Uchwała Nr

Uchwała Nr 2.29.2016
Kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej
w Warszawie
z dnia 26 stycznia 2016 roku
w sprawie: orzeczenia nieważności Uchwały Nr XVI/105/2015 Rady Powiatu
Przasnyskiego z dnia 18 grudnia 2015 r. w sprawie ustalenia trybu
udzielenia i rozliczania dotacji niepublicznym szkołom i placówkom
oraz trybu i zakresu kontroli prawidłowości ich wykorzystania.
Na podstawie art. 79 ust. 1 ustawy z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym
(Dz.U. z 2015 r. poz. 1445 z późn. zm.) i art. 18 ust. 1 pkt 1 w związku z art. 11 ust. 1 pkt 4
ustawy z dnia 7 października 1992 r. o regionalnych izbach obrachunkowych (Dz.U. z
2012 r. poz. 1113 z późn. zm.) –
Kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej w Warszawie, uchwala, co następuje:
§ 1.
Orzeka o nieważności Uchwały Nr XVI/105/2015 Rady Powiatu Przasnyskiego z dnia 18
grudnia 2015r. w sprawie ustalenia trybu udzielenia i rozliczania dotacji niepublicznym
szkołom i placówkom oraz trybu i zakresu kontroli prawidłowości ich wykorzystania
z powodu istotnego naruszenia prawa tj. art. 90 ust. 3c i art. 90 ust. 4 ustawy z dnia 7
września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2015 r. poz. 2156 z późn. zm.) oraz art. 4
ust. 1 ustawy z dnia 20 lipca 2000 r. o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych
innych aktów prawnych (Dz. U. z 2015 r. poz. 1484 z późn. zm.).
§ 2.
Na niniejszą uchwałę przysługuje Powiatowi Przasnyskiemu prawo wniesienia skargi do
Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, w terminie 30 dni od dnia jej
doręczenia, za pośrednictwem Kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej w Warszawie.
Uzasadnienie
W dniu 28 grudnia 2015 roku została doręczona Regionalnej Izbie Obrachunkowej
w Warszawie Uchwała Nr XVI/105/2015 Rady Powiatu Przasnyskiego z dnia 18 grudnia
2015r. w sprawie ustalenia trybu udzielenia i rozliczania dotacji niepublicznym szkołom i
placówkom oraz trybu i zakresu kontroli prawidłowości ich wykorzystania.
Stosownie do art. 11 ust. 1 pkt 4 ustawy o regionalnych izbach obrachunkowych,
przedmiotowa uchwała podlega nadzorowi Izby.
Badając ww. uchwałę, Kolegium Izby ustaliło i zważyło, co następuje.
- W § 5 ust. 3 Uchwały Rada Powiatu postanowiła: „Wypłacana w każdym miesiącu
część dotacji ma charakter zaliczkowy, a jej ostateczne rozliczenie następuje przy
1
wypłacie dotacji na kolejny miesiąc, jednakże nie później niż przy wypłacie ostatniej
części dotacji w danym roku budżetowym”.
Zamieszczając taki zapis Rada Powiatu w istocie dopuszcza możliwość przekazywania
dotacji w formie zaliczki, co jest istotnie sprzeczne z art. 90 ust. 3c ustawy o systemie
oświaty. Zgodnie z brzmieniem cyt. przepisu dotacje są przekazywane na rachunek
bankowy szkoły lub placówki w 12 częściach w terminie do ostatniego dnia każdego
miesiąca, z tym że część za grudzień jest przekazywana w terminie do dnia 15 grudnia.
- W § 7 ust. 9 Uchwały Rada Powiatu uchwaliła: „Osoby kontrolujące mają prawo żądać
od dotowanych szkół i placówek stosownych kopii dokumentów poświadczonych za
zgodność z oryginałem oraz żądać udzielania odpowiedzi i wyjaśnień ustnych i
pisemnych”.
Taki zapis zawarty w uchwale wykracza poza delegację art. 90 ust. 4 ustawy o
systemie oświaty. Zgodnie z ustawową delegacją, dopuszczalne jest określanie w
aktach prawa miejscowego warunków niezbędnych do realizacji celu w postaci
kontroli prawidłowości wykorzystania środków publicznych. Cel ten może być
osiągnięty poprzez ustanowienie obowiązku umożliwienia podmiotom kontrolującym
sporządzania kopii i odpisów, czy też polegać na obowiązku złożenia wyjaśnień.
Natomiast żądanie kopii dokumentów lub żądanie udzielania odpowiedzi stanowiłoby
o nieuzasadnionych żądaniach osoby kontrolującej dany podmiot, do czego również
nie może upoważnić organ stanowiący.
- W § 7 ust. 18 i 19 Uchwały Rada Powiatu ustaliła: „W przypadku stwierdzenia
nieprawidłowości Starosta Przasnyski kieruje zalecenia pokontrolne do osoby
prowadzącej szkołę lub placówkę w terminie 14 dni od dnia podpisania lub odmowy
podpisania protokołu kontroli. Odpowiedzi na zalecenia pokontrolne udziela się w
terminie 30 dni od dnia otrzymania”.
Postanowienia Rady Powiatu o możliwości kierowania zaleceń pokontrolnych do
jednostki kontrolowanej nie będącej jednostką organizacyjną Powiatu oraz o
nałożeniu na kontrolowany podmiot obowiązku odpowiedzi na zalecenia pokontrolne
nie mają oparcia w obowiązującym prawie i wykraczają poza delegację art. 90 ust. 4
cyt. ustawy o systemie oświaty, dotyczącą ustalenia przez organ stanowiący trybu i
zakresu kontroli prawidłowości pobrania i wykorzystania dotacji. Postanowienia
zawarte w § 7 ust. 18 i 19 Uchwały nie mieszczą się zarówno w pojęciu „tryb” jak i
„zakres” kontroli. W ocenie Kolegium Izby popartej orzecznictwem sądowym
uprawnienie do określenia trybu kontroli to ustalenie zasad na jakich będzie się ona
odbywać, sposobu postępowania, procedury przeprowadzania kontroli. Oznaczenie
zakresu kontroli to wskazanie jej granic, rozmiaru, wskazanie elementów
poddawanych kontroli. Na podstawie ustaleń kontroli organ dotujący może jedynie
wszcząć postępowanie w celu wydania decyzji w sprawie zwrotu dotacji na podstawie
art. 61 ust. 1 pkt 4 w związku z art. 60 pkt 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 roku o
finansach publicznych (Dz. U z 2013 r. poz. 885 z późn. zm.).
Stanowienie prawa miejscowego (a takim jest uchwała w sprawie dotacji) następuje
na podstawie i w granicach upoważnień ustawowych, co wyklucza dopuszczalność
2
wyjścia poza granice upoważnienia ustawowego. Podobnie wypowiedział się WSA w
Poznaniu w wyroku z dnia 29 stycznia 2008 roku, sygn. akt I SA/Po 1561/07.
- W § 10 Uchwały Rada Powiatu postanowiła: „Uchwała wchodzi wżycie w terminie 14
dni od dnia opublikowania w dzienniku Urzędowym Województwa Mazowieckiego”.
Badana uchwała jest aktem prawa miejscowego, mają więc do niej zastosowanie
przepisy ustawy o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów
prawnych. Zgodnie z zasadą wyrażoną w art. 4 ust. 1 cyt. ustawy „Akty normatywne,
zawierające przepisy powszechnie obowiązujące, ogłaszane w dziennikach
urzędowych wchodzą w życie po upływie czternastu dni od dnia ich ogłoszenia, chyba
że dany akt normatywny określi termin dłuższy”. Zatem użyty przez Radę Powiatu w §
10 przedmiotowej uchwały zwrot „w terminie 14 dni” jest nieprecyzyjny i pozostaje w
istotnej sprzeczności z art. 4 ust. 1 cyt. wyżej ustawy.
- Ustawą z dnia 20 lutego 2015 r. o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz niektórych
innych ustaw (Dz. U. z 2015r. poz. 357) zostało zmienione m. in. brzmienie art. 90 ust.
4 ustawy o systemie oświaty – „Organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego
ustala tryb udzielania i rozliczania dotacji, o których mowa w ust. 1a-1c i 2-3b, oraz
tryb i zakres kontroli prawidłowości ich pobrania i wykorzystywania, uwzględniając w
szczególności podstawę obliczania dotacji, zakres danych, które powinny być zawarte
we wniosku o udzielenie dotacji i w rozliczeniu jej wykorzystania, oraz termin i sposób
rozliczenia dotacji”.
Powyższe zmiany dotyczące kontroli pobrania i wykorzystania dotacji, powinny być
uwzględnione w uchwałach podejmowanych na podstawie art. 90 ust. 4 ustawy o
systemie oświaty. Skoro Rada Powiatu w Rozdziale III Tryb i zakres kontroli nie
wprowadziła takich uregulowań, to istotnie naruszyła art. 90 ust. 4 ustawy o systemie
oświaty.
- Ponadto Kolegium Izby wskazuje, że w § 3 ust. 2 zdaniu 3 Uchwały Rada Powiatu
postanowiła: „W przypadku braku na terenie Powiatu Przasnyskiego szkoły publicznej
danego typu i rodzaju podstawą do ustalenia wysokości dotacji są wydatki bieżące
ponoszone przez najbliższą gminę lub powiat na prowadzenie szkoły publicznej
danego typu lub rodzaju”.
W ocenie Kolegium Izby Rada Powiatu może odnieść swoje uregulowania wyłącznie
do najbliższego powiatu, bowiem najbliższa gmina może nie prowadzić szkół takiego
typu i rodzaju.
Mając na uwadze powyższe, Kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej
w Warszawie uznało, iż nie może pozostawać w obrocie prawnym akt prawa
miejscowego obciążony w sposób istotny wyżej wskazanymi wadami prawnymi, w
związku z czym orzekło jak w sentencji uchwały.
Przewodniczący
Wojciech Tarnowski
3