Analiza ze szczególnym uwzględnieniem podaży i popytu

Transkrypt

BARIERY W PODEJMOWANIU
DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ W
POWIECIE KONIŃSKIM
Ze szczególnym uwzględnieniem
barier w podejmowaniu działalności gospodarczej
przez osoby długotrwale bezrobotnych
z określonym II i III profilem pomocy
Wrzesień 2016
1
Świadczenie działań aktywizacyjnych dla osób długotrwale bezrobotnych
na podstawie Umowy nr 63/2016/78CRU oraz Umowy nr 64/2016/79CRU z dnia 11.08.2016r.
SPIS TREŚCI
WPROWADZENIE ....................................................................................................................................................................... 3
PRZEDSIĘBIORCZOŚĆ POWIATU KONIŃSKIEGO............................................................................................................. 4
WSKAŹNIK PRZEDSIĘBIORCZOŚCI ...................................................................................................................................... 4
BRANŻE O NAJLEPSZYCH PERSPEKTYWACH ROZWOJU .............................................................................................. 7
STRUKTURA GOSPODARKI .................................................................................................................................................... 9
BARIERY W ZAKŁADANIU I ROZWOJU PRZEDSIĘBIORSTWA ................................................................................. 10
PODSUMOWANIE .................................................................................................................................................................... 12
2
WPROWADZENIE
Zapewne wiele osób zastanawia się nad tym głęboko - "być na swoim" czy może jednak "na etacie".
Nie ulega wątpliwości, że prowadzenie działalności gospodarczej na własny rachunek jest nie tylko
sposobem na podniesienie swojej aktywności zawodowej lub też powrót na rynek pracy, ale również
na spełnienie własnych oczekiwań, na sprostanie własnym marzeniom i potrzebom, których nie
zaspokajają istniejące warunki. Założenie własnej firmy to również stworzenie dla siebie miejsca
pracy oraz dla innych często znajomych, rodziny itp. Może być to interes długoterminowy, który
pozwoli na zapewnienie przyszłości dzieciom i nam samym. Jednak prowadzenie działalności
gospodarczej to nie tylko szereg zalet, ale także sporo wad, a przed decyzją o zarejestrowaniu firmy
towarzyszy szereg obaw. To, które z tych czynników przeważą zależy jedynie od chęci danej osoby
do podjęcia się pewnych zobowiązań i do wprowadzenia zmian do swojego życia.
W związku z powyższym celem opracowania było udzielenie odpowiedzi na pytanie o bariery, na
jakie napotykają długotrwale bezrobotni z określonym II i III profilem w podejmowaniu działalności
gospodarczej. Analizie zostanie również poddany poziom przedsiębiorczości oraz potencjał do
lokowania nowych przedsiębiorstw w Powiecie Konińskim.
Opracowanie powstało w ramach Projektu: Wielkopolskie Centrum Aktywizacji i Zatrudnienia,
realizowanego przez DGA S.A na zlecenie: Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Poznaniu
(Świadczenie działań aktywizacyjnych dla osób długotrwale bezrobotnych na podstawie Umowy nr
63/2016/78CRU oraz Umowy nr, 64/2016/79CRU z dnia 11.08.2016r.)
3
PRZEDSIĘBIORCZOŚĆ POWIATU KONIŃSKIEGO
Wskaźnik przedsiębiorczości
Jak wskazuje rysunek poniżej wskaźnik przedsiębiorczości mierzony liczbą podmiotów
gospodarczych na 10 tys. mieszkańców, cały subregion koniński należy do obszarów o wysokim
poziomie przedsiębiorczości w regionie.
Źródło: Załącznik nr 2 do Zarządzenia Nr 115/2014 Prezydenta Miasta Konina z dnia 20 listopada
2014 r. Strategia rozwoju powiatu konińskiego na lata 2015 - 2020
4
Największe wskaźnik przedsiębiorczości, mierzone liczbą podmiotów gospodarczych na 1000
mieszkańców notowane są w Koninie i gm. Stare Miasto, i wiążą się z najwyższym udziałem osób
fizycznych prowadzących działalność gospodarczą. Największa dynamika przyrostu liczby firm
występowała w latach 2008 – 2012 w gminach: Kazimierz Biskupi, Stare Miasto i Golina. Natężenie
przedsiębiorczości spada wraz z oddalaniem się od Konina. W niektórych gminach zjawisko to może
mieć związek z rozpowszechnieniem innych form zatrudnienia, najczęściej w górnictwie i
związanych z nim dużych zakładach. Wahania liczby podmiotów gospodarczych mogą być
wskaźnikiem rozpowszechnienia innych niż etatowe form zatrudnienia. Zarówno w Koninie jak i
powiecie, zwłaszcza wśród nowo powstających podmiotów, dominują firmy małe i średnie,
zatrudniające poniżej 250 pracowników.
Cechą charakterystyczną Aglomeracji jest wysoki odsetek osób fizycznych prowadzących działalność
gospodarczą (76,5% w 2012 r., wcześniej osiągał 80%). Potwierdza to obserwację o
rozpowszechnieniu małej skali działalności przedsiębiorców. Sytuacja taka może być też
wskaźnikiem obniżonej gotowości do współpracy w biznesie, w formie spółek czy innych form. W
sektorze rolnym (sekcja A Polskiej Klasyfikacji Działalności - PKD) działa 4% przedsiębiorstw, a więc
więcej niż w województwie i Polsce, głównie w gminach położonych na krańcach Aglomeracji.
Chodzi głównie o fermy hodowlane. Świadczy to o pewnej rysującej się specjalizacji rolnej tych
terenów.
W sektorze B, obejmującym działalność wydobywczą, podobnie jak na innych obszarach, istnieje
niewielka liczba podmiotów. Specyfiką tej branży jest, bowiem koncentracja wydobycia w
niewielkiej grupie dużych przedsiębiorstw, takich jak ZE PAK. Na pozostałą liczbę składają się
głównie żwirownie. Działalnością produkcyjną (sekcja C) zajmuje się 7,8% podmiotów, co stanowi
wielkość mniejszą aniżeli w Polsce i Wielkopolsce. Jest to wynik zdominowania lokalnego sektora
przemysłowego przez duże firmy (zajmujące się głównie działalnością wydobywczą bądź prostym
przetwórstwem surowców), przy małej relatywnie liczbie drobnych producentów, zwłaszcza w
powiecie ziemskim. Skutkuje to tym, że powiat koniński charakteryzuje najniższa w układzie
powiatów Wielkopolski wartość produkcji przemysłowej na 1 mieszkańca.
5
Rysunek 2: Poziom przedsiębiorczości i struktura podmiotów gospodarczych w Aglomeracji
wg sekcji PKD
Źródło: Starostwo Powiatowe w Koninie, Strategia rozwoju obszaru funkcjonalnego
aglomeracji konińskiej, Konin 2014
Sekcja C obejmuje 24 zróżnicowane działy produkcji. Większe nasilenie działalności mierzone liczbą
podmiotów oraz dynamiką ich powstawania, a co za tym idzie pewne specjalizacje produkcyjne,
można zauważyć w zakresie działów:
−
16 (przetwórstwo drewna): gminy Kramsk, Rychwał, Ślesin,
−
23 (produkcja wyrobów z pozostałych mineralnych surowców niemetalicznych, a w tym
wyroby ze szkła, betonu, ceramika): gm. Kleczew,
−
25 (produkcja metalowych wyrobów gotowych): Stare Miasto, Ślesin, Golina, Kramsk,
Krzymów,
−
31 (produkcja mebli): Kazimierz Biskupi, Golina, Kleczew, Stare Miasto. Konin wykazuje
większą specjalizację w zakresie:
−
Produkcji wyrobów tekstylnych, odzieży, chemikaliów,
−
Poligrafii,
6
−
Działalności w zakresie napraw i instalacji maszyn i urządzeń
−
(w tych przypadkach liczba podmiotów konińskich przekracza liczbę w całym powiecie);
−
A także w produkcji artykułów spożywczych.
Wyjątkowo wiele przedsiębiorstw zajmuje się budownictwem (sekcja F). Odsetek takich firm
przekracza znacznie poziom wielkopolski i ogólnopolski. Szczególnie wiele takich podmiotów jest w
gminach Golina, Kramsk, Wilczyn, a zwłaszcza Wierzbinek, gdzie jest to najczęstszy profil
działalności. Ponieważ natężenie działalności budowlanej w OFAK nie jest wyjątkowe w skali
Polski67, wiele tutejszych firm świadczy usługi na zewnątrz, także w dużych aglomeracjach, co wiąże
się z mobilnością pracowników. Podobnie jak w skali całego kraju, liczebnie dominuje sekcja G –
handel i naprawy (motoryzacyjne), przy czym udział tej grupy sukcesywnie maleje z uwagi na
likwidacją małych sklepów i hurtowni (w Koninie z 36,2% w 2002 r. do 26, 9% w 2013 r.) Ma na to
wpływ niewątpliwie rozwój dyskontów i handlu wielkopowierzchniowego. Wciąż jednak udział tej
sekcji przekracza średnią krajową, a powiat koniński stanowi 3 w województwie (po Poznaniu i
powiecie poznańskim) skupienie targowisk stałych, będących ostojami drobnego rodzinnego
handlu.1
Branże o najlepszych perspektywach rozwoju
W badaniach atrakcyjności inwestycyjnej prowadzonych pod auspicjami Polskiej Agencji Informacji i
Inwestycji Zagranicznych, w klasie A (najwyższej) atrakcyjności inwestycyjnej znalazły się Konin i
Kleczew. W badaniach tych analizowano następujące sekcje PKD:
C (przetwórstwo przemysłowe – rozróżniając przemysł kapitałochłonny i pracochłonny),
G (handel i naprawy),
I (zakwaterowanie i usługi gastronomiczne),
M (działalność profesjonalna, naukowa i techniczna).
Konin uzyskał najwyższą atrakcyjność dla wszystkich wymienionych sekcji. W odniesieniu do
poszczególnych sekcji wyróżniono:
C - Kazimierz Biskupi, Stare Miasto, Ślesin,
Starostwo Powiatowe w Koninie, Strategia rozwoju obszaru funkcjonalnego aglomeracji konińskiej, Konin
2014
1
7
G – Kazimierz Biskupi, Stare Miasto, Ślesin,
I – Rzgów, Stare Miasto,
M – Ślesin.
W wyróżnionych kategoriach (C, G, I) gm. Stare Miasto zyskała najwyższe oceny. W kategoriach
potencjalnej atrakcyjności wskazano Ślesin w sekcji I oraz Kazimierz Biskupi i Stare Miasto w sekcji
M. Obecnie jednak w samym Koninie notuje się najmniejszy w grupie miast – powiatów grodzkich
Wielkopolski udział podmiotów zajmujących się turystyką i gastronomią (1,8%), a niektóre obiekty
noclegowe uległy w ostatnich latach likwidacji. Podobnie napływ kapitału zagranicznego był dotąd
niewielki i nie dotyczył przeważnie działalności produkcyjnej, z natury kapitałochłonnej. W 2012 r.
na terenie Aglomeracji funkcjonowało jedynie 39 podmiotów z udziałem kapitału zagranicznego, co
stanowiło 0,2% ogólnej liczby firm (w Koninie 26 – 0,3%, w powiecie 13 – 0,1%). Są to wskaźniki
wielokrotnie niższe niż w Polsce (0,7%) i Wielkopolsce (0,6%). Jeszcze większa różnica ukazuje się
przy obliczeniu wielkości kapitału zagranicznego zainwestowanego per capita (na 1 mieszkańca),
które wynoszą: w Koninie 306 zł, w powiecie 346 zł, w Wielkopolsce 6998 zł, w Polsce 7290 zł.2
Starostwo Powiatowe w Koninie, Strategia rozwoju obszaru funkcjonalnego aglomeracji konińskiej, Konin
2014
2
8
Struktura gospodarki
W strukturze gospodarki przeważają usługi, do których klasyfikuje się prawie 80% podmiotów
gospodarczych w mieście i które generują 64% zatrudnienia. Przemysł i budownictwo obejmowały
19,5% podmiotów, ale ponad 35% zatrudnienia, a na rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo
przypadało zaledwie 1,1% podmiotów i 0,23% zatrudnienia. Podobnie, jak w całym kraju, znaczącą
większość przedsiębiorstw stanowią firmy mikro, które stanowią prawie 95% przedsiębiorstw.
Najwięcej podmiotów gospodarczych w Koninie jest zarejestrowanych w sekcji handel i naprawy
(2287), choć tendencja długookresowa wskazuje spadek liczby podmiotów w tej sekcji. W latach
2009 - 2012 ich liczba spadła o 164 (6,7%), średnio o 2,3%, a udział w podmiotach ogółem
zmniejszył się o 3,0 p.proc. W porównaniu z rokiem poprzednim w roku 2012 nastąpił spadek liczby
podmiotów handlowych o 16 (0,7%), a udział zmniejszył się o 0,9 p.proc. W Koninie udział
podmiotów sekcji handel i naprawy w liczbie podmiotów ogółem wyniósł w 2012 r. 27,5% i był
wyższy niż w Lesznie, Poznaniu i województwie wielkopolskim, natomiast niższy niż w Kaliszu
(28,8%). Specjalizacja gospodarcza subregionu konińskiego, wskazana w ramach aktualizacji
Regionalnej Strategii Innowacji dla Wielkopolski, i mierzona za pomocą współczynnika lokalizacji dla
liczby podmiotów gospodarczych, zatrudnienia i wartości dodanej brutto oraz analizy przesunięć
udziałów wskazuje na sekcje przetwórstwo przemysłowe, przemysł energetyczny oraz rolnictwo i
przemysł przetwórczy. W ramach badań w subregionie zidentyfikowano stosunkowo niewiele
przedsiębiorstw innowacyjnych oraz znaczących w skali regionu, brakuje również inicjatyw
klastrowych.3
Załącznik nr 2 do Zarządzenia Nr 115/2014 Prezydenta Miasta Konina z dnia 20 listopada 2014 r. Strategia
rozwoju powiatu konińskiego na lata 2015 – 2020
3
9
BARIERY W ZAKŁADANIU I ROZWOJU
PRZEDSIĘBIORSTWA
oraz
ich eliminacja
Przy wszystkich zaletach samozatrudnienia czy posiadania własnej firmy trzeba pamiętać, że jest to
niestety forma aktywności zawodowej obarczona wysokim ryzykiem finansowym.
Poniżej przedstawiono główne bariery pojawiające się u osób bezrobotnych najbardziej oddalonych
od rynku pracy w powiecie konińskim, przed założeniem działalności gospodarczej.
1. Bariery psychologiczne związane z podejmowaniem i rozwijaniem własnych firm są różnej
natury. Po pierwsze, wynikają z tego, że nie wszyscy mają kompetencje właściwe dla
przedsiębiorcy. Osoby najbardziej oddalone od rynku pracy nie są świadome własnych
braków i ograniczeń. Wielu z założenia uznaje, że bycie przedsiębiorcą przerasta ich
możliwości.
Warto, zatem podkreślić, że Przedsiębiorca uczy się głównie poprzez praktykę, już będąc
Przedsiębiorcą. Bardzo istotny jest również dobór współpracowników, wspólników o
kompetencjach, których brakuje przedsiębiorcy, dających szansę na wzajemne uzupełnianie
się uzdolnieniami, wiedza i umiejętnościami.
2. Źródłem obaw jest również niedostateczna znajomość stanu prawnego, przepisów
podatkowych związanych z ubezpieczeniem pracowników, itd. Jakość i zmienność polskiego
stanu prawnego są przedmiotem ogólnej i zastarzałej krytyki i tego typu obawy są częściowo
uzasadnione. Należy podkreślić, że pracownicy urzędów skarbowych nie sięgają pochopnie
do kar. Błędy, które są błędami, a nie oszustwami, są najczęściej korygowane bez stosowania
sankcji. Rozwinęła się również dobra infrastruktura wspierająca przedsiębiorczość. W
szczególności jest wiele biur rachunkowych, gdzie za niewygórowanymi opłatami można być
10
obsługiwanym przez specjalistów księgowych i podatkowych.4
3. Po trzecie nie dziwi tak powszechne wskazywanie na obciążenia fiskalne i pracownicze.
Kiedy na skutek zatorów płatniczych firma traci płynność finansową, to właśnie
konieczność regulowania zobowiązań wobec US i ZUS stanowi największy problem i
potrafi „położyć” nawet obiecujące biznesy. Stąd tak duża popularność factoringu. Dla
wielu przedsiębiorstw jest to jedyny sposób na utrzymanie płynności finansowej.
Od
osób
prowadzących
samodzielna
działalność
gospodarczą
wymaga
się
bezwzględnego dostosowania się do przepisów kodeksu pracy, zasad higieny pracy i
bezpieczeństwa.
4. Deficyty wiedzy i umiejętności w zakresie działalności biznesowej, zarządzania, marketingu
procedur przetargowych brak wiedzy, w jaki sposób można zorganizować działalność
gospodarczą np. zaplanować jej strukturę, brak funduszy na inwestycje i rozpoczęcie
działalności gospodarczej, trudności w przyjęciu biznesowego sposobu funkcjonowania przy
prowadzeniu działalności gospodarczej przede wszystkim w zakresie zarządzania ludźmi,
organizacją, finansami, co wynika z oddalenia od rynku pracy i konieczności „biznesowego”
obcowania z kontrahentami, klientami.
5. Brak mobilności osób bezrobotnych powiatu konińskiego
6. Brak funduszy na rozpoczęcie działalności i w dalszej kolejności na inwestycje w rozwój.
7. Trudności w oszacowaniu kosztów działalności
8. Mała rozpoznawalność na rynku, brak kontaktów, duża konkurencja
4
www.forsal.p l(bariery w zakładaniu własnej działalności gospodarczej)
11
Podsumowanie
Motywy podejmowania działalności gospodarczej mogą być różne. Osoby decydujące się na
założenie własnego biznesu bardzo często cenią sobie niezależność, pragną wykazać się pracą „na
swoim”, czy w ten właśnie sposób spełniają swoje ambicje zawodowe związane na przykład z
potrzebą osobistego rozwoju, nienormowanym czasem pracy. Wśród przedsiębiorców spotyka się
również takich, dla których głównym motywem posiadania własnej firmy była determinacja i brak
innych możliwości, czy też wcześniejsze problemy ze znalezieniem pracy własna działalność
gospodarcza może być szansą realizowania swoich pasji. Decyzja o założeniu własnej firmy to
odważy krok, który wiąże się w dużej mierze ze zmianą dotychczasowego stylu życia.
Przedsiębiorca bierze los w swoje ręce, dlatego ważne jest, by to był świadomy wybór.
Wśród cech osobowości, które wyróżniają przedsiębiorców, ważną rolę odgrywają te, które wiążą
się z motywacją do działania. Nie chodzi, bowiem tylko o umiejętność generowania ciekawych
pomysłów, ale przede wszystkim o wolę i determinację wcielania ich w życie. Cechy, które z
pewnością musimy posiadać to zdrowy rozsądek, umiejętność uczenia się nowych rzeczy oraz
spora doza cierpliwości. Własna firma stwarza szansę do rozwoju między innymi poprzez
zmuszanie nas do podejmowanie coraz to nowych wyzwań zawodowych oraz konieczność ciągłego
orientowania się i podążania za pojawiającymi się trendami. Nie bez znaczenia jest, więc także
umiejętność dostosowywania się i reagowania na zmieniającą się rzeczywistość, a wiec bycie
elastycznym. Kluczowym elementem, o którym powinni pamiętać przyszli jest oczywiście
opracowanie dobrego pomysłu a następnie przeprowadzenie jego analizy pod kątem możliwości
zrealizowania poszczególnych etapów przedsięwzięcia. Nie należy spodziewać się, że efekty
pojawią się szybko i bez wysiłku. Sukces naszego przedsięwzięcia zależy od nas samych, od jakości
naszej pracy i zaangażowania.
Prowadzenie własnej firmy to dla nie lada wyzwanie duża odpowiedzialność, praca w większym
wymiarze godzin niż na etacie, ryzyko niepowodzenia. Ale też korzyści: możliwość osiągania
większych dochodów, swoboda decydowania o swojej pracy czy po prostu możliwość spełnienia
marzeń.
12
Bibliografia
1. Załącznik nr 2 do Zarządzenia Nr 115/2014 Prezydenta Miasta Konina z dnia 20 listopada
2014 r. Strategia rozwoju powiatu konińskiego na lata 2015 – 2020
2. Starostwo Powiatowe w Koninie, Strategia rozwoju obszaru funkcjonalnego aglomeracji
konińskiej, Konin 2014
3. www.forsal.p l(bariery w zakładaniu własnej działalności gospodarczej)
13
Opracowała: Magdalena Franciszczak
Zatwierdziła: Anna Szymańska
14

Analiza ze szczególnym uwzględnieniem podaży i popytu

Transkrypt

Podobne dokumenty

Analiza ze szczególnym uwzględnieniem podaży i popytu

Analiza ze szczególnym uwzględnieniem podaży i popytu

Analiza lokalnego rynku pracy ze szczególnym

Analiza lokalnego rynku pracy ze szczególnym