rozdział i - Powiatowy Urząd Pracy w Tczewie
Transkrypt
rozdział i - Powiatowy Urząd Pracy w Tczewie
Ranking zawodów deficytowych i nadwyżkowych w powiecie tczewskim za I półrocze 2014 rok Tczew, październik 2014r. SPIS TREŚCI WSTĘP ……………………………………………………………………………... 3 ROZDZIAŁ I Ogólna charakterystyka rynku pracy ……………………………………………….. 7 ROZDZIAŁ II Analiza bezrobocia według zawodów /grup zawodów/ ……………………………. 17 ROZDZIAŁ III Analiza ofert pracy według zawodów /grup zawodowych/ ………………………… 23 ROZDZIAŁ IV Analiza zawodów deficytowych i nadwyżkowych…………………………………. 29 WNIOSKI …………………………………………………………………………. 41 2 WSTĘP Cel opracowania Monitoring zawodów deficytowych i nadwyżkowych stanowi jedną z form obserwacji lokalnego rynku pracy prowadzoną przez urzędy pracy. Jako niezbędny element polityki przeciwdziałania bezrobociu i promocji zatrudnienia jest analizą zachodzących na danym obszarze zmian, zarówno w strukturze zatrudnienia jak i strukturze zawodowej osób bezrobotnych. Przedstawiony raport zawodów deficytowych i nadwyżkowych jest źródłem informacji dla: określenia kierunków i natężenia zmian zachodzących w strukturze zawodowo-kwalifikacyjnej na lokalnym rynku pracy, stworzenia bazy informacyjnej dla opracowania przyszłych struktur zawodowo-kwalifikacyjnych w układzie lokalnym, określenia odpowiednich kierunków szkolenia bezrobotnych, zapewniając większą efektywność organizowanych szkoleń, wskazywania zmian zachodzących na rynku pracy, które mogą być wykorzystywane przez szkoły ponadgimnazjalne w procesie kształcenia młodzieży, podnoszenia jakości poradnictwa zawodowego poprzez wskazanie zawodów deficytowych i nadwyżkowych, usprawnienia pośrednictwa pracy poprzez uzyskanie informacji o planowanych ofertach pracy na przyszły rok oraz przewidywanej liczbie absolwentów według zawodów, ułatwienia realizacji programów specjalnych dla aktywizacji osób długotrwale bezrobotnych w celu promowania ich ponownego zatrudnienia. Opracowanie analiz rynku pracy, w tym prowadzenie monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych jest zadaniem zarówno województwa jak i samorządu powiatu w zakresie polityki rynku pracy zgodnym z zapisami Ustawy z dnia 20 kwietnia 2004r o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy. 3 Nowa statystyka z zakresu stosowania zawodów i specjalności bezrobotnych zarejestrowanych w urzędach pracy sporządzana jest na podstawie Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 27 kwietnia 2010r. w sprawie klasyfikacji zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy oraz zakresu jej stosowania (Dz.U. z 2014r., poz. 760 z późn. zmianami). Załącznikiem do rozporządzenia jest struktura klasyfikacji, która stanowi pogrupowany spis zawodów i specjalności (prac) wykonywanych na rynku pracy. Konieczność opracowania nowej klasyfikacji zawodów i specjalności została podyktowana przede wszystkim zmianą Międzynarodowego Standardu Klasyfikacji Zawodów, który jest zalecany krajom członkowskim Unii Europejskiej przez EUROSTAT do stosowania w badaniach statystycznych. Opracowanie nowej klasyfikacji wynikało m.in. z takich potrzeb jak: pojawienie się nowych zawodów i specjalności odzwierciedlających zmiany, jakie zaszły na rynku pracy wraz z wprowadzeniem nowych technologii charakterystycznych dla gospodarki opartej na wiedzy, wyłączenia z ewidencji tych zawodów i specjalności, które już nie funkcjonują na rynku pracy lub wykonywane są przez nieliczne osoby, uwzględnienie zawodów w aktualnej klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego, ujęcie aktualnych zawodów regulowanych prawnie, zapewnienie ujednolicenia nazewnictwa i grupowania zawodów/specjalności dla ułatwienia międzynarodowego pośrednictwa pracy (w tym EURES). Niezbędnym źródłem informacji do prowadzenia monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych w powiecie tczewskim są dane zgromadzone w statystykach Powiatowego Urzędu Pracy w Tczewie jako zbiór zawodów i specjalności zarejestrowanych osób bezrobotnych oraz ofert pracy. W poniższym opracowaniu szczegółowej analizie zostaną poddane grupy duże ( kod 2 cyfrowy) i grupy elementarne (kod 4 cyfrowy). Prezentowany raport ma charakter głównie diagnostyczny, daje możliwość oceny rozwoju lokalnej gospodarki poprzez śledzenie struktury bezrobotnych 4 według ostatniego miejsca pracy i zgłaszanych ofert pracy w ujęciu klasyfikacji działalności. Przez Zawód nadwyżkowy należy rozumieć zawód, na który występuje na rynku pracy mniejsze zapotrzebowanie, niż liczba osób poszukujących pracy w tym zawodzie. Przez zawód deficytowy należy rozumieć zawód, na który występuje na rynku pracy wyższe zapotrzebowanie, niż liczba osób poszukujących pracy w tym zawodzie. Przez Zawód w równowadze należy rozumieć zawód, na który występuje na danym rynku pracy takie samo zapotrzebowanie jak liczba osób poszukujących pracy w tym zawodzie. Klasyfikacja jest pięciopoziomowym, hierarchicznie usystematyzowanym zbiorem zawodów i specjalności występujących na rynku pracy. Struktura klasyfikacji oparta jest na systemie pojęć, z których najważniejsze to zawód, specjalność, umiejętność oraz kwalifikacje zawodowe. Zawód zdefiniowany został jako zbiór zadań wyodrębnionych w wyniku społecznego podziału pracy, wykonywanych stale lub z niewielkimi zmianami przez poszczególne osoby i wymagających odpowiednich kwalifikacji zdobytych w wyniku kształcenia i praktyki. Zawód może dzielić się na specjalności. Specjalność jest wynikiem podziału pracy w ramach zawodu, zawiera część czynności o podobnym charakterze. Umiejętność określono jako sprawdzoną możliwość wykonywania odpowiedniej klasy zadań w ramach zawodu, natomiast przez kwalifikacje zawodowe rozumiane są układy wiedzy i umiejętności wymagane do realizacji składowych zadań zawodowych. 5 Cel opracowania jest zgodny z założeniami i merytorycznymi zaleceniami prowadzenia monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych. Opracowanie zawiera analizę skali i struktury bezrobocia w grupach i zawodach oraz popytu na pracę dla poszczególnych zawodów z punktu widzenia ofert zatrudnienia zgłaszanych do Urzędu Pracy w Tczewie. Podstawa opracowania Podstawą niniejszego opracowania są: - dane zgromadzone w Powiatowym Urzędzie Pracy, dotyczące osób bezrobotnych oraz zgłoszonych ofert pracy według zawodów i specjalności, a także zgłoszonych ofert pracy według Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD), - sprawozdanie o rynku pracy MPiPS-01, - załącznik 2 do sprawozdania MPiPS -01 – „Bezrobotni według rodzaju działalności ostatniego miejsca pracy oraz ofert pracy”, - załącznik 3 do sprawozdania MPiPS – 01- „Bezrobotni oraz oferty pracy według zawodów i specjalności”. 6 ROZDZIAŁ I OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA RYNKU PRACY Powiat tczewski położony jest w północnej części województwa pomorskiego nad Wisłą, na skraju Żuław Wiślanych, w odległości około 50 km od Gdańska. Powiat tczewski usytuowany jest przy głównym szlaku komunikacyjnym, tj. na skrzyżowaniu dwóch głównych dróg międzynarodowych łączących Trójmiasto z południem kraju oraz część północno-wschodnią z północno-zachodnią. Według stanu na koniec grudnia 2013r. liczba ludności powiatu wyniosła 115 962 osób, z czego w gminie miejskiej Tczew – 60 610 mieszkańców, w gminie Gniew – 15 875 mieszkańców, w gminie Morzeszczyn - 3 807 mieszkańców, w gminie Pelplin - 16 675 mieszkańców, w gminie Subkowy - 5 487 mieszkańców, w gminie Tczew – 13 508 mieszkańców. Przez powiat tczewski przebiegają ważne szlaki komunikacji kolejowej i drogowej, które są systematycznie ulepszane i rozbudowywane we wszystkich kierunkach, czego przykładem jest również wciąż rozbudowywana autostrada, mająca zapewnić lepsze połączenia nie tylko z pozostałymi regionami kraju, ale również z Europą. Położenie powiatu w znacznym stopniu określa kierunki rozwoju. Przez jego obszar przebiega droga krajowa nr 91 stanowiąca połączenie z Trójmiastem (35 km - porty trójmiejskie, lotnisko w Rębiechowie, bazy promowe), z Gniewem (28 km - Zamek Krzyżacki), z Pelplinem (26 km - Katedra Pelplińska, Muzeum Diecezjalne). Przez powiat przebiega również droga krajowa nr 22 będąca równocześnie szlakiem komunikacyjnym na trasie Starogard Gdański – Malbork – Elbląg. Bardzo ważne znaczenie komunikacyjne ma autostrada A -1. Jest to jednocześnie ważny korytarz tranzytowy północ – południe o długości 327,3 km łączący Rusocin – Łódź. To droga o dwóch pasach ruchu w każdym kierunku, na którym funkcjonuje kilkanaście węzłów autostradowych (Rusocin, Stanisławie, Swarożyn, Pelplin, Kopytkowo, Warlubie, Nowe Marzy, Lisewo, Dźwierzno, Turzno, Lubicz Dolny, Toruń, Odolion, Brzezie, Pikutkowo, Kowal, Kutno, Piątek, Stryków), co znacznie ułatwia dojazd do pracy mieszkańcom powiatu 7 tczewskiego zatrudnionym w miejscowościach znacznie oddalonych od miejsca zamieszkania. Tczew zajmuje powierzchnię 2226 hektarów, z czego 13,8% areału stanowią tereny komunikacji kolejowej i drogowej. Miasto Tczew jest największym ośrodkiem miejskim powiatu i również rynkiem pracy, ośrodkiem komunikacji krajowej (węzeł kolejowy) oraz odbiorcą usług i handlu, a także obszarem naukowym na poziomie szkolnictwa średniego. W kwietniu 2014 r. Powiatowy Urząd Pracy w Tczewie we współpracy z pozostałymi członkami Gdańskiego Obszaru Metropolitalnego zorganizował Międzynarodowe, Pomorskie Metropolitalne Targi Pracy i Przedsiębiorczości, które odbyły się w Gdańsku. W wydarzeniu uczestniczyli pracodawcy i organizacje wspierające przedsiębiorczość (łącznie swoje stoiska eksponowało ponad 150 wystawców). Na terenie powiatu tczewskiego według stanu na koniec grudnia 2013r. funkcjonowało 10118 podmiotów gospodarczych (gmina miejska Tczew – 5686, gmina miejsko-wiejska Gniew – 910, gmina miejsko-wiejska Pelplin – 1288, gmina wiejska Morzeszczyn – 225, gmina wiejska Subkowy – 425, gmina wiejska Tczew – 1284). Dzięki zlokalizowanej na terenie miasta i częściowo gminy wiejskiej Pomorskiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej rozwija się nowoczesna produkcja przemysłowa oparta na wysokich technologiach. Ze względu na swój międzynarodowy charakter gospodarka Tczewa nabrała znaczenia ponadlokalnego, a nawet globalnego, czego przykładem są działające w strefie ekonomicznej firmy: Flextronics International Poland Sp. z o.o. MULTI PACKAGING SOLUTIONS TCZEW SP. Z O.O Tapflo Sp. z o.o. Silgan Metal Packaging Tczew S.A. Molex Premise Networks Sp. z o.o. 8 MBF Sp. z o.o. Gemalto Sp. z o.o. Vetrex Sp. z o.o. Press – Glas S.A. Oddział w Tczewie California Trading Sp. z o. o. Sp. Kom. Metalbark sp. z o.o. S.k. Do zadań Pomorskiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej sp. z o.o. należy m.in.: prowadzenie działań promujących podejmowanie działalności gospodarczej w Strefie, obsługa inwestorów w zakresie udzielania wszelkich niezbędnych informacji, pomoc w kontaktach z odpowiednimi urzędami itp., prowadzenie przetargów lub rokowań celem ustalenia przedsiębiorców, którzy uzyskają zezwolenia na prowadzenie działalności gospodarczej na terenie Strefy, wydawanie inwestorom, w imieniu ministra właściwego do spraw gospodarki, zezwoleń na prowadzenie działalności w Strefie, zbywanie, oddawanie w użytkowanie wieczyste lub dzierżawienie gruntów i nieruchomości znajdujących się na terenie Pomorskiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej, w drodze przetargów lub rokowań, wykonywanie bieżącej kontroli działalności inwestorów w zakresie zgodności z warunkami określonymi w zezwoleniu, udostępnianie infrastruktury gospodarczej i technicznej inwestorom. Liczba bezrobotnych zarejestrowanych w końcu czerwca 2014 roku w Powiatowym w porównaniu z Urzędzie Pracy w analogicznym okresem Tczewie wynosiła roku ubiegłego - 4580 zmniejszyła osób, się o 757 osób , tj. o 14,2%. Poniżej przedstawiono liczbę bezrobotnych w odniesieniu do innych powiatów województwa pomorskiego. 9 Rys.1 Liczba bezrobotnych w powiatach województwa pomorskiego Źródło: Opracowanie Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Gdańsku Powiatowy Urząd Pracy w Tczewie obejmuje swoim zasięgiem 1 gminę miejską – Tczew, 2 gminy miejsko-wiejskie – Gniew i Pelplin oraz 3 gminy wiejskie – Tczew, Subkowy, Morzeszczyn. W ciągu 6 miesięcy zarejestrowały się 3704 osoby (rok 2013 – 4501 osób). Większość noworejestrujących się bezrobotnych stanowiły osoby poprzednio pracujące (84,2%), a także osoby rejestrujące się po raz kolejny (83,0%). Najwięcej osób bezrobotnych rejestrowało się w miesiącach: styczeń – kwiecień 2014 r. Z ewidencji osób bezrobotnych wyłączono ogółem 4614 osób ( I półrocze 2013r. – 4473 osoby). Głównymi przyczynami wyłączenia z rejestru bezrobotnych były: podjęcie pracy – 1980 osób, niepotwierdzenia gotowości do podjęcia pracy – 1277 osób, inne – 1357 osób. 10 Wśród wszystkich osób bezrobotnych zarejestrowanych w analizowanym okresie było 2491 kobiet i 2089 mężczyzn, co ilustruje poniższy rysunek. Rysunek 2. Zarejestrowani bezrobotni według płci 46% 54% kobiety mężczyźni Źródło: Opracowanie własne na podstawie badań statystycznych rynku pracy MPiPS-01 Wskaźnik stopy bezrobocia na koniec czerwca 2014 roku wyniósł 11,9% i w porównaniu do roku poprzedniego zmniejszył się o 1,8 punkta procentowego (w województwie pomorskim wyniósł – 11,8%, natomiast w kraju -12,0%). Poniższa mapka ilustruje poziom bezrobocia w odniesieniu do poszczególnych powiatów województwa pomorskiego. 11 Rys.3 Stopa bezrobocia w powiatach województwa pomorskiego Źródło: Opracowanie Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Gdańsku W analizowanym okresie 3 pracodawców działających tczewskiego dokonało zwolnień z przyczyn na terenie powiatu dotyczących zakładu pracy w następujących firmach: NOMI S.A. w Tczewie – 12 osób, POLBUD S.A. w Bielsku Podlaskim – 2 osoby, ENERGA Obsługa i Sprzedaż Sp. z o.o. w Gdańsku – 6 osób. Najliczniejszą grupę stanowili pracownicy, którym nie przedłużono umów o pracę z uwagi na likwidację stanowisk pracy. Do osób bezrobotnych będących w szczególnej sytuacji na rynku pracy zaliczono m.in. następujące grupy: Bezrobotni do 25 roku życia Najwyższy poziom rejestracji tej grupy osób bezrobotnych przypadł na miesiące maj - czerwiec, co związane było z wzmożoną rejestracją w tych 12 miesiącach absolwentów szkół ponadgimnazjalnych. W I półroczu 2014 r. zarejestrowało się 1067 osób, co stanowiło 28,8% napływu rocznego. Na koniec czerwca liczba bezrobotnych do 25 roku życia wynosiła 771 osób, tj. 16,8% ogółu bezrobotnych i w porównaniu do czerwca 2013 r. liczba ta spadła o 331 osób. Powyżej 50 roku życia W końcu czerwca zarejestrowanych było 1138 osób bezrobotnych powyżej 50 roku życia, które stanowiły 24,8% ogółu bezrobotnych (czerwiec 2013 r. – 1155 osób). W tej grupie dominowały osoby z wykształceniem gimnazjalnym i poniżej – 39,6% oraz z wykształceniem zasadniczym zawodowym – 38,4%. Długotrwale bezrobotni Liczba długotrwale bezrobotnych, tj. bezrobotnych pozostających w rejestrze powiatowego urzędu pracy łącznie przez okres ponad 12 miesięcy w okresie ostatnich 2 lat, z wyłączeniem okresów odbywania stażu i przygotowania zawodowego dorosłych, w końcu czerwca wynosiła 2293 osoby, tj. 50,1% w ogólnej liczbie bezrobotnych (czerwiec 2013r. – 2320 osób). Niepełnosprawni W końcu czerwca 2014r zarejestrowanych było 286 osób bezrobotnych niepełnosprawnych, w tym 135 kobiet, a ich udział w ogólnej liczbie bezrobotnych wynosił 6,2% (czerwiec 2013r. – 326 osób). Bezrobotni niepełnosprawni to najczęściej osoby z lekkim stopniem niepełnosprawności. Wśród osób bezrobotnych niepełnosprawnych dominowały osoby z wykształceniem zasadniczym zawodowym – 45,1% oraz z wykształceniem gimnazjalnym i poniżej – 31,8%. Ponadto 27 osób niepełnosprawnych zarejestrowanych było jako osoby poszukujące pracy. Bez kwalifikacji zawodowych Wśród do zarejestrowanych wykonywania bezrobotnych jakiegokolwiek zawodu nieposiadających potwierdzonego kwalifikacji dyplomem, świadectwem lub innym dokumentem uprawniającym do wykonywania zawodu było 1529 osób, tj. 33,4% ogółu bezrobotnych (czerwiec 2013 r. – 1695 osób). 13 Wśród ogółu bezrobotnych zarejestrowanych w urzędzie pracy najliczniejszą grupę tworzyły osoby w przedziale wiekowym od 25 do 34 lat (1308 osób, tj. 28,6% ogółu zarejestrowanych), a także osoby, które nie posiadają żadnych kwalifikacji oraz doświadczenia zawodowego. W końcu czerwca liczba zarejestrowanych bezrobotnych zamieszkałych na wsi wyniosła 1776 osób, która stanowiła 38,8% ogółu bezrobotnych. W populacji osób bezrobotnych mieszkających na wsi: 982 osoby – 55,3% to bezrobotne kobiety. Powiatowy Urząd Pracy w Tczewie zorganizował szkolenia dla osób bezrobotnych i poszukujących pracy na podstawie planu szkoleń opracowanego między innymi o wykaz zawodów deficytowych i nadwyżkowych, analizę ofert pracy będących w dyspozycji PUP oraz opinię doradców zawodowych i pośredników pracy. Osoby uprawnione miały możliwość uczestnictwa w szkoleniach o różnorodnej tematyce, których głównym celem było podniesienie kwalifikacji zawodowych, a tym samym przyczynienie się do poprawy ich sytuacji na rynku pracy. W okresie od stycznia do czerwca 2014r. skierowano na szkolenia ogółem 249 osób, z tego 32 osoby w ramach szkoleń indywidualnych. W szkoleniach uczestniczyły przede wszystkim osoby bezrobotne: bez kwalifikacji zawodowych, bez wykształcenia średniego, osoby do 30 roku życia oraz osoby powyżej 50 roku życia, niepełnosprawne, mieszkające na wsi. Wybrane obszary zawodowe zorganizowanych szkoleń: zarządzanie i administrowanie, języki obce, sprzedaż, marketing, public relations, handel nieruchomościami, architektura i budownictwo, usługi transportowe, w tym kursy prawa jazdy, informatyka i wykorzystanie komputerów, prace sekretarskie i biurowe, technika i handel artykułami technicznymi (mechanika, metalurgia, energetyka, elektryka, elektronika, telekomunikacja, miernictwo, naprawa i konserwacja pojazdów), rachunkowość, księgowość, bankowość, ubezpieczenia, analiza inwestycyjna, 14 górnictwo i przetwórstwo przemysłowe (w tym przemysł spożywczy, lekki i chemiczny). Z grupy 207 osób, które ukończyły szkolenie do dnia 30.06.2014 r. z rejestru osób bezrobotnych zostały wyrejestrowane 122 osoby (w tym 33 kobiety). Ogólny wskaźnik efektywności zatrudnieniowej wynosi - 59,0%. Bardzo ważnym elementem aktywizacji zawodowej osób bezrobotnych obok pośrednictwa pracy jest poradnictwo zawodowe, które stanowi istotną usługę rynku pracy. Usługa ta kierowana jest przede wszystkim do osób bezrobotnych i poszukujących pracy przy planowaniu drogi zawodowej poprzez udzielanie informacji zawodowych, wskazówek, porad, prowadzenie badań diagnostycznych w zakresie referencji i predyspozycji zawodowych. Zadania dotyczące problematyki poradnictwa zawodowego obejmują: udzielanie informacji o zawodach, rynku pracy oraz możliwości szkolenia i kształcenia, udzielanie porad ułatwiających wybór zawodu, zmianę kwalifikacji zawodowych, podjęcie lub zmianę zatrudnienia , w których wykorzystywane są standardowe metody dotyczące w szczególności badania zainteresowań i uzdolnień zawodowych, inspirowanie, organizowanie i prowadzenie grupowych porad zawodowych dla bezrobotnych i innych osób poszukujących pracy, udzielanie informacji i doradztwa pracodawcom w zakresie doboru kandydatów na stanowiska wymagające szczególnych predyspozycji psychofizycznych. Poradnictwo zawodowe świadczone jest między innymi w formie: porad indywidualnych i grupowych, informacji indywidualnej i grupowej. Wszystkimi formami usług doradczych objętych zostało 2526 osób, w tym 56,2% stanowiły kobiety. W ramach indywidualnych porad zawodowych przeprowadzono łącznie 3097 rozmów doradczych. Spośród klientów korzystających 15 z usług poradnictwa zawodowego znaczny odsetek stanowiły osoby, które pozostawały w rejestrze bezrobotnych w okresie do 6 miesięcy. Były to osoby głównie z wykształceniem zasadniczym zawodowym oraz gimnazjalnym i poniżej. Kolejną liczną grupą klientów korzystających z usług doradców zawodowych były osoby do 25 roku życia i osoby po 50 roku życia. W trakcie porad zawodowych opracowywany był Indywidualny Plan Działania, w którym uczestniczyło 1636 osób. W ramach poradnictwa grupowego prowadzonego przez doradców zawodowych zostały zrealizowane zajęcia o tematyce: „Indywidualny kompetencji w Plan procesie Działania – Profesjonalna poszukiwania prezentacja zatrudnienia”, „Potencjał posiadanych zawodowy a wymagania rynku pracy”, „Aktywni na rynku pracy”, „Rola planowania w skutecznym poszukiwaniu zatrudnienia”. Ponadto doradcy zawodowi wraz z pośrednikami pracy uczestniczyli w działaniach promujących postawy przedsiębiorcze tj. w giełdach i targach pracy. Giełdy pracy W analizowanym okresie w tut. Urzędzie zorganizowano 19 giełd pracy, w których udział wzięło 193 uczestników, na stanowiska: brygadzista, doradca klienta, kierowca autobusu, magazynier, młodszy operator produkcji, operator CNC, operator produkcji, operator SMT, operator wózka widłowego, pracownik do spraw higieny szkoły, robotnik gospodarczy, serwisant maszyn rolniczych, spawacz TIG, sprzątaczka, szlifierz oraz szwaczka. 16 ROZDZIAŁ II ANALIZA BEZROBOCIA WEDŁUG ZAWODÓW /GRUP ZAWODÓW/. Grupy zawodów i specjalności określone Rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 27 kwietnia 2010r. w sprawie klasyfikacji zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy oraz zakresu jej stosowania (Dz.U. z 2014 r., poz.760 z późn. zmianami) stanowią podstawę do prowadzenia badań i analiz dotyczących bieżącej sytuacji na rynku pracy. Analiza liczby osób bezrobotnych i struktury bezrobocia przynależność do uwzględniająca określony zawód danej grupy zawodowej osób długotrwale bezrobotnego, bezrobotnych i młodzieży pozwoli ocenić zagrożenia i tendencje na rynku pracy. Poszczególne grupy zawodowe zawierają zawody najsilniej reprezentowane oraz te, w których występuje deficyt. Tabela 1 Struktura bezrobotnych według grup zawodowych w powiecie tczewskim w końcu I - półrocza 2014 roku KOD GRUPY Nazwa grupy zawodowej ZAWODÓW 03 ŻOŁNIERZE SZEREGOWI Struktura bezrobotnych wg grup zawodowych (stan w końcu I półrocza 2014r.) Struktura napływu bezrobotnych według grup zawodowych w I półroczu 2014 roku 0,0983 0,0920 0,0983 0,1839 0,3194 0,3986 0,3440 0,3374 0,1229 0,2759 1,2042 1,8090 PRZEDSTAWICIELE WŁADZ PUBLICZNYCH, 11 WYŻSI URZĘDNICY I DYREKTORZY GENERALNI 12 13 KIEROWNICY DO SPRAW ZARZĄDZANIA I HANDLU KIEROWNICY DO SPRAW PRODUKCJI I USŁUG KIEROWNICY W BRANŻY HOTELARSKIEJ, 14 W HANDLU I INNYCH BRANŻACH USŁUGOWYCH 21 SPECJALIŚCI NAUK FIZYCZNYCH, MATEMATYCZNYCH, TECHNICZNYCH 17 22 SPECJALIŚCI DO SPRAW ZDROWIA 0,3196 0,3373 23 SPECJALIŚCI NAUCZANIA I WYCHOWANIA 0,8355 1,0731 1,6707 2,7592 0,0983 0,1841 0,4177 0,9505 1,6465 1,3798 0,7862 0,5826 3,0221 2,7899 0,8845 1,0423 0,1229 0,1533 1,8428 2,3912 0,9335 0,8891 1,5970 1,9926 24 25 26 31 32 33 SPECJALIŚCI DO SPRAW EKONOMICZNYCH I ZARZĄDZANIA SPECJALIŚCI DO SPRAW TECHNOLOGII INFOMACYJNO - KOMUNIKACYJNEJ SPECJALIŚCI Z DZIEDZINY PRAWA, DZIEDZIN SPOŁECZNYCH I KULTURY ŚREDNI PERSONEL NAUK FIZYCZNYCH, CHEMICZNYCH I TECHNICZNYCH ŚREDNI PERSONEL DO SPRAW ZDROWIA ŚREDNI PERSONEL DO SPRAW BIZNESU I ADMINISTRACJI ŚREDNI PERSONEL Z DZIEDZINY PRAWA, 34 SPRAW SPOŁECZNYCH, KULTURY I POKREWNYCH 35 41 42 TECHNICY INFORMATYCY SEKRETARKI, OPERATORZY URZĄDZEŃ BIUROWYCH I POKREWNI PRACOWNICY OBSŁUGI KLIENTA PRACOWNICY DO SPRAW FINANSOWO – 43 STATYSTYCZNYCH I EWIDENCJI MATERIAŁOWEJ 44 POZOSTALI PRACOWNICY OBSŁUGI BIURA 0,3931 0,3372 51 PRACOWNICY USŁUG OSOBISTYCH 6,2407 4,8437 52 SPRZEDAWCY I POKREWNI 16,1901 13,2097 1,2286 0,8890 1,2531 1,5328 53 54 PRACOWNICY OPIEKI OSOBISTEJ I POKREWNI PRACOWNICY USŁUG OCHRONY 18 61 ROLNICY PRODUKCJI TOWAROWEJ 1,3022 0,4600 62 LEŚNICY I RYBACY 0,2212 0,1534 0,1229 0,1840 9,8772 11,5879 6,7322 7,7253 0,7617 0,8584 1,4988 1,7781 6,2162 5,9781 3,4400 3,9855 63 71 ROLNICY I RYBACY PRACUJĄCY NA WŁASNE POTRZEBY ROBOTNICY BUDOWLANI I POKREWNI (Z WYŁĄCZENIEM ELEKTRYKÓW) ROBOTNICY OBRÓBKI METALI, 72 MECHANICY MASZYN I URZĄDZEŃ I POKREWNI 73 74 RZEMIEŚLNICY I ROBOTNICY POLIGRAFICZNI ELEKTRYCY I ELEKTRONICY ROBOTNICY W PRZETWÓRSTWIE 75 SPOŻYWCZYM, OBRÓBCE DREWNA, PRODUKCJI WYROBÓW TEKSTYLNYCH I POKREWNI 81 OPERATORZY MASZYN I URZĄDZEŃ WYDOBYWCZYCH I PRZETWÓRCZYCH 82 MONTERZY 4,6192 4,4452 83 KIEROWCY I OPERATORZY POJAZDÓW 3,1204 3,6483 91 POMOCE DOMOWE I SPRZĄTACZKI 4,4963 3,4028 0,6881 0,7051 11,6462 12,0172 0,9091 0,8890 0,0246 0,0307 2,6537 1,7168 92 ROBOTNICY POMOCNICZY W ROLNICTWIE, LEŚNICTWIE I RYBOŁÓSTWIE ROBOTNICY POMOCNICZY W GÓRNICTWIE, 93 PRZEMYŚLE, BUDOWNICTWIE I TRANSPORCIE 94 95 96 PRACOWNICY POMOCNICZY PRZYGOTOWUJĄCY POSIŁKI SPRZEDAWCY ULICZNI I PRACOWNICY ŚWIADCZĄCY USŁUGI NA ULICACH ŁADOWACZE NIECZYSTOŚCI I INNI PRACOWNICY PRZY PRACACH PROSTYCH 19 Najliczniej reprezentowanymi grupami zawodowymi wśród wszystkich zarejestrowanych (według dużych grup zawodowych - kod 2-cyfrowy) są: 1. „Sprzedawcy i pokrewni" – tj. 35,3% ogółu bezrobotnych. Tak wysoki poziom wskaźnika został osiągnięty głównie poprzez osoby bezrobotne posiadające zawody: sprzedawca – 542 osoby (w tym 517 kobiet), technik handlowiec - 19 osób (w tym 15 kobiet), kasjer handlowy – 18 osób (w tym 16 kobiet), doradca klienta – 18 osób (w tym 17 kobiet), telemarketer – 16 osób (w tym 12 kobiet). 2. „Robotnicy pomocniczy w górnictwie, przemyśle, budownictwie i transporcie”– tj. 25,4% ogółu bezrobotnych. W grupie tej dominującymi zawodami są: robotnik budowlany – 216 osób, robotnik drogowy – 55 osób (w tym 2 kobiety), pakowacz – 46 osób (w tym 31 kobiet), robotnik pomocniczy w przemyśle przetwórczym – 39 osób (w tym 31 kobiet), meliorant – 24 osoby (w tym 7 kobiet). 3. „Robotnicy budowlani i pokrewni (z wyłączeniem elektryków)” – tj. 21,6% ogółu bezrobotnych, gdzie znaczny odsetek stanowiły zawody: murarz – 83 osoby, monter/składacz okien – 36 osób (w tym 4 kobiety), malarz budowlany – 32 osoby (w tym 1 kobieta), cieśla – 23 osoby, monter instalacji i urządzeń sanitarnych – 23 osoby, zbrojarz – 16 osób. 4. „Robotnicy obróbki metali, mechanicy maszyn i urządzeń i pokrewni” – tworzącej 14,7% ogółu bezrobotnych. Najwięcej zarejestrowanych było w zawodach: ślusarz – 64 osoby (w tym 5 kobiet), mechanik pojazdów samochodowych – 35 osób, 20 tokarz w metalu – 20 osób (w tym 2 kobiety), szlifierz metali – 13 osób (w tym 1 kobieta), monter konstrukcji stalowych – 13 osób, 5. „Pracownicy usług osobistych”– tj. 13,7% ogółu bezrobotnych. W grupie tej przeważają osoby posiadające zawód: kucharz – 77 osób (w tym 61 kobiet), robotnik gospodarczy – 69 osób ( w tym 36 kobiet), kucharz małej gastronomii – 31 osób ( w tym 26 kobiet), fryzjer – 18 osób ( w tym 18 kobiet), barman – 17 osób ( w tym 15 kobiet). 6. Robotnicy w przetwórstwie spożywczym, obróbce drewna, produkcji wyrobów tekstylnych i pokrewni”– tj. 13,6% ogółu bezrobotnych. W grupie tej przeważały osoby posiadające zawód: przetwórca ryb – 51 osób (w tym 49 kobiet), stolarz – 43 osoby, krawiec – 32 osoby (w tym 32 kobiety), szwaczka – 22 osoby (w tym 21 kobiet), piekarz– 19 osób (w tym 2 kobiety). Biorąc pod uwagę strukturę wykształcenia osób bezrobotnych powiatu tczewskiego można zauważyć, że negatywnym czynnikiem wpływającym na zatrudnienie jest ich niski poziom wykształcenia, co w znaczny sposób wpływa na szansę podjęcia zatrudniania. Najliczniejszą grupę bezrobotnych w końcu czerwca 2014r. – 66,7% stanowiły osoby o wykształceniu zasadniczym zawodowym oraz gimnazjalnym i poniżej (w końcu czerwca 2013r. – 66,0%). Ważnym czynnikiem wpływającym na szanse uzyskania pracy jest również czas pozostawania bez pracy. W końcu czerwca 2014r. zarejestrowanych było 1640 osób pozostających bez pracy powyżej roku, tj. 35,8% ogółu bezrobotnych. W porównaniu z czerwcem 2013 r. liczba ta zwiększyła się o 46 osób, tj. o 2,8%. W rejestrach tutejszego Urzędu pozostawał wysoki odsetek osób bezrobotnych, które wykazywały bierną postawę wobec proponowanych form aktywizacji. Rejestrowali się wyłącznie w celu uzyskania ubezpieczenia zdrowotnego, bądź też z innych powodów niezwiązanych z podjęciem zatrudnienia. 21 Wykres 2. Bezrobotni zarejestrowani według zawodów w powiecie tczewskim w I - półroczu 2014 roku 600 500 400 300 200 bezrobotni ogółem w tym absolwenci Kucharz małej gastronomii Krawiec Malarz budowlany Mechanik pojazdów samochodowych Monter / składacz okien Robotnik pomocniczy w przemyśle przetwórczym Stolarz Pakowacz Przetwórca ryb Robotnik drogowy Ślusarz Robotnik gospodarczy Murarz Robotnik budowlany Sprzedawca 0 Kucharz 100 bezrobotni powyżej 12 miesięcy Źródło: Opracowanie własne na podstawie badań statystycznych rynku pracy MPiPS -01 22 ROZDZIAŁ III ANALIZA OFERT PRACY WEDŁUG ZAWODÓW /GRUP ZAWODOWYCH/. W I półroczu 2014 roku do Powiatowego Urzędu Pracy w Tczewie zgłoszono 2857 wolnych miejsc pracy i miejsc aktywizacji zawodowej (w I półroczu 2013 roku – 1554 miejsca pracy). Z ogólnej liczby zgłoszonych wolnych miejsc pracy i miejsc aktywizacji zawodowej – 615 to miejsca pracy subsydiowanej: prace interwencyjne, staże, prace społecznie użyteczne. W I półroczu 2014r. największy udział w ogólnej liczbie pozyskanych miejsc pracy miały oferty zatrudnienia w następujących grupach (kod 2-cyfrowy): 1. „Robotnicy budowlani i pokrewni (z wyłączeniem elektryków)”, w której większość stanowiły oferty w zawodach: monter/składacz okien – 112 ofert, murarz – 53 oferty, zbrojarz – 42 oferty, brukarz – 41 ofert. 2. „Robotnicy w przetwórstwie spożywczym, obróbce drewna, produkcji wyrobów tekstylnych i pokrewni”, w których znaczną część stanowiły zawody: szwaczka – 104 oferty, rzeźnik / wędliniarz – 56 ofert, przetwórca ryb – 28 ofert, krawiec - 17 ofert, stolarz – 16 ofert.. 3. „Ładowacze nieczystości i inni pracownicy przy pracach prostych”- najwięcej ofert pracy wpłynęło w zawodzie: robotnik placowy – 211 ofert. 23 4. „Sprzedawcy i pokrewni” gdzie dominowały oferty w zawodach: sprzedawca – 147 ofert, doradca klienta – 20 ofert, sprzedawca obwoźny z samochodu – 17 ofert, technik handlowiec – 10 ofert. 5. „Kierowcy i operatorzy pojazdów”, gdzie przeważały oferty w zawodach: kierowca samochodu ciężarowego – 77 ofert, kierowca operator wózków jezdniowych – 33 oferty, kierowca samochodu dostawczego – 25 ofert, kierowca autobusu – 23 oferty. 6. „Robotnicy obróbki metali, mechanicy maszyn i urządzeń i pokrewni” . W grupie tej poszukiwano głównie osób w zawodach: pozostali spawacze i pokrewni – 36 ofert, spawacz metodą TIG – 34 oferty, ślusarz – 27 ofert, operator obrabiarek sterowanych numerycznie – 22 oferty, szlifierz metali – 16 ofert. 7. „Pracownicy usług osobistych” gdzie przeważały oferty w zawodach: robotnik gospodarczy – 95 ofert, fryzjer – 14 ofert. 24 Wykres 3 Struktura ofert pracy według najliczniej reprezentowanych grup zawodowych 9% 26% 12% 12% 15% 13% 13% Robotnicy budowlani i pokrewni Robotnicy w przemyśle spożywczym, obróbce drewna, produkcji wyrobów tekstylnych i pokrewni Ładowacze nieczystości i inni pracownicy przy pracach prostych Sprzedawcy i pokrewni Kierowcy i operatorzy pojazdów Robotnicy obróbki metali, mechanicy maszyn i urządzeń i pokrewni Pracownicy usług osobistych Źródło: Opracowanie własne na podstawie badań statystycznych rynku pracy MPiPS -01 Największą liczbę wolnych miejsc pracy i miejsc aktywizacji zawodowej zgłoszonych w I półroczu 2014r. odnotowano w miesiącach: od marca do czerwca. Na tak wysoką liczbę miał wpływ wzrost liczby ofert pracy subsydiowanej (prace interwencyjne, prace społecznie użyteczne i staże) oraz sezonowej. Wykres 4. 25 Wolne miejsca pracy i miejsca aktywizacji zawodowej zgłoszone w okresie od I do VI 2014r. 600 500 400 300 200 100 Czerwiec Maj Kwiecień Marzec Luty Styczeń 0 Wolne miejsca pracy w 2014 roku Źródło: Opracowanie własne na podstawie badań statystycznych rynku pracy MPiPS -01 26 Wśród zarejestrowanych osób zagrożonych bezrobociem w I półroczu 2014r. dominowały osoby posiadające zawody takie jak: sprzedawca, robotnik budowlany, murarz, kucharz, robotnik gospodarczy, ślusarz, robotnik drogowy, przetwórca ryb z uwagi na wyższą liczbę osób bezrobotnych w stosunku do ilości zgłaszanych ofert pracy. Wykres 5. Liczba najczęściej składanych ofert pracy w odniesieniu do ilości osób zarejestrowanych w danym zawodzie w I półroczu 2014r. 600 500 400 300 200 Liczba ofert pracy Spawacz metodą TIG Pozostali spawacze i pokrewni Brukarz Zbrojarz Murarz Rzeźnik / wędliniarz ciężarowego Kierowca samochodu Robotnik gospodarczy Szwaczka Monter / składacz okien Sprzedawca 0 Robotnik placowy 100 Liczba zarejestrow anych bezrobotnych Źródło: Opracowanie własne na podstawie badań statystycznych rynku pracy MPiPS -01 27 Przyczynami, że w ewidencji osób bezrobotnych nadal figuruje tak znaczny odsetek osób w powyższych zawodach w szczególności są: brak pełnych kwalifikacji i umiejętności do wykonywania zawodu (np. obsługa kasy fiskalnej, komputera, maszyn sterowanych numerycznie), brak pełnej dyspozycyjności wymaganej przez pracodawców, brak doświadczenia zawodowego lub niewielkie doświadczenie w danym zawodzie, wzrost oczekiwań finansowych potencjalnych pracowników przewyższających proponowane przez pracodawców wynagrodzenie na poziomie najniższej pensji krajowej, niska motywacja osób bezrobotnych do pracy. W opisywanej sytuacji Powiatowy Urząd Pracy w Tczewie wychodząc naprzeciw oczekiwaniom rynku pracy podejmował szereg działań takich jak: motywowanie bezrobotnych i poszukujących pracy do kształcenia ustawicznego i aktywnego poszukania zatrudnienia, organizowanie zajęć aktywizacyjnych, realizowanie programów specjalnych dla osób w szczególnie trudnej sytuacji na rynku pracy, organizowanie szkoleń zawodowych, organizowanie staży. 28 ROZDZIAŁ IV ANALIZA ZAWODÓW DEFICYTOWYCH I NADWYŻKOWYCH Analizę zawodów deficytowych i nadwyżkowych tczewskim przeprowadzono w oparciu o wskaźniki zawarte w w powiecie zaleceniach metodycznych do prowadzenia monitoringu. Jednym z podstawowych mierników do prowadzenia monitoringu popytu i podaży na rynku pracy jest wskaźnik intensywności nadwyżki (deficytu) zawodów wyrażony ilorazem średniej miesięcznej liczby zgłoszonych ofert pracy w danym zawodzie i średniej miesięcznej liczby zarejestrowanych osób bezrobotnych w danym zawodzie. W zależności od wartości wskaźnika w przedziale od 0 do 0,9 występują zawody nadwyżkowe, w przedziale od 0,9 do 1,1 określone są zawody zrównoważone, natomiast zawody deficytowe wyrażone są wskaźnikiem powyżej 1,1. W celu zakwalifikowania danego zawodu do grupy zawodów nadwyżkowych lub deficytowych dokonano uszeregowania zawodów wg 2-cyfrowego kodu przy wykorzystaniu wskaźnika intensywności nadwyżki (deficytu) zawodów. Tabela 2 Zawody nadwyżkowe o najwyższym wskaźniku intensywności w I – półroczu 2014 roku. Kod zawodu Nazwa zawodu 243106 Specjalista do spraw marketingu i handlu 713190 Pozostali malarze Średnia miesięczna liczb ofert pracy Średnia miesięczna liczba zarejestrowanych bezrobotnych Średnia miesięczna nadwyżka podaży siły roboczej Wskaźnik intensywności nadwyżki (deficytu) zawodu 1,8333 2,0000 0,1667 0,9167 0,1667 0,3333 0,1667 0,5000 i pokrewni 722312 Szlifierz metali 2,6667 2,8333 0,1667 0,9412 723307 Mechanik maszyn i urządzeń przemysłowych 0,3333 0,5000 0,1667 0,6667 29 752208 Stolarz meblowy 1,0000 1,1667 0,1667 0,8571 912102 Praczka 0,3333 0,5000 0,1667 0,6667 832203 Kierowca samochodu osobowego 0,8333 0,1667 0,3333 0,7143 216604 Projektant grafiki 0,1667 0,5000 0,3333 0,3333 222101 Pielęgniarka 0,1667 0,500 0,3333 0,3333 411004 Technik prac biurowych 11,0000 11,3333 0,3333 0,9706 432190 Pozostali magazynierzy i pokrewni 0,3333 0,6667 0,3333 0,5000 712502 Szklarz 0,1667 0,5000 0,3333 0,3333 722304 Operator maszyn do produkcji wyrobów z drutu, lin, siatek i kabli 0,1667 0,5000 0,3333 0,3333 815702 Pracownik pralni chemicznej 0,1667 0,5000 0,3333 0,3333 962990 Pozostali pracownicy przy pracach prostych gdzie indziej niesklasyfikowani 0,5000 1,0000 0,5000 0,5000 741201 Elektromechanik 0,3333 0,8333 0,5000 0,4000 7126012 Monter sieci wodnych i kanalizacyjnych Technik budownictwa 1,0000 1,5000 0,5000 0,6667 0,5000 1,0000 0,5000 0,5000 325905 Opiekunka dziecięca 0,1667 0,6667 0,5000 0,2500 142001 Kierownik działu w handlu detalicznym 0,1667 0,6667 0,5000 0,2500 311204 30 216101 Architekt 0,1667 0,6667 0,5000 0,2500 241103 Specjalista do spraw rachunkowości 0,1667 0,6667 0,5000 0,2500 431101 Asystent do spraw księgowości 0,5000 1,0000 0,5000 0,5000 228301 Fizjoterapeuta 0,1666 0,6667 0,5000 0,2500 343403 Technik organizacji usług gastronomicznych 0,5000 1,1667 0,6667 0,4286 431102 Fakturzystka 0,3333 1,0000 0,6667 0,3333 531202 Asystent nauczyciela przedszkola Monter konstrukcji stalowych 0,1667 0,8333 0,6667 0,2000 1,6667 2,3333 0,6667 0,7143 Monter wyrobów 0,16667 0,8333 0,6667 0,2000 721404 821906 z tworzyw sztucznych 941201 Pomoc kuchenna 3,5000 4,1667 0,6667 0,8400 713203 Lakiernik samochodowy 0,5000 1,3333 0,8333 0,3750 234113 Nauczyciel nauczania początkowego 0,3333 1,3333 1,0000 0,2500 931207 Robotnik torowy 0,1667 1,1667 1,0000 0,1429 341205 Pracownik socjalny 0,1667 1,3333 1,1667 0,1250 712601 Hydraulik 1,3333 2,5000 1,1667 0,5333 751103 Przetwórca ryb 4,6667 5,8333 1,1667 0,8000 962902 Dozorca 0,5000 1,8333 1,3333 0,2727 31 751104 Rozbieracz wykrawacz 0,5000 2,1667 1,6667 0,2308 751201 Cukiernik 0,3333 2,0000 1,6667 0,1667 242222 Specjalista do spraw organizacji usług gastronomicznych, hotelarskich i turystycznych Specjalista administracji publicznej 0,1667 1,8333 1,6667 0,0909 0,5000 2,3333 1,8333 0,2143 1,5000 3,8333 2,3333 0,3913 751204 Monter instalacji i urządzeń sanitarnych Piekarz 0,6667 3,0000 2,3333 0,2222 932101 Pakowacz 5,1667 8,5000 3,3333 0,6078 722204 Ślusarz 4,5000 8,1667 3,6667 0,5510 933304 Robotnik magazynowy 0,5000 4,3333 3,8333 0,1154 512001 Kucharz 3,3333 8,0000 4,6667 0,4167 752205 Stolarz 2,6667 8,0000 5,3333 0,3333 723103 Mechanik pojazdów samochodowych Sprzątaczka biurowa 1,5000 8,5000 7,0000 0,1765 2,3333 12,5000 10,1667 0,1867 Robotnik budowlany 11,1667 30,1667 19,0000 0,3702 242217 712604 911207 931301 W powyższej tabeli przedstawione zostały zawody, w których średnia miesięczna nadwyżka siły roboczej wzrasta ze względu na przewagę liczby osób bezrobotnych rejestrujących się w danym zawodzie nad średnią miesięczną liczbą ofert zgłaszanych w danym zawodzie. 32 Spośród zawodów nadwyżkowych najwyższy wskaźnik nadwyżki osiągnęły następujące zawody: robotnik budowlany, sprzątaczka biurowa, mechanik pojazdów samochodowych, stolarz, kucharz, robotnik magazynowy. Analizując zawody nadwyżkowe i deficytowe w powiecie tczewskim należy podkreślić, że na rynku pracy częściej występują zawody o charakterze nadwyżkowym. Powodem tego jest niewystarczająca liczba zgłaszanych do tut. Urzędu ofert pracy w stosunku do ilości osób zarejestrowanych w tutejszym urzędzie posiadających powyższe zawody. Zmiany w prawie, które spowodowały, że pracodawca nie ma obowiązku zgłoszenia do Powiatowego Urzędu Pracy zatrudnienia osoby bezrobotnej, jak również fakt, że może zgłosić ofertę pracy do jednego urzędu pracy, właściwego ze względu na siedzibę pracodawcy, albo miejsce wykonywania pracy, albo innego wybranego przez siebie urzędu mają duży wpływ na ilość zgłaszanych ofert pracy. Wielu pracodawców nie zgłasza wakatów do urzędów pracy, poszukuje pracowników samodzielnie. 33 średnia miesięczna liczba ofert pracy Hydraulik Przetwórca ryb Dozorca Rozbieracz / wykrawacz Cukiernik Specjalista do spraw organizacji usług gastronomicznych, hotelarskich i turystycznych Specjalista administracji publicznej Monter instalacji i urządzeń sanitarnych Piekarz Pakowacz Ślusarz Robotnik magazynowy Kucharz Stolarz Mechanik pojazdów samochodowych Sprzątaczka biurowa Robotnik budowlany Wykres 6. Zawody nadwyżkowe w powiecie tczewskim w I połowie 2014 roku. 35 30 25 20 15 10 5 0 średnia miesięczna liczba zarejestrowanych bezrobotnych Źródło: Opracowanie własne na podstawie badań statystycznych rynku pracy MPiPS -01 34 Tabela 3 Zawody deficytowe o najwyższym wskaźniku intensywności w I półroczu 2014 roku. Kod zawodu Nazwa zawodu 961302 422201 Robotnik placowy Pracownik centrum obsługi telefonicznej (pracownik call center) Szwaczka Monter/składacz okien Rzeźnik - wędliniarz Robotnik gospodarczy Agent ubezpieczeniowy Spawacz metodą TIG Pozostali spawacze i pokrewni Zbrojarz Przedstawiciel handlowy Brukarz Kierowca operator wózków jezdniowych Glazurnik Kierowca autobusu Elektryk Operator obrabiarek sterowanych numerycznie Dekarz Kelner Krojczy Kontroler jakości wyrobów mechanicznych Cieśla szalunkowy Inżynier elektryk Opiekun w domu pomocy społecznej Technik mechanik Inkasent 753303 712501 751105 515303 332101 721206 721290 711404 332203 711601 834401 712202 833101 741103 722308 712101 513101 753202 311502 711502 215103 341203 311504 421401 Średnia miesięczna liczb ofert pracy Średnia miesięczna liczba zarejestrowanych bezrobotnych 35,1667 16,6667 1,8333 0,3333 Średnia miesięczna nadwyżka podaży siły roboczej -33,3333 -16,3333 Wskaźnik intensywności deficytu (nadwyżki) zawodu 19,1818 50,0000 17,3333 18,6667 9,3333 15,8333 9,1667 3,0000 8,3333 0,3333 6,8333 0,3333 -14,3333 -10,3333 -9,0000 -9,0000 -8,3333 5,7778 2,2400 28,0000 2,3171 27,5000 5,6667 6,0000 0,1667 0,5000 -5,5000 -5,5000 34,0000 12,0000 7,0000 8,8333 1,6667 3,8333 -5,3333 -5,0000 4,2000 2,3043 6,8333 5,5000 2,5000 1,6667 -4,3333 -3,8333 2,7333 3,3000 4,1667 3,8333 4,000 3,6667 0,3333 0,1667 0,8333 0,6667 -3,8333 -3,6667 -3,1667 -3,0000 12,5000 23,0000 4,8000 5,5000 4,3333 3,1667 1,6667 1,8333 1,3333 1,1667 0,1667 0,5000 -3,0000 -2,0000 -1,5000 -1,3333 3,2500 2,7143 10,0000 3,6667 1,1667 1,0000 1,1667 0,3333 0,1667 0,3333 -0,8333 -0,8333 -0,8333 3,5000 6,0000 3,5000 0,8333 1,0000 0,1667 0,3333 -0,6667 -0,6667 5,0000 3,0000 35 333105 712203 933390 Spedytor Parkieciarz Pozostali robotnicy pracujący przy przeładunku towarów Goniec Kierownik budowy Pozostali kierownicy do spraw innych typów usług gdzie indziej niesklasyfikowani Nauczyciel upośledzonych umysłowo (oligofrenopedagog) Pozostali pracownicy obsługi biurowej Recepcjonista hotelowy Technik geodeta Mechanik samochodów osobowych Pozostali robotnicy przy pracach prostych w przemyśle Kierowca mechanik Inżynier elektronik 962105 132301 143990 235205 411090 422401 311104 723103 932990 832201 215201 0,8333 0,8333 0,8333 0,1667 0,1667 0,1667 -0,6667 -0,6667 -0,6667 5,0000 5,0000 5,0000 0,8333 0,6667 0,6667 0,1667 0,1667 0,1667 -0,6667 -0,5000 -0,5000 5,0000 4,0000 4,0000 0,6667 0,1667 -0,5000 4,0000 0,8333 0,3333 -0,5000 2,5000 0,6667 0,1667 -0,5000 4,0000 0,8333 0,8333 0,3333 0,3333 -0,5000 -0,5000 2,5000 2,5000 0,5000 0,1667 -0,3333 3,0000 0,5000 0,5000 0,1667 0,1667 -0,3333 -0,3333 3,0000 3,0000 Ze względu na wyższą średnią miesięczną liczbę ofert pracy zgłoszonych w I półroczu 2014r. do tutejszego Urzędu od średniej miesięcznej liczby osób bezrobotnych zarejestrowanych w danym zawodzie, średnia miesięczna deficytu podaży siły roboczej uzyskała we wszystkich zawodach wartość ujemną. Z powyższych danych wynika, że najwyższy wskaźnik deficytu osiągnęły zawody: robotnik placowy, pracownik centrum obsługi telefonicznej (pracownik call center), szwaczka, monter/składacz okien, rzeźnik – wędliniarz, robotnik gospodarczy. Zawody deficytowe występują na rynku pracy znacznie rzadziej niż zawody nadwyżkowe. Jest to spowodowane tym, że istnieje większe zapotrzebowanie na pracowników o danych kwalifikacjach niż rzeczywista liczba osób bezrobotnych posiadających te kwalifikacje. 36 Należy podkreślić, że znaczną część ofert w zawodzie robotnik placowy stanowiło zatrudnienie w formie prac społecznie użytecznych. Duża liczba ofert pracy w zawodzie pracownika centrum obsługi telefonicznej (pracownika call center) wynikała ze zgłoszeń wolnych stanowisk z agencji pracy Work Service oraz LeasingTeam w Tczewie. W analizowanym okresie wysoką liczbę wolnych miejsc pracy zgłoszono w zawodzie monter / składacz okien, które były głównie zgłaszane przez agencję zatrudnienia Progres sp. z o.o. oraz przez pracodawcę Dovista Polska Sp. z o.o. Przedstawiona struktura zawodów świadczy o zdecydowanie większym na deficytowych i nadwyżkowych zapotrzebowaniu pracodawców działających pracy w powiecie tczewskim na pracowników o konkretnych rynku kwalifikacjach, w większości i średnim zawodowym. Istnieje wykształceniem zasadniczym z zatem zapotrzebowanie na młodzieży w konkretnych sprecyzowanych zawodach, a także stosowania różnorodnych działań na rzecz aktywizacji zawodowym kształcenie konieczność zawodowej osób bezrobotnych. 37 0 średnia miesięczna liczba ofert pracy Elektryk Kierowca autobusu Glazurnik Kierowca operator wózków jezdniowych Brukarz Przedstawiciel handlowy Zbrojarz Pozostali spawacze i pokrewni Spawacz metodą TIG Agent ubezpieczeniowy Robotnik gospodarczy Rzeźnik - wędliniarz Monter / składacz okien Szwaczka Pracownik centrum obsługi telefonicznej (pracownik call center) Robotnik placowy Wykres 7. Zawody deficytowe w powiecie tczewskim w I półroczu 2014 roku. 40 35 30 25 20 15 10 5 średnia miesięczna liczba zarejestrowanych bezrobotnych Źródło: Opracowanie własne na podstawie badań statystycznych rynku pracy MPiPS -01 38 Tabela 4 Zawody w równowadze w I półroczu 2014 roku. Wskaźnik intensywności Kod zawodu Nazwa zawodu nadwyżki (deficytu) zawodów 121101 Główny księgowy 1,00 132101 Główny technolog 1,00 134501 Dyrektor szkoły 1,00 216602 Grafik komputerowy multimediów 1,00 234201 Nauczyciel przedszkola 1,00 235107 Pedagog 1,00 242108 Specjalista do spraw logistyki 1,00 262102 Muzealnik 1,00 321301 Technik farmaceutyczny 1,00 333104 Pracownik działu logistyki 1,00 422602 Recepcjonista 1,00 422603 Rejestratorka medyczna 1,00 514203 Manikiurzystka 1,00 522305 Technik handlowiec 1,00 541307 Pracownik ochrony fizycznej bez licencji 1,00 541390 Pozostali pracownicy ochrony osób i mienia 1,00 541901 Pracownik obsługi monitoringu 1,00 711101 Konserwator budynków 1,00 722390 Pozostali ustawiacze i operatorzy obrabiarek do 1,00 metali i pokrewni 732205 Maszynista maszyn offsetowych 1,00 741101 Elektromonter instalacji elektrycznych 1,00 814104 Wulkanizator 1,00 814290 Pozostali operatorzy maszyn do produkcji wyrobów 1,00 z tworzyw sztucznych 816010 Operator urządzeń do produkcji napojów 1,00 bezalkoholowych 831210 Ustawiacz 1,00 39 834101 Kierowca ciągnika rolniczego 1,00 962906 Woźny 1,00 Analiza wskaźnika intensywności nadwyżki (deficytu) zawodów wykazała, że wszystkie zawody zrównoważone na rynku w powiecie tczewskim osiągnęły wartość „1”. Oznacza to , że w zawodach tych średnia miesięczna liczba zgłoszonych ofert pracy w danym zawodzie w I półroczu 2014r. była równa średniej miesięcznej liczbie zarejestrowanych osób bezrobotnych w danym zawodzie w tym okresie. 40 WNIOSKI Na sytuację na rynku pracy w powiecie tczewskim ma wpływ wiele czynników. Nie tylko tempo rozwoju gospodarki i tworzenie nowych miejsc pracy, ale również struktura zawodowa osób bezrobotnych zarejestrowanych w tut. Urzędzie Pracy. Podsumowując dane zawarte w prezentowanej analizie można wyciągnąć poniższe wnioski: w okresie od stycznia do czerwca 2014r. zarejestrowało się 3704 osób (w roku 2013 – 4501 osób), tj. o 797 osób mniej niż w analogicznym okresie w roku poprzednim. Do statystyk napłynęło proporcjonalnie więcej kobiet bezrobotnych niż mężczyzn. Wśród noworejestrujących bezrobotnych największą grupę stanowiły osoby poprzednio pracujące (84,2%) oraz rejestrujące się po raz kolejny (83,0%). Najwięcej osób bezrobotnych rejestrowało się w miesiącach od stycznia do marca 2014r, wśród zarejestrowanych bezrobotnych nieposiadających kwalifikacji do wykonywania jakiegokolwiek zawodu poświadczonego dyplomem, świadectwem lub innym dokumentem uprawniającym do wykonywania zawodu było 35,8% ogółu bezrobotnych, liczną grupę stanowiły również osoby o wykształceniu zasadniczym zawodowym – 30,9% ogółu bezrobotnych, w końcu czerwca 2014r. zarejestrowanych było 1640 osób pozostających bez pracy powyżej roku, to jest 35,8% ogółu bezrobotnych. Najwyższy udział pozostających bez pracy powyżej 12 miesięcy występuje wśród bezrobotnych w wieku 25-34 lat, osoby bezrobotne zamieszkałe na terenach wiejskich w powiecie tczewskim znajdują W się w analizowanym trudniejszej okresie sytuacji liczba aniżeli mieszkańcy zarejestrowanych miast. bezrobotnych zamieszkałych na wsi wynosiła 1776 osób. Stanowili oni 38,8% ogółu bezrobotnych. Na terenach wiejskich działa mniej zakładów pracy, jest często słabsza infrastruktura techniczna, a poziom wykształcenia na wsi mimo poprawyjest nadal niski i stanowi często barierę w podejmowaniu zatrudnienia, 41 napływ wolnych miejsc pracy w poszczególnych miesiącach nie był równomierny. Największą liczbę ofert pracy odnotowano w miesiącach od marca do czerwca 2014r. Na wysoką liczbę ofert miał wpływ wzrost liczby ofert pracy subsydiowanej (prace interwencyjne, prace społecznie użyteczne i staże) oraz oferty pracy sezonowej, największa liczba ofert pracy została zgłoszona w następujących grupach zawodowych: robotnicy budowlani i pokrewni (z wyłączeniem elektryków); robotnicy w przetwórstwie spożywczym, obróbce drewna, produkcji wyrobów tekstylnych i pokrewni; ładowacze nieczystości i inni pracownicy przy pracach prostych; sprzedawcy i pokrewni; kierowcy i operatorzy pojazdów; robotnicy obróbki metali; mechanicy maszyn i urządzeń i pokrewni, wskaźnik stopy bezrobocia na koniec czerwca 2014r. wyniósł – 11,9% i w porównaniu do roku poprzedniego zmniejszył się o 1,8 punktu procentowego, najliczniej reprezentowaną grupę bezrobotnych w 2014r. stanowili: sprzedawcy i pokrewni; robotnicy pomocniczy w górnictwie, przemyśle, budownictwie i transporcie; robotnicy budowlani i pokrewni (z wyłączeniem elektryków); robotnicy obróbki metali, mechanicy maszyn i urządzeń i pokrewni; pracownicy usług osobistych; robotnicy w przetwórstwie spożywczym, obróbce drewna, produkcji wyrobów tekstylnych i pokrewni,; wielu osób bezrobotnych ma trudności ze znalezieniem pracy w posiadanym zawodzie. Związane jest to często z faktem, że mimo posiadania przez osobę bezrobotną wymaganego przez pracodawcę zawodu, nie spełnia ona innych wymagań stawianych przez pracodawcę takich jak: odpowiednie doświadczenie, czy inne dodatkowe umiejętności i uprawnienia. częstym zjawiskiem jest podejmowanie przez osoby bezrobotne pracy nie w zawodzie wyuczonym, ale pokrewnym. Obecnie większość osób pracuje w zawodach, w których może tylko w części wykorzystać wyuczone umiejętności i wiedzę, 42 duża liczba zawodów nadwyżkowych i perspektywa niewielkiej zmiany w tym względzie oznacza konieczność podejmowania działań umożliwiających przekwalifikowanie osób bezrobotnych, opracowanie niniejsze pozwoli m.in. pracownikom instytucji rynku pracy, przedstawicielom instytucji edukacyjnych na zapoznanie się ze skalą niedostosowania struktury zawodów/specjalności do potrzeb rynku pracy, a tym samym wskaże konieczność prowadzenia zintegrowanych działań na rzecz dostosowania systemu kształcenia do potrzeb rynku pracy. 43 SPIS WYKRESÓW Wykres 1. Zarejestrowani bezrobotni według płci ………………........................... 9 Wykres 2. Bezrobotni zarejestrowani według zawodów w powiecie tczewskim w I- półroczu 2014 roku …………………………………………........ 22 Wykres 3. Struktura ofert pracy według najliczniej reprezentowanych grup zawodowych ………………………………………………………....... 25 Wykres 4. Wolne miejsca pracy i miejsca aktywizacji zawodowej zgłoszone w okresie od I do VI 2014r. ................................................................. 26 Wykres 5. Liczba najczęściej składanych ofert pracy w odniesieniu do ilości osób zarejestrowanych w danym zawodzie w I półroczu 2014 roku ........... 27 Wykres 6. Zawody nadwyżkowe w powiecie tczewskim w I półroczu 2014 roku ...............................................................................................……......... 34 Wykres 7. Zawody deficytowe w powiecie tczewskim w I półroczu 2014 roku ...........................................................................................…………..... 38 SPIS TABEL Tabela 1. Struktura bezrobotnych według grup zawodowych w powiecie tczewskim w I-półroczu 2014 roku ……………………………………………….... Tabela 2. Zawody nadwyżkowe o najwyższym wskaźniku intensywności w I- półroczu 2014 roku ….…………………………………………….... Tabela 3. Tabela 4. 17 29 Zawody deficytowe o najwyższym wskaźniku intensywności w I-półroczu 2014 roku ……………..………………………………….... 35 Zawody w równowadze w I-półroczu 2014 roku ……………………..... 39 SPIS RYSUNKÓW Rysunek 1. Liczba bezrobotnych w powiatach województwa pomorskiego …..... 10 Rysunek 2. Zarejestrowani bezrobotni wg płci ………………………...……....... 11 Rysunek 3. Stopa bezrobocia w powiatach województwa pomorskiego ………… 12 44