1 Białoruskie władze nie mają złudzeń co do wzrostu gospodarki

Białoruskie władze nie mają złudzeń co do wzrostu gospodarki
Przegląd realnego sektora gospodarki RB w okresie styczeń-październik 2014 roku
Na Białorusi trwa uzgadnianie prognozowanych wskaźników makroekonomicznych na 2015 r.
W tym roku zauważalna jest konfrontacja między zwolennikami zasad administracyjnych
stymulowania wzrostu gospodarczego i zwolennikami racjonalnych poglądów ekonomicznych.
Komitet Kontroli Państwowej przy wsparciu rządu oskarża NB RB o prowadzenie polityki
wysokich stóp procentowych, co negatywnie wpływa na rozwój realnego sektora gospodarki.
Oświadczenie I wicepremiera Vladimira Semashko o konieczności przeprowadzenia dewaluacji
BYR było kolejnym poważnym ciosem dla regulatora pieniężnego oraz miało wpływ na
stabilność rynku finansowego Białorusi.
W wyniku tej konfrontacji zostały obniżone niektóre podstawowe wskaźniki. Szacowane jest, że
wzrost PKB w 2015 r. wyniesie 0,2-0,7% (wcześniej +2-2,4%). NB RB w Podstawowych
kierunkach polityki monetarnej prognozuje, że stopa redyskontowa wyniesie 15-16% (wcześniej
17-18%).
Nieosiągnięte po raz kolejny prognozowe wskaźniki są jedynie powodem krytyki rządu przez
prezydenta. Społeczeństwo Białorusi przywiązuje niewielką wagę do prognozowanych
wskaźników (zatwierdzonych przez Ogólnobiałoruskie Zgromadzenie), zwracając uwagę
głownie na wzrost cen w sklepach, siłę nabywczą wynagrodzeń oraz kurs BYR w stosunku do
USD.
Wg danych Belstat w okresie styczeń-październik 2014 r., wzrost PKB RB wyniósł 1,5%
w porównaniu z analogicznym okresem 2013 r. do 620,2 bln BYR (ok. 61,45 mld USD). PKB
Białorusi wykazuje wzrost w wysokości 1,5% już czwarty miesiąc przy rocznej prognozie 3,3%.
Tabela 1. Podstawowe prognozowane wskaźniki makroekonomiczne RB w 2014 r.
Rzeczywisty I-X
I-X 2014 r./
Oficjalna prognoza
Wskaźnik
2014 r., bln BYR
I-X 2013 r., w %
2014, %
(mld USD wg kursu
średniego)
PKB
620,2 (61,45)
+1,5
+3,3
Produkcja
556,4 (55,1)
+1,7
Brak prognozy
przemysłu
Inwestycje w środki 168,4 (16,7)
minus 9,6
Brak prognozy
trwałe
Inflacja, w %
14,8
19,4*
+11
Saldo HZ towarami
+1,6** (+0,872 mld +0,1
i usługami, % w
USD**)
stosunku do PKB
Średnia płaca, mln 6,38 (za październik) минус 2,7* (w ujęciu +3 (w ujęciu realnym)
BYR
/598 USD
realnym)
* październik 2014 r./październik 2013 r.;
**styczeń-wrzesień 2014 r.
1
Wg oceny władz RB dodatni wzrost PKB został osiągnięty dzięki pracy białoruskich zakładów
„na skład”. Wg danych Belstatu, zapasy gotowej produkcji w przedsiębiorstwach
przemysłowych wg stanu na dzień 1 listopada 2014 r. wyniosły 33,4 bln BYR (ok.3,3 mld USD)
wobec 28 bln BYR (ok. 3,15 mld USD) na dzień 1 stycznia 2014 roku. Stosunek zapasów
gotowej produkcji do miesięcznej produkcji wg stanu na dzień 1 listopada 2014 r. wyniósł
77,1% wobec 76,7% wg stanu na dzień 1 października 2014 r. i 76,9% wg stanu na dzień 1
listopada 2013 r. Na tle znacznych zapasów gotowej produkcji notowany jest wzrost
przeterminowanych należności białoruskich przedsiębiorstw (w tym przemysłowych). Ogólna
wielkość należności od początku roku wyniosła 215,6 bln BYR (ok. 21,4 mld USD), tj. 1,1krotny wzrost, w tym przeterminowane należności wzrosły 1,3-krotnie do 37,6 bln BYR (ok. 3,7
mld USD). Ogólna wielkość należności zagranicznych zmniejszyła się o 0,2% do 51,5 bln BYR
(ok. 5,1 mld USD), jednak przeterminowane należności zagraniczne wzrosły 1,7-krotnie do 6,3
bln BYR (ok. 624 mln USD) wg stanu na dzień 1.10.2014 r.
O ogólnym kryzysowym stanie finansowym białoruskich przedsiębiorstw (w tym
przemysłowych) świadczy udział nierentownych przedsiębiorstw oraz przedsiębiorstw
z rentowością od 0 do 5%: wg wyników 9-ciu miesięcy wyniósł on 54,2% wobec 50% rok temu.
Wielkość produkcji przemysłu w okresie styczeń-październik 2014 r. wyniosła 556,4 bln BYR
(ok. 55,1 mld USD), tj. wzrost o 1,7%.
Wg wyników 10-ciu miesięcy nie zaszły znaczne zmiany w branżach zapewniających
pozytywny wkład w PKB: wkład handlu detalicznego wyniósł 0,6% PKB, wkład handlu
hurtowego – 0,6%, wkład przemysłu – 0,5%.
Nadal na wysokim poziomie pozostaje presja inflacyjna na gospodarkę Białorusi. Podmioty
gospodarcze w ciągu ostatnich lat działają w warunkach wzrostu cen, przeprowadzenia
dewaluacji i denominacji. Inflacja w październiku br. wyniosła 1,2%, a od początku roku 14,8%.
Wg danych Belstatu, w ujęciu rocznym w październiku br. ceny konsumpcyjne wzrosły o 19,4%.
Inflacja bazowa w październiku br. wyniosła 0,7% (13,4% w stosunku do grudnia 2013 r.).
Polityka ograniczania popytu przez inflację i zamrażanie wzrostu płac przeszkadzają wzrostowi
przeciętnego wynagrodzenia. Wg danych Belstatu, przeciętne wynagrodzenie pracowników
wzrosło w ujęciu nominalnym w październiku 2014 o 0,7% w porównaniu do września 2014 r.
do 6,38 mln BYR (ok. 598 USD). Płace realne (skorygowane do wzrostu cen konsumpcyjnych)
pracowników zmniejszyły się o 0,5% w porównaniu do września br., w ujęciu rocznym o 2,7%.
W przeliczeniu na USD przeciętne wynagrodzenie pracowników zmniejszyło się o 0,8%
w porównaniu do września i wyniosło mniej niż 600 USD. Od początku roku wzrost
przeciętnego wynagrodzenia w przeliczeniu na USD wyniósł 7,6%, tj. 42,2 USD.
Na tle wysokich oczekiwań inflacyjnych panujących wśród ludności i przedsiębiorstw oraz
wysokiej deprecjacji rosyjskiego rubla oficjalna prognoza władz dot. inflacji w wysokości 12%
wydaje się wygladac zbyt optymistycznie. Biorąc pod uwagę wzrost cen w Rosji oraz mającą
miejsce płynną deprecjację BYR przy wysokim uzależnieniu białoruskiej gospodarki od importu
oczekiwać niższego poziomu inflacji niż w tym roku nie warto: białoruskim władzom nie udało
się powstrzymać wzrostu cen na poziomie 12% podczas nawet bardziej sprzyjających lat.
Opracowanie WPHI w Mińsku
2