Czy młodzież czyta książki? – badanie zainteresowao czytelniczych

Czy młodzież czyta książki? – badanie zainteresowao czytelniczych

Czy młodzież czyta książki? – badanie zainteresowao
czytelniczych gimnazjalistów w Zduoskiej Woli.
Uczniowie z klasy I a Publicznego Gimnazjum nr 4 im. Stefana Prawdzic Złotnickiego
w Zduoskiej Woli, Marta Kaczmarek, Miłosz Wiśniewski, Jan Czerbniak i Dominik Fitzner
w roku szkolnym 2014/2015 zrealizowali projekt edukacyjny mający na celu zbadanie
zainteresowao czytelniczych uczniów pięciu zduoskowolskich gimnazjów. Uczniowie
opracowali ankietę składającą się z 16 pytao (11 pytao zamkniętych i 5 pytao otwartych).
Rozdano 500 ankiet, po 100 w każdej z pięciu szkół gimnazjalnych. Uzupełnionych ankiet
wróciło 435. W badaniu wzięło udział 237 dziewcząt i 198 chłopców.
Na pytanie „Czytanie dla Ciebie to:” 18 dziewcząt udzieliło odpowiedzi, że jest to dla
nich przykry obowiązek, przyjemnośd 134, jest obojętne 85, natomiast wśród chłopców 36
wybrało pierwszą możliwośd, 70 drugą i 92 trzecią. Wynika z tych danych, że dziewczęta
odczuwają większą przyjemnośd z czytania niż chłopcy i rzadziej dla nich jest to obowiązek.
Zastanawia jak niewielka jest różnica między obojętnym stosunkiem wśród uczniów do
czytania a przyjemnością jaką daje.
Następne pytanie dotyczyło rodzaju czytanej literatury. Wśród uczniów większośd
dziewcząt i chłopców czyta lektury i inne książki. Dośd duża grupa, bo 19 uczennic i 34
uczniów czyta tylko lektury. Chłopcy na drugim miejscu wybierają gazety i czasopisma,
częściej niż dziewczęta deklarują, iż nie czytają.
Opinia gimnazjalistów na temat lektur wśród chłopców i dziewcząt jest wyrównana.
Większośd stwierdziła, że lektury są potrzebne, następnie, iż nie mają zdania. Duży procent
gimnazjalistów uważa, że lektury są zbędne. Byd może tak duża grupa zwolenników tej
odpowiedzi wynika z niechęci uczniów do czytania książek, które są narzucone odgórnie,
a może dlatego, że ich nie rozumieją lub, że ich nudzą.
Interesująco wyglądają odpowiedzi na pytanie „Czego szukasz w czytanych
książkach?” Chłopcy i dziewczęta jednomyślnie najczęściej szukają mocnych wrażeo,
następnie ciekawych bohaterów i humoru. Wśród innych odpowiedzi uczennice szukają
romantyzmu i prawdziwych faktów. Chłopcy szukają prawdy, zabicia czasu, ciekawostek,
opisów psychiki ludzkiej, psychologii, przygody, dobrej historii.
Na pytanie „Czy masz własny księgozbiór?” twierdząco odpowiedziała większośd
uczniów bo 253, nie – 167, brak odpowiedzi - 11. Jednak to chłopcy znacznie częściej
deklarują brak książek. 167 osób podało liczbę posiadanych książek. Wymieniając ich
przypuszczalną liczbę najczęściej podawali liczby w przedziałach 10-20, 20-30, 1-10.
Dwadzieścioro uczniów podało liczbę powyżej 100 książek, dwie osoby stwierdziły,
że posiada 500 i więcej książek. Trzy osoby nie były w stanie podad liczby książek, gdyż jest
ich tak dużo, ale były również odpowiedzi 1, 2 książki.
Udzielając odpowiedzi na pytanie „Jak często czytasz książki?”, najwięcej osób
odpowiedziało, że raz na kilka miesięcy – 108, 99 uczniów czyta kilka razy w miesiącu, 92 raz
w miesiącu, 68 codziennie, a 55 raz w tygodniu. Cieszy fakt, że tak dużo osób często sięga po
lekturę, przynajmniej raz w tygodniu i częściej. Zauważyd należy, iż w tej grupie jest więcej
dziewcząt niż chłopców. Nigdy odpowiedziało 5 uczniów, brak odpowiedzi - 6, różnie - 2.
Następne pytanie, w którym uczniowie zaznaczali więcej niż jedną odpowiedź to
„Jaki rodzaj książek lubisz”. Najwięcej zadeklarowało, że lubi książki przygodowe – 193
i młodzieżowe – 178. Pozostałe tj. fantasy wybrało 134 osoby, horrory – 126, kryminały -117,
podróżnicze – 56, najmniejszym zainteresowaniem cieszą się przyrodnicze – 29.
Chłopcy najbardziej lubią czytad literaturę o tematyce przygodowej, dziewczęta natomiast
preferują tematykę młodzieżową. W pozostałych wyborach są raczej zgodni.
Udzielając odpowiedzi na pytanie „ Skąd dowiadujesz się o książkach, które warto
przeczytad?” zarówno chłopcy jak i dziewczęta informacje czerpią przede wszystkim od
kolegów i koleżanek – 227 odpowiedzi. Na następnym miejscu wymieniają inne możliwości –
110 np. internet – 56, znajomi 0 – 2, księgarnia, sklep – 11, nauczyciel – 1, nie czytam 3. W
dalszej kolejności wybierali telewizję, bibliotekę, rodziców i prasę, chod zgodni byli tylko w
pierwszym wyborze.
Jako główny powód rzadkiego czytania książek uczniowie podawali przede wszystkim
brak czasu. W dalszej kolejności zgodnie wybierali brak pozycji o interesującej tematyce,
wysokie koszty znalazły się na ostatnim miejscu. Inne odpowiedzi wybrało 77 uczniów i były
to takie powody jak np.: lenistwo, komputer, beznadziejne lektury, brak chęci oraz
informacje o braku takich powodów (lubią czytad).
Znacznej większości ankietowanych w dzieciostwie czytano głośno książki, co może
byd powodem ogromnej liczby uczniów deklarującej się jako czytelnicy. Dwudziestu nie
udzieliło odpowiedzi, kilku stwierdziło, że nie wie bądź nie ważne.
W pytaniach otwartych, w których uczniowie mieli podad nazwisko autora lub tytuł
książki oraz uzasadnid wybór lub napisad więcej informacji na jego temat, ograniczali swoje
wypowiedzi do podania nazwiska lub tytułu. Bardzo niewielu potrafiło uzasadnid wybór, lub
wiedziało więcej na temat ulubionego pisarza. Wielu spośród nich pisało błędnie nazwiska,
przekręcało tytuły.
Udzielając odpowiedzi na pytanie „ Jaki jest twój ulubiony pisarz? Co o nim wiesz?”
91 uczennic udzieliło odpowiedzi i 151 uczniów. Dziewczęta wymieniły 36 nazwisk, 23
przyznało się do braku ulubionego autora. Najczęściej wymieniane nazwiska to: J. K. Rowling,
Nikolas Sparks, Stephen King, Casandra Clare, Adam Mickiewicz, John Green, Agata Christie,
Jan Brzechwa, Lucy Moud Montgomery. Chłopcy natomiast podali 26 nazwisk. Wymienili
w kilku przypadkach nazwiska piłkarzy, bohaterów książki, a nie będących ich autorami.
Jedna osoba napisała, iż wie, że pisarz Andrzej Sapkowski jest stary i nic więcej. Kolejny
uczeo potrafił napisad tylko tyle, że podobają mu się książki, których autorem jest Oliwer
Bowden. Jeden chłopiec potrafił podad informacje na temat życia i twórczości Juliusza Verne.
Wśród nazwisk najczęściej przez nich wymienianych są: J. R. R. Tolkien i Adam Mickiewicz,
J. K. Rowling, Henryk Sienkiewicz, Jan Kochanowski, Wojciech Cejrowski, George R. R. Martin,
Marta Fox, Stephen King, Wiliam Szekspir, Julian Tuwim. Zastanawiająca jest obecnośd
klasyków polskiej literatury na szczycie tej listy.
W pytaniu „Jaka jest twoja ulubiona książka? Uzasadnij” o wyjaśnienie swojego
wyboru pokusili się tylko chłopcy. Ich argumenty to: wojenna historia, ciekawi bohaterowie –
„Czas honoru”, ciekawa fabuła – „W pustyni i w puszczy”, nie można się oderwad, dużo
emocji – „Znamię na potylicy”, wciągająca akcja, wiele emocji - „Igrzyska śmierci”, napisana
prostym językiem – „Sposób na Alcybiadesa”. Były to wypowiedzi bardzo krótkie
i lakoniczne. W sumie udzielili 96 odpowiedzi. Najczęściej wymieniane tytuły to: seria „Harry
Potter”, „Wiedźmin”, „Metro 2033”, „Gwiazd naszych wina”, „Opowieści z Narnii”, „Hobbit”,
„Dywizjon 303”, „Papierowe miasto”, „Zemsta”, Igrzyska śmierci”, trylogia „Władca
pierścieni”, „Zniszcz ten dziennik”, „Ostatnia piosenka”. Inne odpowiedzi: nie mam – 20
uczniów, nie lubię czytad – 1, akwarystyczne – 1. Dziewczęta wymieniły 97 tytułów,
udzielając 171 odpowiedzi. Wśród wymienionych tytułów znalazły się również takie
wypowiedzi jak: nie mam ulubionej – 5, wszystkie książki mi się podobają – 1. Najczęściej
wymieniane tytuły to: „Ostatnia piosenka” – 20 uczennic, „Gwiazd naszych wina”, „Igrzyska
śmierci”, „Dary Anioła”, „Zmierzch”, „Ania z Zielonego Wzgórza”, „Ten Obcy”, seria
„Pamiętnik nastolatki”, seria „Dziennik cwaniaczka”, „Most do Terabiti”, „Kamienie na
szaniec”, „Opowieśd wigilijna”, „Pamiętnik narkomanki”, „Heartland”, „Igrzyska śmierci”,
„Milczenie”, „Mały Książe”. Jak widad powyżej niektóre tytuły są popularne zarówno wśród
chłopców jak i wśród dziewcząt np. „Gwiazd naszych wina”, „Igrzyska śmierci”.
Ciekawe może byd porównanie ulubionych książek z tymi, które chętnie uczniowie
poleciliby kolegom. Dziewczęta udzieliły 286 odpowiedzi, a chłopcy 189 odpowiedzi. Poza
tytułami uczniowie wymieniali również rodzaj książek, jakie by polecili, są to: młodzieżowe,
fantasy, horrory, przygodowe, kryminały, przygodowo-podróżnicze, szpiegowskie,
przyrodnicze, podróżnicze, interesujące, z przesłaniem, budujące wyobraźnię, o zjawach.
Ponad to jedna z uczennic stwierdziła, iż nie ma takiego tytułu, inna nie poleca bo każdy ma
swój gust, kolejna nie ma kolegów. Siedmiu uczniów nie poleca kolegom książek, a jeden
chyba tylko w formie żartu wymienił podręcznik „Wiedza o społeczeostwie”. Najczęściej
wymieniane tytuły przez dziewczęta to: seria „Harry Potter”, „Gwiazd naszych wina”,
„Gorączka”, „Ten Obcy”, „Ania z Zielonego Wzgórza”, „Mały Książe”, „Niezgodna”, „ Hobbit
tam i z powrotem”, „Władca pierścieni”, saga „Zmierzch”. Chłopcy najczęściej polecają: seria
„Harry Potter”, „Władca pierścieni”, „ Hobbit tam i z powrotem”, „Wiedźmin”, „Gra o tron”,
„Igrzyska śmierci”, „„Gwiazd naszych wina”, „3 metry nad niebem”, „Ostatnia piosenka”.
Porównując tytuły książek z wcześniejszego pytania z wymienionymi obecnie zauważamy
powtarzające się tytuły, chod lista polecanych jest znacznie szersza.
Odpowiadając na pytanie, jakie gazety czytasz częściej uczniowie potrafili wymienid
tematykę jaka ich interesuje niż podad tytuł. Jeśli chodzi o tematykę zainteresowania
dziewcząt i chłopców nieco się różnią. One wymieniają gazety i czasopisma o tematyce:
młodzieżowe, kulturowe, informacyjne, informatyczne, o modzie, różne. Oni interesują się:
motoryzacyjnymi, o elektronice, o grach, o przyrodzie, o historii, o samochodach. Padały
również, w jednej i drugiej grupie, takie odpowiedzi jak reklamowe z biedronki, programy
telewizyjne. Najczęściej wymieniane tytuły to: „Brawo”, „Glamour”, „Dziennik Łódzki”,
„Gazeta Wyborcza”, Party”, „Angora”, Brawo Sport”, „CD-Action”, „Fakt”, „Newsweek”,
„Victor Gimnazjalista”.
Podsumowując zainteresowania czytelnicze gimnazjalistów w Zduoskiej Woli są
bardzo szerokie i różnorodne. Wśród ulubionych książek i polecanych pojawiają się pozycje
o których aktualnie jest głośno w mediach, ale również i klasyka literatury, lektury szkolne.
Cieszy niewielka liczba osób stroniących od książek, od czytania słowa pisanego.