Sylabus przedmiotu - Syjon

Sylabus przedmiotu
Przedmiot:
Kształtowanie się mowy dziecka
Kierunek: Filologia polska, I stopień [6 sem], stacjonarny, ogólnoakademicki, rozpoczęty w: 2013
Specjalność: logopedyczna
Tytuł lub szczegółowa
Kształtowanie się mowy dziecka
nazwa przedmiotu:
Rok/Semestr: II/4
Liczba godzin: 30,0
Nauczyciel: Boniecka, Barbara, prof. dr hab.
Forma zajęć: konwersatorium
Rodzaj zaliczenia: zaliczenie na ocenę
Poziom trudności: podstawowy
Wstępne wymagania: Obecność na wykładzie.
Metody dydaktyczne: • wykład problemowy
1. Widzenie świata i jego prawidłowości. Dziecięca logika i prawda w zakresie: tematów
politycznych,tematów gospodarczych i społecznych, kwestii ekonomicznych i finansowych,
spraw ekologii, spraw wiedzy i zagadnień naukowego oglądu rzeczy, tematów medycyny,
medycyny niekonwencjonalnej i magii, tematów obyczajowości i moralności, problemów
kształtowania dobrego wizerunku, problemów zwalczania nałogów, przywar i słabości,
tematów kataklizmów, wypadków, przestępstw i wrażliwości na cudze nieszczęścia, tematów
z kręgu kultury i rozrywki, domowych zajść i incydentów.
2. Przedmiot dziecięcej charakterystyki: ludzie, rzeczy, sytuacje międzyludzkie, zjawiska i
pojęcia.
3. Akty mowy i akty działania najchętniej realizowane przez dzieci:rady, reprymendy, zalecenia,
nakazy, zakazy, pouczenia.
4. Gatunki tekstów realizowanie przez dzieci: powiedzonka, maksymy, sentencje.
5. Zabiegi myślowe stosowane przez dzieci:kojarzenie,argumentowanie, porównywanie,
dostrzeganie skutków i skuteczności działań, doszukiwanie się sprzeczności i
niekonsekwencji, zauważanie alternatywy, zauważanie odmienności sądów i punktów
widzenia, wydobywanie niedorzeczności, ujawnianie niemożliwości.
6. Poziomowanie gatunkowe w wypowiedziach dzieci: opowiadanie, powitanie, prezentacja,
instrukcja, propozycja, opis (wyliczenie), pożegnanie.
Zakres tematów: 7. Dziecięcy punkt widzenia: wypowiedź od siebie, wypowiedź w imieniu grupy rówieśniczej,
wypowiedźomnium consensu.
8. Subiektywny a obiektywny odbiór świata:eksponowanie własnych spraw, rzeczy i problemów,
hedonistyczne widzenie rzeczy, autorytatywność ocen, postawy dydaktyczne, podejście
metajęzykowe, nastawienie poznawcze, nastawienie hipotetyczne, nastawienie estetyczne,
dyferencjacja odbioru rzeczywistości, postawa filozoficzna, nadrzędność prawdy.
9. Funkcjonalność, konkretność, praktycyzm w spojrzeniu dzieci na świat.
10. Kultura wysoka a kultura niska w wyobrażeniach dzieci przedszkolnych: działania uznane
przez dzieci za źle świadczące o człowieku (działania destrukcyjne, przywłaszczanie cudzych
rzecz, zaniedbywanie podstawowych obowiązków, nałogi, słabości charakteru, wygląd
zewnętrzny, okłamywanie, niewrażliwość, niekompetencja językowa itp.); działania uznane
przez dzieci za dobrze świadczące o człowieku (rzetelność, wspólnotowość, prawda i
prawdomówność, autoprezentacja, sprawność językowa itp.).
11. Wiedza faktograficzna jako wyznacznik kultury wysokiej. Eksponenty językowe kulturalnych i
niekulturalnych zachowań (leksykalne, składniowe). Źródła dziecięcej wiedzy o kulturalnych i
niekulturalnych działaniach.
12. Pragmatyka życzliwości. Psychologiczno-społeczne uwarunkowania życzliwości względem
dzieci. Merytoryczne wykładniki życzliwości wobec dziecięcego odbiorca. Życzliwość
uwarunkowana fizycznie. Życzliwość uwarunkowana strukturą gatunkową aktu mowy.
Forma oceniania:
• końcowe zaliczenie pisemne
• obecność na zajęciach
Warunki zaliczenia: Przygotowanie odpowiedniej lektury przedmiotu.
1. B. Boniecka, Illokucyjne akty mowy a typy wypowiedzi dziecięcych, Annales UMCS, 1985,
Sectio FF, vol. III, 4, s. 67-87.
2. B. Boniecka, Wypowiedzi dziecięce wobec normy komunikacyjnej, Poradnik Językowy, 1990, nr
3, s. 196-206.
3. B. Boniecka, O jednej z form wyrażanialojalnościprzez dzieci w wieku przedszkolnym, [w:]
Język a kultura, t. X Języki subkultur, pod redakcją Janusza Anusiewicza i Bogdana
Sicińskiego, Wrocław 1994, s. 37-64.
4. B. Boniecka, Pragmatyczne aspekty wypowiedzi dziecięcych. Wydawnictwo UMCS, Lublin
1995 r., S. 286.
5. B. Boniecka, Kształt dziecięcego słowa. Wydawnictwo UMCS, Lublin 1997, S. 348.
Literatura: 6. B. Boniecka, Lingwistyka tekstu: teoria i praktyka, Lublin 1999, S. 373.
7. B. Boniecka, O sposobach wyrażania intencji przez dzieci w wieku przedszkolnym w
określonych sytuacjach komunikacyjnych,Kwartalnik Polskiej PsychologiiRozwojowej, tom 3,
nr 4, rok 1995, s. 30-42.
8. B. Boniecka, Poziomowanie gatunkowe w wypowiedziach dzieci, [w:] Czynności tworzenia i
rozumienia wypowiedzi,Studia Pragmalingwistyczne3, red. J. Porayski-Pomsta, Warszawa
2002, s. 181-190.
9. B. Boniecka, Dziecięce wyobrażenia świata. Zbiór studiów, Lublin 2010, S. 292.
10. S. Grabias, Język w uwarunkowaniach społecznych, Lublin 1997.
11. J. Porayski-Pomsta, Umiejętności komunikacyjne i językowe dzieci w wieku przedszkolnym,
Warszawa 1993.
Wiedza
Student powinien być w stanie:
1.
2.
3.
4.
scharakteryzować pojęcie tematu dziecięcej wypowiedzi
wskazać podstawowe gatunki tekstów budowanych przez dzieci
objaśnić, na czym polega subiektywny i obiektywny odbiór świata
rozróżniać kulturalne i niekulturalne zachowania językowe dzieci
Student powinienumieć:
Dodatkowe informacje:
1. przeprowadzać analizy tekstów dziecięcych pod względem ich konkretności, funkcjonalności,
praktyczności
2. oceniać dziecięcy punkt widzenia rzeczy
3. weryfikować dane o kulturalnym i niekulturalnych zachowaniu dzieci i szacować je pod
względem życzliwości
Student nabędziepostawy:
1. otwartości na dziecięce ocenianie i wartościowanie świata
2. świadomości dyferencjacji odbioru rzeczywistości przez dzieci
3. zdolności do rozpoznawania prawidłowości w szukaniu przez dzieci logiki i prawdy w świecie