Wybrane aspekty ewolucji człowieka - BIOL

Wybrane aspekty ewolucji człowieka
A.
Elementy sylabusu
Nazwa jednostki prowadzącej
kierunek
Nazwa kierunku studiów
Poziom kształcenia
Profil studiów
Forma studiów
Kod przedmiotu
SYLABUS
Informacje ogólne
Opis
Uniwersytet w Białymstoku, Wydział Biologiczno-Chemiczny, Instytut Biologii
biologia
studia drugiego stopnia
ogólnoakademicki
stacjonarne
0200-OS-1PDW30
Język przedmiotu
polski
Rodzaj przedmiotu
przedmiot do wyboru
Rok studiów/semestr
Wymagania wstępne
Liczba godzin zajęć
dydaktycznych z podziałem na
formy prowadzenia zajęć
I i II rok /letni
Student powinien mieć zdany egzamin z mechanizmów ewolucji.
Wykład – 30 godz.
Założenia i cele przedmiotu
Celem przedmiotu jest poznanie przyczyn i mechanizmów ewolucji człowieka. Student zapoznaje się
z głównymi etapami ewolucji człowieka i miejscem człowieka w przyrodzie.
Metody dydaktyczne oraz
ogólna forma zaliczenia
przedmiotu
Metody dydaktyczne: wykład, prezentacja multimedialna, dyskusja
Forma zaliczenia przedmiotu: zaliczenie na ocenę
Odniesienie do kierunkowych efektów
kształcenia
Efekty kształceniai
1. Student podaje stanowisko systematyczne człowieka w przyrodzie stosując właściwą
terminologię
2. Charakteryzuje poszczególnych przedstawicieli w linii rodowej człowieka zgodnie z
podziałem systematycznym
3. Student identyfikuje zasadnicze procesy kształtujące przeszłe i obecne populacje człowieka
4. Student samodzielnie dociera do źródeł wiedzy fachowej w celu jej pogłębiania,
aktualizowania i syntetyzowania
5. Student wykazuje zainteresowanie podstawowymi zjawiskami i procesami biologicznymi
6. Student krytycznie analizuje informacje z różnych źródeł oceniając ich wiarygodność
Punkty ECTS
Bilans nakładu pracy studentaii
Wskaźniki ilościowe
Data opracowania:
K_W03, K_K08
K_W08, K_U11
K_W09
K_U08
K_K01
K_K03, K_U10
2
Ogólny nakład pracy studenta: 50 godz. w tym: udział w wykładach: 30 godz.;
udział w laboratoriach: 0 godz.; przygotowanie się do zajęć, zaliczeń, egzaminu: 16,2 godz.; udział w
konsultacjach, zaliczeniach, egzaminie: 3,8 godz.
Nakład pracy studenta związany z zajęciamiiii:
Liczba godzin
Punkty ECTS
33,8
1,4
wymagającymi bezpośredniego udziału nauczyciela
20
0,8
o charakterze praktycznym
Koordynator
przedmiotu:
15.05.2013
B.
dr Katarzyna Jadwiszczak
SYLABUS
Informacje szczegółowe
Elementy składowe sylabusu
Nazwa przedmiotu
Kod przedmiotu
Nazwa kierunku
Nazwa jednostki prowadzącej kierunek
Język przedmiotu
Opis
Wybrane aspekty ewolucji człowieka
0200-OS-1PDW30
biologia, studia drugiego stopnia
Wydział Biologiczno-Chemiczny UwB, Instytut Biologii
polski
Rok studiów/ semestr
Liczba godzin zajęć dydaktycznych oraz forma
prowadzenia zajęć
Prowadzący
I i II rok II st./semestr letni
30 godz., wykład
dr Katarzyna Jadwiszczak
Treści merytoryczne przedmiotu:
Efekty kształcenia wraz ze sposobem ich
weryfikacji
Forma i warunki zaliczenia
przedmiotu
Wykaz literatury podstawowej
i uzupełniającej
1.
Miejsce człowieka w przyrodzie. Kluczowe etapy ewolucji człowieka.
Fizyczny kontekst ewolucji.
2. Tło ewolucji człowieka. Metody datowania. Systematyka morfologiczna i
molekularna. Tafonomia i fosylizacja. Definicja naczelnych. Hipotezy
powstawania przystosowań naczelnych. Powstanie i ewolucja
naczelnych.
3. Człowiek jako przedstawiciel królestwa zwierząt. Wielkość i kształt ciała.
Ciało, mózg, zachowanie i struktura społeczna.
4. Ewolucja najstarszych człowiekowatych: Orrorin, Ardipithecus,
Sahelanthropus. Budowa anatomiczna i środowisko życia.
5. Rodzaje Australopithecus i Paranthropus – budowa ciała i środowisko
życia.
6. Gatunki w rodzaju Homo – charakterystyka morfologiczna i środowisko
życia. Homo neanderthalensis – powiązania z człowiekiem
współczesnym.
7. Powstanie człowieka współczesnego. Kolonizacja Starego i Nowego
Świata przez Homo sapiens – wyniki badań chromosomu Y i mtDNA.
8. Mózg ludzki jako uboczny efekt ewolucji. Adaptacje i preadaptacje
związane z ewolucją mózgu w rodzaju Homo. Teoria ewolucji umysłu
człowieka na drodze doboru płciowego.
9. Hipotezy wyjaśniające ewolucję postawy dwunożnej. Plusy i minusy
nabycia postawy dwunożnej.
10. Ewolucja narządów zmysłu: wzroku, słuchu i powonienia u człowieka.
11. Ewolucyjne dziedzictwo po przodkach: choroby, dławienie się, bezdech,
czkawka, przepuklina u człowieka współczesnego. Czy ludzie nadal
ewoluują?
12. Ewolucja ludzkiej diety. Świadectwa kopalne. Analiza porównawcza
przewodu pokarmowego człowieka i roślinożernych małp
człekokształtnych.
13. Teoria „samolubnego genu” jako wytłumaczenie „wojny płci”.
14. Ewolucja agresji u człowieka.
15. Powstanie i ewolucja mowy.
Efekty kształcenia:
1. Student opisuje kontekst historyczny i fizyczny powstania populacji
przedludzkich.
2. Student opisuje podstawowe mechanizmy odpowiedzialne za zmienność
populacji przodków człowieka, jak i populacji człowieka współczesnego.
3. Student charakteryzuje podstawowe etapy ewolucji człowieka jako
gatunku.
4. Student określa różnice między człowiekiem a szympansem.
5. Student posługuje się terminologią fachową w celu opisu procesów
zachodzących w populacjach człowieka.
Sposoby weryfikacji:
1. Egzamin pisemny podsumowujący przedmiot (test zamknięty, pytania
otwarte opisowe).
1. Pozytywna ocena z testu pisemnego.
Literatura podstawowa:
„Wprowadzenie do ewolucji człowieka” R. Lewin. Prószyński i S-ka,
Warszawa 2002.
„Pochodzenie człowieka”. R. Leakey. Wydawnictwo CIS, Warszawa 1995.
„Antropologia” A. Malinowski, J. Strzałko (red.). PWN, Warszawa-Poznań
1985.
Literatura uzupełniająca:
„Y: o pochodzeniu mężczyzn” S. Jones. Dom Wydawniczy Rebis, Poznań
2003.
„Homo przypadkiem sapiens” K. Fialkowski, T. Bielicki, Wydawnictwo
Naukowe PWN, Warszawa 2008.
„Demoniczne samce” D. Hamer i P. Copeland. Państwowy Instytut
Wydawniczy, Warszawa 2006.
„Na początku był głód” M. Konarzewski. Państwowy Instytut Wydawniczy,
Warszawa 2005.
„Mapowanie historii ludzkości” S. Olson, Dom Wydawniczy Rebis, Poznań
2003.
„4 miliardy lat. Eseje o ewolucji” M. Ryszkiewicz. Prószyński i S-ka,
Warszawa 2007.
„Geny a charakter”. D. Hamer, P. Copland. Wydawnictwo CiS, Warszawa
2005.
……………………………….
podpis osoby składającej sylabus
i
Opis zakładanych efektów kształcenia w zakresie wiedzy, umiejętności i kompetencji społecznych, z uwzględnieniem form zajęć.
Uwzględnia się tylko efekty możliwe do sprawdzenia (mierzalne / weryfikowalne).
ii
Przykładowe rodzaje aktywności: udział w wykładach, ćwiczeniach, przygotowanie do zajęć, udział w konsultacjach,
realizacja zadań projektowych, pisanie eseju, przygotowanie do egzaminu. Liczba godzin nakładu pracy studenta powinna
być zgodna z przypisanymi do tego przedmiotu punktami ECTS wg przelicznika : 1 ECTS – 25÷30 h.
iii
Zajęcia wymagające bezpośredniego udziału nauczyciela są to tzw. godziny kontaktowe (również te nieujęte w rozkładzie
zajęć, np. konsultacje lub zaliczenia/egzaminy). Suma punktów ECTS obu nakładów może być większa od ogólnej liczby
punktów ECTS przypisanej temu przedmiotowi.