(hpw)1 a hasło przedmiotowe rozwinięte (hpr)

Warszawa, 19 czerwca 2006 r.
Hasło przedmiotowe wzorcowe (hpw)1 a hasło przedmiotowe rozwinięte (hpr)
Do haseł przedmiotowych JHP KABA należą hasła przedmiotowe wzorcowe (hpw) i hasła przedmiotowe
rozwinięte (hpr). Celem poniższego rozróżnienia hpw i hpr jest wskazanie sposobu wprowadzania hasła
do bazy katalogu NUKAT.
Hasło przedmiotowe wzorcowe: jednostka leksykalna JHP KABA, która może być użyta jako hasło
przedmiotowe w opisie bibliograficznym (hpw pełniące funkcje tematu) lub jako jeden z elementów hpr
(hpw pełniące funkcje tematu, po którym występują określniki; lub określnik).
Kryteria tworzenia hpw2:
1. Kryterium semantyczne (znaczeniowe): rekord hpw tworzy się i wprowadza do kartoteki wzorcowej
JHP KABA w przypadku gdy:
– rekord hpw zawiera warianty hasła rekordu (trop „zob.”) i/lub hasła związane (tropy typu „zob. też”
– odsyłacz orientacyjny, terminy nadrzędne, skojarzone, podrzędne) i/lub uwagi o stosowaniu hpw.
– hpw składa się z tematu i określnika związanego.
2. Kryterium metodyczne: rekord hpw tworzy się i wprowadza do khw JHP KABA dla zilustrowania metody
tworzenia hpr. Hpw tego typu stanowią konstrukcje modelowe w procesie katalogowania przedmiotowego
w JHP KABA.
Hpw tworzy się i wprowadza do khw JHP KABA według procedury „Procedura wprowadzania rekordów
kartoteki haseł wzorcowych języka KABA do katalogu NUKAT” (www.nukat.edu.pl. Zakładka JHP KABA
– Hasła w opracowaniu).
Powodem zatrzymania (Zatrzymanykaba1) propozycji hpw może być:
– błąd merytoryczny - proponowany termin dla hpw nie występuje w terminologii polskiej z danej
dziedziny, propozycja hasła nie może być zastosowana w katalogowaniu przedmiotowym dokumentów w katalogu NUKAT (zob. dalej: powód braku źródeł)
– błąd metodyczny - rekord jest zbudowany niezgodnie z ogólnymi zasadami tworzenia haseł wzorcowych JHP KABA3
– błąd techniczny - rekord utworzony jest niezgodnie z zasadami formatu MARC 214
– brak źródeł koniecznych do ustalenia hasła rekordu. Źródłem wystarczającym może być katalogowana pozycja tylko w przypadku terminu nowego, nie występującego w polskich źródłach specjalistycznych. W innych przypadkach konieczne jest podanie źródła specjalistycznego, w którym
występuje termin proponowany jako hasło rekordu i / lub warianty hasła rekordu (lista źródeł obowiązujących w procesie tworzenia leksyki JHP KABA - w przygotowaniu).
1 Termin „hasło przedmiotowe wzorcowe” może ulec zmianie, terminologia obowiązująca w metodologii JHP KABA
- w opracowaniu w Ośrodku JiKW KABA.
2 Kryteria uznania hasła za wzorcowe pozostają zgodne z początkowymi założeniami JHP KABA (zob. T. Głowacka, Język haseł przedmiotowych KABA. Zasady tworzenia słownictwa, Warszawa 2000, str. 34).
3 T. Głowacka, Język haseł przedmiotowych KABA. Zasady tworzenia słownictwa, Warszawa 2000.
4 Ogólne zasady wypełniania rekordu khw w formacie MARC 21 - http://www.loc.gov/marc/authority. Zasady wypełniania rekordu khw w formacie MARC 21 dla JHP KABA - w opracowaniu w Ośrodku JiKW KABA.
1
Hasło przedmiotowe rozwinięte: hasło przedmiotowe utworzone z hpw w toku katalogowania przedmiotowego.
Hpr tworzy się i wprowadza do katalogu NUKAT zgodnie z metodyką katalogowania przedmiotowego
w JHP KABA5.
Powodem zatrzymania (Zatrzymany1) hpr może być:
– błąd metodyczny - rekord jest zbudowany niezgodnie z zasadami katalogowania przedmiotowego
w JHP KABA6.
– błąd techniczny - rekord utworzony jest niezgodnie z zasadami formatu MARC 217
Prośba o podanie katalogowanej pozycji w toku zatwierdzania hpr jest spowodowana potrzebą weryfikacji
metody katalogowania przedmiotowego.
5 M. in. T. Głowacka, Katalogowanie przedmiotowe w języku KABA. Część 1, Warszawa 2003.
6 Literatura dotycząca zasad tworzenia i katalogowania w JHP KABA oraz pomocniczo Guide d’indexation RAMEAU, Subject cataloging manual: subject headings i Library of Congress Subject Headings : Principles and Application.
7 Ogólne zasady wypełniania rekordu KHW w formacie MARC 21 - http://www.loc.gov/marc/authority. Zasady wypełniania rekordu KHW w formacie MARC 21 dla JHP KABA - w przygotowaniu.
2