Prozdrowotny styl życia oraz zainteresowania aktywnością ruchową

Transkrypt

ZDROWIE I DOBROSTAN 2/2014
DOBROSTAN I ZDROWIE
ROZDZIAŁ II
Akademia Wychowania Fizycznego w Krakowie
University School of Physical Education, Cracow, Poland
EWA DYBIŃSKA
Prozdrowotny styl życia
oraz zainteresowania aktywnością ruchową w opiniach
uczniów wybranych krakowskich szkół ponadgimnazjalnych
Healthy lifestyle
and interest physical activity in students opinions
from selected Cracow schools
„Ruch jest w stanie zastąpić prawie każdy lek, ale
wszystkie leki razem wzięte
nie zastąpią ruchu”
Dr Wojciech Oczko
Słowa kluczowe: czas wolny, styl życia, aktywność ruchowa, młodzież
Keywords: leisure, lifestyle, physical activity, youth
Od najdawniejszych lat zdrowie stanowi jeden z ważniejszych przedmiotów zainteresowania człowieka. Zainteresowanie to zwykle wzrasta w obliczu zagrażającej
choroby. Zdrowie zależy zarówno od zewnętrznych jak i wewnętrznych czynników.
Jest jednym z ważniejszych elementów mających wpływ na harmonijny rozwój
ludzi, jego rolę w życiu społecznym oraz osiąganie wyznaczonych celów. Do najważniejszych czynników warunkujących pole zdrowia można zaliczyć [9]:
 styl życia człowieka (50–60%),
 środowisko społeczne (20–25%),
 medycyna naprawcza (10–20%),
 czynniki genetyczne (5-15%),
 środowisko fizyczne (5 – 15%)
Zachowania zdrowotne i styl życia to słowa kluczowe promocji zdrowia. Według Światowej Organizacji Zdrowia, styl życia jest takim sposobem życia, który
jest wypadkową indywidualnych wzorów zachowań i warunkami życia zdeterminowanymi czynnikami społecznymi, ekologicznymi oraz kulturowymi [11].
Dobrostan i zdrowie
Na styl życia człowieka składa się między innymi zespół zachowań wyznaczających jego sposób życia. Styl życia uważany jest za główny czynnik w procesie
krzewienia zdrowia. Chodzi tu o taki styl, którego dominującą rolą jest rekreacja
ruchowa, połączona ze zdrowym odżywianiem i rozkładem zajęć. Podaje się, że
wpływ stylu życia na stan zdrowia wynosi 60%, jednak styl życia ma wpływ nie
tylko na stan zdrowia, ale też na jakość całego życia człowieka [5].
Kształtowanie pro zdrowotnego stylu życia powinno opierać się na dwóch podstawowych elementach [10]:
 stworzenie takich warunków, aby proponowany styl życia mógł być realizowany przez społeczeństwo przy jak najniższych kosztach,
 uświadamianie, zachęcanie i przekonywanie społeczeństwa do życia w sposób sprzyjający zdrowiu.
Zachowania zdrowotne kształtują się od wczesnego dzieciństwa pod wpływem
różnych wzorców osobowych w domu, przedszkolu, szkole, wśród rówieśników,
pod wpływem reklam itp. Wiek dziecięcy i młodzieńczy w znacznym stopniu decyduje o stylu życia i zachowaniach zdrowotnych dorosłych [21].
Według Skommera zachowania zdrowotne to te, które człowiek podejmuje w
dziedzinach zdrowia, niezależnie od tego czy podejmowane są one w sposób świadomy czy nie [19]. Pojęcie „zachowania zdrowotne” jest różnie interpretowane i
różne są podziały zachowań zdrowotnych.
Można je podzielić na pro zdrowotne i anty zdrowotne [19]:
 pro zdrowotne – pozytywne, czyli sprzyjające zdrowiu, a wiec racjonalne
żywienie, utrzymanie higieny osobistej, zachowanie bezpieczeństwa oraz odpowiednia aktywność fizyczna,
 antyzdrowotne – czyli wszystkie negatywne czynniki takie jak: palenie tytoniu, spożywanie alkoholu itp. Ryzyko dla zdrowia mogą stanowić tez niedostatki zachowań pro zdrowotnych. Zachowania pro zdrowotne stanowią
większa skalę problemów. Do nich należą między innymi: sposób odżywiania się, higiena, warunki pracy i odpoczynku, jak tez unikanie zagrożeń tj.
szkodliwe używki czy nałogi.
Wszystkie zachowania sprzyjające zdrowiu uwarunkowane są kulturowo. Spośród wielu propozycji trzeba umieć wybierać wzory właściwe, a odrzucać niekorzystne. Zachowania takie nie mogą się obejść bez analizy motywacji, bez kształtowania swoich przekonań, czuwania nad swoim rozwojem przez edukację zdrowotną
jako główną część promocji zdrowia, jak też poprawy zdrowia całego społeczeństwa. Ważne jest też, że rekreacja ruchowa jest niezwykle istotnym, ale tylko jednym z wielu elementów sposobu zachowania zdrowia.
Najlepszym sposobem promowania zdrowego stylu życia jest aktywność ruchowa i sport. Aktywność fizyczna jest niezbędnym elementem zdrowego stylu życia.
„..Ruch działa na układ krążenia nawet wtedy, gdy aktywuje tylko niektóre grupy
mięśni lub części naszego ciała” [6, s. 181]. Według Narodowego Instytutu Zdrowia, najlepszy jest codzienny 30 minutowy trening. Grabowski H. [8] zaleca natomiast stosowanie reguły 3x30x130, czyli wykonywanie ćwiczeń minimum trzy razy
w tygodniu po 30 minut przy tętnie 130. Do ćwiczeń fizycznych można zaliczyć nie
30
Ewa Dybińska
w opiniach uczniów wybranych krakowskich szkół ponadgimnazjalnych
tylko ćwiczenia gimnastyczne, ale także i spacer czy też pracę w domu, ogrodzie,
czyli wszystko to co wprawia mięśnie w ruch.
Systematyczna aktywność ruchowa działa pozytywnie na wszystkie partie ciała
człowieka poczynając od procesów myślowych, przez skórę, kości, mięśnie, krew a
kończąc na sercu, płucach i przewodzie pokarmowym [7]. Dobra kondycja fizyczna
jak podaje Gracz, Sankowski [6] to najlepsza broń w walce z chorobami, a pocenie
się podczas wysiłku, hartuje i oczyszcza organizm. Już w starożytności Arystoteles
stwierdził, że „bezruch” jest największym wrogiem człowieka, gdyż prowadzi to do
wielu niekorzystnych zmian w jego organizmie, jednocześnie wpływając negatywnie na zdrowie co potwierdza wielu chorób spowodowanych właśnie niską aktywnością ruchową. Można tu wymienić takie choroby jak niewydolność grzbietu, dyskopatię, wady postawy ale także i cukrzycę oraz choroby układu krążenia [1].
Aktywność fizyczna jest jedną z podstawowych potrzeb w każdym okresie życia
człowieka oraz jednym z warunków zdrowego stylu życia. Szczególnego znaczenia
nabiera aktywność fizyczna w okresie dzieciństwie i młodości, bowiem jest ona
niezbędna dla prawidłowego rozwoju fizycznego i psychomotorycznego młodego
organizmu. Uaktywnienie ruchowe dziecka wpływa nie tylko na rozwój motoryczny, ale i pozostałe sfery rozwoju oraz funkcjonowania organizmu. Regularna aktywność fizyczna powoduje szereg korzystnych efektów związanych z funkcjonowaniem układów sercowo-naczyniowego, kostno – ruchowego, oddechowego oraz
nerwowego, co w konsekwencji powoduje zmiany pozytywne w zakresie zdrowia
człowieka [4, 14].
Aktywność ruchowa ma korzystny wpływ na wiele właściwości nie tylko fizjologicznych, ale i odpornościowych, adaptacyjnych, a także na prawidłowy przebieg
szeregu procesów metabolicznych i hormonalnych rosnącego ustroju. Wpływa przede wszystkim na mineralizację kośćca, powoduje zwiększenie się masy aktywnych
tkanek ustroju i zmniejszenie się tkanki tłuszczowej, co ma istotne znaczenie w
profilaktyce otyłości zjawiska narastającego również w populacji w wieku rozwojowym. W sferze społecznej i psychicznej pomaga uzyskać szereg cech, które są
niezbędne w życiu dorosłego człowieka, takie jak równowaga emocjonalna, hart
psychiczny, odporność na stresy, umiejętność psychicznej adaptacji do zmieniających się warunków. Poza tym kształtuje poczucie odpowiedzialności, zdyscyplinowania, wytrwałość w pokonywaniu trudności, sprzyja także przyswajaniu norm
społecznych [2, 16].
Kuński i Janiszewski 1999 [13 ] zauważają, że nawet krótkotrwałe ograniczenie
aktywności może powodować niekorzystne zmiany w stanie zdrowia. Aktywność
ruchowa odpowiednia do możliwości człowieka polepsza jego zdrowie. Szczególnie
nauczyciele wychowania fizycznego, obok rodziny i szkoły, mają największy
wpływ na zainteresowanie młodzieży sportem. Stanowią oni wzór dla podopiecznych, a swoja pasją do sportu są w stanie wpłynąć na wzrost zainteresowania u nich.
Zainteresowania sportowe mogą być również rozwijane poprzez pozytywne przeżycia związane z ciekawymi ćwiczeniami, kształtującymi określone nawyki i sprawności fizyczne podczas lekcji wychowania fizycznego, a także zajęć pozalekcyjnych.
31
Dobrostan i zdrowie
W aktywności fizycznej mieści się aprobata dla ludzkiej fizyczności, a także
środki do jej pożądanego doskonalenia. Każdy, kto ćwiczy, może osiągnąć widoczne rezultaty w strukturze i wyglądzie swojego ciała, a to może być dobrym nośnikiem zdrowej psychiki. Otwartość i powszechna dostępność do dóbr kulturowych,
która cechuje współczesne cywilizacje, prowadzi do szerokiego upowszechnienia
różnorodnych form aktywności i ekspresji ruchowej [3].
Bardzo ważne jest włączenie społeczeństwa w ogólny proces edukacji prozdrowotnej i ukształtowanie zdrowego stylu życia [15]. Należy także eksponować rolę
aktywności ruchowej jako jednego z najważniejszych składników zdrowego stylu
życia [Przysiężna 2003]. Zatem ogromny wpływ na zdrowie człowieka ma styl jego
życia. Dlatego należy szkodliwy styl życia człowieka przekształcić na styl prozdrowotny. Każdy człowiek jest odpowiedzialny za własne zdrowie, dlatego powinien
zdobywać informacje o tym, co szkodzi jego zdrowiu, a co pomaga w jego poprawie.
Celem niniejszej pracy jest próba oceny postaw uczniów wybranych krakowskich szkół ponadgimnazjalnych wobec prozdrowotnego stylu życia oraz zainteresowań aktywnością fizyczną w wolnym czasie, jako czynnika warunkującego pole
zdrowia we wszystkich etapach życia człowieka.
Pytania badawcze sformułowano następująco:
Jaki jest poziom wiedzy uczniów wybranych krakowskich szkół ponadgimnazjalnych i ich opinie na temat zdrowego stylu życia?
Jakie jest zainteresowanie badanej młodzieży aktywnością ruchową w kontekście wdrażania prozdrowotnego stylu życia?
MATERIAŁ I METODA
Badania realizowane były na przełomie kwietnia i maja 2012 roku. W badaniach
wzięła udział młodzież z wybranych losowo 3 szkół ponadgimnazjalnych Krakowa.
Badaniami objęto przedstawicieli młodzieży szkolnej, będącej w wieku od 17–19
roku życia, w liczbie 200 osób, w tym 85 dziewcząt oraz 115 chłopców.
W niniejszej pracy jako podstawową metodę badawczą przyjęto sondaż diagnostyczny, z zastosowaniem narzędzia badawczego jakim był kwestionariusz ankiety.
Skonstruowany on został przez autorkę pracy. Opracowując ankietę uwzględniono
obowiązujące normy, zasady i wskazówki polecane przy tworzeniu tego typu narzędzia badawczego przez Stupnickiego [20].
Po skonstruowaniu kwestionariusza przystąpiono do badań. Starano się, aby ankieta dostosowana była do poziomu intelektualnego badanej młodzieży. Po dokonaniu poprawek przystąpiono do badań. Wcześniej zostały dokonane badania pilotażowe w celu standaryzacji ankiety wśród osobników, stanowiących 10% populacji.
Badania przeprowadzono w celu uzyskania informacji na temat prozdrowotnego
stylu życia oraz zainteresowań aktywnością fizyczną w wolnym czasie, młodzieży z
wybranych krakowskich szkół ponadgimnazjalnych.
Ankieta była anonimowa i zawierała 35 pytań.
Problematyka zawarta w ankiecie dotyczyła następujących zagadnień:
32
Ewa Dybińska




metryczki badanych – danych osobniczych i społeczno-środowiskowych,
oceny prowadzonego stylu życia przez badanych,
sposobu odżywiania się i zachowań higienicznych młodzieży,
aktywności rekreacyjnej uprawianej poza szkołą, oraz czasu przeznaczonego
na uprawianie aktywności ruchowej w wolnym czasie,
 form aktywności ruchowej uprawianych przez dziewczęta i chłopców wybranych szkół ponadgimnazjalnych.
Większość zamieszczonych pytań była pytaniami zamkniętymi, ale też występowały pytania otwarte – z możliwością udzielenia własnej odpowiedzi. W kilku
przypadkach można było wybrać więcej niż jedną odpowiedź.
Ankiety przeprowadzone były w różnych terminach metoda audytoryjną. Po wybraniu i wylosowaniu osób rozdano respondentom ankiety do wypełnienia. Osoby
biorące udział w badaniach zostały poinformowane o celu przeprowadzonych badań
oraz udzielono im krótkiej instrukcji dotyczącej sposobu wypełnienia kwestionariusza ankiety. Młodzież odpowiadała na pytania kolejno według własnych opinii.
Zebrane dane uzyskane podczas badania ankietowego zostały uporządkowane
tematycznie, posegregowane i poddane analizie statystycznej i opisowej. Podstawą
opracowania materiału badawczego było określenie częstości odpowiedzi na poszczególne pytania wyrażonych za pomocą wartości liczbowych i procentowych.
Obliczeń dokonano za pomocą programu Microsoft Office Excel 2007, a wyniki
przedstawiono w tabelach i zilustrowano wykresami.
WYNIKI BADAŃ
Na wstępie dokonano charakterystyki osobniczej oraz społeczno-środowiskowej
grupy objętej obserwacjami, którą stanowili reprezentanci młodzieży ponadgimnazjalnej Krakowa.
Tabela I. Płeć badanej populacji
Płeć
Dziewczęta
Chłopcy
Suma
N
%
85 42,50
115 57,50
200 100,00
33
Dobrostan i zdrowie
57,5
%
42,5
60
50
40
30
20
10
0
Dziewczęta
Chłopcy
Rycina 1. Płeć badanej populacji
Z powyższych danych zawartych w tab. I i na ryc. 1 można stwierdzić, że obserwacjami objętych było 200 uczniów uczęszczających do wybranych krakowskich szkół ponadgimnazjalnych, w tym 42,50% badanych stanowiły dziewczęta
natomiast 57,50% chłopcy, zatem przewagę badanych stanowili uczniowie.
Tabela II. Wiek badanej młodzieży
Wiek
17 lat
18 lat
19 lat
Suma
Dziewczęta
N
%
24 28,23
33 38,82
28 32,95
85 100,00
Chłopcy
N
%
42 36,52
32 27,83
41 35,65
115 100,00
Suma
N
%
66 33,00
65 32,50
69 34,50
200 100,00
38,82
%
36,52
32,95
40
35
28,23
27,83
30
25
20
15
10
5
0
17 lat
18 lat
Dziewczęta
Rycina 2. Wiek badanej młodzieży
34
19 lat
Chłopcy
35,65
Ewa Dybińska
Analizując wiek badanych (tab. II, ryc. 2) można zauważyć, iż badani, zarówno
dziewczęta jak i chłopcy, mieścili się w przedziale od 17 do 19 roku życia, a liczebności w poszczególnych trzech kategoriach wiekowych były zbliżone (od
33,00% do 34,5%).
Zainteresowania badanej młodzieży aktywnością ruchową w wolnym czasie
Tabela III. Podejmowanie aktywności ruchowej w odniesieniu do płci
Podejmowanie aktywności ruchowej
w wolnym czasie
Tak
Nie
Suma
Dziewczęta
N
%
69 81,18
16 18,82
85 100,00
Chłopcy
N
%
97 84,35
18 15,65
115 100,00
Suma
N
%
166 83,00
34 17,00
200 100,00
%
81,18
84,35
100
80
60
18,82
40
15,65
20
0
Tak
Nie
Dziewczęta
Chłopcy
Rycina 3. Podejmowanie aktywności ruchowej w odniesieniu do płci
Jak wynika z powyższych wartości zawartych w tab. III i na rycinie 3 można
stwierdzić że, zdecydowana większość dziewcząt 81,18% jak i chłopców 84,35%
uprawia aktywność ruchową w wolnym czasie, a tylko niewielki odsetek uczennic
18,82% oraz uczniów 15,65% nie podejmuje rekreacji.
35
Dobrostan i zdrowie
Tabela IV. Formy podejmowania aktywności ruchowej w odniesieniu do płci
Formy podejmowania Dziewczęta (69) Chłopcy (97)
aktywności ruchowej
%
N -97 %
w odniesieniu do płci N - 69
Piłka siatkowa
23
33,33
35 36,08
Piłka ręczna
6
8,70
19 19,59
Piłka koszykowa
11
15,94
17 17,53
Kajakarstwo
0
0,00
1
1,03
Pływanie
12
17,39
28 29,87
Alpinizm
0
0,00
1
1,03
Sztuki walki
1
1,45
8
8,25
Tenis ziemny
7
10,14
3
3,09
Tenis stołowy
5
7,25
16 16,49
Łucznictwo
1
1,45
0
0,00
Saneczkarstwo
2
2,90
3
3,09
Narciarstwo
2
2,90
6
6,19
Piłka nożna
7
10,14
85 87,63
Lekkoatletyka
3
4,35
2
2,06
Gimnastyka
16
23,19
10 10,31
Kulturystyka
0
0,00
15 15,44
Chodzenie po górach
3
4,
4
4,12
Jazda konna
7
10,14
3
3,09
Jazda rowerem
27
39,13
25 25,77
Taniec towarzyski
20
28,99
4
4,12
Łyżwiarstwo
5
7,25
1
1,03
*suma odpowiedzi nie równa się 100% , ponieważ ankietowani udzielili więcej niż jednej
odpowiedzi
36
Ewa Dybińska
0
20
40
8,7
Piłka ręczna
Piłka koszykowa
Alpinizm
0
1,03
1,45
8,25
10,14
3,09
7,25
16,49
1,45
0
2,9
3,09
2,9
6,19
10,14
Tenis stołowy
Łucznictwo
Saneczkarstwo
Narciarstwo
Piłka nożna
Gimnastyka
Chodzenie po górach
Jazda konna
10,31
0
Łyżwiarstwo
87,63
23,19
15,44
4
4,12
10,14
3,09
Jazda rowerem
Taniec towarzyski
29,87
4,35
2,06
Lekkoatletyka
Kulturystyka
%
0
1,03
17,39
Tenis ziemny
100
19,59
15,94
17,53
Pływanie
Sztuki walki
80
33,33
36,08
Piłka siatkowa
Kajakarstwo
60
4,12
7,25
1,03
25,77
28,99
Dziewczęta
39,13
Chłopcy
Rycina 4. Formy podejmowania aktywności ruchowej w odniesieniu do płci
Z danych przedstawionych w tab. IV i na rycinie 4 można zauważyć, że najchętniej uprawianą formą aktywności ruchowej przez dziewczęta jest jazda na rowerze
39,13%, piłka siatkowa 33,33%, taniec towarzyski 28,99% oraz w znacznie mniej37
Dobrostan i zdrowie
szym stopniu gimnastyka (23,19%), pływanie (17,39%) czy tenis ziemny (10,14%)
oraz jazda konna (10,14%). Najczęstszą formą aktywności ruchowej uprawianą w
wolnym czasie przez chłopców okazała się zdecydowanie piłka nożna 87,63%%, a
następnie piłka siatkowa 36,08%, pływanie 28,87% oraz jazda na rowerze 25,77%.
Znacznie mniejszym zainteresowaniem cieszą się takie dyscypliny jak piłka ręczna
(19,59%), piłka koszykowa (17,53%), tenis stołowy (16,49%) czy kulturystyka
(15,46%). Najrzadziej natomiast chłopcy uprawiają jazdę konną i tenis ziemny (po
3,09%), czy alpinizm, łyżwiarstwo i kajakarstwo (po 1,03%).
Tabela V. Korzyści wynikające z uprawiania aktywności ruchowej (w opiniach
badanych)
Korzyści
wynikające z uprawiania
Tak
Nie
Suma
%
Dziewczęta Chłopcy
N
%
N
%
Suma
N
%
64 92,75 82 84,54 146 87,95
5 7,25 15 15,46 20 12,05
69 100 97 100 166 100
92,75
84,54
100
80
60
40
7,25
15,46
20
0
Tak
Nie
Dziewczęta
Chłopcy
Rycina 5. Korzyści wynikające z uprawiania aktywności ruchowej (w opiniach
badanych)
Przedstawione w tab. V i na rycinie 5 dane wskazują, iż zdecydowana większość
badanej młodzieży, nieco więcej chłopców (92,75%) aniżeli dziewcząt (87,95%),
uprawiających aktywność ruchową, dostrzega widoczne korzyści z niej płynące.
Natomiast tylko niewielki odsetek badanych (12,05%) uważa, że aktywność ruchowa nie przynosi im żadnych korzyści.
38
Ewa Dybińska
Tabela VI. Najistotniejsze efekty aktywności ruchowej w opiniach badanych
Dziewczęta Chłopcy
N -64 % N - 82 %
Efekty uprawiania
Jestem bardzo szczęśliwy
będąc zarazem zmęczony
Czuję zmęczenie po ćwiczeniach
lecz szybko się regeneruje
Zawsze czuję się świetnie
13
20,3
20
24,39
8
12,50
20
24,39
15 23,44
14
17,07
Czujesz się odprężony, zrelaksowany
17 26,56
24
29,27
Poprawa samopoczucia psychicznego
Poprawa sprawności fizycznej
i umiejętności ruchowych
Ogólna poprawa zdrowia
*suma odpowiedzi nie równa się 100% , ponieważ
odpowiedzi
25 39,06
26
31,17
24 37,50
45
54,88
0
34 53,13 38 46,34
ankietowani udzielili więcej niż jednej
20
40
60
%
20,3
24,39
Jestem bardzo szczęśliwy będąc zarazem
zmęczony
Czuję zmęczenie po ćwiczeniach lecz
szybko się regeneruje
Zawsze czuję się świetnie
12,5
24,39
23,44
17,07
26,56
29,27
Czujesz się odprężony, zrelaksowany
39,06
31,17
Poprawa samopoczucia psychicznego
37,5
Poprawa sprawności fizycznej i
umiejętności ruchowych
54,88
53,13
46,34
Ogólna poprawa zdrowia
Dziewczęta
Chłopcy
Rycina 6. Najistotniejsze efekty aktywności ruchowej w opiniach badanych
Ankietowani wyrażając opinię o korzyściach wynikających z uprawiania aktywności ruchowej w wolnym czasie (tab. VI, ryc. 6) różnili się biorąc, pod uwagę częstotliwość wypowiedzi, w zależności od płci. Najistotniejszym efektem w uprawia39
Dobrostan i zdrowie
niu aktywności ruchowej, dla większości dziewcząt okazała się ogólna poprawa
zdrowia – 53,13%, w mniejszym stopniu poprawa samopoczucia psychicznego
39,06% oraz poprawa sprawności fizycznej i umiejętności ruchowych 37,50%; natomiast chłopcy wskazali głównie na poprawę sprawności fizycznej i umiejętności
ruchowych 54,88%, oraz w mniejszym stopniu na ogólną poprawę zdrowia
(46,34%), oraz poprawę samopoczucia psychicznego (31,17%).
Tabela VII. Motywy podejmowania aktywności ruchowej według badanych w
odniesieniu do płci
Motywy podejmowania
Emocjonalne - umożliwia
realizację własnego ,,ja’’
Utylitarne- sposób
na spędzanie czasu
Społeczne - rozwijanie
kontaktów towarzyskich
Hedonistyczne – przyjemnościowe,
uatrakcyjnianie życia
Estetyczne - możliwość utraty masy ciała,
zapobieganie otyłości,
kształtowanie sylwetki ciała
Zdrowotne – hartowanie,
usprawnianie i rozwijanie ciała
*suma odpowiedzi nie równa się 100% , ponieważ
odpowiedzi
Dziewczęta
Chłopcy
N -64 % N - 82 %
38 59,38%
64
78,05%
33 51,56%
72
87,80%
37 57,81%
52
63,41%
37 57,81%
53
64,63%
48 75,00%
60
73,17%
64
82
100%
100%
ankietowani udzielili więcej niż jednej
0
50
100
%
59,38
Emocjonalne - umożliwia realizację
własnego ,,ja’’
78,05
51,56
Utylitarne- sposób na spędzanie czasu
87,8
Społeczne - rozwijanie kontaktów
towarzyskich
57,8
63,41
Hedonistyczne – przyjemnościowe,
uatrakcyjnianie życia
57,81
64,63
75
73,17
Estetyczne - możliwość utraty masy ciała,
zapobieganie otyłości, kształtowanie …
Zdrowotne – hartowanie, usprawnianie i
rozwijanie ciała
Dziewczęta
100
10
Chłopcy
Rycina 7. Motywy podejmowania aktywności ruchowej według badanych w odniesieniu do płci
40
Ewa Dybińska
Na podstawie danych zawartych w tab. VII i na rycinie 7 można stwierdzić, iż
badani w zdecydowanej większości podejmując aktywność ruchową w wolnym
czasie kierują się motywami wyrażanymi w wielorakich aspektach, bowiem
wszystkie wymieniane motywy: emocjonalne, utylitarne, społeczne, hedonistyczne,
estetyczne oraz zdrowotne wskazywane były przez zdecydowaną większość badanych (powyżej 51,00%), zarówno przez dziewczęta jak i chłopców. Najważniejszym motywem dla przedstawicieli obu płci okazał się w 100% aspekt zdrowotny
aktywności ruchowej. Kolejno istotnymi były też motywy utylitarne zwłaszcza dla
chłopców (87,80%), oraz emocjonalne (78,05%) i estetyczne w szczególności dla
dziewcząt (75,00%).
STYL ŻYCIA W OPINIACH ANKIETOWANYCH
Kolejno dokonano analiz dotyczących samooceny stanu zdrowia oraz stylu życia w opiniach ankietowanych.
Tabela VIII. Samoocena stanu zdrowia
Badani Bardzo dobrze
N
%
Chłopcy 29 25,21
Dziewczęta 13 15,29
Razem
42 21,00
Ocena zdrowia
Dobrze
Źle
N % N %
78 67,82 8 6,95
66 77,64 6 7,05
144 72,00 14 7,00
Razem
N
%
115 100,00
85 100,00
200 100,00
77,64
%
67,82
80
70
60
50
25,21
40
30
15,29
7,05
20
6,95
10
0
Bardzo dobrze
Dobrze
Dziewczęta
Źle
Chłopcy
Rycina 8. Samoocena stanu zdrowia
41
Dobrostan i zdrowie
Ankietowani wyrażając opinię o swoim stanie zdrowia (tab. VIII, ryc. 8) w zdecydowanej większości (72,00%) stwierdzili, że oceniają je dobrze, częściej dziewczęta 77,64% aniżeli chłopcy 67,82%. Znacznie mniej badanych oceniło swój stan
zdrowia bardzo dobrze (więcej chłopców 25,21% niż dziewcząt 15,29%). Z ogółu
badanych jedynie 7,00% uczniów uważało, że ich stan zdrowia jest zły.
Tabela IX. Styl życia badanych
Styl życia
Badani
Zdrowy Umiarkowanie zdrowy Zdecydowanie niezdrowy Razem
N %
Chłopcy 24 27,58
Razem 70 41,66
N
60
29
89
%
68,96
35,80
53,0
%
3,45
7,41
5,34
N %
115 100
85 100
200 100
68,96
%
70
N
3
6
9
56,79
60
35,8
50
27,58
40
30
7,41
20
3,45
10
0
Zdrowy
Umiarkowanie
zdrowy
Dziewczęta
Zdecydowanie
niezdrowy
Chłopcy
Rycina 9. Styl życia badanych
Zdecydowana większość respondentów wyraziła opinie (tab. IX, ryc. 9), iż prowadzi umiarkowanie zdrowy (53%) lub zdrowy styl życia (41,66%). Istnieje jednak
w tym względzie widoczne zróżnicowanie między płciowe. Większość badanych
dziewcząt uważa swój styl życia za zdrowy (56,79%), natomiast wśród chłopców
zdecydowana większość z nich deklaruje umiarkowanie zdrowy styl życia (68,96%).
Zdecydowanie niezdrowy tryb życia prowadzi niewielki odsetek uczniów – 5,34%.
42
Ewa Dybińska
SPOSÓB ODŻYWIANIA I NAWYKI HIGIENICZNE JAKO KOMPONENTY
ZDROWEGO STYLU ŻYCIA BADANEJ MŁODZIEŻY
Tabela X. Pierwsze i drugie śniadanie spożywane przez uczniów
Sposób odżywiania się
Tak
zawsze
Czasami Nie
Razem
Badani
N
% N % N % N %
I śniadanie w domu 76 45,24 58 34,52 34 20,24 168 100
II śniadanie w szkole 127 75,60 30 17,85 11 6,55 168 100
%
75,6
80
70
60
45,24
34,52
50
40
20,24
17,85
30
6,55
20
10
0
Tak zawsze
Czasami
I śniadanie w domu
Nie
II śniadanie w szkole
Rycina 10. Pierwsze i drugie śniadanie spożywane przez uczniów
Z danych zawartych w tab. X i na rycinie 10 wynika, iż najwięcej ankietowanych
(45,24%) zjada zawsze I śniadanie w domu, natomiast czasami w 34,52%. Nie spożywa I śniadania blisko 1/5 respondentów (20,24%). Z kolei II śniadanie zdecydowana większość młodzieży spożywa w szkole (75,60%). Tylko niewielki odsetek
uczniów (6,55%) nie spożywa drugiego śniadania w szkole.
Tabela XI. Deklarowanie spożywania urozmaiconych posiłków pod
względem odżywczym przez badanych
Zróżnicowanie posiłku pod względem odżywczym
Badani
N
Dziewczęta 58
Chłopcy
48
Razem
106
Różnie bywa
%
N
%
66,67 26 29,88
59,26 31 38,27
63,09 57 33,93
Tak
N
3
2
5
Nie
%
3,45
2,47
2,98
Razem
N
%
87 100
81 100
168 100
43
Dobrostan i zdrowie
%
66,67
59,26
70
60
38,27
50
29,88
40
30
20
3,45
2,47
10
0
Tak
Różnie bywa
Dziewczęta
Nie
Chłopcy
Rycina 11. Deklarowanie przez badanych spożywania urozmaiconych i wartościowych posiłków pod względem odżywczym
Zdecydowana większość, więcej dziewcząt (66,67%) aniżeli i chłopców
(59,26%) (tab. XI, ryc. 11) deklarowało, iż spożywa posiłki urozmaicone i wartościowe pod względem odżywczym. Z kolei więcej chłopców (38,27%) niż dziewcząt (29,88%) wyrażało, iż nie zawsze posiłki te są wartościowe. Tylko niewielki
odsetek – 3% ogółu badanych nie spożywa odżywczych posiłków.
Tabela XII. Stosowanie diety bogatej w owoce i warzywa przez uczniów
Dieta bogata w owoce i warzywa
Tak
Tak,
Badani codziennie ale nie codziennie Nie Razem
N
%
N
%
N % N %
Chłopcy 21 24,14
63
72,41 3 3,45 87 100
43
53,09 6 7,40 81 100
Razem 53 31,54 106
63,10 9 5,36 168 100
44
Ewa Dybińska
%
72,41
80
53,09
60
40
39,51
24,14
7,4
20
3,45
0
Tak codziennie
Tak, ale nie
codziennie
Dziewczęta
Nie
Chłopcy
Rycina 12. Stosowanie diety bogatej w owoce i warzywa przez uczniów
Ponad połowa młodzieży (63,10%) deklaruje, iż (tab. XII, ryc. 12) spożywa
owoce i warzywa, z tym, że nie codziennie. Większość dziewcząt (39,51%), aniżeli
chłopców (24,14%) wyraża, iż stosuje dietę bogatą w warzywa i owoce codziennie.
Tabela XIII. Liczba spożywanych posiłków przez młodzież w ciągu dnia
Posiłki w ciągu dnia
1
–
2
posiłki
3 – 4 posiłki Więcej
Badani
N
%
N
% N %
Dziewczęta 16 18,39 57 65,52 14 16,09
Chłopcy 11 13,58 49 60,49 21 25,93
Razem 27 16,07 106 63,10 35 20,83
Razem
N %
87 100
81 100
168 100
45
Dobrostan i zdrowie
%
65,52
70
60,49
60
50
25,93
40
30
18,39
16,09
13,58
20
10
0
1 – 2 posiłki
3 – 4 posiłki
Dziewczęta
Więcej
Chłopcy
Rycina 13. Liczba spożywanych posiłków przez młodzież w ciągu dnia
Analizują liczbę spożywanych przez respondentów posiłków (tab. XIII, ryc. 13)
stwierdza się, iż zdecydowana większość uczniów, zarówno dziewcząt jak i chłopców, (63,10%) jada od 3 – 4 posiłków dziennie, co jest ilością najbardziej odpowiednią. Niemała grupa uczniów (16,07%) jada jedynie 1 lub 2 posiłki na dzień
przez co albo niedojada, lub spożywa nadmierne ilości naraz. W grupie badanych –
20,83% uczniów zadeklarowało, iż spożywa więcej niż 4 posiłki dziennie, w tym
większość stanowili chłopcy (25,93%) aniżeli dziewczęta (16,09%).
Tabela XIV. Posiłki typu fast – food w diecie uczniów
Posiłki fast – food w diecie
Często
Rzadko Wcale Razem
Badani
N % N % N % N %
Dziewczęta 12 13,79 70 80,46 5 5,75 87 100
Chłopcy 13 16,05 65 80,25 3 3,70 81 100
Razem 25 14,88 135 80,36 8 4,76 168 100
46
Ewa Dybińska
%
90
80
70
60
50
40
30
20
10
0
80,46
80,25
16,05
13,79
5,75
Często
Rzadko
Dziewczęta
3,7
Wcale
Chłopcy
Rycina 14. Posiłki typu fast – food w diecie uczniów
Dane zawarte w tabeli XIV i na rycinie 14 przedstawiają jednoznacznie, iż zdecydowana większość – ok. 80% młodzieży obu płci rzadko spożywa posiłki typu
fast – food. Posiłki tego typu jadało często, co siódma z dziewcząt i co szósty chłopiec. Tylko niewielki odsetek respondentów –4,76% podało, iż w ogóle nie jada
posiłków tego typu.
Tabela XV. Częstotliwość spożywania słodyczy wśród uczniów
Częstotliwość spożywania słodyczy
Badani
Codziennie dużo Codziennie niewiele
N
Dziewczęta 3
Chłopcy 23
Razem
26
%
3,45
28,39
15,47
N
47
23
70
%
54,02
28,39
41,67
W ogóle
Kilka razy
nie jadam
w tygodniu
słodyczy
N
%
N %
32 36,78 5 5,75
35 43,21 0
0
67 39,88 5 2,98
Razem
N %
87 100
81 100
168 100
47
Dobrostan i zdrowie
%
54,02
60
43,21
50
36,78
40
28,39
28,39
30
20
3,45
5,75
10
0
0
Codziennie
dużo
Codziennie
niewiele
Dziewczęta
Kilka razy w
tygodniu
W ogóle nie
jadam słodyczy
Chłopcy
Rycina 15. Częstotliwość spożywania słodyczy wśród uczniów
Jak wynika z danych zawartych w tab. XV i na rycinie 15 codziennie dużo słodyczy spożywa (15,47%) respondentów, w tym głównie chłopcy (28,39%), dziewczęta w minimalnym wymiarze (3,45%). Z kolei codziennie ale niewiele (54%)
spożywa słodyczy więcej dziewcząt niż chłopców (28,39%). Żaden z chłopców nie
wyklucza ze swojej diety słodyczy, natomiast czyni to 5,75% dziewcząt.
Tabela XVI. Codzienne mycie całego ciała
Mycie całego ciała
Tak
Nie
N % N %
Chłopcy 76 87,36 11 12,64
Dziewczęta 73 90,12 8 9,88
Razem 149 88,69 19 11,31
Badani
%
90,12
Razem
N
87
81
168
%
100
100
100
87,36
100
80
60
40
9,88
20
0
Tak
Nie
Dziewczęta
Rycina 16. Codzienne mycie całego ciała
48
Chłopcy
12,64
Ewa Dybińska
Dane zawarte w tab. XVI i ryc. 16 przedstawiają, iż zdecydowana większość badanych (88,69%), z w tym nieco więcej dziewcząt (90,12%) aniżeli chłopców(87,36%), dba o higienę osobistą w zakresie codziennego mycia całego ciała.
Blisko12% respondentów deklarowało, iż nie robi tego codziennie.
Tabela XVII. Codzienna zmiana bielizny osobistej wśród uczniów
Zmiana bielizny osobistej
Tak
Nie
Badani
N
%
N %
Dziewczęta 87
100
0
0
Chłopcy
76 93,83 5 6,17
Razem
163 97,02 5 2,98
%
100
Razem
N %
87 100
81 100
168 100
93,83
100
80
60
40
0
6,17
20
0
Tak
Nie
Dziewczęta
Chłopcy
Rycina 17. Codzienna zmiana bielizny osobistej wśród uczniów
Analizując dane zawarte w tab. XVII i ryc. 17 zauważa się, iż zmiany bielizny
osobistej dokonuje 97,02% ogółu (w tym dziewczęta – 100%). Z ogółu badanych
tylko 2,98% chłopców deklarowało, iż nie zmienia bielizny codziennie.
Tabela XVIII. Zmiana stroju sportowego po lekcji wychowania fizycznego
Zmiana stroju sportowego po lekcji W – F
Tak zawsze Czasami Nie
Razem
Badani
N
%
N % N % N
%
Dziewczęta 87
100 0
0
0 0 87 100
Chłopcy 77 95,06 4 4,94 0 0 81 100
Razem
164 97,62 4 2,38 0 0 168 100
49
Dobrostan i zdrowie
%
100
95,06
100
80
60
40
0
20
4,94
0
0
0
Tak zawsze
Czasami
Dziewczęta
Nie
Chłopcy
Rycina 18. Zmiana stroju sportowego po lekcji Wychowania Fizycznego
Zdecydowana większość ankietowanej młodzieży (97,62%, w tym 100% dziewcząt) wyrażało zdanie (tab. XVIII, ryc. 18), iż zmienia sportowy strój po lekcji wychowania fizycznego. Jedynie 2,38% badanych (głównie chłopców) zmienia czasami strój sportowy po odbytej lekcji tylko czasami.
Tabela XIX. Mycie rąk przez uczniów po skorzystaniu z toalety
Mycie rąk po korzystaniu z toalety
Tak
zawsze Rzadko Nie Nigdy Razem
Badani
N
% N %
N % N %
Dziewczęta 72 82,76 15 17,24 0
0 87 100
Chłopcy 67 82,72 14 17,28 0
0 81 100
Razem 139 82,74 29 17,26 0
0 168 100
%
82,76
90
80
70
60
50
40
30
20
10
0
82,72
17,24
17,28
0
Tak zawsze
Rzadko
Dziewczęta
Nie Nigdy
Chłopcy
Rycina 19. Mycie rąk przez uczniów po skorzystaniu z toalety
50
0
Ewa Dybińska
Zdecydowana większość badanych, zarówno dziewcząt (82,76%) jak i chłopców
(82,72%) wyraziło (tab. XIX, ryc. 19), iż zawsze myje ręce po wyjściu z toalety,
natomiast 17% (bez względu na płeć) czyni to rzadko.
DYSKUSJA
Zdrowie jest największą wartością w życiu człowieka. Niemiecki filozof Schopenhauer wyraził, iż ”…największym szaleństwem człowieka jest zaniedbać zdrowie z powodu innego celu w życiu”. Zdrowie oznacza według WHO (Światowej
Organizacji Zdrowia) nie tylko brak choroby czy kalectwa lecz jest przede wszystkim pełnią fizycznego, psychicznego i społecznego dobrostanu człowieka. Zdrowie
można określić „… jako wartość, dzięki której jednostka lub grupa z jednej strony
mogą realizować swoje aspiracje i potrzebę satysfakcji, a z drugiej strony zmieniać
się lub radzić sobie ze środowiskiem” [12]. Zatem pod pojęciem pełnego zdrowia
należy rozumieć dobrostan ogólny (wellness), czyli zarówno stan szczęśliwego,
harmonijnego życia obejmujący nie tylko sferę fizyczną organizmu, ale również
intelektualną, uczuciową, społeczną i duchową.
Dokonując sondażu wśród ankietowanych na temat ich opinii o własnym stanie
zdrowia za bardzo dobry uważano dobrostan ogólny organizmu, a więc zarówno
fizyczny – dobra sprawność fizyczna, wygląd, samopoczucie, czynny wypoczynek,
odporność na napięcia psychiczne i infekcje, jak i stan zdrowia – zadawalająca waga
ciała, dobra przemiana materii, brak chorób, właściwa higiena fizyczna i psychiczna,
dobre odżywianie, sen; oraz osiągnięcia w szkole – satysfakcja z wyników w nauce,
postawa twórcza, przezwyciężanie napięcia psychicznego; aż wreszcie powiązania z
innymi – dobre kontakty z rówieśnikami, asertywność, zadawalające stosunki rodzinne. Otrzymane wyniki pozwoliły stwierdzić, iż stan dobrostanu ogólnego (pełnego zdrowia) wyraża jedna czwarta chłopców (25,21%) i zaledwie 15,29% dziewcząt. Jednakże przeważająca większość respondentów – 72% określiła swój stan
zdrowia jako dobry, a tylko niewielki odsetek badanych 7% jako zły.
Styl życia w rozumieniu prozdrowotnym oznacza „.. te działania jednostek, które
służą utrzymaniu i polepszaniu stanu swojego zdrowia i zapobieganiu chorobom”
[17]. Składają się nań następujące działania: właściwe odżywianie, unikanie alkoholu i nikotyny, nawyki higieniczno – zdrowotne, aktywność fizyczna oraz unikanie
permanentnego stresu [21]. Badania wykazały, iż młodzież w zakresie racjonalnego
odżywiania prezentuje pozytywne nawyki - ponad 60% spożywa 3 – 4 posiłki
dziennie zróżnicowane pod względem odżywczym przestrzegając diety bogatej w
warzywa i owoce. Młodzież w większości deklarowała dbałość o nawyki higieniczno-zdrowotne w postaci dbałości o ciało (codzienne mycie ciała ponad 87%, zmiana
bielizny ponad 93% i mycie rąk ponad 82% badanych).
Uprawianie aktywności fizycznej w wolnym czasie – deklarowało 81,18%
dziewcząt i 84,35%% chłopców. Najczęściej uprawianą formą aktywności ruchowej
przez dziewczęta okazała się jazda na rowerze – 39,13%, piłka siatkowa – 33,33%,
taniec towarzyski –28,99%, natomiast przez chłopców zdecydowanie piłka nożna
51
Dobrostan i zdrowie
– 87,63%%, a następnie piłka siatkowa –36,08%, pływanie –28,87% oraz jazda na
rowerze – 25,77%.
Najistotniejszym efektem w uprawianiu aktywności ruchowej, dla większości
dziewcząt okazała się ogólna poprawa zdrowia – 53,13%, poprawa samopoczucia
psychicznego 39,06% oraz poprawa sprawności fizycznej i umiejętności ruchowych
37,50%; natomiast chłopcy wskazali głównie na poprawę sprawności fizycznej i
umiejętności ruchowych 54,88%, oraz w mniejszym stopniu na ogólną poprawę
zdrowia (46,34%), oraz poprawę samopoczucia psychicznego (31,17%). Najważniejszym motywem skłaniających badanych do uprawiania aktywności ruchowej w
wolnym czasie okazał się w 100%, zarówno dla dziewcząt jak i chłopców, aspekt
zdrowotny oraz motywy utylitarne zwłaszcza dla chłopców (87,80%), czy emocjonalne (78,05%) i estetyczne w szczególności dla dziewcząt (75,00%).
WNIOSKI
Na podstawie przeprowadzonych badań dotyczących próby oceny postaw
uczniów wybranych krakowskich szkół ponadgimnazjalnych wobec prozdrowotnego stylu życia oraz zainteresowań aktywnością fizyczną w wolnym czasie, można
sformułować następujące uogólnienia:
1. W samoocenie badanych uczniów, wybranych krakowskich szkół ponadgimnazjalnych, ich styl okazał się dla większości dziewcząt zdrowy, natomiast chłopców umiarkowanie zdrowy.
2. Istnieje podobieństwo w zachowaniach prozdrowotnych między dziewczętami a
chłopcami w zakresie dbałości o higienę osobistą, sposobu odżywiania, zróżnicowanej pod względem odżywczym diety czy częstości spożywania posiłków
typu fast food.
3. Zdecydowana większość badanej młodzieży ponad 80% zarówno chłopców jak i
dziewcząt uprawia aktywność fizyczną w wolnym czasie. W ciągu tygodnia
młodzież przeznacza na ćwiczenia fizyczne najczęściej powyżej 3 godzin, w tym
większą aktywność wykazują chłopcy aniżeli dziewczęta.
4. Formy ruchowe jakie uprawiają ankietowani w wolnym czasie oraz miejsce do
ćwiczeń okazały się czynnikami różnicującymi badanych, ponieważ dziewczęta
najczęściej preferowały jazdę na rowerze, zaś chłopcy piłkę nożną.
5. Najistotniejszym efektem w uprawianiu aktywności ruchowej, dla większości
badanej młodzieży okazała się ogólna poprawa zdrowia oraz poprawa sprawności fizycznej i umiejętności ruchowych.
6. Motywy jakimi kierują się badani podejmując aktywność ruchową w wolnym
czasie nie okazały się zmienną różnicującą badanych, bowiem zarówno dziewczęta jak i chłopcy najczęściej wskazywali na aspekt zdrowotny.
7. Dokonane obserwacje pozwoliły stwierdzić, iż badana młodzież z wybranych
krakowskich szkół ponadgimnazjalnych, zarówno dziewczęta jak i chłopcy, prezentuje pozytywne postawy wobec prozdrowotnego stylu życia oraz zainteresowań kulturą fizyczną.
52
Ewa Dybińska
PIŚMIENNICTWO
1. Bielski J.: Życie jest ruchem. Agencja, Promo-Lider. Warszawa 1996.
2. Czabański B.: Kształcenie psychomotoryczne, AWF Wrocław 2000.
3. Czerwiński J.: Aktywność fizyczna potrzebą twórczego życia, OSW Olsztyn
2004.
4. Drabik J.: Aktywność fizyczna w edukacji zdrowotnej w społeczeństwie, cz. I,
AWF Gdańsk 1995.
5. Hodan B.: O problematyce stylu życia i jego optymalizacji, Wychowanie Fizyczne i Zdrowotne; 2002/11.
6. Gracz J., Sankowski T.: Psychologia w rekreacji i turystyce. AWF Poznań 2001
7. Grabowski H.: Teoria Fizycznej Edukacji, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne. Warszawa 1997.
8. Grabowski H.: Co koniecznie trzeba wiedzieć o wychowaniu fizycznym. Impuls
Kraków 2000.
9. Karski J. B.: Praktyka i teoria promocji zdrowia – wybrane zagadnienia; CeDeWu Sp. z.o.o.; Warszawa 2003; Wydanie I.
10. Kowalski M.: Promocja zdrowia – uczeń i szkoła, [w:] A. Malinowski, J. Tatarczuk, R. Asienkiewicz; (red. naukowa) Ontogeneza i promocja zdrowia w aspekcie medycyny, antropologii i wychowania fizycznego; Uniwersytet Zielonogórski; Zielona Góra 2002.
11. Kulmatycki L., Supiński J.: Styl życia i zdrowie Polaków na tle krajów UE –
analiza porównawcza; Vol. XL, Suppl. XVI; N3; Lublin 2005; s. 181.
12. Kuński H.: Promowanie zdrowia. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź
1997.
13. Kuński H., Janiszewski M.: Medycyna aktywności ruchowej dla pedagogów,
Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 1999.
14. Łobożewicz T.: Wolańska T. Rekreacja i turystyka w rodzinie, T.I. Biblioteka
PTNKF, Warszawa 1994.
15. Maszczak T.: Promocja zdrowia jako globalne wyzwanie edukacyjne, Wychowanie Fizyczne i Zdrowotne, 2002/1.
16. Osiński W.: Zarys teorii wychowania fizycznego, AWF Poznań, 1996.
17. Ostrowska A.: Prozdrowotne style życia, [w:] Domański H., A. Rychard (red.) O
stylach życia Polaków, Warszawa 1997.
18. Przysiężna B.: Kultura fizyczna a styl życia. Wychowanie Fizyczne i Zdrowotne.
2003/1.
53
Dobrostan i zdrowie
19. Skommer J.: Promocja zdrowia, [w:] J. T. Marcinkowski (red); Podstawy higien, Volumed, Wrocław 1997, s. 19.
20. Stupnicki R.: Analiza i prezentacja danych ankietowych, AWF Warszawa 2003.
21. Wojnarowska B., Mazur J., Szymańska M.: Zachowania zdrowotne młodzieży raport WHO, Wychowanie Fizyczne i Zdrowotne 2000/4.
STRESZCZENIE
Celem pracy była próba oceny postaw uczniów wybranych krakowskich szkół
ponadgimnazjalnych wobec prozdrowotnego stylu życia oraz zainteresowań aktywnością fizyczną w wolnym czasie, jako czynnika warunkującego pole zdrowia na
wszystkich etapach życia człowieka. W badaniach zastosowano sondaż kwestionariusz ankiety. Badaniami objęto przedstawicieli młodzieży szkolnej, będącej w wieku od 17–19 roku życia, w liczbie 200 osób, w tym 85 dziewcząt oraz 115 chłopców. Ankieta dotyczyła następujących zagadnień: oceny prowadzonego stylu życia
przez badanych, sposobu odżywiania się i zachowań higienicznych młodzieży oraz
częstotliwości i form uprawiania aktywności ruchowej w wolnym czasie. Dokonane
obserwacje pozwoliły stwierdzić, iż badana młodzież, zarówno dziewczęta jak i
chłopcy, z wybranych krakowskich szkół ponadgimnazjalnych w zdecydowanej
większości prezentuje pozytywne postawy wobec prozdrowotnego stylu życia oraz
w ponad 80% uprawia aktywność fizyczną w wolnym czasie.
ABSTRACT
The aim of this study was to assess the student’s attitudes, from selected schools,
to a healthy lifestyle and interests of physical activity in their free time, as a factor
condition for health field at all stages of human life. The study used a questionnaire
survey. The study included representatives from school students which were aged
between 17-19 years old. The survey was attended by 200 persons, including 85
girls and 115 boys. The survey concerned the following issues: assessing their lifestyles by respondents, diet and hygiene behaviors of youth and the frequency and
forms of practicing physical activity in their free time. Carried observations allow to
state that the test youth, both girls and boys, from selected secondary schools in
Cracow vast majority presents a positive attitude towards a healthy lifestyle and
more than 80% cultivated physical activity in their free time.
Artykuł zawiera 36220 znaków ze spacjami + grafika
54

Prozdrowotny styl życia oraz zainteresowania aktywnością ruchową

Transkrypt

Podobne dokumenty

Wyniki - Zespół Szkół w Pawłowie

Czy młodzież czyta książki? – badanie zainteresowao czytelniczych