ETAP 1_test i odp

X POWIATOWY KONKURS Z JĘZYKA POLSKIEGO
POD PATRONATEM JURAJSKIEGO STOWARZYSZENIA NAUCZYCIELI TWÓRCZYCH
ROK SZKOLNY 2012/2013
I ETAP
CZAS PRACY: 90 minut
Drogi Gimnazjalisto!
Masz przed sobą 28 zadań konkursowych. Uważnie przeczytaj polecenia. Pisz estetycznie, nie używaj
korektora.
W zadaniach zamkniętych tylko jedna odpowiedź jest prawidłowa.
Za poprawne rozwiązanie wszystkich zadań możesz otrzymać 67 punktów. Wystarczy jednak, że
uzyskasz 53 punkty, a zakwalifikujesz się do II etapu konkursu.
POWODZENIA!
„DZIADYcz.II”
Hej, sowy, puchacze, kruki,
I my nie znajmy litości:
Szargajmy jadło na sztuki,
A kiedy jadła nie stanie,
Szarpajmy ciało na sztuki,
Niechaj nagie świecą kości.
1.Podaj współczesne brzmienie wyrazów:(0- 1)?
szarpajmy- ………………………………
nie stanie-……………………………….
I napisz, jak nazywamy takie wyrazy? ………………………………………
2. Nazwij części mowy: (0-6)
hej- ………………………………
litości- ……………………………
szargajmy- ……………………….
na- ………………………………..
sowy- …………………………….
kiedy- …………………………….
i- ………………………………….
niechaj- …………………………..
my- ……………………………….
nagie- …………………………….
nie- ……………………………….
znajmy- …………………………..
3. Kto wypowiada słowa: Gromada niech się tu zbierze! Oto obchodzimy Dziady?(0-1)
a) Chór
b) Ksiądz
c) Starzec
d) Guślarz
4. Jaki duch przybywa po zapaleniu smolnym łuczywem kotła wódki?(0-1)
a) Aniołki
b) Widmo złego pana
c) Dziewczyna
d) Widmo młodzieńca
1
5. Kto towarzyszy Widmu złego pana?(0-1)
a) Pasterka
b) Widmo młodzieńca
c) Zosia
d) Chór ptaków
6. Kogo nie opuszcza na krok widmo młodzieńca „niezaproszone” przez Guślarza?(0-1)
a) Starca
b) Guślarza
c) Pasterki w żałobie
d) Matki Józia i Rózi
7. O co prosi Dziewczyna? (0-1)
a) chce, żeby młodzieńcy ściągnęli ją na ziemię i chwilę z nią poigrali
b) prosi, żeby Guślarz przyprowadził jej baranki, bo chce z nimi poigrać
c) chce, żeby młodzieniec podał jej łyk wody i dwa ziarnka pszenicy
d) prosi wiejską gromadę o dwa ziarnka gorczycy.
„OPIUM W ROSOLE”
8. W trakcie przedstawienia w operze Matylda(0-1)
a) zgubiła bilet
b) wpadła do orkiestry
c) poklepała po głowie dyrygenta
d) zemdlała
9. Wszyscy uczniowie wyszli z lekcji prowadzonej przez Ewę Jedwabińską, ponieważ …………
………………………………………………………………………………………………………. (0-1)
10. O kim mowa? Dopisz właściwe imię i nazwisko. (0-2)
a) „Punktualnie o ósmej urodziwy ten dryblas stał wiernie na tle witryny zatłoczonego sklepu
Cepelii[ ……………………………………]. Do niedawna abnegat, obecnie arbiter elegancji, rwał
oczy wszystkich mijających do pań, panien, dziewcząt, wdów, nawet staruszek.”
b) „Była zawsze nienagannie ubrana, jakby chciała ukryć fakt, że jest osobą bez wyrazu.
[…………………………………..]. Była taka odprasowana i sztywna”.
c) „Zawsze odnosił wrażenie, że [………………………………..] patrzy na Maćka z najczystszą
miłością. I że jej częste odwiedziny wynikają bardziej z pobudek uczuciowych niż z głodu
wiedzy matematycznej.
d) [……………………………….] „Drobna była i chuda, nóżki miała jak zapałki, buzię brzydką –
wyrazistą i komiczną, z oczkami jak czarne wiśnie i plackowatymi rumieńcami w kolorze malin.”
11. Dopisz po 3 cechy charakteru i/lub usposobienia: (0-2)
NAUCZYCIELE
PROFESOR DMUCHAWIEC
EWA JEDWABIŃSKA
2
12. Z podanego niżej fragmentu utworu „Opium w rosole” wypisz wszystkie nieosobowe formy
czasownika i nazwij je: (0-3)
Jeżeli oni ją teraz zobaczą… Kreska siedziała zwrócona twarzą do kasy. Genowefa zaś przeciwnie,
zajadała swój deser na wprost wielkiego okna. Żeby ich tylko nie zauważyła… Kreska upuściła
łyżeczkę – stary, dobry sposób – i schyliła się pod stół, bawiąc tam tyle czasu, ile – wydawało się jej –
będzie potrzebował Maciek, żeby znaleźć wolny stolik.
………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………..
13. Dokonaj analizy słowotwórczej podanych wyrazów: (0-3)
Wyraz podstawowy
Wyraz
pochodny
urodziwy
bezdomny
zakaz
Podstawa
słowotwórcza
Formant
Oboczności
„KAMIENIE NA SZANIEC”
14. Uzupełnij tabelę: (0-5)
Bohaterstwo i męstwo Alka Rudego i Zośki
w sprawach małych i dużych
a) Wybieranie takich sposobów
zarobkowania, które by nie przyniosły
krzywdy innym i nie kolidowały z godnością
harcerza.
b) Oddziaływanie na społeczeństwo polskie i
na tych obywateli, których postępowanie
świadczyło o małym wyrobieniu
obywatelskim (Mały Sabotaż).
c) Oddziaływanie na Niemców,
niepokojenie, dręczenie okupanta (Mały
Sabotaż).
d) Manifestowanie rocznic narodowych
( Mały Sabotaż).
e) Organizowanie dywersji i walki zbrojnej.
Szczegółowe przykłady ich zachowań i akcji
1……………………………………………………………
2……………………………………………………………
1……………………………………………………………
2……………………………………………………………
1……………………………………………………………
2……………………………………………………………
1……………………………………………………………
2……………………………………………………………
1……………………………………………………………
2……………………………………………………………
15. Nazwij zdania i wykonaj wykresy: (0-5)
a) Gestapowcy, którzy wyskoczyli z auta, nie widzą atakujących.
b) Szofer zauważył, co się dzieje.
c) Odbicie Janka planowano na 23 marca, ale akcja nie doszła do skutku.
3
d) Chłopcy byli tacy, że zawsze mogli na siebie liczyć.
e) Ponieważ nie otrzymali zgody dowództwa, Orsza odwołał akcję.
16. W podanych zdaniach podkreśl podmioty i nazwij ich typy: (0-5)
a) W kościele nie zabrakło przyjaciół Alka i Rudego.
……………………………………………
b) Wszyscy byli bardzo poruszeni nastrojem chwili.
……………………………………………
c) Zośka, Rudy i Alek zostali odznaczeni przez Komendę Główną Sił Zbrojnych w Kraju.
……………………………………..
d) Zośka nie powiedział o tym swojej rodzinie.
………………………………………………..
e) Czuł się jakby zawstydzony.
…………………………………………….
17. Nazwij części zdania w wypowiedzeniu: (0-4)
AkcjaodbiciaRudegozostałaprzeprowadzona-
przezgrupęOrszywWarszawiewmarcu-
18. Zapisz poprawnie poniższe zdania. (0-5)
a) Nasz naród musi odzyskać z powrotem utraconą wolność.
………………………………………………………………………………………
b)Przypatrywał się wielkim oczom smaru pływającym po kałuży.
……………………………………………………………………………………
c) Wysiadając z karetki więziennej, serce waliło mi jak oszalałe.
…………………………………………………………………………………….
d)Walka z okupantem będzie w dalszym ciągu kontynuowana.
………………………………………………………………………………………….
e) Honor, patriotyzm i braterstwo było znaczące dla Alka, Rudego i Zośki.
…………………………………………………………………………………………
„ROMEO I JULIA”
SCENA DRUGA
Ulica.
Wchodzą Kapulet i Parys, za nimi Służący.
KAPULET
4
Podobną jak mnie karą zagrożono
I Montekiemu; ależ w wieku naszym
Spokojnie siedzieć rzecz nietrudna.
PARYS
Oba
Szanownych szczepów jesteście odrośle;
Tym ci żałośniej, że od tyla czasu
Żyjecie w takim rozdwojeniu z sobą.
Cóż mówisz, panie, na moje zabiegi?
KAPULET
To samo, co już dawniej powiedziałem:
Mojemu dziecku świat jest jeszcze obcy,
Ledwie czternastu lat wysnuła przędzę;
Parę jej wiosen jeszcze przeżyć trzeba,
Nim małżeńskiego zakosztuje chleba.
PARYS
Z młodszych bywały nieraz szczęsne matki.
19. Określ rodzaj i gatunek literacki powyższego utworu.(0-1)
Rodzaj -…………………………………., gatunek- ……………………………………
20. Podaj 4 cechy tego rodzaju literackiego obecne w przytoczonym fragmencie.(0-1)
……………………………………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………………………………..
21. Podane punkty zapisz w parach tworzących ciągi przyczynowo- skutkowe.(0-2)








Śmierć Romea i Julii
Zakaz wszczynania bójek
Wygnanie Romea
ślub Romea i Julii
pogodzenie się Kapuleta z Montekim
niechęć Romea do walki z krewnym Julii-Tybaltem
zatarg między Kapuletami i Montekimi na placu miejskim
zabicie Tybalta
………………………………………………..
-
….........................................................
…………………………………………………
-
………………………………………
…………………………………………………
-
………………………………………
…………………………………………………
-
………………………………………
5
22.Czy podane informacje są zgodne z treścią utworu „Romeo i Julia”? Przy każdej napisz TAK lub NIE.
(0-2)
A.
B.
C.
D.
E.
F.
Romeo przybył na bal maskowy, by poznać Julię.
………………..
Romeo zakradł się do sypialni Julii, aby wyznać jej miłość po raz pierwszy. ………….
Ojciec Laurenty robił wyrzuty Romeowi, że często zmieniał obiekty swych uczuć. …………
Julia wypiła lek nasenny, by uniknąć ślubu z Parysem. ………………
Romeo przebił się sztyletem na wieść o śmierci Julii. ………………..
Marta- niania Julii to skromna i małomówna osoba. ………………..
23.Przekształć poniższy fragment na mowę zależną.(0-1)
KAPULET
Podobną jak mnie karą zagrożono
I Montekiemu; ależ w wieku naszym
Spokojnie siedzieć rzecz nietrudna.
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
„MAŁY KSIĄŻĘ”
24.Dopisz bohaterów, których spotkał Mały Książę, do podanych postaw: (0-1)
a) bezrefleksyjne wykonywanie rozkazów- ……………………….
b) żądza władzy- ……………………
c) zachłanność, chciwość - ………………….
d) pseudonaukowość - ……………………
e) trwanie w błędnym kole - ……………………
f) pragnienie uznania, pochlebstw - ………………………..
25. Skreśl te nazwy uczuć, stanów psychicznych i zachowań, które nie dotyczą Małego Księcia.(0-1)
Miłość, nienawiść, wrogość, obawa, przyjaźń, obłuda, zawiść, troska, zdziwienie, rozpacz, samotność,
niepokój, mściwość, rozczarowanie, tęsknota.
26.W liczbie mnogiej takie same końcówki deklinacyjne jak rzeczownik książę ma rzeczownik:(0-1)
a) król
b) władca
c)chłopak
d) chłopię.
27. Które maksymy pochodzą z „Małego Księcia”? Wypisz litery je oznaczające. (0-2)
A. Znacznie trudniej jest sadzić siebie niż bliźniego. Jeśli potrafisz siebie osądzić, będziesz naprawdę
mądry.
B. Wśród ludzi jest się także samotnym.
C. Miłość to kiepski sprzymierzeniec do interesów.
D. Dobrze widzi się tylko sercem. Najważniejsze jest niewidoczne dla oczu.
E. Mowa jest źródłem nieporozumień.
F. Niewypróbowany przyjaciel to jak nierozłupany orzech.
……………………………………………………………………
6
ZAKOŃCZENIE
28. Uzupełnij tabelę, podając różne przykłady z literatury obowiązującej do I etapu konkursu.
Wykorzystaj co najmniej cztery utwory.
(0-7)
Odmiany miłości
Miłość do ojczyzny
Przykłady postaw, zachowań bohaterów
Tytuł utworu
Imię i nazwisko
autora
1.
2.
Miłość małżeńska
1.
2.
Miłość matczyna
1.
2.
Miłość od pierwszego
wejrzenia
1.
2.
Miłość młodzieńcza
1.
2.
Miłość braterska,
siostrzana
1.
2.
Miłość
nieodwzajemniona
1.
2.
7
Model oceniania
Nr
zadania
1.
Odpowiedź poprawna
Punktacj
a
0-1pkt
Zasady przydzielania
punktów
po 1p. za poprawnie
wykonane zadanie
0-6pkt
po 0,5p za każdą poprawną
odpowiedź
d
b
d
c
a
d
[…], ponieważ nie chcieli wypełniać ankiety o
rodzicach
a)
Maciej Ogorzałka
b)
Ewa Jedwabińska
c)
Janina Krechowicz- Kreska
d)
Aurelia Jedwabińska- Genowefa
profesor Dmuchawiec- sprawiedliwy, czuły,
odpowiedzialny, rozumiał uczniów, troszczył się
o uczniów,
Ewa Jedwabińska- niemiła, sztywna, surowa, oschła,
lekceważyła uczniów, nie rozumiała uczniów.
0-1pkt
0-1pkt
0-1pkt
0-1pkt
0-1pkt
0-1pkt
0-1pkt
1p za poprawną odpowiedź
1p za poprawną odpowiedź
1p za poprawną odpowiedź
1p za poprawną odpowiedź
1p za poprawną odpowiedź
1p za poprawną odpowiedź
1p za poprawną odpowiedź
0-2pkt
po 0,5 p. za każdą poprawną
odpowiedź
0-2pkt
po 1p za podanie 3 trafnych
cech dla danego bohatera
12.
zwrócona – imiesłów przymiotnikowy bierny
bawiąc- imiesłów przysłówkowy współczesny
znaleźć- bezokolicznik
0-3pkt
13.
Odpowiedź została podana niżej
0-3pkt
14.
a) szklenie okien, przewóz rykszą, wyrób marmolady
0-5 pkt
po 1p za podanie
czasownika w formie
nieosobowej i nazwanie go
(za błędne odpowiedzi
odejmujemy punkty)
po 1p za poprawne
uzupełnienie całego szeregu
po 1p za poprawnie
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
Szargajmy- szarpmy
nie stanie- zabraknie, nie wystarczy
Podane wyrazy to archaizmy.
hej- wykrzyknik
szargajmy- czasownik
sowy- rzeczownik
i- spójnik
my- zaimek
nie- partykuła
znajmy- czasownik
litości- rzeczownik
na- przyimek
kiedy- zaimek
niechaj- partykuła
nagie- przymiotnik
8
wyrąb lasu, udzielanie korepetycji,
uzupełniony wers dwoma
przykładami.
b) gazowanie kina, akcja w sklepie wędliniarskim,
akcja przeciwko Paprockiemu- restauratorowi
pośredniczącemu w prenumeracie pism
niemieckich,
c) zrywanie flag niemieckich, wypisywanie na
murach haseł dręczących Niemców, rysowanie
żółwi, litery V,
d) zdjęcie płyty z napisem w języku niemieckim z
pomnika M. Kopernika, malowanie polskich flag,
zawieszanie małych biało- czerwonych
chorągiewek, pisanie haseł „Polska zwycięży”,
e) akcja pod Arsenałem, wysadzenie niemieckiego
pociągu, uwolnienie więźniów wiezionych do
obozu- Celestynów, zniszczenie posterunku
żandarmerii- Sieczychy.
15.
a)zdanie podrzędnie złożone przydawkowe
0-5pkt
po 1p za prawidłowe
nazwanie zdania
i za właściwy wykres
b) zdanie podrzędnie złożone dopełnieniowe
c) zdanie współrzędnie złożone przeciwstawne
d) zdanie podrzędnie złożone orzecznikowe
e) zdanie podrzędnie złożone okolicznikowe
przyczyny
16.
a) przyjaciół- podmiot logiczny
b) wszyscy- podmiot gramatyczny
c) Zośka, Rudy, Alek- podmiot szeregowy
d) Zośka- podmiot gramatyczny
e) (on)- podmiot domyślny
0-5pkt
po 1p za podkreślenie
właściwego podmiotu
i nazwanie go
17.
Akcja- podmiot
odbicia- przydawka
Rudego- przydawka
została przeprowadzona- orzeczenie imienne
przez grupę- dopełnienie
Orszy- przydawka
w Warszawie- okolicznik miejsca
w marcu – okolicznik czasu
0-4pkt
po 0,5p za każdą poprawną
odpowiedź
18
Np. a) Naród nasz musi odzyskać utraconą wolność.
0-5pkt
po 1p. za poprawną
9
19.
20.
21.
22.
b)Przypatrywał się wielkim okom smaru pływającym
po kałuży.
c) Gdy wysiadałem z karetki więziennej, serce waliło
mi jak oszalałe.
d) Walka z okupantem będzie kontynuowana.
e)Honor, patriotyzm i braterstwo były znaczące dla
Alka, Rudego i Zośki.
Rodzaj-dramat, gatunek - tragedia
Np.:
-podział na role, podział na sceny, występowanie
tekstu pobocznego, brak narratora, dialog
zatarg między Kapuletami i Montekimi na placu
miejskim- zakaz wszczynania bójek
ślub Romea i Julii - niechęć Romea do walki z
krewnym Julii-Tybaltem
zabicie Tybalta- wygnanie Romea
śmierć Romea i Julii – pogodzenie się Kapuleta z
Montekim
A-NIE, B-NIE,C-TAK,D-TAK,E-NIE,F-NIE
odpowiedź
1pkt.
1pkt.
za podanie czterech cech
0-2pkt.
po 0,5p. za każdy dobrze
ułożony ciąg przyczynowoskutkowy
0-2pkt.
2p. za wszystkie poprawne
odpowiedzi,
1p. za 4 poprawne
odpowiedzi.
za poprawną odpowiedź
23
Np.: Kapulet powiedział, że podobną jak jemu karą
zagrożono i Montekiemu, ale w ich wieku spokojnie
siedzieć rzecz nietrudna.
0-1pkt.
24.
a) latarnik, b )król, c) bankier, d)geograf, e) pijak,
f)próżny
0-1pkt.
1p. za wszystkie poprawne
odpowiedzi
25.
0-1pkt.
za bezbłędną odpowiedź
26.
27.
Należy skreślić :nienawiść, wrogość, obłuda, zawiść,
mściwość
d
A,B,D,E
0-1pkt.
0-2pkt.
20.
Odpowiedź została podana niżej
0-7pkt
1p za poprawną odpowiedź
2p. –poprawna odpowiedź
1p.- jeden błąd
0p- dwa lub więcej błędów
po 1p za poprawne
uzupełnienie całego szeregu
(dwoma przykładami)
Zadanie 13.
Wyraz
podstawowy
uroda
bez domu
zakazać
Wyraz
pochodny
urodziwy
bezdomny
zakaz
Podstawa
słowotwórcza
urodzibezdomzakaz
Formant
- wy
- ny
ozerowy
Oboczności
d:dzi
-
10
Zadanie 28.
Odmiany miłości
Miłość do ojczyzny
Miłość małżeńska
Miłość matczyna
Miłość od pierwszego
wejrzenia
Miłość młodzieńcza
Miłość braterska,
siostrzana
Miłość
nieodwzajemniona
Przykłady postaw, zachowań bohaterów
Kamienie na
szaniec
Imię i
nazwisko
autora
Aleksander
Kamiński
Pan Borejko prawdopodobnie internowany w stanie
wojennym za zaangażowanie w sprawy ojczyzny.
Prof. Dmuchawiec musiał przejść na emeryturę,
prawdopodobnie jego postawa nie podobała się
władzy.
Państwo Borejkowie- męża nie było w domu, ale żona
zawsze do posiłku stawiała dla niego nakrycie.
Opium w
rosole
Małgorzata
Musierowicz
Opium w
rosole
Małgorzata
Musierowicz
Małżeństwo Montekich- wspieranie się w trudnych
chwilach.
Rezygnacja z pracy zawodowej matki Zośki
i poświęcenie się wychowaniu dzieci jako sprawie
najważniejszej.
Śmierć matki Romea z tęsknoty za synem.
Romeo i Julia William
Szekspir
Kamienie na Aleksander
szaniec
Kamiński
Troska p.Borejkowej o swoje córki.
Gabrysia bardzo kochała swoją małą córeczkę.
Pani Lelujkowa powiedziała, że za dzieci oddałaby
własne życie.
Romeo i Julia zakochali się w sobie, nie znając się
wcześniej.
Zauroczenie Maćka Ogorzałki Matyldą Stągiewką.
Opium w
rosole
Mały Książę zakochał się w róży, gdy tylko ją ujrzał.
Mały Książę
Np.:
Walka z Niemcami, chęć wyswobodzenia kraju spod
okupacji.
Miłość Basi i Alka- wzajemna troska o siebie,
wspólne rozmowy.
Miłość Romea i Julii mimo ich młodego wieku była
prawdziwa, szczera, bezinteresowna i zdolna do
poświęceń.
Tytuł utworu
Romeo i Julia William
Szekspir
Małgorzata
Musierowicz
Romeo i Julia William
Szekspir
Opium w
Małgorzata
rosole
Musierowicz
Antoine de
SaintExupery
Kamienie na Aleksander
szaniec
Kamiński
Romeo i Julia William
Szekspir
Miłość Kreski i Maćka- wspólne spędzanie czasu,
Miłość Jacka Lelujki do Kreski – stawanie w obronie
Kreski, troska o nią, pomoc w matematyce.
Piotr Ogorzałka opiekował się Maćkiem.
Siostry Borejkówny bardzo się kochały i wspomagały.
Gabrysia pomagała młodszym siostrom
Nieodwzajemniona miłość Kreski do Maćka, który
początkowo zakochany był w Matyldzie
Opium w
rosole
Małgorzata
Musierowicz
Opium w
rosole
Małgorzata
Musierowicz
Opium w
rosole
Małgorzata
Musierowicz
Odrzucenie Parysa przez Julię.
Miłość Romea do Rozaliny.
Romeo i Julia William
Szekspir
Zalotnicy Zosi zostali odrzuceni przez dziewczynę.
Dziady cz. II
Adam
Mickiewicz
11