Fapa broszura inf wrzesien 2007

Fundacja Programów Pomocy
dla Rolnictwa
Fundacja Programów Pomocy
dla Rolnictwa FAPA
ul. Wspólna 30
00-930 Warszawa
tel. 022 623 19 01
fax 022 623 19 09
www. fapa.org.pl
Broszura informacyjna
Wrzesieñ 2007
Warszawa 2007
Fundacja Programów Pomocy dla
Rolnictwa FAPA
Fundacja Programów Pomocy dla Rolnictwa FAPA została utworzona w 1992 roku przez, działającego w imieniu Skarbu Państwa,
Ministra Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej i nieprzerwanie od
15 lat realizuje przedsięwzięcia, których głównym odbiorcą jest Ministerstwo Rolnictwa oraz instytucje i stowarzyszenia działające na
rzecz sektora rolnego i obszarów wiejskich w Polsce. Beneficjentami
pracy Fundacji są także: samorządy terytorialne, samorządy rolnicze, jednostki doradztwa rolniczego, rolnicy i przedsiębiorcy sektora
rolno-żywnościowego, studenci oraz kadra naukowa uczelni rolniczych, ekonomicznych oraz mieszkańcy obszarów wiejskich. Fundacja w latach 1992 – 2000 - w czasie restrukturyzacji sektora rolnego
oraz intensywnych przygotowań związanych z przystąpieniem do do
Unii Europejskiej - zaangażowana była w koordynację oraz wdrażanie zagranicznej pomocy dla rolnictwa i obszarów wiejskich. W okresie przedakcesyjnym, uczestniczyła w negocjacjach akcesyjnych
i odegrała istotną rolę dostarczając niezależnych analiz, promując
tematykę rolniczą oraz dzieląc się doświadczeniem z kadrą zaangażowaną w prace sektora.
Na początku swojej działalności Fundacja zaangażowana była
przede wszystkim w przedsięwzięcia, które służyły modernizacji
sektora rolnego oraz dostosowania go do warunków gospodarki
rynkowej. FAPA wdrażała program Phare, w jego części rolnej oraz
3
w części dotyczącej rozwoju regionalnego. Administrowała również
obsługą pożyczki ASAL, udzieloną przez Bank Światowy. Fundacja
uczestniczyła w projektach Współpracy Bliźniaczej oraz funduszu
Know-How Fund, a w okresie przedakcesyjnym wdrażała dwa działania: Szkolenia zawodowe i Pomoc techniczną w ramach Specjalnego
Programu Akcesyjnego dla Rozwoju Rolnictwa i Obszarów Wiejskich
SAPARD.
Fundacja przez 15 lat swojej działalności na rzecz rolnictwa i rozwoju obszarów wiejskich w Polsce zrealizowała ponad 600 projektów
o łącznej wartości około 380 mln EURO, w ramach programów takich
jak: Phare, w tym inwestycyjny RAPID, Struder2, INRED; SAPARD; Program Aktywizacji Obszarów Wiejskich PAOW.
Realizowane projekty były współfinansowane z pomocy zagranicznej, m.in. z linii kredytowych Banku Świtowego, z brytyjskiego funduszu Know-How Fund, z funduszu Unii Europejskiej oraz przy wsparciu
budżetu państwa i zaangażowaniu środków własnych beneficjentów.
Obecnie FAPA wspiera działania mające na celu rozwój obszarów
wiejskich, rolnictwa, rynków rolnych oraz sektorów związanych z rolnictwem. Pełni funkcję wdrożeniowo-doradczą oraz prowadzi działalność analityczno-informacyjną. Jest Instytucją Wdrażającą dla trzech
działań Sektorowego Programu Operacyjnego „Restrukturyzacja
i modernizacja sektora żywnościowego oraz rozwój obszarów wiejskich, 2004-2006”: 1.3 Szkolenia, 1.4 Wsparcie doradztwa rolniczego,
2.7 Pilotażowy Program Leader+.
Jednostki analityczne FAPA opracowują analizy z zakresu rynków
rolnych, Wspólnej Polityki Rolnej oraz rozwoju obszarów wiejskich.
Fundacja posiada zaplecze informacyjne i analityczne udostępniane
zarówno Ministerstwu Rolnictwa, jak również czytelnikom i odbiorcom
z całego kraju zainteresowanym problematyką wsi.
Fundacja angażuje się w różnorodne projekty zewnętrzne. Jako
lider konsorcjum1, prowadzi projekt pt. „Krajowa Sieć Leader+”,
wspierający realizację Pilotażowego Programu Leader+ w Polsce.
Oba przedsięwzięcia służą Lokalnym Grupom Działania, które na
poziomie lokalnym wdrażają zintegrowane strategie rozwoju obszarów wiejskich.
1
Skład konsorcjum: FAPA, FAOW, KRIR, CDR.
4
W 2003 roku, w uznaniu znaczenia i dorobku w działaniach pomocowych, Komisja Europejska przyznała Fundacji status tzw. „mandated body”, czyli instytucji upoważnionej do współpracy z partnerami
europejskimi w zakresie zadań finansowanych w kraju i zagranicą, ze
środków Unii Europejskiej.
FAPA włączyła się również w proces oceny skutków regulacji
prawnych sektora rolnego.
Wszystkie plany i przedsięwzięcia FAPA realizowane są dzięki
dobrej, merytorycznej współpracy z przedstawicielami Ministerstwa
Rolnictwa, zgodnie z wytycznymi określanymi przez Zarząd Fundacji
oraz w zgodzie z zapisami zawieranych umów.
Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi przewidziało również rolę
FAPA we wdrażaniu Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich, na lata
2007-2013. Fundacja ma realizować w szerokim zakresie zadania
w działaniu „Szkolenia zawodowe dla osób zatrudnionych w rolnictwie i leśnictwie”. Ponadto MRiRW przewiduje powierzenie FAPA
niektórych zadań informacyjnych i promocyjnych w zakresie podejścia Leader, jak i Krajowej Sieci Obszarów Wiejskich. Doświadczenia
zdobyte dotychczas przez Fundację oraz jej instytucjonalny potencjał
wdrożeniowy będą nadal wykorzystywane w praktyce.
W strukturze Fundacji znajduje się 7 zespołów: Sekcja Analiz Ekonomicznych Polityki Rolnej (SAEPR), Zespół Monitoringu Zagranicznych Rynków Rolnych (FAMMU), Zespół Programów Pomocowych
(ZPP), Zespół Funduszy Strukturalnych (ZFS), Zespół Rozwoju Wsi
(ZRW), Centrum Informacji i Dokumentacji (CID) oraz Zespół Kontroli
i Monitoringu (ZKiM).
5
Sekcja Analiz Ekonomicznych Polityki
Rolnej (SAEPR)
Sekcja Analiz Ekonomicznych Polityki Rolnej działa od 1993 r. Powstała przy wsparciu Banku Światowego i brytyjskiego Know–How
Fund jako zaplecze analityczne dla Ministerstwa Rolnictwa. Pracownicy SAEPR stanowią wyspecjalizowany zespół zajmujący się
zagadnieniami polityki rolnej i polityki wobec obszarów wiejskich Unii
Europejskiej. Posiadają wykształcenie ekonomiczne oraz długoletnią
praktykę analityczną, którą wykorzystują w bliskiej współpracy z Ministerstwem Rolnictwa i innymi instytucjami z otoczenia rolnictwa.
Zespół pracuje nad istotnymi problemami polskiej polityki rolnej i polityki rozwoju obszarów wiejskich.
SAEPR wykonuje m.in. analizy zmian Wspólnej Polityki Rolnej oraz
reformy polityki wobec obszarów wiejskich. Przeprowadził analizy
skutków reformy Fischlera dla Polski przed przystąpieniem do UE.
W SAEPR powstały prace na temat nowych instrumentów WPR w rolnictwie po 2004 r.
W tej Sekcji stworzono pierwowzór systemu płatności bezpośrednich, na bazie którego działa System Jednolitej Płatności Obszarowej
SAPS oraz Krajowe Uzupełniające Płatności Bezpośrednie. Taka forma wypłacania płatności bezpośrednich dała Polsce szansę pełnego
wykorzystania możliwości zreformowanej polityki rolnej dla potrzeb
szybko rozwijającego się polskiego rolnictwa. Umożliwiła również
maksymalne wykorzystanie unijnych funduszy.
6
W SAEPR powstały raporty na temat instrumentu cross compliance, czyli zasady wzajemnej zgodności dotyczącej szeregu wymagań
z zakresu dobrych praktyk rolniczych, bezpieczeństwa żywności,
zdrowia publicznego, dobrostanu zwierząt i ochrony środowiska, które muszą spełniać ubiegający się o płatności bezpośrednie. SAEPR
opracował także raporty dotyczący możliwości i zakresu wsparcia
krajowego w rolnictwie. Powstał również dokument na temat kolejnego etapu reformy, tzw. uproszczenia Wspólnej Polityki Rolnej (Simplification).
W trakcie trwania reformy rynku cukru Sekcja przygotowywała
opracowania z kolejnych wariantów tej reformy oraz włączyła się do
prac nad budową systemu płatności bezpośrednich dla plantatorów
buraków.
Reforma Wspólnej Polityki Rolnej nie jest zakończona. Podlegać
jej będą w najbliższej przyszłości kolejne rynki: zbóż, mleka. Zmianie
może ulec kształt płatności bezpośrednich. SAEPR jest zaangażowany w prace na temat oceny funkcjonowania WPR, tzw. health check
oraz nad dalszymi zmianami polityki po 2013 r.
SAEPR współpracował z MRiRW przy tworzeniu polskiego stanowiska w reformie polityki wobec obszarów wiejskich. Brał udział
w tworzeniu Programu Operacyjnego Rozwój Obszarów Wiejskich na
lata 2007–2013. Przeprowadzał analizy instrumentów z programów
na lata 2004–2006.
Polska jako członek Organizacji Współpracy Gospodarczej
i Rozwoju (OECD), zobowiązana jest do przekazywania okresowych
informacji dotyczących krajowej polityki rolnej. Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi powierzyło Sekcji przygotowanie tego typu analiz.
Materiał o polskiej polityce rolnej, przygotowywany jest corocznie wg
metodologii OECD i obejmuje wszystkie instrumenty polityki rolnej
i handlowej, działania na rzecz rozwoju obszarów wiejskich oraz dostosowania ustawodawcze. Na podstawie tego materiału OECD przygotowuje corocznie część raportu dotyczącą Polski „Monitoring and
Evaluation”. W opinii OECD Polska jest jednym z nielicznych krajów
członkowskich, które przygotowują bogaty i wszechstronny materiał
faktograficzny.
Pracownicy SAEPR uczestniczyli w pracach nad polskim komponentem międzynarodowego modelu AGLINK. Model ten ukazuje m.in.
efekty ostatniego rozszerzenia UE oraz skutki reformy WPR.
7
Pracownicy SAEPR analizują również dokumenty przedstawiane
przez sekretariat OECD do dyskusji na sesjach Grup Roboczych ds.
Polityki Rolnej i Rynków oraz Komitetu Rolnego OECD i proponują
polskie stanowisko wobec tez zawartych w tych dokumentach. Reprezentują również Polskę na niektórych sesjach oraz przygotowują
(na prośbę MRiRW) odpowiedzi na zapytania OECD dotyczące problematyki rolnej.
SAEPR zajmuje się także wspieraniem Ministerstwa Rolnictwa
obiektywnymi analizami ekonomicznymi dotyczącymi polityki rolnej, zarówno krajowej jak i unijnej. Opracowania analityczne mają
charakter sektorowy bądź horyzontalny. Inne są szybkimi reakcjami
w odpowiedzi na zapytania ośrodków decyzyjnych, czy interpelacji
poselskich. Ich tematyka obejmuje politykę rolną i politykę wobec obszarów wiejskich, wsparcie krajowe, analizy rynków rolnych, dostosowania i skutki akcesji w rolnictwie i na obszarach wiejskich, Wspólną
Politykę Rolną i jej reformę, uproszczenie WPR, analizy poszczególnych instrumentów, takich jak płatności bezpośrednie czy elementy
interwencji rynkowej.
Współpraca SAEPR z Ministerstwem Rolnictwa polega także na
przygotowaniu na zlecenie resortu opinii i recenzji projektów ustaw
oraz opracowań powstałych w innych instytucjach. Zespół współpracuje również z innymi instytucjami administracji publicznej, naukowymi oraz organizacjami zajmującymi się problemami rolnictwa
i obszarów wiejskich oraz instytucjami Unii Europejskiej.
Przed akcesją polskiego rolnictwa do UE pracownicy Sekcji
uczestniczyli w pracach 10 Zespołów Roboczych MRiRW, które zajmowały się określeniem stanu przygotowania poszczególnych sektorów gospodarki rolno-żywnościowej w Polsce do integracji z Unią
Europejską. Brali także udział w sesjach screeningowych w Brukseli,
w czasie których miał miejsce przegląd prawodawstwa unijnego
i polskiego. Prezentowali przedstawicielom Komisji Europejskiej niektóre zagadnienia, dotyczące organizacji rynków rolnych w Polsce
oraz harmonogram dostosowań do wymogów unijnych.
Pracownicy Sekcji brali udział w negocjacjach akcesyjnych i roboczych spotkaniach z Komisją Europejską, opracowywali analizy na
potrzeby tych negocjacji oraz dawali wkład merytoryczny do programów SAPARD i Sektorowego Programu Operacyjnego „Restrukturyzacja i modernizacja sektora żywnościowego, 2004–2006”.
8
Sekcja prowadzi działalność informacyjną w zakresie polityki rolnej i integracji z UE, m.in. dla przedstawicieli samorządów lokalnych,
izb rolniczych, pracowników Ośrodków Doradztwa Rolniczego, organizacji rolniczych, dziennikarzy. Dorobkiem SAEPR w zakresie popularyzacji tematyki integracyjnej są również liczne publikacje prasowe
jej pracowników, udział w audycjach telewizyjnych, przygotowywanie
broszur i książek.
Eksperci SAEPR są konsultantami oraz uczestniczą wraz z przedstawicielami NBP w przygotowaniu cyklicznych prognoz dotyczących
zmian wskaźników cen detalicznych żywności w Polsce.
Głównymi odbiorcami informacji są przede wszystkim: MRiRW,
agencje działające na rzecz wsi i rolnictwa, instytucje europejskie,
parlamentarzyści, Eurodeputowani, tekże Narodowy Bank Polski,
Kancelaria Sejmu i Senatu, fundacje, firmy komercyjne z sektora
rolno-spożywczego, prasa, uczelnie – w tym zagraniczne, studenci,
służby doradcze, inne sekcje FAPA, które przy wdrażaniu projektów
korzystają z zasobów SAEPR.
9
Zespół Monitoringu Zagranicznych
Rynków Rolnych (FAMMU)
Zespół Monitoringu Zagranicznych Rynków Rolnych został powołany decyzją Zarządu Fundacji FAPA, w uzgodnieniu z Ministrem
Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej, w lipcu 1995 r.
Początkowo najważniejszym celem Zespołu było prowadzenie
ciągłych analiz sytuacji podażowo-popytowej i cenowej na głównych
międzynarodowych rynkach produktów rolno-spożywczych oraz ocena wpływu tych wydarzeń na rynek krajowy. Z czasem Zespół zaczął
dostarczać informacji dotyczących polskiego handlu zagranicznego
artykułami rolno-spożywczymi oraz o funkcjonowaniu Wspólnej Polityki Rolnej (WPR) i jej ewolucji, a także międzynarodowych regulacji
obejmujących sferę rolnictwa, podejmowanych w ramach Światowej
Organizacji handlu (WTO). Informacje i analizy są dostarczane w cyklach tygodniowych, kwartalnych oraz rocznych. FAMMU przygotowuje również specjalne publikacje uwzględniające potrzeby MRiRW
i innych odbiorców w sytuacjach wyjątkowych wydarzeń na rynkach
rolnych.
Analizy i informacje na temat handlu zagranicznego artykułami
rolno-spożywczymi są opracowywane w ujęciu rocznym (pełna wersja raportu dostępna po zgłoszeniu subskrypcji) oraz dołączane do
raportów tygodniowych i kwartalnych w miarę otrzymywania przez
Zespół danych. Bieżące analizy handlu zagranicznego artykułami
rolno-spożywczymi oraz informacje o zmieniających się warunkach
10
dostępu do rynków rolno-spożywczych innych państw umożliwiają
identyfikację pojawiających się okresowo tzw. nisz eksportowych.
Oprócz analizy najistotniejszych produktów – takich jak rynki: zbóż
i pasz, mleka i przetworów, owoców i warzyw, cukru, mięsa – Zespół
zajmuje się w także analizami dotyczącymi kawy, herbaty, kakao,
przypraw, tytoniu i wyrobów tytoniowych, alkoholu oraz wód i napojów bezalkoholowych.
Monitorowanie funkcjonowania polityki rolnej Unii Europejskiej
oraz zmian w WPR (raporty tygodniowe oraz kwartalne) przynosi
zwiększenie szans na wykorzystanie płynących z tego, dla Polski
i polskich podmiotów gospodarczych korzyści oraz minimalizację
pojawiających się kosztów. Poza regulacjami dotyczącymi poszczególnych rynków, ważnym zadaniem FAMMU jest śledzenie zmian
w unijnej polityce Rozwoju Obszarów Wiejskich (raporty kwartalne).
FAMMU stara się również monitorować i analizować nowe, pojawiające się w światowym sektorze rolnym rynki i zjawiska. Dowodem
może być opracowywany od 2007 r. (dwa razy w ciągu roku) raport na
temat światowego rynku biopaliw.
Wyniki analiz, raportów i prognoz są na bieżąco udostępniane zainteresowanym odbiorcom, głównie poprzez cotygodniowe wiadomości i notowania z rynków. Rozpowszechnianie informacji odbywa się
za pomocą wszystkich dostępnych w tym zakresie środków technicznych, przede wszystkim przy użyciu poczty elektronicznej. Formularz
subskrypcji dostępny jest na internetowych stronach FAMMU.
Raporty, analizy i opracowania Zespołu Monitoringu powstają
w oparciu o najbardziej aktualne źródła informacji. Zespół za pośrednictwem serwisu REUTERS oraz AgraNet posiada bezpośredni dostęp
do informacji oraz notowań z najważniejszych rynków oraz giełd światowych. FAMMU prowadzi współpracę z takimi organizacjami i instytucjami, jak Krajowa Rolnicza Informacja Rynkowa MRiRW, Agencja
Rynku Rolnego (ARR), GISiPAR oraz z giełdami towarowymi.
FAMMU posiada liczne kontakty międzynarodowe. Zespół rozwija
współpracę i wymianę informacji z podobnymi instytucjami w Słowacji (ATIS), Czechach (NTIS), Austrii (AMA), Chorwacji (TISUP). Bardzo
dobrze funkcjonuje współpraca z niemieckim Ośrodkiem Informacji
Rynkowo-Cenowej (ZMP).
Zespół odpowiada na potrzeby informacyjne producentów, przetwórców, eksporterów i importerów żywności oraz ich organizacji
11
i związków branżowych. Działalność FAMMU ułatwia średnim i małym firmom dostęp do obiektywnej informacji rynkowej.
Ważną grupą odbiorców informacji i analiz dostarczanych przez
FAMMU stanowią ministerstwa i agencje odpowiedzialne za organizację obrotu i infrastrukturę rynku rolno-spożywczego, a także Ośrodki Doradztwa Rolniczego, banki i Izby Rolnicze.
Zespół Monitoringu Zagranicznych Rynków Rolnych aktywnie
uczestniczy w organizowanych w kraju i za granicą sympozjach,
seminariach, szkoleniach i konferencjach oraz targach i wystawach
produktów rolno-spożywczych.
12
Zespół Programów Pomocowych (ZPP)
Zespół Programów Pomocowych jest najstarszą jednostką Fundacji Programów Pomocy dla Rolnictwa. Został powołany do realizacji
działań wdrożeniowych programów pomocowych w sektorze rolnym.
Odgrywa ważną rolę we wspieraniu Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi w racjonalnym wykorzystaniu zagranicznych środków pomocowych na rzecz wsi i rolnictwa.
Zespół, kontynuuje podejmowany od lat proces dostosowania sektora rolnego do wymagań prawodawstwa Unii Europejskiej (acquis
communautaire), wdrażając m.in. Program Phare.
Po reorientacji wynikającej z ewolucji zarówno polityki rolnej UE
jak i programów pomocowych, począwszy od Phare 98, Program skupił się na dostosowaniu polskiej administracji do standardów obowiązujących w UE. Znaczenie poszczególnych projektów wynikało z wypełniania przez Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi zobowiązań
Narodowego Programu Przygotowań do Członkostwa w UE (NPPC)
i Partnerstwa dla członkostwa.
W latach 2000–2006 Fundacja, działając w imieniu i na rzecz Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi (beneficjenta) koordynowała i realizowała dwa działania Programu SAPARD – Specjalny Program Akcesyjny dla Rozwoju Rolnictwa i Obszarów Wiejskich: Działanie 6 „Szkolenia Zawodowe” i Działanie 7 „Pomoc Techniczna”. Ogólnym celem
szkoleń zawodowych dla rolników było upowszechnianie rozwoju
rolnictwa i obszarów wiejskich, poprzez rozwój kapitału ludzkiego
na obszarach wiejskich co w konsekwencji wiązało się z pozyska13
niem wnioskodawców dla innych działań Programu SAPARD. Celem
działania projektów z „Pomocy technicznej” było dotarcie do potencjalnych beneficjentów, propagowanie wiedzy wśród przedstawicieli
instytucji zaangażowanych we wdrażanie i monitorowanie oraz rozpowszechnianie informacji o warunkach i możliwościach wsparcia
oferowanych w Programie SAPARD. W ramach Działania 6 zrealizowano 14 projektów szkoleniowych na łączną kwotę ponad 37,4 mln
PLN, w których przeszkolono ponad 13,5 tysiąca rolników W ramach
Działania 7 FAPA zrealizowała 4 przedsięwzięcia na łączną kwotę
4,7 mln PLN m.in. w formie seminariów i konferencji dla beneficjentów
Działań 1, 2, 3 i 4 Programu SAPARD, w których uczestniczyło ponad
8 tysięcy osób.
Pracownicy Zespołu Programów Pomocowych wykorzystują wieloletnie doświadczenie i znajomość procedur wdrażania programów
pomocowych do profesjonalnej obsługi projektów, przeprowadzania
procedur przetargowych, procedur zawierania kontraktów, monitorowania i oceny projektów oraz programów.
Obecnie Zespół zapewnia kompleksowe wsparcie formalno-proceduralne Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi (MRiRW) w realizacji
Programów Phare 2003, Transition Facility (Środki Przejściowe) 2004,
2005, 2006 dla wsi i rolnictwa, obejmujące:
• prowadzenie na rzecz MRiRW monitorowania wdrażania projektów,
• opracowywanie i dostosowywanie Standardowych Formularzy
Streszczenia Projektu (Fisze), zgodnie z wymaganiami formalnoproceduralnymi,
• sporządzanie i uaktualnianie Sektorowych Raportów Monitorujących oraz innych raportów zgodnie z wymaganiami beneficjentów,
• przygotowywanie dokumentacji przetargowej zgodnie Ustawą Prawo zamówień publicznych (Dz.U. z 2004 r. Nr 19, poz. 177 z późn.
zm.) oraz Szczegółowej Fszy Projektu Twinning Ligot, zgodnie z Instrukcją Twinningową,
• udział w pracach Komisji Przetargowych z prawem głosu.
Projekty Phare oraz te pochodzące ze Środków Przejściowych
dotyczą m.in. wsparcia administracji weterynaryjnej i fitosanitarno-nasiennej, wzmocnienia instytucji do stosowania mechanizmów
Wspólnej Polityki Rolnej i Wspólnej Polityki Rybackiej, rozwoju instytucjonalnego w zakresie programowania i wdrażania EFOGR i IFOR
14
w latach 2007-2013, przygotowania instytucji do wdrażania Finansowego Instrumentu Sterowania Rybołówstwa (FIFG), wzmocnienia
kontroli jakości rynkowej owoców i warzyw oraz kontroli bezpieczeństwa żywności, w zakresie produkcji roślin uprawnych, poprawy funkcjonowania instytucji nadzorujących i certyfikujących w rolnictwie
ekologicznym, utworzenia zintegrowanego systemu doradztwa.
W trakcie realizacji zadań pracownicy ZPP współpracują z Koordynatorami Projektu, Kierownikami Projektu oraz Doradcami Współpracy Bliźniaczej, na rzecz beneficjentów, tj.: departamentów i biur
MRiRW, Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, Agencji
Rynku Rolnego, Głównego Inspektoratu Ochrony Roślin i Nasiennictwa, Głównego Inspektoratu Handlu Artykułami Rolno-Spożywczymi,
Głównego Inspektoratu Weterynarii, co służy wspieraniu tych partnerów w zakresie organizacyjno-proceduralnym.
Zespół utrzymuje również bliskie kontakty robocze z przedstawicielami instytucji zaangażowanych w kontraktowanie – Jednostką Finansująco-Kontraktującą (JFK) oraz nadzorowanie projektów – Urząd
Komitetu Integracji Europejskiej (UKIE).
Zespół Programów Pomocowych realizuje zadania wdrożeniowe
programów pomocowych na rzecz beneficjentów krajowych i zagranicznych. Zespół monitoruje przetargi odbywające się w sferze
pomocy krajowej i zagranicznej. Podejmując zadania finansowane
ze środków Ministerstwa Spraw Zagranicznych w 2006 r. FAPA zrealizowała z partnerem mołdawskim Krajową Agencją dla Rozwoju
Rolnictwa ACSA projekt „Polska pomoc dla reformowania sektora wsi
i rolnictwa Mołdawii poprzez wspieranie rozwoju mołdawskich instytucji doradztwa rolniczego”. Obecnie, we współpracy z Europejskim
Ruchem na rzecz Serbii, Zespół wdraża wspólne przedsięwzięcie dla
serbskich rolników pt. „Europejska Wieś”.
15
Zespół Funduszy Strukturalnych (ZFS)
Zespół Funduszy Strukturalnych od 2004 r. prowadzi działalność
na rzecz rolnictwa i rozwoju wsi, poprzez wdrażanie projektów z działań 1.3 „Szkolenia” i 1.4 „Wsparcie doradztwa rolniczego” w ramach
Sektorowego Programu Operacyjnego (SPO) – „Restrukturyzacja
i modernizacja sektora żywnościowego oraz rozwój obszarów wiejskich, 2004–2006”.
Dzięki realizacji działania 1.3 przeszkolono bezpłatnie ponad 190
tys. rolników oraz członków ich rodzin zajmujących się rolnictwem.
Aktualnie prowadzonych jest i administrowanych przez Zespół 118
projektów szkoleniowych, z których wg wstępnego planu skorzysta
prawie 210 tys. uczestników.
W ramach działania 1.4 Wsparcie doradztwa rolniczego w latach
2005–2007 FAPA zarządzała 33 projektami na łączną kwotę dofinansowania wynoszącą 161 755 393 PLN. Realizowane projekty polegały
na świadczeniu bezpłatnej pomocy doradczej dla rolników na terenie całej Polski. Wykonawcy zrealizowali 1 264 780 usług z zakresu
poszczególnych rodzajów pomocy doradczej, z której skorzystało
1 635 523 osoby na terenie 16 województwa.
Zespół Funduszy Strukturalnych tworzą doświadczeni pracownicy
Fundacji, posiadający wiedzę i umiejętności w zakresie przygotowywania i prowadzenia projektów w ramach programów pomocowych.
Oprócz wykonywanych zadań wdrożeniowych, ZFS wspierał merytorycznie Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi w zakresie opracowywania koncepcji rozwoju obszarów wiejskich na lata 2007–2013.
16
Pracownicy ZFS zajmują się opracowywanie procedur wdrażania;
kompleksowym prowadzeniem konkursów na świadczenia usług
szkoleniowych i doradczych dla rolników. Ważny element pracy Zespołu stanowi rejestracja, a następnie weryfikacja formalna i merytoryczna wniosków o dofinansowanie realizacji projektów. ZFS przygotowuje charakterystyki i listy projektów dla Grup Roboczych Komitetu
Sterującego SPO, dokonujących oceny punktowej. Zapewnia także
obsługę prac grup roboczych KS dla wdrażanych działań.
Zespół odpowiada za przygotowywanie umów z beneficjentami,
na podstawie zatwierdzonej przez Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi
listy projektów do realizacji. Rozpatruje wnioski o aneks oraz podpisuje aneksy. Na etapie rozliczeń finansowych przyjmuje oraz weryfikuje wnioski o płatność składane przez beneficjentów.
ZFS prowadzi monitoring oraz nadzór nad realizacją projektów,
w tym ocenę i zatwierdzanie sprawozdań z realizacji projektów. Zespół uczestniczy w czynnościach związanych z wykrywaniem i wyjaśnianiem nieprawidłowości, które mogą się pojawić zarówno w trakcie realizacji projektu, jak i na etapie zleceń płatności.
Zespół prowadzi także akcje informacyjne dla potencjalnych beneficjentów, na temat szczegółowych zasad i zakresu wdrażanych
działań.
17
Zespół Rozwoju Wsi (ZRW)
Zespół Rozwoju Wsi zajmuje się działaniami na rzecz rozwoju
obszarów wiejskich, poprzez realizację programów oraz projektów
krajowych i zagranicznych skierowanych do sektora wiejskiego.
Zespół wspiera Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi i inne instytucje we wdrażaniu programów Unii Europejskiej, ze szczególnym
uwzględnieniem Programu Leader. ZRW realizuje także inne programy ukierunkowane na rozwój obszarów wiejskich oraz pomaga merytorycznie MRiRW przy opracowywaniu dokumentów do realizacji
Programu Leader w Polsce w następnym okresie programowania, tj.
2007–2013.
Zespół Rozwoju Wsi zajmuje się głównie wdrażaniem programu
Leader+. Zarówno w Schemacie I PPL+ (który był realizowany w latach 2004–2006), jak i w Schemacie II (lata 2006–2008), prace ZRW
dotyczyły głownie wszechstronnej obsługi tego programu, tj.: nabór
i ocenę wniosków o dofinansowanie projektów, przygotowywanie
i podpisywanie umów o dofinansowanie na realizację projektów pomiędzy Fundacją i beneficjentami, rozpatrywanie wniosków o aneks
oraz podpisywanie aneksów do umów o dofinansowanie. Zespół
przeprowadzał również weryfikację formalno-rachunkową złożonych
wniosków o płatność (udzielał również beneficjentom wyjaśnień w zakresie ich przygotowywania) oraz weryfikację zgodności sprawozdań
z realizacji projektów z umową o dofinansowanie, prowadził także
korespondencję i udzielał odpowiedzi na pytania beneficjentów w zakresie kompetencji Instytucji Wdrażającej. Brał udział w spotkaniach
18
z beneficjentami w miejscu realizacji projektów, a także na bieżąco
współpracował z pracownikami właściwych departamentów Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Do zakresu obowiązków ZRW należało także monitorowanie i nadzorowanie realizacji projektów, prowadzenie szkoleń, wykładów oraz udzielanie wyjaśnień w zakresie
przygotowywania wniosków o płatność, jak również przygotowywanie
procedur dotyczących wdrażania Pilotażowego Programu Leader +,
udział w spotkaniach i opiniowanie materiałów i dokumentów dotyczących Programu Leader+ na lata 2007–2013.
Dzięki pracy Zespołu Rozwoju Wsi w Polsce powstało w latach
2004–2006 167 Lokalnych Grup Działania, których praca ma przyczynić się do osiągnięcia celów polityki rozwoju obszarów wiejskich.
Zadaniem LGD jest zatem umożliwienie mieszkańcom tych obszarów
realizacji własnych pomysłów poprawy jakości życia, zachowania
dziedzictwa kulturowego i własnej tożsamości, poprawy jakości środowiska naturalnego oraz wzrostu konkurencyjności zamieszkiwanego obszaru. Dla zrealizowania tych celów powstały lokalne strategie
rozwoju, będące właśnie przedmiotem pracy w ramach Schematu II,
którego wdrażaniem koordynuje ZRW. Dofinansowaniem objęto 150
ZSROW, stworzonych dla 865 gmin na terenie całej Polski.
W latach 2004–2007 ZRW realizował prace, w oparciu o zapisy
umów zawartych z Ministrem Rolnictwa i Rozwoju Wsi oraz Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, w zakresie wdrażania
działania 2.7 „Pilotażowy Program Leader+ (2.7)” Sektorowego Programu Operacyjnego „Restrukturyzacja i modernizacja sektora żywnościowego oraz rozwój obszarów wiejskich 2004–2006”.
19
Centrum Informacji i Dokumentacji (CID)
Centrum Informacji i Dokumentacji (CID) powstało w listopadzie
1995 r., w ramach projektu finansowanego ze środków Programu
Phare. W okresie przedakcesyjnym Centrum zapewniało Minerstwu
Rolnictwa dostęp do specjalistycznego zaplecza informacyjnego,
gromadziło i udostępniało teksty prawodawstwa unijnego oraz tłumaczenia aktów prawnych, niezbędnych do dostosowania oraz uregulowania polskiego sektora rolnego.
Głównym celem działalności jednostki jest wspieranie prac resortu, udostępnianie materiałów źródłowych ekspertom i zespołom analitycznym, upowszechnianie informacji i wiedzy z zakresu obszarów
wiejskich, rolnictwa oraz funkcjonowania Unii Europejskiej. Beneficjentami pracy Centrum są przede wszystkim pracownicy Ministerstwa, instytucje sektora rolnego, samorząd terytorialny, szkoły, uczelnie rolnicze i ekonomiczne, studenci, nauczyciele i kadra naukowa,
rolnicy, przedsiębiorcy branży rolno-spożywczej oraz mieszkańcy
obszarów wiejskich.
W CID zgromadzono ponad 3600 publikacji książkowych, wydawnictw słownikowo-encyklopedycznych, opracowań, analiz, raportów
oraz około 70 tytułów specjalistycznych wydawnictw ciągłych, w
języku polskim i angielskim. Tworzą one bogate, unikatowe zbiory
biblioteczne o tematyce związanej z poszczególnymi działami rolnictwa, jego przekształceniami oraz dotyczą zagadnień rozwoju wsi
w różnych jej aspektach. Stanowią one cenny, specjalistyczny zestaw
materiałów źródłowy, także w formie opracowań naukowych i analiz
20
ekonomicznych, takich wydawnictw jak: Agra Informa Ltd., Instytut
Ekonomiki i Gospodarki Żywnościowej, Instytut Rozwoju Wsi i Rolnictwa PAN oraz sekcji analitycznych SAEPR i FAMMU.
Publikacje znajdujące się w księgozbiorze CID dotyczą między
innymi: Wspólnej Polityki Rolnej, funkcjonowania rynków rolnych,
polityki strukturalnej i regionalnej UE, rozwoju obszarów wiejskich,
ochrony środowiska, agroturystyki, ekonomiki rolnictwa, agrobiznesu, doradztwa rolniczego, przemysłu rolno-spożywczego, jakości
żywności, oraz w mniejszym zakresie chowu zwierząt i hodowli roślin.
Centrum Informacji i Dokumentacji gromadzi oraz udostępnia raporty i opracowania ze zrealizowanych projektów, z których większość
stanowią materiały pożyczki ASAL, Programów: Phare, RAPID, Struder2, INRED oraz SAPARD.
CID w ramach realizowanych przedsięwzięć, prowadzi również
działalność wydawniczą. Dotychczas przy współpracy z Ministerstwem Rolnictwa, z zespołami analitycznymi Fundacji oraz z ekspertami jednostek naukowych, CID opublikował około 400 książek, broszur i periodyków. Przykładowe publikacje to: Kodeks Dobrej Praktyki
Rolniczej; Zwykła Dobra Praktyka Rolnicza; Zasady GHP/GMP oraz
system HACCP jako narzędzia zapewnienia bezpieczeństwa zdrowotnego żywności; Wspólna Polityka Rolna – zasady funkcjonowania
oraz ich reforma; Lista Produktów Tradycyjnych 2005-2006; Inicjatywa Leader – pierwsze doświadczenia i szanse rozwoju.
Od 1996 roku CID publikuje, opracowywany na bazie czasopism
zagranicznych, tygodnik Agroekspres – Tydzień w Unii Europejskiej.
Stanowi on bieżący przegląd istotnych spraw polityki Unii Europejskiej względem sektora obszarów wiejskich.
Księgozbiór Centrum udostępniany jest w czytelni, a publikacje
wysyłane do zainteresowanych odbiorców, zarówno w Polsce jak
i poza jej granicami.
21
Zespół Kontroli i Monitoringu. (ZKiM)
Zespół Kontroli i Monitoringu zajmuje się kontrolowaniem prawidłowości realizowanych zadań, zgodności działań z przepisami prawa, przyjętymi procedurami, umowami i porozumieniami.
W związku z pełnieniem przez Fundację Programów Pomocy dla
Rolnictwa FAPA roli Instytucji Wdrażającej dla Działań 1.3 „Szkolenia”, 1.4 „Wsparcie doradztwa rolniczego” oraz 2.7 „Pilotażowy Program Leader +” Sektorowego Programu Operacyjnego „Restrukturyzacja i modernizacja sektora żywnościowego oraz rozwój obszarów
wiejskich, 2004–2006” Zespół Kontroli i Monitoringu wykonuje następujące zadania:
l Kontrolę realizacji projektów, w tym kontrolę w miejscu realizacji
lub siedzibie beneficjenta
W tym zakresie Zespół zajmuje się bieżącym i systematycznym
sprawdzaniem prawidłowości oraz skuteczności realizacji projektu
na podstawie uzyskiwanych informacji i zgromadzonej dokumentacji.
Sprawdzaniem, porównywaniem i potwierdzaniem rzeczywistego
stanu realizacji projektu z deklarowanym przez beneficjenta;
l Kontrolę procedur udzielania zamówień publicznych
Kontrola przeprowadzania postępowań o udzielanie zamówień
publicznych przez beneficjentów pod kątem ich zgodności z przepisami Ustawy z dnia 29 stycznia 2004r. Prawo zamówień publicznych
(Dz.U. z 2004 r. Nr 19, poz. 177 z późn. zm.).
22
l Monitoring wdrażania i sprawozdawczość
Zbieranie danych rzeczowych, w tym ankiet monitorujących dotyczących postępów wdrażania działań, zgodnie ze wskaźnikami i tabelami monitorowania, oraz danych stanowiących źródło informacji
do sporządzania „Informacji zarządczych”. Przygotowywanie i przekazywanie Instytucji Zarządzającej sprawozdań z wdrażania działań
Programu.
Zespół Kontroli i Monitoringu przeciwdziała nieprawidłowościom
w wykorzystaniu środków finansowych z Programu. Uczestniczy w ich
wykrywaniu i usuwaniu. Zawiadamia właściwe instytucje i prowadzi
postępowania wyjaśniającego, w przypadku uzasadnionego podejrzenia wystąpienia nieprawidłowości w realizacji projektu.
23
Sekretariat FAPA
tel. (022) 623 19 01, 623 15 15
fax (022) 623 19 09
e-mail [email protected]
Sekcja Analiz Ekonomicznych
Polityki Rolnej (SAEPR)
tel. (0-22) 623 19 80
fax (0-22) 623 19 09
Zespół Monitoringu
Zagranicznych Rynków Rolnych (FAMMU)
tel. (0-22) 623 19 70
fax (0-22) 623 19 09
Zespół Programów Pomocowych (ZPP)
tel. (0-22) 623 19 22
fax (0-22) 623 19 09
Zespół Funduszy Strukturalnych (ZFS)
tel. (0-22) 623 19 50
Zespół Rozwoju Wsi (ZRW)
tel. (0-22) 623 19 40
fax (0-22) 623 17 51
Centrum Informacji i Dokumentacji (CID)
tel. (0-22) 623 19 90
fax (0-22) 623 19 99
Zespół Kontroli i Monitoringu (ZKiM)
tel. (0-22) 623 19 30
fax (0-22) 623 19 39
Sekcja Finansów
tel. (0-22) 623 19 11
fax (0-22) 623 19 09
Biuro Administracyjne
tel. (0-22) 623 19 05, 623 19 59
Audytor Wewnętrzny
tel. (0-22) 623 19 33
Fundacja Programów Pomocy
dla Rolnictwa
Fundacja Programów Pomocy
dla Rolnictwa FAPA
ul. Wspólna 30
00-930 Warszawa
tel. 022 623 19 01
fax 022 623 19 09
www. fapa.org.pl
Broszura informacyjna
Wrzesieñ 2007