Kordian

Pytania dla szkół ponadgimnazjalnych
FANTASTYCZNE PEJZAŻE LITERATURYw hołdzie Juliuszowi Słowackiemu
JULIUSZ SŁOWACKI
„KORDIAN”
Niebo... Zamknięty jestem w kulę kryształową; (…)
Stąd czarne skrzydła myśli nad światem rozwinę.
PRZYGOTOWANIE (fragment)
Roku 1799 dnia 31 grudnia w nocy.
Chata sławnego niegdyś czarnoksiężnika Twardowskiego w
górach karpackich.(…). Czarownica czesze włosy(…).
MEFISTOFEL wchodzi.
SZATAN
Mefistofelu, przyszła do działania pora,
Wybierz jaką igraszkę wśród ziemskiéj czeredy.
Już nie znajdziesz cichego wśród Niemców doktora,
Po szwajcarskich się górach nie snują Manfredy,
I mnichy długim postem po celach nie chudną.
Więc obłąkaj jakiego żołnierza.
Akt III, SCENA VI, SZPITAL WARYJATÓW (fragment)
DOKTOR
A cóż wiesz, że nie jesteś jak ci obłąkani?
Ty chciałeś zabić widmo, poświęcić się za nic.
O! złota rybko w kryształowéj bani,
Tłucz się o twarde brzegi niewidzianych granic;
Mały kryształ powietrza, w którym pluszczesz skrzelą,
Jest wszystkiém, a świat cały nicości topielą.
KORDIAN
Myślę.
MEFISTOFEL
Trudno!...
Żołnierz to ryba, która kruczkom nie dowierza,
I ma rozsądek zdrowy, przy takiéj latarni
Obaczy kurzą nogę diabła kusiciela.
DOKTOR
Więc świat jest myślą twoją.
KORDIAN
Cierpię.
Akt II, Rok 1828 (fragment)
KORDIAN sam, z założonymi na piersiach rękoma, stoi na
najwyższéj igle góry Mont-Blanc
KORDIAN
Tu szczyt... lękam się spojrzeć w przepaść świata ciemną.
Spojrzę... Ach! pod stopami niebo i nad głową
DOKTOR
Nie myśl.
KORDIAN
Nie mogę...
JULIUSZ SŁOWACKI, DZIEŁA WSZYSTKIE. POD RED. J. KLEINERA, T II, WROCŁAW 1952.
I.
HISTORIA LITERATURY
1. „Kordian” jest uznawany za polemikę J. Słowackiego z:
a) „Dziadami” A. Mickiewicza
b) „Cierpieniami młodego Wertera” J.W. Goethego
c) „Psalmami przyszłości” Z. Krasińskiego
d) „Giaurem” G. Byrona
2. Określenie cichego wśród Niemców doktora jest nawiązaniem do:
a) postaci tytułowego bohatera „Fausta”
b) postaci Doktora z „Kordiana”
c) postaci Doktora z III.cz. „Dziadów”
d) postaci lekarza z „Cierpień młodego Wertera”
3. Lucyferyzm jest określeniem, oznaczającym:
a) archetyp buntu wobec Boga w imię dobra ludzkości
b) wprowadzenie diabolicznych postaci w świat przedstawiony utworu
c) postawę otwartego buntu wobec Boga z zapowiedzią walki o dusze ludzi
d) mistyczne przekonanie o istnieniu Szatana
4. Przywołane fragmenty „Kordiana” zestawione są na zasadzie:
a) przypadkowości
b) asocjacji i ironii romantycznej
c) formalnego paradoksu
d) alegorii i stałych toposów
5. Czym jest frenetyzm ?
a) przeżywaniem uczucia litości i trwogi
b) przeświadczeniem o nieuchronności końca świata
c) nagromadzeniem elementów budzących grozę
d) wiarą w irracjonalny determinizm
6. Hamletyzm jako postawa życiowa nie charakteryzuje się:
a) sentymentalizmem i irracjonalnym podejściem do życia
b) poczuciem samotności, wyższości i tragizmu
c) rozważaniami nad sensem życia i niemożnością podjęcia działania
d) ciągłym przeżywaniem konfliktów między myślą a czynem
7. Klasycyzm jest uniwersalnym określeniem:
a) stylistyki epok starożytnych
b) jednego z głównych prądów literackich polskiego Oświecenia
c) nurtu ideologicznego opozycyjnego do romantyzmu
d) stylu artystycznego odwołującego się do kultury starożytnej
8. Wypowiedź Doktora: O! złota rybko w kryształowéj bani…jest:
a) nawiązaniem do toposu theatrum mundi i fatalizmu
b) metaforą martyrologii Polaków w czasie zaborów
c) intertekstualnym przywołaniem fantastycznych motywów ludowych
d) krytyką postawy samotnego rewolucjonisty - żołnierza
9. Symbolizm jako kierunek w literaturze i sztuce odznaczał się:
a) dążeniem do wyrażania ogólnoludzkich problemów duchowych i psychologicznych
b) odwzorowywaniem bytu transcendentnego za pomocą abstrakcji
c) ukazywaniem aktualnych problemów historycznych i politycznych
d) stosowaniem symboli, metafor i rozbudowanych porównań w celu wywołania przerażenia
10. Kordiana i Cezarego Barykę łączą następujące doświadczenia:
a) walka narodowowyzwoleńcza potwierdzona efektywnym czynem
b) konfrontacja marzeń z rzeczywistością w trakcie podróży
c) niespełniona, idealistyczna miłość do Laury
d) chęć zdobycia majątku i sławy rycerskiej
II.
TEORIA LITERATURY
11. Dramat romantyczny nie charakteryzuje się:
a) epizodycznością budowy
b) kompozycją zamkniętą
c) obecnością rozbudowanych fragmentów epickich i lirycznych
d) złamaniem antycznej zasady decorum
12. Co oznacza stasimon w tragedii antycznej?
a) wejście chóru
b) epilog dramatu
c) prolog dramatu
d) pieśń chóru
13. Najczęściej stosowanymi figurami stylistycznymi konceptyzmu były:
a) antytezy, hiperbole i paradoksy
b) anafory, metafory i przerzutnie
c) przenośnie, epifory i powtórzenia
d) porównania, apostrofy i epitety
14. Styl biblijny nie charakteryzuje się:
a) paralelizmem zdań
b) powtórzeniami
c) stylem niskim
d) nagromadzeniem imiesłowowych równoważników zdań
15. Które z poniższych frazeologizmów wywodzą się z kultury grecko-rzymskiej?
a) umywać ręce
b) Stentorowy głos
c) kainowe piętno
d) zamienić się w słup soli
16. Peryfraza to:
a) parodia utworu
b) streszczenie tekstu
c) omówienie
d) niedokładne przytoczenie cytatu
17. Czym jest kompozycja pierścieniowa?
a) wprowadzeniem motywu stale powtarzającego się w utworze
b) powtórzeniem motywu na początku i końcu utworu
c) synonimem kompozycji zamkniętej
d) synonimem kompozycji otwartej
18. W której części bajki występuje morał?
a) tylko na początku (promythion)
b) tylko na końcu (epimythion)
c) na początku lub na końcu
d) nie ma ściśle określonej reguły
19. W liryce bezpośredniej:
a) podmiotem lirycznym jest autor utworu
b) adresat jest ściśle określony za pomocą apostrofy
c) podmiot liryczny ujawnia swoje przeżycia
d) podmiot liryczny nawiązuje do konkretnej sytuacji
20. Ironia romantyczna polega na:
a) stosowaniu szyderstwa i kpiny z postaci w celu jej ośmieszenia
b) wewnętrznej dysharmonii wypowiedzi pomiędzy sensem dosłownym a ukrytym
c) wyrażeniu bezradności człowieka wobec porządku rzeczywistości
d) manifestowaniu przez artystę indywidualistycznego dystansu wobec świata
III.
21. Wskaż imiesłów przysłówkowy uprzedni:
a) stąpający
b) zawróciwszy
c) chodząc
d) tańczony
WIEDZA O JĘZYKU
22. (Żołnierz to ryba), która kruczkom nie dowierza – pogrubiona część to typ zdania:
a) podrzędnego przydawkowego
b) podrzędnego okolicznikowego czasu
c) podrzędnego okolicznikowego sposobu
d) podrzędnego dopełnieniowego
23. Wskaż podmiot w zdaniu: Zamknięty jestem w kulę kryształową.
a) zamknięty
b) kulę
c) jest to zdanie bezpodmiotowe
d) w zdaniu występuje podmiot domyślny
24.Wypowiedzenie świat cały nicości topielą pełni w tekście funkcję:
a) komunikatywną
b) poetycką
c) ekspresywną
d) impresywną
25.Archaizm to:
a) wyraz nieznany lub wadliwie zastosowany w tekście współczesnym
b) wyraz w formie przestarzałej, używany w mowie najstarszego pokolenia
c) rzadko używany element językowy lub związek wyrazowy
d) element językowy, który całkowicie wyszedł z użycia
26. Manipulacja językowa to zjawisko:
a) zamierzonego i intencjonalnego działania komunikatem słownym na podświadomość odbiorcy
b) przekonywania innych w toku dyskusji za pomocą jednoznacznych i jawnych komunikatów
c) wywierania wpływu na innych za pomocą nakłaniania lub nakazów i rozkazów
d) rozwiązywania sporów i konfliktów za pomocą dyrektyw i komunikatów impresywnych
27. Co oznacza pojęcie „kultura języka” ?
a) znajomość środków, reguł i zasad posługiwania się językiem
b) powszechną sprawność w posługiwaniu się językiem
c) używanie zwrotów grzecznościowych w rozmowie
d) staranną wymowę i dokładną artykulację słów
28. Stylizacja językowa nie polega na:
a) wprowadzeniu do utworu elementów właściwych mowie określonych środowisk
b) dostosowaniu stylu własnej wypowiedzi do kontekstu sytuacyjnego i środowiska
c) wprowadzeniu elementów charakterystycznych dla określonej formy wypowiedzi
d) zamierzonym naśladowaniu pewnego stylu języka w utworze literackim
29. W zdaniu: lękam się spojrzeć w przepaść świata ciemną wyraz świata pełni funkcję:
a) okolicznika miejsca
b) przydawki dopełniaczowej
c) dopełnienia
d) przydawki przymiotnej
30. Komunikacją językową nie jest proces:
a) odbioru komunikatów językowych i metajęzykowych
b) porozumiewania się ludzi za pomocą mowy
c) werbalnej wymiany poglądów między nadawcą a odbiorcą
d) porozumiewania się ludzi za pomocą znaków językowych