Ryzyko walutowe i zarządzanie nim
Transkrypt
Ryzyko walutowe i zarządzanie nim
1 Ryzyko walutowe i zarządzanie nim dr Grzegorz Kotliński, Katedra Bankowości AE w Poznaniu 2 Istota ryzyka walutowego − Istota ryzyka walutowego sprowadza się do konieczności „przewalutowania” należności i zobowiązań (pozycji bilansu banku) wyrażonych w walutach obcych − Ryzyko walutowe jest tym większe im większe są wartości pozycji niedomkniętych w poszczególnych walutach oraz im większa jest zmienność kursów poszczególnych walut − Nie ma ryzyka walutowego gdy pozycje walutowe są domknięte nawet wtedy, gdy zmienność kursów jest duża − Ilość walut, jakimi obraca bank ma także wpływ (pośredni) na rozmiary ryzyka, ponieważ pojawia się ryzyko operacyjne − Ważnym aspektem ryzyka walutowego jest pojawianie się ryzyka kontrahenta i ryzyka rozliczenia transakcji dr Grzegorz Kotliński, Katedra Bankowości AE w Poznaniu 3 Międzynarodowy efekt Fischera Wysoka stopa procentowa w kraju A wzrost opłacalności eksportu, spadek importu, nadwyżka w bilansie płatniczym i handlowym napływ zagranicznego kapitału spekulacyjnego, powodujący wzrost popytu na walutę kraju A Deprecjacja waluty kraju A Aprecjacja waluty kraju A odpływ kapitału spekulacyjnego powodujący spadek popytu na walutę kraju A wzrost opłacalności importu, spadek eksportu, deficyt bilansu płatniczego i handlowego Spadek stóp procentowych w kraju A Żródło: opracowanie własne na podstawie: R. E. Hall, Makroekonomia, PWN, Warszawa 1997, ss. 356-360. Aprecjacja jest to zjawisko polegające na wzroście wartości pieniądza krajowego względem walut obcych, a deprecjacja związana jest ze spadkiem wartości pieniądza krajowego(waluty). dr Grzegorz Kotliński, Katedra Bankowości AE w Poznaniu 4 Klasyczna sytuacja Należności Zobowiązania 1 Euro = 4 zł 2500 euro → 10 000 zł 1500 euro → 6000 zł różnica = 4000 zł 1 Euro = 5 zł 2500 euro → 12 500 zł 1500 euro → 7500 zł różnica = 5000 zł zysk = 1000 zł dr Grzegorz Kotliński, Katedra Bankowości AE w Poznaniu Należności w walucie (i) Pozycja krótka (short position) Należności w walucie (i) Pozycja zamknięta (close position) Należności w walucie (i) dr Grzegorz Kotliński, Katedra Bankowości AE w Poznaniu > Zobowiązania w w walucie (i) Zobowiązania w w walucie (i) = Pozycja długa (long position) > 5 Pozycje jakie bank może mieć w poszczególnych walutach (pozycje indywidualne) Zobowiązania w w walucie (i) 6 Pozycja / zmiana kursu Podsumowując Wzrost kursu wymiany waluty zagranicznej Spadek kursu wymiany waluty zagranicznej Długa Wzrost dochodu Zysk Spadek dochodu Strata Krótka Wzrost strat Strata Zmniejszenie strat Zysk-korzyść Brak dochodu; brak strat Brak dochodu; brak strat Zamknięta (domknięta) dr Grzegorz Kotliński, Katedra Bankowości AE w Poznaniu 7 Są także łączne pozycje dla walut łącznie (dla banku ogółem) Suma wszystkich pozycji długich - Suma wszystkich pozycji krótkich Pozycja globalna banku walutach obcych (długa lub krótka) Suma wartości bezwzględnych pozycji walutowych długich i krótkich we wszystkich walutach Pozycja całkowita banku w walutach obcych dr Grzegorz Kotliński, Katedra Bankowości AE w Poznaniu 8 Struktura wymogów kapitałowych z tytułu ryzyka finansowego − pośrednio jest wykres zawiera odpowiedź na pytanie jakie ryzyko najbardziej zagraża bankom w Polsce dr Grzegorz Kotliński, Katedra Bankowości AE w Poznaniu 9 Struktura wymogów kapitałowych z tytułu ryzyka rynkowego w 2004 i w 09.2006 r. dr Grzegorz Kotliński, Katedra Bankowości AE w Poznaniu 10 Pozycje krótkie i długie w walutach obcych (dane niestety tylko za lata 2003 – 2004) dr Grzegorz Kotliński, Katedra Bankowości AE w Poznaniu 11 Pozycja globalna i całkowita banków dr Grzegorz Kotliński, Katedra Bankowości AE w Poznaniu 12 Ewolucja zagrożenia ze strony ryzyka stopy procentowej − Stopy procentowe spadają − Marża banków pozostaje bez zmian − Ryzyko zmian stóp procentowych przerzucane jest na klientów dr Grzegorz Kotliński, Katedra Bankowości AE w Poznaniu 13 Co dalej z ryzykiem walutowym − rozwój eksportu, wyjazdy Polaków zagranicę, inwestycje kapitału zagranicznego w Polsce, środki unijne, wzrost kurs euro jest dla korzystających z wymienionych zjawisk bardzo korzystny − wzrost kursu euro jest niekorzystny tylko dla eksporterów do strefy USD oraz dla importerów − boom na walutowe kredyty mieszkaniowe − perspektywa przyjęcia euro odsuwa się w czasie poza Euro2012 dr Grzegorz Kotliński, Katedra Bankowości AE w Poznaniu 14 Transakcje rynku walutowego forex − Jak wpłynęło na sytuację forex’a wejście Polski do UE ? − − − − − − Transakcje kasowe Transakcje terminowego zakupu walut Transakcje lokacyjne Transakcje typu swap (walutowy ale i procentowy) Transakcje opcyjne Kontrakty futures dr Grzegorz Kotliński, Katedra Bankowości AE w Poznaniu 15 STRATEGIE DZIAŁANIA W ZARZĄDZANIU RYZYKIEM STOPY PROCENTOWEJ A. Faza niskiej stopy − ograniczyć kredyty o stałej stopie − zwiększyć zadłużenie długoterminowe − skrócić terminy płatności inwestycji − wydłużyć terminy płatności zasobów finansowych B. Faza wysokiej stopy − skrócić terminy płatności zasobów finansowych − wydłużyć terminy płatności inwestycji − rozszerzyć kredyty o stałej stopie dr Grzegorz Kotliński, Katedra Bankowości AE w Poznaniu 16 STRATEGIE DZIAŁANIA W ZARZĄDZANIU RYZYKIEM STOPY PROCENTOWEJ Instrumenty finansowe/ fazy stopy procentowej Fazy stopy zmian wysokości stopy procentowej NISKA ROSNĄCA WYSOKA MALEJĄCA Depozyty o stałym oprocentowaniu Przyjmowanie Przyjmowanie Wypłata depozytów Wypłata depozytów Depozyty o zmiennym oprocentowaniu Spłata Spłata Przyjmowani e Przyjmowanie Kredyty o stałym oprocentowaniu Egzekwowanie spłaty Udzielanie kredytów Udzielanie kredytów Egzekwowanie spłaty Kredyty o zmiennym oprocentowaniu Udzielanie kredytów Egzekwowanie spłaty Egzekwowani e spłaty Udzielanie kredytów Instrumenty rynku kapitałowego Sprzedaż po maksymalnej cenie Wstrzymywani e się z zakupem Zakup po minimalnej cenie Utrzymywanie składu portfela Instrumenty rynku pieniężnego (instrumenty o stałym oprocentowaniu) Sprzedaż Sprzedaż ZAKUP ZAKUP dr Grzegorz Kotliński, Katedra Bankowości AE w Poznaniu 17 PRZEDSIĘWZIĘCIA OGRANICZAJĄCE RYZYKO STOPY PROCENTOWEJ − ustalanie i nieprzekraczanie odpowiednich limitów − zmiana struktury aktywów i pasywów ze względu na terminy przeszacowania, − zawieranie umów z klauzulą zmiany oprocentowania, − wykorzystanie instrumentów rynku pieniężnego, − wykorzystanie nowych instrumentów finansowych np. Forward Rate Agreement, Interest Rate Futures, swapy odsetkowe, transakcje CAP, FLOOR,COLLAR. dr Grzegorz Kotliński, Katedra Bankowości AE w Poznaniu 18 LIMITY RYZYKA STOPY PROCENTOWEJ − udziału pozycji wrażliwych na wahania stóp procentowych w sumie bilansowej − udziału pozycji wrażliwych na wahania stóp procentowych w danych przedziałach czasowych − udziału papierów wartościowych o stałej stopie procentowej − dopuszczalnej wielkości luki w danych przedziałach czasowych − dopuszczalnej wielkości luki w relacji do dochodów z odsetek − dopuszczalnej wielkości luki w relacji do sumy bilansowej − maksymalnej róznicy między duracja aktywów i pasywów dr Grzegorz Kotliński, Katedra Bankowości AE w Poznaniu 19 Transakcja Charakterystyka FRA Umowa, w której zostaje ustalona stopa procentowa od okreslonej mininalnej wartosci kapitału, obowiązująca w uzgodnionym czasie w przyszłosci IRF Umowa kupna lub sprzedazy określonego z punktu widzenia oprocentowania i czasu instrumentu finansowego (np. papieru wartościowego o stałej stopie procentowej) według z góry ustalonego kursu w uzgodnionym standardowym terminie w przyszłości SWAP CAP FLOOR COLLAR Wymiana płatności odsetkowych wyrażonych w jednej walucie między dwoma partnerami Umowa, zgodnie z którą w przypadku wzrostu ustalonego w umowie rodzaju stopy procentowej powyzej okreslonej wartości sprzedający zwróci jego nabywcy różnicę odsetek dla przyjetej w umowie wielkości kapitału Umowa, zgodnie z która w przypadku spadku ustalonego w umowie rodzaju stopy procentowej ponizej określonej wartości sprzedający wypłaci jego nabywcy różnicę odsetek dla przyjetej w umowie wielkosci kapitału Kombinacja CAP I FLOOR, nazywana Interest Rate Agreement dr Grzegorz Kotliński, Katedra Bankowości AE w Poznaniu 20 dr Grzegorz Kotliński, Katedra Bankowości AE w Poznaniu Dziękuję