Pełna wersja.
Transkrypt
Pełna wersja.
Projekt "Ochrona przyrody i zrównoważony rozwój" © DFE/Eko-Unia Studium przypadku 3 Program LEADER+ Uckermärkische Seen Kraj Związkowy Brandenburgia/Niemcy 1 Studium przypadku 3 1 Opracowanie finansowane jest ze środków Komisji Europejskiej, programu PRINCE, w ramach projektu “Nature Conservation and Sustainable Development – Informational Campaign for Rural Populations in Central European Countries” oraz ze w ramach projektu finansowanego ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej Projekt "Ochrona przyrody i zrównoważony rozwój" © DFE/Eko-Unia 1. Wstęp 3 2. Sytuacja wyjściowa ..........................................................................................3 2.1. Położenie obszaru 3 2.2. Uwarunkowania społeczne i gospodarcze 4 2.3. Walory przyrodniczo-krajobrazowe obszaru 6 2.4. Struktura użytkowania gruntów 7 3. Strategia rozwoju obszaru.................................................................................8 3.1. Strategia rozwoju obszaru Uckermärkische Seen 8 3.1.1. Rolnictwo..........................................................................................................8 3.1.2. Gospodarka leśna...............................................................................................8 3.1.3. Turystyka...........................................................................................................9 3.1.4. Rozwój przestrzenny i osadnictwo ...................................................................9 4. Opis Lokalnej Grupy Działania..........................................................................9 4.1. Zadania 10 4.2. Sposób pracy Lokalnej Grupy Działania 11 4.3. Członkostwo 11 4.4. Prawo głosowania 11 4.5. Reprezentowanie LGD 11 5. System oceny projektów.................................................................................12 6. Finansowanie projektów..................................................................................12 6. Opis wybranych projektów finansowanych przez Leader +.............................14 6.1 Projekt oznakowania trasy drezyny dla turystów i budowy platform postojowych14 6.2. Promocja i sprzedaż naturalnych produktów regionalnych 16 6.3 Wsparcie jeziorowej gospodarki rybackiej w Himmelpfort 17 6.4 Oznakowanie obszaru chronionego. Raj dla wędkarzy – krajobraz glinianek 18 6.5 Zachowanie i odtwarzanie starych odmian drzew owocowych. Sad pokazowy 19 6.6. Stolarnia i warsztat szkoleniowy – promowanie lokalnego rzemiosła 20 6.7. Odbudowa młynu wodnego Gollmitz i uruchomienie muzeum techniki 21 7. Ewaluacja działań LGD Leader + w latach 2003-2004...................................22 ZAŁĄCZNIK 1. Rezerwaty przyrody w Naturpark Uckermärkische Seen...........23 ZAŁĄCZNIK 2. Przykładowi członkowie LAG Uckermärkische Seen:...............24 ZAŁĄCZNIK 3. Pełny skład LAG:........................................................................25 ZAŁĄCZNIK 4. Projekty zaakceptowane w roku 2005 (wyciąg z raportu z działania LAG, styczeń 2006)....................................................27 2 Projekt "Ochrona przyrody i zrównoważony rozwój" © DFE/Eko-Unia 1. WSTĘP Lokalna Grupa Działania (LGD)1 regionu Uckermärkische Seen powstała 21 stycznia 2000 roku. Głównym założeniem strategii LGD jest rewitalizacja potencjału kulturowego i przyrodniczego regionu oraz podniesienie wartości obszarów wytypowanych do sieci Natura 2000 przy równoczesnym utrzymaniu istniejących struktur gospodarczych. Celem Lokalnej Grupy Działania jest aktywne wspieranie i propagowanie przyjaznego pod względem ekologicznym, ekonomicznym oraz społecznym rozwoju regionu Parku Przyrody2 Uckermärkische Seen. Podstawą wszelkich działań są "Wytyczne dla zrównoważonego rozwoju regionalnego w Parku Przyrody Uckermärkische Seen" oraz strategia rozwoju oparta na tych zasadach. Najważniejsze zakresy działań to: • znalezienie nowych źródeł dochodów dla miejscowych przedsiębiorstw; • ochrona istniejących oraz tworzenie nowych miejsc pracy; • ochrona różnorodnej funkcji obszaru naturalnego jako przestrzeni życiowej, gospodarczej i rekreacyjnej; • rozbudowa regionalnych sieci i związków gospodarczych; • wspieranie komunikowania się oraz współpracy pomiędzy podmiotami działającymi w regionie; • zachowanie różnorodności gatunków i siedlisk; • zachowanie oraz poprawa zasobów środowiskowych niezbędnych do życia. 2. SYTUACJA WYJŚCIOWA 2.1. Położenie obszaru Obszar działania LGD Uckermärkische Seen położony jest na północnowschodnim krańcu landu Brandenburgia (Niemcy). Obejmuje swoim zasięgiem obszar Parku Przyrody (niem. Naturpark) „Uckermärkische Seen“, który utworzony został 10 stycznia 1997 roku. Obszar parku Uckermärkische Seen położony jest w północno-wschodnim regionie kraju związkowego Brandenburgia pomiędzy miejscowościami Fürstenberg/Havel, Fürstenwerder, Prenzlau, Templin i Zehdenick. Północna granica obszaru pokrywa się z granicą administracyjną Brandenburgii, z krajem 1. Niem. Lokale Aktionsgruppe, LAG 2. Ze względu na różne formy ochrony prawnej obszarów wynikające z ustaw o ochronie przyrody w Polsce i w Niemczech w tekście użyto nazwy Park Przyrody (niem. Naturpark), nie jest to bowiem dokładny odpowiednik Parku Krajobrazowego. 3 Projekt "Ochrona przyrody i zrównoważony rozwój" © DFE/Eko-Unia związkowym Meklemburgia Pomorze Przednie (Mecklenburg-Vorpommern). W części północnej Naturpark Uckermärkische Seen graniczy z parkiem meklemburskim – Naturpark Feldberger Seenlandschaft, po stronie wschodniej z brandenburskim rezerwatem biosfery Schorfheide-Chorin, granica zaś zachodnia parku przylega do parku krajobrazowego Stechlin-Ruppiner Land, leżącego również w granicach kraju związkowego Brandenburgii. Obszar ten zajmuje powierzchnię blisko 895 km2, z tego w granicach gminy Uckermark położone jest około 640 km2, a w granicach gminy Oberhavel 255 km2. Obszar działania LGD Uckermärkische Seen Źródło: WWF Niemcy 2.2. Uwarunkowania społeczne i gospodarcze Krajobraz kulturowy Parku Przyrody ukształtował się wskutek długiego, trwającego stulecia wykorzystania rolniczego. Rolnictwo do dziś stanowi w tym regionie dominującą gałąź gospodarki. Prawie 40% powierzchni parku jest 4 Projekt "Ochrona przyrody i zrównoważony rozwój" © DFE/Eko-Unia wykorzystywana rolniczo. O ile uprawa roli prowadzona jest głównie we wschodniej części parku, na niskich torfowiskach doliny Haweli i jej dopływów, o tyle w dolinie samej rzeki przeważają użytki zielone. Zajmują one ok. 3500 ha. Należy podkreślić, iż 33% gruntów rolnych, których całkowita powierzchnia wynosi ok. 32 000 ha, posiada niską klasę jakości, natomiast ok. 40% gruntów posiada średnią klasę jakości. Tym samym ponad połowa tego regionu według definicji UE jest obszarem o niekorzystnych warunkach gospodarowania. Istnieje tu około 100 gospodarstw z podstawową działalnością rolniczą oraz takich, które oprócz działalności rolniczej prowadzą działalność dodatkową, o wielkości 5 do 3000 ha, w tym 12 gospodarstw o profilu upraw ekologicznych. Powierzchnia wykorzystywana zgodnie z kryteriami ekologicznej uprawy roli wynosi 2780 ha, co stanowi 7,8% powierzchni użytkowanej rolniczo w całym parku przyrody. Dominującą formą gospodarstw rolnych jest przedsiębiorstwo indywidualne z podstawową działalnością rolniczą. Między zarządem parku przyrody oraz 29 zakładami istnieją obecnie umowy o ekstensyfikacji produkcji rolnej oraz kształtowaniu krajobrazu (ochrona przyrody oparta na umowach). Tylko w niewielu regionach Niemiec gęstość zaludnienia jest niższa niż w omawianym parku przyrody (ok. 22 osoby/km2). Szczególnie od momentu ponownego zjednoczenia Niemiec (1989/90) można zaobserwować stałe i silne zmniejszanie się liczby ludności. Przyczyną takiego stanu rzeczy, oprócz ogólnej tendencji ujemnego przyrostu naturalnego Brandenburgii, są duże ruchy migracyjne, spowodowane w dużej mierze utratą możliwości zatrudnienia oraz struktur zaopatrzenia w podstawowe artykuły. Szczególnie mocno dotknięte tym problemem w Parku Przyrody Uckermärkische Seen są gminy: Boitzenburger Land oraz Herzfelde, znajdująca się pod zarządem Templin-Land. Napływ ludności zaznaczył się w latach 1993-1999 głównie w okolicach miasta Prenzlau. Główną przyczyną mogła być migracja mieszkańców z Prenzlau do pobliskich mniejszych gmin, którym szybciej udało się wyznaczyć tereny pod zabudowę (Koncepcja rozwoju okręgów UM 1990). Prognozy rozwoju ludności do roku 2015 mówią, że trend ten będzie się utrzymywał. Spadek liczby ludności powiązany jest ze znaczącymi zmianami w strukturze ludności, która zmierza ku wyraźnemu starzeniu się społeczeństwa. Przyczyną jest szybkie zmniejszanie się liczby urodzeń od roku 1990 i związany z tym wyraźny ujemny przyrost naturalny, który nie został wyrównany poprzez ruchy migracyjne. W okręgu Uckermark, podobnie jak na obszarze Parku Przyrody Uckermärkische Seen, należy liczyć się z tym, że udział dzieci i młodzieży zmniejszy się do roku 2015 o 1/3 lub nawet prawie o połowę w stosunku do roku 1995, natomiast udział potencjalnych osób zatrudnionych/zdolnych do pracy zmniejszy się o ok. ¼. Do tego oczekuje się wzrostu udziału osób w wieku starszym niż 65 lat o ok. 25-30%. Również północna część okręgu Oberhavel – łącznie z obszarem Parku Przyrody Uckermärkische Seen – dotknięta jest problemem emigracji ludności w wieku produkcyjnym oraz postępującym procesem starzenia się społeczeństwa. Spadek liczby potencjalnych osób zatrudnionych/zdolnych do pracy oraz wzrost 5 Projekt "Ochrona przyrody i zrównoważony rozwój" © DFE/Eko-Unia liczby 65-latków i starszych, według prognoz, będą tutaj o ok. 15% mniejsze niż w okręgu Uckermark. 2.3. Walory przyrodniczo-krajobrazowe obszaru Obszar działania LGD Uckermärkische Seen obejmuje swoim zasięgiem obszar utworzonego w 1997 roku parku przyrody. Dzisiejsza rzeźba i krajobraz obszaru są wynikiem cofania się lądolodu skandynawskiego. Ukształtowaną wówczas powierzchnię cechuje duże zróżnicowanie morfologiczne, dzisiejszy krajobraz urozmaicają liczne pagórki morenowe i leżące w obniżeniach jeziora. Tak zróżnicowany relief terenu miał duży wpływ na kształtowanie się środowiska przyrodniczego. Obecnie połowę powierzchni parku Uckermärkische Seen zajmują lasy, przede wszystkim buczynowe. W granicach obszaru leży ponad 300 jezior, rzek i potoków. Szczególne znaczenie w parku mają różne typy jezior, charakteryzujące się urozmaiconą morfologią, bilansem wodnym, zasobnością w składniki pokarmowe oraz odczynem wody. Występują w nich żółw błotny oraz rak szlachetny. Z osobliwości flory na obszarze parku oznaczono 15 gatunków storczyków. Na terenie parku przyrody Uckermärkische Seen położone są 2 obszary chronionego krajobrazu (Landschaftsschutzgebiete - LSG) o łącznej powierzchni 86.100 ha – co stanowi około 96% powierzchni parku. Leżące w granicach obszaru chronionego miejscowości nie są włączone do parku i nie są objęte statusem ochronnym. Na terenie obu obszarów chronionego krajobrazu znajduje się 19 rezerwatów (Naturschutzgebiete - NSG), zajmując około 12% obszaru (Załącznik 1). Rozpoczęto również postępowanie administracyjne w celu utworzenia pięciu kolejnych rezerwatów przyrody o łącznej powierzchni 4600 ha (około 5% powierzchni Parku Uckermärkische Seen). Walory przyrodnicze obszaru mają również znaczenie międzynarodowe. Część obszaru została bowiem włączona do europejskiej sieci obszarów chronionych NATURA 2000 Około 68% powierzchni Parku jest obecnie objęte ochroną wynikają z dyrektywy ptasiej („Dyrektywa 79/409/EWG w sprawie ochrony dzikich ptaków”) jako Special Protected Area – SPA. Około 30% obszaru parku zgłoszono do ochrony na mocy dyrektywy siedliskowej EU („Dyrektywa 92/43/EWG w sprawie ochrony siedlisk naturalnych oraz dzikiej fauny i flory”) jako Special Area of Conservation. Dzięki urozmaiceniu krajobrazu i dużej mozaice siedlisk przyrodniczych występuje tu też wiele rzadkich i zagrożonych gatunków roślin i zwierząt. Z ciekawszych gatunków ornitofauny wymienić należy m.in.: bielika, orlika krzykliwego, świergotka polnego, srokosza, bociana czarnego i bociana białego. W parku Uckermärkische Seen odnotowano największe w Europie zagęszczenie miejsc lęgowych rybołowa i żurawia. Na obszarze parku zinwentaryzowano ponad 1200 gatunków roślin, spośród których niemal 1/5 jest na niemieckiej „czerwonej liście” gatunków zagrożonych. 6 Projekt "Ochrona przyrody i zrównoważony rozwój" © DFE/Eko-Unia 2.4. Struktura użytkowania gruntów Struktura użytkowania gruntów danego obszaru pozostaje w ścisłym związku z jego wartościami krajobrazowymi i przyrodniczymi. W strukturze użytkowania gruntów na obszarze działania LGD Uckermärkische Seen dominują obszary zalesione (około 47%) oraz grunty orne i użytki zielone (około 40%). Wody stojące i wody płynące zajmują około 7%, obszary zaś zabudowane i inne około 6% powierzchni. Łączna powierzchnia: 895 km² Wody 7% Grunty orne i użytki zielone 40% Obszary zabudowane i inne 6% Lasy 47% 7 Projekt "Ochrona przyrody i zrównoważony rozwój" © DFE/Eko-Unia 3. STRATEGIA ROZWOJU OBSZARU 3.1. Strategia rozwoju obszaru Uckermärkische Seen Wypracowana przez LGD Uckermärkische Seen strategia rozwoju obszaru ustanawia następujące cele: • • • • • Integracja celów ochrony przyrody z wszystkimi dziedzinami gospodarowania i użytkowania gruntów; Proprzyrodniczy i zintegrowany rozwój turystyki; Tworzenie miejsc pracy i alternatywnych źródeł dochodu dla użytkowników gruntów; Skuteczna promocja produktów regionalnych; Trwałe funkcjonowanie parku krajobrazowego jako modelowego regionu dla rozwoju ekologicznego, ekonomicznego i socjalnego. Podstawą wszelkich działań są "Wytyczne dla zrównoważonego rozwoju regionalnego w Parku Przyrody Uckermärkische Seen" oraz strategia rozwoju oparta na tych zasadach. W podanych poniżej wytycznych sformułowane są zasady, według których powinien odbywać się przyszły rozwój regionu w odniesieniu do poszczególnych dziedzin gospodarki. Według opinii Lokalnej Grupy Działania wdrażanie wytycznych powinno opierać się na następujących zasadach: 3.1.1. Rolnictwo W regionie Parku Przyrody Uckermärkische Seen należy: • zachować obszary użytkowane rolniczo, • użytkować tereny rolnicze w sposób zrównoważony i oszczędny pod względem korzystania z zasobów – tam, gdzie jest to możliwe, zgodnie z kryteriami ekologicznej uprawy gruntów, • rozszerzać przetwórstwo oraz sprzedaż własnych produktów, a także zalecać umieszczanie ich w kartach dań dużych odbiorców. 3.1.2. Gospodarka leśna W regionie Parku Przyrody Uckermärkische Seen należy zachowywać i rozwijać funkcje lasu (ochrona, wypoczynek, użytkowanie). W tym celu w regionie Parku Przyrody Uckermärkische Seen należy: • • • gospodarować lasami oraz dziką przyrodą zgodnie z umowami, przy respektowaniu miejscowych warunków przyrodniczych, rozszerzać przetwarzanie oraz sprzedaż produktów drzewnych, oferować certyfikowane drewno spełniające obowiązujące kryteria międzynarodowe oraz 8 Projekt "Ochrona przyrody i zrównoważony rozwój" © DFE/Eko-Unia • w większym stopniu stosować drewno jako źródło energii odnawialnej. 3.1.3. Turystyka • • • • • nie planuje się żadnych wielkich projektów związanych z turystyką, rozwój „małej turystyki“ w zgodzie z celami ochrony przyrody, kierowanie ruchem turystycznym w zgodzie z warunkami ochrony przyrody, stworzenie atrakcyjnej oferty (kultura, przyroda, miejscowe produkty) oraz uwrażliwienie odwiedzających na zagadnienia ochrony przyrody poprzez przekazywanie wiedzy o środowisku. 3.1.4. Rozwój przestrzenny i osadnictwo • • • • • zachowanie obszarów rolniczych, budowanie przy zachowaniu stylu typowego dla krajobrazu oraz zachowywać i/lub odtwarzanie typowej struktury wsi, budowa głównie zdecentralizowanych oczyszczalni ścieków, wykorzystanie źródeł energii odnawialnej, jak np. drewna, słońca i wiatru oraz stabilizacja oraz wzmocnienie miejscowej komunikacji publicznej. 4. OPIS LOKALNEJ GRUPY DZIAŁANIA Lokalna Grupa Działania (niem. Lokale Aktionsgruppe, LAG) regionu Uckermärkische Seen powstała 21 stycznia 2000 roku. Jej powstanie poprzedziła seria warsztatów lokalnych, które przeprowadzono w latach 19981999. Podczas warsztatów, które związały i zaktywizowały partnerów zainteresowanych rozwojem regionu, opracowano wspólną wizję rozwoju obszaru Uckermärkische Seen, przeprowadzono analizę SWOT dla regionu oraz opracowano kryteria wyboru projektów. Po założeniu Lokalnej Grupy Działania (LGD), od stycznia 2000 roku, rozpoczęto przygotowania „Strategii rozwoju regionalnego (koncepcja)”. Prace nad nią ukończono w marcu 2001 roku. W marcu 2002 Lokalna Grupa Działania wygrała konkurs LEADER+. W skład LGD wchodzą przedstawiciele inicjatyw lokalnych i partnerów reprezentujących wszystkie ważne dziedziny związane z gospodarowaniem i ochroną terenu parku krajobrazowego. Członkami Lokalnej Grupy Roboczej są przedsiębiorstwa, stowarzyszenia, związki celowe, instytucje i urzędy, których działalność została zarejestrowana w tym regionie. Liczba członków celowo została utrzymana na niewielkim liczbowo poziomie, tak aby rzeczywiście odpowiadała warunkom tworzenia „inicjatyw oddolnych”. Obecnie do Grupy Roboczej należy 71 instytucji, stowarzyszeń, przedsiębiorców i gmin. (Załącznik 2 i Załącznik 3) Dodatkowo w prace Lokalnej Grupy Działania włącza się Forum Regionalne złożone z 16 członków stowarzyszonych. Dzięki temu osiągnięto lepszą przejrzystość i udział społeczny w funkcjonowaniu LGD. 9 Projekt "Ochrona przyrody i zrównoważony rozwój" © DFE/Eko-Unia Struktura Leader+ Towarzystwo Feldberg-Uckermärkische Seenlandschaft e.V. jednostka zarządzająca Zarząd Parku Przyrody & WWF Lokalna Grupa Działania Forum Regionalne Interesariusze Decydenci 4.1. Zadania LGD regionu Parku Przyrody Uckermärkische Seen: - sporządza strategię rozwoju regionu i aktualizuje ją; - decyduje o wyborze projektów służących realizacji strategii rozwoju; podstawą wyboru projektu jest „Katalog kryteriów”, który LGD opracowuje i zatwierdza zgodnie ze strategią rozwoju i który w razie potrzeby aktualizuje; - inicjuje i koordynuje projekty służące realizacji strategii rozwoju; - przyczynia się, dzięki wiedzy i doświadczeniu swoich członków, do stworzenia sieci informacyjnej, która jest wykorzystywana głównie przez biuro, członków oraz partnerów LGD, jak również przez podmioty zaangażowane w projekty, do realizacji w/w celów i uzyskania efektów synergii; - oferuje wsparcie dla podmiotów zaangażowanych w projekty na wszystkich płaszczyznach dostępnych członkom LGD; - informuje społeczeństwo o decyzjach, ważnych sprawach i przedsięwzięciach LGD; - dba o udostępnienie i wymianę wyników oraz doświadczeń w ramach sieci. 10 Projekt "Ochrona przyrody i zrównoważony rozwój" © DFE/Eko-Unia 4.2. Sposób pracy Lokalnej Grupy Działania Członkowie LGD spotykają się minimalnie cztery razy w roku. W przypadku dostępnych środków finansowych LGD otwiera biuro realizujące następujące zadania: - prace projektowe (przygotowanie, wsparcie), - zarządzanie środkami finansowymi w ramach odpowiedzialności całkowitej Towarzystwa Wspierającego Feldberg-Uckermäkische Seenlandschaft e.V., - organizacja/koordynacja, - współpraca ze społeczeństwem/public relations. 4.3. Członkostwo Członkami LGD mogą zostać instytucje, których siedziba znajduje się na terenie objętym projektem. Członkostwo instytucji w LGD rozpoczyna się wraz z podpisaniem regulaminu i kończy się wraz z wystąpieniem tej instytucji z LGD lub jej likwidacją, jak również poprzez wykluczenie w razie wykroczeń wobec postanowień regulaminu. LGD powinna być wyważonym i reprezentatywnym ugrupowaniem partnerów pochodzących z różnych społeczno-ekonomicznych obszarów Parku Przyrody Uckermärkische Seen. Udział urzędów oraz władz w członkostwie nie może przekraczać 50%. O przyjęciu lub wykluczeniu członków decyduje LGD większością 2/3 głosów. Przedstawiciele lub zastępcy instytucji członkowskich w LGD informują reprezentowane przez siebie instytucje o decyzjach oraz przedsięwzięciach LGD i przyczyniają się w ramach własnych działań do pomyślnej realizacji projektów. 4.4. Prawo głosowania Każdy członek ma jeden głos. Uchwały podejmowane są zaś większością 2/3 głosów wszystkich obecnych na spotkaniu. 4.5. Reprezentowanie LGD LGD wybiera jednego rzecznika oraz dwóch zastępców rzecznika Lokalnej Grupy Działania. Rzecznicy reprezentują interesy oraz sprawy LGD w kontaktach ze społeczeństwem. Rzecznik i jego zastępcy utrzymują kontakt LGD z biurem. Cztery razy w roku przedstawiciele 13 regionów Leader+ z Brandenburgii spotykają się w celu wymiany doświadczeń, przedyskutowania stanu wdrażania i optymalizacji wspólnych inicjatyw. Przykładem współpracy ponadregionalnej LGD Uckermärkische Seen są obecnie projekty „Wspólne oznakowanie tras turystycznych“ oraz „Projekt modelowy – zmiany demograficzne na obszarach wiejskich“ prowadzone 11 Projekt "Ochrona przyrody i zrównoważony rozwój" © DFE/Eko-Unia wspólnie z Lokalną Grupą Działania Uckerregion oraz Fläming-Havel. Regularnie prowadzone są również szkolenia, wykłady i spotkania w innych regionach, służące wymianie doświadczeń w zakresie realizowanych projektów oraz dotyczące możliwej współpracy międzyregionalnej. Obecnie podejmowane są również starania na rzecz rozwinięcia współpracy transgranicznej. Nawiązano m.in. kontakty z decydentami fińskimi, które w najbliższej przyszłości zaowocują najprawdopodobniej opracowaniem konkretnych projektów. W pierwszym kwartale 2006 roku obszar Parku odwiedzą też przedstawiciele LGD z Polski. 5. SYSTEM OCENY PROJEKTÓW Dla zapewnienia optymalnej realizacji opracowanej przez LGD strategii rozwoju oraz sprawnej oceny napływających wniosków o finansowanie inicjatyw regionalnych opracowano i przyjęto odpowiednie kryteria oceny projektów. W ocenie projektów brane jest pod uwagę ich znaczenie dla ochrony i/lub zachowania walorów przyrodniczych i krajobrazowych regionu Uckermärkische Seen oraz wkład projektu w rozwój gospodarczy i socjalno – kulturowy. W ocenie duże znaczenie ma przewidywany wpływ projektu na zachowanie różnorodności gatunków i siedlisk oraz zachowanie i poprawę zasobów środowiskowych niezbędnych do życia. Ważnym kryterium oceny jest zarówno tworzenie nowych źródeł dochodów dla miejscowych przedsiębiorstw jak i ochrona istniejących oraz tworzenie nowych miejsc pracy. Dodatkowym atutem dla projektu jest jego przewidywany efekt dla rozbudowy regionalnych sieci i związków gospodarczych oraz dla wsparcia istniejącej lub zainicjowania nowej współpracy pomiędzy podmiotami działającymi w regionie. Poniżej (Tab.1) przedstawiono w formie tabelarycznej szczegółowe kryteria Ocena według Ocena Ocena trwałoś ci oceny projektów. poszczególnych kompleksowa przedsięwzięcia System oceny projektów • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • Kryteria ogólne Zgodnośc ze strategią i wytycznymi Regionalnej Strategii Rozwoju regionu Parku Uckermärkische Seen Udział w przygotowaniu, realizacji i kontynuacji projektu lokalnych społeczności/ lokalnych przedsiębiorstw Udział własny partnerów projektu (finansowy, materialny, zasoby ludzkie, wiedza, doświadczenie) Powiązania z lokalnymi sektorami gospodarki i/ lub inicjatywami regionalnymi INANSOWANIE PROJEKTÓW Wsparcie dla komunikacji Oddziaływanie multiplikacyjne projektu (Tworzenie nowych partnerstw, związków i inicjatyw wewnątrz i/ lub na zewnątrz regionu których działanie jest zgodne z wytycznymi zrównoważonego rozwoju regionu) Wsparcie rozwoju, podniesienie kwalifikacji i wiedzy społeczności lokalnej, turystów i przedsiębiorców odnośnie ochrony przyrody i ochrony środowiska Kryteria ekologiczne Ochrona/ zachowanie gatunków i siedlisk przyrodniczych Zrównoważone użytkowanie zasobów (przyroda, zasoby naturalne, zasoby ludzkie) Obniżenie zużycia zasobów (energii, wody, paliw, powierzchni) Zmniejszenie obciążeń dla środowiska (odpady, emisje, imisje, harmonia krajobrazu) Wsparcie dla regionalnego obiegu energii Wsparcie dla energii odnawialnej Kryteria ekonomiczne Trwałość rozwiązań dla gospodarki Zgodność z wytycznymi rozwoju regionalnego Wzrost przychodu dla regionu Odziaływanie na podstawy gospodarcze (zasoby naturalne, środowisko, krajobraz, osadnictwo zasoby ludzkie) Wsparcie dla lokalnej sieci gospodarczej Podniesienie wartości gospodarczej regionu Wsparcie dla produkcji regionalnej Wsparcie i współpraca z lokalnymi rzemieślnikami (lub spóldzielniami rzemieślników) Kryteria socjalno - kulturowe Tworzenie i zapewnienie miejsc pracy Zachowanie/ rozwój krajobrazu kulturowego, regionalnej różnorodności i tradycji Zachowanie/ wsparcie typowego, tradycyjnego rzemiosła i/ lub typowej regionalnej zabudowy wiejskiej Zapewnienie harmonijnego rozwoju osadnictwa z uwzględnieniem powiązań z przyrodą i kulturą regionu Zachowanie/ poprawa jakości życia na obszarach wiejskich poprzez zapewnienie/stworzenie podstawowych struktur zaopatrzenia (żywienia, komunikacji) i zapewnienie/ stworzenie ofert socjalnych i kulturalnych Wspieranie inicjatyw służacych poprawie zdrowotności mieszkańców Wspieranie dzieci, młodzieży, kobiet i/ lub wzmocnienie ich pozycji Wzmocnienie udziału, współdecydowania i mozliwości wpływania lokalnych społeczności na procesy decyzyjne Wzmocnienie świadomości/ poczucia wartości regionu Tab.1 kryterii + 0 - + 0 - + 6. F W samym roku 2005 wsparcie finansowe Leader+ uzyskało 26 projektów na kwotę ponad 997 000 euro. Dofinansowanie otrzymało 14 projektów komunalnych i 12 inwestycji prywatnych. Około 2/3 środków finansowych przeznaczono na projekty komunalne (użytkowe dla gmin). Wkład własny inwestorów wyniósł przy tym blisko 580 000 euro. Łączny koszt inwestycji służących realizacji strategii rozwoju obszaru Uckermärkische Seen wypracowanego przez LGD wyniósł więc w roku 2005 ponad 1 576 000 euro. Dla projektów komunalnych oraz gminnych przewidziano możliwość maksymalnego dofinansowania w wysokości do 80 %. Projekty składane przez osoby prywatne oraz 12 0 Projekt "Ochrona przyrody i zrównoważony rozwój" © DFE/Eko-Unia podmioty gospodarcze mogą otrzymać dofinansowanie sięgające maksymalnie 45 % łącznych kosztów. Duża część finansowanych projektów związana jest z rozwojem zrównoważonej turystyki. Współfinansowane jest m.in. tworzenie ścieżek rowerowych i niezbędnej infrastruktury służącej turystyce pieszej, rowerowej i kajakowej (w tym m.in. zakup sprzętu do wypożyczania i budowa przystani dla kajaków i łódek). Wspierane są inicjatywy lokalne służące promowaniu produktów regionalnych (kioski i sklepy dystrybuujące produkty regionalne), jak również rozwojowi lokalnych warsztatów rzemieślniczych (np. stolarnia wykorzystująca drewno z certyfikacją pochodzenia i prowadząca szkolenia oraz warsztat, w którym jest wyrabiana i ręcznie malowana porcelana). Wśród współfinansowanych projektów znalazły się też m.in.: • restauracja rybna (w której serwowane są ryby z jezior regionu Uckermärkische-seen), • odtworzenie starego młynu wodnego, który stanowić ma „funkcjonujące muzeum” i jest elementem polsko-niemieckiej „ścieżki młynów”, • odtworzenie typowej remizy wiejskiej, w której znajdzie się m.in. centrum kultury i muzyki oraz sala dostosowana do prowadzenia spotkań i warsztatów, • modernizacja budynku gospodarczego na potrzeby schroniska, w którym znajdą się udogodnienia dla niepełnosprawnych, • wyposażenie istniejącego Centrum Energii Odtwarzalnej w baterie i kolektory słoneczne, • oznakowanie trasy wąskotorowej, na której organizowane są dla turystów przejażdżki drezyną, oraz budowa platform parkingowych, • dostosowanie istniejącego ośrodka agroturystycznego do potrzeb prowadzenia zajęć hipoterapi dla dzieci niepełnosprawnych. 13 6. OPIS WYBRANYCH PROJEKTÓW FINANSOWANYCH PRZEZ LEADER + 6.1 Projekt oznakowania trasy drezyny dla turystów i budowy platform postojowych Drezyna Status: zrealizowano Okolice miejscowości Templin - Lychen Fürstenberg dzięki swoim wysokim walorom przyrodniczym i krajobrazowym pozostają „turystycznym centrum” regionu Uckermark. W ostatnich latach podjęto cały szereg działań na rzecz zapewnienia odpowiedniej infrastruktury dla dalszego rozwoju ruchu turystycznego w tym regionie. Jednym z przykładów zrealizowanych przedsięwzięć w tym zakresie jest projekt uruchomienia i oznakowania trasy drezyny dla turystów na odcinku łączącym miejscowości Templin, Lychen oraz Fürstenberg. Od 1996 roku oferowano atrakcję turystyczną jaką była możliwość przejażdżki drezyną. Trasa o długości ponad 30 kilometrów cieszyła się coraz większym zainteresowaniem i z czasem stała się przedsięwzięciem o bardzo dużym znaczeniu dla gospodarki tego regionu. Potencjał rozwoju ruchu turystycznego na tej trasie nie został jednak nadal wyczerpany. Jest szansa że odcinek na którym można odbyć przejażdżkę drezyną stanie się główną atrakcją turystyczną regionu – trasą łączącą najciekawsze miejsca. Jednocześnie wzdłuż trasy stworzono możliwość „zaparkowania drezyny” oraz udostępniono nowe miejsca do zwiedzania, tak aby turyści mogli zatrzymać się tu na dłużej. Cel wsparcia Leader + Instalacja tablic informacyjnych dla promocji trasy drezyny. Oznakowanie punktu wyjazdu i końca trasy w miejscowościach Templin i Fürstenberg. Zapewnienie miejsc postoju/ zaparkowania drezyny oraz organizacja punktów informacyjnych. 14 Na przystankach drezyny oraz w szczególnie ważnych punktach trasy umieszczono na dużych, czytelnych tablicach wyczerpujące informacje na temat danego obszaru. Tablice zawierają również opis interesujących miejsc na kolejnych etapach trasy wraz z informacjami o mieście i gminie oraz o walorach Parku. Informację tą wzbogacono o odpowiednie mapy i zdjęcia. Dodatkowe szyldy i znaki na trasie wskazują nazwy mijanych miejscowości, odległości i miejsca warte odwiedzenia. Dla umożliwienia turystom odpoczynku lub zwiedzania ciekawych miejsc położonych wzdłuż trasy drezyny, zbudowano platformy postojowe. Na tablicach informacyjnych obok platformy postojowej umieszczono informacje o odległościach do punktów wartych odwiedzenia. 15 6.2. Promocja i sprzedaż naturalnych produktów regionalnych Punkt sprzedaży naturalnych produktów spożywczych w miejscowości Templin Status: zrealizowano Istniejący wcześniej jedyny sklepik z naturalną żywnością, który funkcjonował na dworcu kolejowym w miejscowości Templin został zamknięty. Tą niszę zagospodarował właściciel piekarni VollkornMühlen Bäckerei Krämer który jest producentem artykułów spożywczych z naturalnych składników. Nowo utworzony punkt sprzedaży oferuje i promuje nie tylko produkty piekarni Kramera ale również innych, regionalnych producentów „zdrowej żywności”. Odpowiednie miejsce do otworzenia punktu sprzedaży znalazło się w bezpośrednim sąsiedztwie rynku w miejscowości Templin. Cel wsparcia Leader + Dotacja w wysokości 45 % wartości inwestycji objęła koszty modernizacji i dostosowania pomieszczeń do funkcjonowania punktu sprzedaży produktów naturalnych. Poza dostarczaniem mieszkańcom Templin oraz gościom tego regionu całego asortymentu zdrowych, naturalnych produktów punkt sprzedaży stworzył nowe miejsca pracy i do szkolenia nowych pracowników. Dzięki organizacji miejsca sprzedaży produktów regionalnych stworzono jednocześnie możliwość lepszej promocji naturalnych produktów tego regionu. W asortymencie sprzedawanych produktów znalazły się oprócz wyrobów VollkornMühlenBäckerei Krämer również wyroby innych członków Lokalnej Grupy Działania (np. Bio-Ziegenkäserei Regowschleuse). 16 6.3 Wsparcie jeziorowej gospodarki rybackiej w Himmelpfort Wsparcie jeziorowej gospodarki rybackiej w Himmelpfort Status: zrealizowano Himmelpfort jest regionem bardzo atrakcyjnym dla turystów. Jego idylliczne położenie i liczne atrakcje przyciągają wielu odwiedzających. Obecnie wzdłuż Himmelpfort przebiega również fragment ścieżki rowerowej Berlin – Kopenhaga. Cel wsparcia Leader + W ramach projektu uporządkowano i wyremontowano i dostosowano istniejący budynek do potrzeb prowadzenia niewielkiej restauracji rybnej. Restauracja oferuje turystom 30 miejsc wewnątrz budynku oraz co najmniej 30 miejsc na zewnętrznym tarasie. Na brzegu jeziora powstał również niewielki zadaszony bar oferujący rowerzystom gorące dania. Dzięki realizacji projektu uniknięto ponadto konieczności dalszego transportu i dodatkowego pośrednictwa w sprzedaży ryb. Zapewniono 5 miejsc pracy. W czasie sezonu turystycznego restauracja zatrudnia dodatkowych pracowników. 17 6.4 Oznakowanie obszaru chronionego. Raj dla wędkarzy – krajobraz glinianek Raj dla wędkarzy – krajobraz glinianek Status: zaakceptowany do finansowania Wskutek wybierania gliny na potrzeby cegielni w okolicy Zehdenick powstało ponad 60 wyrobisk trwale wypełnionych wodą. Obszar ten określany jako “krajobraz glinianek” został współcześnie objęty ochroną prawną jako rezerwat przyrody „Fürstenberger Wald- und Seengebiet“. Części tego obszaru ze względu na występowanie siedlisk i gatunków wymienionych w załącznikach dyrektywy siedliskowej Unii Europejskiej została zgłoszona do ochrony w ramach europejskiej sieci NATURA 2000. Corocznie obszar ten odwiedza ponad 10.000 wędkarzy. Powoduje to wiele problemów związanych z parkowaniem aut, rozstawianiem namiotów na brzegach glinianek, zaśmiecaniem nabrzeży i powstającymi coraz to nowymi dzikimi wysypiskami śmieci. Takie zachowanie niektórych wędkarzy stoi w wyraźnej sprzeczności z założonymi celami ochrony tego obszaru. Cel wsparcia Leader + Zmniejszenie zagrożeń dla ochrony walorów tego obszaru poprzez wyraźne oznakowanie oraz umieszczenie informacji o obszarze chronionym i drogach dostępnych dla ruchu oraz udostępnienie w centralnym miejscu gdzie parkowane są auta kontenerów na śmieci oraz sanitariatów. Stworzenie mniejszych parkingów ułatwiających dostęp do szczególnie popularnych miejsc do wędkowania (odciążających inne miejsca). Dodatkowe tablice przy wjazdach zawierające opisy typowej fauny i flory oraz wód przeznaczonych do wędkowania i występującej tu ichtiofauny informują o obowiązujących zakazach i nakazach na terenie chronionym. 18 6.5 Zachowanie i odtwarzanie starych odmian drzew owocowych. Sad pokazowy Sad pokazowy z różnymi odmianami drzew owocowych Status: zaakceptowany do finansowania W ramach projektu badawczego prowadzonego w latach 1995-1999 w całym kraju związkowym Brandenburgia (Brandenburg) zmapowano aktualny stan drzew owocowych. Na podstawie uzyskanych danych, krajowy instytut sadownictwa założył sad modelowy z gatunkami rodzimymi. Krajowy rzeczoznawca d.s sadownictwa profesor Rudolph, w 2000 roku wybrał i udokumentował około 100 starych odmian drzew owocowych najbardziej typowych dla regionu Ueckermark. Okazał się że, wiele typowo regionalnych gatunków zachowało się dzięki jedynie kilku pozostałym drzewom, w najgorszych przypadkach pozostało w regionie Ucermark tylko jedno drzewo danej odmiany. Cel wsparcia Leader + W ramach projektu założony zostanie na obszarze przylegającym do Templina sad pokazowy z ponad 100 starymi gatunkami drzew owocowych (jabłoni). Wśród nich znajdą się zarówno odmiany o dużym znaczeniu dla przetwórstwa owoców jak i te które są charakterystyczne dla regionu oraz nie są obecnie dostępne w handlu. Dla zachowania i trwałego odtworzenia wybranych wysokopiennych starych odmian są one od kilku lat uprawiane i powinny dzięki projektowi trafiać do dalszych prywatnych ogrodów. Sad pokazowy z różnymi drzew owocowych ma dodatkowo dostarczyć informacji o starych odmianach oraz służyć celom edukacyjnym. Przy tym stanowi on nową atrakcje turystyczna dla regionu Tempelin. 19 6.6. Stolarnia i warsztat szkoleniowy – promowanie lokalnego rzemiosła Stolarnia i warsztat szkoleniowy Status: zaakceptowany do finansowania Beneficjentami projektu są stolarz i tokarz, którzy zajmują się głownie renowacją i naprawą starych okien i drzwi w historycznych budynkach regionu Uckermark oraz wytwarzaniem mebli i ram do obrazów. Warsztat wykorzystuje niemal wyłącznie drewno dostarczane przez regionalne firmy posiadające odpowiednie certyfikaty pochodzenia. Pomimo dużego zakresu prowadzony usług oba miejsca pracy nie były dotychczas dostatecznie stabilne. Cel wsparcia Leader + Stolarze rozpoczną produkcję taboretów i krzeseł oraz zaczną stosować technikę obróbki mokrego (nie wysuszonego) drzewa. Do tego niezbędne jest rozbudowanie warsztatu stolarskiego oraz zakupienie dodatkowych maszyn i narzędzi stolarskich. Prowadzone będą również kursy obróbki mokrego drzewa dla rozpowszechnienia tej niezwykle interesującej, tradycyjnej techniki stolarskiej. Dzięki temu warsztat pozyska nowych klientów oraz rozszerzy ofertę atrakcji turystycznych regionu. Celem projektu oprócz zapewnienia/ zachowania miejsc pracy dla lokalnych rzemieślników jest promowanie tradycyjnych metod stosowanych w rękodzielnictwie. 20 6.7. Odbudowa młynu wodnego Gollmitz i uruchomienie muzeum techniki Młyn wodny Gollmitz Status: zaakceptowany do finansowania Liczący sobie ponad 300 lat, średniej wielkości młyn wodny zbudowano we wsi Gollmitz na północnym brzegu przepływającej tu rzeki. W ciągu 24 godzin młyn mógł wyprodukować do 5 ton mąki. W latach 50 – tych XX wieku zaprzestano jednak użytkowania tego obiektu. Liczące sobie ponad 100 lat urządzenia młynarskie zostały rozebrane i pozostawione w budynku. Ten cenny, niepowtarzalny, historyczny zabytek techniki mógłby zostać zupełnie zniszczony i zapomniany. Uszkodzenia budynku nie pozwalały na ponowne zamontowanie i uruchomienie tych urządzeń. Cel wspacia Leader + W pomieszczeniach budynku młynu wodnego Gollmitz powstanie interaktywne muzeum techniki. Odwiedzający będą mogli poznać historyczną technologię i porównać z nowoczesnymi rozwiązaniami. Uruchomione zostaną urządzenia młynarskie i żarna mielące ziarno na mąkę i śrutę. Zamierzeniem jest stworzenie żywego, funkcjonującego pomnika ponad stuletniej współpracy człowieka z siłami natury. Młyn ten jest częścią trasy polsko niemieckiego „szlaku młynów”. Po odbudowaniu starego przepustu z tzw. “młynówki” młyn może zostać wykorzystany do produkcji energii. Koło wodne zostanie uruchomione po uprzedniej rekonstrukcji. Realizacja projektu doprowadzi dodatkowo do zwiększenia atrakcyjności regionu i do ożywienia ruchu turystycznego, przy czym zapewni nowe miejsca pracy. 21 7. EWALUACJA DZIAŁAŃ LGD LEADER + W LATACH 2003-2004 Podsumowanie działań LGD Leader + Leader latach 2003-2004 Nowe miejsca pracy 12 Utrzymane/ zapewnione miejsca pracy 64 Nowe produkty 9 Nowe usługi 6 Udostępnienie nowych atrakcji turystycznych Nowe partnerstwa 10 Nowe rynki 13 85 Ocena statystyczna działania LGD Leader + (z lat 2003 -2004) • • • • Projekty zaakceptowane i zrealizowane: z tego inwestycje prywatne: z tego projekty komunalne/ gminne: Całkowita kwota wsparcia: 40 20 20 około 2,2 Mln. € Informacje na temat procesu LEADER+ w regionie Uckermärkische Seen dostępne są na stronie internetowej www.uckermaerkische-seen.de. Oprócz podstawowych danych o regionie, Parku oraz działalności LGD na stronie opublikowano strategię rozwoju regionu, kryteria oceny projektów oraz krótkie opisy realizowanych projektów lokalnych. Znajdują się tu również raporty i sprawozdania merytoryczne i finansowe z pracy LGD. Opublikowane są również protokoły z posiedzeń LGD. Warszawa, marzec 2006 Opracował Piotr Nieznański WWF Polska 22 ZAŁĄCZNIK 1. REZERWATY PRZYRODY W NATURPARK UCKERMÄRKISCHE SEEN Lp. Numer obszaru Nazwa 1. Isteniejące rezerwaty ścisłe 1.1. Thymen 11 1.2. Kernbruch 15 1.3. Milten 119 1.4. Havelufer 117 1.5. Lasy na północ od Kannenburg 1.6. Łąki w okolicy Templin 1.7. Las dębowy przy Zaarenschleuse 1.8. Lindenberge 1.9. Heidefläche südöstlich der Lindenberge 2. Rezerwaty ścisłe w trakcie ustanawiania 2.1. Strom Mathildenhof 67 2.2. Am Stoitzsee 15 2.3. Ungeteilte Heide 2.4. Ostufer Barberowsee 2.5. Barberow-Senke 2.6. Clöwen 2.7. Ostufer Hardenbecker Haussee 3. Planowane rezerwaty ścisłe 3.1. Leuenbruch 3.2. Sukzessionsfläche bei Krams 3.3. Retzower Heide 261 3.4. Küstriner Bach 30 3.5. Suckowseen 82 3.6. Stromtal bei Kröchlendorff 56 3.7. Halbinsel Großer Lychensee 33 3.8. Wolfsbruch-Stübnitzsee 30 3.9. Erweiterung Thymen-Hegesteinbach 162 3.10. Molkenkammersee 132 3.11. Himmelpforter Heide 49 3.12. Moddersee 21 3.13 Kuhzer See 39 3.14 Hohe Heide 124 3.15 Buchenwald bei Densow Powierzchnia (ha) 735 68 120 48 175 62 675 167 3 19 381 23 1247 115 84 29 23 ZAŁĄCZNIK 2. PRZYKŁADOWI CZŁONKOWIE LAG UCKERMÄRKISCHE SEEN: Rolnictwo, leśnictwo, rybołówstwo • • • • • • • • • Związek rolników (Bauernverband Oberhavel) Stowarzyszenie Ochrony i Pielęgnacji Krajobrazu (Landschaftspflegeverein Norduckermärkische Seenlandschaft e.V.) Związek Gminny Kobiet (Kreislandfrauenvereinigung Oberhavel) Spółka Rolna (Agrargenossenschaft Beenz e.G). Stowarzyszenie Rolników (Landwirtschaftliche Genossenschaft Röddelin e.G.) Spółka z o.o. Uckermark Fisch GmbH Zarząd Gospodarki Leśnej (Forstverwaltung Stadt Templin) Tartak (Sägewerk Bohm Hardenbeck) Przedsiębiorstwo Rybackie Seenfischerei Himmelpfort Turystyka/edukacja /zdrowie • • • • • • Stowarzyszenie turystyczne - Tourismusverband Uckermark e.V. TourismusServiceTemplin e.V. Towarzystwo Muzealnictwa i Turystyki - Gesellschaft für Museum und Touristik Mildenberg mbH Zamek Boitzenburg KG Zrzeszenie Breitensport e.V. Lychen Spółka z o.o. NaturTherme Templin GmbH Urzędy/biura/zarządy • • • • • • • • Gmina Boitzenburger Land Gmina Nordwestuckermark Urząd d.s. Rolnictwa Amt Landkreises Uckermark Urząd Gospodarki i Rozwoju Regionalnego Landkreises UM Urząd d.s. Leśnictwa Templin Urząd Ochrony Przyrody i Planowania Krajobrazu Landkreises Oberhavel Zarząd Parku Uckermärkische Seen Urząd Miasta Lychen Ochrona przyrody/ochrona środowiska • • • Stowarzyszenie na rzecz ochrony krajobrazu Feldberg-Uckermärkische Seenlandschaft e.V. Bund für Umwelt und Naturschutz Deutschland (BUND), Kreisverband Uckermark Fundacja WWF Niemcy, Biuro Projektu Uckermark Warsztaty/przedsiębiorcy • • • • Kreishandwerkerschaft Uckermark Unternehmervereinigung Uckermark Spółka z o.o.- AQUA Zehdenick GmbH Spółka z o.o. -Früchtezauber GmbH Boitzenburg 24 ZAŁĄCZNIK 3. PEŁNY SKŁAD LAG: Rolnictwo/leśnictwo/rybołówstwo 1. Bauernverband Oberhavel 2. Landschaftspflegeverein Norduckermärkische Seenlandschaft e.V. 3. Kreislandfrauenvereinigung Oberhavel e.V. 4. Agrargenossenschaft Beenz e.G. 5. Uckermark Fisch GmbH 6. Forstverwaltung Stadt Templin 7. Sägewerk Bohm Hardenbeck 8. Seenfischerei Himmelpfort 9. Energie GbR, Dr. Jähne Turystyka/edukacja/zdrowie 10. Tourismusverband Uckermark e.V. 11. TourismusServiceTemplin e.V. 12. Gesellschaft für Museum und Touristik Mildenberg mbH 13. Schloss Boitzenburg KG 14. Förderverein Breitensport e.V. Lychen 15. NaturTherme Templin GmbH 16. Heimatverein Annenwalde 17. Herr Seidler, Mühle Templin 18. SLH Thomsdorf „Sommerland“ 19. Familie Schimke, Bibertours Hindenburg 20. Christoph Thum, Naturparkstreifzüge 21. Herr Decker, Biwakplatz Röddelin 22. Herr Beuing, Puppentheater Lampion 23. Herr Haberland, Bistro Thomsdorf 24. Frau Rohde, Haus des Gastes Himmelpfort 25. Touristik GbR Lübbesee 26. Wassermühle Gollmitz e.V. 27. Herr Schaaf, Bootshaus Himmelpfort 28. Herr Frenzel, Radromantik Zehdenick 29. Herr Müller-Hagenbeck, Seerestaurant am Kap 30. Kammerphilharmonie Uckermark e.V. 31. Verein Neue Wege 2005 e.V. 32. Reederei Knaack & Kreyß 33. Thomas Köbcke, Radwanderherberge Zehdenick 34. Hotel und Restaurant Fährkrug GmbH und Co. KG, Marina Tietz 35. Sabine Sturm, Hippocampus, Burgwall 36. Christiane Westphal-Wollenberg, Rosalienhof, Beenz 37. Heiko Rips, Wellness, Retzow 38. Mathias Ambellan, Lychen 39. Wohnungsbaugenossenschaft Templin, Frau Füchsel 40. Domino e.V., Templin Urzędy/biura/zarządy 41. Stadtverwaltung Fürstenberg/Havel 42. Gemeinde Boitzenburger Land 43. Gemeinde Nordwestuckermark 25 44. Landkreis Uckermark 45. Amt für Forstwirtschaft Templin 46. Landkreis Oberhavel 47. Naturparkverwaltung Uckermärkische Seen 48. Stadtverwaltung Lychen 49. Stadtverwaltung Zehdenick Ochrona przyrody/ochrona środowiska 50. Förderverein Feldberg-Uckermärkische Seenlandschaft e.V. 51. Bund für Umwelt und Naturschutz Deutschland (BUND), Kreisverband Uckermark 52. Umweltstiftung WWF-Deutschland, Projektbüro Uckermark 53. Die Naturfreunde e.V. Regionalgruppe Obere Havel Warsztaty/przedsiębiorcy 54. Kreishandwerkerschaft Uckermark 55. Unternehmervereinigung Uckermark 56. AQUA Zehdenick GmbH 57. Früchtezauber GmbH Boitzenburg 58. Bauernkäserei Wolters GmbH 59. Ziegenkäserei am Schleusenhof Regow 60. Lew-VollkornMühlenBäckerei Krämer 61. FWS Templin 62. Stephan-André Hahn, Holzbildhauer 63. Herr Köller, Bio-Eis-Herstellung 64. Frau Cenit, Porzellanmanufaktur 65. Herr Peter, Irrgarten an der Therme Templin 66. Herr Schulz, Wasserwanderrastplatz Zehdenick 67. Frau Schuberth, Augustfelde 68. Frau Buchwald, Tischlerei Christianenhof von Oppen GbR 69. Frau Gey 70. Frau Schulze & Herr Lehmann 71. Frau Illchmann, Kunstkaten Thomsdorf 26 ZAŁĄCZNIK 4. PROJEKTY STYCZEŃ 2006) ZAAKCEPTOWANE W ROKU 2005 (WYCIĄG Z RAPORTU Z DZIAŁANIA LAG, Projekty zaakceptowane w roku 2005 Beneficjent/Projekt Frau Schuberth, Ośrodek hipoterapii Spółka Jähne/Marquardt / Instalacja baterii słonecznych Jednostka zarządzająca / Zarządzanie Miasto Templin / Ogród starych odmian Ulotka – walory Parku Ulotka - szlaki wodne Ulotka - turystyka piesza Broszura informacyjna Himmelpfort Miasto Lychen /Oznakowanie trasy rowerowej Bistro Thomsdorf / Haberland & Nützel GbR Oznakowanie dla Parku Miasto Zehdenick / Krajobraz glinianek- ścieżka do cegielni Wypożyczalnia łódek Lübbesee / Pani Achard Gościniec Himmelpfort / Pani Rohde Stolarnia Christianenhof / Pani Buchwald Biuro turystyczne / Rodzina. Schimke Młyn wodny Gollmitz / Muzeum Młyn wodny Gollmitz / Koło wodne Scieżka bez barier dla niepełnosprawnych Lychen Dzień Regionu / Miasto Templin Schronisko dostosowane dla niepełnosprawnych Thomsdorf / Pan Leichnitz Pomost w Himmelpfort Dom Kultury Quillow Warsztaty kulturalne Projekt demograficzny Studium wykonalności dla młynu Lychen Suma Łączny koszt w EURO 9.446,67 Kwota Udział dofinansowania procentowy w EURO dofinansowania 4.251,00 45% 163.860,00 62.500,00 97.178,00 5.020,90 5.020,90 5.020,90 6.248,92 5.020,00 44.066,67 5.728,89 73.737,00 50.000,00 77.742,00 4.016,72 4.016,72 4.016,72 4.999,14 4.016,00 19.830,00 2.578,00 45% 80% 80% 80% 80% 80% 80% 80% 45% 45% 23.264,00 143.204,44 10.171,11 17.296,71 140.000,89 131.084,00 23.196,00 200.000,00 20.681,00 18.611,00 64.442,00 4.577,00 7.783,00 63.000,40 104.867,20 10.438,20 159.983,71 16.544,00 80% 45% 45% 45% 45% 80% 45% 80% 80% 126.523,29 105.106,17 174.058,00 43.384,00 24.000,00 16.630,00 1.670.211,46 56.935,48 47.297,77 139.246,40 16.830,00 24.000,00 13.304,00 1.047.063,46 Źródło: „Jahresbericht des Regionalmanagements der Lokalen Aktionsgruppe Naturparkregion Uckermärkische Seen für das Jahr 2005“ Opracowano na podstawie raportów z działania LAG Uckermärkische Seen ( z lat 2003 – 2005) oraz w oparciu o informacje udostępnione przez WWF Niemcy i informacje umieszczone na stronie internetowej www.uckermaerkische-seen.de Zdjęcia wykorzystane na stronie tytułowej zostały udostępnione przez WWF Niemcy. W opisie projektów finansowanych przez Leader + wykorzystano format opisu i zdjęcia ze strony internetowej www.uckermaerkische-seen.de 27 45% 45% 80% 45% 100% 80%