Mechanizmy ewolucji SYLABUS - Wydział Biologiczno

Mechanizmy ewolucji
SYLABUS
A. Informacje ogólne
Elementy sylabusu
Opis
Nazwa jednostki
prowadzącej kierunek
Nazwa kierunku studiów
Poziom kształcenia
Profil studiów
Forma studiów
Kod przedmiotu
Język przedmiotu
Uniwersytet w Białymstoku, Wydział Biologiczno-Chemiczny, Instytut Biologii
Rodzaj przedmiotu
Rok studiów /semestr
Wymagania wstępne
Liczba godzin zajęć
dydaktycznych z podziałem
na formy prowadzenia zajęć
przedmiot obowiązkowy, moduł kierunkowy
II rok /IV semestr
Student powinien posiadać zaliczenie laboratorium z genetyki
Założenia i cele przedmiotu
Metody dydaktyczne oraz
ogólna forma zaliczenia
przedmiotu
biologia
studia pierwszego stopnia
ogólnoakademicki
stacjonarne
0200-BS1-4MEW
polski
wykład – 15 godz.
laboratoria – 30 godz.
Celem przedmiotu jest przedstawienie ewolucji jako złożonego procesu przebiegającego na
poziomie: genów, osobników, populacji, gatunków i ponadgatunkowym, a także
wyjaśnienie mechanizmów tego procesu.
Metody dydaktyczne: wykład, dyskusja, wykonywanie symulacji według instrukcji podczas
zajęć laboratoryjnych, analiza wyników, konsultacje
Formy zaliczenia przedmiotu: zaliczenie na ocenę laboratoriów, egzamin
Efekty kształceniai
1. Student opisuje zmienność populacji i gatunków.
2. Student opisuje podstawowe mechanizmy odpowiedzialne za zmienność populacji
i gatunków.
3. Student określa pozycję człowieka jako gatunku w przyrodzie.
4. Student posługuje się terminologią fachową w celu opisu procesów zachodzących
w populacjach i między populacjami i gatunkami.
5. Student wykonuje zadania wynikające z podziału obowiązków pracy w grupie,
wykazuje świadomość poszanowania pracy własnej i innych.
Punkty ECTS
Bilans nakładu pracy
studentaii
Wskaźniki ilościowe
Data opracowania:
Odniesienie do kierunkowych
efektów kształcenia
K_W01, K_U07
K_W07, K_W09, K_U06, K_U03
K_W01, K_K08
K_W03, K_U06, K_W10, K_K02
K_K05, K_K09, K_U16, K_K06
3
Ogólny nakład pracy studenta: 75 godz. w tym: udział w wykładach: 15 godz.;
udział w laboratoriach: 30 godz.; przygotowanie się do zajęć, zaliczeń, egzaminu: 24 godz.;
udział w konsultacjach, zaliczeniach, egzaminie: 6 godz.
Nakład pracy studenta związany z zajęciami iii:
Liczba godzin
Punkty ECTS
51
2,0
wymagającymi bezpośredniego udziału nauczyciela
60
2,4
o charakterze praktycznym
25.09.2015
Koordynator
przedmiotu:
dr hab. Katarzyna Jadwiszczak
SYLABUS
B. Informacje szczegółowe
Elementy składowe sylabusu
Nazwa przedmiotu
Kod przedmiotu
Nazwa kierunku
Nazwa jednostki prowadzącej kierunek
Język przedmiotu
Rok studiów/ semestr
Liczba godzin zajęć dydaktycznych oraz
forma prowadzenia zajęć
Prowadzący
Treści merytoryczne przedmiotu:
Efekty kształcenia wraz ze sposobem ich
weryfikacji
Forma i warunki zaliczenia
przedmiotu
Wykaz literatury podstawowej
i uzupełniającej
Opis
Mechanizmy ewolucji
0200-BS1-4MEW
biologia, studia pierwszego stopnia
Wydział Biologiczno-Chemiczny UwB, Instytut Biologii
polski
II rok /IV semestr (letni)
15 godz., wykład
dr hab. Katarzyna Jadwiszczak
1. Założenia lamarckizmu, darwinizmu i neodarwinizmu.
2. Rodzaje zmienności. Zmienność dziedziczna i niedziedziczna.
Polimorfizm genetyczny.
3. Sposoby utrzymywania i eliminowania zmienności z
populacji. Dobór naturalny – model działania. Rodzaje i
czynniki działania doboru.
4. Poziomy działania doboru. „Dobro gatunku”, dobór grupowy i
krewniaczy. Ewolucja altruizmu biologicznego. Zjawiska
losowe w małych populacjach. Ewolucja i utrzymywanie się
rozrodu płciowego. Systemy kojarzeń i dobór płciowy.
5. Pojęcie gatunku – biologiczne, typologiczne, morfologiczne i
filogenetyczne. Mechanizmy izolacji rozrodczej.
6. Rodzaje specjacji. Specjacja skokowa. Specjacja
sympatryczna.
7. Antropogeneza. Gatunki w linii rodowej hominidów i ich
charakterystyka.
8. Pochodzenie człowieka współczesnego. Ewolucja cech
typowo ludzkich.
Efekty kształcenia:
1. Student opisuje zmienność populacji i gatunków.
2. Student opisuje podstawowe mechanizmy odpowiedzialne za
zmienność populacji i gatunków.
3. Student określa pozycję człowieka jako gatunku w przyrodzie.
4. Student posługuje się terminologią fachową w celu opisu
procesów zachodzących w populacjach i między populacjami i
gatunkami.
Sposoby weryfikacji:
1. Egzamin pisemny podsumowujący przedmiot (test zamknięty,
pytania otwarte opisowe).
1. Pozytywna ocena zaliczenia laboratoriów.
2. Pozytywna ocena egzaminu.
Literatura podstawowa:
1. Krzanowska H., Łomnicki A., Rafiński J., Szarski H.,
Szymura J.M., 2002. Zarys mechanizmów ewolucji.
Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
2. Futuyma
D.J.,
2008.
Ewolucja.
Wydawnictwa
Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa.
3. Szarski H., 1986. Mechanizmy ewolucji. PWN,
Warszawa.
Literatura uzupełniajaca:
1. Dawkins R., 1994. Ślepy zegarmistrz. PIW, Warszawa.
2. Dawkins R., 1996. Samolubny gen. Prószyński i S-ka,
Warszawa.
3. Kubicz A., 1999. Tajemnice ewolucji molekularnej.
Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
4. Schopf J.W., 2006. Kolebka życia. Wydawnictwo
Naukowe PWN, Warszawa.
5. Mayr E., 1974. Populacje, gatunki i ewolucja. Wiedza
Powszechna, Warszawa.
……………………………….
podpis osoby składającej sylabus
SYLABUS
C. Informacje szczegółowe
Elementy składowe sylabusu
Nazwa przedmiotu
Kod przedmiotu
Nazwa kierunku
Nazwa jednostki prowadzącej kierunek
Język przedmiotu
Rok studiów/ semestr
Liczba godzin zajęć dydaktycznych oraz
forma prowadzenia zajęć
Prowadzący
Treści merytoryczne przedmiotu:
Efekty kształcenia wraz ze sposobem ich
weryfikacji
Forma i warunki zaliczenia
przedmiotu
Opis
Mechanizmy ewolucji
0200-BS1-4MEW
biologia, studia pierwszego stopnia
Wydział Biologiczno-Chemiczny UwB, Instytut Biologii
polski
II rok/IV semestr (letni)
30 godz., laboratoria
dr hab. Katarzyna Jadwiszczak, dr Ewa Oleńska
1. Rodzaje zmienności osobników i metody jej badania.
Symulacja procesu rekombinacji genetycznej i analiza
otrzymanych wyników.
2. Zmienność elektroforetyczna białek. Odczytywanie i
interpretacja wyników elektroforezy horyzontalnej.
3. Zmienność mitochondrialnego DNA. Odczytywanie i
interpretacja wyników elektroforezy horyzontalnej.
Analiza powiązań haplotypów mtDNA.
4. Zmienność mikrosatelitarnego DNA. Odczytywanie i
interpretacja wyników elektroforezy horyzontalnej.
Analaiza różnic i podobieństw między wynikami
elektroforezy białek i mikrosatelit.
5. Symulacja działania doboru naturalnego. Powstawanie
zmienności i jej selekcja. Kumulatywny charakter doboru
naturalnego.
6. Symulacja działania doboru kierunkowego. Dobór
krewniaczy – obliczanie współczynnika pokrewieństwa.
7. Symulacja działania dryfu genetycznego.
8. Pojęcie gatunku i rodzaje specjacji. Ustalenie rangi
gatunku na wybranych przykładach. Symulacja ewolucji
psowatych.
9. Symulacja specjacji allopatrycznej.
10. Powstawanie i znaczenie adaptacji. Analiza adaptacji na
przykładzie różnych kształtów dzioba. Mimikra
batezjańska i mullerowska.
11. Ewolucja hominidów i badanie przebiegu filogenezy.
Identyfikacja i charakterystyka przedstawicieli
człowiekowatych na podstawie budowy czaszki.
12. Ewolucja hominidów – c.d. Podobieństwa i różnice w
kariotypie człowieka i szympansa.
13. Ewolucja hominidów – c.d. Analiza cech ludzkich na
przykładzie niezdolności syntetyzowania wit. C oraz
kształtu i funkcji dłoni.
Efekty kształcenia:
1. Student opisuje zmienność populacji i gatunków.
2. Student opisuje podstawowe mechanizmy odpowiedzialne za
zmienność populacji i gatunków.
3. Student określa pozycję człowieka jako gatunku w przyrodzie.
4. Student posługuje się terminologią fachową w celu opisu
procesów zachodzących w populacjach i między populacjami i
gatunkami.
5. Student wykonuje zadania wynikające z podziału obowiązków
pracy w grupie, wykazuje świadomość poszanowania pracy
własnej i innych.
Sposoby weryfikacji:
1. Kontrola stanu wiedzy studentów przed zajęciami (wejściówki).
2. Bieżąca ocena pracy zespołowej podczas analizy uzyskanych w
trakcie zajęć wyników.
3. Dwa sprawdziany pisemne (pytania otwarte, zadania z treścią).
1. Obecność na zajęciach,
2. Zaliczenie wejściówek,
Wykaz literatury podstawowej
i uzupełniającej
3. Pozytywna ocena pracy studenta podczas laboratoriów,
4. Pozytywne zaliczenie dwóch sprawdzianów,
Literatura podstawowa:
1. Krzanowska H., Łomnicki A., Rafiński J., Szarski H., Szymura
J.M. 2002. Zarys mechanizmów ewolucji. Wydawnictwo Naukowe
PWN, Warszawa.
2. Futuyma D.J. 2008. Ewolucja. Wydawnictwa Uniwersytetu
Warszawskiego, Warszawa.
3. Szarski H. 1986. Mechanizmy ewolucji. PWN, Warszawa.
Literatura uzupełniajaca:
1. Dawkins R. 1994. Ślepy zegarmistrz. PIW, Warszawa.
2. Dawkins R. 1996. Samolubny gen. Prószyński i S-ka,
Warszawa.
3. Kubicz A. 1999. Tajemnice ewolucji molekularnej.
Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
4. Schopf J.W. 2006. Kolebka życia. Wydawnictwo Naukowe
PWN, Warszawa.
5. Mayr E. 1974. Populacje, gatunki i ewolucja. Wiedza
Powszechna, Warszawa.
……………………………….
podpis osoby składającej sylabus
i
Opis zakładanych efektów kształcenia w zakresie wiedzy, umiejętności i kompetencji społecznych, z uwzględnieniem form zajęć.
Uwzględnia się tylko efekty możliwe do sprawdzenia (mierzalne / weryfikowalne).
ii Przykładowe rodzaje aktywności: udział w wykładach, ćwiczeniach, przygotowanie do zajęć, udział w konsultacjach,
realizacja zadań projektowych, pisanie eseju, przygotowanie do egzaminu. Liczba godzin nakładu pracy studenta powinna
być zgodna z przypisanymi do tego przedmiotu punktami ECTS wg przelicznika : 1 ECTS – 25÷30 h.
iii Zajęcia wymagające bezpośredniego udziału nauczyciela są to tzw. godziny kontaktowe (również te nieujęte w rozkładzie
zajęć, np. konsultacje lub zaliczenia/egzaminy). Suma punktów ECTS obu nakładów może być większa od ogólnej liczby
punktów ECTS przypisanej temu przedmiotowi.