 do protokołu oględzin (k. 24 - 25)
W związku z powyższym w dniu 19 sierpnia 2015 roku Wielkopolski Wojewódzki Inspektor
Inspekcji Handlowej wszczął z urzędu postępowanie administracyjne w sprawie ustalenia kary
pieniężnej z tytułu wprowadzenia do obrotu z konsumentami artykułów rolno – spożywczych
niewłaściwej jakości. W piśmie informującym o wszczęciu postępowania administracyjnego w
sprawie ustalenia kary pieniężnej, kontrolowany został poinformowany o przysługującym mu
prawie do zapoznania się z aktami i prawie wypowiedzenia się, co do zebranych dowodów i
materiałów.
Kontrolowany nie skorzystał z przysługującego mu uprawnienia.
Dowód: zawiadomienie o wszczęciu postępowania administracyjnego w sprawie nałożenia
kary pieniężnej z dnia 19.08.2015 r. (k. 57 - 59)
W kontekście powyższego Wielkopolski Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej ustalił
i stwierdził:
Ustawa o jakości handlowej artykułów rolno – spożywczych (Dz. U. z 2015 r. poz. 678) w art. 40a ust. 1
pkt. 3 stanowi, iż każdy kto wprowadza do obrotu artykuły rolno – spożywcze nieodpowiadające
jakości handlowej określonej w przepisach o jakości handlowej lub deklarowanej przez producenta
w oznakowaniu tych artykułów, podlega karze pieniężnej w wysokości do pięciokrotnej wartości
korzyści majątkowej uzyskanej lub która mogłaby zostać uzyskana przez wprowadzenie tych
artykułów rolno – spożywczych do obrotu, nie niższej jednak niż 500 zł.
Zgodnie z art. 4 ust. 1 ustawy o jakości handlowej artykułów rolno – spożywczych (Dz. U. z 2015 r.
poz. 678) wprowadzane do obrotu artykuły rolno – spożywcze powinny spełniać wymagania w
zakresie jakości handlowej, jeżeli w przepisach o jakości handlowej zostały określone takie
wymagania, oraz dodatkowo wymagania dotyczące tych artykułów, jeżeli ich spełnienie zostało
zadeklarowane przez producenta. Poprzez jakość handlową, zgodnie z treścią art. 3 pkt. 5 ustawy
o jakości handlowej artykułów rolno – spożywczych, należy rozumieć również wymagania wynikające
ze sposobu produkcji, opakowania, prezentacji i oznakowania, nieobjęte wymaganiami
sanitarnymi, weterynaryjnymi lub fitosanitarnymi.
Wymagania w odniesieniu do oznakowania i prezentacji artykułów rolno – spożywczych
oferowanych u danego przedsiębiorcy uregulowane zostały w przepisach ustawy z dnia 21
grudnia 2000 r. o jakości handlowej artykułów rolno – spożywczych (Dz. U. z 2015 r. poz. 678),
rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 23.12.2014r. w sprawie znakowania
poszczególnych rodzajów środków spożywczych (Dz.U. z 2015r., poz. 29), rozporządzenia Parlamentu
Europejskiego i Rady (UE) NR 1169/2011 z dnia 25 października 2011 r. w sprawie przekazywania
konsumentom informacji na temat żywności zmiany rozporządzeń Parlamentu Europejskiego i Rady
(WE) nr 1924/2006 i (WE) nr 1925/2006 oraz uchylenia dyrektywy Komisji 87/250/EWG,
dyrektywy Rady 90/496/EWG, dyrektywy Komisji 1999/10/WE, dyrektywy 2000/13/WE
Parlamentu Europejskiego i Rady, dyrektywy Komisji 2002/67/WE oraz rozporządzenia Komisji
(WE) nr 608/2004 (Dz.Urz UE L 304/18 z 22.11.2011 r.).
4
Zgodnie z treścią art. 9 ust. 1 lit f) rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) NR
1169/2011 z dnia 25 października 2011 r. w sprawie przekazywania konsumentom informacji na temat
żywności zmiany rozporządzeń Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1924/2006 i (WE) nr 1925/2006
oraz uchylenia dyrektywy Komisji 87/250/EWG, dyrektywy Rady 90/496/EWG, dyrektywy Komisji
1999/10/WE, dyrektywy 2000/13/WE Parlamentu Europejskiego i Rady, dyrektywy Komisji 2002/67/WE
oraz rozporządzenia Komisji (WE) nr 608/2004 (Dz.Urz UE L 304/18 z 22.11.2011 r.) w oznakowaniu
żywności należy podać datę minimalnej trwałości lub termin przydatności do spożycia w sposób
wskazany w Załączniku X tj. datę minimalnej trwałości poprzedza sformułowanie: „najlepiej
spożyć przed …” gdy data zawiera oznaczenie dnia, „najlepiej spożyć przed końcem …” – w
innych przypadkach; powyższym sformułowaniem towarzyszy sama data albo odesłanie do
miejsca, gdzie data jest podana w etykietowaniu; data składa się z dnia, miesiąca i ewentualnie
roku w takiej kolejności i w niekodowanej formie.
Zgodnie z treścią art. 9 ust. 1 lit h) rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) NR
1169/2011 z dnia 25 października 2011 r. w sprawie przekazywania konsumentom informacji na temat
żywności zmiany rozporządzeń Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1924/2006 i (WE) nr 1925/2006
oraz uchylenia dyrektywy Komisji 87/250/EWG, dyrektywy Rady 90/496/EWG, dyrektywy Komisji
1999/10/WE, dyrektywy 2000/13/WE Parlamentu Europejskiego i Rady, dyrektywy Komisji 2002/67/WE
oraz rozporządzenia Komisji (WE) nr 608/2004 (Dz.Urz UE L 304/18 z 22.11.2011 r.) w oznakowaniu
żywności należy podać dane identyfikujące producenta tj. nazwę lub firmę i adres podmiotu
działającego na rynku spożywczym.
Zgodnie z treścią art. 9 ust. 1 lit b) ww. rozporządzenia w oznakowaniu żywności obowiązkowo
podaje się wykaz składników.
W myśl art. 18 ust. 1 ww. rozporządzenia wykaz składników rozpoczyna się lub jest poprzedzony
właściwym nagłówkiem, który składa się z wyrazu „składniki” lub zawiera ten wyraz. Obejmuje
on wszystkie składniki środka spożywczego w malejącej kolejności ich masy w momencie użycia
składników przy wytwarzaniu tego środka spożywczego. Składniki oznacza się zgodnie ze
szczegółowymi zasadami określonymi w załączniku VI. Jednocześnie zgodnie z treścią art. 21ust. 1
lit a i b ww rozporządzenia, w oznakowaniu składu środków spożywczych, należy wymienić
wszystkie składniki i substancje powodujące alergie lub reakcje nietolerancji oraz podkreślić je za
pomocą pisma wyraźnie odróżniającego od reszty wykazu składników z odniesieniem do nazwy
tej substancji.
W przypadku środków spożywczych sprzedawanych luzem podaje się, zgodnie z treścią § 19 ust.
1 pkt 1,2, 3 i 6a rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 23.12.2014r. w sprawie
znakowania poszczególnych rodzajów środków spożywczych (Dz. U. z 2015r., poz. 29):
- nazwę środka spożywczego zgodnie z wymogami art. 17 rozporządzenia nr 1169/2011. Zgodnie
z art. 17 ust. 1 ww. rozporządzenia nazwa środka spożywczego jest jego nazwa przewidziana w
przepisach. W przypadku braku takiej nazwy, nazwą środka spożywczego jest jego nazwa
zwyczajowa, a jeśli nazwa zwyczajowa nie istnieje lub nie jest stosowana, przedstawia się nazwę
opisową tego środka spożywczego,
- nazwę albo imię i nazwisko producenta,
- wykaz składników zgodnie z wymogami art. 18 – 21 rozporządzenia nr 1169/2011. W myśl art. 18
ust. 1 ww. rozporządzenia wykaz składników rozpoczyna się lub jest poprzedzony właściwym
nagłówkiem, który składa się z wyrazu „składniki” lub zawiera ten wyraz. Obejmuje on wszystkie
składniki środka spożywczego w malejącej kolejności ich masy w momencie użycia składników
przy wytwarzaniu tego środka spożywczego. Składniki oznacza się zgodnie ze szczegółowymi
zasadami określonymi w załączniku VI. Jednocześnie zgodnie z treścią art. 21ust. 1 lit b ww
rozporządzenia, w oznakowaniu składu środków spożywczych, należy wymienić wszystkie
5
składniki i substancje powodujące alergie lub reakcje nietolerancji oraz podkreślić je za pomocą
pisma wyraźnie odróżniającego od reszty wykazu składników
- w przypadku pieczywa dodatkowo masę jednostkową.
W kontekście powyższego stwierdzono nieprawidłowości w odniesieniu do ww. artykułów rolno
– spożywczych sprzedawanych luzem jak i w opakowaniach jednostkowych.
Istotnym z punktu widzenia zakresu podmiotowego art. 40a ust. 1 pkt. 3 ustawy
o jakości handlowej artykułów rolno – spożywczych (Dz. U. z 2015 r. poz. 678) jest ustalenie czy
kontrolowany przedsiębiorca jest podmiotem wprowadzającym oceniane produkty do obrotu.
Ustawa o jakości handlowej artykułów rolno – spożywczych (Dz. U. z 2015 r. poz. 678), w art. 3 pkt. 4, w
zakresie definicji odsyła do przepisów prawa żywnościowego Unii Europejskiej. Zgodnie z art. 17
rozporządzenia (WE) nr 178/2002 Parlamentu Europejskiego i Rady ustanawiającego ogólne
zasady i wymagania prawa żywnościowego, powołującego Europejski Urząd ds.
Bezpieczeństwa Żywności i ustanawiającego procedury w zakresie bezpieczeństwa żywności
(Dz. U. L 31 z 01.02.2002r. ze zm.) podmioty działające na rynku spożywczym zapewniają na
wszystkich etapach produkcji, przetwarzania i dystrybucji w przedsiębiorstwach będących pod
ich kontrolą, zgodność tej żywności lub pasz z wymogami prawa żywnościowego właściwymi
dla ich działalności i kontrolowanie przestrzegania tych wymogów. Dotyczy to zatem i
ostatniego szczebla - tj. sprzedaży konsumentom.
Należy zaznaczyć, że w świetle prawa żywnościowego pojęcie wprowadzenia do obrotu
dotyczy każdego etapu obrotu i nie jest zawężone jedynie do pierwszego wprowadzenia na
rynek. Wprowadzenie na rynek zgodnie z art. 3 pkt. 8 rozporządzenia 178/2002 oznacza
posiadanie żywności lub pasz w celu sprzedaży, z uwzględnieniem oferowania do sprzedaży
lub innej formy dysponowania. Uwzględniając definicję obrotu zawartą w ustawie z dnia
21 grudnia 2000 r. o jakości handlowej artykułów rolno – spożywczych (Dz. U. z 2015 r. poz.
678), odwołującą się do treści art. 3 pkt. 8 rozporządzenia 178/2002, za jakość handlową
odpowiada nie tylko producent, ale także przedsiębiorcy prowadzący obrót handlowy
produktami żywnościowymi, na każdym jego etapie, w tym także detalicznym.
Przedstawiona powyżej interpretacja znajduje poparcie w treści wyroku Trybunału
Sprawiedliwości Wspólnot Europejskich z dnia 23.11.2006 r. w sprawie C-315/05 (Dz.U.
C 331 z 30.12.2006 s.14) wydanego w trybie prejudycjalnym, z którego wynika,
że wprowadzający do obrotu może być odpowiedzialny za jakość, nawet w sytuacji, gdy ogranicza
się on, jako zwykły dystrybutor do wprowadzenia do obrotu produktu w postaci w jakiej został
mu dostarczony przez producenta. Określając ramy prawne wyroku Trybunał Sprawiedliwości
przywołał m.in. art. 3 pkt. 3 oraz art. 17 rozporządzenia nr 178/2002, które definiują podmiot
działający na rynku spożywczym oraz stanowią obowiązki tych podmiotów, a także państw
członkowskich w zakresie przestrzegania wymagań prawa żywnościowego na wszystkich etapach
produkcji, przetwarzania i dystrybucji. Każdy z podmiotów tj.: producent, przetwarzający czy
dystrybutor, obarczony jest obowiązkiem przestrzegania wymagań prawa żywnościowego.
Ponadto stosownie do postanowień art. 8 ust. 5 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego
i Rady (UE) Nr 1169/2011 z dnia 25 października 2011 r. w sprawie przekazywania konsumentom
informacji na temat żywności, zmiany rozporządzeń Parlamentu Europejskiego i Rady (WE)
nr 1924/2006 i (WE) 1925/2006 oraz uchylenia dyrektywy Komisji 87/250/EWG, dyrektywy Rady
90/496/EWG, dyrektywy Komisji 1999/10/WE, dyrektywy 200/13/WE Parlamentu Europejskiego
i Rady, dyrektyw Komisji 2002/67/WE i 2008/5/WE oraz rozporządzenia Komisji (WE) nr 608/2004 (Dz.U.
L 304 z 22.11.2011r. str. 18 ze zm.) bez uszczerbku dla ust. 2-4 podmioty działające na rynku
spożywczym zapewniają przestrzeganie w przedsiębiorstwach pozostających pod ich kontrolą
6
wymogów prawa dotyczącego informacji na temat żywności i odpowiednich przepisów
krajowych mających znaczenie dla ich działalności i upewniają się, że wymogi te są spełnione.
Zgodnie z art. 40 a ust. 5 ustawy o jakości handlowej artykułów rolno – spożywczych, ustalając
wysokość kary pieniężnej, Wielkopolski Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej uwzględnił
stopień szkodliwości czynu, stopień zawinienia strony, zakres naruszenia a także dotychczasową
działalność podmiotu działającego na rynku artykułów rolno- spożywczych i wysokość obrotów.
Oceniając stopień szkodliwości czynu Wielkopolski Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej
uwzględnił wszystkie okoliczności wyznaczające w konkretnym przypadku rozmiar szkodliwości
czynu a odnoszące się zarówno do przedmiotowej jak i podmiotowej strony danego czynu.
Przedsiębiorca, dokonując sprzedaży środków spożywczych, których oznakowanie nie spełnia
wymogów wskazanych powyżej, naruszył interesy konsumenta pod względem ekonomicznym i
zdrowotnym.
Przepisy wskazane powyżej precyzyjnie regulują zakres informacji, jaki konsument winien
otrzymać w momencie dokonania zakupu danego produktu. Wskazane przepisy nakładają
konkretne obowiązki na producentów jak i sprzedawców danych środków spożywczych ale
jednocześnie stanowią jasną informacje dla konsumenta jakiego rodzaju środek spożywczy
kupuje. Konsument kierując się informacjami zawartymi w oznakowaniu środków spożywczych,
mając na względzie preferencje smakowe, ustala swą dietę. Umieszczenie danych niepełnych lub
też brak jakichkolwiek danych o produkcie może uniemożliwić konsumentowi dokonania
świadomego wyboru i zakupu odpowiedniego dla niego środka spożywczego. Powyższe ma
szczególne znaczenie w przypadku daty minimalnej trwałości oraz wykazu składników
zastosowanych do produkcji danego środka spożywczego. Obecnie wielu konsumentów cierpi na
różnorodne schorzenia np. alergie pokarmowe, cukrzycę, które wiążą się z koniecznością
stosowania ściśle określonej diety. Spożycie produktu zawierającego składnik wykluczony z diety
konsumenta ze względu na jego schorzenia może powodować poważne konsekwencje zdrowotne.
Produkty spożywcze oferowane na rynku powinny być również w pełni identyfikowalne zarówno
jeżeli chodzi o dane producenta jak i nazwę (rodzaj) danego produktu. W interesie konsumenta jak
również i producenta jest dokładne rozpoznanie artykułów rolno – spożywczych oferowanych na
rynku spożywczym. W przypadku zakupienia przez konsumenta produktu w pełni spełniającego
jego oczekiwania jakościowe, będzie on chciał do takiego produktu powrócić i być może na stałe
włączyć go do swej diety. Dokładne dane identyfikujące taki produkt ułatwią konsumentowi
odnalezienie do na rynku wśród innych podobnych.
Wielkopolski Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej, oceniając stopień szkodliwości czynu,
wziął również pod uwagę fakt, iż kontrolowany przedsiębiorca jest profesjonalistą prowadzącym
działalność gospodarczą polegającą m.in. na prowadzeniu sprzedaży detalicznej w
niewyspecjalizowanych sklepach z przewagą żywności, napojów i wyrobów tytoniowych.
Mając powyższe rozważania na względzie należy stwierdzić, że czyn kontrolowanego
przedsiębiorcy charakteryzuje wysoki stopień szkodliwości.
Wina definiowana jest jako zarzucalność procesu decyzyjnego polegająca na dokonaniu przez
sprawcę wolnego wyboru z katalogu możliwych zachowań, zachowania sprzecznego
z obowiązującą norma prawną. Wina definiowana jest również jako stosunek psychiczny sprawcy
do przedsiębranego czynu oraz do naruszenia przez niego zasad ostrożności, których
przestrzeganie miało zapobiec popełnieniu zarzucanego mu czynu.
Oceniając stopień zawinienia Wielkopolski Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej wziął pod
uwagę fakt, iż wada ocenianych produktów w opakowaniach jednostkowych powstała na etapie
7
ich produkcji, pakowania i etykietowania. Na wskazany proces kontrolowany nie miał
bezpośredniego wpływu. Jednakże jako profesjonalista powinien znać regulacje prawne dotyczące
znakowa środków spożywczych, jakie oferuje we własnym sklepie. Na kontrolowanym ciążył
więc obowiązek weryfikacji oznakowania oferowanych środków spożywczych w opakowaniach
jednostkowych i zapewnienia konsumentom wyłącznie środków spożywczych spełniających
wymogi ustawowe w zakresie ich oznakowania.
Wada ocenianych produktów oferowanych bez opakowań jednostkowych powstała natomiast u
kontrolowanego przedsiębiorcy. Kontrolowany przedsiębiorca ma bezpośredni wpływ na sposobu
prezentacji oferowanych produktów w miejscu sprzedaży. Jakiekolwiek zaniechania ze strony
zatrudnionych pracowników jak i osób wykonujących czynności zawodowe na podstawie umów
cywilnoprawnych obciążają bezpośrednio kontrolowanego przedsiębiorcę. Powinien on zapewnić
taki system monitorowania procesu prezentacji danych środków spożywczych, by wykluczyć w
tym względzie jakiekolwiek uchybienia i nieprawidłowości.
Wielkopolski Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej wziął pod uwagę fakt, iż wszystkie
wskazane przez inspektorów uchybienia zostały niezwłocznie przez kontrolowanego usunięte.
W związku z powyższym czyn kontrolowanego przedsiębiorcy zakwalifikowano jako popełniony
nieumyślnie poprzez niedbalstwo.
Wielkopolski Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej uznał, iż czyn przedsiębiorcy narusza
wymagania w zakresie oznakowania artykułów rolno- spożywczych istotne z punktu widzenia
właściwości produktu oraz regulacji rynków rolnych krajowych.
Uwzględniając kolejną przesłankę, która dotyczy dotychczasowej działalności podmiotu
działającego na rynku artykułów rolno- spożywczych należy wziąć pod uwagę, iż w stosunku do
przedsiębiorcy, w okresie ostatnich 24 miesięcy, nie prowadzono postępowania administracyjnego
w sprawie ukarania karą pieniężną za wprowadzenie do obrotu z konsumentami artykułów rolno
– spożywczych niewłaściwej jakości handlowej z terenu działania Wojewódzkiego Inspektoratu
Inspekcji Handlowej w Poznaniu Delegatura w Koninie.
Przedsiębiorca zalicza się do grupy małych przedsiębiorców wg. przepisów ustawy
z dnia 2 lipca 2004 roku o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. z 2015 r. poz. 584).
Ponadto przy wydawaniu decyzji Wielkopolski Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej
uwzględnił treść art. 17 rozporządzenia (WE) nr 178/2002 Parlamentu Europejskiego i Rady
ustanawiającego ogólne zasady i wymagania prawa żywnościowego, powołującego Europejski Urząd ds.
Bezpieczeństwa Żywności i ustanawiającego procedury w zakresie bezpieczeństwa żywności
(Dz. U.L 31 Z 01.02.2002 r. ze zm.), iż kara powinna być skuteczna, oraz odstraszająca,
a także wziął pod uwagę zasadę proporcjonalności, która zakłada, że zastosowany środek musi
być właściwy do osiągnięcia zakładanego celu.
Wielkopolski Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej, zgodnie z treścią art. 40a ust. 1 pkt. 3
ustawy z dnia 21 grudnia 2000 r. o jakości handlowej artykułów rolno – spożywczych (Dz. U. z 2015,
poz. 678) może wymierzyć karę pieniężną w wysokości do pięciokrotnej wartości korzyści
majątkowej uzyskanej lub którą mogłaby zostać uzyskana przez wprowadzenie tych artykułów
rolno – spożywczych do obrotu.
W tym przypadku, biorąc pod uwagę wszystkie okoliczności sprawy, należało zastosować środek
w postaci wymierzenia kary pieniężnej w wysokości 700,00 zł (słownie: siedemset złotych 00/100).
Wielkopolski Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej orzekł zatem jak w sentencji.
Zgodnie z art. 40 a ust. 6 i 7 ustawy o jakości handlowej artykułów rolno- spożywczych, karę
pieniężną, o której mowa w sentencji decyzji, stanowiącą dochód budżetu państwa, przedsiębiorca
8
jest zobowiązany wpłacić na konto bankowe Wojewódzkiego Inspektoratu Inspekcji Handlowej
w Poznaniu, Nr konta NBP O/O Poznań nr 96 1010 1469 0032 7422 3100 0000, w terminie
nieprzekraczalnym 30 dni od dnia uprawomocnienia się decyzji, która wtedy staje się jednocześnie
decyzją ostateczną.
Pouczenie:
1. Od niniejszej decyzji na podstawie art. 127 § 1 i 2 kpa, art. 129 § 1 i 2 kpa przysługuje stronie odwołanie do Prezesa Urzędu
Ochrony Konkurencji i Konsumentów 00-950 Warszawa, Plac Powstańców Warszawy 1 składane na piśmie za
pośrednictwem Wielkopolskiego Wojewódzkiego Inspektora Inspekcji Handlowej AL. Marcinkowskiego 3, 60-967 Poznań, w
terminie 14 dni od dnia jej doręczenia.
2. Do należności pieniężnych nie uiszczonych w terminie stosuje się przepisy działu III ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 rokuOrdynacja podatkowa.
...................................................................
(imię i nazwisko, stanowisko służbowe, podpis)
Otrzymują:
1. Adresat,
2. Wydział Prawno – Organizacyjny w/m
3. Wydział Budżetowo –Administracyjny w/m
4. a/a
9