zasada 80/20 vilfredo pareto - Studia i Materiały "Miscellanea

zasada 80/20 vilfredo pareto - Studia i Materiały "Miscellanea

Studia i Materiały. Miscellanea Oeconomicae
Rok 18, Nr 3/2014
Wydział Zarządzania i Administracji
Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Kielcach
Rozwój regionalny w liczbach
Nina Stępnicka1
ZASADA 80/20 VILFREDO PARETO – MIT EKONOMII
I ZARZĄDZANIA CZY NIEDOSTOSOWANIE DO
REALIÓW WSPÓŁCZESNEJ GOSPODARKI OPARTEJ
NA REGUŁACH INTERNETU I ZAŁOŻENIACH
KONCEPCJI DŁUGIEGO OGONA
CHRISA ANDERSONA?
Wstęp
W dobie współczesnej gospodarki, zarówno w wymiarze tradycyjnym, jak
również internetowym, panująca w ekonomii zasada V. Pareto 80/20, zakładająca,
że przedsiębiorstwa uzyskują około osiemdziesiąt procent przychodów dzięki
sprzedaży jedynie dwudziestu procent swojego asortymentu, może tracić swoje
znaczenie i w odniesieniu do wielu branż i sektorów gospodarki stać się mitem
ekonomii i zarządzania.
Coraz większą popularność w ekonomii nowoczesnej zyskuje bowiem koncepcja długiego ogona Ch. Andersona, którą można zastosować zarówno
w gospodarce tradycyjnej, jak również internetowej. Zgodnie z jej założeniem,
posiadanie bardzo szerokiego asortymentu może zaowocować wygenerowaniem
w stosunku do pojedynczych, rzadko poszukiwanych pozycji większych obrotów
niż te, które osiągane są w stosunku do najpopularniejszych masowo sprzedawanych towarów.
Zasada 80/20 V. Pareto i jej ekonomiczna interpretacja
Vilfredo Federico Damaso Pareto (1848 – 1923), wielki włoski ekonomista
i socjolog2, żyjący na przełomie XIX i XX wieku, odkrył w 1897 r. znamienny,
1
2
Dr Nina Stępnicka, adiunkt, Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Piotrkowie Trybunalskim.
Więcej informacji o V. Pareto można znaleźć w książce: S. Chaudhary, Global Encyclopedia
of Welfare Economics, Global Vision Publishing House, New Delhi 2009, s. 220.
329
aczkolwiek prosty fakt: większość majątku narodowego we Włoszech była skumulowana w ręku niewielkiej części populacji, a pozostałe osiemdziesiąt procent
populacji miało bardzo niewiele3. Na dodatek różnica ta się powiększała, czyli
bogaci stawali się bogatsi, zaś ubodzy–biedniejsi4. W taki właśnie sposób
V. Pareto próbował ukazać, że relatywnie niewielka część społeczeństwa może
być tak ważna. Zauważył także, że niewielka liczba indywidualnych właścicieli
(na Wykresie nr 1 oznaczona jako „Citizens”) dysponuje większą porcją bogactwa
(na Wykresie nr 1 oznaczona jako „Wealth”) w stosunku do pozostałej części społeczeństwa5. Zależność tę prezentuje Wykres 1.
Fot. 1.: Vilfredo Pareto, twórca zasady 80/20
Źródło: Vilfredo Pareto: sociologo ed economista modern, 2010, [online],
http://iononcicascopiu.it/archives/vilfredo-pareto-sociologo-ed-economista-moderno/, (10.05.2012)
W niedługim czasie V. Pareto doszedł do wniosku, że zasada ta jest ważna
w wielu innych sytuacjach, w tym w zakresie ogrodnictwa, gdzie osiemdziesiąt
3
4
5
Jak podaje D. Smith, w tamtym okresie państwa europejskie, takie jak: Włochy Francja i Anglia
postrzegały się za bardzo bogate – jedne z najbogatszych krajów na świecie. Pareto nie wiedział
jednak o tym. Kiedy podróżował przez Europę zaobserwował ubóstwo, ubogie budynki i często
spartańskie warunki, w jakich zamieszkiwali ludzie. W oparciu o takie obrazy Pareto stworzył
swój projekt badawczy, zaś to co odkrył, było zadziwiające: jeśli dodać do siebie całe bogactwo
w prawie wszystkich krajach europejskich, rzeczywiście będzie go bardzo dużo. Stąd jego badania
wykazały, że w przybliżeniu osiemdziesiąt procent bogactwa krajów było kontrolowane zaledwie
przez dwadzieścia procent jego ludności, zaś pozostałe osiemdziesiąt procent ludzi było właścicielami zaledwie dwudziestu procent bogactwa. Źródło: D. Smith, Green Zone Selling: How Top
Producing Salespeople Out – sell, Out – earn and Outlast Everyone Else, Authorhouse 2011,
s. 9-12.
A. Oleksiuk, Problemy organizacji. Materiały do studiowania, Wydawnictwo Key Text, Warszawa 2007, s. 67-68; por.: R. Kirk, Managing Outcomes, Process and Cost in a Managed Care Environment, An Aspen Publication, Gaithersburg 1997, s. 123-124; C. Barrow, Cut Costs Not Corners. A Practical Guide to Staying Competitive and Improving Profits, Kogan Page Limited, New
Delphi 2010, s. 22-23.
Fundamentals of Business Mathematics, Elsevier Ltd., Amsterdam 2006, s. 88.
330
procent zasadzonego przez niego samego zielonego groszku było produkowane
przez dwadzieścia procent strąków6. Ku pamięci Pareto, w późnych latach 40.
minionego wieku Joseph J. Juran zapisał tę regułę jako 80/20 (z ang. The 20/80
Rule), nazywając ten paradoksalny rozkład zasadą (regułą, prawem) Pareto (z ang.
The Pareto Principle)7. D. Griffin8 pisze, że jego analityczna formuła znana jest
także pod nazwą: „Vital Few and Trivial Many Rule”, co w luźnym tłumaczeniu
oznacza: „Reguła niezbędnego nielicznie i trywialnego wiele”.
Wykres 1 .: Krzywa dystrybucji bogactwa V. Pareto
Źródło: B. K. Bhar, Cost Accounting. Methods&Problems, Academic Publishers, Calcutta 1978,
s. 20.30.
W kontekście nauk ekonomicznych i biznesu zasada Pareto opisuje takie zależności, jak chociażby: niewielka liczba klientów i wysoki udział obrotów przez nią
generowanych, mała liczba asortymentu i bardzo wysoki udział jego sprzedaży,
czy kilkuosobowy zespół pracowniczy i nieproporcjonalny poziom wymagań
w zakresie zarządzania9. W zakresie bankowości zasadę Pareto można odnieść
do osiemdziesięciu procent depozytów, jakie zgromadzone zostały w bankach
i które ulokowało dwadzieścia procent klientów10.
Koncepcja Pareto niesie ze sobą dwa istotne zagrożenia. Pierwsze dotyczy tego, że ma charakter statyczny. Oznacza to, że najlepsi potencjalni klienci mogą
6
J. L. Mariotti, The Complexity Crisis: Why to Many Products, Markets, and Customers Are Crippling Your Company – And What to Do About It, Avon 2008, s. 82.
7
D. Stan, How to Promote Your Business With Little or no Money! Save Money and Win Customers
in Any Economic Climate, Authorhouse 2010, s. 4.
8
D. Griffin, Business with a Purpose: Starting, Building, Managing and Protecting Your New
Business, Easy Brain Labs Inc., Denver 2010, s. 448.
9
Ibidem.
10
K. Heldman, C. Baca, P. Jansen, PMP. Project Management Professional Exam. Study Guide,
Wiley Publishing Inc., Indianapolis 2007, s. 461.
331
stanowić zarówno osiemdziesiąt procent, a nawet większą grupę odbiorców nie
będących konsumentami. Drugie zagrożenie dotyczy tego, że sama analiza powinna być wykonana przy uwzględnieniu wskaźnika rentowności w celu oszacowania, czy także dwadzieścia procent konsumentów przyczynia się do największej
części zysków11.
Zasada ta była używana od przeszło wieku przez innowacyjnych myślicieli
do rozwiązywania różnych problemów. To ogólne prawo wykorzystywali także
inni badacze, między innymi w zakresie: lingwistyki, kontroli jakości, projektowania oprogramowania, zarządzania czasem, wydajności i zarządzania zasobami
ludzkimi12.
Analizowana zasada jest sprzeczna z koncepcją długiego ogona, wypracowaną
przez Chrisa Andersona. W roku 2006 E. Brynjolfsson, Y. (J.) Hu i D. Simester13
udowodnili, że zasada Pareto sprawdza się w zakresie sprzedaży tradycyjnej (tzn.
dokonywanej w świecie rzeczywistym, tj. poza Internetem), podczas gdy
w sprzedaży internetowej funkcjonuje fenomen długiego ogona.
Długi ogon Ch. Andersona w naukach ekonomicznych
Koncepcja długiego ogona (z ang. The Long Tail Concept), nazwana i opisana
przez amerykańskiego dziennikarza i publicystę Ch. Andersona (ur. 1961 r.)14,
nawiązuje do działalności handlowej prowadzonej głównie za pośrednictwem
Internetu, aczkolwiek swoje źródło bierze w handlu tradycyjnym XIX wieku. Jak
piszą E. Schlie, J. Rheinboldt i N. M. Waesche15, koncepcja jest wprawdzie prosta,
nie mniej jej konsekwencje są ogromne. Dotyczy wielu modeli biznesowych
w Internecie, w tym także modelu handlu detalicznego prowadzonego
za pośrednictwem Sieci. Autorzy podają, że długi ogon zainspirował całe rzesze
przedsiębiorców, ekspertów do spraw marketingu i specjalistów od Public Relations, jak również zmienił ich sposób podejścia i myślenia o kliencie.
Do opisu swojego twierdzenia Chris Anderson użył krzywej popytu (Wykres.
2.), na której po początkowym gwałtownym spadku z wysokiego poziomu,
w dalszej jej części następuje wydłużone, bardzo powolne zbliżanie się do zera16.
11
M. McDonald, H. Wilson, Marketing Plans: How to Prepare Them, How to Use Them, John Wiley&Sons Inc., Canada 2011, s. 97.
12
E. R. Kruger, Top Market Strategy. Applying the 80/20 Rule, Business Expert Press, New York
2011, s. 21.
13
E. Brynjolfsson, Y. (J.) Hu, D. Simester, Goodbye Pareto Principle, Hello Long Tail: The Effect of
Search Costs on the Concentration of Product Sales, 2011, [online], http://ssrn.com/abstract=
953587, (10.05.2012).
14
Ch. Anderson, The Long Tail. Why the Future of Business is Helling Less of More, Hyperion, New
York 2006. Polskie wydanie książki: Ch. Andreson, Długi ogon. Ekonomia przyszłości – każdy
konsument ma głos, Wydawnictwo Media Rodzina, Poznań 2008.
15
E. Schlie, J. Rheinboldt, N. M. Waesche, Simply Seven Ways to Create Sustainable Internet Business, Palgrave Macmillan, Basingstoke 2011, s. nlb.
16
Nazwa koncepcji pochodzi od wykresu w układzie współrzędnych XY (przybliżona funkcja potęgowa z wykładnikiem ujemnym), na którym po początkowym gwałtownym spadku z wysokiego
332
Do najważniejszych atrybutów długiego ogona w przedsięwzięciach biznesowych
według G. Domika i G. Fischera należą:
– nieograniczona półkami sklepowymi przestrzeń,
– „megahity” (głowa, oznaczona na Wykresie 2 jako The „hits”),
– nisze rynkowe (ogon, oznaczony na Wykresie 2 jako „The Long Tail – niche content”),
– hybrydowy model dystrybucji,
– wiele interesujących książek, filmów czy piosenek, które nie mogą przedostać się do tradycyjnych sklepów i marketów17.
Wykres 2.: Wykres długiego ogona w świetle koncepcji Chrisa Andersona
Źródło: iTunes and Long Tail, 2011, [online], http://merrily.springnote.com/pages/8322070,
(14.05.2012)
Zastosowanie i powodzenie koncepcji długiego ogona oddają przykłady znanych firm światowych, między innymi: Google (długi ogon reklamodawców),
Amazon.com (długi ogon książek), Apple i system iTunes (długi ogon niszowych
utworów), czy Allegro.pl i eBay.com (długi ogon sprzedających różne produkty).
Internet sprzyja realizacji koncepcji długiego ogona w ekonomii i zarządzaniu
między innymi dzięki:
- redukcji kosztów;
poziomu, w dalszej części występuje wydłużone, bardzo powolne zbliżanie się do zera. Za: Koncepcja długiego ogona, 2010, [online], http://www.werel.pl/ blog/index.php/koncepcja-dlugiegoogona.html, (15.05.2012).
17
G. Domik, G. Fischer, Trandisciplinary Collaboration and Lifelong Learning: Fostering and
Supporting New Learning Opportunities, [w:] Rainbow of Computer Science, C. S. Calude,
G. Rozenberg, A. Salomaa (red.), Springer, Verlag – Berlin – Heidelberg 2011, s. 136.
333
-
braku ograniczeń w zakresie czasu dokonywania zakupów handlowych,
przestrzeni sprzedażowej, produkcji i dystrybucji;
możliwości zaoferowania większej liczby asortymentu w stosunku
do przedsięwzięć handlowych w świecie rzeczywistym;
dotarciu do większej liczby odbiorców nawet z całego świata.
Zasada 80/20 V. Pareto a koncepcja długiego ogona Ch. Andersona –
analiza porównawcza teorii w oparciu o reguły nowoczesnej ekonomii
W tradycyjnej gospodarce około dwadzieścia procent produktów generuje około
osiemdziesiąt procent przychodów. W gospodarce z dużą liczbą mikro – nisz każdy
produkt generuje „jakiś” udział, nawet jeśli sprzedany jest jednokrotnie18.
Jak podaje Ch. Anderson, zasada 80/20 często bywa źle rozumiana i przemawiają
za tym stwierdzeniem trzy powody. Po pierwsze, niemal nigdy proporcja ta nie wynosi dokładnie 80 do 20. Otóż osiemdziesiąt procent i dwadzieścia procent to odsetki od
różnych całości, dlatego nie muszą w sumie dawać stu. Jedna wartość procentowa
odnosi się bowiem do liczby produktów (lub tak, jak na Wykresie 1 bogactwa czyli
Wealth), zaś druga do wartości sprzedaży (na Wykresie 1 liczby mieszkańców czyli
Citizens). Co gorsza, jak dotąd nie udało się ustalić konsensusu co do wzajemnego
powiązania tych dwóch wartości, ani też nie ustalono, którą ze zmiennych należy traktować jako stałą. Stwierdzenie, że rynek ma formę 80/10, czyli że dziesięć procent
wyrobów generuje osiemdziesiąt procent przychodów, może być prawdziwe tak samo, jak stwierdzenie, że stosunek ten wynosi 95/20, czyli, że dwadzieścia procent
wyrobów daje dziewięćdziesiąt pięć procent przychodów ze sprzedaży19.
Kolejnym nieporozumieniem w powszechnym postrzeganiu zasady 80/20 jest stosowanie jej do różnych zjawisk. Klasyczna jej definicja dotyczy produktów
i przychodów z ich sprzedaży, można ją także zastosować do produktów i zysku. Także wśród najbardziej podstępnych i szkodliwych przykładów nieprawidłowej interpretacji przedstawionej zasady jest przyjmowanie założenia, że według zasady należy
prowadzić obrót tylko tymi towarami, które generują osiemdziesiąt procent przychodu. U podstaw takiego myślenia leży wniosek, że zasada 80/20 stanowi zachętę do
lepszego zastanowienia się nad doborem sprzedawanego asortymentu, gdyż prawidłowy dobór towaru ma powodować znaczne zwiększenie przychodów20.
Przedstawiając swoją teorię, Ch. Anderson twierdził, że oznacza ona schyłek
i upadek doktryny 80/20, choć w rzeczywistości wcale tak nie jest. W istocie zasada 80/20 stanowi tylko potwierdzenie, że dokonany przez V. Pareto podział nadal
funkcjonuje oraz, że część towarów ludzie kupują chętniej, niż inne. Taki stan
rzeczy zachodzi zarówno na rynkach konwencjonalnych, jak i w długim ogonie.
Różnica polega na tym, że długi ogon pozwala się wyzwolić spod oddziaływania
18
P. Allen, S. Maguire, B. McKelwey, The SAGE Handbook Complexity and Management, SAGE
Publications Ltd., London 2011, s. 264.
19
Ch. Anderson, Długi ogon…, op. cit., s. 189.
20
Ibidem.
334
prawa 80/20. Nawet wówczas, gdy dwadzieścia procent asortymentu przynosi
osiemdziesiąt procent przychodu, nie ma najmniejszego powodu, aby nie utrzymywać w sprzedaży również pozostałych osiemdziesięciu procent produktów.
W długim ogonie, gdzie koszty logistyki i prowadzenia towaru są bardzo niskie,
warto zatem mieć jak najszerszy asortyment, choćby niektóre towary sprzedawały
się w bardzo niewielkich ilościach21.
Podsumowanie
W świetle wywodów pracy i opisanej koncepcji Andersona, zasada 80/20
V. Pareto traci w nowoczesnej gospodarce swoje pierwotne znaczenie, zaś jej założenia stają się nieadekwatne do warunków i realiów nowoczesnej ekonomii
i zinternetyzowanej gospodarki rynkowej. Zasada Pareto przez ponad sto lat
z powodzeniem funkcjonowała w handlu i na niej opierały swoją strategię zamówień nie tylko wielkie sieci hipermarketów, ale praktycznie rzecz biorąc każdy
sprzedawca. Anderson dowiódł jednak, że zasada ta nie dotyczy handlu internetowego. Owszem, nadal bestsellery (tj. około dwadzieścia procent oferty) generują
wysokie obroty, ale wpływy uzyskane ze sprzedaży pozostałych produktów są co
najmniej równoważne w swojej masie. Terminem długiego ogona określił te tysiące, a nawet miliony, drobnych, zdawałoby się nieznaczących dla handlu produktów, które generują łącznie ogromne obroty.22 W chwili obecnej trudno jednoznacznie jednak stwierdzić, czy jest już mitem ekonomii. Niewątpliwie stanowi
formę niedopasowania do nowych reguł gry, jakie zapoczątkował Internet i sprzedaż oparta na tym właśnie kanale dystrybucji.
Bibliografia
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
21
22
Allen P., Maguire S., McKelvey B., The SAGE Handbook Complexity and Management,
SAGE Publications Ltd., London 2011.
Amsden D. M., Butler H. E., Amsden R. T., SPC Simplified Workbook: Practical Steps to
Quality, Portland Oregon 1998.
Andreson Ch., Długi ogon. Ekonomia przyszłości – każdy konsument ma głos, Wydawnictwo Media Rodzina, Poznań 2008.
Anderson Ch., The Long Tail. Why the Future of Business is Helling Less of More, Hyperion, New York 2006.
Aurther J., Personality Development, Lotus Press, New Delhi 2006.
Bhar B. K., Cost Accounting. Methods&Problems, Academic Publishers, Calcutta 1978.
Barrow C., Cut Costs Not Corners. A Practical Guide to Staying Competitive and Improving Profits, Kogan Page Limited, New Delphi 2010.
Brynjolfsson E., Hu Y. J., Simester D., Goodbye Pareto Principle, Hello Long Tail: The
Effect of Search Costs on the Concentration of Product Sales, 2011, [online],
http://ssrn.com/abstract= 953587, (10.05.2012).
Ch. Anderson, Długi ogon…, op. cit., s. 189.
Por.: Ł. Gołębiowski, Kultura w długim ogonie, 2010, [online],
book/kultura-w-dlugim-ogonie--1_594.html, (18.05.2012).
http://nofuturebook.pl/e-
335
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
17.
18.
19.
20.
21.
22.
23.
24.
25.
26.
27.
28.
29.
30.
31.
336
Chaudhary S., Global Encyclopedia of Welfare Economics, Global Vision Publishing
House, New Delhi 2009.
Domik G., Fischer G., Trandisciplinary Collaboration and Lifelong Learning: Fostering
and Supporting New Learning Opportunities, [w:] Rainbow of Computer Science, C. S.
Calude, G. Rozenberg, A. Salomaa (red.), Springer, Verlag – Berlin – Heidelberg 2011.
Duncan K., Marketing Greatest Hits. A Masterclass in Modern Marketing Ideas, A&C
Black Publishers Ltd, London 2010.
Fundamentals of Business Mathematics, Elsevier Ltd., Amsterdam 2006.
Gołębiowski Ł., Kultura w długim ogonie, 2010, [online], http://nofuture book.pl/ebook/kultura-w-dlugim-ogonie--1_594.html, (18.05.2012).
Griffin D., Business with a Purpose: Starting, Building, Managing and Protecting Your
New Business, Easy Brain Labs Inc., Denver 2010.
Heldman K., Baca C., Jansen P., PMP. Project Management Professional Exam. Study
Guide, Wiley Publishing Inc., Indianapolis 2007.
iTunes and Long Tail, 2011, [online], http://merrily.springnote.com/pages/ 8322070,
(14.05.2012).
Kirk R., Managing Outcomes, Process and Cost in a Managed Care Environment,
An Aspen Publication, Gaithersburg 1997.
Koncepcja długiego ogona, 2010, [online], http://www.werel.pl/blog/index.
php/koncepcja-dlugiego-ogona.html, (15.05.2012).
Kruger E. R., Top Market Strategy. Applying the 80/20 Rule, Business Expert Press, New
York 2011.
McDonald M., Wilson H., Marketing Plans: How to Prepare Them, How to Use Them,
John Wiley&Sons Inc., Oxford 2011.
Mariotti J. L., The Complexity Crisis: Why to Many Products, Markets, and Customers Are
Crippling Your Company – And What to Do About It, Avon 2008.
Mathew S., The Act of Change Management: A Principled Approach for Leaders, iUniverse, New York 2011.
Menipaz E., Menipaz A., International Business, SAGE Publications Ltd., Los Angeles
2011.
Nagdeman J., The Professional’s Guide to Financial Services Marketing: Bite – Sized
Insights for Creating Effective Approaches, John Wiley&Sons Inc., New York 2009.
Oleksiuk A., Problemy organizacji. Materiały do studiowania, Wydawnictwo Key Text,
Warszawa 2007.
Palda K.F., Pareto’s Republic and the New Science of Peace, Cooper-Wolfing, Montreal
2011.
Schlie E., Rheinboldt J., Waesche N. M., Simply Seven Ways to Create Sustainable Internet Business, Palgrave Macmillan, Basingstoke 2011.
Scott D. M., The New Rules of Marketing&PR. How to Use Social Media, Blogs, News
Releases, Online Video, and Viral Marketing to Reach Buyers Directly, John Wiley&Sons
Inc., New Jersey 2010.
Smith D., Green Zone Selling: How Top Producing Salespeople Out – sell, Out – earn
and Outlast Everyone Else, Authorhouse 2011.
Stan D., How to Promote Your Business With Little or no Money! Save Money and Win
Customers in Any Economic Climate, Authorhouse 2010.
Vilfredo Pareto: sociologo ed economista modern, 2010, [online], http://ionon cicascopiu.it/archives/vilfredo-pareto-sociologo-ed-economista-moderno/, (10.05.2012)
Abstrakt
W dobie współczesnej gospodarki, zarówno w wymiarze tradycyjnym, jak
również internetowym panująca w ekonomii zasada V. Pareto, zwana zasada
80/20, zakładająca, że przedsiębiorstwa uzyskują ok. 80 procent przychodów
dzięki sprzedaży jedynie 20 procent swojego asortymentu, traci swoje znaczenie
i w odniesieniu do wielu branż i sektorów gospodarki staje się mitem w ekonomii.
Coraz większą popularność w ekonomii nowoczesnej zyskuje bowiem koncepcja
długiego ogona Ch. Andresona, którą można zastosować zarówno w gospodarce
tradycyjnej, jak również internetowej. Zgodnie z jej założeniem, posiadanie bardzo szerokiego asortymentu może zaowocować wygenerowaniem na pojedynczych, rzadko poszukiwanych pozycjach, większych obrotów niż te, osiągane na
najpopularniejszych, masowo sprzedawanych towarach.
Vilfredo Pareto's Principle (80/20 Rule) - the Myth of Economics and Management or Failing to Comply With the Realities of the Modern Economy Based on
Internet Rules and Assumptions of Chris Anderson's Long Tail Concept?
In the era of modern economy, both in traditional and in the Internet dimensions,
the well – known Pareto’s principle (the 80/20 rule), which assumes that companies
will get 80% of their income from 20% of their sales, is losing its meaning, and in
relation to many branches and business sectors, it becomes the economic myth.
Nowadays, a growing popularity gains the long tail concept by Chris Anderson,
which can be adopted both to the traditional economy and to the internet economy.
According to its foundations, having a very wide range of assortment causes that selling rare goods may increase the sale's volume more than selling popular mass – market goods.
PhD Nina Stępnicka, assistant professor, Jan Kochanowski University in Piotrków
Trybunalski.
337