O6@6î:C>6 J 9O>:8

.$%.
(
LGO:H>:µ
magazyn dla chorych na WZW
E6B:A6
6C9:GHDC
C>:<GO:8OCN
C
>:<GO
O:8
6C>Dï:@
O6@6î:C>6
=7K
>=8K
J9O>:8>
BJON@DI:G6E>6@D?x86;6A69ƒL>–@J
HE>HIG:Ù8>
+".678E68?:CI6
O6@6î:C>6=7K>=8KJ9O>:8>
&%"&&678E68?:CI6
>CI:G;:GDCÄ=>HIDG>6A:@J
Przebiegają najczęściej bezobjawowo, dlatego
mogą zostać pominięte w rutynowych badaniach lekarskich. Wczesne zdiagnozowanie
zakażeń HBV i HCV u dzieci zwiększa szansę
wyleczenia lub zahamowania procesu chorobowego.
Interferony są lekiem powszechnie stosowanym w terapii przewlekłych zapaleń wątroby
etiologii wirusowej. Od odkrycia interferonu
minęło niedawno 50 lat.
&'"&(678E68?:CI6
ID@HN8OC:JHO@D9O:C>6
LxIGD7N
&)"&*BJH>HOL>:9O>:€
×LOL8BC>:C>:9DIN8ON
6HEG6L9O>ï:Ù4Ç
Najczęstszą przyczyną toksycznych uszkodzeń
wątroby w Polsce jest nadal nadużywanie
alkoholu etylowego. Coraz większym problemem stają się również uszkodzenia polekowe.
W Polsce około 700 000 osób nie wie o swoim
zakażeniu, a większość z nich jest przekonana,
że zakażenie wirusem tego typu jest w ich
przypadku niemożliwe. Jak jest naprawdę?
&+"&,=>HIDG>68=DGD7N
O=>HIDG>>7696µ
C69=:E6I>I>H
&-"'&EHN8=DAD<>6
BD89ƒL>–@J
Przez dwie dekady gromadzono informacje
o występowaniu żółtaczki wśród różnych grup
ludności, lecz nadal nie rozróżniano jej
poszczególnych postaci.
''"'*B>–9ONC6B>
=8KLH>:8>
Zakładając forum dla ludzi z HCV, Sławek
szukał wsparcia. Dziś na jego strony wchodzą
tysiące ludzi, aby dzielić się swoją wolą walki,
porażkami i sukcesami.
'-"'.C>:?:HI:ÙH6B
=:E6"=:AE/G6O:BBDî:BN
L>–8:?
Andrzej Wojnarowski, wiceprezes zarządu
Stowarzyszenia Pomocy Osobom Zakażonym
Wirusami Hepatotropowymi, sam pokonał
HCV. Teraz dzieli się swoim doświadczeniem
i pomaga innym.
Muzyka wyzwala rozmaite emocje – od euforii
po melancholię, uspokaja i mobilizuje.
Muzykoterapeuci poprawiają nasze samopoczucie, łącząc naukę ze sztuką.
'+"',<L>6O96
C>:<GO:8OCN6C>Dï:@
O=DAANLDD9
Wydatny biust, duże usta, platynowe włosy
– to atrybuty najsłynniejszej pani ratownik.
Pamela Anderson, jako stała bywalczyni
okładek Playboya i GQ, była niezaprzeczalnym
symbolem seksu lat 90.
(%"(&EDG69C>@
DHIGDîC>:!EDîx96C>:
Seks z osobą zakażoną? Dowiedz się,
jak zmniejszyć ryzyko.
(
)
HE>HIG:Ù8>
('"((9>:I6
HB68OCN@xH:@
()"(,ILâ?GJ8=
;>IC:HH9A6@G–<DHïJE6
Znajdź złoty środek w drodze do zdrowia. Jedz
mniej, ale częściej. Słuchaj specjalistów
zajmujących się żywieniem, ale też własnego
organizmu.
To najważniejsze rusztowanie naszego ciała.
Poznaj ćwiczenia, które pozwolą ci o niego
zadbać i uchronią przed bólem.
(-")&JGD96
O6LHO:ÙL>:îD
)'")*@JAIJG6
@H>xî@>!;>ABN!LNHI6LN!
BJON@6
Dezodoranty – modny gadżet współczesności.
Znane firmy prześcigają się w produkowaniu
coraz bardziej atrakcyjnych zapachów i opakowań. Tak naprawdę chodzi o coś więcej:
o odwieczne poszukiwanie świeżości
i zmysłowości.
)+"),=DGDH@DE
B6<>6I6GDI6
Karty tarota pomagają wybrać właściwy
kierunek działania i wskazują drogę. W rękach
fachowca naprawdę mogą zdziałać cuda.
)-").LN@6OEA68âL:@
<9O>:O<ïDH>€H>–EDEDG69–4
D9G:96@8?>
&eV„Yo^Zgc^`VdWX]dYo^bnB^ŸYoncVgdYdln9o^Z¸
LVa`^oL^gjhdlnbOVeVaZc^ZbL|igdWninej8#
?V`V_ZhicVhoVl^ZYoVcViZciZbVi4
L^Ÿ`hodځdh‹WjlVðV!ðZlol8^X]c^ZYdinXon!
_ZYcV`c^Zl^ZaZoc^X]idhegVlYo^¬d#
InbXoVhZbYVcZh|WZolo\aŸYcZ/Vð,%%inh^ŸXnEdaV`‹lc^Zl^Z
dhld^boV`VðZc^j#L^Za`V`VbeVc^V^c[dgbVXn_cV!dg\Vc^odlVcV
egoZoÒgbŸGdX]Z!`i‹gZ_egZb^ZgŸoV^cVj\jgdlVcdl>ciZgcZX^Z!bVcVXZaj
ob^VcŸiZ_hnijVX_^#LXoZhcZoY^V\cdodlVc^ZoV`VðZ¸_ZhihoXoZ\‹ac^ZlVðcZ
legoneVY`jYo^ZX^!YaViZ\diZbjegdWaZbdl^edÚl^ŸXVbnl^ŸXZ_b^Z_hXV
lbV\Vonc^Z#>ciZgcZibVXdgVol^Ÿ`honle¬nlcVcVhoZðnX^Z#
L^ZdinbYdh`dcVaZH¬VlZ`!Wd]ViZggZedgiVðj!`i‹gnhoj`V_|XlheVgX^V!
oV¬dðn¬lh^ZX^[dgjbYaVdh‹Wolol#L^gijVacVegoZhigoZ¸d`VoV¬Vh^Ÿ
YaVc^Z\dc^Zina`dWZoXZccnb„g‹Y¬Zb^c[dgbVX_^!VaZegoZYZlhonhi`^b
b^Z_hXZb!\Yo^ZajYo^ZYo^Za|h^Ÿhld^b^YdÚl^VYXoZc^Vb^/
lda|lVa`^!edgVð`Vb^^hj`XZhVb^#
H^¬Ÿ^edoninlc|ZcZg\^ŸbdðZbnXoZgeVg‹lc^Zð
oc^Z`dclZcX_dcVacnX]hedhdW‹laZXoZc^V!ce#objon`^#
L_Zh^ZccnbcjbZgoZoVX]ŸXVbn
YdedYYVc^Vh^Ÿ`d_|XnbY„l^Ÿ`db^h`dbedcdlVc^V
l¬VhcZ_bjonXocZ_VeiZXo`^!VcVY¬j\^Zl^ZXodgn
egdedcj_ZbnaZ`ijgŸ×6WZXVY¬VOYgdl^VÇ#
G:96@8?6
*
678E68?:CI6
Przebiegają najczęściej bezobjawowo,
dlatego mogą zostać pominięte
w rutynowych badaniach lekarskich.
Wczesne zdiagnozowanie
zakażeń HBV i HCV u dzieci
zwiększa jednak szanse
wyleczenia lub zahamowania
procesu chorobowego.
O6@6î:C>6
=7K>=8K
J9O>:8>
Tekst prof. dr hab. med. Małgorzata Pawłowska
O6@6î:C>6=7K
~ˆ‡ ˜Šê–„†˜‘ŽIšêšŒ„—’šˆêv•Š„‘Œ„†Œê‡•’šŒ„ꆒꗕˆ†Œê
† ’šŒˆŽê‘„êNšŒˆ†ŒˆêŒ„ ꎒ‘—„Ž—êêšŒ•˜–ˆê„“„ˆ‘Œ„êš8—•’…œê
—œ“˜êiêÂoi}ñê„ê“’‘„‡ê£¥ªê‘ê–“’N•I‡ê‘Œ†‹ê†‹’•˜ˆê‘„ê
“•ˆšˆŽ ˆê†‹’•’…œêš8—•’…œê—ˆêˆ—Œ’’ŠŒŒ­êoi}ꓕœ†œ‘Œ„ê–ŒAꇒê
ŒŒ’‘„Ꝋ’‘Išê•’†‘Œˆ±ê„ê•„Žêš8—•’…’š’Ž’I•Ž’šœêÂojjÃê
ˆ–—ê“Œ8—œê†’ꇒꆝA–—’N†Œê‘’š’—š’•ˆ­ê~êw’–†ˆêŒ†…Aê
“•ˆšˆŽˆê„Ž„X’‘œ†‹êoi}ꖝ„†˜ˆê–ŒAꑄ꒎’ ’ꤪªê—œ–­±ê
„Ꝋ’‘œêšêšœ‘ŒŽ˜ê‘„–—A“–—šêšŒ•˜–’šœ†‹ê„“„ˆFêš8—•’…œêššÃê
‘„‡˜8ꖌAꑄꇕ˜ŠŒêŒˆ–†˜êšêŽ„–œ‰ŒŽ„†Œê“•œ†œ‘Ꝋ’‘Išê
ê“’š’‡˜ê†‹’•I…ꝄŽ„V‘œ†‹­ê~Œ•˜–’šœê„“„ˆ‘Œ’êš8—•’…œê
—œ“˜êiꐒX‘„ê–Ž˜—ˆ†‘Œˆê„“’…ŒˆŠ„9ꓒ“•ˆê–†ˆ“Œˆ‘Œ„ê
’†‹•’‘‘ˆ­ê~êw’–†ˆê“’š–ˆ†‹‘ˆê–†ˆ“Œˆ‘Œ„ê‘’š’•’‡ŽIšê
“•ˆ†Œšêššêiꓕ’š„‡’‘ˆê’‡ê¡©©¦ê•’Ž˜ê’•„ê“•’‰Œ„Ž—œŽ„ê
…Œˆ•‘’¾†œ‘‘„ê˜ê‘’š’•’‡ŽIšê„—ˆŽê„Ž„X’‘œ†‹êoi}ꓕœ†œ¾
‘Œ œê–ŒAꇒꌖ—’—‘ˆŠ’±ê…Œ–Ž’ꡪ¾Ž•’—‘ˆŠ’Ꝑ‘Œˆ–ˆ‘Œ„Ꝅ“„‡„¾
‘’N†Œê‘„ꚝšêiêšê“’•Iš‘„‘Œ˜êê’Ž•ˆ–ˆê–“•ˆ‡ê–†ˆ“ŒˆF­ê
w’Œ’ê—ˆŠ’ê‘„‡„ê•ˆˆ–—•˜ˆê–ŒAꑒšˆê“•œ“„‡ŽŒê„Ž„XˆFêoi}­ê
w•„šŒˆê¢ªê“•’†­êš–œ–—ŽŒ†‹ê•ˆˆ–—•’š„‘œ†‹ê‘’šœ†‹ê“•œ“„‡ŽIšê
ššêiꇒ—œ†œê‡Œˆ†Œ±ê–†ˆŠI‘ŒˆêšêšŒˆŽ˜ê¡ªÀ¡©ê„—±ê„Ꝅ“„‡„¾
‘’N9ꑄꚝšêiêšêŠ•˜“Œˆê¡¦À¡©¾„—ŽIšê’‡ê¢ªª¤ê•’Ž˜ê“•ˆšœX–„ê
„“„‡„‘’N9ꒊI‘8­êu„–—’„—ŽŒê–—„‘’šŒ8ꊕ˜“A꒖I…êš–—A“˜8¾
†œ†‹êšêšŒˆŽê„Ž—œš‘’N†Œê–ˆŽ–˜„‘ˆ±ê†’ê–—š„•„ê•œœŽ’ê—•„‘–Œ¾
–Œê„Ž„Xˆ‘Œ„êoi}ê—8ꇕ’Š8±ê‘Œˆê…ˆê‘„†ˆ‘Œ„ê–8ê•Iš‘ŒˆXê
–“’—œŽ„‘ˆêšê—ˆêŠ•˜“ŒˆêšŒˆŽ’šˆê„†‹’š„‘Œ„ê•œœŽ’š‘ˆ±êê
„Žê“•œ’š„‘ŒˆêN•’‡ŽIšê’‡˜•„8†œ†‹ê‡•’Š8ꇒXœ‘8­ê
„Ž„Xˆ‘Œ„êoi}êšN•I‡ê ’‡œ†‹êŽ’…Œˆ—ê–—š„•„8ꕜœŽ’ꌆ‹ê
—•„‘–Œ–Œê„—†œ‘’¾“ ’‡’šˆ­êk’ꝄŽ„XˆF꓈•Œ‘„—„‘œ†‹êoi}ê
’Xˆê‡’†‹’‡Œ9Ꝅ•Iš‘’ê˜ê‡Œˆ†Œê„—ˆŽ±êŽ—I•ˆê†‹’•˜8ꑄ꒖—•ˆê
ššêiꓒ‡†„–ꆌ8Xœ±ê„ŽêŒê‘’š’•’‡ŽIšê„—ˆŽê„Ž„X’‘œ†‹ê
“•ˆšˆŽˆêoi}­êzŽ˜˜’š„‘8ꆝA–—’N9ꗕ„‘–Œ–Œê“•ˆ ’Xœ¾
–Ž’šˆê˜ê„—ˆŽê“•ˆšˆŽˆê„Ž„X’‘œ†‹êoi}ꖝ„†˜ˆê–ŒAꑄêê
¥À¡¥ê“•’†­êu„Œ–—’—‘Œˆ–œê†œ‘‘ŒŽŒˆê‡ˆ—ˆ•Œ‘˜8†œê
“•ˆ‘Œˆ–Œˆ‘Œˆê„Ž„Xˆ‘Œ„êê„—ŽŒê‘„ê“ I‡êˆ–—êšœ–’Ž’N9Ꚍ•ˆŒŒê
oi}­ê~Œˆ˜ê…„‡„†œê˜š„X„±êXˆê‡’ꚌAŽ–’N†Œê„Ž„XˆFꚈ•—œŽ„¾
‘œ†‹êoi}ꇒ†‹’‡Œêšê’Ž•ˆ–Œˆê’Ž’ ’“’•’‡’šœ±ê–—8‡êˆ‡‘œê
ê†œ‘‘ŒŽIšê’…‘ŒXˆ‘Œ„ê•œœŽ„ê—•„‘–Œ–Œê—ˆŠ’ꝄŽ„Xˆ‘Œ„ꐒXˆê
…œ9ꖓ’–I…ê“•’š„‡ˆ‘Œ„ê“’•’‡˜­ê~œŽ„„‘’±êXˆêˆˆŽ—œš‘ˆê†ŒA†Œˆê
†ˆ–„•–ŽŒˆê‘Œˆ–„ê•œœŽ’ê—•„‘–Œ–Œêšˆ•—œŽ„‘ˆê—ˆŠ’ꝄŽ„Xˆ¾
‘Œ„­ê{„Ž„ê“•’‰Œ„Ž—œŽ„±ê–Ž’„•’‘„êê†œ‘‘’¾…Œˆ•‘8ꌐ˜‘Œ„†8ê
‘’š’•’‡ŽIš±ê„“’…ŒˆŠ„ê’Ž’ ’“’•’‡’šœê„Ž„Xˆ‘Œ’êoi}­
Foto Corbis
+
,
~Ꝅ“’…ŒˆŠ„‘Œ˜ê“•ˆ ’Xœ–Ž’šˆê—•„‘–Œ–Œê„Ž„Xˆ‘Œ„êoi}ê
’“Œ–„‘’ê“•I…œê–—’–’š„‘Œ„ꌐ˜‘’Š’…˜Œ‘œê„‘—œoi–êÂoipnÃê
’•„ê“’‡„š„‘Œˆê„—†ˆê„‘„’ŠIšê‘˜Žˆ’œ‡’šœ†‹êšê†ˆ˜ê
’…‘ŒXˆ‘Œ„Ꚍ•ˆŒŒêoi}­êpꆋ’9ꚜ‘ŒŽŒê…„‡„Fê–8꒓—œŒ–—œ†‘ˆ±ê
“•’†ˆ‡˜•œê—ˆê‘Œˆê–8꘍A—ˆêšê–—„‘‡„•‡„†‹ê“’–—A“’š„‘Œ„±ê“’‘Œˆš„Xê
X„‡ˆ‘êê„‘„’ŠIšê‘˜Žˆ’œ‡’šœ†‹½‘˜Žˆ’—œ‡’šœ†‹ê„Ž—œš‘œ†‹ê
“•ˆ†Œšêoi}ꑌˆê‘„ˆXœê‡’ꎏ„–œêhꚊêmkh­ê~ꗈêŽ„–Œˆê
‘„‡˜8ꖌAꏈŽŒê‡’“˜–†’‘ˆê‡’ê–—’–’š„‘Œ„êšê’Ž•ˆ–Œˆê†Œ8Xœ­êê
~„•—’Ꝛ•I†Œ9ꘚ„ŠA±êXˆê“•ˆšˆŽ ˆê„Ž„Xˆ‘Œˆêoi}ꑌˆê–—„‘’šŒê
“•ˆ†Œšš–Ž„„‘Œ„ꇒꎄ•Œˆ‘Œ„ê‘„—˜•„‘ˆŠ’­êoŒ–—’•Œ„ê‘„—˜•„‘„ê
„Ž„Xˆ‘Œ„êoi}ê˜ê‡Œˆ†Œêˆ–—ê’‡Œˆ‘‘„ê‘ŒXê˜ê‡’•’– œ†‹­ê
w’š–ˆ†‹‘Œˆê‡’†‹’‡Œê‡’ê…ˆ’…„š’šœ†‹ê“•ˆšˆŽ œ†‹ê
„Ž„XˆFêoi}±êŽ—I•ˆê•’“’‘„ˆê–ŒAꑄ†AN†Œˆê“•œ“„‡Ž’š’ꏘ…ê
šêšœ‘ŒŽ˜ê‡’†ŒˆŽ„FꈓŒ‡ˆŒ’’ŠŒ†‘œ†‹­êw•ˆ…ŒˆŠê†‹’•’…œê
˜ê‡Œˆ†Œêˆ–—ê‘„†AN†Œˆê…ˆ’…„š’šœê“•ˆêšŒˆˆê„—±ê„ꇝŒˆ†Œê
„Ž„X’‘ˆêoi}ꚈꚆˆ–‘œê’Ž•ˆ–ŒˆêXœ†Œ„ê’…„•†’‘ˆê–8ê
šœ–’ŽŒê•œœŽŒˆê•’š’˜ê‘ŒˆŽ’•œ–—‘œ†‹ê‘„–—A“–—šêŽŒ‘Œ†¾
‘œ†‹±êŽ—I•ˆê˜„š‘Œ„8ꖌAêšêšŒˆŽ˜ê‘„–—’ˆ—‘Œê˜…ꇒ•’– œ­
w•„š‡’“’‡’…ŒˆF–—š’ê•’š’˜ê“•ˆšˆŽ ˆŠ’Ꝅ“„ˆ‘Œ„êš8—•’…œê
ˆ–—ê’‡š•’—‘Œˆê“•’“’•†’‘„‘ˆê‡’ꚌˆŽ˜ê„Ž„Xˆ‘Œ„­êw•ˆšˆŽ ˆê
„“„ˆ‘Œˆêš8—•’…œê—œ“˜êiꓝšêiÃꕒšŒ„ê–ŒAê˜ê“’‘„‡ê©ªê“•’†­ê
„Ž„X’‘œ†‹ê‘’š’•’‡ŽIšêŒê ’‡œ†‹ê‘Œˆ’š8—­êjA–—’N9ꗄê
’…‘ŒX„ê–ŒAꇒꢥÀ¥ªê“•’†­ê˜ê‡Œˆ†ŒêšêšŒˆŽ˜ê¡À¥ê„—±ê’–Œ8Š„8†ê
š„•—’N†Œê…ŒX’‘ˆê‡’ꇒ•’– œ†‹ê¦À¡ªê“•’†­Ãê˜ê‡Œˆ†Œê“’šœXˆêê
¦­ê•’Ž˜êXœ†Œ„­ê„Ž„Xˆ‘Œˆêšˆêš†ˆ–‘œê’Ž•ˆ–ŒˆêXœ†Œ„ꆝA–—’ê
“•ˆ…ŒˆŠ„ê“•ˆêšŒˆˆê„—êêšœ–’Ž8ꕈ“ŒŽ„†8êoi}êkuh±ê
’…ˆ†‘’N†Œ8ꄑ—œŠˆ‘˜êoiˆêšê–˜•’šŒ†œêŽ•šŒê’•„ê“•„šŒ‡ ’š8ê
„Ž—œš‘’N†Œ8ꄐŒ‘’—•„‘–‰ˆ•„œê„„‘Œ‘’šˆêŒê‘ŒˆšŒˆŽŒŒêŒ„‘„¾
Œê‹Œ–—’“„—’’ŠŒ†‘œŒêšêš8—•’…Œˆ­êuŒˆšŒˆŽŒˆêŒ„‘œê‹Œ–—’“„—’¾
’ŠŒ†‘ˆêšêš8—•’…Œˆê˜ê‡Œˆ†Œêê“šêiê— ˜„†œê–ŒAꚜ—š’•ˆ‘Œˆê
–—„‘˜ê—’ˆ•„‘†ŒêŒ˜‘’’ŠŒ†‘ˆê‘„ê„‘—œŠˆ‘œêoi}±êŽ—I•„ê
¶„“’…ŒˆŠ„´êꘖŽ’‡ˆ‘Œ’ê„Ž„X’‘œ†‹ê‹ˆ“„—’†œ—IšêŒêŒ†‹ê
ˆŒŒ‘„†Œ­êê‡•˜ŠŒˆê–—•’‘œê–—„‘ê—’ˆ•„‘†ŒêŒ˜‘’’ŠŒ†‘ˆê‘Œˆê
‹„˜ˆê•ˆ“ŒŽ„†Œêoi}ꄑŒêŒ‘—ˆŠ•„†ŒêŽš„–˜ê‘˜ŽˆŒ‘’šˆŠ’êoi}ê
êŠˆ‘’ˆêŠ’–“’‡„•„±ê†’êš„•˜‘Ž˜ˆê“•’†ˆ–œê‘’š’—š’•ˆ‘Œ„­ê
{œê…„•‡Œˆê…ˆ’…„š’šœ±ê†œê „Š’‡‘œê“•ˆ…ŒˆŠê„Ž„XˆFêoi}ê
˜ê‡Œˆ†Œê‘Œˆê“’šŒ‘Œˆ‘ê…œ9ꏈŽ†ˆš„X’‘œ­êjˆˆêˆ†ˆ‘Œ„ꍈ–—ê
„‹„’š„‘Œˆê•ˆ“ŒŽ„†Œêoi}êŒêšêŽ’‘–ˆŽšˆ‘†Œê„“’…ŒˆŠ„‘Œˆê
ŽŒ‘Œ†‘œê‘„–—A“–—š’ê—ˆŠ’ꝄŽ„Xˆ‘Œ„êšê“’–—„†Œê„•–Ž’N†Œê
š8—•’…œêŒê•„Ž„êš8—•’…’š’Ž’I•Ž’šˆŠ’­êw’šœX–ˆêšŠA‡œê
˜„–„‡‘Œ„8ꏈ†ˆ‘Œˆê‡Œˆ†Œê†‹’•œ†‹ê‘„ꓝšêi±ê‘Œˆ„ˆX‘Œˆê’‡ê
„„š„‘–’š„‘Œ„ꝐŒ„‘ꐒ•‰’’ŠŒ†‘œ†‹êšêš8—•’…ŒˆêŒê„Ž—œš‘’N†Œê
-
678E68?:CI6
…Œ’†‹ˆŒ†‘ˆê†‹’•’…œ­ê~†ˆ–‘ˆêˆ†ˆ‘ŒˆêŠš„•„‘—˜ˆêšœX–8ê
’“ŒˆŽŒê‹ˆ“„—’’ŠŒ†‘ˆê‘„‡ê„—Ž8êÀꗄŽXˆê–œ…Ž8ꇌ„Š‘’–—œŽAꗈŠ’ê
–Ž˜—ˆ†‘’N9±ê†’ê–“ˆ ‘Œ„ê•Iš‘ŒˆXꕒAꓕ’‰Œ„Ž—œŽŒê‡•’š’—‘ˆ±ê
„Ž„Xˆ‘Œ„ê˜ê‘’š’ê‘„•’‡’‘ˆŠ’ꇝŒˆ†Ž„­êjA–—’N9ꗕ„‘–Œ–Œê
–†ˆŠI‘ŒˆêŒ–—’—‘ˆêšê—ˆêŠ•˜“ŒˆêšŒˆŽ’šˆ­êv“ŒˆŽ„ê‘„‡ê‡Œˆ†ŽŒˆê
šˆ•—œŽ„‘ˆêꐄ—ŽŒê‘„ꇝŒˆ†Ž’Ãꖝ„†˜ˆê–ŒAêN•ˆ‡‘Œ’ê‘„ê¥ê“•’†­±ê
„Ž„X’‘œêoi}ꒅˆ˜ˆê•Iš‘ŒˆXꖜ–—ˆ„—œ†‘ˆê…„‡„‘Œ„ê
’‡ê¡À£ê“•’†­ê˜ê‘’š’•’‡ŽIšê„—ˆŽêê‘ŒˆšœŽ•œš„‘8Ꚍ•ˆŒ8ê
Ž’‘—•’‘ˆ®ê…„‡„‘Œˆê‰ŒœŽ„‘ˆ±ê’‘„†„‘ŒˆêšŒ•ˆŒŒêoi}êÂoi}ê
oj}ꇒê¤À¦ê“•’†­ê˜ê‘’š’•’‡ŽIšê„—ˆŽê•ˆ“ŒŽ˜8†œ†‹êoj}­ê
kuhñꚜŽ „‡‘ŒŽIšê–ˆ•’’ŠŒ†‘œ†‹ê„Ž„Xˆ‘Œ„ê„‘—œŠˆ‘Išêoi–±ê
~•„–—„ê’‘„ê¢À£¾Ž•’—‘Œˆêšê“•œ“„‡Ž˜êš–“I Œ–—‘Œˆ8†ˆŠ’±ê
oiˆê’•„ê“•ˆ†Œš†Œ„ ꄑ—œ¾oiˆ±ê„‘—œ¾oi†±ê„‘—œ¾oi–ñꄎ—œš‘’N†Œê
‘Œˆˆ†’‘ˆŠ’ꝄŽ„Xˆ‘Œ„êop}­êjœ‘‘ŒŽ„ŒêšŒAŽ–„8†œŒê
…Œ’†‹ˆŒ†‘ˆê†‹’•’…œêš8—•’…œê„Ž—œš‘’N9êhh{íê~ꕄ„†‹ê
•œœŽ’ê—•„‘–Œ–Œêšˆ•—œŽ„‘ˆêoj}꒓•I†êŽ’Œ‘‰ˆŽ†Œêop}ê–8ê
“•’‰Œ„Ž—œŽŒê‘ŒˆŽ’•œ–—‘œ†‹ê‘„–—A“–—šêŽŒ‘Œ†‘œ†‹ê‘„ˆXœêê
šœ–’Ž„ꕈ“ŒŽ„†„êoj}꒕„ê“•œ’š„‘Œˆê“•ˆê„—ŽAê
†’ê¦À¡¢êŒˆ–ŒA†œêšœŽ’‘œš„9ꅄ‡„‘Œˆê˜—•„–’‘’Š•„‰Œ†‘ˆê„œê
N•’‡ŽIšê’‡˜•„8†œ†‹ê‡•’Š8ꇒXœ‘8­êš•„†„ê–ŒAꗄŽXˆê˜š„ŠAê
…•˜–‘ˆêŒê’‘„†„9ꖗAXˆ‘Œˆê„‰„¾‰ˆ—’“•’—ˆŒ‘œ­êuŒˆê…ˆê‘„†ˆ‘Œ„ê
‘„ê•œœŽ’š‘ˆê„…ŒˆŠŒê“’ ’X‘Œ†ˆ±ê˜—•„—AꚌA†ˆê‘ŒXꥪªêêŽ•šŒê
“’’–—„8ꖝ†ˆ“Œˆ‘Œ„ê’†‹•’‘‘ˆê—œ†‹ê‡Œˆ†Œê
“•ˆê„—ŽAꓒ‡†„–ê“’•’‡˜ê’•„ê“’‡šœX–’‘8ê
“•ˆ†Œšêššêh±ê„Žê—ˆXꅄ‡„‘Œ„êŒê–†ˆ“Œˆ‘Œ„ê
„Ž—œš‘’N9êhh{êêÂñ¡¡ªêp|½síê~–Ž„˜ˆê–ŒAê
Wczesne
“•’‰Œ„Ž—œ†‘ˆê“•ˆ†Œšêššêiꕒ‡Œ‘œê„Ž„X’‘ˆ¾
•Iš‘ŒˆXꑄꆝ„–ê’‡ê“AŽ‘ŒA†Œ„ê“A†‹ˆ•„ê
leczenie
Š’ꇝŒˆ†Ž„­
“ ’‡’šˆŠ’ꇒꘕ’‡ˆ‘Œ„ꇝŒˆ†Ž„ê’•„êŒ‘š„œ¾
dzieci
‘ˆêˆ—’‡œê’†ˆ‘œê“ ’‡˜êŒêˆŠ’ê‘Œˆ‡’—ˆ‘Œˆ‘Œˆê
O6@6î:C>:=8K
„Ž’ꆝœ‘‘ŒŽŒêšŒAŽ–„8†ˆê•œœŽ’ê—•„‘–Œ–Œê
gwarantuje
z„†˜ˆê–ŒA±êXˆê„Ž„Xˆ‘Œˆêoj}ꇒ—œ†œê’Ž’ ’êê
„Ž„Xˆ‘Œ„êoj}­êq˜Xêšê•’Ž˜ê¢ªªªêš–Ž„œš„‘’±ê
wyższą
£ê“•’†­ê“’“˜„†ŒêNšŒ„—„±ê†’꒝‘„†„ꍈŠ’ê
Xˆê•’šŒ8„‘Œˆê“’•’‡˜êˆˆŽ—œš‘œê†ŒA†Œˆê
skuteczność
šœ–—A“’š„‘Œˆê˜ê“’‘„‡ê¡§ªê‘ꏘ‡Œ­ê~êw’–†ˆê
†ˆ–„•–ŽŒê“•ˆ‡ê“AŽ‘ŒA†Œˆê“A†‹ˆ•„ê“ ’‡’šˆ¾
†A–—’N9ꗜ†‹ê„Ž„XˆFꚜ‘’–Œê’Ž’ ’ꡱ¥ê“•’†­±ê
Š’ê…œ ’ꝚŒ8„‘ˆêê‘ŒX–œê•œœŽŒˆê—•„‘–Œ–Œê
„ˆê‘Œˆê“•ˆ“•’š„‡’‘’ꇒ—œ†‹†„–ê“’“˜„†œ‘œ†‹ê…„‡„Fê
šˆ•—œŽ„‘ˆêoj}ꑌXꓒ•I‡ê‰Œ’’ŠŒ†‘œê†œê•’šŒ8„‘œê†ŒA†Œˆê
ˆ“Œ‡ˆŒ’’ŠŒ†‘œ†‹±ê–—8‡ê‡„‘ˆê’Š8ꅜ9ꑌˆ‡’–„†’š„‘ˆ­ê
†ˆ–„•–ŽŒêˆêš–Ž„„FꑄŠ œ†‹­êuŒˆê’“˜…ŒŽ’š„‘’ꍈ‡‘„Žê‡’—8‡ê
r’‘–ˆŽšˆ‘†„ŒêŽŒ‘Œ†‘œŒê„Ž„XˆFêoj}ê–8ꓕˆšˆŽ ˆê
šœ‘ŒŽIšê•„‘‡’Œ’š„‘œ†‹ê…„‡„Fꗕ„‘–Œ–Œêšˆ•—œŽ„‘ˆêoj}ê
„“„ˆ‘Œ„êš8—•’…œ±ê„•–Ž’N9êš8—•’…œê’•„ê•„Žêš8—•’…’š’Ž’I•¾
šê„ˆX‘’N†Œê’‡ê–“’–’…˜ê•’šŒ8„‘Œ„ꆌ8Xœ±ê–—8‡ê…•„Žêˆ‡‘’‘„†¾
Ž’šœ­êz8ê—’êŠ Iš‘ˆê“•œ†œ‘œê“•ˆ–†ˆ“ŒˆFêš8—•’…œê˜ê‡’•’¾
‘ˆŠ’ê–—„‘’šŒ–Ž„ꇒ—œ†8†ˆŠ’ê•’ŒêˆˆŽ—œš‘ˆŠ’ꆌA†Œ„ꆈ–„•–ŽŒˆŠ’ê
– œ†‹±ê„ê—„ŽXˆêŠ’‘Iš­ê„Ž„Xˆ‘Œ„êoj}ꖝˆ•8ꖌAꇕ’Š8ê
šê’…‘ŒX„‘Œ˜ê—ˆŠ’ê•œœŽ„­êw’‘Œˆš„Xꐄ—†œ‘ˆê“•ˆ†Œš†Œ„ „ê
–“Œ—„‘8±ê–—8‡ê‡Œˆ†Œê†A–—’ê‹’–“Œ—„Œ’š„‘ˆ±ê“’‡‡„š„‘ˆê
„‘—œ¾oj}ꓕˆ†‹’‡8ꓕˆê ’Xœ–Ž’±ê‡Œ„Š‘’–—œŽ„Ꚉ•—œŽ„‘ˆŠ’ê
‡•’…‘œê„…ŒˆŠ’±êšê—œê–—’„—’’ŠŒ†‘œ±ê–8êšêŠ•˜“Œˆê
„Ž„Xˆ‘Œ„êoj}êšê“Œˆ•š–œê•’Ž˜êXœ†Œ„ꇝŒˆ†Ž„êšœ„Š„ê
•œœŽ„ê—ˆŠ’ꝄŽ„Xˆ‘Œ„­ê~꒖—„—‘Œ†‹ê„—„†‹êš•„†„ꘚ„ŠAꚝ•’–—ê
“•ˆ“•’š„‡ˆ‘Œ„ê…„‡„FꚌ•ˆŒŒêoj}­êw’‡–—„š8ꕒ“’‘„‘Œ„ê
Œ†…œê„Ž„XˆFꚈ•—œŽ„‘œ†‹êoj}±ê„†Ž’šŒˆŽê‘Œˆêšœ‡„ˆê–ŒA±ê
„Ž„Xˆ‘Œ„ê˜ê‡Œˆ†Ž„ꍈ–—ꇚ˜Ž•’—‘ˆêšœŽ•œ†Œˆê˜ê‘ŒˆŠ’ꕈ“ŒŽ„†Œê
„…œê—„ꇕ’Š„ꐌ„ „ê‘„š„X‘Œˆ–ˆê‘„†ˆ‘Œˆêšê‘„–œêŽ•„˜­ê
oj}ꗈ†‹‘ŒŽ8êwjyꏘ…ꘗ•œœš„‘Œˆê–ŒAꓕˆ†Œš†Œ„ ꄑ—œ¾oj}ê
~êw’–†ˆê’‡ê•’Ž˜ê¢ªªªêšêŠ•˜“ŒˆêšŒˆŽ’šˆê‡’ê¤ê„—ꕈˆ–—•˜ˆê–ŒAê
šê–˜•’šŒ†œêŽ•šŒê“•ˆê“’‘„‡ê¡¨êŒˆ–ŒA†œ­ê~œŽ˜†ˆ‘Œˆê„Ž„Xˆ‘Œ„ê
•’†‘ŒˆêŽŒŽ„ê“•œ“„‡ŽIšê„Ž„XˆFêoj}­ê„Ž„Xˆ‘Œ„êoj}ê
oj}ê˜ê‡Œˆ†Ž„ꐄ—ŽŒê„Ž„X’‘ˆê—œêšŒ•˜–ˆêšœ„Š„ê“•œ‘„¾
“•ˆ‘’–’‘ˆêê„—ŽŒê‘„ꇝŒˆ†Ž’êšœ–—A“˜8ꖗ’–˜‘Ž’š’ꕝ„‡Ž’±ê
‘Œˆê‡šI†‹ê‘ˆŠ„—œš‘œ†‹êšœ‘ŒŽIšê’‘„†ˆ‘Œ„êoj}êyuhꏘ…ê
„†Ž’šŒˆŽêŒ†‹ê†A–—’N9ꚝ•„–—„ê•Iš‘’ˆŠˆê‡’ꏌ†…œêŽ’…Œˆ—ê
„‘ŒŽ˜ê“•ˆ†Œš†Œ„ ꄑ—œ¾oj}ꓕˆ‡ê¡¨­êŒˆ–Œ8†ˆêXœ†Œ„­ê
šêšŒˆŽ˜ê•’•’‡†œê„Ž„X’‘œ†‹êoj}­êw’Œ’ê…•„Ž˜ê–†ˆ“Œ’‘¾
„Ž„Xˆ‘Œˆêoj}ê˜ê„—ŽŒê‘Œˆê–—„‘’šŒê“•ˆ†Œšš–Ž„„‘Œ„êê
ŽŒê“•ˆ†Œšêššêj±ê„Žê—ˆXꖎ˜—ˆ†‘ˆê†‹ˆŒ’“•’‰Œ„Ž—œŽŒ±ê
‡’ꎄ•Œˆ‘Œ„ê‘„—˜•„‘ˆŠ’­ê~N•I‡ê‡Œˆ†Œê„Ž„X’‘œ†‹êšˆ•—œŽ„‘Œˆê
šœŽ•œ†Œˆê„Ž„Xˆ‘Œ„êoj}ê˜êŽ’…Œˆ—œê†ŒAX„•‘ˆê˜’XŒšŒ„êÀꒅ’Žê
oj}ꒅ–ˆ•š˜ˆê–ŒAê£ê’‡ˆˆê“•ˆ…ŒˆŠ˜ê—ˆŠ’ꝄŽ„Xˆ‘Œ„­êwŒˆ•š–œ±ê
.
Ž—I•œê‡’—œ†œê’Ž’ ’ꢪꓕ’†­±êšŒ8„‘œêˆ–—êê–„’Œ–—‘8ꈏŒŒ‘„†8êoj}êŒêšœ‡•’šŒˆ¾
‘Œˆ­êk•˜ŠŒ±ê’…ˆ˜8†œê“’ ’šAꇝŒˆ†Œêšˆ•—œŽ„‘Œˆê„Ž„X’‘œ†‹êoj}±ê†‹„•„Ž—ˆ•œ˜ˆê–ŒAê
‡ ˜Š’—•š„ œ±ê…ˆ’…„š’šœê“•ˆ…ŒˆŠŒˆ±êê’Ž•ˆ–’š8ꕈ“ŒŽ„†8êoj}­ê{•ˆ†Œê—’ê
“•ˆšˆŽ ˆê„Ž—œš‘ˆê„“„ˆ‘Œˆêš8—•’…œêê˜—•œ˜8†8ꖌAꕈ“ŒŽ„†8êoj}±ê“’‡šœX–’‘8ê
„Ž—œš‘’N†Œ8êhh{êŒê†A–—’ê“’šŒAŽ–ˆ‘Œˆêš8—•’…œ­ê~ˆ‡ ˜Šê‘ŒˆŽ—I•œ†‹ê…„‡„†œ±ê‡Œˆ†Œê
„Ž„X’‘ˆêšˆ•—œŽ„‘Œˆ±êšê“’•Iš‘„‘Œ˜ê‡’ꝄŽ„X’‘œ†‹êšê“IV‘Œˆ–œêšŒˆŽ˜±ê„8ꐑŒˆ–8ê
–„‘–Aꘝœ–Ž„‘Œ„ê—•š„ ˆê’‡“’šŒˆ‡ŒêšŒ•˜–’’ŠŒ†‘ˆê‘„ꏈ†ˆ‘Œˆ­êw•ˆ…ŒˆŠê„Ž„Xˆ‘Œ„ê
oj}ê˜ê‡Œˆ†Œêˆ–†ˆê‡ ˜Xˆê‘ŒXê˜ê‡’•’– œ†‹êˆ–—ê…ˆ’…„š’šœ±ê„Ž—œš‘’N9ꅌ’†‹ˆŒ†‘„ê
†‹’•’…œêŒˆ•’‘„ê„Ž—œš‘’N†Œ8êhh{ê˜êšŒAŽ–’N†Œê“’’–—„ˆêšêŠ•„‘Œ†„†‹ê‘’•œ±ê
„ꝐŒ„‘œê‹Œ–—’“„—’’ŠŒ†‘ˆêšêš8—•’…Œˆê–8ꐄ ’Ꝅ„š„‘–’š„‘ˆ­ê{’ê‘ŒˆšŒˆŽŒˆ±êšê“’•Iš¾
‘„‘Œ˜êê‡’•’– œŒê„Ž„X’‘œŒêoj}±ê„„š„‘–’š„‘ŒˆêŒ„‘ꐒ•‰’’ŠŒ†‘œ†‹êšêš8—•’¾
…Œˆê‘ŒˆêšœŽ˜†„ê“•’Š•ˆ–Œê†‹’•’…œêšê…„•‡Œˆê„„š„‘–’š„‘ˆê“’–—„†ŒêŽŒ‘Œ†‘ˆ±ê
–“’—œŽ„‘ˆêšêŠ•˜“Œˆê ’‡œ†‹ê‡’•’– œ†‹­êê…„‡„Fêq’‘„–êšœ‘ŒŽ„±êXˆê’‡ê¢ªê‡’ꤥꓕ’†­ê
„Ž„XˆFêoj}ê˜ê‡Œˆ†ŒêŽ’F†œê–ŒAꖓ’‘—„‘Œ†‘œêšœ‡•’šŒˆ‘Œˆ±êˆ†ê˜ê„Ž„X’‘œ†‹ê
“•ˆ‡ê¢ª­ê•’ŽŒˆêXœ†Œ„Ꝅ„š„‘–’š„‘„ꆋ’•’…„êš8—•’…œê˜„š‘Œ„ê–ŒAꓒ꒎­ê£ªê„—„†‹ê’‡ê
„Ž„Xˆ‘Œ„­êh‘„Œ„ê“•œ“„‡ŽIšê–„’Œ–—‘ˆêˆŒŒ‘„†Œê„Ž„Xˆ‘Œ„êoj}êšN•I‡ê‡Œˆ†Œê
šêŽ’‘—ˆŽN†Œˆê†œ‘‘ŒŽIšê“•ˆ‡œŽ†œ‘œ†‹ê’•„ê„ˆX‘’N†Œê’‡ê‡•’ŠŒê—•„‘–Œ–Œ±êšŒˆŽ˜ê’•„ê
„Ž—œš‘’N†Œê„Œ‘’—•„‘–‰ˆ•„œê„„‘Œ‘’šˆêšœŽ„„ „±êXˆê†A–—’N9ꖄ’Œ–—‘ˆêˆŒŒ‘„†Œê
„Ž„Xˆ‘Œ„êoj}ꅜ „ê“’•Iš‘œš„‘„êšêŠ•˜“„†‹ê‡Œˆ†Œê„Ž„X’‘œ†‹ê“’—•„‘–‰˜œ‘Œˆê
Œêšˆ•—œŽ„‘Œˆ±ê„ꆝœ‘‘ŒŽ„Œê˜–“’–„…Œ„8†œŒê‡’ꍈêšœ–—8“Œˆ‘Œ„ê…œ ê ’‡–œêšŒˆŽê
Œê“•„šŒ‡ ’š„ê„Ž—œš‘’N9êhh{­ê~ˆ‡ ˜Šê…„‡„†œêš ’–ŽŒ†‹±ê†œ‘‘ŒŽŒˆê“•’Š‘’–—œ†‘œê
–„’Œ–—‘ˆêˆŒŒ‘„†Œêoj}ꍈ–—ê•Iš‘ŒˆXꝄŽ„Xˆ‘ŒˆêŠˆ‘’—œ“ˆê£êoj}­êš•I†ŒŒê’‘Œê
—„ŽXˆê˜š„ŠAꑄꝑ„†‘œêš•’–—ꝄŽ„XˆFꊈ‘’—œ“„Œê£êŒê¤êoj}ê˜ê‡Œˆ†Œêšê’–—„—‘Œ†‹ê
„—„†‹­ê~ꎒ‘—ˆŽN†Œˆê–“’‘—„‘Œ†‘ˆêˆŒŒ‘„†Œêoj}꒕„ê–Ž˜—ˆ†‘’N†Œêˆ†ˆ‘Œ„ꝄŽ„XˆFê
Šˆ‘’—œ“ˆê£êoj}ꝍ„šŒ–Ž’ꗒꐒXˆê“•œ†œ‘Œ9ꖌAꇒꐒ‡œ‰ŒŽ„†Œê“•ˆ…ŒˆŠ˜êŽŒ‘Œ†‘ˆ¾
Š’ꝄŽ„XˆFêoj}êšê—ˆêŠ•˜“Œˆê“„†ˆ‘—Iš­êy’‡Œˆê…„‡„‘Œ„ê•Iš‘ŒˆXꚖŽ„˜8ꑄꚝ•’–—ê
Œ†…œê„Ž„XˆFꊈ‘’—œ“ˆê¤êoj}ê˜ê‡Œˆ†Œ­ê~ꒇ•IX‘Œˆ‘Œ˜ê’‡êŠˆ‘’—œ“˜ê£±ê„Ž„Xˆ‘Œˆê
Šˆ‘’—œ“ˆê¤êoj}ꑌˆê“•ˆ‡œ–“’‘˜ˆê„‘Œê‡’ê–„’Œ–—‘ˆŠ’êšœˆ†ˆ‘Œ„±ê„‘Œê‡’ꎒ•œ–—‘ˆê
’‡“’šŒˆ‡Œê‘„ꏈ†ˆ‘ŒˆêŒ‘—ˆ•‰ˆ•’‘ˆ²ê“•ˆ†Œš‘ŒˆêÀꎚ„Œ‰ŒŽ˜ˆê—œ†‹ê†‹’•œ†‹±ê’…’Žê
„Ž„X’‘œ†‹êŠˆ‘’—œ“ˆê¡êoj}±ê‡’ꊕ˜“œê“„†ˆ‘—Išê¶—•˜‡‘œ†‹ê‡’ꏈ†ˆ‘Œ„´­ê
n Iš‘8ꓕˆ– „‘Ž8ꇒꏈ†ˆ‘Œ„ꇝŒˆ†Œê
„Ž„X’‘œ†‹êoj}ꍈ–—ê—•˜‡‘’N9Ꚇˆ–‘ˆ¾
Š’ê“•’Š‘’’š„‘Œ„ꝄN†Œ„ꆋ’•’…œê
šêNšŒˆ—ˆêˆê“’š„X‘œ†‹ê‘„–—A“–—š­ê
r’ˆ‘œê„•Š˜ˆ‘—ˆê¶„ꏈ†ˆ‘Œˆ´ê
ˆ–—ꍈŠ’êšœ–’Ž„ê–Ž˜—ˆ†‘’N9êšê—ˆêŠ•˜“Œˆê
šŒˆŽ’šˆêŒê‡’…•„ê—’ˆ•„‘†„­ê~–Ž„˜ˆê–ŒA±ê
Xˆê‡Œˆ†Œê’‡“’šŒ„‡„8ꑄꏈ†ˆ‘Œˆê
“•ˆ†ŒššŒ•˜–’šˆê‘„†‘Œˆêˆ“Œˆê‘ŒXê
‡’•’NŒ±ê˜œ–Ž˜8†ê—•š„ 8ꒇ“’šŒˆ‡Vê
šŒ•˜–’’ŠŒ†‘8ê˜ê“’‘„‡ê“’ ’šœêˆ†’¾
‘œ†‹±ê“’Œ’ê–—’–’š„‘Œ„êšêšŒAŽ–’N†Œê
“•œ“„‡ŽIšêŒ‘—ˆ•‰ˆ•’‘˜ê‘Œˆ“ˆŠœ’š„‘ˆŠ’ê
Œê•œ…„šŒ•œ‘œ­ê~ „–‘ˆ±ê‘Œˆ“˜…ŒŽ’š„‘ˆê
ˆ–†ˆê…„‡„‘Œ„ê“’—šŒˆ•‡„8ꚜ–’Ž8ê
–Ž˜—ˆ†‘’N9ꗈŠ’ꏈ†ˆ‘Œ„±êŠ‡œXêšê’Ž•ˆ–Œˆê
¡¡¾ˆ—‘Œˆê’…–ˆ•š„†Œê—œŽ’ê˜êˆ‡‘ˆŠ’ê
–“’N•I‡ê¡ª§ê“„†ˆ‘—Iš±êŽ—I•œê˜œ–Ž„Œê
z}y±êšœ–—8“Œ „ꕈ“ŒŽ„†„êoj}­êuŒˆš8—¾
“ŒšŒˆê•ˆˆ–—•„†„êšê|zh꓈Šœ’š„‘ˆŠ’ê
Œ‘—ˆ•‰ˆ•’‘˜ê„‰„¾¢…ꇒꏈ†ˆ‘Œ„ê“•ˆ¾ê
šˆŽ œ†‹ê„“„ˆFêš8—•’…œê—œ“˜êjêê
˜ê‡Œˆ†Œ±ê„Žê—ˆXꝐŒ„‘„êšê†‹„•„Ž—ˆ•œ–—œ†ˆê
“•’‡˜Ž—˜êˆ†‘Œ†ˆŠ’꓈Šœ’š„‘ˆŠ’ê
Œ‘—ˆ•‰ˆ•’‘˜ê„‰„¾¢„±ê˜šŠA‡‘Œ„8†„ê
šœ‘ŒŽŒê…„‡„Fê˜ê‡Œˆ†Œ±ê“•„š‡’“’‡’…‘Œˆê
“•œ†œ‘Œ8ꖌAꇒꖝˆ•–ˆŠ’ê–—’–’š„‘Œ„ê
—œ†‹ê“•ˆ“„•„—IšêŒê‡„–ˆŠ’ꚝ•’–—˜ê
–Ž˜—ˆ†‘’N†Œê—ˆ•„“ŒŒ±ê„Žê—ˆXꓒ‡‘Œˆ–Œˆ‘Œ„ê
„Ž’N†ŒêXœ†Œ„ꇝŒˆ†Œê„Ž„X’‘œ†‹êoj}­ê
prof. dr hab. med.
Małgorzata
Pawłowska
Katedra Chorób
Zakaźnych
i Hepatologii
CM UMK
&%
>CI:G;:GDC
=^hidg^V
Tekst prof. dr hab. med. Waldemar Halota
aZ`j!
`i‹gZ\d
lVgidځ
j_Vlc^¬Vh^Ÿ
edaViVX]
z—„ ’ê–ŒAꗒêšêšœ‘ŒŽ˜ê…„‡„Fꑄ‡ê“„—’ˆ†‹„‘Œˆê“•ˆšˆ¾
Ž„‘Œ„ê–ŒAꝄŽ„XˆFêoi}êŒêoj}­ê~œŽ„„‘’ꍈ‡‘’‘„†‘Œˆ±êXˆê
‡’†‹’‡Œêšê—œ†‹ê“•œ“„‡Ž„†‹ê‡’ꌏ’N†Œ’šœ†‹êŒê„Ž’N†Œ’šœ†‹ê
„…˜•ˆFꑄ—˜•„‘ˆê’‡“’•‘’N†Œê† ’šŒˆŽ„±êšêšœ‘ŒŽ˜ê†ˆŠ’ê
Œ‘—ˆ•‰ˆ•’‘œê–—„ œê–ŒAꑌˆ„Ž’ꏈŽŒˆêêšœ…’•˜­ê~ꓕœ“„‡Ž„†‹ê
„Ž„XˆFêoi}ꖉ’•˜ ’š„‘’ê‘„šˆ—ê—ˆ’•ŒAꑌˆ‡’…’•˜êˆ‘‡’Šˆ‘¾
‘ˆŠ’ꌑ—ˆ•‰ˆ•’‘˜ê„Ž’ê“•œ†œ‘œê†‹•’‘Œ†œ„†Œ­êp‘—ˆ•ˆ–˜8†ˆ±êê
Xˆê–—’–˜‘Ž’š’ê“IV‘’êŒê‘Œˆ–“Œˆ–‘Œˆê’–Œ8Š‘A œê’‘ˆê“•œ„—ê
šê—ˆ•„“ŒŒ­êw’ê•„ê“Œˆ•š–œê†œ—’ŽŒ‘„ê—„ê’“Œ–„‘„Ꝓ–—„ „êê
šê¡©¥§ê•’Ž˜ê“•ˆêh­êp–„„†–„êŒêq­êsŒ‘‡ˆ‘„‘‘„±êŽ—I•œê
„’š„Œê–ŒAꓕ’…ˆˆê„Ž„XˆFꚌ•˜–’šœ†‹±ê„Ꝛ „–†„ê
…„‡„‘Œˆê„šŒ–Žê„†‹’‡8†œ†‹êšê„Ž„X’‘ˆêŽ’I•†ˆ­ê
~œŽ„„Œê’‘Œ±êXˆê‰•„Šˆ‘—œê… ’‘œê’š’‡‘Œ’šˆê„•’‡ŽIšê
Ž˜•œ†‹ê“’‡‡„‘ˆê‡Œ„ „‘Œ˜êšŒ•˜–„êzˆ‘‡„Œê–8ꑌˆš•„XŒšˆêê
‘„ꌑ‘ˆê‘„‡Ž„Xˆ‘Œ„Ꚍ•˜–’šˆ­êv‡Ž•œŒê–˜…–—„‘†Aꅌ’’ŠŒ†‘Œˆê
†œ‘‘8ꒇ“’šŒˆ‡Œ„‘8Ꝅê—Aꒆ‹•’‘A±êŽ—I•8ꑄš„ŒêŒ‘—ˆ•‰ˆ•’¾
‘ˆ­êw’‡’…‘ˆê…„‡„‘Œ„±ê“•’š„‡’‘ˆêŽŒŽ„‘„N†Œˆê„—ꚆˆN‘Œˆ±ê
‘Œˆê„Ž’F†œ œê–ŒAꖘŽ†ˆ–ˆ±êŠ‡œXꅕ„Ž’š„ ’êšIš†„–ê
„‘—œ…Œ’—œŽIš±êŽ—I•ˆê†‹•’‘Œ œ…œêˆŽ–“ˆ•œˆ‘—œê“•ˆ‡ê‘„‡Ž„Xˆ¾
‘Œˆê…„Ž—ˆ•œ‘œ­êwIV‘Œˆ–ˆê…„‡„‘Œ„ꘇ’š’‡‘Œ œêŒ–—‘Œˆ‘Œˆê
šŒˆ˜ê’‡Œ„‘ê—ˆê†œ—’ŽŒ‘œê“•’‡˜Ž’š„‘ˆê“•ˆê•IX‘ˆêŽ’I•ŽŒê
˜Ž „‡˜ê’‡“’•‘’N†Œ’šˆŠ’±ê„ê—„ŽXˆêˆ†‹„‘ŒœêŒ†‹ê‡Œ„ „‘Œ„­ê
v…ˆ†‘Œˆêšœ•IX‘Œ„ê–ŒAꗕœê—œ“œêŒ‘—ˆ•‰ˆ•’‘Iš±ê„†Ž’šŒˆŽê
šê“•„Ž—œ†ˆêŽŒ‘Œ†‘ˆêšœŽ’•œ–—˜ˆê–ŒAꇒ—œ†‹†„–êšœ 8†‘Œˆê
—œ“ꡱꇒꎗI•ˆŠ’ê‘„ˆX8ꌑ—ˆ•‰ˆ•’‘œê„‰„êŒêˆ‡ˆ‘ꌑ—ˆ•‰ˆ•’‘ê
…ˆ—„­êp‘—ˆ•‰ˆ•’‘œê–8ꚜ—š„•„‘ˆê“•ˆê•IX‘ˆêŽ’I•ŽŒê˜Ž „‡˜ê
Foto BE&W
W chwili obecnej
interferony są lekiem
powszechnie stosowanym
w terapii przewlekłych
zapaleń wątroby etiologii
wirusowej. Od odkrycia
interferonu minęło niedawno 50 lat.
678E68?:CI6
’‡“’•‘’N†Œ’šˆŠ’®êŒ‘—ˆ•‰ˆ•’‘ꄏ‰„ê“•ˆê’‘’†œ—œ±ê„Ž•’‰„ŠŒêŒêŒ‰’†œ—œ±êŒ‘—ˆ•‰ˆ•’‘ê
…ˆ—„ê“•ˆê‰Œ…•’…„–—œ±ê„ꊄ„ê“•ˆêŒ‰’†œ—œê{­êkŒ„ „8꒑ˆê“’“•ˆê–š’Œ–—ˆê
•ˆ†ˆ“—’•œ­êv…ˆ†‘Œˆê—•š„8ꅄ‡„‘Œ„ê‘„‡êŒ‘‘œŒêŒ‘—ˆ•‰ˆ•’‘„Œ±êŒA‡œêŒ‘‘œŒê’ˆŠ„±ê
Š„„±ê„…‡„±ê„ˆê—ˆXꑄꓕœŽ „‡êŒ†‹ê“’ 8†ˆ‘Œ„Œêê„…˜Œ‘„Œ­êp‘—ˆ•‰ˆ•’‘œê„‰„ê
–—’–’š„‘ˆêšêˆ†ˆ‘Œ˜ê„“„ˆFêš8—•’…œê‹„˜8ꕈ“ŒŽ„†AꚌ•˜–Išê“’“•ˆê„…˜•ˆ‘Œ„ê
—•„‘–„†ŒêŒê‡ˆŠ•„‡„†Aêyuh±ê…’Ž’š„‘Œˆê–œ‘—ˆœê…Œ„ ˆŽêšŒ•˜–’šœ†‹±ê˜“’Nˆ‡„8ê
•Iš‘ŒˆXꇒ•ˆš„‘ŒˆêšŒ•˜–Iš­êuŒˆ„ˆX‘Œˆê’‡ê‡Œ„ „‘Œ„ê“•ˆ†ŒššŒ•˜–’šˆŠ’ê–—œ˜˜8ê
’‘ˆê‘„—˜•„‘ˆêˆ†‹„‘Œœê’‡“’•‘’N†Œ±êŠ‡œXꓕœ†œ‘Œ„8ꖌAꇒꓕœ–“Œˆ–„‘Œ„ê
“•’†ˆ–˜ê‡’•ˆš„‘Œ„êŒê•’š’˜êŽ’I•ˆŽê’‡“’•‘’N†Œ’šœ†‹ê˜†ˆ–—‘Œ†8†œ†‹ê…ˆ“’N•ˆ‡¾
‘Œ’êšêš„†„‘Œ˜ê„Ž„Xˆ‘Œ„±ê„ê—„ŽXˆêŒ‰’†œ—Išêi꒕„ê‡’“ˆ ‘Œ„†„±ê†œŒêšœŽ „‡‘Œ¾
ŽIšê’‡“’šŒˆ‡Œê‹˜’•„‘ˆ­êw’‘„‡—’ꌑ—ˆ•‰ˆ•’‘ꚝ„Š„ꈎ–“•ˆ–Aꄑ—œŠˆ‘Išê
Š’‡‘’N†Œê—Ž„‘Ž’šˆ±ê†’ꍈ–—ê‘Œˆ…A‡‘ˆêšê“•’†ˆ–Œˆê“•ˆˆ‘—„†ŒêŒˆ‘Œ’‘œ†‹ê„‘—œŠˆ¾
‘IšêšŒ•˜–’šœ†‹êŽ’I•Ž’êŒ˜‘’’ŠŒ†‘ŒˆêŽ’“ˆ—ˆ‘—‘œ­êjŒˆŽ„šˆ±êXˆê†œ—’ŽŒ‘„ê
—„ê“•œ†œ‘Œ„ê–ŒAꗄŽXˆê‡’ê’†‹•’‘œê“•ˆ‡ê„Ž„Xˆ‘Œˆê•Iš‘ŒˆXꎒI•ˆŽê–8–Œˆ‡‘Œ†‹±ê
“’…„šŒ’‘œ†‹êš „N†Œšœ†‹ê•ˆ†ˆ“—’•Iš­êkŒ„ „‘Œˆê„‘—œ“•’Œ‰ˆ•„†œ‘ˆ±êŽ—I•ˆê†‹„•„Ž—ˆ•œ¾
˜ˆê•Iš‘ŒˆXê—Aꆜ—’ŽŒ‘A±ê‘Œˆêˆ–—ê“•ˆ‡Œ’—ˆê‘Œ‘Œˆ–ˆŠ’ê„•—œŽ˜ ˜­êw•„šŒˆê¡ªê„—ê
Œ‘A ’±ê„‘Œê˜‡„ ’ê–ŒAꚜ“•’‡˜Ž’š„9ꌑ—ˆ•‰ˆ•’‘êšêšœ‘ŒŽ˜êŒ‘Ž˜…„†ŒêŒ‰’†œ—Išê
˜‡ŽŒ†‹êšŒ•˜–ˆêŠ•œ“œê’•„ê˜œ–Ž„9ꒆœ–†’‘œê“•’‡˜Ž—êÂr„•Œêj„‘—ˆê¡©¨¡ê•­Ã­ê
~ꕝˆ†œšŒ–—’N†Œê…œ „ꗒꐌˆ–„‘Œ‘„ꌑ—ˆ•‰ˆ•’‘Išê„‰„êŒê…ˆ—„­ê&˜‡‘„êŒêŽ’–—’š‘„ê
—ˆ†‹‘’’ŠŒ„ê’—•œœš„‘Œ„ê—ˆŠ’ê“•ˆ“„•„—˜êšœŽ˜†„ „ꐒXŒš’N9ꖝˆ•–ˆŠ’Ꝅ–—’–’š„¾
‘Œ„±ê„†Ž’šŒˆŽê—ˆ‘ê—„Žêš„‘œêŒ‘—ˆ•‰ˆ•’‘ê‘„—˜•„‘œê“•’‡˜Ž’š„‘œêˆ–—ꇒꆋšŒŒê
’…ˆ†‘ˆ±ê‘„‡˜8†ê„–—’–’š„‘Œˆêšê“•œ“„‡Ž„†‹±êŽŒˆ‡œê‘’š–ˆê“•ˆ“„•„—œê—ˆê†œ—’ŽŒ‘œê
‘Œˆê’Š8ꅜ9ꖗ’–’š„‘ˆ­êzœ—˜„†„ê“’“•„šŒ „ê–ŒAꚕ„êê’“•„†’š„‘Œˆê“•’‡˜Ž†Œê—š­ê
Œ‘—ˆ•‰ˆ•’‘˜ê•ˆŽ’…Œ‘’š„‘ˆŠ’ê•pmuíêiœ ’ꗒꐒXŒšˆê“’ê–Ž’‘’š„‘Œ˜ê˜‡ŽŒˆŠ’ê
Šˆ‘˜ê’‡“’šŒˆ‡Œ„‘ˆŠ’Ꝅꚜ—š„•„‘ŒˆêŒ‘—ˆ•‰ˆ•’‘˜ê„‰„±êŽ—I•œê‘„–—A“‘Œˆê“•œê“’’†œê
“„Œ‡˜ê˜Œˆ–†’‘’êšê„“„•„†ŒˆêŠˆ‘ˆ—œ†‘œêl–†‹ˆ•Œ†‹Œ„ꆒŒ­êw•œ–“Œˆ–œ ’ê—’ê
“•’†ˆ–œê“•’‡˜Ž†Œ±êšŒAŽ–„8†ê‡’–—A“‘’N9ꏈŽ˜­êr’ˆ‘œê“•ˆ ’ˆê…œ ’êšœ“•’‡˜¾
Ž’š„‘ŒˆêŒ‘—ˆ•‰ˆ•’‘˜ê“ˆŠœ’š„‘ˆŠ’±ê“’–Œ„‡„8†ˆŠ’ꏈ“–ˆêš „N†Œš’N†Œê‰„•„Ž’ŽŒ‘ˆ¾
—œ†‘ˆê’•„ê–Ž˜—ˆ†‘’N9ꗈ•„“ˆ˜—œ†‘8­ê~œ‡ ˜X’‘’ê’Ž•ˆ–ê“I —•š„‘Œ„ꏈŽ˜±ê†’ê
„“ˆš‘Œ ’ꚌAŽ–8ꄎ—œš‘’N9ꓕˆ†ŒššŒ•˜–’š8­êwˆŠœ„†„ê“’ˆŠ„ê‘„ê“’ 8†ˆ‘Œ˜ê
†8–—ˆ†ŽŒêŒ‘—ˆ•‰ˆ•’‘˜ê•ˆŽ’…Œ‘’š„‘ˆŠ’êêŠŒŽ’ˆê“’Œˆ—œˆ‘’šœ­êz—’–’š„‘ˆê
’…ˆ†‘Œˆêšê“•„Ž—œ†ˆêŽŒ‘Œ†‘ˆê“ˆŠœ’š„‘ˆêŒ‘—ˆ•‰ˆ•’‘œê„‰„¾¢„êŒê„‰„¾¢…ê•IX‘Œ8ꖌAê
„F†˜†‹„Œê¡¢ê˜…ꤪŽkÃ꒕„êŒˆ–†ˆê“’ 8†ˆFêê†8–—ˆ†Ž8ꅌ’’ŠŒ†‘Œˆê†œ‘‘8­ê
~ꎒ‘–ˆŽšˆ‘†Œê—ˆ•„“Œ„ê–—„ „ê–ŒAꅄ•‡Œˆê“•œ„‘„±êŠ‡œXꆋ’•œê„†AŒê’—•œœš„9ê
Œ‘ŒˆŽ†ˆê•„êšê—œŠ’‡‘Œ˜±ê„ê‘Œˆê„Žêš†ˆN‘Œˆê£ê•„œ­êu’šœê“•ˆ“„•„—ê‘Œˆê‘„–Œ„ꘓ•ˆ‡¾
‘Œ’ꝑ„‘œ†‹ê’…„šIšê˜…’†‘œ†‹±ê“•œê†œê“’–Œ„‡„ꍈ‡‘’‘„†‘ŒˆêšœX–8ꖎ˜—ˆ†¾
‘’N9ꗈ•„“ˆ˜—œ†‘8­êwŒˆ•š–ˆê“•I…œêŽŒ‘Œ†‘ˆêˆ†ˆ‘Œ„ꆋ’•œ†‹ê„ê“’’†8ꗈê
†œ—’ŽŒ‘œê•’“’†A œê–ŒAꓒ‡êŽ’‘Œˆ†ê„—ꧪ­êk’‘Œˆ–Œˆ‘Œ„ê’ê–Ž˜—ˆ†‘’N†Œê—ˆê—ˆ•„“ŒŒ±ê
„•Iš‘’ê˜êšŒˆ•8—ꈎ–“ˆ•œˆ‘—„‘œ†‹±ê„ŽêŒêšN•I‡ê˜‡Œê„Ž„X’‘œ†‹êoi}±ê–“’š’‡’¾
š„ œ±êXˆêšê¡©©¡ê•’Ž˜êš“•’š„‡’‘’ꏈŽê
‡’ê—ˆ•„“ŒŒê“•ˆšˆŽ œ†‹ê„“„ˆFêš8—•’…œê
—œ“˜êi­êrŒŽ„ꏄ—ê“IV‘Œˆê‘„„ ꒑ê
„–—’–’š„‘Œˆêšêˆ†ˆ‘Œ˜ê„Ž„X’‘œ†‹ê
oj}­êw•ˆ“„•„—ê—ˆ‘êš–ˆ‡ ꇒꖗ„‘‡„•¾
‡Išêˆ†ˆ‘Œ„ꝄŽ„XˆFêoi}êšê’‘’—ˆ•„¾
“ŒŒ±ê‘„—’Œ„–—êšê“•œ“„‡Ž˜ê„Ž„XˆFê
oj}ꒇꡩ©©ê•’Ž˜êšê“’ 8†ˆ‘Œ˜ê
ê•œ…„šŒ•œ‘8­êp‘—ˆ•ˆ–˜8†ˆ±êXˆê•œ…„šŒ•œ¾
‘„±êŽ—I•„ꚝ„†‘Œ„ꈉˆŽ—ꌑ—ˆ•‰ˆ•’‘’—ˆ¾
•„“ŒŒ±ê–„’‡Œˆ‘Œˆê“’’–—„ˆê…ˆê
š“ œš˜ê‘„ê“•ˆ…ŒˆŠê„Ž„Xˆ‘Œ„êoj}­
wˆŠœ’š„‘ˆê“•ˆ“„•„—œêŒ‘—ˆ•‰ˆ•’‘˜ê
–œ–—ˆ„—œ†‘Œˆê˜„†‘Œ„8ꖚ’8ꓒœ†Aê
Š Iš‘ˆŠ’ꏈŽ˜êšê—ˆ•„“ŒŒê“•ˆšˆŽ œ†‹ê
„“„ˆFêš8—•’…œêˆ—Œ’’ŠŒŒêoj}±ê‘„šˆ—ê
šêŽ’‘—ˆŽN†Œˆêš†‹’‡8†œ†‹ê‡’ê“•„Ž—œŽŒê
ŽŒ‘Œ†‘ˆê‘’šœ†‹êˆŽIš±ê…A‡8†œ†‹ê
Œ‘‹Œ…Œ—’•„Œêˆ‘œIšê—ˆŠ’Ꚍ•˜–„­ê
~ꑄˆ“–œê•„Œˆê†AN9êê‘Œ†‹ê’–—„‘Œˆê
‡’ 8†’‘„ꇒꒅˆ†‘Œˆê–—’–’š„‘ˆŠ’ê
–—„‘‡„•‡˜±ê—š’•8†ê–†‹ˆ„—œê—ˆ•„“ŒŒê
šŒˆ’ˆŽ’šˆê‘„ꚝI•ê—ˆ•„“ŒŒê„Ž„XˆFê
op}­êuŒˆ†’ê’‡Œˆ‘‘Œˆê“•ˆ‡–—„šŒ„ê–ŒAê
–œ—˜„†„ꏈ†ˆ‘Œ„ê—8ꆜ—’ŽŒ‘8ꝄŽ„X’‘œ†‹ê
oi}±êŠ‡Œˆê„œê‡’ꇜ–“’œ†Œê†„ œê
–ˆ•ˆŠêˆŽIšê„‘—œšŒ•˜–’šœ†‹ê„‘„’ŠŒê
‘˜Žˆ’œ‡’šˆê˜…ꑘŽˆ’—œ‡’šˆÃ±ê
„†Ž’šŒˆŽêŒê—˜ê“ˆŠœ’š„‘œêŒ‘—ˆ•‰ˆ•’‘ê
„‰„¾¢„ꍈ–—ꎏ„–œ†‘œê“•œŽ „‡ˆêˆŽ˜ê
“Œˆ•š–ˆŠ’ꕝ˜—˜­ê
prof. dr hab. med.
Waldemar Halota
Katedra i Klinika
Chorób Zakaźnych
AM w Bydgoszczy
&&
678E68?:CI6
Id`hnXocZ
jho`dYoZc^Vl|igdWn
Najczęstszą przyczyną toksycznych uszkodzeń wątroby
w Polsce jest nadal nadużywanie alkoholu etylowego.
Coraz większym problemem stają się jednak
również uszkodzenia polekowe.
Tekst lek. med. Mariusz Łucejko, prof. dr hab. med. Robert Flisiak
qˆ‡‘8êê‘„š„X‘Œˆ–œ†‹ê‰˜‘Ž†Œêš8—•’…œêˆ–—ꘑŒˆ–Ž’‡ŒšŒ„¾
Ž’I•ŽŒêš8—•’…’šˆêˆ—„…’ŒêšŒ8ŽIšê—’Ž–œ†‘œ†‹ê
‘ŒˆêŒêˆŒŒ‘„†„ê–˜…–—„‘†Œê—’Ž–œ†‘œ†‹ê„•Iš‘’êšœ—š’•’¾
ŒêˆŽIšê’†œšŒN†Œˆêˆ–—Ꝅ…˜•’‘œ­ê~Œ8Xˆê–ŒAꗒêêŽ’‘Œˆ†‘’¾
‘œ†‹êšê’•Š„‘ŒŒˆê† ’šŒˆŽ„±ê„ŽêŒê—œ†‹±êŽ—I•ˆê‡’–—„ œê–ŒAꇒê
N†Œ8ꕈ‡˜Ž†Œê‡„šŽŒêˆŽIšêšê„ˆX‘’N†Œê’‡ê–—’“‘Œ„ꘖŽ’‡ˆ‘Œ„ê
‘ŒˆŠ’êêˆš‘8—•­êw•œŽ „‡ˆê“Œˆ•š–ˆêŠ•˜“œêˆ–—ꈏŒŒ‘„†„ê
‘„•8‡˜­ê{’Ž–œ†‘’N9ꏈŽ˜ê’Xˆê“’ˆŠ„9ꑄꚜš’ „‘Œ˜ê
…ŒŒ•˜…Œ‘œê“’š–—„ ˆêê‹ˆ’Š’…Œ‘œê„š„•—ˆêšê¶–—„•œ†‹´ê
„…˜•ˆ‘Œ„êšê“•ˆŒ„‘„†‹êšˆš‘8—•Ž’I•Ž’šœ†‹±ê˜–Ž’‡ˆ¾
ˆ•œ—•’†œ—„†‹­êk’ꊕ˜“œê‡•˜ŠŒˆêÀꗒŽ–œ‘Ꝉš‘A—•‘œ†‹±êŽ—I•ˆê
‘Œ˜ê… ’‘ꎒI•Ž’šœ†‹ê˜…ꘕ˜†‹’Œˆ‘Œ˜ê’‡“’šŒˆ‡ŒêŒ˜‘’¾
–8ꓕˆêš8—•’…AꕒŽ „‡„‘ˆ±ê„ê‘„–—A“‘Œˆê˜–˜š„‘ˆêÀꑄˆX8ê
’ŠŒ†‘ˆ­êp–—‘ŒˆˆêšŒˆˆê‰’•ê˜–Ž’‡ˆFꓒˆŽ’šœ†‹êš8—•’…œê
ˆŽŒ±êŒ†‹êˆ—„…’Œ—œê“’š–—„ ˆêšê’•Š„‘ŒŒˆêŒêŒ‘‘ˆê–˜…–—„‘†ˆê
Àꒇꓕ’–—œ†‹ê–— ˜–†ˆFꇒꐄ•—šŒ†œêŽ’I•ˆŽêš8—•’…’šœ†‹ê
—’Ž–œ†‘ˆê„Ž’‹’±ê…ˆ‘ˆ‘±ê‡š˜–Œ„•†ˆŽêšAŠ„±ê†‹’•’‰’•±ê
š 8†‘Œˆ­ê~ꗄ…ˆŒê“•ˆ‡–—„šŒ’‘’ꐒ•‰’’ŠŒ†‘ˆêŒ„‘œê
‹„’—„‘±ê–’ˆêˆ—„Œê†ŒAXŽŒ†‹±ê„„‘—„‡œ‘„íêoˆ“„—’†œ—œ±ê†œŒê
š8—•’…œê’•„ê“•œŽ „‡œêˆŽIš±êŽ—I•ˆê’Š8ꍈꚜš’ „9­ê
Ž’I•ŽŒêš8—•’…œ±ê“’–Œ„‡„8ꅄ•‡’ê–“•„š‘œê–œ–—ˆê†‹•’‘Œ8†œê
u„†A–—–8ꓒ–—„†Œ8ꓒˆŽ’šˆŠ’ꘖŽ’‡ˆ‘Œ„êš8—•’…œêˆ–—ê
’•Š„‘Œê“•ˆ‡ê—’Ž–œ‘„Œê‘„‡˜8†œŒê–ŒAꚈꎕšŒ±êˆ‡‘„Žê
„•—šŒ†„ꎒI•ˆŽêš8—•’…’šœ†‹­ê~Œ8Xˆê–ŒA꒑„êê˜–Ž’‡ˆ¾
šê“ˆš‘œ†‹ê–œ—˜„†„†‹ê“’‡êš“ œšˆêŒ†‹ê‡Œ„ „‘Œ„ê–„ˆê’Š8ê
‘Œˆê‹ˆ“„—’†œ—IšêŒê˜š„‘Œ„‘Œˆêê‘Œ†‹ê‡’ꎕšŒ’…ŒˆŠ˜ê
˜ˆŠ„9ꘖŽ’‡ˆ‘Œ˜­êrŒ‘Œ†‘œê‘„–—A“–—šˆê—ˆŠ’ꐒXˆê…œ9ê
ˆ‘œIšêÀꄐŒ‘’—•„‘–‰ˆ•„±êŽ—I•œ†‹êšœ–’Ž8ꄎ—œš‘’N9ꚜŽ„¾
‘Œˆšœ‡’‘’N9êš8—•’…œ­êz˜…–—„‘†ˆê‹ˆ“„—’—’Ž¾
˜8ꅄ‡„‘Œ„ꏄ…’•„—’•œ‘ˆêšœŽ’‘„‘ˆê
–œ†‘ˆê˜–Ž„‡„8êš8—•’…Aꑄꇕ’‡ˆêšŒˆ˜ê
šê“•I…Ž„†‹êŽ•šŒ­êqˆXˆŒê‘Œˆê—’š„•œ–8ꗈ˜ê
Polekowe
•IX‘œ†‹êˆ†‹„‘ŒIš­ê~ꑌˆŽ—I•œ†‹ê
’…„šœêŽŒ‘Œ†‘ˆ±ê’‘„†„ê—’±êXˆê„œê‡’ê
uszkodzenie
“•œ“„‡Ž„†‹ê’Ž•ˆNˆ‘Œˆê†œ‘‘ŒŽ„ꘖŽ„‡„8¾
†œ‘Œˆ‘Œ„êê“’–—„†Œ8ꅈ’…„š’š8­êqˆ‡‘„Žê
wątroby
†ˆŠ’ꍈ–—ꘗ•˜‡‘Œ’‘ˆ­ê{„ŽXˆê…„‡„‘ŒˆêŒŽ•’–Ž’¾
†A–—’ꚆˆN‘Œˆê˜…ê“IV‘Œˆê˜„š‘Œ„8ꖌAê
“’šˆê˜–Ž’‡’‘ˆêš8—•’…œê‘Œˆê„š–ˆê‡„ˆê
ŽŒ‘Œ†‘ˆê†ˆ†‹œê‘Œˆšœ‡’‘’N†Œêš8—•’…œê
prowadzi
ˆ‡‘’‘„†‘8ꒇ“’šŒˆ‡Vꆒꇒꆝœ‘‘ŒŽ„ê
’ê•IX‘œê‘„–Œˆ‘Œ˜±ê†A–—’êêXI —„†Ž8ê
do martwicy
–“•„š†ˆŠ’­êu„ˆXœê“„ŒA—„9±êŒXꐌ’ê
Œêˆ‘†ˆ‰„’“„—Œ8êš8—•’…’š8­êtˆ—’—•ˆŽ–„—ꗒꏈŽê
komórek
’XŒš’N†Œê‡’–Ž’‘„ ˆê‡’‘’N†Œê•ˆŠˆ‘ˆ•„†Œê
†A–—’ê–—’–’š„‘œêšê’‘Ž’’ŠŒŒ±ê•ˆ˜„—’’ŠŒŒ±ê
š8—•’…œ±ê„ꆒꝄꗜêŒ‡Œˆê‘’•„Œ„†Œêˆê
•„‡Œˆêšê‡ˆ•„—’’ŠŒŒ­êqˆ–—ê…„•‡’ê—’Ž–œ†‘œê
‰˜‘Ž†Œ±ê“•ˆšˆŽ ˆê‘„•„Xˆ‘Œˆê‘„ꇝŒ„ „‘Œˆê†œ‘‘ŒŽIšê–Ž’‡Œ¾
Œê‡„Ꝅ“ˆš‘Œˆ‘Œ„ê…ˆ“Œˆ†ˆF–—š„ꍈŠ’ê–—’–’š„‘Œ„ꎒ‘Œˆ†‘ˆê
šœ†‹ê’Xˆê‡’“•’š„‡Œ9ꇒꑌˆ’‡š•„†„‘œ†‹êŒ„‘êšêˆê
ˆ–—ê–—„ ˆê’‘Œ—’•’š„‘Œˆê‡„šŽ’š„‘Œ„­ê|–Ž„‡„ê’‘êš8—•’…Aê
…˜‡’šŒˆêŒêšêŽ’‘–ˆŽšˆ‘†Œê‡’ê—•š„ ˆŠ’ꘓ’Nˆ‡ˆ‘Œ„ꍈê
šê–“’–I…ê…„•‡’ê“’‡–—A“‘œ±ê‘Œˆê‡„8†ê‡ ˜Š’êX„‡‘œ†‹ê’…„šIšê
‰˜‘Ž†’‘’š„‘Œ„­ê|š„X„ê–ŒA±êŒXêšN•I‡ê’…ˆ†‘Œˆê„•ˆˆ–—•’š„¾
ŽŒ‘Œ†‘œ†‹ê„‘Œê’‡†‹œˆFêšê…„‡„‘Œ„†‹ê„…’•„—’•œ‘œ†‹­êqˆŠ’ê
‘œ†‹ê‘„êNšŒˆ†ŒˆêˆŽIšêŒê“•ˆ“„•„—IšêŒ’ ’šœ†‹ê„X꒎’ ’ꩪªê„ê
—’Ž–œ†‘ˆê‡Œ„ „‘Œˆêˆ–—ꆝA–—’Ꚍ‡’†‘ˆêšœ 8†‘Œˆêšê…„‡„‘Œ˜ê
“’—ˆ‘†„‘ˆê‡Œ„ „‘Œˆê‹ˆ“„—’—’Ž–œ†‘ˆ­ê~ŒAŽ–’N9ꖗ’–’š„¾
ŒŽ•’–Ž’“’šœê„—ˆ•Œ„ ˜ê˜œ–Ž„‘ˆŠ’êšêšœ‘ŒŽ˜ê…Œ’“–Œê
‘œ†‹êˆŽIšê˜ˆŠ„ê“•ˆŽ–—„ †ˆ‘Œ˜ê‡’ê“’–—„†Œê„Ž—œš‘œ†‹ê˜…ê
š8—•’…œ­êj‹’•’…„ê•’šŒ„ê–ŒAêšê†Œ8Š˜êšŒˆ˜ê„—ê“•œ’š„‘Œ„ê
˜‘Œˆ–Ž’‡ŒšŒˆ‘Œ˜êšêš8—•’…Œˆ­ê~ꓕœ“„‡Ž˜ê˜–Ž’‡ˆ‘Œ„ê
ˆŽ˜êŒê“•’š„‡Œê‡’ꐄ•–Ž’N†Œêš8—•’…œ­êvŠI‘’‡’–—A“‘’N9ê
Foto Corbis
&'
&(
ˆŽIšê“•ˆ†Œš…I’šœ†‹êŒê“•ˆ†Œš„“„‘œ†‹±êŽ˜“’š„‘œ†‹ê…ˆê„ˆ†ˆFꏈŽ„•„±ê
“•œ†œ‘Œ„ê–ŒAꇒꝚŒAŽ–ˆ‘Œ„ꆝA–—’N†Œêšœ–—A“’š„‘Œ„ê’…„š’šœ†‹ê„—•˜9­ê{œ“’šœê
“•œŽ „‡ˆêˆ–—Ꝅ—•˜†Œˆê„†ˆ—„Œ‘’‰ˆ‘ˆê‘„‘œêšêw’–†ˆê„Ž’ê“„•„†ˆ—„’­ê
~êz—„‘„†‹êˆ‡‘’†’‘œ†‹±ê~ŒˆŽŒˆêi•œ—„‘ŒŒ±êh˜–—•„ŒŒêŒêu’šˆêˆ„‘‡ŒŒê“„•„†ˆ—„’ê
ˆ–—ê‘„†AN†Œˆê“•ˆ‡„šŽ’šœš„‘œêˆŽŒˆ­ê~ꗜê“•œ“„‡Ž˜êˆ†‹„‘Œê‹ˆ“„—’—’Ž¾
–œ†‘’N†Œêˆ–—ê…ˆ“’N•ˆ‡‘ŒêŒê’Xˆê“•’š„‡Œ9ꇒ꓌’•˜‘˜8†ˆŠ’Ꝅ“„ˆ‘Œ„êš8—•’…œ±ê
†ˆ†‹˜8†ˆŠ’ê–ŒAꚜ–’Ž8êNŒˆ•—ˆ‘’N†Œ8­êt„•—šŒ†„ꎒI•ˆŽêš8—•’…œ±ê–“’š’‡’š„‘„ê
Šš„ —’š‘œê‘Œˆ–ˆ‘Œˆê„“„–IšêŠ˜—„—Œ’‘˜êšêŒ—’†‹’‘‡•Œ„†‹±êšœ–—A“˜ˆê“’ê
„–—’–’š„‘Œ˜ê‡„šŽŒêšœX–ˆê’‡ê‡’“˜–†’‘ˆê“•ˆê“•’‡˜†ˆ‘—„­êz†ˆŠI‘Œˆê‘„•„X’‘ˆê
‘„Ꝅ—•˜†Œˆê“„•„†ˆ—„’ˆê“•œê–—’–’š„‘Œ˜ê‘„šˆ—ꇄšˆŽê—ˆ•„“ˆ˜—œ†‘œ†‹Ãê–8꒖’…œê
‘„‡˜Xœš„8†ˆê„Ž’‹’˜ê’•„ê‡ ˜Š’—•š„ˆêŠ ’‡’‘ˆê‘“­ê„‘’•ˆŽ—œ†œÃ­êuŒˆê‡’ꎒF†„ê
“’‘„‘œêˆ–—ꐈ†‹„‘Œê—’Ž–œ†‘’N†ŒêN•’‡ŽIšê„‘—œŽ’‘†ˆ“†œ‘œ†‹±ê„ˆê‡’šŒˆ‡Œ’‘’±ê
ŒXꝄš„•—ˆêšê‘Œ†‹êˆ–—•’Šˆ‘œêÀꝄŽ I†„8†ê“•ˆ“ œšêXI †ŒêÀꐒŠ8ꓕ’š„‡Œ9ꇒê
†‹’ˆ–—„œêšˆš‘8—•š8—•’…’šˆ±êš“ œš„8ꑄꌑ—ˆŠ•„‘’N9ꓒ 8†ˆFꐌA‡œŽ’I•Ž’¾
šœ†‹ê’•„ê–—„…Œ‘’N9ê… ’‘ꎒI•Ž’šœ†‹ê‹ˆ“„—’†œ—Iš­ê~N•I‡ê‘ŒˆŽ—I•œ†‹ê‘„†Œê
—’Ž–œ†‘’N9ꗈŠ’ê•’‡„˜êšœ–—A“˜ˆê‘„†‘Œˆê†AN†Œˆ±ê†’ꐒXˆê–˜Šˆ•’š„9ꝑ„†ˆ‘Œˆê
˜š„•˜‘Ž’š„Fꊈ‘ˆ—œ†‘œ†‹­êsˆŽŒê„‘—œŽ’‘†ˆ“†œ‘ˆê’Š8ꓕœ†œ‘Œ„9ꖌAê•Iš‘ŒˆXꇒê
•’š’˜êŠ•˜†’„ŽIšêš8—•’…’š’Ž’I•Ž’šœ†‹­êu„ˆXœêˆ‡‘„Žê“’‡Ž•ˆNŒ9±êXˆê‡ŒAŽŒê
’“—œ„Œ’š„‘Œ˜ê‡„šˆŽê‹’•’‘Išêšˆêš–“I †ˆ–‘œ†‹êˆŽ„†‹ê„‘—œŽ’‘†ˆ“†œ‘œ†‹±ê
•œœŽ’ꌆ‹ê‹ˆ“„—’—’Ž–œ†‘’N†Œê’–—„ ’Ꝑ‘Œˆ–’‘ˆ­êy’“’‘„‘Œˆê—’Ž–œ†‘œ†‹ê
˜–Ž’‡ˆFêš8—•’…œê†A–—’ê“•œ–“„•„Ꚍˆˆê“•’…ˆIš±êš „–†„ꍈXˆŒê“„†ˆ‘†Œê
˜–Œ ˜8꘎•œ9ꉄŽ—ê‘„‡˜Xœš„‘Œ„ꄏŽ’‹’˜ê˜…ꏈŽIš­êuŒˆ–—ˆ—œê’“IV‘Œˆ‘Œˆê†„–˜ê‡’ê
“’–—„šŒˆ‘Œ„ê•’“’‘„‘Œ„ꐒXˆê’Š•„‘Œ†œ9ꓒš’‡ˆ‘Œˆê“IV‘Œˆ–ˆê—ˆ•„“ŒŒ­êp–—’—‘„ꍈ–—ê
—ˆXꚌˆ‡„ê’êšœŽ’‘œš„‘œê„š’‡Œˆê†‹’•ˆŠ’ꆝœê—ˆXꍈŠ’ꐌˆ–†˜ê„Œˆ–Ž„‘Œ„±êˆê
šŠA‡˜ê‘„ꐒXŒš8ꈎ–“’œ†Aꑄꖘ…–—„‘†ˆê—’Ž–œ†‘ˆ­êrŒ‘Œ†‘œêŒê„…’•„—’•œ¾
‘œê†ˆ†‹’ê˜–Ž’‡ˆ‘Œ„êš8—•’…œê’Š8ꗒš„•œ–œ9ꓒ„š8—•’…’šˆê„‘Œ‰ˆ–—„†ˆê
„—•˜†Œ„±ê—„ŽŒˆê„Žê‘„ê“•œŽ „‡ê‘Œˆšœ‡’‘’N9ꌑ‘œ†‹ê‘„•8‡Iš±ê’…„šœê‘„‡š•„XŒš’¾
N†Œê‘„ꏈŽêšœ•„X’‘ˆêŠ’•8†Ž8±êšœ–œ“Ž8±ê˜’ŠI‘Œ’‘œŒê…I„ŒêŽ’–—‘’¾ŒAN‘Œ’šœŒ­ê
{ˆ•„“ŒAꓒˆŽ’šœ†‹ê˜–Ž’‡ˆFêš8—•’…œê•’“’†œ‘„œê’‡ê‘Œˆš ’†‘ˆŠ’ê’‡–—„šŒˆ‘Œ„ê
“’—ˆ‘†„‘Œˆê—’Ž–œ†‘ˆê–˜…–—„‘†Œ­ê~ꑌˆŽ—I•œ†‹ê“•œ“„‡Ž„†‹±êŒ’Ꝅ“•ˆ–—„‘Œ„ê
“’‡„š„‘Œ„ꏈŽ˜±ê˜–Ž’‡ˆ‘Œˆêš8—•’…œê“’–—A“˜ˆê‘“­ê„Œ’‡„•’‘ñê„ê–—„‘ê“„†ˆ‘—„ê
˜ˆŠ„ê“’Š’•–ˆ‘Œ˜­ê~ꏈ†ˆ‘Œ˜ê’X‘„Ꝅ–—’–’š„9ꏈŽŒê‹ˆ“„—’“•’—ˆŽ†œ‘ˆ­êy’Ž’š„¾
‘ŒˆêšœŽˆêˆ–—ꇒ…•ˆ­êqˆ‡‘„Žêšê‘ŒˆŽ—I•œ†‹ê“•œ“„‡Ž„†‹±êš „–†„ꝚŒ8„‘œ†‹ê
ê“„•„†ˆ—„’ˆêŒêšœ–—8“Œˆ‘Œˆê‘„‡’–—•ˆŠ’Ꝅ“„ˆ‘Œ„êš8—•’…œ±êˆ—’‡8êêšœ…’•˜ê
ˆ–—ê“•ˆ–†ˆ“êš8—•’…œ­êu„ˆXœê“„ŒA—„9±êXˆê“’‡†„–ê–—’–’š„‘Œ„ꏈŽIšê’ꝑ„‘ˆê
“’—ˆ‘†„‘ˆê‹ˆ“„—’—’Ž–œ†‘’N†Œ±ê†ˆ’šˆêˆ–—ê–œ–—ˆ„—œ†‘ˆêŽ’‘—•’’š„‘Œˆê…Œ’†‹ˆ¾
Œ†‘œ†‹êš–Ž„V‘ŒŽIšê‰˜‘Ž†Œêš8—•’…œ­ê~ꗄ…ˆŒê“•ˆ‡–—„šŒ’‘’ꏈŽŒ±êŽ—I•ˆêê
‘„†AN†Œˆê“’š’‡˜8ꋈ“„—’—’Ž–œ†‘’N9±ê“’Š•˜“’š„‘ˆêšê„ˆX‘’N†Œê’‡ê†‹„•„Ž—ˆ•˜ê
šœš’ œš„‘œ†‹êŒ„‘­ê
Charakter zmian w wątrobie
spowodowanych przez leki
o potencjalnym działaniu
hepatotoksycznym
CHARAKTER
ZMIAN W WĄTROBIE
LEKI
Stłuszczenie
wątroby
metotreksat,
tetracykliny,
zydowudyna,
kwas
walproinowy,
Cholestaza
wątrobowa
androgeny,
estrogeny,
captopril,
azatiopiryna,
diklofenak,
nitrofurantoina,
sulfonamidy,
ryfampicyna
Zwłóknienie
wątroby
metotrksat,
witamina A,
metyldopa,
Martwica
komórek hepatocytów
acetaminofen,
allopurinol,
halotan,
imipramina,
izoniazyd,
ketokonazol,
pirazynamid,
kwas
walproinowy
Ostre
zapalenia wątroby
amitryptylina,
imipramina,
izoniazyd,
metyldopa,
metotreksat
Przewlekłe
zapalenie wątroby
amiodaron,
diklofenak,
dantrolen,
izoniazyd,
metotreksat,
Cholestatyczne
zapalenie wątroby
karbamazepina,
chloropromazyna,
erytromycyna,
sulfonamidy
Gruczolaki
wątrobowokomórkowe
środki
antykoncepcyjne,
steroidy
anaboliczne
i androgeniczne
BJH>HOL>:9O>:€
@VbeVc^V
^c[dgbVXn_cV
bc^Zc^Z
YdinXon
LOL8
6HEG6L9O>ï:Ù4
Tekst Izabela Cabaj
W Polsce około 700 000 osób nie wie o swoim
zakażeniu, a większość z nich jest przekonana,
że zakażenie wirusem tego typu jest w ich przypadku
niemożliwe.
n‡Œˆê’X‘„ꝄŽ„Œ9ꖌAꚌ•˜–ˆêoj}¸êq„ŽŒˆê†’‡Œˆ‘‘ˆê
†œ‘‘’N†Œê‘Œ’–8êšê–’…Œˆê•œœŽ’ꝄŽ„Xˆ‘Œ„¸ê~Œˆˆê’–I…ê
—šŒˆ•‡Œ±êXˆêšŒ•˜–’šˆê„“„ˆ‘Œˆêš8—•’…œê—œ“˜êjꌆ‹ê‘Œˆê
‡’—œ†œ±êˆ‡‘„Žê‘ŒˆšŒˆˆêê‘Œ†‹ê–“•„š‡Œ ’±ê„Žêˆ–—ê‘„“•„š‡A°ê
„Œ‘„˜Š˜•’š„‘„ꡩꐄ„ê…•­ê“’‡†„–Ꚍ„—’šˆŠ’êk‘Œ„ê
~Œ•˜–’šœ†‹ê„“„ˆFê~8—•’…œêŽ„“„‘Œ„ꌑ‰’•„†œ‘„êê
¶~~êjꐑŒˆê‘Œˆê‡’—œ†œ­êhꖓ•„š‡Œ ˆN¸´ê„ꑄꆈ˜ê
š•I†ˆ‘Œˆê–†ˆŠI‘ˆê˜š„ŠŒê‘„ê“’š–ˆ†‹‘’N9ꖜ—˜„†Œ±ê
šêŽ—I•œ†‹ê’X‘„ꝄŽ„Œ9ꖌAꚌ•˜–ˆêoj}­ê{ˆŠ’•’†‘ˆê
‡Œ„ „‘Œ„ꌑ‰’•„†œ‘ˆê‡’—œ†8†ˆêššêjꕒ“’†AŒNœê’‡ê
“•ˆŒˆ•œêšêp‘—ˆ•‘ˆ†Œˆê‡šI†‹ê‰ŒIšê„‘Œ’š„‘œ†‹ê’“’šŒ„‡„¾
8†œ†‹ê’ê‘„–œê†’‡Œˆ‘‘œêXœ†Œ˜­êmŒœê„8ê˜NšŒ„‡’Œ9ê
šŒ‡’±êXˆêšŒ•˜–’šˆê„“„ˆ‘Œˆêš8—•’…œê—œ“˜êjꐒXˆê‡’—œ†œ9ê
Ž„X‡ˆŠ’±ê…ˆêšŠA‡˜ê‘„êšœŽ–—„ †ˆ‘Œˆ±ê–—„—˜–ê–“’ ˆ†‘œê†œê
‹’……œ­êꁄ…ŒˆŠŒêšê’N•’‡Ž„†‹ê‡•’šŒ„êŒê˜ê‡ˆ‘—œ–—œ±êšŒœ—œê
˜êŽ’–ˆ—œ†ŽŒ±ê‰•œˆ•„ꆝœêšê–„’‘Œˆê—„—˜„X˜±ê’Š8Ꚍ8„9ꖌAê
ê•œœŽŒˆê„Ž„Xˆ‘Œ„±êˆNŒê‘„•A‡Œ„ê˜Xœ—ˆêšêŒ†‹ê—•„Ž†Œˆ±ê‘“­ê
‘’Xœ†ŽŒ±ê†8XŽŒ±êšŒˆ•— „±êŒŠ œê†œê–Ž„“ˆˆ±ê‘Œˆê…A‡8ꚜ–—ˆ•œŒ¾
’š„‘ˆ­êmŒœê’–—„ œê˜Œˆ–†’‘ˆê‘„ê–—•’‘ŒˆêŒ‘—ˆ•‘ˆ—’šˆê
šš†­“±ê“’•—„„†‹ê–“’ ˆ†‘’N†Œ’šœ†‹±ê„ê—„ŽXˆêšœ– „‘ˆê
šê‰’•Œˆê„ŒŒ‘Š˜êˆˆŽ—•’‘Œ†‘ˆŠ’ꇒꡪªêªªªê“’–Œ„‡„†œê
Ž’‘—ꐄŒ’šœ†‹ê‘„ê~Œ•—˜„‘ˆêw’–†ˆ­êw’‘„‡—’ꈏˆˆ‘—ˆê
Ž„“„‘ŒŒê…œ ’ꘉ˜‘‡’š„‘Œˆê£ªªªê…ˆ“ „—‘œ†‹ê…„‡„Fꇌ„Š‘’¾
–—œ†‘œ†‹ê‘„ê’…ˆ†‘’N9Ꚍ•˜–„Ꝅ“„ˆ‘Œ„êš8—•’…œê—œ“˜êj±êŽ—I•ˆê
’X‘„êšœŽ’‘„9êšê¦êŒ„–—„†‹êw’–ŽŒêÂn‡„F–Ž±ên‡œ‘Œ„±ê
r•„ŽIš±êƒI‡V±êw’‘„F±ê~„•–„š„íê~ꇄ–œêˆ—„“Œˆê
“•œŠ’—’š„‘ˆê’–—„ œê‡š„ê•’‡„ˆê˜’—ˆŽêÀêê’ŠI‘œŒê
Œ‘‰’•„†„Œê‘„ê—ˆ„—ꝄŽ„XˆFꚌ•˜–ˆê„“„ˆ‘Œ„êš8—•’…œê
—œ“˜êj꒕„ê˜’—Ž„ꇏ„ê’–I…±ê˜êŽ—I•œ†‹êšœ‘ŒŽê—ˆ–—˜ê„‘—œ¾oj}ê
…œ ꓒœ—œš‘œ±ê„ê—„ŽXˆê“„Ž„—Ꝛ•„†„8†œê˜š„ŠAꑄꓒ—•ˆ…Aê
“•ˆ“•’š„‡ˆ‘Œ„ê“•ˆêŽ„X‡ˆŠ’êê‘„–ê…„‡„‘Œ„ꇌ„Š‘’–—œ†‘ˆ¾
Š’ê‘„ê’…ˆ†‘’N9ꓕˆ†Œš†Œ„ ꄑ—œ¾oj}ꚈꎕšŒ­ê|’—ŽŒê…A‡8ê
‡œ–—•œ…˜’š„‘ˆêšê–“Œ—„„†‹ê’•„ê’N•’‡Ž„†‹ê‡•’šŒ„±êŽ—I•ˆê
“•œ–—8“Œ8ꇒꎄ“„‘ŒŒê¶~~êjꐑŒˆê‘Œˆê‡’—œ†œ­êhꖓ•„š¾
‡Œ ˆN¸´­êr„“„‘Œ„ê’•Š„‘Œ’š„‘„ꍈ–—ê“•ˆê‰Œ•Aêy’†‹ˆê“’‡ê
“„—•’‘„—ˆêw’–ŽŒˆên•˜“œêlŽ–“ˆ•—Išêoj}±êz—’š„•œ–ˆ‘Œ„ê
w’’†œêj‹’•œêêoj}ê¶w•’ˆ—ˆ˜–ˆ´±êm˜‘‡„†Œê¶nšŒ„‡„ê
u„‡ŒˆŒ´ê’•„êm˜‘‡„†Œê¶w’‡êw•8‡ê&I —ˆêyˆŽŒ´­êz†ˆŠI ’šˆê
Œ‘‰’•„†ˆê‘„ê—ˆ„—ꎄ“„‘ŒŒ±êšê—œê‰Œœê„‘Œ’š„‘ˆê
’ꐒXŒš’N†Œ„†‹ê„Ž„Xˆ‘Œ„Ꚍ•˜–ˆêoj}±ê‡’–—A“‘ˆê–8ꑄê
–—•’‘ŒˆêŒ‘—ˆ•‘ˆ—’šˆêššš­šš†­“
Foto Archiwum
&)
&*
Informacje
na temat
kampanii
znajdziesz
na stronie
www.wzwc.pl
&+
IgjYcZaViV(%#^)%#
O]^hidg^^WVYV¸cVY
Tekst prof. dr hab. med. Jacek Juszczyk
=:E6I>I>H
{•ˆ…„ê“•ˆ†ŒˆX꓄ŒA—„9±êXˆêšê—œê–„œê†„–Œˆ±ê—„Žê„Žê—’ê
–“’–—•ˆŠ„‘’êšêˆ‡œ†œ‘Œˆê’‡êˆê„•„‘Œ„±ê„XI †ˆ‘Œˆê…Œ„ ŽIšŽŒê
’†˜±êšŠA‡‘Œˆê…Œ„ ŽIšŽŒêŒê–ŽI•œ±ê…œ ’ê’…„šˆê‡’–Ž’‘„ˆê
‘„‘œêˆŽ„•’ê– œ‘‘ˆê’“Œ–œêoŒ“’Ž•„—ˆ–„ñꆋ’9ꓕœ†œ‘œê
‘Œˆê„š–ˆê…œ œê„–‘ˆ­êv†œšŒN†Œˆ±ê—„ŽŒˆê“’šŒ8„‘ŒˆêXI —„†ŽŒê
êˆ–“’ „Œê…I’šœŒê“’‡ê“•„šœê ˜ŽŒˆêXˆ…•’šœêŽ„Œ†„ê
‡•IŠêXI †Œ’šœ†‹Ã±ê†œêê“’–—A“˜8†œêšœ‘Œ–†ˆ‘Œˆê‘’š’¾
—š’•œÃꅜ ’Ꚉ•œ‰ŒŽ’š„‘ˆê‘„ê–—’ˆê†‹Œ•˜•ŠŒ†‘œ±êˆ†ê’…•œ¾
Œ8ꚌAŽ–’N9ꗜ†‹ê“•œ“„‡ŽIšê’Ž•ˆN„‘’ꍄŽ’ꗝš­êXI —„†Ž„ê
Ž„—„•„‘„ꆝœŒê‘ŒˆXœ—’š„±êšŒ8„‘„êê’…•AŽŒˆê˜N†Œ„ê
“•ˆš’‡˜êš–“I‘ˆŠ’êXI †Œ’šˆŠ’ꇒꇚ˜‘„–—‘Œ†œÃ­ê~ꡨ¥¢ê•’Ž˜ê
“’A†Œˆê—’êš“•’š„‡Œ ꇒꐈ‡œ†œ‘œêŽŒ‘Œ†‘ˆêšœ…Œ—‘œê“„—’’Šê
‘ŒˆŒˆ†ŽŒ±ê—šI•†„ꗝš­ê‹Œ“’—ˆœêŽ’I•Ž’šˆ±êy˜‡’‰ê}Œ•†‹’š±ê
Œê˜“ œ‘A ’ê–“’•’ꆝ„–˜±êš„Xœš–œê‘„ꍈŠ’ꄘ—’•œ—ˆ—±ê„‘Œê
„†8 ꓒš’ŒêŽ–—„ —’š„9ꖌAꌑ‘œê“’Š8‡ê‘„ê—ˆ„—Ꝅ“„ˆ‘Œ„ê
š8—•’…œ­ê
rŒˆ‡œêšê¡©£§ê•­ê˜Ž„„ „ê–ŒAꓒ‡–˜’š˜8†„êIš†ˆ–‘8Ꚍˆ‡Aê
‹ˆ“„—’’ŠŒ†‘8ꎖŒ8XŽ„Ꚍˆ‡ˆF†œŽ„êo„‘–„êl““Œ‘Šˆ•„±ê“—­ê¶kŒˆê
sˆ…ˆ•Ž•„‘Ž‹ˆŒ—ˆ‘´±êŽ—I•œê“’—•„Ž—’š„ êXI —„†ŽAꎄ—„•„‘8ꍄŽ’ê
¶‡ˆ–—•˜Ž†œ‘ˆê„“„ˆ‘Œˆêš8—•’…œ´±ê‘Œˆê’‘„†„ ’ꗒꍈ–†ˆê
“’š–—„‘Œ„ꌇˆŒ±êŒXꆝAN9ꆋ’•I…êê—œê‡’Œ‘˜8†œê’…„šˆê
’XˆêŒˆ9ꓒ‡ ’XˆêŒ‘‰ˆŽ†œ‘ˆ­êk’Ž „‡‘Œˆêšê—œê–„œê•’Ž˜ê
…•œ—œ–ŽŒˆêtŒ‘Œ–—ˆ•–—š’ꁇ•’šŒ„êšê’‰Œ†„‘œê‡’Ž˜ˆ‘†Œˆê
˜Xœ ’ê’Ž•ˆNˆ‘Œ„궒–—•„êXI —„†Ž„ꝄŽ„V‘„´±ê“•ˆ‡–—„šŒ„8†ê
–†ˆŠI ’šœê’“Œ–êšœ–—8“Œˆ‘Œ„êXI —„†ŽŒê“’ꘓ œšŒˆêN•ˆ‡‘Œ’ê¡¡¤ê
‡‘Œê˜ê¤ªê“•’†­ê–“’N•I‡ê¡ª©ê’–I…±êŽ—I•œêš–—•œŽ‘ŒA—’ê–˜•’šŒ†Aê
’‡•’šŒˆF†Išê“’ê’‡•ˆ±êšê†ˆ˜ê’†‹•’‘œê“•ˆ‡ê—8ꆋ’•’…8­ê
qˆ‡‘„ŽXˆê‹Œ–—’•œ†œêˆ‡œ†œ‘œêš•„†„8ꘚ„ŠA±êŒXꍘXꡤꏄ—ê
š†ˆN‘ŒˆêˆŽ„•êê|zh±êi˜ˆ•±ê’“Œ–„ ꆋ’•’…AꇝŒˆ†ŒêŒê ’¾
‡œ†‹ê˜‡Œê¦£ê’Š‘Œ–Ž„êšê|zhÃêê’Ž•ˆ–ˆêšœAŠ„‘Œ„ê’Ž­ê¤ê
—œŠ’‡‘Œ±ê–ˆ•8†8ꖌAꑄꇕ’‡ˆêŽ’‘—„Ž—’šˆêˆ–Œˆ‘Œ8êŒêŒ8ê
šê„—„†‹ê¡¨¡¢À¡©¢ª±êŽ—I•8ꑄš„ ꑌˆêŒ‘„†ˆ±ê„Žêš „N‘Œˆê
¶Œ‘‰ˆ†—Œ’‘–ꍄ˜‘‡Œ†ˆ´±ê†œŒêXI —„†Ž8ꝄŽ„V‘8­êk’ꅏŒX–ˆŠ’ê
“’‘„‘Œ„ꝐŒ„‘êšêš8—•’…Œˆêšê“•ˆ…ŒˆŠ˜ê•IX‘œ†‹ê†‹’•I…ê
Œ8X–˜ê—ˆŠ’ê‘„•8‡˜ê‘Œˆš8—“ŒšŒˆê“•œ†œ‘Œ ’ê–ŒAꚓ•’š„‡ˆ¾
‘Œˆê‡’ꇌ„Š‘’–—œŽŒê‘„Ž ˜†Œ„ê•’“’‘„š†ˆŠ’ê“•œê˜Xœ†Œ˜êŒŠ œê
„–“Œ•„†œ‘ˆ±ê†’ê’“Œ–„Œêšêˆ‡œ†‘ˆê“•„–Œˆê–Ž„‘‡œ‘„š–ŽŒˆê
šê•’Ž˜ê¡©£©êy’‹’êŒêp™ˆ•–ˆ‘­êj‹„•„Ž—ˆ•œ–—œ†‘ˆê…œ ’ê—’±êXˆê
šê’“Œ–ŒˆêŒ„‘ê˜ê£¨ê“„†ˆ‘—Iš±êšê—œ—˜ˆê–šˆŠ’ê„•—œŽ˜ ˜ê˜XœŒê
‡š˜ê•Iš‘’•A‡‘œ†‹ê’Ž•ˆNˆF®ê„Ž’êš„X‘Œˆ–ˆŠ’궄†˜—ˆê
ˆ“Œ‡ˆŒ†ê‹ˆ“„—Œ—Œ–´êŒê„•„ê’…’Žêšê‘„šŒ„–Œˆ±ê–—„•ˆŠ’Ꙍ•†‹’šŒ„F¾
–ŽŒˆŠ’ê—ˆ•Œ‘˜ê¶†„—‹„••„ê„˜‘‡Œ†ˆ´­ê~꒎•ˆ–ŒˆêppꚒ‘œê
NšŒ„—’šˆêˆ“Œ‡ˆŒˆê†‹’•’…œ±êŽ—I•8ꇝŒNꑄœš„œêšŒ•˜–’šœê
„“„ˆ‘Œˆêš8—•’…œ±ê‡’—œŽ„ œê’…˜ê–—•’‘êš„†8†œ†‹ê‘„ê•’ˆŠ¾
œê—ˆ„—•ˆê‡Œ„ „F­êpꗄŽê„–’š’ꆋ’•’š„ŒêX’ ‘Œˆ•ˆê„Œ„‘††œê
‘„ꉕ’‘—„†‹êšê…„–ˆ‘Œˆêt’•„ê•I‡Œˆ‘ˆŠ’±ê†’ꐭŒ‘­ê‘„„ ’ê
–†ˆŠI ’šœêšœ•„ê’“Œ–’šœêšê‡’Ž˜ˆ‘—„†‹ê‡’—œ†8†œ†‹ê—ˆŠ’ê
’Ž•ˆ–˜±ê’“˜…ŒŽ’š„‘œ†‹êšêˆ‡‘’†’‘œêr•Iˆ–—šŒˆêšê¡©¥¢ê•­ê
w’ꖝ†ˆ“Œˆ‘Œ„†‹ê“•ˆ†ŒšŽ’êXI —ˆê‰ˆ…•ˆê„†‹’•’š„ ’ê‘„ê
XI —„†ŽAꢨꥪ¥êX’ ‘Œˆ•œê„•ŒŒê„ˆ•œŽ„F–ŽŒˆ±ê–“’N•I‡ê
Ž—I•œ†‹ê¦¢ê„• ’­êz“’–—•ˆXˆ‘Œ„ꗈꝒ–—„ œê’“Œ–„‘ˆêšê•’Ž˜ê
¡©¤¤ê“•ˆêz„šœˆ•„êŒêš–“­êu„šŒ8œš„‘’êšê‘Œ†‹ê‡’ꇒ‘Œˆ–Œˆ‘Œ„ê
Foto CORBIS
Przez te dwie dekady gromadzono informacje o mniej lub bardziej
sporadycznym występowaniu żółtaczki wśród różnych grup ludności,
lecz nadal nie odróżniano jej poszczególnych postaci.
=>HIDG>68=DGD7N
ê¡©£§ê•’Ž˜ê„˜—’•–—š„êmŒ‘‡„œ„êŒêt„†j„˜„±êŽ—I•œêšê–˜•’šŒ†„†‹ê˜‡ŽŒ†‹ê
–—’–’š„‘œ†‹ê‡’ê–—„…ŒŒ„†Œêšš­ê–†ˆ“Œ’‘ŽŒêŒ‡ˆ‘—œ‰ŒŽ’š„Œê“•ˆ–8†„‘œê†œ‘‘ŒŽê
šœš’ ˜8†œê„“„ˆ‘Œˆêš8—•’…œ­êlŽ–“ˆ•œˆ‘—œê‘„ꏘ‡Œ„†‹±ê‡’—œ†8†ˆê“•ˆ‘’–ˆ‘Œ„ê
†œ‘‘ŒŽ„ꌑ‰ˆŽ†œ‘ˆŠ’±ê’–—„ œê“•„š‡’“’‡’…‘Œˆê„“’†8—Ž’š„‘ˆêšê„—„†‹ê¤ª­ê“•ˆê
ˆŽ„•œê‘ŒˆŒˆ†ŽŒ†‹­ê}’ˆŠ—ê‘„ê „„†‹ê¶tQ‘ˆ†‹ˆ‘ˆ•êtˆ‡ŒŒ‘Œ–†‹ˆê~’†‹ˆ‘–†‹•Œ‰—´ê
šê„•—œŽ˜ˆê“—­ê¶˜•êˆ—Œ’’ŠŒˆê‡ˆ•ê‹ˆ“„—Œ—Œ–ꈓŒ‡ˆŒ†„´ê’“Œ–„ ꚜ–—8“Œˆ‘Œˆê„“„ˆ‘Œ„ê
š8—•’…œê“’ê“’‡„‘Œ˜ê’†‹’—‘ŒŽ’ê¸ÃꗕˆN†Œê‡š˜‘„–—‘Œ†ˆ±ê–˜•’šŒ†œ±ê’†˜êŒê‹ˆ’Œ’¾
š„‘œ†‹êŽ•šŒ‘ˆŽê†ˆ•š’‘œ†‹ê“’†‹’‡8†œ†‹ê’‡ê†‹’•œ†‹ê‘„êXI —„†ŽA­êv†‹’—‘ŒŽ’¾X’ ¾
‘Œˆ•’êšêw„ˆ–—œ‘Œˆê“’‡„š„‘’ê“’‡ˆ•„‘8ꎕˆšê’‡ê†‹’•œ†‹ê‘„Ꝅ“„ˆ‘Œˆêš8—•’…œ±ê
šœš’ ˜8†ê˜ê‘Œ†‹ê“’꣢ꇑŒ„†‹ê—„ŽŒˆê–„ˆê’…„šœ±ê„ŽŒˆê’“Œ–„ êj„ˆ•’‘êšê•’Ž˜ê¡©¤£­ê
~ê¡©¤¤ê•­ê¶s„‘†ˆ—´ê’“˜…ŒŽ’š„ ꓕ„†Aêt„†j„˜„êŒêi•„‡ˆœ„±êŽ—I•œê’“Œ–„Œêšœ‘ŒŽŒê
ˆŽ–“ˆ•œˆ‘—„‘ˆŠ’ê“’‡„‘Œ„ê’†‹’—‘ŒŽ’ê–˜•’šŒ†œê†‹’•œ†‹ê‘„êXI —„†ŽA±ê„ê—„ŽXˆê
‡’˜–—‘Œˆê„šŒˆ–Œ‘œêŽ„ ˜ê’•„ê“’“ ˜†œ‘êê„œê‘’–’š’¾Š„•‡ ’šˆ­êz—šŒˆ•‡ŒŒê
“’„šŒˆ‘Œˆê–ŒAꝄ“„ˆ‘Œ„êš8—•’…œê“’ꘓ œšŒˆê¦¤À©¢ê‡‘ŒêŒ‘’Ž˜„†„ê–˜•’šŒ†œÃêŒê“’ê
¡§À£¡ê‡‘Œ„†‹ê„Ž„Xˆ‘ŒˆêŽ„ ˆÃ­êjˆˆê—ˆŠ’ꈎ–“ˆ•œˆ‘—˜ê…œ ’êšœš’ „‘Œˆê‹Œ“ˆ•…ŒŒ¾
•˜…Œ‘ˆŒŒê˜ê†‹’•œ†‹ê‘„ꕈ˜„—’Œ‡„‘ˆê„“„ˆ‘Œˆê–—„šIš±ê„…œê „Š’‡Œ9ꒅ„šœê…I’šˆê
‘…­ê“„ŒA—„ê–—’–’š„‘Œˆê“•ˆ“„•„—Išê…œ‡A†ˆ±ê–“ˆ†„‘Œˆê–“•ˆ“„•’š„‘ˆ±êŽ’ˆ•†œ‘Œˆê
“•œŠ’—’šœš„‘ˆê…ŒŒ•˜…Œ‘œêšê—œ†‹ê–„œ†‹ê†ˆ„†‹±êˆ–†ˆêšê“Œˆ•š–ˆê“’ ’šŒˆê„—ꥪ­ê
˜…­êšŒˆŽ˜êšêˆ‡‘ˆêêŒ‘—ˆ•‘Œ–—œ†‘œ†‹êŽŒ‘ŒŽê“’‘„F–ŽŒ†‹Ã­ê~ê¡©¤¤ê•­êo„™ˆ‘–êŒêš–“­ê
’“˜…ŒŽ’š„Œê“•„†Aꑄꗈ„—ê•’š’˜ê„“„ˆ‘Œ„êš8—•’…œê˜ê’†‹’—‘ŒŽIš±êŽ—I•œê
“’‡„š„‘’ê–˜•’šŒ†AꎕšŒê˜…ꈎ–—•„Ž—Ꝉꖗ’†„êŒêê’†˜ê’‡ê†‹’•œ†‹ê‘„ꝄŽ„V‘ˆê
„“„ˆ‘Œˆêš8—•’…œ­êv…„šœê‹ˆ“„—Œ—Œ–ê“’„šŒ„ œê–ŒAêN•ˆ‡‘Œ’ꓒ꣪À¨¤ê‡‘Œ„†‹ê“’ê“’‡„‘Œ˜ê
–˜•’šŒ†œ±ê„ꓒꢪÀ¢¢ê‡‘Œ„†‹ê–“•ˆ“„•’š„‘ˆŠ’ê–—’†„ꏘ…ꐒ†˜­êu„ˆXœê“’‡Ž•ˆNŒ9±êXˆê
…„‡„‘Œ„ꗈꓕ’š„‡’‘’ꑄꡡꏄ—ê“•ˆ‡ê“Œˆ•š–œŒê‡’‘Œˆ–Œˆ‘Œ„Œê’êš„•—’N†Œê’‘„†„¾
‘Œ„ê„Ž—œš‘’N†Œê„Œ‘’—•„‘–‰ˆ•„êšê•’“’‘„š„‘Œ˜ê˜–Ž’‡ˆ‘Œ„ꎒI•ˆŽêš8—•’…’¾
šœ†‹±ê†’ꍄŽ’ê“Œˆ•š–Œê’“Œ–„Œêšê•’Ž˜ê¡©¥¥êr„•ˆ‘±ê~•’…ˆš–ŽŒêŒês„êk˜ˆ­ê~ꗜê
’Ž•ˆ–Œˆê†’•„êšŒA†ˆêˆ–—ꇒ‘Œˆ–ŒˆFꑄꗈ„—êšœ–—A“’š„‘Œ„Ꝅ“„ˆFêš8—•’…œêšê“’šŒ8„¾
‘Œ˜êê“’‡„š„‘Œˆê–˜•’šŒ†œêŽ•šŒ­ê¤¡ê—„ŽŒ†‹ê“•œ“„‡ŽIš±êšê—œê¨êNŒˆ•—ˆ‘œ†‹±ê
’“Œ–„ œêšê¶s„‘†ˆ†Œˆ´êš „‡ˆê…•œ—œ–ŽŒˆê– ˜X…œê‡•’šŒ„êšêh‘ŠŒŒêšê•’Ž˜ê¡©¤£ê
†‹’‡Œ ’ê’Ꝅ–—’–’š„‘Œˆê–˜•’šŒ†œê’‡ê’‡•’šŒˆF†Išê“’ê’‡•ˆÃ±ê„Žê•Iš‘ŒˆX±êšê—œê
–„œê•’Ž˜±ê“’ê“•ˆ—’†ˆ‘Œ˜ê“ˆ ‘ˆêŽ•šŒê˜…ê’–’†„êšê|zhêŒêšê~ŒˆŽŒˆêi•œ—„‘ŒŒ­ê
y’Žê“IV‘Œˆê“’„šŒ ’ê–ŒAêšê¶s„‘†ˆ†Œˆ´ê–“•„š’‡„‘Œˆê’êšœ…˜†‹˜êˆ“Œ‡ˆŒŒêšN•I‡ê
X’ ‘Œˆ•œê…•œ—œ–ŽŒ†‹±êŽ—I•œ†‹êÀꓕˆê“’‡„‘ŒˆêŒê–˜•’šŒ†œê’‡•’šŒˆF†Išê“’êNšŒ‘†ˆê
Àꆋ†Œ„‘’ꆋ•’‘Œ9ꓕˆ†ŒšŽ’ê—ˆê†‹’•’…Œˆ­êz8ꗒꚖœ–—Ž’ê“•œ“„‡ŽŒê…A‡8†ˆê„…’ê
šœ‘ŒŽŒˆê˜Xœš„‘Œ„ê‘Œˆ–—ˆ•œ‘œ†‹ê“•œ•8‡Išê‡’ꌑŒˆŽ†Œ±êšŠA‡‘Œˆê‘Œˆšœ„ ’šŒ’¾
‘œ†‹ê‘„†œFꖎ„X’‘œ†‹ê–˜•’šŒ†„Œê‘’–Œ†ŒˆŒêšŒ•˜–„êiꏘ…êjꝄ“„ˆ‘Œ„êš8—•’…œ­ê
k’“Œˆ•’êšê¡©¤§ê•­êšê†œ—’š„‘œê—˜ê˜XꎌŽ„Ž•’—‘Œˆê…•œ—œ–ŽŒê—œŠ’‡‘ŒŽ˜ê¶{‹ˆê
s„‘†ˆ—´ê’“˜…ŒŽ’š„‘’ê„•—œŽ˜ ꓗ­ê¶o’’’Š’˜–ê–ˆ•˜ê„˜‘‡Œ†ˆ´±êšêŽ—I•œê•Iš‘ŒˆXê
˜Xꆜ—’š„‘œêm­v­êt†j„˜ê„“•’“’‘’š„ ꇏ„ê’‡•IX‘Œˆ‘Œ„ꋈ“„—Œ—Œ–ꖝˆ•8†ˆŠ’ê–ŒAê
Rudolf Virchow, wybitny patolog niemiecki,
twórca tzw. hipotezy komórkowej.
“•ˆê„Ž„Xˆ‘Œ„ꇕ’Š8ꓒŽ„•’š8ꒇê
—œ“˜êš–†ˆ“Œˆ‘‘ˆŠ’±ê’Ž•ˆNˆ‘Œ„ꋈ“„—Œ—Œ–ê
hêŒê‹ˆ“„—Œ—Œ–êi²êšê—ˆ‘ê–“’–I…Ꝅ†A—’ê
’‡•IX‘Œ„9Ꚍ•˜–’šˆê„“„ˆ‘Œˆêš8—•’…œê
—œ“˜êhꒇꚌ•˜–’šˆŠ’Ꝅ“„ˆ‘Œ„êš8—•’…œê
—œ“˜êi­ê~Ž•I—†ˆêšŒ„—’š„êv•Š„‘Œ„†„ê
‡•’šŒ„ê“•œA „ê—Aꗈ•Œ‘’’ŠŒAꍄŽ’ê
’‰Œ†„‘Œˆê’…’šŒ8˜8†8­ê~ꑄ–—A“‘œ†‹ê
„—„†‹ê‡’Ž’‘„‘’ꎌŽ˜êŽ’ˆ‘œ†‹êš„X‘œ†‹ê
’‡Ž•œ9±ê„•Iš‘’ꑄꇕ’‡ˆêˆŽ–“ˆ•œˆ‘¾
—„‘ˆ±ê„ŽêŒê“’“•ˆê„–—’–’š„‘Œˆê
‘’š’†ˆ–‘œ†‹êˆ—’‡ê…Œ’’ŠŒŒê’ˆŽ˜„•¾
‘ˆ­ê{„ŽêšŒA†±êŽ’ˆ‘’N9ꗜ†‹ê’‡Ž•œ9ꅜ „ê
‘„–—A“˜8†„±ê“’’–—„8†ê—œŽ’ê“•œê
“’‡„‘Œ˜ê‡„—êŒê’‡Ž•œ—ˆŠ’ꆝœ‘‘ŒŽ„ê
ˆ—Œ’’ŠŒ†‘ˆŠ’ê’•„ê„˜—’•Iš®ê~Œ•˜–êiê
„“„ˆ‘Œ„êš8—•’…œêÂoi}îêi˜…ˆ•Šê
Œêš–“­±ê¡©¦¥êÂu„Š•’‡„êu’…„ñê~Œ•˜–êhêê
„“„ˆ‘Œ„êš8—•’…œêÂoh}îêmˆŒ‘–—’‘ˆê
Œêš–“­±ê¡©§£±ê~Œ•˜–êkꝄ“„ˆ‘Œ„êš8—•’…œê
Âok}îêyŒˆ——’êŒêš–“­±ê¡©§§±ê~Œ•˜–êlê
„“„ˆ‘Œ„êš8—•’…œêÂol}îêi„ „„‘êŒêš–“­±ê
¡©¨£±ê~Œ•˜–êjꝄ“„ˆ‘Œ„êš8—•’…œêÂoj}îêê
j‹’’êŒêš–“­±ê¡©¨©­ê
prof. Jacek Juszczyk
Katedra i Klinika Chorób
Zakaźnych Uniwersytetu
Medycznego
im. Karola
Marcinkowskiego
w Poznaniu
&,
EHN8=DAD<>6
tB
ea
ta
Z im
n ic
ka
BD8
9ƒL>–@J
Muzyka wyzwala rozmaite emocje – od euforii
po melancholię, ale również relaksuje, uspokaja
i mobilizuje. Muzykoterapeuci poprawiają nasze
samopoczucie, łącząc naukę ze sztuką. Bez chemii,
stresów i efektów ubocznych leczą ciało i duszę.
Foto Corbis, Archiwum
Tek
s
&-
&.
z—•ˆ–˜8†œê‡ŒˆFêšê“•„†œ­êkŒˆ–Œ8—ŽŒê—ˆˆ‰’‘Iš±ê–“•„šê‡’ê
„ „—šŒˆ‘Œ„궑„Ꚇ’•„´±êŽ’‘‰ŒŽ—êê–ˆ‰ˆ­êu„“ŒA†ŒˆêŒAN‘Œê
ŒêŒŠ•ˆ‘„­êh‘Ž„±ê„•—ꇌ•ˆ†—’•êšê„Šˆ‘†Œê•ˆŽ„’šˆ±ê‘Œˆê“’—•„‰Œê
˜š’‘Œ9ꖌAꒇꊒ‘Œ—šœêœNŒ­êr’ˆ‘„ê…ˆ–ˆ‘‘„ê‘’†±ê“•ˆš•„†„¾
‘Œˆê–ŒAêê…’Ž˜ê‘„ê…’Ž­êuŒˆê“’„Š„ꍘXꊒ•8†ˆêˆŽ’±ê„‘Œê
„“Œ–„‘ˆê‘„ê…ˆ–ˆ‘‘’N9ꗄ…ˆ—ŽŒ­êrŒˆ‡œêˆŽ„•ê“Œˆ•š–ˆŠ’ê
Ž’‘—„Ž—˜ê„ˆ†„ê–“’—Ž„‘Œˆêê˜œŽ’—ˆ•„“ˆ˜—8±êœNŒ®ê˜œŽ„¸ê
uŒˆê“’’Xˆ±ê„ˆê“ˆš‘Œˆê‘Œˆê„–Ž’‡Œ­êt’Xˆêš„•—’ê–“•I…’š„9¸ê
l‰ˆŽ—ê“•ˆ†‹’‡Œê‘„NŒˆ–ˆê’†ˆŽŒš„‘Œ„­êyœ—ê˜œŽŒê
˜–“’Ž„„ꓘ–ê–ˆ•†„±ê•ˆŠ˜˜ˆê–œ…Ž’N9ꒇ‡œ†‹„‘Œ„­êu„ê“Œˆ•š–ˆê
–ˆ–Œê„–œ“Œ„ꍄŽê‡Œˆ†Ž’­êrŒˆ‡œê–ŒAꅘ‡Œ±ê‘Œˆê’Xˆê˜šŒˆ•œ9±êê
Xˆêšê’…†œêŒˆ–†˜ê„–‘A „ꒇꕄ˜­êt˜œŽ’—ˆ•„“ˆ˜—„ꘆœê8ê
ŽŒŽ˜ê—ˆ†‹‘ŒŽê•ˆ„Ž–„†œ‘œ†‹êŒêš•A†„ê“ œ—Aêê˜œŽ8ꕈ„Ž–„†œ¾
‘8­êh‘Ž„Ꝅ–œ“Œ„ꍘXꅈêˆŽIš­êp‘‘œê’…•„ˆŽ­êpŠ•œ–Ž„ê
vŒ“Œ–ŽŒˆêšêwˆŽŒ‘Œˆ­ê‡’…œš†„ê’NŒ˜êˆ‡„Œ±êŠˆ‘Œ„‘œê
„ˆ•œŽ„F–ŽŒê“ œš„ŽêtŒ†‹„ˆêw‹ˆ“–±ê—˜Xꓕˆ‡ê–Ž’ŽŒˆêê
'%
EHN8=DAD<>6
Skupienie przed startem. Michael Phelps regularnie stosuje muzyczne środki
dopingujące, słuchając hip-hopu.
‡’ê…„–ˆ‘˜ê’‡“•„šŒ„ꝄꎄX‡œê•„ˆê“’‡’…‘œê•œ—˜„ ­êê
w•ˆ‡ê–—„•—ˆê– ˜†‹„°êŒw’‡„­êtŒA‡œ‘„•’‡’šˆêŠ„ˆ—œê
“•ˆN†ŒŠ„8ꖌAêšê‡’œ– „†‹ê‘„ê—ˆ„—ê—ˆŠ’±ê†’ê“•œ†œ‘Œ„ê–ŒAêê
‡’ê–˜Ž†ˆ–˜êŠˆ‘Œ„‘ˆŠ’ê–“’•—’š†„­êu„ꏌN†Œˆê‘„…„•‡Œˆêˆ‘ˆ•Šˆ¾
—œ†‘œ†‹ê˜—š’•IšêŒ–—•„êNšŒ„—„ꎕI˜ˆê‹Œ“¾‹’“êŒê—„†œêšœŽ’¾
‘„š†œ±ê„ŽêsŒØê~„œ‘ˆ±êq„œ¾±ê€’˜‘Šêqˆˆœ±êlŒ‘ˆêŒêv˜—Ž„–—­ê
jœê˜œŽ„ꗒꕈ†ˆ“—„ê‘„ê–˜Ž†ˆ–ê– „š‘ˆŠ’ꕈŽ’•‡Œ–—œ¸êwœ—„‘œê
’ê—’êw‹ˆ“–±ê—„ˆ‘Œ†’ê–ŒAê˜NŒˆ†‹„­ê{ˆê‡šŒˆê–œ—˜„†ˆê‘„ˆ“Œˆê
’…•„˜8±êXˆê‡ŒAŽŒê˜œ†ˆê’Xˆœê’–Œ8Š„9ê•IX‘ˆê•ˆ˜—„—œ­ê
w„ŒA—„œ±êXˆê˜œŽ„ê‘Œˆê—œŽ’ꘖ“’Ž„„­êyIš‘ŒˆXꓒœ—œš‘Œˆê
’—œš˜ˆ­ê
LD9O:C>:O6J8=D
„Œ‘—ˆ•ˆ–’š„‘Œˆêš“ œšˆê˜œŽŒê‘„ꆝ ’šŒˆŽ„êŒêšŒ8„‘ˆê
ê—œê…„‡„‘Œ„ê“•œ“„‡„8ꑄꏄ—„ꥪ­êꚌˆŽ˜­êr•’ŽêŒ’šœê
šê—ˆê‡Œˆ‡Œ‘Œˆê˜†œ‘Œ ꉕ„‘†˜–ŽŒê…„‡„†±ê’—’„•œ‘Š’’Šê“•’‰­ê
h‰•ˆ‡ê{’„—Œ–±êŽ—I•œêˆ†œ ꐭŒ‘­êt„•ŒAêj„„–±êw„™„•’——ŒˆŠ’ê
ŒêšŒˆ˜ê„Ž—’•Iš­êq„Ž’ê“Œˆ•š–œêšœŽ„„ ±êXˆê˜†‹’ꇝŒ„ „ꍄŽ°ê
‡œ‘„’­êuŒˆêˆ–—ê–—š’•’‘ˆêšœ 8†‘Œˆê‡’ê– ˜†‹„‘Œ„±ê„ˆê•Iš‘ŒˆXê
‡’–—„•†„ꈑˆ•ŠŒAꇒêIŠ˜êŒê†Œ„ „­êw•ˆ‡Œ’—ˆê“•„š‡ŒšˆŠ’ê
–Ž„‘‡„˜±ê¢ªªê„—ê“’ê–š’ˆêNŒˆ•†Œ±ê–—„ ꖌAꖄêt’„•—­ê~ê¡©©£ê
•’Ž˜ê“–œ†‹’’Šêm•„‘†ˆ–êy„˜–†‹ˆ•êŒêˆêŽ’ˆ‡œêê|‘Œšˆ•–œ—ˆ—˜ê
r„Œ‰’•‘Œ–ŽŒˆŠ’ê’“•„†’š„Œê•„“’•—±êêŽ—I•ˆŠ’êšœ‘ŒŽ„ ’±êXˆê˜œŽ„ê
t’„•—„ê“’‡‘’–ŒêpxêŒêš“ œš„ꑄꌑ—ˆŒŠˆ‘†A­ê¶l‰ˆŽ—êt’„•—„´êꖗ„ ê
–ŒAꑄ•A‡Œˆê„•Žˆ—Œ‘Š’šœê‘„ê‡ ˜ŠŒˆê„—„±ê‘„šˆ—ê“’ê—œ±ê„Žê
Ž’ˆ‘ˆê…„‡„‘Œ„Ꝅ†A œê•˜†„9ꆌˆFêš8—“Œš’N†Œê‘„ê—’ê’‡Ž•œ†Œˆ­ê
j‹’†Œ„Xꄘ—’•œê“’‡Ž•ˆN„Œ±êXˆê–—„‘ê“’‡šœX–’‘ˆŠ’êpxꗕš„ê—œŽ’ê
ŽŒŽ„‘„N†ŒˆêŒ‘˜—±ê“’š–—„ ꐌ—ê’ꆘ‡’—šI•†œ†‹êš „N†Œš’N†Œ„†‹ê
Ž’“’œ†ŒêšŒˆ‡ˆF†œŽ„­êt˜œŽ„êt’„•—„Ꝅ†A „ê–ŒAꓒ„šŒ„9ê
šê–Ž’ „†‹êŒê‘„ê“’•’‡IšŽ„†‹­êk’ꇜ–Ž˜–Œêš 8†œŒê–ŒAꑄšˆ—ê
“’Œ—œ†œ­êˆêtŒˆ•±êŠ˜…ˆ•‘„—’•ê–—„‘˜ênˆ’•ŠŒ„±ê„“•’“’‘’š„ ê
“•ˆ‘„†ˆ‘Œˆê“’‘„‡ê¡ªªê—œ–­ê‡’„•Išê‘„ꝄŽ˜“ê“ œ—êê˜œŽ8ê
Ž„–œ†‘8ꇏ„ê‘’š’ê‘„•’‡’‘œ†‹ê‡Œˆ†Œ­êz˜êš’ŽI 궈‰ˆŽ—˜ê
t’„•—„´ê“•’š„‡Œ ꇒꖜ—˜„†ŒêŽ˜•Œ’„‘œ†‹­êu„˜Ž’š†œê…„‡„Œê
š“ œšêˆŠ’ꐘœŽŒê‘„°êšœ‡„‘’N9ꎘ•ê‘Œ’–ˆŽ­êz“•„š8ꝄŒ‘—ˆ•ˆ–’¾
š„ ꖌAê•Iš‘ŒˆXꕝ8‡ê‘ŒˆŒˆ†ŽŒêŒê–„„êh‘Šˆ„êtˆ•Žˆ±êŽ—I•„ꝏˆ†Œ „ê
šœŽ’‘„‘Œˆê–œ–—ˆ„—œ†‘ˆê„‘„Œœê‡’—œ†‹†„–’šœ†‹ê…„‡„F­êê
j‹’9ꕄ“’•—ê‘„˜Ž’š†Išêê|‘Œšˆ•–œ—ˆ—˜êo˜…’‡—„êšêiˆ•Œ‘Œˆê
Ž•œ—œ†‘Œˆê˜–—’–˜‘Ž’š„ ꖌAꇒꆘ‡Iš±ê„ŽŒˆêŒ„ œê–ŒAꚜ‡„•„9ê
“•œê– ˜†‹„‘Œ˜ê˜œŽŒê—šI•†œê¶j„•’‡Œˆ–ŽŒˆŠ’ꉏˆ—˜´±ê‘Œˆê
„Žšˆ–—Œ’‘’š„ ꚜ‘ŒŽIšê‡’—œ†8†œ†‹êˆêš“ œš˜ê­Œ‘ê‘„ê•’šIê
‡Œˆ†Œ­êkŒNꐘœŽ’—ˆ•„“Œ„±ê†‹’9ꑄˆXœê‡’ê ’‡œ†‹ê‡Œˆ‡Œ‘ê
‘„˜Ž’šœ†‹±ê’‡Š•œš„ꆒ•„êšŒAŽ–8ꕒA­êq„Ž’ꇜ–†œ“Œ‘„ê
š–“’„Š„8†„ꏈ†ˆ‘Œˆê‰„•„Ž’’ŠŒ†‘ˆê–—’–’š„‘„ꍈ–—ê“’¾
š–ˆ†‹‘Œˆê„•Iš‘’êšê“•’‰Œ„Ž—œ†ˆ±ê„ŽêŒêˆ†ˆ‘Œ˜ê•ˆ‹„…ŒŒ—„†œ¾
‘œ­êw’„Š„ê–Ž•I†Œ9꒎•ˆ–ꕈ‹„…ŒŒ—„†Œê‘„šˆ—ê’ꢥꓕ’†­êê
w’„šŒ„ê–ŒAêšê–“Œ—„„†‹ê‘„ê–„„†‹ê’“ˆ•„†œ‘œ†‹êŒêšêŠ„…Œ‘ˆ—„†‹ê
‡ˆ‘—œ–—œ†‘œ†‹­
;6@IN>B>IN
jœê’Xˆœê–’…Œˆêšœ’…•„Œ9ꍄŽŒŽ’šŒˆŽê‰Œê…ˆê˜œŽŒ¸êê
uŒˆêˆ–—ê—’ê—„ŽŒˆê“•’–—ˆ­ê~ „N‘Œˆêšê‡VšŒAŽ„†‹ê“ œ‘8†œ†‹ê
êˆŽ•„‘˜ê–Ž˜˜’š„‘ˆêˆ–—êŠ Iš‘ˆêV•I‡ ’ꈐ’†ŒêÀꓒœ—œš¾
‘œ†‹ê˜…ꑈŠ„—œš‘œ†‹­êt˜œŽ„ê“•œŠ’—’š˜ˆêšŒ‡„ê‘„ê—’±ê†’ê
„ê–ŒAꝇ„•œ9±êš„Š„ê‘„“ŒA†Œˆê˜…ꘖ“’Ž„„­êw’…˜‡„ꇒê
NŒˆ†‹˜ê˜…ê‡’ê“ „†˜­êvŠ•’‘œêš“ œšê’‡Š•œš„ê•Iš‘ŒˆXê
šê•ˆŽ„Œˆ­ê~Ꚍˆ˜ê–Žˆ“„†‹ê˜– œ–œœê†‹Œ’˜—’šˆê…•Œˆ‘Œ„±ê
Ž—I•ˆêšê„ ’Xˆ‘Œ˜ê“•’‡˜†ˆ‘—Išê„8ꚓ•’š„‡„9ꑄ–êšê“•œ¾
ˆ‘œê‘„–—•IêŒ°ê–“•œ„9ꚜ‡„š„‘Œ˜ê“Œˆ‘ŒA‡œ­êv‡‡Œ„ œš„‘Œˆê
˜œŽŒê‘„ê–‰ˆ•Aꓖœ†‹Œ†‘8ꅜ ’ꝑ„‘ˆê’‡ê‘„‡„š‘Œˆ–œ†‹ê
†„–Iš­êv…‘ŒXˆ‘Œˆê“’Œ’˜êAŽ˜±ê“’œ—œš‘ˆê‘„–—„šŒˆ‘Œˆ±êš•’–—ê
„Ž—œš‘’N†Œê—’ꈉˆŽ—œ±êŽ—I•ˆê „—š’Ꝅ’…–ˆ•š’š„9ꑄꆒꇝŒˆF­ê
t˜œŽ„ê’‡‡Œ„ ˜ˆê•Iš‘ŒˆXꑄꄎ—œš‘’N9ꆄ ˆŠ’ê–œ–—ˆ˜ê
'&
Z KART HISTORII
;DCD<G6;C6H6A>DE:G68N?C:?O6HIDHDL6CD
EDG6OE>:GLHONED98O6H>LD?CNÙL>6IDL:?#
O6JL6îDCD!î:BJON@6EDOL6A6OG:A6@HD"
L6€H>–8>:GE>x8NBE68?:CIDB!9O>–@>8O:BJ
BDîC6OC68OC>:OBC>:?HON€96L@–A:@âL#
LHOE>I6A68=9A6L:I:G6CâLGâLC>:îO6"
IGJ9C>6CDBJON@âL!6E68?:C8>7>DGx8N
J9O>6ïLI:G6E>>HON78>:?LG686A>9DO9GD"
L>6>D9ONH@>L6A>HEG6LCDـ;>ON8OCx#
E>:GLHO:C6ÙL>:8>:HIJ9>6BJON@DI:G6E>>
ODHI6ïNJILDGODC:L&.))G#C6JC>L:GHN"
I:8>:LHI6C>:B>8=><6C#
D9&..+G#9O>6ï6LEDAH8:HIDL6GONHO:C>:
BJON@DI:G6E:JIâLEDAH@>8=#?:<DH>:9O>7x
?:HI6@69:B>6BJON8OC6L:LGD8ï6L>J#
‘ˆ•š’šˆŠ’®êŒˆ‘Œ„ê‘„“ŒA†ŒˆêŒAN‘Œ±êš“ œš„ê‘„ê’‡‡œ†‹„‘Œˆ±ê“•œ–“Œˆ–„ê“•ˆŒ„‘Aê
„—ˆ•ŒŒ­êv‡“’šŒˆ‡‘Œ’ꇒ…•„‘ˆê‡VšŒAŽŒê•ˆ‡˜Ž˜8ꖗ•ˆ–±ê„ê‘„šˆ—ê…Iˆ­êuŒˆêˆ–—ê—„ˆ‘Œ†8±êXˆê
˜œŽ„êšœš„„ê•’„Œ—ˆêˆ’†ˆ®ê•„‡’N9±êš•˜–ˆ‘Œˆ±êˆ„‘†‹’ŒA­ê{’±ê†’ꍈ–—ꇒ…•ˆê‡„ê
‘„–±ê‘ŒˆŽ’‘Œˆ†‘Œˆê“’’XˆêŽ’˜Nꌑ‘ˆ˜­êt’„•—ꐒXˆêˆ‡‘œ†‹ê˜–“’Ž„„9±êšêŒ‘‘œ†‹ê
šœš’ œš„9ꄊ•ˆ–A­êw’šŒˆ‡ˆ‘Œˆ±êXˆê¶˜œŽ„ê „Š’‡Œê’…œ†„ˆ´±ê‘Œˆ–—ˆ—œê‘ŒˆšŒˆˆê„ê
š–“I‘ˆŠ’êê“•„š‡8­êt˜œŽ’—ˆ•„“Œ„ê—’ê‘„˜Ž„±êŽ—I•„ê’“Œˆ•„ê–ŒAꑄêN†Œ– ˆê‡Œ„Š‘’Œˆ­ê„‘Œê
“„†ˆ‘—ê•’“’†‘Œˆê—ˆ•„“ŒA±ê‘„ˆXœê‘„“Œˆ•šê˜–—„Œ9êŒê“•ˆ„‘„Œ’š„9ꍈŠ’ê“•’…ˆ­ê
uŒˆ“•„š‡8ꍈ–—±êXˆê‡’ê—ˆ•„“ŒŒê‘„‡„ˆê–ŒAꎄX‡œê•’‡„ê–“’Ž’‘ˆê˜œŽŒ­êv‡Š ’–œê‘„—˜•œ±ê
‘“­ê–˜êšŒ„—•˜±ê˜êšŒˆ˜ê˜‡Œê’Š8ꓒŠ A…Œ„9ꇈ“•ˆ–A­êt˜œŽ’—ˆ•„“ˆ˜†Œê‡’ê–š’Œ†‹ê–ˆ–Œê
‘„†AN†Œˆê‡’…Œˆ•„8ꐘœŽAꓒš„X‘8ꏘ…ꉌ’š8±ê„šœ†„êŒ‘–—•˜ˆ‘—„‘8­êkVšŒAŽŒê
‡œ‘„Œ†‘ˆ±ê–Ž’†‘ˆ±ê 8†8†ˆê–ŒAêê„…„š8±ê–†ˆŠI‘Œˆê“’ˆ†„‘ˆê–8ꇏ„ꇝŒˆ†Œ±ê‘„—’Œ„–—ê
‡„ê–ˆ‘Œ’•Iš±êŽ—I•œêš„†8êê…IˆêŒê‡ˆ“•ˆ–8±ê“’šŒ‘‘œê…œ9꒑ˆê“’Š’‡‘ˆ­ê{ˆ‘ê•’‡„ê
—ˆ•„“ŒŒê„ˆ†„ê–ŒAê•Iš‘ŒˆXꎒ…Œˆ—’êšê†Œ8XœêŒê“’‡†„–ê“’•’‡Iš­ê{ˆ“’ꐘœŽŒê‘„•˜†„ê
“’š’‘ˆ±ê•œ—Œ†‘ˆê’‡‡œ†‹„‘ŒˆêŒêšœš’ ˜ˆê“•œˆ‘ˆê–Ž’„•ˆ‘Œ„­êw’•I‡ê“•œê‘„–—•’’¾
šœê„Ž’“„‘Œ„ˆ‘†Œˆêšœ„Š„ê„“ŒŽ’š„‘Œ„ꐑŒˆ–ˆêŒ’N†ŒêˆŽIš±êˆ–—ꎒ•œ–—‘œê
„•Iš‘’ꇏ„ꎒ…Œˆ—œ±ê„ŽêŒê‡Œˆ†Ž„­ê
BJON8OC66EI:8O@6
vꓒ•„‘Ž˜ê“’Š’‡‘„ꐘœŽ„ê…„•’Ž˜±ê‡’ê–‘˜ê–šŒ‘ŠêêiŒŒˆêo’Œ‡„œê˜…ꆋ’•„ œê
Š•ˆŠ’•Œ„F–ŽŒˆ­êq„Žêš „N†ŒšŒˆê‡’’š„9ꅕŒˆ‘Œ„±ê„…œê–“•œ„ œê‘„–ˆ˜ê–„’“’†˜†Œ˜¸ê
ê†„ ˆŠ’ê…’Š„†—š„ꘗš’•Iš±ê„ŽŒˆê“’š–—„ œê‘„ê“•ˆ–—•ˆ‘ŒêšŒˆŽIš±ê‡’ꆈIšê—ˆ•„“ˆ˜¾
—œ†‘œ†‹ê‘„†AN†Œˆê–—’–˜ˆê–ŒAꐘœŽAꅄ•’Ž˜±êŽ„–œ†œ˜êŒê•’„‘—œ˜­êw•œê“•„†œê
˜œ– ’šˆê’‡•„‡„ê–ŒAê– ˜†‹„‘Œˆê˜œŽŒêêš’Ž„ˆ±êŽ—I•œê’Xˆê‡Œ„ „9ꕒ“•„–„8†’­êê
v–’…’ê†Œˆ•“Œ8†œê‘„ê‘Œˆ“•„šŒ‡ ’šœê•œ—ê“•„†œê–ˆ•†„±ê—ˆ•„“ˆ˜†Œê„ˆ†„8ê– ˜†‹„‘Œˆê
˜—š’•Išê}Œ™„‡ŒˆŠ’ê¶j—ˆ•œê“’•œê•’Ž˜´Ã±ê
o„ˆ‘‡„ê¶t˜œŽ„ê‘„êš’‡Œˆ´Ã±êi„†‹„ê
¶r’‘†ˆ•—œê…•„‘‡ˆ‘…˜•–ŽŒˆ´Ã­êz†ˆŠI¾
‘Œˆê“’ˆ†„‘ˆê–8ꆝAN†Œê’Ž•ˆN„‘ˆê„Ž’ê
„•Š’ꏘ…ꄇ„ŠŒ’±êŽ—I•œ†‹ê•œ—êšœ‘’–Œê
–ˆN9‡Œˆ–Œ8—ꘇˆ•ˆFꑄꐌ‘˜—A­ê{„ŽŒˆê
ˆ’‡ŒˆêŒ‡ˆ„‘Œˆê’‡“•AX„8êŒê•ˆ„Ž–˜8±ê
“’„ê—œê–“•œ„8Ꝅ“„ŒA—œš„‘Œ˜ê
Œê“•œ–š„„‘Œ˜êšŒˆ‡œ­ê~ꈓ’†ˆêŽ„–œ¾ê
†œ˜ê‡’–Ž’‘„’‘’ê„–“ˆŽ—œê‹„•’‘ŒŒ±ê
„ꍈ‡‘’†ˆN‘ŒˆêŽ’“’œ—’•œê„†AŒê
ˆŽ–“ˆ•œˆ‘—’š„9êšê„Ž•ˆ–Œˆê—ˆ“„ê
Œê‡œ‘„ŒŽŒ­êê
q„Žê“’‡Ž•ˆN„8ꑄ˜Ž’š†œ±ê—ˆ‘ê—œ“ê
‡VšŒAŽIšê‡Œ„ „ê“’…˜‡„8†’ê‘„ê“•„†Aê
IŠ˜±ê–“•œ„ê“•„†œê“„ŒA†Œ’šˆê
Œêš„†‘Œ„ꎕˆ„—œš‘’N9êÂs˜‡šŒŠê™„‘ê
iˆˆ—‹’™ˆ‘êÀêzœ‰’‘Œ„ê‘•ê¦ê¶w„–—’•„‘„´Ã­ê
u„ê“’“•„šAꑄ–—•’˜ê˜œŽ’—ˆ•„“ˆ˜†Œê
„ˆ†„8ꕄ‡’–‘ˆê˜—š’•œêt’„•—„®êê
¶lŒ‘ˆêŽˆŒ‘ˆêu„†‹—˜–ŒŽ´±ê¶h•ŒAê
–„“„F–Ž8´êê’“ˆ•œê¶k’‘ênŒ’™„‘‘Œ´±ê
y’‘‡’ꄏ„ê{˜•†„±ês„êi„—„ŒˆêŒêt„•†‹êê
u’ê¡­êy’„‘—œêš“•’š„‡Œ ꇒꐘœŽŒê
Œ‘‡œšŒ‡˜„Œ­êj„Ž’š–ŽŒ±êi•„‹–±ê
j‹’“Œ‘ꆝœêy„†‹„‘Œ‘’šê„šŒˆ•„Œê
šê–šœ†‹êꘗš’•„†‹ê’–’…Œ–—ˆê–—„‘œê
Œê‘„–—•’ˆ­êk„—ˆŠ’ê–8꒑ˆê“’ˆ†„‘ˆê‘„ê
—ˆ•„“Œ„†‹±ê“’‡†„–ꎗI•œ†‹ê˜†ˆ–—‘Œ†œê
˜–8ꓕˆ“•„†’š„9êš „–‘ˆêˆ’†ˆ­ê
v–’…’±êŽ—I•ˆê“•ˆ‰ˆ•˜8êXˆ–œêê
•ˆ“ˆ•—˜„•±ê“’ˆ†„ê–ŒAꎏ„–œŽIšê„˜®êê
uŒ‘AêzŒ’‘ˆ±ês’˜Œ–„êh•–—•’‘Š„ꆝœê
w„—„êtˆ—‹ˆ‘œØˆŠ’­êw’ê•’†Ž±ê“’“ꆝœê
‹Œ“¾‹’“ê–ŒAŠ„œêšIš†„–±êŠ‡œê†‹†ˆœê
–ŒAꝄŽ—œšŒ’š„9±ê„ê‘Œˆê’–Œ8Š‘89ꕈ„Ž–­ê
w•œŠ’‡„êê˜œŽ8ꗒꒊ•’‘„ꉕ„‡„±ê
‡„—ˆŠ’êš„•—’ê–Ž’“’‘’š„9ꌑ‡œšŒ¾ê
‡˜„‘8ꇒ’š8ꐘœ†‘8ꄓ—ˆ†ŽA­ê
Foto Archiwum Sławka
''
B>–9ONC6B>
Tek s
t
B ea
ta Z
imn
ick a
=8Klh^ZX^
Forum: nicki, posty, awatary – często bez nazwisk,
bez twarzy. W krótkich zdaniach wymienianych
w wirtualnej przestrzeni kryją się jednak prawdziwe
emocje. Bunt, zwątpienie, ale i radość, pocieszenie.
Sławek, zakładając forum dla ludzi z HCV, szukał
wsparcia. Dziś na jego strony wchodzą tysiące ludzi,
aby dzielić się swoją wolą walki, porażkami i sukcesami.
uŒˆšŒˆŽŒˆêŒˆ–Ž„‘Œˆêšêr•„Ž’šŒˆ­êz „šˆŽ±ê–—˜‡ˆ‘—ꌑ‰’•„—œ¾
ŽŒêŒ‘Xœ‘Œˆ•ŒŒêˆ†‹„‘Œ†‘ˆ±ê–Œˆ‡Œê“•ˆ‡êŽ’“˜—ˆ•ˆ­êzˆ–„ê
„Ž‘ŒA—„­êê‘Œˆ…„ꏈˆê–ŒAêX„•êÀꓒŠ’‡„ê–“•œ„êšœ†Œˆ†Ž’ê
„ꐌ„–—’êŒê“ŒŽ‘ŒŽ’­êz „šˆŽê‡„ˆŽŒêˆ–—ꍈ‡‘„Žê’‡êˆ˜‰’•ŒŒ­êê
t„ꢢꏄ—„êŒê†˜ˆê–ŒAꚜ“„’‘œ­êw„•Aꐌˆ–ŒA†œê—ˆ˜ê‡’šŒˆ‡Œ„ ê
–ŒA±êXˆêˆ–—ꆋ’•œê‘„êoj}­êuŒˆê‡’ꎒF†„ꍈ–†ˆê—’ꇒꑌˆŠ’ê
‡’†Œˆ•„­êw’’†œê–˜Ž„êšê–Œˆ†Œ±êŒ–—’—‘ˆêŒ‘‰’•„†ˆê‘„‡˜ˆê‘„ê
–—•’‘Œˆê¶w•’ˆ—ˆ˜–œ´­êi•„Ž˜ˆê˜êˆ‡‘„ŽêŽ’‘—„Ž—˜êê‡•˜ŠŒê
† ’šŒˆŽŒˆ±êêŽ—I•œê’X‘„ê“’‡ŒˆŒ9ꖌAꖚ’ŒŒê“•ˆXœ†Œ„¾
Œ­êw’–—„‘„šŒ„ê–„ê„ ’Xœ9ꉒ•˜­êw•œ‡„ˆê–ŒAꌑ‰’•„—œ†‘ˆê
“•œŠ’—’š„‘ŒˆêÀꖗ•’‘„êššš­‹†™­Œ‘ˆ­“êšê“„•AꇑŒêˆ–—ê
Š’—’š„­êz „šˆŽê„–—„‘„šŒ„ê–ŒAꆋšŒAꑄ‡ê“Œˆ•š–œê“’–—ˆ­ê
~–—˜Ž˜ˆê“„•Aꏌ—ˆ•êŒêŽ„–˜ˆ­ê~êŠ ’šŒˆê‘„— ’Žêˆ’†Œ­êw’‡ê
‘Œ†ŽŒˆê¶z„™ˆ´ê‡ˆ†œ‡˜ˆê–ŒAꑄ“Œ–„9ꑄ“•’–—–ˆê– ’š„­ê
ê
'%%+#%-!&,/%t„ê¢¢ê„—„êŒêˆ–—ˆêoj}ꇒ‡„—‘Œ­ê„ ’Xœ ˆê—’ꉒ•˜±êê
…’êšœ‡„ˆêŒê–ŒA±êXˆê…•„Ž˜ˆê†ˆŠ’NꗄŽŒˆŠ’êšêw’–†ˆêŒê—’ꐒXˆê
‘„ê“’I†­
kš„ꏄ—„ꚆˆN‘Œˆ­êz—„†„ꎕšŒ’‡„š–—š„­êz „šˆŽêš“„—•˜ˆê–ŒAê
‘Œˆ•˜†‹’œêš•’ŽŒˆêšêšœ†‹’‡8†œ†‹êêŠ„…Œ‘ˆ—˜ê˜‡Œ­ê
qˆ‡‘Œêê˜NŒˆ†‹ˆ±ê…’êšœŠ•„Œê’–ꑄꏒ—ˆ•ŒŒ­êê’“˜–†’‘8ê
Š ’š8ꚜ†‹’‡8ꆌ±êŽ—I•œê‡’šŒˆ‡ŒˆŒê–ŒA±êXˆê“Œˆ•š–œêˆ—„“ê
š„ŽŒêêšŒ•˜–ˆê“•ˆŠ•„Œ­êrŒˆ‡œê– œ–œê–š’ˆê‘„šŒ–Ž’±ê†˜ˆê
–ŒAꍄŽêšŒAŒˆFꓕˆ‡ê–Ž„„‘Œˆ­
Àêt„ê“„‘Ꚍ•˜–’šˆê„“„ˆ‘Œˆêš8—•’…œê—œ“˜êjêÀê– œ–œê’‡ê
ˆŽ„•„±êŽŒˆ‡œê“•ˆŽ•„†„ê“•IŠêŠ„…Œ‘ˆ—˜­êj˜ˆê‡Œš‘ˆê
•’šŒˆ‘Œˆêšê‘’Š„†‹­êÀêhˆê“•’–AꖌAꑌˆê„•—šŒ9­êtˆ‡œ†œ‘„ê
Œ‡Œˆê‡’ê“•’‡˜±ê‘Œˆ‡ ˜Š’ê‘„˜Ž’š†œê‘„‡8ꑄꗒꏈŽ„•–—š’­ê
k’êz „šŽ„ꇒ†Œˆ•„ꍈ‡œ‘Œˆ±êXˆê†‹’•’…„ꍈ–—ê‘Œˆ˜ˆ†„‘„­ê
uŒˆ“•„š‡„±ê„ˆê’ê—œê‡’šŒˆê–ŒAꇒ“Œˆ•’ê“IV‘Œˆ±êŽŒˆ‡œê’–š’Œê
–ŒAꍘXêê–’ŽŒˆ­ê~—ˆ‡œê–“’—œŽ„ê–ŒAêê“Œˆ•š–8ꉄ8ꉄ –œšœ†‹ê
Œ‘‰’•„†Œ±êXˆê’X‘„Ꝅ•„Œ9ꖌAꑄšˆ—ê“•ˆê‡’—œŽ­êrŒˆ‡œê–„ê
 „“„ Ꚍ•˜–„¸êzˆ•Œ„ê…„‡„FꚖŽ„˜ˆ±êXˆê„ꏈŽŽŒˆêš IŽ‘Œˆ‘Œˆê
š8—•’…œ­êz˜Ž„ꌑ‰’•„†Œêšêp‘—ˆ•‘ˆ†ŒˆêŒê‘Œˆê„ꍘXêš8—“Œš’¾
N†Œ®êšŒ•˜–Ꝅ‡’’šŒ ꖌAꑄꇒ…•ˆ±ê„ꚌA†ê’‡ê„•„Xˆ‘Œ„ꐘ–Œ„ ’ê
˜“ œ‘89ꖓ’•’ꆝ„–˜­êu„“•„š‡’“’‡’…‘Œˆê„•„Œ ꖌAꡣꏄ—ê
—ˆ˜ê“•œê•’“‘œê„“„ˆ‘Œ˜êšœ•’–—Ž„­êtŒˆ–Œ8†êšê–“Œ—„˜±ê
—•„‘–‰˜ˆ­ê{’êš—ˆ‡œê˜–Œ„ ꐌˆ9ꎒ‘—„Ž—êê„Ž„X’‘8ꎕšŒ8­ê
k’–—„ˆê–ŽŒˆ•’š„‘Œˆê‘„ê…Œ’“–A­êjœêIŠ …œêŽ’Š’N꒖Ž„•X„9¸ê
uŒˆ±ê—’ê‘Œˆê„ê–ˆ‘–˜­êw•ˆ‡ê–“Œ—„ˆê†ˆŽ„êl‡œ—„­êÀê~–œ–—Ž’ê
…A‡Œˆê‡’…•ˆêÀꓒš—„•„­êuŒˆê“’—•„‰Œê‘„ˆV9ꒇ“’šŒˆ‡‘Œ†‹ê
– Iš±ê„ˆê’†‘’ꊒꒅˆ˜ˆ­êj‹’9êz „šˆŽê†˜ˆê–ŒAꅈ–Œ‘œ±ê
„êNšŒ„‡’’N9±êXˆêŒ†‹ê˜†˜†Œˆê“•ˆ†‹’‡Œê‘„š„X‘Œˆ–8ê
“•I…A­êk’šŒ„‡˜ˆê–ŒA±êšê„ŽŒê–“’–I…ꆋ•’‘Œ9êl‡œ—A±ê“’‘Œˆš„Xê
˜‡Œˆêêoj}êšêšŒ8Ž˜ê˜–8ꅜ9ꓒꓕ’–—˜ê’–—•’X‘Œ­ê
~Œˆ†’•„Œê„Š8‡„ꑄꉒ•˜­êv‡ˆšê‘„ê“’†8—Ž˜êˆ–—ê
‘ŒˆšŒˆŽŒ­ê
jœêšœêšê’ŠIˆê…’Œ†Œˆê–ŒAꑄ–ˆŠ’Ꚍ•˜–Ž„±ê†œê‘Œˆ¸êt˜–Aê
“•œ‘„9±êXˆê—„Žêš“•’–—ê–ŒAꑌˆê…’AêŒêš–œ–—ŽŒê‘„’Ž’ ’ê
'(
')
•’“’šŒ„‡„ê„ŽŒê—’ꍈ–—ˆê‡•’šœ­êhˆê‘Œˆê’ê—œ±ê—œŽ’ê
’ê“’‡NšŒ„‡’œê–—•„†‹˜ê†‹†Œ„ ˆê“Œ–„9­êv‡ê†„–˜±êŽŒˆ‡œê
šŒˆê’êoj}±ê–—•„†Œ ˆê—•’–ŽA꓈š‘’N†Œê–Œˆ…Œˆ­ê{„Žê„Ž…œê
‘ŒˆêŽ—’Nꓕœ†Œ–‘8 ꇒꝌˆŒêŒê“’šŒˆ‡Œ„ ®ê¶˜š„X„­­­ê’–—•’X¾
‘Œˆ±ê‘Œˆêˆ–—ˆNꚆ„ˆê—„ŽŒêŽ’„Ž´­êpꍈ–—ˆêŒ‘‘œê† ’šŒˆŽŒˆ±ê
Œ’êXˆêšŒ•˜–ê‘Œˆêš“ œš„ê…ˆ“’N•ˆ‡‘Œ’êšê‡˜Xœê–—’“‘Œ˜ê‘„ê
–—œê’ˆŠ’êXœ†Œ„­êi’AꖌA±êXˆê’‘ê“•ˆ–Ž’‡ŒêŒêšê„ŽŒNê
‘Œˆ’‡“’šŒˆ‡‘Œê’ˆ‘†Œˆ°êjœêšœê—ˆXꐄ†Œˆê†’NꗄŽŒˆŠ’¸ê
ê'%%,#%(#'*!'%/'%
uŒŽ’„®ê~Œ—„†ŒˆêŽ’†‹„‘Œ­êw’—•ˆ…˜AêêŽŒNꓒ•’„šŒ„9­ê
~†’•„ê‡’–—„ „êšœ‘ŒŽêoi}êŒêoj}­êqˆ–—ˆê†‹’•„­êhˆê„ê
„ê‡’“Œˆ•’ꡨꏄ—·
z„™ˆ®êy’˜Œˆê†ŒA­êt„ê¢¢ê„—„êŒê‡’šŒˆ‡Œ„ ˆê–ŒAê¢ê„—„ê
—ˆ˜­êi•„Žê– Išê‘„ê“’†Œˆ–ˆ‘Œˆ±ê…’ê“•ˆê—’ê—•ˆ…„ê“•ˆŠ•œV9ê
–ŒAꖄˆ˜­ê&„‡ˆ‘êšœ•’Žê‘„ꆌˆ…Œˆê‘Œˆê„“„‡ ±ê—’ê—œŽ’ê
˜—•˜‡‘Œˆ‘ŒˆêŒê‘Œˆ–—ˆ—œê„“•’–ˆ‘Œˆê‡’êš„ŽŒ­ê
v‡“’šŒˆ‡Œê‘Œˆê“’’–—„šŒ„8êš8—“Œš’N†Œ­êhˆêšN•I‡ê†‹’•œ†‹ê
‘„ꚝšê‘Œˆê…•„ŽêŒê˜‡Œê“ˆ ‘œ†‹êšŒ„•œ­ê{„Žê„Žêuˆ†Œ„±êŽ—I•„ê
†‹’9ꇒšŒˆ‡Œ„ „ê–ŒA±êXˆêšêˆê“•œ“„‡Ž˜ê—ˆ•„“Œ„ê‘Œˆê“•œ‘Œ’– „ê
•ˆ˜—„—Iš±êš–“Œˆ•„ꌑ‘œ†‹­
{’ê‘Œˆê—œŽ’ê– ’š„­êz „šˆŽêšŒˆ±êXˆêŽ„X‡œê“’—•ˆ…˜ˆêš–“„•†Œ„±ê
†‹’9ꍈŠ’ê–„ˆŠ’ꆝA–—’ꇒ“„‡„Ꝛ8—“Œˆ‘Œˆ­êr’–—’š‘„ê—ˆ•„“Œ„ê
‘Œˆêš†‹’‡Œêšê—ˆê†‹šŒŒêšêŠ•A­ên‡œ…œê‘Œˆê–Œ’–—•„êŒê•’‡Œ‘„±ê
†ˆŽ„ …œê“ˆš‘Œˆê…Œˆ•‘Œˆê‘„êšœ•’Ž­êhˆê—’ê… 8‡­êkŒAŽŒê‘Œê–—„•„ê
–ŒAꅜ9ꄎ—œš‘œ±ê“œ—„ꏈŽ„•ŽAê
’ꐒXŒš’N†Œêˆ†ˆ‘Œ„±ê–“ˆ•„ê
Wśród
šêp‘—ˆ•‘ˆ†Œˆ­êt„ꝅœ—ꇒ…•ˆê
šœ‘ŒŽŒ±ê…œê‡’–—„9ꖌAêê
chorych
‘„ꏈ†ˆ‘ŒˆêŒ‘—ˆ•‰ˆ•’‘ˆ±êê
na wzw nie
„ˆê‡’šŒ„‡˜ˆê–ŒAê’ê‘’šœê
brak ludzi
“•’Š•„Œˆ­ê{’ꎏŒ‘Œ†‘œê—ˆ–—ê
„…˜‰ˆ•’‘ˆ­êi„‡„‘Œ„ê–8ê
pełnych
šœŽ’‘œš„‘ˆêšê•IX‘œ†‹ê
wiary
Š•˜“„†‹êšŒˆŽ’šœ†‹­ê
sˆ†ˆ‘Œˆêˆ–—ꇄ•’šˆ±êê
„ˆê“•ˆ‡ê—ˆ•„“Œ8ꐘ–Œê“’‡“Œ–„9Ꚍˆ’–—•’‘Œ†’š8ꘐ’šA±êê
XˆêŠ„‡„ê–ŒAꑄꑌˆ­êyœœŽ’¸êiœ9ꐒXˆ±ê„ˆê‘„Œ–—’—‘Œˆ–ˆêˆ–—ê
—’±êXˆê‡’–—„Aꖝ„‘–Aꑄꚜˆ†ˆ‘Œˆ­ê~ꆌˆ‘œê—˜‘ˆ˜ê“’„šŒ„ê
–ŒA꓌ˆ•š–ˆêNšŒ„—ˆ Ž’­êk’…•œŒêšŒ„‡’’N†Œ„Œê‡ŒˆŒê–ŒAê
ê‘’šœŒê“•œ„†ŒI Œ­
'%%,#%&#'-!&'/)&
~Œ—„êuˆ†Œ„·êm„‘Œˆ±êXˆê—˜êˆ–—ˆNêŒê–š’8ꓒ–—„š8êŒê’“—œŒˆê
“’„Š„–êŒ‘‘œ­êu„šˆ—꓈š‘Œˆê‘ŒˆêšŒˆ–±ê„Žê…„•‡’­ê
u„–—A“‘„ê—ˆ•„“Œ„ꐘ–Œê–ŒAꘇ„9­êm„‘Œˆ±êXˆê„–ê“•œ„†ŒI ±ê
’ꎗI•œ†‹ê“Œ–ˆ–±êXˆê†ŒAꚖ“Œˆ•„8­êpꑄš„X‘Œˆ–ˆ±êXˆê„–ê
„•ˆ‘Œ„­êw’‡’…‘’ê’‡ ’X’‘ˆê‘„ê“IV‘Œˆêˆ“Œˆê–„Ž˜8­
t„•ˆ‘Œ„êz „šŽ„ꗒꝄ ’Xˆ‘Œˆê’‡–†‹’’’šˆŠ’Ꝉ–“’ ˜­ê
|Ž’F†œ ꖝŽ’ Aꐘœ†‘8êpꖗ’“‘Œ„±ê‘ŒˆVˆêŠ•„ꑄꊌ—„•ˆ±ê
N“Œˆš„­ê~ꆝ„–„†‹êŒ†ˆ„‘œ†‹êêŽ˜“ˆê˜—š’•œ Ꝉ–“I ±ê
Ž—I•œê‘„š„ êr’‘‰ŒŽ—­êu„š„ꄇˆŽš„—‘„ꇒꆝ„–Išê…˜•œê
Œê‘„“’•˜±ê†‹’9ꐘœŽ„ê…„•‡Œˆê „Š’‡‘„êÀꓒˆ„êN“Œˆš„‘„­ê
z„ê“Œ–ˆê—ˆŽ–—œ±êŽ’“’‘˜ˆ±ê‘ŒˆŽ—I•ˆê˜—š’•œê„Œˆ–†„ê‘„ê
‰’•˜­êj‹’9ꓕ„†„ê“•’Š•„Œ–—œê“’†‹ „‘Œ„ꇘX’ꆝ„–˜±ê˜œŽ„ê
„˜ˆêšŒAŽ–8ꆝAN9ꍈŠ’êXœ†Œ„­êŒˆˆê–ŒA±êXˆê– ˜†‹„šˆŽê‘Œˆê
‡ˆ˜ˆêê˜–˜­ê~ꍈŠ’êŒw’‡ŒˆêŽ•I˜8ꊕ˜‘ŠˆêŒêŽ„–œŽ„ê
•’†Ž„®êsˆ‡êˆ““ˆŒ‘±êwˆ„•êq„±êz’˜‘‡Š„•‡ˆ‘±êy„‡Œ’‹ˆ„‡­ê
p‘‘8꓄–8ꍈ–—ꉒ—’Š•„‰Œ„­êu„êšœ„‡„†‹ê‘Œˆê•’–—„ˆê–ŒAꝈê
–—„•œêˆ‘Œ—ˆ±ê„ꝇA†Œ„ꝄŒˆ–†„ê‘„ê“’•—„˜êê
’…ŒˆŽ—œš‘Œ­“­ê{ˆ•„êŽ˜“Œ ꏘ–—•„‘ŽAꆜ‰•’š8­êu„–Ž•œ—–ˆê
“„‘œêšŒ8„‘ˆê–8êêXœ†Œˆê“•œš„—‘œ¸ê˜…êêl‡œ—8­ên‡œ…œê
‘Œˆê’‘„±ê‘ŒˆêšŒˆ±ê†’ꅜꝕ’…Œ ­êtŒ ’N9êê†„–IšêŒ†ˆ„‘œ†‹ê
“•ˆ—•š„ „êš–œ–—ŽŒˆê“•I…œ­
'%%,#%*#%.!'%/))
w’ê’–—„—‘ŒˆêšŒœ†Œˆê‡’šŒˆ‡Œ„ ˆê–ŒA±êXˆê‡’–—„‘Aꎘ•„†Aê®Ãê
£„†ŒˆêŽ†Œ˜ŽŒ···
z „šˆŽê–“•„š‡„êšœ‘ŒŽŒ®êh„—ꥪ±êh–“„—꣪±êš8—•’…„ꪽ¡êŒêª½¡­ê
t˜–ŒêŒˆ9ꊈ‘’—œ“ꡱꄅœê…œ9ꏈ†’‘œ­êu„šœ±êŽ—I•ˆê‡’ê
‘Œˆ‡„š‘„ê…œ œê‘Œˆ•’˜Œ„ ˆ±ê—ˆ•„ê–—„ œê–ŒAꑌˆ’‡ 8†‘8ê
'*
†AN†Œ8ꍈŠ’ꆋ’•’…œ­ê{ˆ•„“Œ„ꐄꗕš„9ꤨꗜŠ’‡‘Œ­êy’“’†œ‘„ê–ŒA꒎•ˆ–ê…„‡„Fê
“•ˆ–Œˆš’šœ†‹°
'%%,#%,#&.!&./&~Œ—„­êuŒˆê…œ ’ꐑŒˆê†‹šŒŽA±ê…’ꍈ–—ˆêˆŽŽ’ꝄšŒˆ–’‘œ­êt„ê“•’…ˆê‘„šˆ—Ꝉê
–Ž•ˆNˆ‘ŒˆêŽŒŽ˜ê– Išê‘„ꉒ•˜­êw’ꐌˆ–Œ8†˜ê—ˆ•„“ŒŒ±ê˜–Aꓕœ‘„9±êXˆê‘Œˆêˆ–—êVˆ­ê
t’Xˆê—œŽ’ê“•’…ˆœêˆê–‘ˆêŒê—’ꇝŒš‘ˆê“•œ— ˜Œˆ‘Œˆê˜œ– ˜­êˆ•’š„ꎕˆ„—œš‘’N9°ê
w’ê“•’–—˜ê—•˜‡‘’ê–ŒAꖎ˜“Œ9êŒê“•„†’š„9­êu’êŒêŽ’‘‡œ†„­êk‘’ê—’—„‘ˆ­êh…˜‰ˆ•’‘ê…Œ’•Aêê
†’ꇚ„ê—œŠ’‡‘Œˆ­êz†‹˜‡ ˆê¤êŽŠ­êhˆê†Œˆ–AꖌA±ê…’ꐌ„ ˆê…A‡‘œê…„„–—ꓒꝌŒˆ­ê
w„V‡Œˆ•‘ŒŽ­êz „šˆŽ±êŒ’ꏈ†ˆ‘Œ„±ê‡ˆ†œ‡˜ˆê–ŒAꑄꚜ“„‡êšêŠI•œ­êsˆŽ„•ê’–—•ˆŠ„®ê…ˆê
‰’•–’š„‘Œ„­êqˆNŒê ’—„ê“’–Ž„ꍈ–ŒˆF±ê—’ê—œŽ’ê{„—•œ­êw„Ž˜ˆê“ˆ†„ŽêŒêšœˆX‡X„êê‡Œˆš†œ¾
‘8­êw•ˆ†ŒˆXꑌˆê…A‡Œˆê‘„ŠŒ‘„ ꖌAꇒꆋ’•’…œ·ê~œ˜ˆê„“„•„—êŒê†’ꆋšŒ„Ꝅ—•œ˜ˆê
–ŒA±ê…œê“–—•œŽ‘89ꉒ—ŽA­êw•œêk’Œ‘ŒˆêwŒA†Œ˜êz—„šIšê†˜ˆêŽ’ „—„‘Œˆê–ˆ•†„±ê„ê—•˜‡‘’N†Œê
ˆê „“„‘Œˆê’‡‡ˆ†‹˜­êš„‘Œ„­êu„ꖝ†AN†Œˆê‡ŒAŽŒê“’’†œêl‡œ—œê“•ˆ‡ê•’ŽŒˆê
‡’†Œˆ•„ê…ˆ“Œˆ†‘Œˆê‡’ê–†‹•’‘Œ–Ž„­ê~êŠ ’šŒˆê“’„šŒ„ê–ŒAꍈ‡‘„ŽêNšŒ„—ˆ Ž’ꄏ„•’šˆ®ê
˜š„X„±ê–—„•„ê–ŒAꑌˆê…œ9ꆌAX„•ˆê‡„ꌑ‘œ†‹·êw’ê“•œˆV‡Œˆê‡’êr•„Ž’š„Ꝅ˜š„X„ê
‘„–—A“‘ˆê’…„šœ®êšœ“„‡„‘Œˆêš ’–Iš±ê…Iêšê–—„š„†‹±ê“’Š’•–ˆ‘Œˆêš•’Ž˜­ênš„ —’š‘Œˆê
†‹˜‡‘ŒˆêŽ’ˆ‘ˆê¦êŽŒ’Š•„Iš­êt„êŽ ’“’—œê‘„šˆ—êêšˆN†Œˆê‘„ê–†‹’‡œ­êu„Š’•–ˆ±êXˆê
†˜ˆê–ŒAꆒ•„ê– „…–œê‘Œˆê—œŽ’ꉌœ†‘Œˆ­êw•„†„ꐄŠŒ–—ˆ•–Ž„êšê—’Ž˜±ê„ꍈŠ’ꇒ“„‡„ê
‡ˆ“•ˆ–„­ê~ꆌ8Š˜ê‡‘Œ„ꐄ•œê—œŽ’ê’ê—œ±ê…œê—’ê“•ˆ–“„9­êj‹’9ꑄꆋšŒAꖌAꓒ ’Xœ9­ê
'%%,#%,#%.!&(/')
~ „N‘Œˆê‡’šŒˆ‡Œ„ ˆê–ŒA±êXˆê„êŒ‘˜–ꓒꡢꗜŠ’‡‘Œ˜···êo˜•„±ê‹˜•„·ê{ˆ•„ê—œŽ’ê
˜—•œ„9ꗒêŒêšœ—•œ„9ꍄŽ’Nꗈ꣦ꐌˆ–ŒA†œ­ê{„Žê–ŒAꆌˆ–A­
yˆ„Ž†„ê‘„ê—ˆ–—¸êl˜‰’•Œ„­ê~ꎒF†˜ê…A‡Œˆê‘’•„‘Œˆ±ê…ˆê…„‡„F±ê„–—•œŽIš±ê‡’ ˜8†ˆê
‘Œˆ“ˆš‘’N†ŒêŒêŒ†ˆ‘Œ„ꎄX‡ˆêŽ•’“Œêšœ“Œ—ˆŠ’ê“Œš„­êiˆê’‡Ž „‡„‘Œ„ê‘„š„X‘Œˆ–œ†‹ê
“„‘Išê‘„ê“IV‘Œˆ­ê~–Ž„Ž˜ˆê‘„ê•’šˆ•êŒê“A‡Œêˆê– ˜†‹„šŽ„Œê‘„ꘖ„†‹ê‘„‡ê~Œ– A­ê
y„‡’N9ꑌˆê—•š„ê‡ ˜Š’°
'%%-#%-#&,!'&/)*
~Œ•˜–ê“’„šŒ ꖌAꝑ’š˜ê“’ꐌˆ–Œ8†˜ê’‡ê„Ž’F†ˆ‘Œ„ꏈ†ˆ‘Œ„­­­ê‘Œˆê˜‡„ ’ê–ŒA­êê
­­­‘’ꄏˆê“•I…’š„9ꇄˆê—•ˆ…„ê…A‡Œˆ°ê–˜—‘’­ê
v‡ê“„•˜êŒˆ–ŒA†œê‘Œˆê„Š8‡„ꝅœ—ꆝA–—’ꑄꉒ•˜­êv‡“’šŒ„‡„ê‘„ê“•œš„—‘ˆê„Œˆ±ê
˜–˜š„ê–“„œ±ê‘Œˆ„Ž—œš‘ˆê„‡•ˆ–œ±êŽ’‘—•’˜ˆê‰’•˜±ê„ˆê†’•„ê•„‡Œˆê“’–—˜ˆ­ê
uŒˆ“•„š‡’“’‡’…‘ˆ±ê„ˆê‰’•˜ê‡Œ„ „ê
š „N†ŒšŒˆê–„’­êkŒˆ‘‘Œˆê¡¢ªê’‡šŒˆ‡Œ‘ê
—’ê“•„š‡Œšœê–˜Ž†ˆ–ꍈNŒê†‹’‡Œê’ê—„Žê
š8–Ž8ꗈ„—œŽA­ê{ˆ•„“Œ„ê‘Œˆê“•œ‘Œ’– „ê
’†ˆŽŒš„‘œ†‹êˆ‰ˆŽ—Iš­êhˆêˆ–—ꖝ„‘–„±ê
Xˆê’•Š„‘Œê“’•„‡Œê–’…Œˆê‘„–—A“‘œê
•„ˆ­ê{’ꆒꍈ–—ê‘„š„X‘Œˆ–ˆ±êê
—’ê‘„‡Œˆ„­êpꚖ“„•†Œˆê…Œ–ŽŒ†‹­ê{ˆ•„“Œ„±ê
†‹’9ꑌˆ„Ž’F†’‘„ê–˜Ž†ˆ–ˆ±ê“•œ‘’–Œê
ˆ–†ˆêˆ‡‘8ꕈ‰ˆŽ–A­êr’‘Œˆ†ê“•ˆŽ „¾
‡„‘Œ„꓏„‘Iš­ê{•ˆ…„ꚝŒ89ꖌAêšêŠ„•N9­ê
{’ê‘„š„X‘Œˆ–„ꇈ†œ„ê‘„ê—ˆ•„­
B6?'%%.
z „šˆŽêšê‡•’‡ˆê‡’ê“•„†œêŒ„ê–Žˆ“ê
˜…Œˆ•–ŽŒ­êw’ê“„•˜ê‡‘Œ„†‹ê‡’ê‘ŒˆŠ’ê
š•„†„­ê~œ…Œˆ•„ê–˜…—ˆ‘œê“Œˆ•N†Œ’‘ˆŽêê
‡„êl‡œ—œ­êÀêê’NšŒ„‡†œ‘„ŒêšˆŽ„¾
ˆêˆêšŠA‡˜ê‘„ꆋ’•’…A­ê~ꆝ„–Œˆê
šœ†ˆ•“˜8†ˆê—ˆ•„“ŒŒ±ê„êš•„Xˆ‘Œˆ±ê
Xˆê‘Œˆê…œ ˆêšê–—„‘Œˆê“’‡ˆ’š„9ê
A–ŽŒ†‹ê‡ˆ†œŒ­êj‹’9ꑌˆêš„†œ ˆê
šŒ•˜–„ê“’‡†„–ê—ˆ•„“ŒŒ±ê—ˆ•„êˆ‡‘„Žê
’‡Xœ ˆêÀꓕœ‘„ˆêz „šˆŽêŒê—•˜‡‘’ê
˜ê‘ŒˆêšŒˆ•œ9­ê~ê˜NŒˆ†‹‘ŒA—œê
†‹ ’“„Ž˜ê‘„ê“•IX‘’ꖝ˜Ž„9êN„‡Išê
†‹’•’…œ­êw„‘œê‘„ê“•œ– ’N9¸êq˜XꗜŽ’ê
š–“I‘ˆ­êz „šˆŽêŒêl‡œ—„êš „N‘Œˆê
’•Š„‘Œ˜8ꇘXˆêšˆ–ˆˆêšê•’‡Œ‘‘œ†‹ê
–—•’‘„†‹±ê“„‘˜8ꚜ‘„A†Œˆêš–“I‘ˆŠ’ê
Œˆ–Ž„‘Œ„ê“•œê–„œê•œ‘Ž˜êšêr•„Ž’¾
šŒˆ­ê~ꑌˆ‡„ˆŽŒˆê“•œ– ’N†Œê‡Œˆ†Œ­ê
{„ê‘„š„X‘Œˆ–„ꇈ†œ„ꐘ–Œê…œ9ê
˜„ˆX‘Œ’‘„ꒇꆝ„–˜ê—ˆ•„“ŒŒ±êê
„ˆêšŒˆê˜Xꗈ•„®ê‘Œˆê…A‡Œˆê’‡Ž „‡„ ê
Xœ†Œ„ê‘„ê“IV‘Œˆ°ê
Foto CORBIS
'+
<L>6O96
C^Z\goZXocn
Tekst Anna Kaszuba
Vc^d¬Z`
Wydatny biust, duże usta, platynowe włosy – to atrybuty najsłynniejszej filmowej pani ratownik.
Pamela Anderson, jako stała
bywalczyni okładek Playboya i GQ,
była niezaprzeczalnym symbolem
seksu lat 90. Choć wydawałoby się,
że wyparły ją młodsze koleżanki,
wciąż nie daje o sobie zapomnieć.
w’—Ž„•–Ž„ê“•„–„ꎒ†‹„ꆈˆ…•œ—Išê—„ŽŒ†‹ê„Žê“„‘Œêh‘‡ˆ•–’‘­êê
uŒˆê„ꌆ‹ê’–Œ8Š‘ŒA†Œ„ê„Ž—’•–ŽŒˆ±ê„ˆê„ꊚŒ„‡’•–ŽŒê–—œê…œ†Œ„±ê
–Ž„‘‡„ˆ±ê’“ˆ•„†ˆê“„–—œ†‘ˆêŒê…˜•ŒšˆêšŒ8ŽŒ­ê&œ†Œˆêw„ê
‘Œˆ˜–—„‘‘Œˆêšê‘Œˆê’…‰Œ—˜ˆ­ê{„ê„—•„Ž†œ‘„êr„‘„‡œŽ„ê’ꉌF–ŽŒ†‹ê
Ž’•ˆ‘Œ„†‹ê‘ŒˆVˆê‘„Œˆ–„ „êšê–‹’š¾…Œ‘ˆ–Œˆ­êw•’š’Ž„†œ‘ˆê–ˆ–ˆê
‡A†Œ’šˆ±ê•’„‘–ˆêê˜œŽ„Œ±ê‹˜„–†œê–—œêXœ†Œ„±ê—’ê…œ ê
‡’“Œˆ•’ê“’†8—ˆŽ­ê~ꢪª¢ê•­ê…˜š„•’š8ꓕ„–AꒅŒˆŠ „Ꚍ„‡’’N9±ê
Xˆêw„ˆ„ꍈ–—Ꝅ•„X’‘„Ꚍ•˜–ˆêoj}­êj‹’†Œ„XꚌˆˆê’–I…ê’…„šŒ„ê
–ŒAꇒꗈŠ’ê“•œ‘„9ꑄšˆ—ê“•ˆ‡ê–š’ŒŒê‘„’œŒê†œê“•œ„†ŒI ¾
Œ±êw„ˆ„ê…ˆê’Š•I‡ˆŽê˜†œ‘Œ „ꗒꓘ…Œ†‘Œˆ­ê
i˜š„•IšŽŒê•’“Œ–œš„ œê–ŒAꑄꗈ„—ꍈê†‹’•’…œ­ê~–œ–—Ž’ê
š–Ž„œš„ ’ê‘„ê—’±êXˆêŠšŒ„‡„Ꝅ•„Œ „ê–ŒAꒇꖚ’ˆŠ’êIš†ˆ–‘ˆŠ’ê
AX„±ê{’œØˆŠ’êsˆˆ­êqˆ‡‘„Ꚉ•–„êIšŒê’Ꝅ•„Xˆ‘Œ˜ê“•ˆê
Ž’‘—„Ž—ê–ˆŽ–˜„‘œ±êšˆ‡ ˜Šê‡•˜ŠŒˆê„šŒ‘Œ „ꌊ „ꇒꗄ—˜„X˜±êŽ—I•ˆê
w„ˆ„êŒê{’œê˜Xœš„Œêš–“I‘Œˆ­êp‘‰’•„†„ê’ê—œ±êXˆêˆ–—ê
‘’–Œ†ŒˆŽ8Ꚍ•˜–„±ê…œ „ꇏ„ꊚŒ„‡œê¶z ’‘ˆ†‘ˆŠ’ê“„—•’˜´ê
–’ŽŒˆ­êu„ê•’Žê‘ŒŽ‘A „êêˆŽ•„‘˜êŒê’Ž „‡ˆŽê“Œ–±ê’‡–˜š„8†ê–ŒAê
êXœ†Œ„ꓘ…Œ†‘ˆŠ’­ê~–œ–—Ž’ê“’ê—’±ê…œê•’“’†89ê‡ ˜Š8ê
ŒêX˜‡‘8ꎘ•„†A­êw’Œ’ꐄ ’ê’“—œŒ–—œ†‘œ†‹ê“•’Š‘’±êê
w„êšŒˆ•œ „êŒê‘„‡„êšŒˆ•œêšê–šIê“’š•I—ꇒꝇ•’šŒ„­êÀêqˆ–—ˆê
“•ˆ•„X’‘„Ꚍ8±ê„Žê’Xˆê“’–—A“’š„9ꐒ„ꆋ’•’…„±ê„ˆê„ê
Ž„X‡œê•„ˆ±êŽŒˆ‡œê“’‡‡„AꖌAꗈ–—’±êˆŽ„•êIšŒêŒ±êXˆê
‡•’šŒˆA±ê„ꐒ„êš8—•’…„ꐄꖌAꇒ…•ˆ­ê~Œˆ•Aêšê—’±êXˆê
“’Ž’‘„êšŒ•˜–„êÀêIšŒ „êh‘‡ˆ•–’‘ê•’Žê—ˆ˜êšê– œ‘‘œê—„Žê
–‹’šês„••œØˆŠ’êrŒ‘Š„­êhŽ—’•Ž„ꝕˆœŠ‘’š„ „êê—•„‡œ†œ‘ˆê
ˆ—’‡œêš„ŽŒêêšŒ•˜–ˆ­êu„ˆXœê‡’ê’–I…±êŽ—I•ˆêšŒˆ•8êšê’–Œ8¾
o=daanlddY
Š‘ŒA†Œ„ꐈ‡œ†œ‘œê„—ˆ•‘„—œš‘ˆ­êw•œ˜ˆêˆŽê–“’•8‡’‘œê
–“ˆ†„‘Œˆê‡„ê‘Œˆê“•ˆê~ˆ‘‡œØˆŠ’êoˆš„‘‡„±êˆê¶‹’ˆ’“„—œ†¾
‘ˆŠ’ꇒŽ—’•„´ê—„Žê‘„š„ „ꊒꓕ„–„Ꝅꒆˆ„‘ˆÃ­êz“ˆ†„‘„ê
‡Œˆ—„±êŒ’ ’šˆêŒê…’—„‘Œ†‘ˆê–˜“ˆˆ‘—œê’•„êšŒ—„Œ‘œêÀꗒê
šê“•œ“„‡Ž˜êw„ê„—ˆ•‘„—œš„ꇏ„ê‘„†AN†Œˆê–—’–’š„‘ˆêŽ˜•„†Œê
Œ‘—ˆ•‰ˆ•’‘ˆ­êh‘‡ˆ•–’‘ꆒ‡Œˆ‘‘Œˆêˆ‡œ—˜ˆ±ê‡ŒAŽŒê†ˆ˜êÀꍄŽê
–„„ê“•œ‘„ˆêÀ꒖Œ8Š„Ꚉš‘A—•‘œê–“’ŽI­êk˜X’ê9šŒ†œ±ê“ œš„±ê
ˆ–—ꚈŠˆ—„•Œ„‘Ž8êÀꚈ‡ ˜ŠêˆêˆŽ„•„ê—’ê…„•‡’ê“’„Š„ê
šê—•œ„‘Œ˜ê‡’…•ˆê‰’•œ­êw„—•8†ê‘„ꖐ˜Ž 8êŒê˜NŒˆ†‹‘ŒA—8ê
h‘‡ˆ•–’‘±ê—•˜‡‘’ꘚŒˆ•œ9±êXˆê…’•œŽ„ê–ŒAêê†ŒAXŽ8ꆋ’•’…8­ê
j‹’†Œ„Xꍈ–†ˆê‘Œˆ‡„š‘’êIšŒ „ꓘ…Œ†‘Œˆ±êXˆê’–—„ ’ꍈê¥ê‡’ê
¡ªê„—êXœ†Œ„±êšœ‡„ˆê–ŒA±êXˆê“’•˜†Œ „ꍘX꓈–œŒ–—œ†‘ˆêšŒˆê
“•œ– ’N†Œ­êÀêt„ê‡šIŽAꇝŒˆ†Œê–œ‘’šŒˆêi•„‘‡’‘êŒêkœ„‘ê
Àꓕœ“­ê•ˆ‡­Ã±êŒ†‹êšœ†‹’š„‘Œˆêšœ„Š„ê‘Œˆ–“’Xœ—ˆêˆ‘ˆ•ŠŒŒ­êk„ê
‘Œ†‹ê˜–AꝄ†‹’š„9ꇒ…•8ꉒ•A­êj‹ ’“†œê‘„8ꓕ„š‡Aê’ꐒˆê
†‹’•’…Œˆ±ê„ˆê–8ꖌ‘ŒêŒê8‡•œêÀêIšŒ „êšêˆ‡‘œêêˆ– ’•’†¾
‘œ†‹êšœšŒ„‡Iš­êuŒˆŽ—I•ˆê…•˜Ž’š†ˆê—šŒˆ•‡Œ œê‘„šˆ—±êXˆê“’Œ’ê
–Ž’F†’‘œ†‹ê¤ªê„—êw„ê–—„•„ê–ŒAê’ê—•ˆ†ŒˆŠ’ê“’—’Ž„­ê
h‘‡ˆ•–’‘ê‘Œˆê’‡“˜N†Œ „ê•Iš‘ŒˆXêšêXœ†Œ˜ê„š’‡’šœ­ê¶z˜“ˆ•‹ˆ¾
•’´±ê¶z ’‘ˆ†‘œê“„—•’êÀêN˜…ê‘„êo„š„„†‹´±êꆝœê“’“˜„•‘œê
šêz—„‘„†‹ê–ˆ•Œ„ê¶v†œ—„‘„´êÀꗒꓕ’‡˜Ž†ˆ±êšêŽ—I•œ†‹êšœ–—8“Œ „ê
“’ê“•ˆ•šŒˆê–“’š’‡’š„‘ˆê†‹’•’…8­ênšŒ„‡„Ꝅ‡ˆŽ„•’š„ „±êXˆê
„Œˆ•„ê–“’š„X‘Œˆ9êŒê“’•˜†Œ9Ꚍˆ•˜‘ˆŽê–ˆŽ–…’…œ±ê†ˆŽ„ê‘„ê
“’š„X‘ˆê“•’“’œ†ˆê’‡ê•ˆXœ–ˆ•Iš°êw„ˆ„ê–š’8ꓒ–—„š8ê
œ–Ž„ „ꇘXˆê˜‘„‘Œˆê’•Š„‘Œ„†Œê†‹„•œ—„—œš‘œ†‹±ê•Iš‘ŒˆXꗜ†‹ê
š–“Œˆ•„8†œ†‹ê†‹’•œ†‹ê‘„ꚝšêj­êq„ŽêIšŒêi’…êt„‡Œ–’‘±ê“•ˆˆ–ê
hˆ•Œ†„‘êsŒ™ˆ•êm’˜‘‡„—Œ’‘±êw„êˆ–—ê“Œˆ•š–8ꆈˆ…•œ—Ž8±êŽ—I•„ê
“˜…Œ†‘Œˆê“•œ‘„ „ê–ŒAꇒꖚ’ˆê†‹’•’…œ±ê•„ˆêêAXˆê
’•Š„‘Œ’š„ „ꝅŒI•ŽŒê“Œˆ‘ŒA‡œê‘„ê…„‡„‘Œ„ê‘„‡êšŒ•˜–ˆ±ê†„ œê
†„–ê„Ž—œš‘Œˆêš–“Œˆ•„ê„Ž†ˆê’•Š„‘Œ’š„‘ˆê“•ˆê‰˜‘‡„†A±ê
“•œ†œ‘Œ„8†ê–ŒAꇒꓒ‡‘’–ˆ‘Œ„Ꚍˆ‡œêŒêNšŒ„‡’’N†Œê„Š•’XˆFê
šŒ8„‘œ†‹êêoj}­êy’„Ꝅ„‘Š„X’š„‘ˆê–“’ ˆ†‘ŒˆêŠšŒ„‡œê
‘„šœ•„V‘Œˆê“•œ“„‡ „ꍈê‡’ꊘ–—˜êÀêh‘‡ˆ•–’‘ꇝŒ„ „ê•Iš‘ŒˆXêê
šêŒ‘‘œ†‹ê’•Š„‘Œ„†„†‹ê“’„•8‡’šœ†‹±ê–†ˆŠI‘Œˆê—œ†‹±êŽ—I•ˆê
š„†8ê’ê“•„š„ꝚŒˆ•8—±ê„Žê‘“­êwl{h­ê
',
C>:?:HI:ÙH6B
HidlVgonhoZc^ZEdbdXnDhdWdbOV`Vðdcnb
L^gjhVb^=ZeVidigdedlnb^=:E6"=:AE
k
Te
GVoZb
st
Ew
aK
op
er
sk
a
bdðZbnl^ŸXZ_
W grupie łatwiej pokonać
kryzys – mówi wiceprezes
zarządu Stowarzyszenia
Pomocy Osobom
Zakażonym Wirusami
Hepatotropowymi „Hepa-Help” z Łodzi. Andrzej
Wojnarowski sam
pokonał HCV. Teraz dzieli
się swoim doświadczeniem
i pomaga innym.
Na czym polega misja stowarzyszenia?
qˆ–—ˆNœê¶Š•˜“8Ꚗ“„•†Œ„ê“–œ†‹’’ŠŒ†‘ˆŠ’´­êuŒˆê„˜ˆœê–ŒAê
ˆ†ˆ‘Œˆ±ê„ˆêˆ–—ˆNœêšê–—„‘Œˆê“’•„‡Œ9±ê„Žê–—„šŒ9ꆝ’ „ê
†‹’•’…Œˆ­êz—’š„•œ–ˆ‘Œˆê¶oˆ“„¾oˆ“´ê“’š–—„ ’êêŒ‘Œ†„—œšœê
“„†ˆ‘—Išêšê¡©©©ê•’Ž˜­êkŒNꏌ†œê©¦ê–—„ œ†‹ê† ’‘ŽIš±ê„ˆê’–I…ê
„“•œ„V‘Œ’‘œ†‹êˆ–—ê’ꚌˆˆêšŒA†ˆ­êu„–„ꇝŒ„ „‘’N9ꓒˆŠ„ê‘„ê
–—„ œêŒ‘‰’•’š„‘Œ˜ê–“’ ˆ†ˆF–—š„ê’ê—ˆê†‹’•’…Œˆ­êw•’š„‡Œœê
“˜‘Ž—ꎒ‘–˜—„†œ‘œ­ê~ꎄX‡œêš—’•ˆŽê’‡ê¡¤ê‡’ꡧꐒX‘„Ꝋ ’–Œ9ê
–ŒAꇒꑄ–ꑄꇜX˜•êŒê˜œ–Ž„9꒎•ˆN’‘ˆêŒ‘‰’•„†ˆ±ê•Iš‘ŒˆXê
—ˆˆ‰’‘Œ†‘Œˆê“’‡ê‘˜ˆ•ˆêª¾¤¢¾¢¥¡¾¦¡¾¢¦­êy„êšêŒˆ–Œ8†˜±ê
‘„†AN†Œˆêšê“Œˆ•š–8ꖒ…’—Aꐌˆ–Œ8†„±ê’•Š„‘Œ˜ˆœê–“’—Ž„‘Œˆê
ˆ•œ—’•œ†‘ˆêêˆŽ„•„Œê˜…ꌑ‘œŒêŒ‘—ˆ•ˆ–˜8†œŒê‘„–ê
’–’…„Œ­ê~ꐄ•†˜ê“•’š„‡Œœê„Ž†Aê¶&I —œê—œ‡ŒˆF´­ê~꓄V¾
‡Œˆ•‘ŒŽ˜ê—•„‡œ†œ‘Œˆê’•Š„‘Œ˜ˆœêtŒA‡œ‘„•’‡’šœêkŒˆFê
~„ŽŒêê~~êj±ê‘„ꎗI•œê„“•„–„œêˆŽ„•œêê’‡‡Œ„ Išê
„Ž„V‘œ†‹­êu„šŒAŽ–œê„Œ‘—ˆ•ˆ–’š„‘Œˆê†Œˆ–œê–ŒAꖓ’—Ž„‘Œˆê
šŒŠŒŒ‘ˆ±ê‘„ꎗI•œêŠ’N†Œœê‘„–œ†‹ê“•œ„†ŒI Ꝉꖝ“Œ—„„ê’•„ê
|•A‡˜êtŒ„–—„ꃒ‡Œ­êjA–—’êš–“I “•„†˜ˆœêêŒ‘‘œŒê–—’š„•œ¾
–ˆ‘Œ„Œ­êj’ê•’Ž˜ê–“’—œŽ„œê–ŒAêšêjA–—’†‹’šŒˆ­êqˆ–—ˆNœê
š–“I ’•Š„‘Œ„—’•ˆê¶vŠI‘’“’–ŽŒˆŠ’ꝍ„‡˜ê’•Š„‘Œ„†Œê
“’„•8‡’šœ†‹ê‡Œ„ „8†œ†‹ê‘„ꕝˆ†ê’–I…Ꝉꖆ‹’•ˆ‘Œ„Œê
š8—•’…œ´­ê~ꗜê•’Ž˜ê’‡…œ „ê–ŒAꍘXꖝI–—„ꈇœ†„­êv“•I†ê–œê
Nš­êšêŒ‘—ˆ‘†Œê’–I…ꆋ’•œ†‹±êŒ†‹ê•’‡Œ‘±ê’“ŒˆŽ˜‘Iš±êˆŽ„•œ±ê
’•Š„‘Œ’š„‘„ꍈ–—ꆒꕒŽ˜êŽ’‘‰ˆ•ˆ‘†„ꐈ‡œ†‘„­ê„ˆXœê‘„±ê…œê
N•’‡’šŒ–Ž’ꌑ—ˆŠ•’š„9­êk„—ˆŠ’ꇏ„ê–—„ œ†‹ê† ’‘ŽIšê’•Š„‘Œ˜ˆ¾
œê–“’—Ž„‘Œ„±êšœ„‡œêŒ‘—ˆŠ•„†œ‘’¾—˜•œ–—œ†‘ˆ­ê~Ꝉ– œê•’Ž˜ê
“’ˆ†‹„ŒNœê‡’ê{•IŒ„–—„±êšê—œê•’Ž˜ê–“A‡ŒŒNœê¤ê‡‘Œê
šêz†„š‘Œ†œ­
ê
Jakie tematy pojawiają się na konferencjach?
u„…„•‡Œˆê“Œ‘ˆ­ês˜‡ŒêŒ‘—ˆ•ˆ–˜ˆê—’±ê†’ê–ŒAꄎ—˜„‘Œˆê‡Œˆˆê
šê–‰ˆ•ˆê…„‡„FêŒêˆ†ˆ‘Œ„­êz8꒖’…œ±êŽ—I•ˆê‘Œˆê’Š8ꅜ9ê
“’‡‡„‘ˆêˆ†ˆ‘Œ˜êŒ‘—ˆ•‰ˆ•’‘ˆ­êk„ê‘Œ†‹êŒ‘‰’•„†ˆê’ê‘’šœ†‹ê
ˆŽ„†‹±ê…A‡8†œ†‹ê‘„ꈗ„“Œˆê…„‡„FꎏŒ‘Œ†‘œ†‹±ê–8ꒊ•’‘8ê
‘„‡Œˆ8­êv‘„†„ê—’±êXˆê„ê•’Ž±ê‡š„ê…A‡8ꇒ–—A“‘ˆ­êw•ˆˆ–ê
z—’š„•œ–ˆ‘Œ„ê¶oˆ“„¾oˆ“´ê‡•ê‘­ˆ‡­ê…ŒŠ‘Œˆšêkˆ•’F±ê
•ˆ‰ˆ•˜ˆê‘„‘’š–ˆê‡’‘Œˆ–Œˆ‘Œ„ꐈ‡œ†‘ˆêê•IX‘œ†‹êŽ’‘‰ˆ•ˆ‘¾
†ŒêšêŽ•„˜êŒê„ꊕ„‘Œ†8­ê
Foto Archiwum Hepa-Help
'-
'.
Wąwóz Homole
w Jaworkach
koło Szczawnicy.
Wyjazd integracyjny.
Stowarzyszenie powstało dokładnie 10 lat temu.
Jakie są plany związane z jubileuszem?
q˜…Œˆ˜–ê’…†‹’‡Œœê¢ê“„V‡Œˆ•‘ŒŽ„­êv‰Œ†„‘„ꆝAN9ꒇ…A‡Œˆê–ŒAê
šêƒ’‡Œ±ê–“’—Ž„‘ŒˆêŒ‘—ˆŠ•„†œ‘ˆ±ê‘„ꎗI•ˆê„“•„–„œê‘„–œ†‹ê
† ’‘ŽIšêŒê„“•œ„V‘Œ’‘ˆê–—’š„•œ–ˆ‘Œ„±ê„“„‘’š„‘ˆêˆ–—ê
šêz“„ˆ­êw„‘˜ˆœêŽ’‘‰ˆ•ˆ‘†ˆêŒêšœ‡„‘Œˆê“ œ—œêk}kꝄšŒˆ•„8†ˆê
‘„š„X‘Œˆ–ˆê’ˆ‘—œêê‹Œ–—’•ŒŒêz—’š„•œ–ˆ‘Œ„ê¶oˆ“„¾oˆ“´­ê
Kiedy trafił pan do Stowarzyszenia „Hepa-Help”?
~ꢪªªê•’Ž˜ê“’ˆ†‹„ ˆê‡’ê–„‘„—’•Œ˜êŒê•’…Œ’‘’ꐌꇒ‡„—Ž’šˆê
…„‡„‘Œ„­ên‡œ…œê‘Œˆê—’±ê†‹œ…„ꓒꇝŒNꇝŒˆFꑌˆêšŒˆ‡Œ„ …œ±êXˆê
ˆ–—ˆê†‹’•œê‘„êoj}­êk’ê–Ž’‘—„Ž—’š„‘Œ„ê–ŒAꝈêz—’š„•œ–ˆ¾
‘Œˆê„†‹A†Œ ꐑŒˆê’•‡œ‘„—’•ê‘„–ˆŠ’ê’‡‡Œ„ ˜ê‡•ê…ŒŠ‘Œˆšê
kˆ•’F­êrŒˆ‡œê‡’ 8†œ ˆê‡’ê¶oˆ“„¾oˆ“´ê‡Œ„ „ ’ê’‘’ꍘXꒇê
•’Ž˜­êhꓒ‘Œˆš„XꒇꇝŒˆ†Ž„ê‘„ˆX„ ˆê‡’ê‹„•†ˆ•–—š„êÂX’‘„ê
NŒˆˆê–ŒA±êXˆê‘Œˆêšœ•’– ˆê‘ŒŠ‡œêêŽ•I—ŽŒ†‹ê–“’‡ˆ‘ˆŽÃ±êXœ ŽAê
’•Š„‘Œ„—’•„ꐄêšˆêŽ•šŒ­êqˆ–—ˆê•Iš‘ŒˆXꚌ†ˆ“•ˆš’‡‘Œ†8¾
†œêy„‡œêw’„•8‡’šˆê~’ˆšI‡—š„êƒI‡ŽŒˆŠ’­ê
W jaki sposób zaraził się pan wirusem?
|–—„ˆ‘Œˆê“•œ†œ‘œêˆ–—ê…„•‡’ê—•˜‡‘ˆ­ê~ê¡©¨¨ê•’Ž˜ê“•ˆ¾ê
–ˆ‡ ˆê„š„ ꐌAN‘Œ„ê–ˆ•†’šˆŠ’±ê“’‡†„–ꎗI•ˆŠ’ꐌ„ ˆê
—•„‘–‰˜ˆêŽ•šŒ­ê~Iš†„–ꍈ–†ˆê‘Œˆê…„‡„‘’ꎕšŒê‘„ê’…ˆ†‘’N9ê
šŒ•˜–„êoj}­êqˆ‡‘8êê“’‡–—„š’šœ†‹ê“•œ†œ‘ꝄŽ„Xˆ‘Œ„ê–ŒAê
šŒ•˜–ˆêoj}ꍈ–—ê“•ˆ•š„‘Œˆê†Œ8Š ’N†Œê—Ž„‘ŽŒ­êw•ˆê¡¤ê„—êê
…œ ˆê’‰Œ†ˆ•ˆêw„F–—š’šˆêz—•„Xœêw’X„•‘ˆ±ê‘’•„‘Œˆêê
ˆV‡Œ ˆê‡’ê“’X„•Išê†œêšœ“„‡ŽIšê‡•’Š’šœ†‹­êuŒˆê„š–ˆêê
…œ œê„†‹’š„‘ˆêš„•˜‘ŽŒê…ˆ“Œˆ†ˆF–—š„êŒê’†‹•’‘œê’–’…Œ–—ˆ­êê
iœ9ꐒXˆêšIš†„–¸
Jak pan funkcjonował podczas terapii?
k’N9ꇒ…•ˆ­êtŒ„ ˆê–†AN†Œˆ±ê…’Ꚍˆˆê’–’…ꐘ–Œê“’š—„•„9ê
—ˆ•„“ŒA­ê~ꢪª¢ê•­ê„Ž’F†œ ˆêˆ†ˆ‘ŒˆêŒ‘—ˆ•‰ˆ•’‘ˆêŒê•œ…„šŒ¾
•œ‘8­êqˆ‡œ‘œêšŒ‡’†‘œêN„‡êÀꖆ‹˜‡ ˆê“’‡†„–ꎘ•„†Œê¡¢êŽŠ­ê
w’ê“Œˆ•š–ˆê—ˆ•„“ŒŒêš•I†Œ ˆê‡’ê‘’•„‘ˆŠ’êXœ†Œ„±ê†‹’9ꑌˆêê
‡’ê“•„†œ­êê—ˆŠ’ê“’š’‡˜êŒ„ ˆêˆŽŽ8ꇈ“•ˆ–A±ê…’ꇒꗈê“’•œê
Xœ ˆê…„•‡’ê„Ž—œš‘Œˆ­êw•„†’š„ ˆêšê’N•’‡Ž˜ê–Ž’ˆ‘Œ„±ê
˜†œ ˆêŒ‘‘œ†‹­ê~—ˆ‡œê‡’šŒˆ‡Œ„ ˆê–ŒA±êXˆê‘’–Œ†Œˆ–—š’êoj}ê
šœŽ˜†„ê“•„†Aêšê– ˜X…„†‹ê˜‘‡˜•’šœ†‹­êê
Czy uważa pan, że ten przepis jest słuszny?
{„Ž±ê„ˆê‘Œˆê“’šŒ‘Œˆ‘ꇒ—œ†œ9꒖I…±êŽ—I•ˆê’–—„ œêšœˆ†’‘ˆ­ê
{ˆ•„êˆ–—ˆê‡•’šœê† ’šŒˆŽŒˆêŒêIŠ …œê“•ˆŽ„„9ꖚ’8ê
šŒˆ‡Aê ’‡–œê–—•„X„Ž’­êuŒˆ–—ˆ—œ±ê‘Œˆê„ê‘„ꗒꖝ„‘–­êê
hˆê„ê—’ê’‡‘„„ ˆê–ŒAêšê‡Œ„ „‘’N†Œê–“’ ˆ†‘ˆ­ê
Czy jako wiceprezes „Hepa-Help” jest pan świadkiem ludzkich dramatów?
‡„•„ê–ŒA±ê†‹’9ꆝA–—’êšœ‘ŒŽ„8꒑ˆêêAŽ˜êŒê‘ŒˆšŒˆ‡œê‘„ê
—ˆ„—ꆋ’•’…œ­ê~ꑄ–œêz—’š„•œ–ˆ‘Œ˜ê†‹’•œê–“’—œŽ„8ê
“’‡’…‘œ†‹ê˜‡Œ±êŽ—I•œêŒ’ꆋ’•’…œê“’—•„‰Œ8Ꝅ†‹’š„9ê
’“—œŒ­ê{’ê“’„Š„­êŠ ’–Œ „ê–ŒAꇒꑄ–ꎒ…Œˆ—„±êŽ—I•8ê8Xê
šœ•˜†Œ êê‡’˜±êŽŒˆ‡œê‡’šŒˆ‡Œ„ ꖌA±êXˆêˆ–—ꆋ’•„ꑄꚝšêj­ê
iœ ꓕˆŽ’‘„‘œ±êXˆêŠ’ꝇ•„‡Œ „­êvꓒ’†ê“•’–Œ „ê‘„–ꐄ—Ž„ê
¡£¾ˆ—‘Œˆê‡Œˆš†œ‘ŽŒê†‹’•ˆê‘„ꚝš±êŽ—I•ˆêˆŽ„•ˆê–˜Šˆ•’š„Œ±ê
Xˆê‡Œˆ†Ž’ꘐŒˆ•„­êuŒˆ–—ˆ—œ±êˆ—Ž‘A „ê–ŒAêê‘ŒˆšŒˆ‡8ꏈŽ„•„ê
“Œˆ•š–ˆŠ’ꎒ‘—„Ž—˜­êw•œˆ†‹„ „ꇒꑄ–ê•Iš‘ŒˆXꎒ…Œˆ—„±êŽ—I•„ê
š“„‡ „êšê“„‘ŒŽA±êŽŒˆ‡œê‡’šŒˆ‡Œ„ „ê–ŒA±êXˆê‡Œˆ†Ž’ꍈ–—ꆋ’•ˆ±êê
Œêš“•’š„‡Œ „ꇒꆒ‡Œˆ‘‘ˆŠ’êXœ†Œ„ꍈ‡‘’•„’šˆê‘„†œ‘Œ„­ê
{„ŽŒˆê“•œ“„‡ŽŒê‡„•„8ꖌAꑌˆ–—ˆ—œê†A–—’­êi„•‡’êš„X‘œêˆ–—ê
“Œˆ•š–œêŽ’‘—„Ž—êêˆŽ„•ˆ±ê‘Œˆ–—ˆ—œêŒê—˜ê„œêšê– ˜X…Œˆê
‡•’šŒ„꓈š‘ˆê…•„ŽŒ­êy’Žê—ˆ˜ê’•Š„‘Œ’š„ŒNœêŽ’‘‰ˆ•ˆ‘†Aê
‡„ꏈŽ„•œê“Œˆ•š–ˆŠ’ꎒ‘—„Ž—˜­êy’ˆ– „ŒNœê§ªªê„“•’–ˆF±ê
„ˆê’‡ˆšê…œ ꑌˆ–—ˆ—œê‘ŒˆšŒˆŽŒ­ê
Czy w ciągu 10 lat pracy w Stowarzyszeniu widzi
pan jakieś zmiany dotyczące wiedzy o chorobie?
vꗒꚄ†œœ­ê|NšŒ„‡„Œ„œ±êXˆêššêjꗒꑌˆêˆ–—êšœ•’Žêê
‘„ꆄ ˆêXœ†Œˆ±êXˆêê—8ꆋ’•’…8ꐒX‘„ê‘’•„‘ŒˆêXœ9±ê„êšêšŒˆ˜ê
“•œ“„‡Ž„†‹ê…œ9ꚜˆ†’‘œ­êuŒˆ–—ˆ—œ±ê‘ŒˆšŒˆ‡„êšê–“’ ˆ†ˆF¾
–—šŒˆêˆ–—ꍈ–†ˆê‡˜X„­êu“­ê‘Œˆê„꓈ ‘ˆêŒ‘‰’•„†Œê˜êˆŽ„•œê
“Œˆ•š–ˆŠ’ꎒ‘—„Ž—˜±ê•Iš‘ŒˆXêšêw’•„‡‘Œ„†‹ê¶r´ê…•„Ž˜ˆê
Œ‘‰’•„†Œê’ꎒ‘Œˆ†‘’N†Œê“•ˆ…„‡„‘Œ„ê–ŒAꎒ…Œˆ—ê“•ˆ‡ê„N†Œˆê
šê†Œ8XA­êr’…Œˆ—œê‡’šŒ„‡˜8ꖌAêšê—•„Ž†Œˆê†Œ8Xœ±êXˆê–8ꆋ’•ˆ­ê{’ꍈ–—ê
‡„ê‘Œ†‹ê‘„Š’•–œê’ˆ‘—±ê“’‘Œˆš„Xꑌˆê„ꐒXŒš’N†Œê
ˆ†ˆ‘Œ„­êtœê–—„•„œê–ŒAꗒꝐŒˆ‘Œ9­êyIš‘ŒˆXꐈ‡Œ„ꎕœš‡8ê
’–’…œêêoj}±êœ8†êˆêê„•„X’‘œŒêšŒ•˜–ˆêop}­ê‡„•„ ’ê–ŒA±ê
XˆêX8‡„‘’ꌝ’’š„‘Œ„ꆋ’•œ†‹±ê“’„šŒ„ œê–ŒAꗈXꌑ‰’•„†ˆ±êXˆê
ššêˆ–—ꆋ’•’…8êNŒˆ•—ˆ‘8­êz—„•„œê–ŒAꗒꝐŒˆ‘Œ9­ê
(%
Dhigdðc^Z!
Tekst lek. med. Bartosz Szetela
edð|YVc^Z
„Ž„Xˆ‘Œ„Ꚍ•˜–„Œê„“„ˆ‘Œ„êš8—•’…œê—œ“˜êiêŒêjêšꖎ•I†Œˆê
oi}êŒêoj}Ãꖗ„‘’šŒ8ꓒš„X‘œê’ŠI‘’NšŒ„—’šœê“•’…ˆê
ˆ“Œ‡ˆŒ’’ŠŒ†‘œ­êz„†˜ˆê–ŒA±êXˆêšêw’–†ˆê„Ž„X’‘œ†‹êoj}ꍈ–—ê
’Ž’ ’ꧪªê—œ–­ê’–I…±êê†ˆŠ’ê—œŽ’ê‘ŒˆšŒˆŽŒê’‡–ˆ—ˆŽêˆ–—ê
NšŒ„‡’œê—ˆŠ’ꉄŽ—˜­êsŒ†…„ê’–I…ꝄŽ„X’‘œ†‹êoi}ꍈ–—ê
‘„†‘ŒˆêšŒAŽ–„±êˆ‡‘„ŽêšŒAŽ–’N9êê‘Œ†‹ê‘Œˆêˆ–—ꝄŽ„V‘„êê
‡„ê’—’†ˆ‘Œ„±ê…’šŒˆê˜Ž „‡ê’‡“’•‘’N†Œ’šœêšœŽˆê‡’“•’š„¾
‡„ꇒꝄ‹„’š„‘Œ„ꕈ“ŒŽ„†ŒêšŒ•˜–„­êj’ꍈ‡‘„Žê‘„ˆXœê•’…Œ9±ê
ˆNŒêˆ‡ˆ‘êê“„•—‘ˆ•Išêˆ–—ꝄŽ„X’‘œêˆ‡‘œê˜…ê’…œ‡š’„ê
êšœŒˆ‘Œ’‘œ†‹êšŒ•˜–Iš±ê„ꇕ˜ŠŒê‘Œˆ¸ê~ꓕœ“„‡Ž˜êoi}ê
•œœŽ’ꝄŽ„Xˆ‘Œ„ê“’‡†„–ꎒ‘—„Ž—Išê–ˆŽ–˜„‘œ†‹êˆ–—ê…„•‡’ê
‡˜XˆêŒêšê“Œˆ•š–œê•A‡Œˆê„ˆXœê’‡ê‘„–Œˆ‘Œ„ꕈ“ŒŽ„†Œê
–œ…Ž’N†Œê¶‘’Xˆ‘Œ„´ÃꚌ•˜–„­ê~–œ–—ŽŒˆê•’‡„ˆêŽ’‘—„Ž—Iš±ê
–ˆŽ–ê’•„‘œ±êš„ŠŒ‘„‘œ±ê„‘„‘œ±ê„ê‘„šˆ—êŠ A…’ŽŒˆê“’†„ ˜‘ŽŒ±ê
šŒ8X8ꖌAêê•œœŽŒˆê„Ž„Xˆ‘Œ„±êš „–†„êšê“•œ“„‡Ž˜ê
‘„–Œ’‘ˆê•ˆ“ŒŽ„†ŒêšŒ•˜–„­êoi}ꚜ–—A“˜ˆê…’šŒˆêšê‘„–Œˆ‘Œ˜±ê
N˜Œˆê“’†‹š’šœêŒêšˆêŽ•šŒ±êŽ—I•ˆêŒŽ•’–Ž’“Œ‘ˆêŒ’N†Œê
“’†‹’‡8†ˆêêŒŽ•’˜–Ž’‡ˆFê… ’‘œêN˜’šˆÃꐒŠ8ꅜ9ê
’…ˆ†‘ˆê•Iš‘ŒˆXêšêNŒ‘ŒˆêŒê–—„‘’šŒ9ꓕœ†œ‘AꝄŽ„Xˆ‘Œ„­êê
wˆ ‘ˆê„…ˆ“Œˆ†ˆ‘Œˆê‡„ˆê“•ˆˆ•š„—œš„±ê“’‡êš„•˜‘ŽŒˆê
ˆ‡‘„Ž±êXˆê‘Œˆê“AŽ‘Œˆê˜…ê‘Œˆê‡’‡Œˆê‡’ꍈê–˜‘ŒA†Œ„ê“’‡†„–ê
š–“I Xœ†Œ„­êw•’–—–œêŒê“ˆš‘Œˆ–œ±êšê“•œ“„‡Ž˜êoi}±ê
„…ˆ“Œˆ†ˆ‘Œˆêˆ–—Ꝅ–†ˆ“Œˆ‘Œˆê‘Œˆ„Ž„X’‘ˆŠ’ê“„•—‘ˆ•„­ê
~êw’–†ˆê‡’–—A“‘ˆê–8ꇚŒˆê–†ˆ“Œ’‘ŽŒ®êˆ‡‘„ꘒ‡“„•‘Œ„8†„ê
“•ˆ†ŒšêšŒ•˜–’šŒê„“„ˆ‘Œ„êš8—•’…œê—œ“˜êhê—„Žêš„‘„ê
¶XI —„†Ž„ê“’Ž„•’š„´ÃêŒêš „N‘Œˆêoi}±ê„ꇕ˜Š„ê—œŽ’ê“•ˆ†Œšê
oi}­êh…œê–ŒAꝄ–†ˆ“Œ9±ê‘„ˆXœê˜‡„9ꖌAꇒꏈŽ„•„ê•’‡Œ‘‘ˆŠ’ê
“’ꕈ†ˆ“—AêŒê–ŽŒˆ•’š„‘Œˆê‘„ꖝ†ˆ“Œˆ‘Œˆ­êu„†AN†Œˆê–—’–’š„‘œê
–†‹ˆ„—ˆê–8ꗕœê‡„šŽŒê–†ˆ“Œ’‘ŽŒê“’‡„š„‘ˆêšê†œŽ˜êªÀ¡À¦±ê
†’ê‘„ˆXœê•’˜Œˆ9ꍄŽ’ê“’‡„‘Œˆê‡•˜ŠŒˆê‡„šŽŒêšêŒˆ–Œ8†ê“’ê
“Œˆ•š–ˆ±ê„ê—•ˆ†Œˆêšê“ŒA9ꐌˆ–ŒA†œê“’ꇕ˜ŠŒˆ­êu„ˆXœê“„ŒA¾
—„9±êXˆê‡’ê£ê“•’†­ê’–I…ê‘Œˆêšœ—š„•„±êŒ’ê“’‡–—„š’šˆŠ’ê
†œŽ˜±ê’‡“’•‘’N†Œê“’–†ˆ“Œˆ‘‘ˆ­êp–—‘ŒˆˆêšIš†„–ꎒ‘Œˆ†‘’N9ê
šœŽ’‘„‘Œ„ꎒˆ‘ˆê–ˆ•ŒŒê–†ˆ“ŒˆF±êšœŽˆê“’‡šI‘8ꇄšŽ8­ê
z†ˆ“Œˆ‘Œˆê˜‘„ˆê–ŒAꝄꖎ˜—ˆ†‘ˆêŒê„…ˆ“Œˆ†„8†ˆê‘„ꆄ ˆê
Xœ†Œˆ±êˆNŒêŒ„‘’궖—AXˆ‘Œˆ´Ãꓕˆ†Œš†Œ„ ꄑ—œ¾oi–ê“•ˆŽ•’†œê
¡ªêp|½­ê~ꓕœ“„‡Ž˜ê„Ž„Xˆ‘Œ„êoj}ꑌˆêŒ–—‘Œˆˆê’XŒš’N9ê
„–†ˆ“Œˆ‘Œ„±ê…’šŒˆê‘Œˆê‡œ–“’‘˜ˆœê’…ˆ†‘Œˆê–Ž˜—ˆ†‘8ê
–†ˆ“Œ’‘Ž8­êyœœŽ’ꝄŽ„Xˆ‘Œ„ê–ŒAêoj}ꓒ‡†„–ꎒ‘—„Ž—Išê
–ˆŽ–˜„‘œ†‹êˆ–—ꝇˆ†œ‡’š„‘Œˆê‘Œˆ–ˆê‘ŒXêoi}­ê~Œ•˜–ê—ˆ‘ê
šœ–—A“˜ˆê“•ˆ‡ˆêš–œ–—ŽŒêšˆêŽ•šŒêŒêˆ–—ê“•„Ž—œ†‘Œˆê‘Œˆ’…ˆ†¾
‘œêšêšœ‡ŒˆŒ‘„†‹ê‘„•8‡Išê“ †Œ’šœ†‹±ê„—ˆê“’‡†„–ê
Ž„–œ†‘ˆŠ’ê–—’–˜‘Ž˜ê•œœŽ’ê‘„…œ†Œ„ꝄŽ„Xˆ‘Œ„ꍈ–—ê‘ŒˆšŒˆŽŒˆ­ê
qˆNŒê’…œ‡š’ˆê“„•—‘ˆ•Išêšê–—„ œêšŒ8Ž˜ê•’˜Œˆê•œœŽ’±ê
„ŽŽ’šŒˆŽê‘ŒˆšŒˆŽŒˆ±êŒêŠ’‡Œê–ŒAꍈꓒ‡89±ê’X‘„êšIš†„–ê
•ˆœŠ‘’š„9Ꝉꖗ’–’š„‘Œ„ê“•ˆˆ•š„—œš­ê~ꗄŽŒ†‹ê–œ—˜„†„†‹ê
Foto Corbis
Seks z osobą zakażoną HCV lub HBV?
Dowiedz się, jak zmniejszyć ryzyko.
EDG69C>@
‘„ˆXœêˆ‡‘„Žê‡8Xœ9ꇒꐌ‘Œ„Œ„†Œê•œœŽ„êŒê˜‘ŒŽ„9ꎒ‘—„Ž—Išê—„ŽŒ†‹ê„Žê–ˆŽ–ê
„‘„‘œ±êšœ‡ ˜X’‘ˆŠ’êš–“I Xœ†Œ„êŒêš–“I Xœ†Œ„ê“’‡†„–êŒê…ˆ“’N•ˆ‡‘Œ’ꓒꘖ—„‘Œ˜ê
Ž•š„šŒˆ‘Œ„ꐌˆ–ŒA†‘ˆŠ’­êp–—’—‘ˆêˆ–—ê•Iš‘ŒˆXꘑŒŽ„‘ŒˆêŽ’‘—„Ž—˜êê‘„–Œˆ‘Œˆê˜…ê
N˜ˆê“’†‹š’šœ±ê„ꍈNŒê˜XꇒꑌˆŠ’ꇒ– ’±ê‘„ˆXœê„•„ê“’ê–—’–˜‘Ž˜ê˜œ9ꖌA­ê
ê’Ž’Œ†êŒ‘—œ‘œ†‹ê—•ˆ…„ê•Iš‘ŒˆXꘖ˜‘89ꚖˆŽŒˆêŽ’†œŽŒ±ê’Š8꒑ˆê…œ9ꅒšŒˆê
“•œ†œ‘8ꘕ„IšêŒêŒ–—’—‘ŒˆêšŒAŽ–„9ꕜœŽ’ꝄŽ„Xˆ‘Œ„­êk’ꍈŠ’ê“’š–—„‘Œ„êšœ–—„•†8ê
‘„šˆ—ꐌŽ•’–Ž’“Œ‘ˆêŒ’N†ŒêŽ•šŒê“’†‹’‡8†ˆêê˜•„Išê… ’‘œêN˜’šˆê˜…ê‘„–ŽI•Ž„ê
‘„•8‡Išê“ †Œ’šœ†‹­êzœ—˜„†Œê—œ†‹ê‘ŒŠ‡œê‘Œˆê’X‘„ê“•ˆšŒ‡Œˆ9±ê“’‘Œˆš„XꐌŽ•’˜•„¾
œê–ŽI•œêŒê… ’‘êN˜’šœ†‹ê‘„•8‡Išê“ †Œ’šœ†‹ê“’š–—„8ꓒ‡†„–ꎄX‡ˆŠ’ê–—’–˜‘Ž˜­ê
{„ŽêšŒA†êˆ‡œ‘œê“ˆš‘œê–“’–’…ˆê˜‘ŒŽ‘ŒA†Œ„ꝄŽ„Xˆ‘Œ„ꍈ–—ê–—’–’š„‘Œˆê“•ˆˆ•š„¾
—œš­êu„êNšŒˆ†Œˆê‘’—˜ˆê–ŒAꆒ•„êšŒA†ˆê„Ž„XˆFêoj}ꑄ…œš„‘œ†‹ê‡•’Š8ꖈŽ–˜„‘8±ê
‡’—œ†8꒑ˆêˆ‡‘„Žê“•ˆ‡ˆêš–œ–—ŽŒê’–I…ꐄ8†œ†‹êŒ†‘ˆê•œœŽ’š‘ˆêŽ’‘—„Ž—œê
ŒA‡œêŒ‘‘œŒê–ˆŽ–ê„‘„‘œÃêê“•œŠ’‡‘Œˆê“’‘„‘œŒê“„•—‘ˆ•„Œ­êp–—‘Œˆ8ê•Iš‘ŒˆXê
“’ˆ‡œ‘†ˆê‡’‘Œˆ–Œˆ‘Œ„ê‘„ê—ˆ„—ꝄŽ„XˆFêoj}±ê‡’ꎗI•œ†‹ê‡’– ’ê“’‡†„–êŠ A…’ŽŒ†‹ê
“’†„ ˜‘ŽIš­ê~ꗜ†‹ê–œ—˜„†„†‹ê˜ê’…œ‡š’Š„ê“„•—‘ˆ•Išê˜–Œ„ œê…œ9ꒅˆ†‘ˆê˜•„œê
… ’‘êN˜’šœ†‹ê„œê˜–—‘ˆ±êŽ—I•ˆêêˆ‡‘ˆê–—•’‘œê–—„‘’šŒ œêV•I‡ ’ꎕš„šŒˆ‘Œ„ê
„—ˆ•Œ„ ˜ê„Ž„V‘ˆŠ’ñê„êê‡•˜ŠŒˆêš•’—„ꝄŽ„Xˆ‘Œ„­êv†œšŒN†Œˆ±ê–œ—˜„†ˆê—„ŽŒˆê
‡„•„8ꖌAꕝ„‡Ž’±ê—„ŽêšŒA†êšê“•„Ž—œ†ˆê“’†„ ˜‘ŽŒ±ê‘„šˆ—êŠ A…’ŽŒˆ±ê‘Œˆê–—„‘’šŒ8ê
–†ˆŠI‘ˆŠ’ê•œœŽ„ꇏ„ê“„•—‘ˆ•„ê‘Œˆ„Ž„X’‘ˆŠ’êoj}­êu„ˆXœêŒ†‹êˆ‡‘„Žê˜‘ŒŽ„9±êˆNŒê
˜êŽ—I•ˆŠ’Ž’šŒˆŽêê“„•—‘ˆ•Išê’…ˆ†‘ˆê–8êNšŒˆXˆê•„‘œêšê’…•A…Œˆê„œê˜–—‘ˆ±ê‘„ê
“•œŽ „‡ê“’Ꝅ…ŒˆŠ„†‹ê–—’„—’’ŠŒ†‘œ†‹±ê„…’ê’š•’‡ˆ‘Œ„êšê’Ž’Œ†œê˜–—ꝐŒ„‘œê
’“•œ–†Ž’šˆÃ­êqˆNŒêŒ’Ꝅ†‹’š„‘ˆê’–—•’X‘’N†Œê‡’‡Œˆê‡’ê“AŽ‘ŒA†Œ„ê“•ˆˆ•š„—œ¾
šœ±ê—•ˆ…„ꍄŽê‘„–œ…†Œˆê‡ˆŒŽ„—‘Œˆê„…œê‘Œˆê‡’– ’ꇒꘖŽ’‡ˆ‘Œ„ê–ŽI•œÃꘐœ9ꖌAê
…ŒˆX8†8Ꚓ‡8êêœ‡ ˆ­êuŒˆê‘„ˆXœêšœŽ’‘œš„9ꌕœŠ„†Œêšê†ˆ˜ê“’…œ†Œ„ê–ŒAꐄ—ˆ•Œ„ ˜ê
„Ž„V‘ˆŠ’êê“’†‹šœê˜…ê’‡…œ—˜±êˆ–—ê—’ê…’šŒˆê„…ŒˆŠ±ê“’‡†„–ꎗI•ˆŠ’ê…„•‡’ê „—š’ê
‡’†‹’‡Œê‡’ꘖŽ’‡ˆ‘Œ„ꇈŒŽ„—‘ˆê… ’‘œêN˜’šˆ±ê„ê—’êšê‘„†‘œê–—’“‘Œ˜êšŒAŽ–„ê
•œœŽ’ꝄŽ„Xˆ‘Œ„­ê„–„‡‘Œ†’ê‘Œˆê‡œ–“’‘˜ˆœêšŒ„•œŠ’‡‘œŒê‡„‘œŒ±êŽ—I•ˆê’Ž•ˆN„¾
œ…œê•œœŽ’ꝚŒ8„‘ˆêê“’–†ˆŠI‘œŒê
•’‡„„ŒêŽ’‘—„Ž—Išê–ˆŽ–˜„‘œ†‹­êt’X‘„ê
‘„—’Œ„–—±êšê“ˆš‘œê„Ž•ˆ–Œˆ±ê“’– ˜Xœ9ê
–ŒAꇄ‘œŒê’Ž•ˆN„8†œŒê•œœŽ’ê
„Ž„Xˆ‘Œ„êšê“•œ“„‡Ž˜êŽ’‘—„Ž—˜êŽ•šŒê
ê•„‘8­êk„êoi}ꚜ‘’–Œê’‘’ꒇꢣꇒꦢê
“•’†­±ê‘„—’Œ„–—ꇏ„êoj}ê¥À¡¥ê“•’†­ê
~„•—’ê“„ŒA—„9±êXˆêŽ•ˆšêˆ–—ꐄ—ˆ•Œ„ ˆê
‘„…„•‡Œˆê„Ž„V‘œ±êšŒA†êŽ’‘—„Ž—ê
ê‘„–Œˆ‘Œˆê˜…êN˜ˆê“’†‹š’šœê
…A‡Œˆê–—„‘’šŒ ꐑŒˆ–ˆê•œœŽ’ꐒŠ8ê
šê‘Œ†‹êšœ–—A“’š„9ꍈ‡‘„ŽêN„‡œêŽ•šŒÃ±ê
ê‡•˜ŠŒˆê–—•’‘œê‘„—’Œ„–—±ê–„„ê‘„—˜•„ê
Ž’‘—„Ž—˜ê–ˆŽ–˜„‘ˆŠ’ꐒXˆê–—š„•„9ê
‡’Š’‡‘Œˆ–ˆêš„•˜‘ŽŒê‡„ꝄŽ„Xˆ‘Œ„­ê
ê˜š„ŠŒê‘„ꝅœ—ꇘX8ꏌ†…AꑌˆšŒ„‡’¾
œ†‹±ê’–„†’š„‘Œˆê–†ˆŠI ’šˆŠ’ê•œœŽ„ê
‡„ꎒ‘Ž•ˆ—‘œ†‹ê–œ—˜„†Œêˆ–—êšê“•„Ž—œ†ˆê
‘Œˆ’XŒšˆ­êw•ˆ‡–—„šŒ’‘ˆê„ˆ†ˆ‘Œ„ê
‘„ˆXœê„—ˆê—•„Ž—’š„9ꍈ‡œ‘Œˆê„Ž’ê
ˆ—’‡œê‘Œˆ–„‘Œ„ê•œœŽ„ꝄŽ„Xˆ‘Œ„±ê
„ê‘Œˆê„Ž’ꊚ„•„‘†ˆêˆŠ’ꘑŒŽ‘ŒA†Œ„­ê
w•œ“’Œ‘„8†±ê‘„šŒAŽ–8꓈š‘’N9ê
˜‘ŒŽ‘ŒA†Œ„ꝄŽ„Xˆ‘Œ„ꇄˆê„–†ˆ“Œˆ‘Œˆê
–ŒAꓕˆ†Œšêoi}±ê„ê—„ŽXˆê–—’–’š„‘Œˆê
“•ˆˆ•š„—œš±êŽ—I•ˆêÀꍈNŒê‘Œˆê“AŽ‘8êŒê‘Œˆê
–˜‘8ꖌAꓒ‡†„–ê–—’–˜‘Ž˜êê
Àꇄ8ꊚ„•„‘†AꘑŒŽ‘ŒA†Œ„ꝄŽ„Xˆ‘Œ„­ê
w•ˆê‘Œˆ˜–Ž’‡’‘8ꓕˆˆ•š„—œšAê
šŒ•˜–œêoi}±êoj}êŒêop}±ê„ê—„ŽXˆê
…„Ž—ˆ•Œˆ±ê‘Œˆê“•ˆ‘ŒŽ„8­ê
lek. Bartosz Szetela
Asystent w Klinice
Chorób Zakaźnych,
Chorób Wątroby
i Nabytych Niedoborów
Odporności
AM we Wrocławiu
(&
9>:I6
HbVXocn
`|hZ`
Tekst Anna Kaszuba
Trzeba jeść, by żyć, nie żyć, by jeść – mówi łacińska sentencja,
co nie oznacza, że powinieneś żyć w kulinarnej ascezie! Jedz mądrze,
czyli regularnie, mniej, ale częściej. Słuchaj specjalistów
zajmujących się żywieniem, ale też własnego organizmu.
Znajdź złoty środek w drodze do zdrowia.
jœê‡•’šˆê’‡XœšŒ„‘Œˆê–—„ ’ê–ŒAꇝŒNê
’‡‘8ꒅ–ˆ–8¸êr’’•’šˆê„Š„œ‘œê‘Œˆê
’–—„šŒ„8ꑄê ˜‡ˆF­êiœˆ„Ž’N9ê
Œê“•œ“„‡Ž’š’N9êšê’‡XœšŒ„‘Œ˜ê˜†‹’‡Œê
„ê“•ˆ„šê„‘Œˆ‡…„‘Œ„êŒê‡•’š’—‘ˆê
ŒŠ‘’•„‘†Œ±ê‘Œˆêš–“’Œ‘„8†ê˜Xê’ê—œ±êXˆê
ˆ–—ꝇˆ†œ‡’š„‘Œˆê‘Œˆ’‡‘„­êê‡•˜ŠŒˆê
–—•’‘œê „—š’ê“’“„N9êšê“„•„‘’A±êŠ’‘Œ8†ê
„ê‘Œˆ“•œ–Ž„‘8ꖄ „—8êêˆŽ’’ŠŒ†‘œ†‹ê
˜“•„š±ê†œê“’•„‡‘ŒŽ„Œêšê–—œ˜±ê„Žê
‡’…•„9ꇌˆ—AꇒꕒŒ„•˜ê–—’“œ°êw„—ˆ‘—ê
‘„ꝇ•’šˆê’‡XœšŒ„‘Œˆêš†„ˆê‘Œˆêˆ–—ê
–Ž’“ŒŽ’š„‘œ­êm•„‘†˜ŽŒ±êŽ—I•ˆê†A–—’ê
“’‡ŒšŒ„œê„ꖝ†˜“ ˆê‰ŒŠ˜•œ±êšœ“•„†’¾
š„ œêŠ’ꍘXꇄš‘’­êqˆ‡8꓌A9ꓒ–Œ ŽIšê
‡Œˆ‘‘Œˆ±ê„ˆêšê„ œ†‹ê“’•†„†‹­ê{’ꆄ „ê
—„ˆ‘Œ†„ꌆ‹ê–˜Ž†ˆ–˜±ê…ˆêšœ•ˆ†ˆFꆝœê
šœ†ŒˆF†„8†œ†‹ê‡Œˆ—­êz ’š’궇Œˆ—„´ê
“’†‹’‡ŒêêŠ•ˆŽŒêŒê’‘„†„ê–“’–I…ê
’‡XœšŒ„‘Œ„ê–ŒA­êr„X‡„ꆜšŒŒ„†„ꐌ„ „ê
–š’ˆê„–„‡œê‡’—œ†8†ˆê—ˆê–‰ˆ•œêXœ†Œ„±ê„ˆê
šêpꚌˆŽ˜±êŽŒˆ‡œêšê•„‘ŽŒ‘Š„†‹ê
‘„Š•’V‘Œˆ–œ†‹ê†‹’•I…ꆜšŒŒ„†œ‘œ†‹ê
“Œˆ•š–ˆêŒˆ–†ˆê„˜ˆê’—œ ’N9±ê„–„‡œê
—ˆêœ–Ž˜8ꑒšˆê‘„†ˆ‘Œˆ­êz—„—œ–—œŽŒê
“’Ž„˜8ꑌˆ˜… „Š„‘Œˆ±êXˆê†’ê“Œ8—œê
AX†œ‘„êŒê†’ê—•ˆ†Œ„ꎒ…Œˆ—„ꐄ8ê
“•’…ˆêê˜—•œ„‘Œˆê“•„šŒ‡ ’šˆêš„ŠŒ±ê
†’•„ê†AN†Œˆê‡’—œ†œê—’ê•Iš‘ŒˆXꇝŒˆ†Œ­ê
 ˆê’‡XœšŒ„‘Œˆê—’ê‘Œˆ–—ˆ—œê“•’–—„ꇕ’Š„ê
‘Œˆê—œŽ’ꇒ꒗œ ’N†Œ±ê„ˆê•Iš‘ŒˆXꆋ’•I…ê
˜Ž „‡˜êŽ•8Xˆ‘Œ„±ê†˜Ž•œ†œ±êŽ„Œ†œ±ê
‘’š’—š’•Iš±ê’–—ˆ’“’•’œ­ê{„ꏌ–—„ꐒXˆê
“•ˆ•„X„9±ê†‹’†Œ„Xꄅœê–ŒAꓕ„šŒ‡ ’š’ê
’‡XœšŒ„9ꚜ–—„•†œê“„ŒA—„9ꍈ‡œ‘Œˆê
’ꎌŽ˜ê‘„š„X‘Œˆ–œ†‹ê„–„‡„†‹­ê
êr’F†ê“’–Œ ˆŽêêˆŽŽŒê˜†˜†Œˆê
‘Œˆ‡’–œ—˜êÀêIŠê“’—•ˆ…˜ˆêŽŒŽ˜ê
†‹šŒ±ê„‘ŒêšœNˆê–œŠ‘„ ±êXˆê’•Š„‘Œê
‘Œˆê“’—•ˆ…˜ˆê˜Xꍈ‡ˆ‘Œ„­
ê|•’„Œ†„êˆ‡ˆ‘ŒˆêÀꑄꗚ’Œê
—„ˆ•˜ê’Xˆê„…•„Ž‘89ꐌA–„ꆝœê
Œˆ‘Œ„ŽIš±ê„ˆê‘ŒŠ‡œêš„•œšê
Œê’š’†Iš­ê
ê|‘ŒŽ„êˆŽ„ꎕ’šŒˆŠ’êÀ꒕Š„‘Œê
‡’•’– ˆŠ’ꆝ ’šŒˆŽ„ꐄꗕ˜‡‘’N†Œê
êˆŠ’ê—•„šŒˆ‘Œˆ­êq’Š˜•—±êŽˆ‰Œ•êŒê—š„•IŠê
ê“’š’‡ˆ‘Œˆê„–“’Ž’8ꗚ’ˆê
„“’—•ˆ…’š„‘Œˆê‘„êš„“F­
ꁕˆœŠ‘˜êê†˜Ž•˜êÀꑄ˜Ž’š†œê˜Xê
‡„š‘’ꘇ’š’‡‘ŒŒ±êXˆêˆ–—꒑ꍈ‡œ‘Œˆê
V•I‡ ˆê“˜–—œ†‹êŽ„’•ŒŒ­
êuŒˆê’…†Œ8X„ê˜Ž „‡˜êŽ•8Xˆ‘Œ„ê
‘„‡Œˆ•‘œê–“’Xœ†Œˆê–’ŒêÀ꓄ŒA—„±ê
XˆêšŒˆˆêŠ’—’šœ†‹ê“•’‡˜Ž—Išê–“’Xœš¾
†œ†‹êˆ–—ê‘Œ8ꇒ‡„—Ž’š’ꚝ…’Š„†’¾
‘œ†‹­
ꁄŒ„–—ê— ˜–†IšêšŒˆ•A†œ†‹ê
˜Xœš„ê’ˆIšê•’NŒ‘‘œ†‹êÀꗈ꓌ˆ•š–ˆê
—’ꊚ„•„‘†„êšœ–’ŽŒˆŠ’ê“’Œ’˜ê–Ž’‡¾
ŒšˆŠ’ꆋ’ˆ–—ˆ•’˜êšˆêŽ•šŒ±ê—ˆê‡•˜ŠŒˆ±ê
‘“­ê’Œš„êê’ŒšˆŽ±ê—’êš „N†ŒšœêŽ•’Žê
šê–—•’‘AêNšŒˆ—‘ˆêŽ’‘‡œ†Œ­ê~œ–—„•†œê
–“’•ˆ9ꑄê~ ’†‹Iš±ên•ˆŽIš±ê
Foto East News, Corbis
('
((
Propozycja menu:
>ÙC>696C>:
Yl^Z`gdb`^e^ZXonlVeZ¬cdo^Vgc^hiZ\doX]jY|
lŸYa^c|ajWhZg`^Zbide^dcnbYdlnWdgj
edb^Ydg!]ZgWViVog‹ðn!ajW
idhino`dc[^ijg|^hZg`^Zbl^Z_h`^b!`VlV
jœ“•œ†œŽIš±êŽ—I•œê‡ŒAŽŒê‡Œˆ†Œˆê
N•I‡Œˆ‘’’•–ŽŒˆêXœ8ê‡ ˜Xˆê
Œê•„‡Œˆê†‹’•˜8ꑄꖈ•†ˆ­
êuŒˆê„“’Œ‘„ê’ê’‡“’šŒˆ‡‘ŒˆêŒ’N†Œê
“ œ‘IšêÀꑌˆŠ„’š„‘„êš’‡„êê†œ—•œ‘8ê
†œêŒA—8±ê‹ˆ•…„—œêŒ’ ’šˆêŒê’š’†’šˆê
—’ê‘„…„•‡Œˆê“’X8‡„‘ˆê‘„“’ˆ­ê
k’‡„—Ž’š’Ꝍˆ’‘„ꋈ•…„—„ꍈ–—ê
–Ž„•…‘Œ†8ꄑ—œ’Ž–œ‡„‘—Iš±êŽ—I•ˆê
†‹•’‘Œ8ꓕˆ‡ê‘’š’—š’•„ŒêŒê“’‡‘’–8ê
’‡“’•‘’N9꒕Š„‘Œ˜­ê
ê|‘ŒŽ„ê“•’‡˜Ž—Išê„šŒˆ•„8†œ†‹ê
Ž’‘–ˆ•š„‘—œ±ê–—˜†‘ˆê…„•š‘ŒŽŒ±ê
†‹ˆŒ†‘ˆê“’ˆ“–„†ˆê–„Ž˜±êŽ’’•˜±ê
„“„†‹˜êÀꐒŠ8꒑ˆê“’š’‡’š„9ê
„ˆ•ŠŒˆ±ê„ê‘„šˆ—ê“•œ†œ‘Œ„9ꖌAꇒê
“’š–—„š„‘Œ„ê‘’š’—š’•Iš­
ꁄ‡…„ê’ꕘ†‹±ê‘„ˆ“Œˆê‘„êNšŒˆXœê
“’šŒˆ—•˜êÀꒇ“’šŒˆ‡‘Œ„ê“’•†„ê
9šŒ†ˆFꝄ“ˆš‘Œê†Œê‡’…•ˆê–„’“’†˜¾
†ŒˆêŒê“ˆš‘’N9±êXˆê“•„†˜ˆ–ê‘„ê–š’ˆê
‡•’šŒˆ­
>>ÙC>696C>:
e‹¬`dhi`^X]jYZ\dilVgdð`jogodY`^Zl`|!
hoXone^dg`^Zb!_d\jgiZbcVijgVacnb!ajW
bVÚaVc`VobjZha^!edbVgV¸XoV
D7>69
e^ZgÚo`jgXoV`Voo^Zadcnbe^ZegoZb!`VaV[^dg!
gnð!ajW
hoVho¬n`oX^ZaŸX^cn!o^ZadcV[Vhda`V!
`VhoV\gnXoVcV
<dYcZedaZXZc^Vh|g‹lc^ZðgnWn/ij¸Xon`
ajWi^aVe^VoVe^Z`VcV^hjg‹l`Vo`Vejhin
eZ`^¸h`^Z_!`^hodcZ\dd\‹g`VodYgdW^c|
`j`jgnYon!Wg|odlngnð
ED9L>:8ODG:@
LnW^ZgoXdÚodldX‹l\gVeZ[gj^in!bdgZaZ!
_VW¬`V!\gVcVin![^\^^o^VgZcce#eZhi`^Ync^!
h¬dcZXoc^`V!dgoZX]ncZg`dlXV!o`i‹gnX]
h`dbedcdlVbdðcVenhocZegoZ`|h`^
@DA68?6
hV¬Vi`VohZg`Vl^Z_h`^Z\d!da^lZ`!edb^YdgV!
eVegn`^!YdegVl^dcVo^d¬Vb^^da^l|ZmigV
kZg\^cZ!ajW
hV¬Vi`Vogj`da^!dgoZX]‹leZXVc!hZg`V`do^Z\d!
YdegVl^dcVo^d¬Vb^!dXiZbWVahVb^Xocnb
qˆ–†ˆê‡’ê‘Œˆ‡„š‘„ê“„‘’š„ ’ê
“•ˆŽ’‘„‘Œˆ±êXˆê†‹’•œê‘„ꚝšê“’šŒ‘‘Œê
–—’–’š„9ꖝ†ˆŠI‘8ꇌˆ—A±ê—„Žê…œê‘Œˆê
’…†Œ8X„9ꝅœ—‘Œ’êš8—•’…œê†ŒAXŽ’–—•„š¾
‘œŒê“’–Œ Ž„Œ­êqˆ‡‘„Žê…„‡„‘Œ„ê
šœŽ„„ œ±êXˆê‡Œˆ—„ꐄꑌˆšŒˆˆêš–“I‘ˆ¾
Š’êê„Ž—œš‘’N†Œ8ꖄˆŠ’Ꚍ•˜–„±ê
‡„—ˆŠ’ꍈ‡œ‘œê„Ž„±êŽ—I•œê‡’—œ†œê
š–œ–—ŽŒ†‹ê†‹’•œ†‹±ê—’ꆄ Ž’šŒ—„ê
„…–—œ‘ˆ‘†„ꄏŽ’‹’’š„êŒê—œ—’‘Œ’š„­ê
v“•I†ê—ˆŠ’êšœ–—„•†œ±êXˆ…œêšêXœšŒˆ¾
‘Œ’šœê‡ˆŽ„’Š˜ê“„‘’š„ ꓒꓕ’–—˜ê
‡•’šœê•’–8‡ˆŽ­êw’–Œ ŽŒê“’šŒ‘‘œê…œ9ê
NšŒˆXˆ±ê…Œ„‘–’š„‘ˆêŒêš„•—’N†Œ’šˆ­ê
u„ˆ“ŒˆêŠ’—’š„9ꍈꑄ꓄•ˆ±ê“Œˆ†ê
šê‰’ŒŒê˜…ê–“ˆ†„‘œê•AŽ„šŒˆ±ê’“ŒˆŽ„9ê
‘„ꕘ–†Œˆ­ê~„•—’ê’Š•„‘Œ†œ9ꖓ’Xœ†Œˆê
— ˜–†˜±êšAŠ’š’‡„‘IšêŒê–’Œ±ê˜‘ŒŽ„9ê
„–„XˆŽê’•„ê— ˜–—œ†‹ê–’–Iš­ê„Œ„–—ê
†˜Ž•˜êˆ“Œˆê–—’–’š„9ꐌI‡±ê„ꎄšAꓒê
—˜•ˆ†Ž˜±êŽ—I•ˆê‰˜–œê“’‡•„X‘Œ„8ê
X’ 8‡ˆŽ±ê„Œˆ‘Œ9ꑄꕒ“˜–†„‘8ꏘ…ê
êˆŽ–“•ˆ–˜­ê
ILâ?GJ8=
Foto Corbis
()
;>IC:HH9A6
Tekst Konrad Cisek
(*
@G–<DHïJE6
To najważniejsze rusztowanie naszego ciała. Chroni rdzeń kręgowy
przed urazami, pomaga zachować równowagę, umożliwia chodzenie.
Nie zastanawiamy się, jak jest dla nas ważny do czasu,
gdy… zaboli. Poznaj ćwiczenia, które pozwolą ci o niego zadbać
i uchronią przed bólem.
r•AŠ’– ˜“±ê—„Žê„Žêš–œ–—ŽŒˆêŒ‘‘ˆê†AN†Œê‘„–ˆŠ’ꆌ„ „±êˆ–—ê
‘„•„X’‘œê‘„ꆋ’•’…œê†œšŒŒ„†œ‘ˆ­ê„šœ†„ê–„Œêˆê–’…Œˆê
‰˜‘‡˜ˆœ±ê‘“­ê 8ꇌˆ—8±êŠ„•…Œˆ‘Œˆê–ŒA±ê…œ—ꐄ 8ꌏ’N†Œ8ꕘ†‹˜±ê
„ê“•ˆ‡ˆêš–œ–—ŽŒê†Œ8Š œê–Œˆ‡ˆ‘Œˆ®êšê“•„†œ±êšê–„’†‹’¾
‡Œˆ±ê“•ˆ‡ê—ˆˆšŒ’•ˆê˜…ꎒ“˜—ˆ•ˆ­ê~ꓒœ†Œê–Œˆ‡8†ˆê
‘„†Œ–Žê‘„ꎕ8XˆŽêŒA‡œŽ•AŠ’šœêšœ‘’–Œê„Xê¡¥ªêŽŠ±ê“’‡†„–ꊇœê
šê“’œ†ŒêˆX8†ˆê¢¥êŽŠ­êpê‘Œˆê–ŒAꕘ–„œ±ê—œê…„•‡Œˆê
‘Œˆ–„ê–ŒAꕘ†‹’’N9ꎕAŠ’– ˜“„­ê~ꓕœ“„‡Ž˜ê–—•ˆ–˜ê
“•œŽ˜•†„8ꖌAꐌAN‘Œˆê–—„…ŒŒ˜8†ˆ±ê“•œ—•œ˜8†êŽ•AŠ’– ˜“ê
šê‘Œˆ‘„—˜•„‘ˆê‡„ê‘ŒˆŠ’ê“’œ†Œ­êz—8‡ê˜XꗜŽ’ꎕ’Žê‡’ê
šœ•’‡‘ŒˆF±ê‡œ–Ž’“„—ŒŒ±ê’–—ˆ’“’•’œ­­­êh…œê‘Œˆê‘„ˆV9ꖌAꑄê
ŒN†Œˆê–—„ œ†‹ê“„†ˆ‘—IšêŠ„…Œ‘ˆ—Išê’•—’“ˆ‡œ†‘œ†‹±ê—•ˆ…„ê
„‡…„9ê’ꎕAŠ’– ˜“±ê„‘Œê“•œ“’‘Œê’ê–’…Œˆê‡’ˆŠŒš’N†Œ„Œ­ê
u„“•’–—–„ꐈ—’‡„ꗒꕈŠ˜„•‘ˆê9šŒ†ˆ‘Œ„­
IGONB6?E>DC
r•AŠ’– ˜“ꍈ–—ꍄŽê…„•’ˆ—•ê‘„–ˆŠ’ê–—œ˜êXœ†Œ„­êq„Ž’ê“Œˆ•š–œê
’‡†˜ˆê‘„‡Œˆ•‘ˆê’…†Œ8Xˆ‘Œ„±ê‘„‡š„ŠAêŒê…•„Žê•˜†‹˜­ê
w’†8—Ž’šœê–œŠ‘„ ˆê–8ê…IˆêŒAN‘Œ±êŽ—I•ˆêŠ’ê“’‡—•œ˜8ê
Àê „ê“’–—„š„êŒê–Œˆ‡8†œê—•œ…êXœ†Œ„ê“’š’‡˜8ꌆ‹ê‘Œˆ“•„šŒ‡ ’¾
šˆê‘„“ŒA†Œˆ­êrŒˆ‡œê—ˆ‘ê–—„‘ê–ŒAꓒŠ A…Œ„±ê„†œ‘„ꖝš„‘Ž’š„9ê
˜Ž „‡êŽ’–—‘œêŽ•AŠ’– ˜“„êÀꑄ†AN†Œˆê‡’Ž˜†„ê’‡†Œ‘ˆŽê
A‡VšŒ’šœêŽ„X‡œêŽŒ’Š•„ê‘„‡š„ŠŒê—’ꇒ‡„—Ž’šˆê¨êŽŠê
’…†Œ8Xˆ‘Œ„ê‘„ê—œê’‡†Œ‘Ž˜Ã­êwŒˆ•š–œêŽ•’ŽŒˆê‡’ꝐŒ„‘œê
“’šŒ‘‘’ê…œ9ꚜ•’…Œˆ‘Œˆê–’…Œˆêš „N†Œšœ†‹ê‘„šœŽIšêšŒ8„¾
‘œ†‹êê†’‡Œˆ‘‘œŒê†œ‘‘’N†Œ„Œ­êrŒˆ‡œê–—’Œ–±ê—•œ„ê–ŒAê
“•’–—’êŒê˜ŠŒ‘„êˆŽŽ’ꎒ„‘„­ên‡œê–†‹œ„–ê–ŒA±ê…œê†’Nꓒ‡‘ŒˆN9ê
˜…ê“•ˆ–˜‘89±ê„š–ˆê‘„“Œˆ•šê“•œŽ˜†‘ŒêÀꗒꒇ†Œ8X„ê
Œê†‹•’‘ŒêŽ•AŠ’– ˜“­êk’ꆝœ—„‘Œ„ꏘ…ê’Š8‡„‘Œ„ê—ˆˆšŒŒê
šœ…Œˆ•„ê“’œ†Aê“I ˆX8†8±ê„ꎌˆ‡œê–Œˆ‡Œ–±ê•I…ꆝA–—’ê
“•ˆ•šœêÀꚖ—„š„±ê“•ˆ†Œ8Š„ê–ŒA±ê•’˜V‘Œ„ê’…•A†ê…„•Ž’š8­ê
„‡…„ê’ê—’±ê…œê„—ˆ•„†±ê‘„ꎗI•œê–œ“Œ„–±ê…œ ꚜŠ’‡‘œ­ê
z—„•„ê–ŒAꖓ„9ꑄꚝ‘„Ž±ê„ꏈX8†ê‘„ê…’Ž˜±ê˜ŠŒ‘„êŽ’„‘„­êrŒˆ‡œê
šœ•’…Œ–êšê–’…Œˆê—ˆê‡’…•ˆê‘„šœŽŒ±ê„„‘Š„X˜ê–ŒAêšˆêš „N†Œšˆê
9šŒ†ˆ‘Œ„±êŽ—I•ˆê“’“•„šŒ8ꖗ„‘ê—š’ˆŠ’ꎕAŠ’– ˜“„­
€L>8O:C>:8ONC>B>HIGO6
„‘Œê„†‘Œˆ–±ê“„ŒA—„±êXˆêŽ„X‡ˆê9šŒ†ˆ‘Œˆê“’šŒ‘‘’ê…œ9ê
“•œ–—’–’š„‘ˆê‡’ê—š’Œ†‹ê’XŒš’N†Œ±ê–“•„š‘’N†ŒêŒêšœ‡’‘’N†Œê
’•Š„‘Œ˜­êw’‡†„–ꌆ‹êšœŽ’‘œš„‘Œ„ê‘Œˆê“’šŒ‘Œˆ‘ŒˆNê
’‡†˜š„9ê…I˜­ê{•ˆ‘Œ‘Šê’…ˆ˜ˆê9šŒ†ˆ‘Œ„ê•’†Œ8Š„8†ˆ±ê
š„†‘Œ„8†ˆêŒê•’˜V‘Œ„8†ˆ±êŽ—I•ˆê‡Œ„ „8êŒêˆ†‘Œ†’±ê
Œê“•’‰Œ„Ž—œ†‘Œˆ­êy’†Œ8Š„‘ŒˆêšŒAŽ–„ꈏ„–—œ†‘’N9êŒê•˜†‹’¾
’N9ꎕAŠIš±ê‡ŒAŽŒê†ˆ˜ê•’˜V‘Œ„ê–ŒAꒇ†Œ‘ˆŽêA‡VšŒ’šœê
“ˆ†Išê‡’–Ž’‘„ˆê–“•„š‡„ê–ŒAêšê—œê“•œ“„‡Ž˜ê—š­êŽ’†Œê
Š•…Œˆ—íꚌ†ˆ‘Œ„ꚝ„†‘Œ„8†ˆê“’“•„šŒ„8ꖌ AꐌAN‘Œê
…•˜†‹„ê’•„êŠ•…Œˆ—˜±ê„ê—’ê
š „N‘Œˆê’‘ˆê’‡†Œ8X„8ê
Kręgosłup
Ž•AŠ’– ˜“ê“’‡†„–ꆒ‡Œˆ‘¾
jest jak
‘œ†‹ê†œ‘‘’N†Œ­êh…œê
š’†‘Œ9ꅕ˜†‹±ê“’ IXꖌAê
barometr
‘„꓏ˆ†„†‹êê˜ŠŒA—œŒê
naszego
šêŽ’„‘„†‹ê‘’Š„ŒêŒê•AŽ„Œê
stylu
˜ ’X’‘œŒêš‡ ˜Xꆌ„ „±ê
życia
˜‘’Nꕜ—Œ†‘Œˆê—˜ Iš±ê
–“Œ‘„8†ê–Œ‘ŒˆêŒAN‘Œˆê
…•˜†‹„­êu„—’Œ„–—ê9šŒ†ˆ‘Œ„ê•’˜V‘Œ„8†ˆê‘Œˆ–„8ê
‘„“ŒA†ŒˆêŒAN‘Œê–—œŽ„8†œ†‹ê–ŒAêêŽ•AŠ’– ˜“ˆ­êw’’†‘ˆêˆ–—ê
—˜êˆŽŽŒˆê“’†‹œˆ‘Œˆê–ŒAꇒꓕ’‡˜êê˜V‘’ꝚŒ–„8†œŒê•AŽ„Œ­ê
zŽ•A†„ê—˜ Išêšêˆš’êŒêšê“•„š’ê—„Ž±ê…œê•A†ˆê•Iš‘ŒˆXꏘV‘’ê
–Ž•A†„ œê–ŒAꕄˆêê—˜ ’šŒˆêšê“•„š8êŒêˆš8ꖗ•’‘A­êr’‘–ˆŽ¾
šˆ‘†„êŒê˜“I•ê–8ꖝ†ˆŠI‘Œˆêš„X‘ˆêšê“•œ“„‡Ž˜ê—š’ˆê
„Ž—œš‘’N†Œ±ê…’ê—œŽ’ꕈŠ˜„•‘’N9ꓕœ‘Œˆ–Œˆê†ŒêŽ’•œN†Œ­
O6976?D@6î9NHO8O:<âï
w„ŒA—„±êXˆêŽ•AŠ’– ˜“ꇝŒˆŒê–ŒAꑄꎌŽ„ê’‡†Œ‘ŽIš±ê„ꎄX‡œê
ê‘Œ†‹êšœ„Š„ꌑ‡œšŒ‡˜„‘ˆŠ’ê“’‡ˆN†Œ„­êu„“•’N†Œˆêˆ–—ê
9šŒ†œ9ꆝAN9ꖝœ‘8±ê“’‘Œˆš„Xꑌˆê“’—•ˆ…„ꇒꗈŠ’ê
–“ˆ†„‘œ†‹ê“•œ•8‡Iš±ê„ê“•œê•ˆŠ˜„•‘œêšœ–Œ Ž˜ê’‡ê
‡šI†‹ê‡’ê—•ˆ†‹ê•„œê‡Œˆ‘‘ŒˆÃꈉˆŽ—œê“’„šŒ8ꖌAꍘXꓒê
ŽŒŽ˜ê‡‘Œ„†‹­ê
(+
ILâ?GJ8=
LD98>C@JHON?CNBL6îC:?:HIGDOAJƒC>6C>:C6E>–IN8=
B>–ÙC>@6G@J>HON>DG6O>8=LOBD8C>:C>:#
Ćwiczenie 1:
Połóż się na brzuchu, dłonie spleć
z tyłu głowy, łokcie oprzyj o podłoże.
Unoś jednocześnie oba łokcie do góry.
Ćwiczenie 2:
Połóż się na plecach, ręce ułóż wzdłuż
ciała, zegnij w kolanach nogi. Przechyl
głowę w prawo. Wróć do pozycji
wyjściowej. Przechyl głowę w lewo.
Ćwiczenie 3:
Połóż się na brzuchu, unieś tułów,
wyprostuj ręce i skręcaj barki na
przemian w obie strony, napinając
mięśnie grzbietu.
8O–Ù€E>:GH>DL6@G–<DHïJE6ID?:<DC6?BC>:?GJ8=A>LND98>C:@!6A:9NH@>
ED9A:<6?x9JîNBD78>xî:C>DB!9A6I:<DLINBB>:?H8JC6?8O–Ù8>:?9D8=D9O>9DOB>6C
OLNGD9C>:C>DLN8=8ONH@GONL>:µH@DA>DO6#
Ćwiczenie 1:
Połóż się na brzuchu, ręce ułóż
wzdłuż tułowia i rytmicznie unoś
barki w górę, przytrzymując je
uniesione przez co najmniej kilka
sekund.
Ćwiczenie 2:
Wyginaj plecy w górę (tzw. koci
grzbiet) i w dół. Powróć do pozycji
wyjściowej.
(,
Ćwiczenie 3:
Połóż się na brzuchu, głowę ułóż
na splecionych dłoniach. Odchyl
głowę maksymalnie do tyłu.
8O–Ù€A–9ƒL>DL6?:HIC6?76G9O>:?C6G6îDC6C6LHO:A@>:EGO:8>xî:C>6!@IâG:
C6G6î6?xC6HC67âA#IDIJI6?C6?76G9O>:?96?:H>–L:OC6@>H>:9Ox8NIGN7îN8>6!
9D@IâG:<DC6HO@G–<DHïJEC>:ODHI6ïEGONHIDHDL6CN#C6?A:EHO:!8DBDî:BNOGD7>€!
IDLOBD8C>€B>–ÙC>:EA:8âLC6INBD98>C@JDG6OB>–ÙC>:7GOJ8=6#
Ćwiczenie 1:
Połóż się na plecach, chwyć zgiętą
nogę poniżej kolana, przyciągnij do
niego głowę i spróbuj dotknąć go
czołem. Wytrzymaj w tej pozycji kilka
sekund. Powtarzaj ćwiczenie raz lewą,
raz prawą nogą.
Ćwiczenie 2:
Połóż się na plecach, dłonie spleć pod
głową. Przenoś nogę zgiętą w kolanie
maksymalnie na prawy bok. Zmień
ułożenie nóg i powtórz ćwiczenie.
Ćwiczenie 3:
Połóż się na plecach z rękami
rozłożonymi na boki. Unieś obie nogi
zgięte w kolanach, przekładaj je raz
na prawą, raz na lewą stronę, za
każdym razem dotykając kolanami
podłogi. W każdej z pozycji
wytrzymaj kilka sekund.
Foto Corbis, East News
a K op e
rs k a
ÙL>:îD
Tek st E
w
(-
JGD96
O6LHO:
(.
Dezodoranty – modny gadżet współczesności.
Znane firmy prześcigają się w produkowaniu
coraz bardziej atrakcyjnych zapachów i opakowań
dla dynamicznych kobiet i nowoczesnych
mężczyzn. Tak naprawdę chodzi o coś więcej:
o odwieczne poszukiwanie świeżości i zmysłowości.
EDLGâI9DEGO:HOïDÙ8>
¶j ’šŒˆŽê„š–ˆêšœ‡Œˆ„êš’Fꆌ„ „êÀꊕˆ–‘8ꚒF­êq„ŽXˆê
šŒA†ê‘Œˆ’š„Ž±êŽ—I•œê‘„šˆ—ꚈêN‘Œˆê‘Œˆê„‘„ ꆌˆˆ–‘ˆŠ’ê
Š•ˆ†‹˜±êŒ„ …œê“„†‹‘Œˆ9¸ê~†„ˆê‘Œˆê“’šŒ‘Œˆ‘ê“„†‹‘Œˆ9·´­ê
{„ŽêœN„ êqˆ„‘êi„“—Œ–—ˆên•ˆ‘’˜Œˆ±ê…’‹„—ˆ•ê…ˆ–—–ˆˆ•’šˆê
Ž–Œ8XŽŒêw„—•Œ†Ž„êzQ–ŽŒ‘‡„±êŽ—I•œê†ˆˆê–š’ˆŠ’êXœ†Œ„ꘆœ‘Œ ê
–—š’•ˆ‘Œˆê„“„†‹˜ê‡’–Ž’‘„ ˆŠ’­êw’–˜ŽŒš„‘Œˆê“ŒAŽ‘œ†‹ê
„•’„—Iš±êŽ—I•ˆê‡Œ„ „8ꑄꑄ–ˆêœ– œêŒê— ˜Œ8ꌑ‘ˆê
¶Š•ˆ–‘ˆêš’‘Œˆ´±ê–—„ ’ê–ŒAꍈ‡‘8êê‘„…„•‡Œˆê‰„–†œ‘˜8†œ†‹ê
„Š„‡ˆŽê‹Œ–—’•ŒŒêŽ’–ˆ—’’ŠŒŒ­êy„‡Ž’ꍈ‡‘„Žê“„ŒA—„œ±êXˆê
ˆŠ’ê“’†8—ŽŒê–ŒAŠ„8ꖗ„•’Xœ—‘’N†Œ­ê„ê—šI•†Išê“Œˆ•š–œ†‹ê
“„†‹‘Œ‡ˆ ꓒ„Š„8†œ†‹êš„†„9ꑌˆ“•œˆ‘œê„“„†‹ê†Œ„¾
„±ê˜š„X„ê–ŒAêj‹ŒF†œŽIš±êŽ—I•œê—š’•œŒê–“ˆ†œ‰ŒŽŒêê„š„•¾
—’N†Œ8ꊏŒ‘˜­êlŠŒ“†„‘Œˆê˜Xœš„Œê‡ˆ’‡’•„‘—˜êšê“’–—„†Œê„N†Œê
šœŽ’‘„‘ˆêê—ˆ•“ˆ‘—œ‘œêŒêXœšŒ†œ­êq„ŽêŠ ’–Œê“’—Ž„±ê—’êš „N‘Œˆê
‡ŒAŽŒê“„†‹‘8†ˆ˜ê…„–„’šŒêrˆ’“„—•„ꘚŒ’‡ „êh‘—’¾
‘Œ˜–„­ên•ˆ†œê†‹A—‘Œˆê–—’–’š„ŒêŽ’“’œ†ˆêŒ••œ±ê’ˆŽ˜ê
ê„ ’š†„êŒê„NŒ‘˜ê‘„‘ˆê“’‡ê‘„š8궎œ“‹Œ´­êw•„š‡ŒšœŒê
Œ–—•„Œêš’‘Œê’–—„Œêˆ‡‘„ŽêyœŒ„‘Œˆ­êv‡NšŒˆX„8†œ†‹ê
“„†‹‘Œ‡ˆ ê˜Xœš„Œê‘Œˆê—œŽ’ê‘„ê•IX‘ˆêŒˆ–†„ꑄꆌˆˆ±ê„ˆê
Œê–—’–’š‘Œˆê‡’ê’Ž„Œ­êz—š’•œŒê“•„š‡Œš8ꐄ“Aꎒ–ˆ¾
—œ†‘8ꆌ„ „·êtŒA—AꚆŒˆ•„Œêšê‡ ’‘Œˆ±ê’ˆŽŒˆê“„’šœê
‘„†Œˆ•„Œê…•’‡AêŒê“Œˆ•–Œ±ê„ꐄˆ•„‘ˆŽ±ê‡ŒNꝑ„‘œê•„†ˆêê„¾
–—’–’š„‘Œ„êšêŽ˜†‹‘Œ±ê„“ŒŽ’š„Œê‘„ê…•šŒêŒêš ’–œ­êz„‰•„‘ˆê
“ˆ•‰˜’š„Œê‘Œˆê—œŽ’ꆌ„ ’êŒê˜…•„‘Œˆ±ê„ˆê•Iš‘ŒˆXꚑA—•„ê
‡’IšêŒêšŒˆ•A—„­ê~œ‘„ˆVŒê•Iš‘ŒˆXꓕ’—’—œ“œê–“•„œIš­ê
kˆŒŽ„—‘œê‡ˆ–†êê“„†‹‘8†ˆêš’‡œê‡ˆ–—œ’š„‘ˆê•’“•œ–ŽŒ¾
š„‘œê…œ êšêŠ•ˆ†ŽŒ†‹ê „V‘Œ„†‹êŒê„‰Œ—ˆ„—•„†‹­ê
u„—˜•„‘œ†‹ê‡ˆ’‡’•„‘—Iš±êš†„ˆê‘Œˆêˆê–Žˆ“’šˆê“I ŽŒ±ê
˜Xœš„ œê•Iš‘ŒˆXꑄ–ˆê…„…†Œˆ±ê“˜‡•˜8†ê“„†‹œ°ê8Ž8ꎘŽ˜¾
•œ‡Œ„‘8­êk’ꇝŒNꓒ“˜„•‘œêˆ–—ê„ ˜‘êÀꑄ—˜•„‘œ±ê…ˆ…„•š¾
‘œêŒê…ˆš’‘‘œêŒ‘ˆ•„ ±êŽ—I•œê‘„ê‡ ˜ŠŒˆêŠ’‡Œ‘œê“’š–—•œ˜¾
ˆê•’šIê…„Ž—ˆ•ŒŒê‘„ê–ŽI•ˆ­
ê
L@JA8:!HOIN;8>:8ONHEG6NJ4
yœ‘ˆŽêŽ’–ˆ—œ†‘œê‘„–ê•’“Œˆ–†„­êq„Žê‘ŒˆêŠ˜…Œ9ꖌAê
šê„“„†‹’šœêŠ8–†˜¸êw’‡–—„š’šœê“’‡Œ„ ꗒꇈ’‡’•„‘—œê
Œê„‘—œ“ˆ•–“Œ•„‘—œ­êj‹’9ꄑ—œ“ˆ•–“Œ•„‘—œê†A–—’êš•˜†„œê‡’ê
ˆ‡‘ˆŠ’êš’•Ž„êê‡ˆ’‡’•„‘—„Œ±ê‡Œ„ „8꒑ˆê‘„Ꝙ“ˆ ‘ŒˆêŒ‘¾
‘ˆê„–„‡Œˆ­êw’‡†„–ꊇœê‡ˆ’‡’•„‘—œê—˜–˜8ꑄ–ê„“„†‹±ê
„‘—œ“ˆ•–“Œ•„‘—œê“’š–—•œ˜8ꍈŠ’êšœ‡Œˆ„‘Œˆ­êq„Žê‡Œ„ „8¸ê
šAX„8꘍N†ŒˆêŽ„‘„ŒŽIšê“’—’šœ†‹±ê“•ˆê†’ꘚ„‘Œ„8ꑄ–ê
’‡ê‘Œˆ“•œˆ‘ˆŠ’ê“’†˜†Œ„ꚌŠ’†Œ­êu„‘’š–ˆê„‘—œ“ˆ•–“Œ¾
•„‘—œê„šŒˆ•„8ꖒˆêŒ‘ˆ•„‘ˆê†‹’•’š’‡’•ˆŽêŠŒ‘˜Ã±êŽ—I•ˆê
…’Ž˜8ꎄ‘„ŒŽŒê“’—’šˆ­ê
uŒˆê‘„ˆXœê„—ˆê˜Xœš„9ê
Nowa
Œ†‹ê‘„ꆄ ˆê†Œ„ ’±ê“’‘Œˆš„Xê
–ŽI•„ê‘Œˆê…A‡Œˆê’‡‡œ†‹„ „­ê
generacja
uŒˆê„ê“•ˆ†Œšš–Ž„„F±ê
dezodorantów
„…œê–—’–’š„9ꎌŽ„ꎒ¾
wzbogacona
–ˆ—œŽIšê„“„†‹’šœ†‹ê
•Iš‘’†ˆN‘Œˆ±ê„ˆêšIš†„–ê
jest
š„•—’ê 8†œ9ꄑ—œ“ˆ•–“Œ•„‘—ê
witaminami
Œêš’‡Aꗒ„ˆ—’š8êê—ˆê–„ˆê
Œ‘ŒŒ­êkˆ’‡’•„‘—œê‡ŒˆŒ¾
œê•Iš‘ŒˆXꝈꚝŠA‡˜ê‘„ê–“’–I…ê„“ŒŽ„†Œ­ê¶y’¾’‘´±ê†œŒê
‡ˆ’‡’•„‘—êšêŽ˜†ˆ±êšœ–—A“˜ˆêšê“’–—„†ŒêXˆ˜ê˜…ê“ œ‘‘ˆŠ’ê
Xˆ˜êŒê‘„‘’–’‘œêˆ–—ê…ˆ“’N•ˆ‡‘Œ’ꑄꐌˆ–†ˆ±êŽ—I•ˆê†‹†ˆœê
“’‡‡„9ꖝ†ˆŠI‘ˆê’†‹•’‘Œˆ­êqˆ–—ê‘Œˆê—œŽ’ê—„F–œ±ê„ˆê•Iš¾
‘ŒˆXꅈ“Œˆ†‘Œˆ–œê‡„êN•’‡’šŒ–Ž„­êkˆ’‡’•„‘—œêšê–—œ‰†Œˆê
‡Œ„ „8ꅄ•‡’ê–Ž˜—ˆ†‘Œˆ±ê’Š8ꍈ‡‘„Žê“’’–—„šŒ„9êN„‡œê
‘„ê‘„–œê˜…•„‘Œ˜­êh…œê—ˆŠ’ꘑŒŽ‘89±êšœ–—„•†œê“’Ꚇ‹ ’¾
)%
JGD96
‘ŒA†Œ˜ê–˜…–—„‘†ŒêˆŽŽ’ê“•ˆ—•ˆ9ꍈê‘„‡Œ„•ê†‹˜–—ˆ†Ž8ꋌ¾
ŠŒˆ‘Œ†‘8­êuŒˆšœŽˆêšœŠ’‡‘ˆêšê˜Xœ†Œ˜ê–“•„œˆê…„•‡’ꆝA–—’ê
–8ꖓ•ˆ‡„š„‘ˆê„Ž’ꇈ’‡’•„‘—œ­ê~„•—’ꍈ‡‘„Žê“„ŒA—„9±êXˆê
—’ê‘„†AN†Œˆê„•’„—œ†‘ˆêš’‡œ±êŽ—I•ˆê˜˜“ˆ ‘Œ„8Ꝅ“„†‹ê
“ˆ•‰˜±ê„ˆê–8ꑌˆ—•š„ ˆêŒê„8ꑌˆšŒˆŽŒˆê‡Œ„ „‘Œˆê‡ˆ’‡’¾
•˜8†ˆ­êtŠŒˆ ŽA꓄†‹‘8†ˆŠ’ê“ œ‘˜êšê–“•„œ˜ê’X‘„ê„“ŒŽ’¾
š„9Ꝅ•Iš‘’ê…ˆ“’N•ˆ‡‘Œ’ꑄꆌ„ ’±ê„ŽêŒê˜…•„‘Œˆ­êu’š’N9ê
–—„‘’šŒ8ꇈ’‡’•„‘—œêšêŽ•ˆŒˆ±ê‡’–—A“‘ˆêšê’‰ˆ•†Œˆê‰Œ•êiŒ’ê
jŒ‘±êh™’‘±êiŒ’—‹ˆ•ê†œê}Œ†‹œ­êk’–Ž’‘„ˆê–ŒAꚆ‹ „‘Œ„8ê
Œê–8ꑌˆ„–—8“Œ’‘ˆêšê“ŒˆAŠ‘„†Œê–—I“êŒê‡ ’‘Œ­ê~ꇕ’Šˆ•Œ„†‹ê
‘„‡Œˆœê•Iš‘ŒˆXꇈ’‡’•„‘—œêšêŽ•ˆŒˆêê‡’‡„—ŽŒˆê
’†‘ŒŽ„­êp†‹ê‡Œ„ „‘Œˆê“’ˆŠ„ꐭŒ‘­ê‘„ê—œ±êXˆê’“IV‘Œ„8ê
’‡•„–—„‘Œˆêš ’–ŽIšê“’ꇈ“Œ„†ŒêŒêš„†‘Œ„8ꓒ‡•„X‘Œ’‘8ê
–ŽI•A­êv–—„—‘Œ’ê“•„š‡Œš8ꉘ•’•Aꕒ…Œê—„Ž­êqˆŠ’ꆝ8–—ˆ†ŽŒê
š†‹ „‘Œ„8ꓒ—êŒêšŒŠ’9±ê„ê—„ŽXˆê‘Œˆ–„8ꄎ—œš‘’N9ꉏ’•œê
…„Ž—ˆ•œ‘ˆ­êzŽI•„ê–—„ˆê–ŒAꄎ–„Œ—‘ŒˆêŠ „‡Ž„êŒê–˜†‹„ê‘“­ê
{ˆ••ˆêkØv•Œˆ‘—ˆÃ­ê{„Žêˆ–—ꖝ†ˆŠI‘Œˆê“’ˆ†„‘œê‡’ê“ŒˆAŠ‘„¾
†Œê–—I“êê“•’…ˆ„Œ­
D996?:ID7>:!8D@GN?:LHD7>:
u’š’†ˆ–‘ˆêŽ’–ˆ—œŽŒê“’—•„‰Œ8ꆒ•„êšŒA†ˆ±ê„ꉌ•œê“•ˆN†Œ¾
Š„8ꖌAêšêŒ‘‘’š„†„†‹­êkˆ’‡’•„‘—œêš…’Š„†„‘ˆê–8Ꚍ—„Œ¾
‘„ŒêŒê•IX‘’•’‡‘œŒêN•’‡Ž„Œê“ŒˆAŠ‘„†œ‘œŒ­ê~œ…Œˆ•„8†ê
‡„‘œê“•’‡˜Ž—±ê‘„ˆXœê–“•„š‡Œ9ꇒꍄŽŒˆê–ŽI•œêˆ–—ê’‘ê“•ˆ‘„¾
†’‘œ­êh„‘—’Œ‘„ê „Š’‡Œê“’‡•„X‘Œˆ‘Œ„±ê‡Œ„ „ê“•ˆ†Œš„“„‘Œˆê
Œê•ˆŠˆ‘ˆ•˜8†’­êzŽ „‡‘ŒŽê—ˆ‘ꍈ–—ꇒ–Ž’‘„ˆê—’ˆ•’š„‘œê‘„šˆ—ê
“•ˆê‘„…„•‡Œˆêš•„XŒš8ꖎI•A±ê„ꆒꑄš„X‘Œˆ–ˆêÀꑌˆê
„—œŽ„ê“’•Iš­êk’‡„—ˆŽê„’ˆ–˜ê„—•œ˜ˆê•’šIê…„Ž—ˆ•ŒŒ±ê„ˆê
•Iš‘ŒˆXꇈŒŽ„—‘Œˆê‘„šŒX„êŒê“’„Š„ꘗ•œ„9ꒇ“’šŒˆ‡‘Œˆê
“oꖎI•œ­ê~N•I‡ê–Ž „‡‘ŒŽIšê“ŒˆAŠ‘„†œ‘œ†‹±êŽ—I•ˆê‡’‡„ˆê–ŒAê
‡’ꇈ’‡’•„‘—Iš±ê‘„‡˜8ꖌAê•Iš‘ŒˆXꎚ„–œê–—ˆ„•œ‘’šˆ±ê’ˆ¾
ˆŽê•œ†œ‘’šœêŒê– ’‘ˆ†‘ŒŽ’šœê’•„êŠŒ†ˆ•œ‘„­êv–’…œê’êš•„XŒ¾
šˆê–ŽI•ˆê“’šŒ‘‘œê˜‘ŒŽ„9ꓕˆ“„•„—Išêê‡’‡„—ŽŒˆê„Ž’‹’˜±ê
Ž—I•œê’Xˆê8ꓒ‡•„X‘Œ„9±ê„ê‘„šˆ—êšœ–˜–„9­êr’–ˆ—’’‡œê
“•’‡˜Ž˜8†œê‡ˆ’‡’•„‘—œê‘„…„•‡ŒˆêŠ ’šŒ8ꖌAꍈ‡‘„Žê‘„‡ê
„Šš„•„‘—’š„‘ŒˆêNšŒˆX’N†Œ­ê{•˜‡‘’êšê—’ꘚŒˆ•œ9±ê„ˆê¢¤ê
Š’‡Œ‘œ±êŽ—I•ˆê‡’—œ†‹†„–ê’…Œˆ†œš„Œê“•’‡˜†ˆ‘†Œ±ê“•ˆ‡ ˜X„¾
)&
‘ˆê–8ꇒ°ê¤¨­êu’š„ꊈ‘ˆ•„†„ꎒ–ˆ—œŽIšêˆ–—ꖝ†ˆŠI‘Œˆê
–Ž˜—ˆ†‘„ê“•œê‘„‡Œˆ•‘ˆê“’—Œš’N†Œ±ê„ê—„ŽXˆêšê–œ—˜„†„†‹ê
ˆŽ–—•ˆ„‘œ†‹ê‘“­ê–Œ‘œê–—•ˆ–±ê“’‡•IXíê~„•—’êšœ“•I…’š„9ê
„‘—œ“ˆ•–“Œ•„‘—œê}Œ†‹œ±êŽ—I•ˆê„šŒˆ•„8ꐌŽ•’‘Œ’š„‘ˆê–’ˆê
„˜Œ‘Œ˜ê‡Œ„ „8†ˆê…ˆ“’N•ˆ‡‘Œ’ꑄ꘍N†Œ„ꊕ˜†’ Išê
“’—’šœ†‹­êu’š’N†Œ8ê–8ê•Iš‘ŒˆX권‘—ˆŒŠˆ‘—‘ˆê„‘—œ•ˆ–“Œ•„‘—œ´ê
‡„ê’–I…ê„Ž—œš‘œ†‹­êuŒˆê—œŽ’ê’‡NšŒˆX„8ꖎI•A±ê„ˆê•Iš‘ŒˆXê
ˆ„–—œ†‘Œˆê‡’“„–’š˜8ꖌAꇒꕜ—˜ê†Œ„ „­êrŒˆ‡œêšê†Œ8Š˜ê‡‘Œ„ê
šŒAŽ–„œê—ˆ“’êÀꎒ–ˆ—œŽê†‹•’‘Œê–Ž˜—ˆ†‘Œˆ­ên‡œêš„¾
‘Œ„œêÀê „Š’‡‘Œˆˆ­êq„Žê—’ꐒXŒšˆ¸ê~ꐌ„•AꕒŠ•ˆš„‘Œ„ê
†Œ„ „±êˆê–“ˆ†„‘œ†‹êŒŽ•’Ž„“–˜ ˆŽêšœ‡’…œš„ê–ŒAꇒ‡„—Ž’š„ê
“’•†„êNšŒˆX’N†Œê‘“­êyˆ›’‘„êiŒ’•œ—‹±êh‡Œ‡„–êh†—Œ’‘ê£Ã­
ê
O6E68=B–î8ONOCN!O6E68=@D7>:IN
ÀêuŒˆêœê–ŒA·êq˜Xꇒꆌˆ…Œˆê„‡A·êÀ꓌–„ êu„“’ˆ’‘ꇒ꘎’†‹„¾
‘ˆêqIˆ‰Œ‘œ­êuŒˆêšŒ„‡’’±êŒˆê“•„š‡œêˆ–—êšê—ˆê„‘ˆŠ‡’—†ˆ±ê
„ˆêV•I‡ „ê‹Œ–—’•œ†‘ˆê“’—šŒˆ•‡„8±êXˆê†ˆ–„•’š„ê‘„ˆX„ „ê
‡’ê‘„…„•‡Œˆêšœ“ˆ•‰˜’š„‘œ†‹êŽ’…Œˆ—ê—„—œ†‹ê†„–Iš­ê
‘„–Ž˜—ˆ†‘Œˆ–œ „“„†
u„—˜•„‘ˆê‰ˆ•’’‘œê–8ꓒ‘’9ꑄ–Ž˜—ˆ†‘Œˆ–œê„“„†‹ˆê
Œ ’N†Œ±ê„ˆê‘ŒˆšŒˆ˜êê‘„–ê’‡š„Xœê–ŒAꚜN9ꑄꕄ‘‡ŽA궈ê‘„¾
—˜•ˆˆ´­ê|š„X„‘„Ꝅꖜ…’ê–ˆŽ–˜êt„•Œœ‘êt’‘•’ˆê„šŒ„ „±ê
Xˆê—œŽ’êš—ˆ‡œê†˜ˆê–ŒAꘅ•„‘„±êŽŒˆ‡œêˆê†Œ„ ’ê’—˜„8꘏˜…Œ’‘ˆê
“ˆ•‰˜œ­êv‰ˆ•—„ꇏ„ê“„FêŒê“„‘Išê‡’–—A“‘„êšê–Žˆ“„†‹êˆ–—ê
…’Š„—„­êk’…Œˆ•„8†ê„“„†‹±êš„•—’ê“„ŒA—„9±êXˆêêˆŠ’ê“’’†8ê
’X‘„ê“’‡Ž•ˆNŒ9ꑄ–ê†‹„•„Ž—ˆ•±êš–„Žêˆ–—ê’‘ê–šˆŠ’ê•’‡„˜ê
šŒœ—IšŽ8­êz“’—Ž„‘Œˆ±ê•„‘‡Ž„±ê†œê’ŠŠŒ‘Š¸êr„X‡„êê—œ†‹ê
’Ž„Œê’…’šŒ8˜ˆê‡’êšœ…•„‘Œ„ꌑ‘ˆêŽ’“’œ†Œê„“„†‹’šˆ­ê
r’…Œˆ—œê‘„†AN†Œˆêšœ…Œˆ•„8ꇈ’‡’•„‘—œêê‘˜—8ꒇNšŒˆX„¾
8†8®ê†œ—•˜–Iš±ê’•–ŽŒˆê…•œœ±êŒˆ’‘ˆê‹ˆ•…„—œê˜…ꎚŒ„—Iš­ê
„“„†‹œê‡„ê“„‘Išê–8ꇘX’ꐒ†‘Œˆ–ˆ±ê†’Ꚍ8Xˆê–ŒAêêŒ†‹ê“’‡¾
šœX–’‘œê“oꖎI•œ­êwŒX’±ê•IX’šœê“Œˆ“•±êŽ„•‡„’‘±êŠ„ Ž„ê
˜–Ž„—’ ’š„êÀꗒꚜ…I•ê‡„ê’‡š„X‘œ†‹êAX†œ‘­êlˆŠ„‘¾
—’ê„ˆ†„ê–ŒAꚒ‘Œˆêê‘˜—8ꌐ…Œ•˜±ê„‘‡„•œ‘ŽŒêŒê“’„•„F†œ±ê
‘„—’Œ„–—ꐌ ’N‘ŒŽ’ê“’‡•IXœêŒˆ–„‘ŽAꆈ‡•˜±ê“„†˜Œê
Œê“Œˆ“•˜­ê|…•„‘Œêšê„“„†‹±êšœ•˜–„œê‘„ê ’šœ·ê
)'
@x8>@@JAIJG6ACN$@H>xî@>
Dzieci umarłych
Elfriede Jelinek
Wydawnictwo W.A.B.
C>:76L:BJ@6î:H>–
EDAH@D?–ON8OC:
LN96C>:@H>xî@>
6JHIG>68@>:?CD7A>HI@>
O'%%)GD@J×9O>:8>
JB6GïN8=Ç#
m„…˜ „ꍈ–—ꇒN9ꐄŽ„…•œ†‘„­ê{•I¾
Ž„ê‘ŒˆXœ8†œ†‹ê…’‹„—ˆ•Išê–—˜‡ˆ‘—Ž„ê
‰Œ’’‰ŒŒ±êŽ—I•„ê“’“ˆ ‘Œ „ê–„’…I–—š’ê
ˆê–—•„†‹˜ê“•ˆ‡êˆŠ„Œ‘ˆ²ê‘„•†Œ„•ê
ÀꒉŒ„•„êNŒˆ•—ˆ‘ˆŠ’êšœ“„‡Ž˜ê–„’†‹’¾
‡’šˆŠ’ê’•„ê–ˆŽ•ˆ—„•Ž„±êŽ—I•„ꘐŒˆ•„ê
‡š˜Ž•’—‘ŒˆÃꇒ“˜–†„ê–ŒAꝅ•’‡‘Œ±ê…œê
Ž’–—ˆêXœšœ†‹êšœ‡’–—„9ꖌAêêŽ’–„•˜ê
‘ŒˆXœ†Œ„­êoŒ–—’•Œ„ꇘ†‹Išê’“Œ–„‘„ꍈ–—ê‘„ê
—ˆê–“’Ž’‘ˆŠ’±ê„“ˆ–ŽŒˆŠ’ꎕ„’…•„˜­êê
h˜—’•Ž„êšê—ˆ‘ê–“’–I…ꇒŽ’‘˜ˆêŽ•œ—œŽŒê
Ž•„˜±êŽ—I•œê‘ŒˆêšŒ8 ꒇ“’šŒˆ‡Œ„‘’N†Œê
„ꝅ•’‡‘Œˆê‰„–œ–—’š–ŽŒˆ±ê’•„êš–“I ¾
†ˆ–‘ˆŠ’ê–“’ ˆ†ˆF–—š„ê’“Œˆ•„8†ˆŠ’ê–ŒAê
‘„ꎒ‘–˜“†’‘ŒŒˆ­êw’“•ˆêŒ†‘ˆê‘„¾
šŒ8„‘Œ„ꇒêAœŽ„ꕈŽ„œêŒê“’“Ž˜—˜•œ±ê
„ê“•ˆ‡ˆêš–œ–—ŽŒê‡’ꇝŒˆ êoˆŒ‡ˆŠŠˆ•„±ê
jˆ„‘„±êoH‡ˆ•Œ‘„±êyŒŽˆŠ’êŒêo’ˆ•„±ê
¶kŒˆ†Œê˜„• œ†‹´ê–8ꇒN9ꚜ„Š„8¾
†8ꏈŽ—˜•8­êl‰•Œˆ‡ˆêqˆŒ‘ˆŽê‘„š„ „ê—Aê
Ž–Œ8XŽAꖚ’Œê’“˜–ꐄŠ‘˜êÀꑄˆ“–8ê
Œê‘„š„X‘Œˆ–8±ê„Ž8ꘇ„ ’ꍈê–ŒAꇒ—œ†‹¾
†„–ê‘„“Œ–„9­ê
Awantury na tle
powszechnego
ciążenia
Biały Zamek
Tomasz Lem
LE6ƒ9O>:GC>@J
C6@ï69:BLN96LC>8IL6
A>I:G68@>:<DJ@6î:H>–
@DA:?C6@H>xî@6
C6?LN7>IC>:?HO:<D
IJG:8@>:<DE>H6GO6!
CD7A>HINO'%%+G#!
A6JG:6I6L>:AJC6<Gâ9
A>I:G68@>8=ÄDG=6C6
E6BJ@6#
Wydawnictwo Literackie
DEDL>:ـIDB6HO6A:B6
DD?8JÄC6?LN7>IC>:?HONB
EDAH@>BE>H6GOJ
H8>:C8:";>8I>DC#
v“Œ–„‘ˆê‹Œ–—’•ŒˆêŒê„‘ˆŠ‡’—œê–“•„šŒ„8±ê
Xˆê–“’•œœê‘„ê“Œ–„•„êê˜“ˆ ‘ŒˆêŒ‘‘ˆê
–—•’‘œ­êvŽ„˜ˆê–ŒA±êXˆêz—„‘Œ– „šêsˆê
—’ê‘Œˆê—œŽ’ê“Œ–„•ê“’†œ—‘œ†‹êŽ–Œ8XˆŽ±ê
„ˆê—„ŽXˆê„“„’‘œê‘„•†Œ„•±ê‡’’•’– œê
ˆ†‹„‘ŒŽ±êŽ’‘–—•˜Ž—’•ê–Œ‘ŒŽIšêˆˆŽ¾
—•œ†‘œ†‹±ê‘Œˆ–‰’•‘œê „–˜†‹±ê„ê“•ˆ‡ˆê
š–œ–—ŽŒê’†Œˆ†­ê|‘ŒŽ„8†ê“„—’–˜ê
„˜—’•Išê–—š’•œ ꖝ†ˆ•œê’…•„êšŒAŒê
8†8†œ†‹êŠ’êê’†ˆ±ê†‹’†Œ„Xꑌˆê…•„Ž˜ˆê
—˜ê—„ŽXˆêš•˜–„8†œ†‹ê‹Œ–—’•ŒŒ²ê“’—•„‰Œ ê
—ˆXꖓ’•ˆ9ꎕœ—œ†‘œê’ŽŒˆê‘„ê—Aê
“’–—„9±ê†’ê“’š„„ꘑŒŽ‘89ꐈ‘—’•–ŽŒˆŠ’ê
—’‘˜ê‹„ŠŒ’Š•„‰ŒŒ­ê{’„–êsˆêŠˆ‘Œ„‘Œˆê
“•ˆ‡–—„šŒ ꎏŒ„—ꏄ—ꧪ­êŒê¨ª­êu„ꎄ•—„†‹ê
Ž–Œ8XŽŒê“•ˆšŒ„8ꖌAꝑ„Ž’Œ—ˆê“’–—„¾
†ŒêXœ†Œ„ꎘ—˜•„‘ˆŠ’±ê­Œ‘­êz „š’Œ•ê
t•’XˆŽ±êq„‘êqIˆ‰êz†ˆ“„F–ŽŒêŒê“•’‰­êq„‘ê
i ’F–ŽŒ­ê~ê¶hš„‘—˜•„†‹­­­´ê’“˜…ŒŽ’š„‘ˆêê
“’ê•„ê“Œˆ•š–œê’–—„‘8ꗄŽXˆê„•†‹Œš„‘ˆê
Œˆ•œŽŒêz—„‘Œ– „š„êsˆ„ê’•„ê‘Œˆ‘„‘ˆê
š†ˆN‘Œˆêš„Ž„†œ‘ˆê„“Œ–ŽŒê„—ŽŒê„˜—’•„ê
Àêi„•…„•œêsˆ­ê
Orhan Pamuk
Wydawnictwo Literackie
¶iŒ„ œê„ˆŽ´êˆ–—ê’“’šŒˆN†Œ8ê’ꎒ‘‰•’‘¾
—„†Œê† ’šŒˆŽ„ꁄ†‹’‡˜êê† ’šŒˆŽŒˆê
~–†‹’‡˜±êêšŒˆ’„êš8—Ž„Œê“’–ŽŒŒ­
hŽ†„ꇝŒˆˆê–ŒAêšê}ppꚌˆŽ˜­êwˆšŒˆ‘ê
 ’‡œê~ˆ‘ˆ†„‘Œ‘Ꝓ–—„ˆê–†‹šœ—„‘œê
“•ˆê“Œ•„—IšêŒê—•„‰Œ„ꇒꑌˆš’Œ±êêŽ—I•ˆê
šœŽ˜“˜ˆêŠ’ê–—„…˜–ŽŒê˜†’‘œ­êvŽ„˜ˆê
–ŒA±êXˆê“„‘êŒê‘Œˆš’‘ŒŽ±ê“•I†ê‘Œˆ–„’¾
šŒ—ˆŠ’ê“’‡’…ŒˆF–—š„ꉌœ†‘ˆŠ’±ê„8ê
š–“I‘ˆê„Œ‘—ˆ•ˆ–’š„‘Œ„êŒê“„–ˆ­êiA‡8†ê
“•ˆ‡–—„šŒ†Œˆ„Œê•IX‘œ†‹êŽ˜—˜•±ê˜†8ê
–ŒAꚝ„ˆ‘Œˆê’ꖝ—˜†ˆêŒê—ˆ†‹‘’’ŠŒŒ­ê
~Œˆ‡„ê’…˜ê…’‹„—ˆ•IšêšœŽ’•œ–—„‘„ê
’–—„‘Œˆê“•ˆê–˜ —„‘„ê“’‡†„–êš’‘œêê
êw’–Ž8êÀ꒗•œ„8Ꝅ‡„‘Œˆê…˜‡’š„‘Œ„ê
ŠŒŠ„‘—œ†‘ˆê„†‹Œ‘œêš’ˆ‘‘ˆ­ê~„•—’ê
–“•„š‡Œ9±ê†œêŒê–ŒAꗒꘇ„­
LNHI6LN$@x8>@@JAIJG6ACN
Struktury osobiste
Natura+
Witold Liszkowski
Marek Cecuła
Galeria Dolnośląskiego Centrum
Śląski Zamek Sztuki i Przedsiębiorczości
Informacji Kulturalnej Ośrodka Kultury
w Cieszynie, 11.09–12.10
i Sztuki we Wrocławiu,
do 30.09
LNHI6L6B6A6GHIL6
L>IDA96A>HO@DLH@>:<D#
EGO:9HI6L>6D7G6ON
>GNHJC@>L;DGB>:
67HIG6@8N?CN8=!
L>:A@D;DGB6IDLN8=
O6E>HâLHI6CâL
:BD8?DC6ACN8=#
~Œ—’‡êsŒ–Ž’š–ŽŒê˜…Œê…„šŒ9ꖌAꌏ˜8­ê
t’—œš„ŒêˆŠ’ꆝ„•‘’¾…Œ„ œ†‹êŽ’„Xœ±ê
Ž—I•ˆêŽ•ˆ˜8ꓕˆ–—•ˆF±ê–8ꕒ•„–—„8†ˆê
–ŒAꎕAŠŒ±ê’—š„•—ˆê–—•˜Ž—˜•œ±ê“’š—„•„8†ˆê
–ŒAꐒ—œšœ­êh…–—•„Ž†œ‘ˆê’…•„œê“•œ“’¾
Œ‘„8ꐄ“œê’•„êšŒ‡’ŽŒêŒ„–—ê’…–ˆ•¾
š’š„‘ˆêê’—˜ê“—„Ž„­ê~Œ—’‡êsŒ–Ž’š–ŽŒêê
˜Ž’F†œ êhŽ„‡ˆŒAêz—˜ŽêwŒAŽ‘œ†‹ê‘„ê
~œ‡Œ„ˆêt„„•–—š„±ên•„‰ŒŽŒêŒêyˆV…œê
šˆê~•’† „šŒ˜­êv‡ê¡©§§ê‡’ê¡©¨¡ê•­êꅕ„ ê
˜‡Œ„ êšêšŒˆ˜êšœ–—„š„†‹±ê–ˆŒ‘„•Œ„†‹ê
Œê‰ˆ–—Œš„„†‹ê„•—œ–—œ†‘œ†‹êšêŽ•„˜êŒê„ê
Š•„‘Œ†8­êw•ˆˆ‘—’š„ ꑘ•—ꖝ—˜ŽŒêˆŽ–“ˆ•œ¾
ˆ‘—„‘ˆêŒêŒ‘—ˆ•‡œ–†œ“Œ‘„•‘ˆ­êv‡ê¢ªª¥ê
•ˆ„Œ˜ˆêš•„êêš•’† „š–Ž8ꖒ“•„‘Œ–—¾
Ž8êk’Œ‘ŒŽ8ꁄ„•8ꌑ—ˆ•‡œ–†œ“Œ‘„•‘œê
“•’ˆŽ—ê¶~–“I‘„ê“•ˆ–—•ˆF´­êqˆ–—ꄘ—’¾
•ˆê“’‘„‡ê–Œˆ‡ˆ‡Œˆ–ŒA†Œ˜êŒ‘‡œšŒ‡˜„¾
‘œ†‹êšœ–—„šêŒê“’Ž„Išê˜—Œˆ‡Œ„‘œ†‹­ê
ê
9O>:ïDHOIJ@>!:A:B:CI
C6IJGN!8ON
;JC@8?DC6ACN
EGO:9B>DI4B6G:@
8:8Jï6!C6?76G9O>:?
OC6CNEDAH@>8:G6B>@C6
ÙL>:8>:!EGDBJ?:CDL:
HED?GO:C>:C6
EGO:9B>DIN
8D9O>:CC:<DJîNI@J#
~ꖚ’ˆê—šI•†’N†Œê 8†œêŒ‘–“Œ•„†ˆê
‘ŒˆŒˆ†ŽŒê‡ˆ–ŒŠ‘ˆê–“’‡ê‘„Ž˜ê
ˆŠˆ‘‡„•‘ˆê–Ž’ œêi„˜‹„˜–˜êŒê‰„–†œ‘„†Aê
“’•†ˆ„‘8ꍄ“’F–Ž8­êv‡ê„—ê“•ˆ†Œš–—„šŒ„ê
–ŒAê•Iš‘ŒˆXꖎ’ˆ•†„Œ’š„‘ˆê“•’‡˜Ž†Œê
„–’šˆ±ê˜‡’š„‡‘Œ„8†±êXˆê“•ˆ‡Œ’—œê
’Š8ꐌˆ9ꇘ–A­ê
u„‘’š–„ꎒˆŽ†„Ꝓ–—„ „ꝄŒ‘–“Œ•’š„¾
‘„ê“•ˆê‘„—˜•A­ê¶{„…’•ˆ—ê—•„š„´ê„†‹A†„ê
‡’êšœ“’†œ‘Ž˜êšN•I‡êŒˆˆ‘Œ±ê¶†„‘ŒŽê
‡„ê“—„ŽIš´ê“’šŒˆ–’‘œê‘„ꇕˆšŒˆê
šê’Š•’‡Œˆê“•œ“’Œ‘„ꎄ•‘ŒŽ±êˆ†ê
8†œê‡’’šˆê‘„†œ‘ŒˆêêXœ†Œˆê‘„—˜•œ­ê
{„ŽŒˆê„Ž†ˆ–’•Œ„ꍄŽê–’‘Œ†Ž„êŒê“Œˆ“•¾
‘Œ†Ž„ꘕˆŽ„8ꖘ•’š8ꓕ’–—’—8êÀꝒ–—„ œê
šœŽ’‘„‘ˆêê…Œ–ŽšŒ—’šˆê“’•†ˆ„‘œêŒê‘„¾
šŒ8˜8ꅈ“’N•ˆ‡‘Œ’ꇒꉒ•êŽ„Œˆ‘Œ­
Cztery elementy.
Szwedzki design
dzisiaj
Instytut Wzornictwa Przemysłowego
Warszawa, od 17.09
C>@D<DC>:IGO:76
EGO:@DCNL6€!î:HOL:8?6
?:HIA>9:G:BÙL>6IDL:<D
LODGC>8IL6#
;JC@8?DC6ACDـ!
:A:<6C8?6>EGDHIDI6
ID?:<DOC6@>
GDOEDOC6L8O:#
uŒ†êšŒA†ê‡Œš‘ˆŠ’±êXˆê’‡ê„—ꆌˆ–œê–ŒAê
’‘’ê’Š•’‘8ꓒ“˜„•‘’N†Œ8­ê~œ–—„šAꇈ¾
–ŒŠ‘˜êˆê–š’ˆŠ’ꎕ„˜ê“•œŠ’—’š„ „ꝑ„¾
‘„ꎘ•„—’•Ž„êt„•Š„•Œ—ˆêt„•Œêiˆ•Š‰ˆ‡—±ê
„“•„–„8†ê‡’ê“•ˆˆ‘—„†Œê‘„…„•‡Œˆê
‘„‘œ†‹ê“•’ˆŽ—„‘—IšêŒê–—˜‡Œ„ê“•’ˆŽ—’¾
šˆ±ê­Œ‘­êiH•‘êk„‹–—•H±êu’êwŒ†‘Œ†ê
p‘‡˜–—•Œ„êkˆ–ŒŠ‘ˆ•–±êl•Š’‘’Œ‡ˆ–ŒŠ‘±ê
p‘ŠˆŠˆ•‡êy„„‘±êm•’‘—±ê}’™’êkˆ–ŒŠ‘ê
—ˆ„­êv…’Žê“•ˆ‡Œ’—Išê†’‡Œˆ‘‘ˆŠ’ê
˜Xœ—Ž˜êˆ…Œ±ê„“±ê‘„†œFÃꑄꚜ–—„šŒˆê
„“•ˆˆ‘—’š„‘’ê•Iš‘ŒˆXêꘕ8‡ˆ‘Œ„ê
ˆˆŽ—•œ†‘ˆ­
)(
))
@x8>@@JAIJG6ACN$;>AB
Biała wstążka
Solista
reż. Michael Haneke
reż. Joe Wright
Monolith
UIP
6@8?6;>ABJGDO<GNL6H>–
LEGO:9:9C>JLN7J8=J
>LD?CNÙL>6IDL:?#
H>:A6C@–B>:HO@6µ8âL
LH>O6@ïâ86H:G>6
9O>LCN8=O96GO:µ###
;>ABNDH>A:BJON@>
O6LHO:EGON@JL6?x
JL6<–L>9OâL
>B:ADB6CâL#=>HIDG>6
LNG:îNH:GDL6C6EGO:O
?D:É<DLG><=I6!ILâG8–
×ED@JINÇ!?:HI?:9C6@
HO8O:<âAC6!EDC>:L6î
?:?H8:C6G>JHOODHI6ï
DE6GINC6
6JI:CIN8OCN8=
LN96GO:C>68=#
k’†‹’‡Œê‡’êšœ“„‡Ž˜ê“ˆš‘ˆŠ’ꇒŽ—’•„±ê
‘Œˆ‡ ˜Š’ê“’—ˆêšê—„ˆ‘Œ†œ†‹ê’Ž’Œ†¾
‘’N†Œ„†‹êŠŒ‘ŒˆêŽ’…Œˆ—„±ê–œ‘ê…„•’‘„Ꝓ–—„ˆê
†ŒAXŽ’ê“’…Œ—œ±ê˜“’Nˆ‡’‘ˆê‡Œˆ†Ž’ê„Ž˜¾
–ˆ•ŽŒê’–—„ˆê‘Œˆ„ê’Nˆ“Œ’‘ˆ­ê
r—’ꍈ–—ê’‡“’šŒˆ‡Œ„‘œê„ꗈꚖœ–—ŽŒˆê
„Ž—œê’Ž•˜†ŒˆF–—š„êŒê†’ꎕœˆê–ŒAê˜êŒ†‹ê
“’‡–—„š¸êjœê…•’‡‘Œˆê–8ꐒXˆê“’¾
šŒˆ•†‹’š‘œê“•ˆ„šˆê „±ê“’‘Œˆš„Xê
’Ž„˜ˆê–ŒA±êXˆê„—„Ž’š„‘ˆê’–’…œê‘Œˆê„8ê
†œ–—ˆŠ’ê–˜Œˆ‘Œ„¸ê{šI•†„ꉌ˜±êtŒ¾
†‹„ˆêo„‘ˆŽˆ±ê‘Œˆê‡„ˆê„–‘ˆê’‡“’šŒˆ‡Œ±ê
ˆ‡œ‘ˆŠ’ꎏ˜†„ꌑ—ˆ•“•ˆ—„†Œ­êw’– ˜Š˜ˆê
–ŒAꌏ˜„Œ±ê“•ˆ–Ž„Ž˜ˆê‡’ꎒˆ‘œ†‹ê
š8—ŽIš±ê‘ŒŠ‡œêˆ‡‘„Žê‘Œˆêˆ–—ꇒ– ’š‘œ­ê
l‰ˆŽ—ꚝ„†‘Œ„8ꇒ‡„—Ž’š’ꆝ„•‘’¾ê
¾…Œ„ ˆê‡A†Œ„êÀꓒ’•‘Œˆê—’‘˜8ꆄ œê‰Œ±ê
šœ†Œ–„8ꈐ’†ˆ±êšê•ˆ˜—„†Œˆê‘„‡„8†ê
–Œ œê†„ ˆ˜ê“•ˆ– „‘Œ˜­êkŒˆ ’êo„‘ˆŽˆê„ê
…œ9ꇏ„Ꚍ‡„궅Œ„ 8Ꚗ—8XŽ8´­êq„ŽêIšŒê
•ˆXœ–ˆ•±ê—’êêˆ‡‘ˆê–—•’‘œê–œ…’ê…•„Ž˜ê
„˜‰„‘Œ„±êê‡•˜ŠŒˆê“•œ“’‘Œˆ‘Œˆê’ê—œ±ê
…œê„†‹’š„9ꑌˆšŒ‘‘’N9±êšœ…œ9ꖌAê
ˆŠ’Œ˜­êmŒê“•I…˜ˆê‡’Ž’‘„9êê
‡Œ„Š‘’œê•’†‘œ†‹ê„Ž„„•ŽIšê
˜‡ŽŒˆê‡˜–œ±ê“•œŠ8‡„ê–ŒAꎒ•ˆ‘Œ’ê
…•’‡‘ŒêŒê“•ˆ’†œ­
yˆ“’•—ˆ•ê¶s’–êh‘Šˆˆ–ê{Œˆ–´±êz—ˆ™ˆê
s’“ˆ±ê“’êšœ“„‡Ž˜ê‘„ê•’šˆ•ˆê„Ꝑ„¾
–„Ž•’š„‘8ꗚ„•­êi„•‡Œˆê‘ŒX꒖“ˆ†ˆ‘Œˆê
‰Œœ†‘ˆ±ê…’ŒêŠ’ꍈ‡‘„ŽêŽ•œœ–ê—šI•†œ­ê
wˆš‘ˆŠ’ꇑŒ„ê–“’—œŽ„ꘝ‡’‘Œ’‘ˆŠ’ê
…ˆ‡’‘ˆŠ’ꐘœŽ„êu„—‹„‘Œˆ„êhœˆ•–„­ê
s’“ˆê†˜ˆ±êXˆê—•„‰Œ ꑄêNšŒˆ—‘œê—ˆ„—ê
‡’ꕈ“’•—„X˜­êr„•Œˆ•„ꘗ„ˆ‘—’š„‘ˆŠ’ê
–—˜‡ˆ‘—„êq˜Œ„•‡êz†‹’’ê’‰êt˜–Œ†ê’–—„ „ê
‘Œˆ–“’‡Œˆš„‘Œˆê“•ˆ•š„‘„ê“•ˆê†‹’•’¾
…A­ê{ˆ•„ê„•„…Œ„ê’‘ê‘„êXœ†Œˆ±êŠ•„8†ê‘„ê
˜Œ†„†‹­êkŒˆ‘‘ŒŽ„•±ê„Œ‘–“Œ•’š„‘œê—8ê
‹Œ–—’•Œ8±ê“Œ–ˆê–ˆ•ŒAꄕ—œŽ˜ Iš­ê~Œˆ•œ±ê
Xˆêšê—ˆ‘ê–“’–I…ꍈ–—êšê–—„‘Œˆê“’I†ê
„•Iš‘’ê–’…Œˆ±ê„ŽêŒê†‹’•ˆ˜êŠˆ‘Œ˜–’šŒ­ê
k’…•ˆêŒ‘—ˆ‘†ˆêz—ˆ™ˆØ„ꍈ‡‘„Žê‘Œˆêšœ–—„•¾
†8±êŠ‡œêhœˆ•–ꚆŒ8XꚄ†œêê‡ˆ’‘„Œê
“•ˆ– ’N†Œ­ê
Saga „Zmierzch”:
Księżyc w nowiu
reż. Chris Weitz
Monolith
LHONHI@DLH@6OJ?:C6
ID!î:GD7:GIE6II>CHDC
BJH>O68Ox€HOJ@6€
CDLN8=@GN?âL:@EGO:9
GDO=>HI:GNODL6CNB>
;6C@6B>!7DL>:B
C698=D9O>@DA:?C6
;6O6L6BE>GDB6C>>#
q˜XêšêŒ–—’“„‡Œˆê…A‡Œˆê’X‘„ê’…ˆ•ˆ9ê
Ž’‘—œ‘˜„†A궁Œˆ•†‹˜´±êŽ—I•œê‘„ê‡ ˜Š’ê
“•ˆ‡ê“•ˆŒˆ•8ꎌ‘’š8ꖗ„ ꖌAꉈ‘’ˆ¾
‘ˆêŽ˜—˜•’šœ­êiœ9ꐒXˆê—’Ꝅ– ˜Š„ê
š†Œˆ„8†ˆŠ’ê–ŒAêšêŠ Iš‘8ꕒAêw„——Œ‘–’‘„±ê
„ꐒXˆê—ˆŠ’±êXˆê’“’šŒˆN9ꍈ–—ꕈ„Œ„†8ê
’‡šŒˆ†‘œ†‹ê„•†‹ˆ—œ“Išê•’„‘—œ†‘ˆê
Œ ’N†Œ­ê~–„Žê–„Š„ê’êš„“Œ•„†‹ê—’ê‘Œ†ê
Œ‘‘ˆŠ’ꍄŽêš–“I †ˆ–‘„Ꚉ•–„êy’ˆ„ê
Œêq˜ŒŒ±ê‹Œ–—’•Œ„ê’ꝄŽ„„‘œê˜†˜†Œ˜±ê
Ž—I•8ꓕ„Š‘Œˆê“•ˆXœ9ꎄX‡œê‘„–—’„—ˆŽ­ê
~ê¶r–ŒAXœ†˜êšê‘’šŒ˜´êiˆAêŒê“•œ–—’¾
‘ˆŠ’êš„“Œ•„¾šˆŠˆ—„•Œ„‘Œ‘„êl‡š„•‡„ê
j˜ˆ‘„ꆝˆŽ„ê•’–—„‘Œˆ­ê•„‘Œ’‘„êiˆ„ê
‘„‡˜ˆê“’†Œˆ–ˆ‘Œˆêšê•„Œ’‘„†‹ê“•œ¾
„†Œˆ„êê‡Œˆ†ŒF–—š„±êq„†’…„­êuŒˆ–—ˆ—œê
‘„–„ê…’‹„—ˆ•Ž„ê‘Œˆê„ꝅœ—ꇘXˆŠ’ê
–†AN†Œ„ꇒêAX†œ‘êŒêiˆAꆝˆŽ„ê
šœ…I•êŒA‡œêš„“Œ•ˆê„ꚌŽ’ „ŽŒˆ±ê
…’šŒˆê•Iš‘ŒˆXêq„†’…ê–Ž•œš„ꐕ’†‘8ê
—„ˆ‘Œ†A­­­êr–Œ8XŽŒê„˜—’•–—š„êz—ˆ“‹ˆ‘Œˆê
tˆœˆ•±ê‘„ê“’‡–—„šŒˆêŽ—I•œ†‹ê“’š–—„ œê‰Œ¾
œ±ê†Œˆ–8ꖌAꚌAŽ–8ꓒ“˜„•‘’N†Œ8ꑌXê
o„••œêw’——ˆ•±ê†’ꍈ–—êšœ†œ‘ˆê‘„“•„š‡Aê
Œ“’‘˜8†œ­
Foto Materiały prasowe
BJON@6$@x8>@@JAIJG6ACN
Shakurspeare
Orfeusz i Eurydyka
Chris Botti
2 PAC
Teatr Wielki
Teatr Wielki
Born Bus
7.11
10.11
&(LGO:ÙC>6!
LIGONC6HIxGD8OC>8–
ÙB>:G8>OC6C:<D
6B:GN@6µH@>:<DG6E:G6
Ä'E686!ODHI6C>:
LN96C6@DA:?C6EïNI6#
×H=6@JGHE:6G:Ç#
?:9C6OC6?Hï6LC>:?HON8=
DEDL>:Ù8>DEDI–9O:
B>ïDÙ8>#?:9C6@G:îNH:G6
HE:@I6@AJ!B6G>JHO6
IG:A>µH@>:<D!C>:
>CI:G:HJ?:B>IN8OCN
6G8=:INE#
{’ꎕ8XˆŽêê‘Œˆ“˜…ŒŽ’š„‘œŒê‡’—8‡ê
˜—š’•„Œê„•—œ–—œ²êŒ‘Œ„êš’Ž„‘„Ꝓ–—„ „ê
„•ˆˆ–—•’š„‘„ê„ꆄ““ˆ„ꑄꎄ–ˆ†Œˆê
ˆ–†ˆêšê¡©¨¨ê•’Ž˜­êkŒAŽŒê‘’š’†ˆ–‘ˆê
—ˆ†‹‘’’ŠŒŒêšœ—šI•‘Œ„êi’•‘êi˜–ꝇ’ „ „ê
„—ˆ•Œ„ ꆜ‰•’š’ê“’“•„šŒ9êŒê˜ŒˆN†Œ9ê
‘„ê‘’š’†ˆ–‘œ†‹ê“’‡Ž „‡„†‹­êzˆ‰’šŒˆê
šœ—šI•‘Œê„“ˆš‘Œ„8±êXˆê‡’ ’X’‘’êš–ˆ¾
ŽŒ†‹ê–—„•„F±ê…œê‘„Š•„‘Œ„ꘗ•œ„‘ˆê…œ œê
šêŽŒ„†ŒˆêŒê–—œ˜ê„Žê‘„…ŒX–œêŒ‘—ˆ‘†Œê
˜œŽ„­
tŒ‘Œ„Œ–—œ†‘œŒ±ê„–†ˆ—œ†‘œŒêN•’‡Ž„¾
Œê–ŽŒ†˜ˆêŽ„ˆ•„‘8ꋌ–—’•ŒAê’ê“•I…Œˆê
“’Š’‡ˆ‘Œ„ê–ŒAꝈꖗ•„—8꘎’†‹„‘ˆê
’–’…œ­êr„X‡œêê‘„–ꐘ–Œê“•ˆN9ê—Aꇕ’ŠAê
“•ˆê“ŒˆŽ ’­êhŽ†„ê’“ˆ•œêj‹•Œ–—’“‹„ê~­ê
n˜†Ž„ê•’Š•œš„ê–ŒAꚖ“I †ˆN‘Œˆ­êkš’ˆê
˜‡Œê“•ˆ“•’š„‡„ê–ŒAꑒš’†ˆ–‘ˆŠ’ê
„“„•—„ˆ‘—’š†„­êuŒ†ê‘Œˆê„“’šŒ„‡„ê
šŒˆŽŒˆê—•„Šˆ‡ŒŒ±ê‘Œˆ–“’‡Œˆš„‘Œˆêˆ‡‘„Žê
l˜•œ‡œŽ„ê“’“ˆ ‘Œ„ê–„’…I–—š’­êê
~ꓕˆ†ŒšŒˆF–—šŒˆê‡’ê’•œŠŒ‘„ ˜±ê{•ˆŒF¾
–ŽŒê‘Œˆê–ˆ•š˜ˆêšŒ‡’ê’“—œŒ–—œ†‘ˆŠ’ê
‰Œ‘„ ˜­êv•‰ˆ˜–ê‘Œˆê’‡œ–Ž˜ˆê˜Ž’†‹„‘ˆ­ê
n ’–ꆋI•˜ê“’Š•ˆ…’šˆŠ’ꝚŒ„–—˜ˆê
ˆ‡‘„Žê’†œ–†„8†8ꉘ‘Ž†AêX„ ’…œ­ê
y’“’†œ‘„ê–ŒAꓕ’†ˆ–Ꝅ“’Œ‘„‘Œ„­ê
~ꒅ–„‡Œˆê–“ˆŽ—„Ž˜ê‘„ˆVŒê–ŒAꐭŒ‘­ê
vŠ„êw„–Œˆ†‘ŒŽêŒê~’—ˆŽênŒˆ•„†‹­êj‹I•ê
Œê’•ŽŒˆ–—•Aꓒ“•’š„‡Œ ꃘŽ„–êi’•’šŒ†±ê
„˜•ˆ„—ê¶w„–“’•—˜êw’Œ—œŽŒ´­
C>@II6@C>:8O6GJ?:
L>9OâLL>GIJDO:G>x
>H:CINB:CI6ACNB
C6HIGD?:B?6@8=G>H
7DII>#9A6I:<D@DC8:GI
6B:GN@6µH@>:<D
IG–768O6ID>9:6AC:
GDOL>xO6C>:C6
GDB6CIN8OCNL>:8OâG#
~„•—’ꍈ‡‘„Žê“„ŒA—„9±êXˆê„ˆ•œŽ„F–ŽŒê
˜œŽê–ˆ•š˜ˆê–’’—‹ê„ê‘„ê‘„¾
šœX–œê“’Œ’Œˆ±ê„ê‘„ê–š’ŒêŽ’‘†Œˆê
„Ꚍˆˆê“•ˆ–—ŒX’šœ†‹ê‘„Š•I‡±êšê—œê
n•„œ­ê{•A…„†ê†‹A—‘Œˆê„“•„–„ꇒê
š–“I “•„†œê‘„šŒAŽ–ˆêŠšŒ„‡œ±êšœ–—A“’¾
š„ ꐭŒ‘­êêtŒ†‹„ˆˆêi˜…>±êqŒêz†’——±ê
z—Œ‘ŠŒˆêŒêh‘‘8êt„•Œ8êq’“ˆŽ­êt’Xˆê
‡„—ˆŠ’ê•’“’‘„š„‘œêˆ–—ê‘Œˆê—œŽ’ê
šêNšŒˆ†Œˆê„˜±êˆ†ê•Iš‘ŒˆXꑄꖆˆ‘Œˆê
“’“’šˆ­ê~ꖚ’ˆê—šI•†’N†Œê•Iš‘Œˆê
†‹A—‘Œˆê†ˆ•“Œˆêêš†ˆ–‘ˆê—šI•†’N†Œê
tŒˆ–„êk„™Œ–„±ê„ŽêŒê–ŒAŠ„ꓒꐒ—œšœê
ê˜œŽŒêŽ„–œ†‘ˆêŒê•’†Ž’šˆ­êhˆê†œê
Ž—’NꘚŒˆ•œ±êXˆê“•œš„—‘Œˆêˆ–—ê•Iš‘ŒˆXê
‰„‘ˆêt„•Œœ‘êt„‘–’‘„¸êh•—œ–—„ꆋA—‘Œˆê
’‡šŒˆ‡„êw’–ŽAêŒê—œê•„ˆê„Š•„ê“ŒA9ê
Ž’‘†ˆ•—Iš­ê
k’êt˜œŽŒêŒê{„F†„±ê„…•ˆêÀꨭ¡¡
r˜…ê~œ—šI•‘Œ„±êƒI‡VêÀê©­¡¡
{ˆ„—•ê~ŒˆŽŒ±ê~„•–„š„êÀꡪ­¡¡
rŒ‘’êrŒIšêjˆ‘—•˜±êr•„ŽIšêÀê¡¡­¡¡
h˜„ê|ht±êw’‘„FêÀê¡¢­¡¡
)*
=DGDH@DE
BV\^VIVgdiV
Tekst wróżka Gabi
)+
Cesarzowa
Papieżyca
Sprawiedliwość
21 III–20 IV
21 IV–21 V
22 V–20 VI
Jeżeli jesteś kobietą, najwyższa pora to wykorzystać.
Czuj się piękna i silna, przypomnij sobie trudne
chwile, kiedy mimo wszystko dawałaś sobie radę.
Tak będzie zawsze, kiedy w to uwierzysz. Przed
tobą możliwość podjęcia ważnej decyzji, nie
rezygnuj z niej. Dla mężczyzny możliwość poprawy
sytuacji rodzinnej. Samotny pan może w końcu
poznać tę jedyną. Trzeba tylko chcieć.
Jesteś osobą o wyjątkowej intuicji i wrażliwości,
chociaż nie zawsze to pokazujesz. Jeśli coś cię
dręczy, nie przeżywaj tego samotnie. Rozejrzyj
się wokół siebie – masz przy sobie osobę, przed
którą możesz się otworzyć. Potrzebny jest ci
spokój wewnętrzny, aby odpowiednio się wyciszyć
i poczuć bezpiecznie.
Nie roztrząsaj przeszłości, nie osądzaj siebie
ani innych. Mimo ciężkich czasów, czeka cię
stabilizacja życiowa i zadowolenie. Jeśli masz
niezałatwione sprawy, niedługo nadarzy się okazja
pozytywnego ich rozwiązania. Prawdopodobnie
czeka cię ciekawa i pożyteczna podróż. Karta
Sprawiedliwości daje nam bezpieczeństwo i spokój.
Określ sobie pozytywne cele i dąż do nich za
wszelką cenę.
Wisielec
Gwiazda
Słońce
21 VI–22 VII
23 VII–22 VIII
23 VIII–22 IX
Wbrew pozorom jest to karta bardzo pozytywna.
Odetnij się na chwilę od problemów swoich i świata.
Popatrz na wszystko z innej strony i pamiętaj: nic
nie dzieje się przypadkowo. Przeczekaj pewne
zawirowania, stań obok, a sprawy potoczą się same.
Dzięki temu zaoszczędzisz sobie niepotrzebnego
stresu, który ostatnio towarzyszy twojemu życiu.
Pamiętaj, że nawet po największej burzy wychodzi
słońce – za chwilę zobaczysz już pierwszy promyk,
tylko patrz uważnie!
W talii tarota Gwiazda postrzegana jest jako poranna Jutrzenka, która rozjaśnia mroki. Powinieneś
być pełen nadziei i mieć więcej zrozumienia dla
siebie i innych. Masz dużo osobistego wdzięku,
zdolności artystyczne, jesteś altruistą, nawet jeśli
o tym zapomniałeś. Posiadasz dar jednoczenia
ludzi – zapomnij o swojej nieśmiałości i otwórz
ich serca. Nie przegap pięknych chwil, jakie już
niedługo mogą zdarzyć się w twoim życiu.
Jesteś wielkim szczęściarzem. Masz najlepszy
okres na odbudowanie wszystkiego, co uważałeś za
stracone. Pojawi się szansa na nawiązanie nowych
znajomości i przyjaźni. Zaakceptuj życie i to, co
niesie ci los. Ciemność boi się światła – Słońca.
Wykorzystaj dla siebie ten dobry okres. Działaj,
idź do przodu z wiarą, że twoje marzenia mogą się
spełnić, tylko musisz im w tym pomóc.
),
Całkiem niesłusznie wiele osób boi się magicznych
kart tarota. Pomagają one wybrać właściwy kierunek
działania, wskazują odpowiednią drogę.
W rękach fachowca naprawdę mogą zdziałać cuda.
Sąd Ostateczny
Księżyc
Rydwan
23 IX–23 X
24 X–21 XI
22 XI–21 XII
Jak długo jeszcze będziesz żyć w takim marazmie?
Trzeba wybaczyć pewne rzeczy innym, a przede
wszystkim sobie. Ta karta oznacza przebudzenie,
odnowę i budowanie swojego życia od początku.
Jeśli w to uwierzysz, na pewno się uda. Jeżeli masz
trudne sprawy do załatwienia, to działaj. Jeżeli
jesteś sam, niebawem nadarzy się okazja spotkania
pokrewnej duszy. Pamiętaj, oglądając się za siebie,
nie zobaczysz pięknych widoków przed sobą.
Ta karta często powoduje apatię, smutek i lęki.
Bywasz podatny na wpływy innych ludzi, boisz
się podejmować decyzje. Błądzisz, sam nie
wiesz, czego tak naprawdę chcesz. Powinieneś
wystrzegać się samotności. Nie załatwiaj ważnych
spraw, zostaw je na lepsze dla ciebie czasy. Księżyc,
oprócz mrocznych aspektów, daje nam również
intuicję i natchnienie. Postaraj się wykorzystać te
cechy w sposób najlepszy dla ciebie.
Nie wiesz, jaką decyzję masz podjąć, boisz się iść
do przodu. Rydwan był pojazdem niezwykle trudnym do prowadzenia, bo mógł jechać tylko do przodu. To jasne przesłanie dla ciebie! Chwyć mocno za
lejce i zapanuj nad swoimi emocjami, a osiągniesz
zamierzony cel. Ta karta symbolizuje również twoją
podwójną osobowość. To, jak pokierujesz rydwanem, zależy tylko od ciebie i będzie swoistą próbą
sił. Jeśli nie zboczysz z ustalonej trasy, dojedziesz
do celu i zwyciężysz!
Moc
Wędrowiec
Umiarkowanie
22 XII–19 I
20 I–18 II
19 II–20 III
Jesteś osobą, która nie narzeka na życie, nawet
wtedy, kiedy jest ci trudno. Ta karta symbolizuje
pewność siebie, śmiałość poglądów i umiejętność
obrony. Powinieneś, w miarę możliwości, zażywać
dużo ruchu. Nawet w dojrzałym wieku możesz być
wyjątkowo wybuchowy, ale złość szybko ci mija.
Na karcie widać kobietę, która ujarzmia lwa, więc
uwierz w swoje siły. Posiadasz wiele energii i mocy.
Wykorzystaj je umiejętnie.
Jesteś ostatnio osobą niefrasobliwą. Potrzebujesz
bodźca do tego, by ruszyć do przodu. Życie zawsze
możesz zacząć od początku, jeśli tego chcesz.
Nie wolno się bać! Na pewno nic nie zdziałasz, stojąc
w miejscu. Karta Wędrowca określana jest też mianem
Głupca, więc nie popełniaj tych samych błędów. Jednak Głupiec niesie w węzełku perłę, która symbolizuje
mądrość, jaką zdobył przez całe życie. Nie zapominaj
o niej – zmień swój świat w jakikolwiek sposób, oby na
lepsze. Może zaczniesz od pozytywnego myślenia,
od wiary, że na pewno się uda?
Ta karta określa przyjmowanie losu takim, jaki
jest. Skrzydlata kobieta na tej karcie daje ci spokój.
Przelewa wodę z kielicha do kielicha tak, by nie
uronić ani jednej kropli. Czuwa nad tobą w każdej
sytuacji. Gdy przeżywasz trudne chwile, dopilnuje,
żeby wszystko wróciło do normy. Musisz tylko
zachować wewnętrzną równowagę. Uwierz, że
zawsze masz ochronę i nie wahaj się o nią prosić
w potrzebie.
)-
@A>C>@>>EDG69C>:
8=DGâ7O6@6ƒCN8=
7>6ï6ED9A6H@6
êPoradnia Chorób Zakaźnych
ul. Warszawska 15,
21-500 Biała Podlaska
tel. 083 342 814 147
dr Irena Kijuk
7>6ïNHID@
êKlinika Chorób Zakaźnych
Wojewódzki Szpital
Specjalistyczny
im. K. Dłuskiego
ul. Żurawia, 14 15-540 Białystok
tel./fax 085 741 69 21
kierownik kliniki:
prof. dr hab. med.
Robert Flisiak
prof. dr hab.
Danuta Prokopowicz
dr Tadeusz Wojciech Łapiński
doc. dr hab. Anatol Panasiuk
e-mail: [email protected]
êPraktyka prywatna
dr Tadeusz Wojciech Łapiński
Centrum Medyczne
Białystok, ul. Niedźwiedzia 69
(gabinet 104)
tel. 085 740 94 91
tel. kom. 604 651 709
e-mail: [email protected]
êPraktyka prywatna
doc. dr hab. Anatol Panasiuk
ul. Leszczynowa 17,
Białystok-Grabówka
tel. kom. 605 134 720
e-mail: [email protected]
www.panasiuk.pl
7DA:Hï6L>:8
êPoradnia Chorób Zakaźnych
ul. Jeleniogórska 4,
59-700 Bolesławiec
tel. 075 738 01 20
ordynator dr Jan Hałubiec
7N9<DHO8O
êWojewódzki Szpital
Obserwacyjno-Zakaźny
ul. św. Floriana 12,
85-030 Bydgoszcz
êKatedra i Klinika
Chorób Zakaźnych AM
kierownik:
prof. dr hab. med.
Waldemar Halota
prof. dr hab. med.
Małgorzata Pawłowska
tel. 052 325 56 05
fax 052 345 71 95
e-mail: [email protected]
7NIDB
êSzpital Specjalistyczny nr 1
ul. Legionów 49
41-902 Bytom
Oddział Obserwacyjno-Zakaźny i Hepatologii Zakaźnej
p.o. ordynatora oddziału:
dr n.med. Lucjan Kępa
tel. 032 281 92 41 (do 45)
êPoradnia Wirusowego
Zapalenia Wątroby
przy Szpitalu
Specjalistycznym nr 1
kierownik:
dr n.med. Andrzej Dziambor
8=:ïB
êSamodzielny Publiczny
Wojewódzki Szpital
Specjalistyczny
Poradnia Chorób Zakaźnych
ul. Ceramiczna 1,
22-100 Chełm
dr Maria Kornas-Rypina
tel. 082 562 33 58
8=DGOâL
êSzpital Specjalistyczny
Oddział Obserwacyjno-Zakaźny
Poradnia Hepatologiczna
ul. Zjednoczenia 10,
41-500 Chorzów
dr Ewa Janczewska-Kazek
doc. Włodzimierz Mazur
tel. 032 349 93 88 lub 349 93 17
8>:8=6CâL
êSzpital Wojewódzki
Oddział Chorób Zakaźnych
ul. Powstańców
Wielkopolskich 2,
06-413 Ciechanów
dr Dariusz Goryszewski
tel. 023 673 03 42
8>:HONC
êOddział Obserwacyjno-Zakaźny Szpitala nr 2 (ZOZ)
ul. Katowicka 1,
43-400 Cieszyn
ordynator:
dr Bronisława Szlauer
tel. 033 852 05 46 wew. 162
Poradnia Hepatologiczna
wew. 140
8O–HID8=DL6
êWojewódzki Szpital
Zespolony ul. PCK 1,
42-200 Częstochowa
Oddział Zakaźny i Poradnia
Hepatologiczna
dr Marian Sikora
tel. 034 325 26 11 i 325 26 19
9x7GDL6
I6GCDLH@6
êSzpital im. S. Patrycego
Oddział Obserwacyjno-Zakaźny
ul. Szpitalna 1,
33-200 Dąbrowa Tarnowska
dr Zbigniew Martyka
tel. 014 642 28 31,
Oddział Obserwacyjno-Zakaźny
ul. Krakowska 91,
39-200 Dębica
dr Teresa Brzostek
tel. 014 670 36 21
im. K. Gibińskiego Śląskiego
Uniwersytetu Medycznego
ul. Medyków 14,
40-752 Katowice
kierownik:
prof. dr hab. Marek Hartleb
dr Michał Petelenz
dr Joanna Musialik
tel. 032 789 40 00 (centrala),
tel. 032 789 40 34 (poradnia)
www.csk.katowice.pl
:A7Ax<
êSzpital im. Jana Pawła II
@>:A8:
êWojewódzki Szpital
fax 014 642 27 14
e-mail: [email protected]
9–7>86
êSzpital Miejski (ZOZ)
Oddział Zakaźny
ul. Żeromskiego 22,
22-300 Elbląg
ordynator oddziału zakaźnego:
dr Elżbieta Hajer
tel. 055 230 42 30,
230 42 58, wew. 212
:ï@
êSamodzielny Niepubliczny
ZOZ Vita
ul. Kochanowskiego 68A,
10-300 Ełk
dr Iwona Mierzejewska
dr Krzysztof Kropiwnicki
tel. 087 620 05 45
<96µH@
êPomorskie Centrum Chorób
Zakaźnych i Gruźlicy
Klinika Chorób Zakaźnych AM
ul. Smoluchowskiego 18,
80-214 Gdańsk
kierownik:
dr med. Tomasz Smiatacz
dr Krystyna Witczak-Malinowska,
dr Krystyna Malanowicz-Świerczyńska
tel. 058 341 28 87 sekretariat
www.pcchz.pl
<>îN8@D
êSamodzielny Publiczny ZOZ
ul. Warszawska 41,
11-500 Giżycko
dr Anna Lachowicz-Wawrzyniak
tel. 087 428 52 71 wew. 351
<DGOâL
L>:A@DEDAH@>
êSP Szpital Wojewódzki
Oddział Chorób Zakaźnych
Poradnia Chorób Wątroby
ul. Walczaka 42,
66-400 Gorzów Wielkopolski
dr Teresa Trajgis
dr Leszek Kwiatkowski
tel. 095 732 20 41
@6IDL>8:
êOddział Gastroenterologii SP
Centralny Szpital Kliniczny
Zespolony
Oddział Obserwacyjno-Zakaźny
ul. Radiowa 7,
25-317 Kielce
ordynator:
dr n.med. Wiesław Kryczka
tel. 041 363 71 34
e-mail: [email protected]
@DC>C
êWojewódzki Szpital
Zespolony
Oddział Chorób Zakaźnych
ul. Wyszyńskiego 1,
62-510 Konin
dr Rafał Krygier
dr Barbara Pietrow
dr Kamila Janicka
tel. 063 240 44 92 (poradnia)
@DHO6A>C
êSzpital Wojewódzki
Oddział Obserwacyjno-Zakaźny
ul. Chałubińskiego 7,
75-581 Koszalin
ordynator: dr Jacek Wróblewski
tel. 094 348 81 61 – ordynator
tel. 094 348 82 92
@G6@âL
êWojewódzkie Centrum
Diagnostyki i Terapii
Wirusowych Zapaleń Wątroby
i Hepatologii z Poradnią
Specjalistyczną i Oddziałem
Wirusowego Zapalenia
Wątroby i Hepatologii
ul. Prądnicka 80,
31-202 Kraków
kierownik:
Barbara Baka-Ćwierz
zastępca kierownika:
Jolanta Hojoł-Wróbel
tel./fax 012 614 22 73 sekretariat
tel. 012 614 22 80, (rejestracja
poradni)
tel. 012 614 22 82
(dyżurka lekarska, oddział)
êKlinika Chorób Zakaźnych
i Hepatologii, Szpital
Uniwersytecki
ul. Śniadeckich 5,
31-531 Kraków
kierownik:
prof. dr hab. n.med.
Tomasz Mach
tel. 012 424 73 40 (recepcja)
tel. 012 424 73 55
tel. 012 424 73 60 (poradnia)
êSzpital Specjalistyczny
im. S. Żeromskiego
Oddział Obserwacyjno-Zakaźny
os. Na Skarpie 66,
31-913 Kraków
dr n.med. Barbara Postawa-Kłosińska
tel. 012 644 01 44
êPoradnia Chorób Zakaźnych
dla Dorosłych
wew. 502 czynny pn.–pt. 9–12
Gabinet Hepatologiczny
czynny:
pon. 7–17.30, wt. 7– 20,
śr. 10–20, czw. 7–20
êV Wojskowy Szpital Kliniczny
z Polikliniką
Oddział Obserwacyjno-Zakaźny
ul. Wrocławska 1/3,
30-901 Kraków
tel. 012 630 83 24 lub 42
kierownik: dr Artur Lipczyński
AJ7A>C
êSamodzielny Publiczny
Szpital Wojewódzki
im. Jana Bożego
Katedra i Klinika Chorób
Zakaźnych
ul. Biernackiego 9,
20-089 Lublin
kierownik:
prof. Roma Modrzewska
dr Anna Łyczak
tel. 081 740 56 29, 081 740 27 00,
tel. 081 740 82 71 (przychodnia)
www.top.lublin.pl/janbozy
ï6µ8JI
êSzpital Miejski (ZOZ)
ul. Paderewskiego 5,
37-100 Łańcut
dr Jerzy Sieklucki
tel. 017 224 02 92
ïâ9ƒ
êSpecjalistyczny Szpital
Wojewódzki im. Biegańskiego
Klinika Obserwacyjno-Zakaźna UM
ul. Kniaziewicza 1/5,
91-347 Łódź
ordynator:
prof. dr hab. med.
Daniela Dworniak
tel. 042 251 61 82
Oddział Chorób Zakaźnych,
Tropikalnych i Pasożytniczych
Katedra i Klinika Chorób
Zakaźnych AM
).
prof. dr hab. med.
Jan Kuydowwicz
tel. 042 251 61 82
ïJ@âL
êPoradnia Chorób Zakaźnych
al. Kościuszki 2,
21-400 Łuków,
tel. 025 798 96 25
ordynator: dr Bożena Gajownik
dr Jolanta Fornal
B>:A:8
êSzpital Powiatowy
im. Edmunda Biernackiego
Oddział Obserwacyjno-Zakaźny
Poradnia Chorób Zakaźnych
ul. Żeromskiego 22,
39-300 Mielec
dr Józef Sznajder
tel. 017 78 00 378
www.zoz.mielec.pl
DAHOINC
êPoradnia Hepatologiczna
ul. Żołnierska 16 a,
10-561 Olsztyn
tel. 089 538 64 86
êWojewódzki Szpital
Specjalistyczny
ul. Żołnierska 18,
10-561 Olsztyn
dr Jolanta Citko
tel. 089 538 65 99
DEDA:
êSzpital Wojewódzki
Oddział Zakaźny/Poradnia
Hepatologiczna
ul. Kośnego 53,
45-372 Opole
ordynator: dr Wiesława Błudzin
tel. 077 443 30 64
DHIGDï–@6
êPoradnia Chorób Zakaźnych
ul. Sienkiewicza 56,
07-409 Ostrołęka
tel. 029 765 12 77
ordynator:
dr Małgorzata Giżycka
tel. 029 765 13 93
EïD8@
êWojewódzki Szpital
Zespolony
Oddział Chorób Zakaźnych
ul. Medyczna 19,
09-400 Płock
dr Małgorzata Galon
tel. 024 364 62 13 (pokój
lekarski)
EDOC6µ
êWojewódzki Szpital
im. Strusia (ZOZ Stare Miasto)
Klinika Chorób Zakaźnych AM
Wojewódzka Poradnia WZW
ul. św. Wincentego 2,
61-003 Poznań
kierownik: prof. dr hab. med.
Jacek Juszczyk
tel. 061 877 36 71
(centrala szpitala)
tel. 061 879 02 56
(sekretariat prof. Juszczyka)
kierownik Poradni WZW:
dr Iwona Bereszyńska
tel. 061 877 36 87
êPoradnia WZW
Bamberski Dwór
(kontrakt z NFZ i prywatnie)
ul. św. Wawrzyńca 11,
60-539 Poznań
rejestracja: tel. 061 848 14 10
w godz. 8–20
dr Iwona Bereszyńska
przyjmuje:
poniedziałki: 16.30–18.30,
piątki: 15.30–17.30
êprof. Jacek Juszczyk
przyjmuje prywatnie:
Przychodnia Arsmedica
ul. Podgórna 4,
61-829 Poznań
tel. 061 852 81 08
EGO:ƒB>:GDLD
êGabinet Prywatny
ul. Rynkowa 63,
62-081 Przeźmierowo
dr Iwona Bereszyńska
tel. 061 816 39 00
[email protected]
EJï6LN
êSzpital Miejski Oddział
Chorób Zakaźnych
ul. Bema 1,
24-100 Puławy
dr Tomasz Piekos
tel. 081 886 42 91
G68>7âGO
êSzpital Zakaźny w Raciborzu
ul. Bema 5,
47-411 Racibórz
ordynator:
dr n.med. Iwona Olszok
tel. 032 755 53 70
êPoradnia Hepatologiczna
ul. Gamowska 3,
47-400 Racibórz
tel. 032 755 50 25 (rejestracja)
tel. 032 755 50 26 (kierownik)
G69DB
êRadomski Szpital
Specjalistyczny
Oddział Zakaźny
ul. Tochtermana 1,
26-600 Radom
dr Grzegorz Stolarek
tel. 048 361 52 23
GO:HOâL
êWojewódzka Przychodnia
Specjalistyczna
Poradnia Hepatologiczna
ul. Lwowska 60,
35-301 Rzeszów
dr Janusz Kaliszczak
tel. 017 866 40 00
(centrala szpitala)
(rejestracja wew. 444)
i 017 866 44 28, środy 15–18
(także dzieci od 15. roku życia.
Osoby wstępnie kwalifikowane
do terapii przeciwwirusowej
przy hepatitis C odsyłane są
w celu diagnostyki do Łańcuta).
H6CD@
êSzpital SPZOZ
Oddział Chorób Zakaźnych
ul. 800-lecia 26,
38-500 Sanok
tel. 013 465 62 45 (pokój lek.)
Elżbieta Jurasz
Renata Kornasiewicz-Dubiel
kierownik:
Stanisława Warzycha
www.zozsanok.pl
êPoradnia Chorób Zakaźnych
tel. 013 465 62 42
czynna od poniedziałku
do piątku
od 11 do 13;
leczeni interferonem
przyjmowani są:
we wtorki
(Renata Kornasiewicz-Dubiel)
i czwartki
(Elżbieta Jurasz)
od 8 do 13
HO8O:8>C
êPomorska Akademia
Medyczna
Oddział Hepatologiczny
Klinika Chorób Zakaźnych
ul. Arkońska 4,
71-455 Szczecin
kierownik:
prof. Anna Boroń-Kaczmarska
tel. 091 431 62 42 (sekretariat)
e-mail: [email protected]
êPoradnia WZW
ul. Arkońska 4,
71-455 Szczecin
kierownik:
dr hab. Marta Wawrzynowicz-Syczewska
tel. 091 454 10 07
êHepatologiczny
Punkt Konsultacyjny
środy i czwartki 11–13
dr Anita Wnuk
i dr hab. Marta Wawrzynowicz-Syczewska
ul. Broniewskiego 12,
71-455 Szczecin
tel. 091 454 10 07 w. 442 lub 445
(rejestracja) i 454 24 50
e-mail [email protected],
[email protected]
IDGJµ
êWojewódzki Szpital
Obserwacyjno-Zakaźny
ul. Krasińskiego 4/4A,
87-100 Toruń
ordynator:
dr Elżbieta Strawińska
tel. 056 658 25 60
dr Bożena Balewska-Hildebrandt
tel. 056 658 25 07
tel. 056 622 10 92
IN8=N
êWojewódzki Szpital
Specjalistyczny nr 1
im. prof. Józefa Gasińskiego
ul. Edukacji 102,
43-100 Tychy
dr Tomasz Macura
tel. 032 325 43 03
L6ï7GON8=
êPoradnia Chorób Zakaźnych
ul. Stefana Batorego 4,
58-300 Wałbrzych
tel. 074 648 98 84
ordynator:
dr Krystyna Augustyniak
L6ï8O
ê107 Szpital Wojskowy
z Przychodnią
Oddział Zakaźny
ordynator: dr Mariusz Mróz
ul. Kołobrzeska 44,
78-600 Wałcz
tel. 067 250 29 11
(pok. ordynatora)
tel. 067 259 29 12
(pok. pielęgniarek)
www.107sw.mil.pl
L6GHO6L6
êWojewódzki Szpital Zakaźny
Klinika Hepatologii i Nabytych
Niedoborów Odporności AM
ul. Wolska 37,
01-201 Warszawa
konsultant krajowy:
dr hab. Andrzej Horban
kierownik: dr hab.
Alicja Wiercińska-Drapało
tel. 022 33 55 352
(centrala szpitala)
êOddział Dzienny Szpitala
Zakaźnego
dr Hanna Berak
tel. 022 33 55 352
êWojskowy Instytut Medyczny
Klinika Chorób Infekcyjnych
i Alergologii
ul. Szaserów 128,
00-909 Warszawa
tel. 022 681 61 99, 022 681 75 19
prof. Jerzy Kruszewski
dr Marek Dudziak
Poradnia Chorób Zakaźnych
dr Iwona Suchecka
êCentralny Szpital Kliniczny
MSWiA Oddział Chorób
Wewnętrznych i Hepatologii
ul. Wołoska 137,
02-507 Warszawa
ordynator: dr Andrzej Gietka
tel. 022 602 18 50
LGD8ï6L
êWojewódzki Szpital
Specjalistyczny
im. J. Gromkowskiego
Klinika Chorób Zakaźnych AM
ul. Koszarowa 5,
51-149 Wrocław
prof. Andrzej Gładysz
prof. Krzysztof Simon
tel. 071 326 13 25 w. 249
dr Małgorzata Inglot
e-mail: [email protected]
dr Jacek Gąsiorowski
e-mail: [email protected]
(do kliniki)
www.gromkowski.republika.pl
êPrzychodnia KARMED
Prywatna Praktyka Lekarska
Konsultacje Hepatologiczne
lek. med. Grzegorz Madej
ul. Bończyka 20,
51-138 Wrocław
NZOZ KAR-MED, gabinet nr 38
czynna w poniedziałki
i czwartki po uprzedniej
rejestracji telefonicznej
tel. 0501 357 714
O>:ADC6<âG6
êPoradnia Chorób Zakaźnych
w Zielonej Górze
ul. Wazów 42,
65-044 Zielona Góra
tel. 068 452 77 78
dr Jacek Smykał,
dr Waldemar Szymański
*%
O6EDL>:9O>
LC6HI–ECNB
CJB:GO:###
ABC pacjenta:
ow y
Zespół wątrobowo-nerk
67:869D
O9GDL>6
redakcja magazynu
ul. Genewska 37, 03-940 Warszawa
tel./faks 0-22 617 93 23, 617 93 86
redaktor naczelna
Beata Zimnicka
[email protected]
sekretarz redakcji
Andrzej Opala
[email protected]
ABC pacjenta:
órka
Intera kcje w ir us – kom
redakcja
Ewa Koperska, Sylwia Omiotek,
Karolina Szmytko,
Anna Woźniakowska
dyrektor artystyczny
Dennis Wojda
opracowanie graficzne
Andrzej Gutkowski
biuro reklamy
Anna Mocior
[email protected]
Twój ruch:
Taniec zmysłów
wydawca
Direct Publishing Group Sp. z o.o.
ul. Genewska 37, 03-940 Warszawa
www.dp-group.com.pl
dyrektor generalny
Michał Sztand
dyrektor projektu
Agnieszka Ziółkowska-Szulczyk
druk: Miller Druk
Magazyn powstał dzięki wsparciu
firmy Roche Polska
Zdjęcie na okładce: Stockxpert
U
J
A
Z
D
O
R
IM
O
W
S
W
Y
N
Y
JED
B
KWARTALNIK DLA OSEÓ
H
IC
K
IS
L
B
H
IC
I
K
R
E
N
I
M
A
Z CHOROB
CIEKAWE
KULTURALNY
DY SPECJALISTÓW + KĄCIK
RA
PO
+
IE
EP
CZ
SZ
ZE
PR
O
ZYSTKO
ARTYKUŁY MEDYCZNE + WS
MAGAZYN DLA OSÓB Z CHO
ROBAMI NEREK I ICH BLIS
KICH
KICH
/
27/:7H
¹•3
C@=2
/
2
EGE7/
>=
2@