Diagnoza i analiza problemu w ramach projektu
Transkrypt
Diagnoza i analiza problemu w ramach projektu
Raport Diagnoza i analiza problemu w ramach projektu „Model Innowacyjnych Metod Dydaktycznych w szkolnictwie zawodowym skutecznym elementem procesu dydaktycznego” __________________________________________________________________________ Projekt: „Model Innowacyjnych Metod Dydaktycznych w szkolnictwie zawodowym skutecznym elementem procesu dydaktycznego” Priorytet IX. Rozwój wykształcenia i kompetencji w regionach Działanie 9.6. Projekty innowacyjne Program Operacyjny Kapitał Ludzki Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Skuteczna edukacja zawodowa jest jednym z priorytetowych zadań polityki oświatowej państwa. Dotychczasowy system edukacji zbudowany jest na następujących założeniach: Wszyscy ludzie otrzymują od szkoły ten sam, jednorodny zasób wiedzy do opanowania; Wiedza podzielona jest na obszary, zwane przedmiotami, zgodnie z tradycją akademicką Co 45 minut, każdy mózg, niezależnie od swoich właściwości, musi przeskakiwać do innego obszaru; Szkoła ocenia poziom opanowania wiedzy każdego ucznia, w każdym z obszarów. Uzyskane oceny są najważniejszym wyznacznikiem efektów pracy ucznia, nauczyciela i szkoły; Taki model, który został ukształtowany w XIX wieku coraz bardziej rozmija się z rzeczywistymi potrzebami współczesnego człowieka i społeczeństwa. Konieczne jest przeprowadzenie w systemie edukacji zawodowej takich zmian, aby wiedza i umiejętności nabywane w procesie kształcenia umożliwiały osobom uczącym się odnalezienie swojego miejsca na rynku pracy zgodnie z potwierdzonymi kwalifikacjami, jak najbliższymi zapotrzebowaniu pracodawców. Aby zmienić negatywne nastawienie szkoła zawodowa musi stać się szkołą pozytywnego wyboru, w której kształcenie ogólne jest tak samo ważne jak kształcenie zawodowe. Tylko integracja obu nurtów kształcenia – ogólnego i zawodowego – odpowiadająca potrzebom osób uczących się, umożliwi wyposażenie uczniów w kompetencje kluczowe i da im rzetelne przygotowanie zawodowe. Obowiązujący system kształcenia powinien umożliwić zwiększenie poziomu mobilności zawodowej Polaków oraz powiązanie systemu kształcenia zawodowego z rynkiem pracy. W celu podniesienia poziomu kształcenia instytucje szkoleniowe i doradcze od lat podejmują próby wprowadzenia do szkoły nowoczesnych metod nauczania. Organizowane są szkolenia, kursy, warsztaty i lekcje otwarte dające możliwość poszerzania wiedzy i umiejętności nauczycieli w zakresie nowoczesnych i innowacyjnych metod prowadzenia procesu __________________________________________________________________________ Projekt: „Model Innowacyjnych Metod Dydaktycznych w szkolnictwie zawodowym skutecznym elementem procesu dydaktycznego” Priorytet IX. Rozwój wykształcenia i kompetencji w regionach Działanie 9.6. Projekty innowacyjne Program Operacyjny Kapitał Ludzki Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego dydaktycznego. Mimo podejmowanych działań wyniki egzaminów zewnętrznych w subregionie konińskim są niezadawalające. Szczególnie niepokoi niska zdawalność egzaminów zawodowych w technikach. Szukając przyczyn występującego zjawiska przeprowadzono pogłębioną jego analizę. Celem podjętego działania była diagnoza dotycząca stosowania nowoczesnych metod nauczania w procesie edukacyjnym w zakresie stosowania w praktyce metod aktywizujących w tym szczególnie metody projektu, oceniania wspierającego ucznia w rozwoju (ocenianie kształtujące, orientujące), a także kształcenia modułowego. Wybrane do diagnozy obszary stosowane w praktyce szkolnej dałyby uczniom możliwość rozwijania szeroko pojętych umiejętności oraz motywowałyby do rozwoju. Diagnoza miała także odpowiedzieć na pytanie, dlaczego nauczyciele mimo możliwości pozyskania wiedzy teoretycznej tak rzadko wykorzystują ją w praktyce. Interesowało nas również zdefiniowanie barier utrudniających wprowadzanie nowoczesnych metod realizacji procesu dydaktycznego, oraz gotowości środowiska szkolnego (nauczyciele, uczniowie) do przyjęcia zmian. W celu zachowania zasady triangulacji badania, a także zbadania stanu wiedzy użytkowników i ostatecznych odbiorców zostały przygotowane narzędzia diagnozy: kwestionariusz ankiety dla nauczycieli, kwestionariusz ankiety dla uczniów i formularz wywiadu (załącznik 1, 2, 3). Dobór i treść pytań wynikał z zakreślonych wcześniej obszarów diagnozy oraz miał na celu określenie dalszych kierunków prac projektowych. Pytania były głównie zamknięte w celu ułatwienia analizy ilościowej i prezentacji wyników w formie wykresów. W wyborze szkół kierowano się następującymi kryteriami: - liczebność oddziałów (najbardziej i najmniej liczna szkoła zawodowa w Koninie) - różnorodność typów szkół (technika, szkoły zawodowe, różne kierunki) - lokalizacja (jedna szkoła jest usytuowana w nowej części Konina, druga w starej) - różne warunki bazowe szkół - różny stopień zainteresowania gimnazjalistów podjęciem nauki w każdej ze szkół Do diagnozy wybrano dwie konińskie szkoły: Zespół Szkół Technicznych i Hutniczych w Koninie oraz Zespół Szkół im. Mikołaja Kopernika w Koninie. __________________________________________________________________________ Projekt: „Model Innowacyjnych Metod Dydaktycznych w szkolnictwie zawodowym skutecznym elementem procesu dydaktycznego” Priorytet IX. Rozwój wykształcenia i kompetencji w regionach Działanie 9.6. Projekty innowacyjne Program Operacyjny Kapitał Ludzki Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego W kwietniu 2011 roku przed ankietowaniem nastąpiła standaryzacja narzędzi w celu podniesienia efektywności badania. Diagnozą zostało objętych 20 nauczycieli (14 kobiet i 6 mężczyzn) i 20 uczniów. Po ustaleniach z dyrekcjami szkół do diagnozy zostało wytypowanych 20 nauczycieli, po 10 z każdej szkoły z uwzględnieniem nauczycieli przedmiotów ogólnokształcących i zawodowych, kryterium wyboru uczniów to nauka w drugiej lub trzeciej klasie technikum. Ankietowanie przeprowadzono równolegle w obu szkołach 13 maja 2011 roku, Natomiast wywiad przeprowadzono 23 maja 2011 roku. Formularz ankiety dla nauczycieli zawierał 17 pytań zamkniętych i otwartych uwzględniających tematykę wszystkich 4 obszarów diagnozy: metod aktywizujących, metody projektu, oceniania wspierającego rozwój ucznia i kształcenia modułowego. Zgodnie z zasadą prowadzenia badań w tych samych obszarach tematycznych sformułowano pytania w formularzu ankiety skierowanej do uczniów. Formularz ten zawierał 12 pytań otwartych i zamkniętych. Po przeprowadzeniu ankietowania w celu doprecyzowania odpowiedzi w ankietach przeprowadzono wywiad bezpośredni. Formularz wywiadu zawierał 4 pytania. Po przeprowadzonym ankietowaniu i wywiadzie bezpośrednim dokonano analizy ilościowej i jakościowej otrzymanych wyników. __________________________________________________________________________ Projekt: „Model Innowacyjnych Metod Dydaktycznych w szkolnictwie zawodowym skutecznym elementem procesu dydaktycznego” Priorytet IX. Rozwój wykształcenia i kompetencji w regionach Działanie 9.6. Projekty innowacyjne Program Operacyjny Kapitał Ludzki Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego I. Analiza ilościowa i jakościowa przeprowadzonej diagnozy: 1. Metody aktywizujące Ankieta dla nauczycieli Czy brała/brał Pani/Pan aktywizujących? a) b) udział w szkoleniach Tak Nie brak odpowiedzi dotyczących 16 3 1 stosowania metod 80% 15% 5% 18 16 14 12 10 8 6 4 2 0 tak nie brak odpowiedzi Z odpowiedzi wynika, że 80% ankietowanych nauczycieli uczestniczyło w szkoleniach na temat metod aktywizujących, więc powinno je znać. Jednak trzy odpowiedzi negatywne i brak odpowiedzi w jednej ankiecie świadczą o tym, że część nauczycieli (20%) nigdy nie doskonaliła swojej wiedzy i umiejętności na temat metod, które wszyscy powinni stosować w pracy zawodowej. Jakie metody aktywizujące stosuje Pani/Pan w pracy dydaktycznej? Proszę wymienić. 1. metoda projektów 9 18,75% 2. praca w grupach 7 14,58% 3. burza mózgów 6 12,50% 1. dyskusja 5 10,41% 2. metaplan 3 6,25% 3. prezentacja 2 4,16% 4. dyskusja panelowa 2 4,16% 5. inscenizacja 2 4,16% 6. wykorzystanie dostępnych materiałów, 2 4,16% __________________________________________________________________________ Projekt: „Model Innowacyjnych Metod Dydaktycznych w szkolnictwie zawodowym skutecznym elementem procesu dydaktycznego” Priorytet IX. Rozwój wykształcenia i kompetencji w regionach Działanie 9.6. Projekty innowacyjne Program Operacyjny Kapitał Ludzki Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. multimedialnego wyposażenia szkoły (komputer, DVD) rozmowy kierowane warsztaty gry dydaktyczne symulacje pytania problemowe analiza problemu plan dodatkowe punkty i procenty w ocenianiu metody kształtujące umiejętność argumentowania brak odpowiedzi 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 2,08% 2,08% 2,08% 2,08% 2,08% 2,08% 2,08% 2,08% 2,08% 2,08% 10 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 Spośród 17 wymienionych w pytaniu przykładów 3 z nich są błędne merytorycznie i nie dotyczą metod aktywizujących, ale form pracy i sposobów oceniania. Również trzy przykłady są na tyle nieprecyzyjne i ogólnikowe, że nie można wywnioskować, o jakie metody ankietowanemu konkretnie chodzi. To nasuwa wniosek, że ponad 30% ankietowanych nie zna metod aktywizujących lub posiada na ich temat błędną wiedzę, albo też ta wiedza jest niepełna. Odpowiedzi poprawne merytorycznie wskazują, że metoda projektu, uważana za jedną z najefektywniejszych w nauczaniu, jest stosowana zaledwie przez 45% ankietowanych nauczycieli. Liczba przykładów innych metod jest ograniczona tylko do kilku najbardziej popularnych, podczas gdy obecnie można wyróżnić kilkadziesiąt metod aktywizujących. Częstotliwość wymieniania niektórych metod (metaplan, gry dydaktyczne, symulacje, warsztaty, __________________________________________________________________________ Projekt: „Model Innowacyjnych Metod Dydaktycznych w szkolnictwie zawodowym skutecznym elementem procesu dydaktycznego” Priorytet IX. Rozwój wykształcenia i kompetencji w regionach Działanie 9.6. Projekty innowacyjne Program Operacyjny Kapitał Ludzki Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego pytania problemowe, analiza problemu) wskazuje także, że są one stosowane przez pojedynczych nauczycieli, a nie powszechnie. Odpowiedzi udzielone na powyższe pytanie pokazują, że nie wszyscy nauczyciele wiedzą, jakie są metody aktywizujące, i nie wszyscy je stosują. Warsztat metodyczny jest mało zróżnicowany, ograniczony do niewielkiej ilości stosowanych metod aktywizujących. Odpowiedzi na to pytanie są częściowo niespójne z odpowiedziami na pytanie nr. 1. To pozwala wnioskować, że część nauczycieli (około 10%) mimo uczestnictwa w szkoleniach o metodach aktywizujących nie posiada na ich temat wystarczającej wiedzy lub jej nie wykorzystuje. Jak często stosuje Pani/Pan metody aktywizujące? Proszę podkreślić właściwą odpowiedź. a) b) c) d) bardzo często często czasami sporadycznie 4 6 8 2 20% 30% 40% 10% 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0 bardzo często często czasami sporadycznie Z odpowiedzi wynika, że wszyscy ankietowani stosują metody aktywizujące, ale tylko 50% nauczycieli wykorzystuje je często. Natomiast drugie 50% stosuje zbyt rzadko. Jest to niespójne z odpowiedziami na poprzednie dwa pytania, ponieważ z nich wynikało, że przynajmniej jeden z respondentów nie stosuje określonych metod. __________________________________________________________________________ Projekt: „Model Innowacyjnych Metod Dydaktycznych w szkolnictwie zawodowym skutecznym elementem procesu dydaktycznego” Priorytet IX. Rozwój wykształcenia i kompetencji w regionach Działanie 9.6. Projekty innowacyjne Program Operacyjny Kapitał Ludzki Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Które z metod aktywizujących uważa w swojej pracy zawodowej? Dlaczego? Pani/Pan za najbardziej przydatne 1. praca w grupach 6 46,15% 2. metoda projektu 5 38,46% 3. dyskusja 5 38,46% 4. 5. 6. prezentacja rozmowy kierowane symulacje 1 1 1 7,69% 7,69% 7,69% 7. 8. inscenizacje metody kształtujące umiejętność argumentowania ocenianie prac dodatkowych zasoby Internetu zadania na lekcji trudno powiedzieć/zależy od zespołu klasowego brak odpowiedzi 1 1 7,69% 7,69% - pobudza naturalne umiejętności uczniów (1) rozwija twórczo/ rozwija kreatywność (3) - uczy poprzez ćwiczenia- praktykę (1) - brak uzasadnienia (2) - pozwalana głębsze poznanie zagadnień dotyczących przekazywanego materiału (1) - pobudza kreatywność (1) - uczy poprzez ćwiczenia- praktykę (1) - brak uzasadnienia (3) - pobudza uczniów do twórczego myślenia/pobudza kreatywność (2) - wyzwala pozytywne emocje (1) - uczy myślenia (2) - brak uzasadnienia (1) - brak uzasadnienia - brak uzasadnienia - motywuje do zdobywania szerszej wiedzy, uczniowie z chęcią pracują, wykazują inicjatywę - brak uzasadnienia - brak uzasadnienia 1 7,69% - brak uzasadnienia 1 1 2 7,69% 7,69% 15,38% - brak uzasadnienia - brak uzasadnienia - brak uzasadnienia 1 7,69% - brak uzasadnienia 9. 10. 11. 12. 13. __________________________________________________________________________ Projekt: „Model Innowacyjnych Metod Dydaktycznych w szkolnictwie zawodowym skutecznym elementem procesu dydaktycznego” Priorytet IX. Rozwój wykształcenia i kompetencji w regionach Działanie 9.6. Projekty innowacyjne Program Operacyjny Kapitał Ludzki Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 7 6 5 4 3 2 1 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 Uzasadnienia dotyczące poprawnie wymienionych metod są trafne. Jednak w przypadku niektórych odpowiedzi (ocenianie prac dodatkowych, zasoby Internetu, ocenianie prac na lekcji) nie można mówić o poprawności merytorycznej. Ponad połowa odpowiedzi nie została też uzasadniona, więc nasuwa się wniosek, że metody aktywizujące są często stosowane przypadkowo, bez wcześniejszego przemyślenia ich celowości i planowania w dłuższej perspektywie. Jakie trudności dostrzega Pani/Pan w stosowaniu metod aktywizujących? 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. liczne klasy brak czasu/ ograniczenie czasowe zbyt dużo materiału do zrealizowania mała ilość godzin w cyklu nauczania przedmiotu problemy z planem zajęć (zajęcia w różnych salach) praca zmianowa (godziny popołudniowe) problemy z dostępem do Internetu utrzymanie dyscypliny w klasie często burzy tok lekcji leniwy uczeń/ brak ochoty do nauki brak zainteresowania ze strony uczniów brak wymaganej wiedzy u uczniów nie zawsze pomagają w odpowiedziach wymagają większego czasu i dużego zaangażowania nauczyciela i ucznia brak odpowiedzi 4 4 1 1 1 1 1 1 1 2 1 1 1 1 26,66% 26,66% 6,66% 6,66% 6,66% 6,66% 6,66% 6,66% 6,66% 13,33% 6,66% 6,66% 6,66% 6,66% 2 13,33% __________________________________________________________________________ Projekt: „Model Innowacyjnych Metod Dydaktycznych w szkolnictwie zawodowym skutecznym elementem procesu dydaktycznego” Priorytet IX. Rozwój wykształcenia i kompetencji w regionach Działanie 9.6. Projekty innowacyjne Program Operacyjny Kapitał Ludzki Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 4,5 4 3,5 3 2,5 2 1,5 1 0,5 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 Odpowiedzi pokazują, że najczęstsze przyczyny niestosowania metod aktywizujących mają charakter pozamerytoryczny. Respondenci wskazują na niesprzyjającą organizację pracy szkoły (liczne klasy, dwuzmianowość, zajęcia w różnych salach). Jako trudności wskazują też niewłaściwe zachowania uczniów, brak wiedzy. Takie uzasadnienia świadczą o niewłaściwej organizacji pracy na lekcjach lub o błędnym przekonaniu nauczycieli, że stosowanie metod wymaga szczególnych warunków i wyjątkowo długiego czasu. To również świadczy o niewystarczającej znajomości metod i zasad ich stosowania, ponieważ właśnie metody aktywizujące pobudzają uczniów do aktywności i zainteresowania się omawianym zagadnieniem. Ankieta dla uczniów Czy brałaś/brałeś udział w kursach szybkiego czytania/notowania lub treningach pamięci? a) b) tak nie 2 18 10% 90% __________________________________________________________________________ Projekt: „Model Innowacyjnych Metod Dydaktycznych w szkolnictwie zawodowym skutecznym elementem procesu dydaktycznego” Priorytet IX. Rozwój wykształcenia i kompetencji w regionach Działanie 9.6. Projekty innowacyjne Program Operacyjny Kapitał Ludzki Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 20 18 16 14 12 10 8 6 4 2 0 tak nie Wymień, jakie metody uczenia się stosujesz, przygotowując się do lekcji, sprawdzianów czy egzaminów. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. uczenie w myślach po cichu wypisując na duże arkusze uczony tekst/zapisywanie na kartkach/ na kolorowo uczenie się skojarzeniami wielokrotne czytanie tekstu, aby go zapamiętać czytanie czytanie ze zrozumieniem sporządzanie notatek uczenie się wzrokowe staram się najpierw zrozumieć to, czego się uczę uczenie pamięciowe powtarzanie materiału przeglądanie podręcznika/zeszytu 1 5 3,44% 17,24% 1 4 1 1 1 2 1 8 2 2 3,44% 13,79% 3,44% 3,44% 3,44% 6,89% 3,44% 27,58% 6,89% 6,89% __________________________________________________________________________ Projekt: „Model Innowacyjnych Metod Dydaktycznych w szkolnictwie zawodowym skutecznym elementem procesu dydaktycznego” Priorytet IX. Rozwój wykształcenia i kompetencji w regionach Działanie 9.6. Projekty innowacyjne Program Operacyjny Kapitał Ludzki Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 Wypowiedzi uczniów w pytaniach 1,2 świadczą o nikłej wiedzy na temat efektywnych metod uczenia się. Uczniowie uczą się w sposób tradycyjny, oparty na biernym zapamiętywaniu wiadomości. Tylko niektórzy wspomagają się metodami aktywnymi (czytanie ze zrozumieniem, notatki, zapisywanie dużych arkuszy na kolorowo- mapa pojęć). Z którymi wymienionymi niżej metodami pracy na lekcji spotkałeś/spotkałaś się? a) b) c) d) e) f) g) dyskusja burza mózgów diagram mapa pojęć obserwacja eksperyment prezentacja 17 9 4 2 7 6 17 19,76% 10,46% 4,65% 2,32% 8,13% 6,97% 19,76% h) inne lekcje multimedialne wykłady podanie notatki opracowania tematyczne 4 1 1 1 1 4,65% 1,16% 1,16% 1,16% 1,16% __________________________________________________________________________ Projekt: „Model Innowacyjnych Metod Dydaktycznych w szkolnictwie zawodowym skutecznym elementem procesu dydaktycznego” Priorytet IX. Rozwój wykształcenia i kompetencji w regionach Działanie 9.6. Projekty innowacyjne Program Operacyjny Kapitał Ludzki Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 18 16 14 12 10 8 6 4 2 0 a b c d e f g h Z wypowiedzi wynika, że na lekcjach są stosowane najczęściej dyskusja i burza mózgów oraz prezentacja. Popularność tej ostatniej jest zapewne związana z przygotowaniem do egzaminu maturalnego. Zaledwie dwie osoby wskazały mapę pojęć, co pokazuje, że uczniowie notują nadal w sposób tradycyjny, linearny, mało efektywny, lub nawet otrzymują gotowe notatki, co jest zupełnie nieefektywne. Jak często podkreślone przez Ciebie metody są stosowane na lekcjach? bardzo często często czasami sporadycznie a) b) c) d) 0 8 11 1 0% 40% 55% 5% 12 10 8 6 4 2 0 a b c d Z wypowiedzi wynika, że na lekcjach zbyt rzadko są stosowane metody aktywizujące, które podnoszą efektywność uczenia (się). __________________________________________________________________________ Projekt: „Model Innowacyjnych Metod Dydaktycznych w szkolnictwie zawodowym skutecznym elementem procesu dydaktycznego” Priorytet IX. Rozwój wykształcenia i kompetencji w regionach Działanie 9.6. Projekty innowacyjne Program Operacyjny Kapitał Ludzki Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Wywiad 1. Jakie wymierne efekty uzyskała/uzyskał Pani/Pan w wyniku szkoleń dotyczących stosowania metod aktywizujących? - zastosowanie metod - weryfikacja własnych metod x 2 - zastosowanie metod aktywizujących pod kątem efektów kształcenia - nie bardzo jakiekolwiek x 2 - wcale nie było - tak, w zakresie komunikacji - nie było wymiernych x2 Z odpowiedzi wynika, że część nauczycieli nie dostrzega żadnych wymiernych korzyści w stosowaniu metod aktywizujących, podczas gdy wiadomo, że są one efektywne. 2. Proszę o opinię: czy czasochłonne są procedury związane z przygotowaniem lekcji prowadzonych metodami aktywizującymi, czy samo przeprowadzenie lekcji? - po równo - bardziej przygotowanie x4 - dużo bardziej przygotowanie x4 - tylko przygotowanie Respondenci dostrzegają, że stosowanie metod aktywizujących wymaga od nauczyciela większego zaangażowania i dyscypliny. Można wnioskować, że jest to jedna z przyczyn zbyt rzadkiego ich stosowania. 3. Czy na rynku edukacyjnym są dostępne gotowe pomoce dydaktyczne do prowadzenia lekcji metodami aktywizującymi, w tym metodą projektu? - z przedmiotów zawodowych nie ma wcale x3 - z przedmiotów ogólnokształcących są i to do wyboru x2 - nie spotkałem - nie ma - dużo nie ma x3 4. Jakie gotowe pomoce dydaktyczne do prowadzenia lekcji metodami aktywizującymi, w tym metodą projektu wspomogłyby warsztat pracy nauczyciela i zwiększyły częstotliwość i efektywność takich zajęć? - przykładowe scenariusze, konspekty zajęć - szablony, wzory postępowania, etapy - płyty z oprogramowaniem, przykładami - pakiety multimedialne - filmy o przeprowadzonych wzorowo zajęciach - prezentacje multimedialne -pokazy instruktażowe __________________________________________________________________________ Projekt: „Model Innowacyjnych Metod Dydaktycznych w szkolnictwie zawodowym skutecznym elementem procesu dydaktycznego” Priorytet IX. Rozwój wykształcenia i kompetencji w regionach Działanie 9.6. Projekty innowacyjne Program Operacyjny Kapitał Ludzki Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Wnioski: Pomiędzy odpowiedziami na poszczególne pytania w ankietach dla nauczycieli nie ma pełnej spójności. Pomimo deklarowanej przez ankietowanych wiedzy na temat metod aktywizujących widać, że ta wiedza jest dalece niewystarczająca. Dobór metod i częstotliwość ich stosowania są również niewystarczające. Część nauczycieli jest sceptyczna i dostrzega więcej trudności niż korzyści w metodach aktywizujących. Tymczasem badania z ostatnich lat dowodzą wyraźnie, że efektywność procesu nauczania (uczenia się) wzrasta właśnie wtedy, gdy są one wykorzystywane w sposób przemyślany. Zasadne jest więc doskonalenie i uzupełnianie wiedzy o metodach aktywizujących, a także tworzenie materiałów dydaktycznych z konkretnymi przykładami zastosowania. Odpowiedzi uczniów potwierdzają spostrzeżenia wynikające z ankiet dla nauczycieli, że stosowanie metod aktywizujących w szkole jest zbyt rzadkie. Bierne metody nie tylko nie sprzyjają podnoszeniu jakości kształcenia, ale także nie uczą aktywności, poczucia odpowiedzialności za wyniki uczenia się i samodzielności. Uczeń, który nie potrafi uczyć się samodzielnie, nie będzie potrafił w przyszłości samodzielnie i skutecznie funkcjonować na rynku pracy. Na rynku edukacyjnym jest wiele pomocy dydaktycznych propagujących metody aktywizujące, także z przedmiotów zawodowych. Część respondentów jednak ich nie zna. W takim razie uzasadnione jest stworzenie publikacji, która stanowiłaby ich przegląd i pokazywała propozycje wykorzystania w pracy dydaktycznej. Powinna mieć ona charakter praktyczny i przedstawiać konkretne przykłady zastosowania. __________________________________________________________________________ Projekt: „Model Innowacyjnych Metod Dydaktycznych w szkolnictwie zawodowym skutecznym elementem procesu dydaktycznego” Priorytet IX. Rozwój wykształcenia i kompetencji w regionach Działanie 9.6. Projekty innowacyjne Program Operacyjny Kapitał Ludzki Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 2. Metoda projektu Ankieta dla nauczycieli Czy pracowała/pracował Pani/Pan metodą projektu? Jeśli tak, proszę określić ilość projektów w stosunku semestralnym. a) b) c) d) e) nigdy bardzo rzadko rzadko dość często często brak odpowiedzi 6 2 5 3 3 1 30% 10% 25% 15% 15% 5% 7 6 5 4 3 2 1 0 nigdy bardzo rzadko rzadko dość często często brak odpowiedzi Z udzielonych przez nauczycieli odpowiedzi wynika, że stosują oni metodę projektu na zajęciach bardzo rzadko, rzadko lub wręcz nigdy- 65% badanych. Nauczyciele odpowiadając na kolejne pytania uzasadniają taki wynik. Czy zna Pani/Pan zasady pracy projektowej? Jeśli tak, to gdzie, w jaki sposób Pani/Pan nauczyła/nauczył się pracy metodą projektu? a) b) nie tak 6 14 30% 70% - uczestnictwo w kursach i szkoleniach- bez uściślenia (4) - szkolenia Fundacji Młodzieżowej Przedsiębiorczości (2) - szkolenia Centrum Edukacji Obywatelskiej (1) - organizacja imprez okolicznościowych (1) - literatura fachowa (1) - w harcerstwie (1) - zajęcia języka polskiego (1) - brak uzasadnienia (4) __________________________________________________________________________ Projekt: „Model Innowacyjnych Metod Dydaktycznych w szkolnictwie zawodowym skutecznym elementem procesu dydaktycznego” Priorytet IX. Rozwój wykształcenia i kompetencji w regionach Działanie 9.6. Projekty innowacyjne Program Operacyjny Kapitał Ludzki Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 16 14 12 10 8 6 4 2 0 nie tak 70% nauczycieli twierdzi, że zna metodę, ale tylko 7 osób poznało ją podczas szkoleń a jedna z literatury fachowej. Wiele osób udzieliło wyjaśnienia, że poznało pracę metodą projektu na bazie własnego doświadczenia organizując imprezy, warsztaty itp. Dane te wskazują na nieprofesjonalną znajomość tematu przez respondentów, co podkreśla dodatkowo fakt, że cztery osoby nie podały okoliczności poznania zasad pracy tą metodą. Należy sądzić, że nauczyciele tej metody nie znają i nawet stosując na zajęciach robią to intuicyjnie. Czy uważa Pani/Pan pracę metodą projektu za potrzebną w zakresie nauczanego przedmiotu? a) tak 12 60% b) nie 5 25% brak odp. 3 15% - wspiera metodę teoretyczną (1) - uczy poprzez praktykę (1) - aktywizuje uczniów (2) - podnosi efekt kształcenia (1) - rozwija umiejętności uczniów (1) - pobudza kreatywność (1) - wzbogaca w doświadczenia (1) - pozwala opracować problem całościowo, szeroko (1) - uczy powiązań między przedmiotami (2) - budzi zainteresowanie przedmiotem (1) - inspiruje do własnej pracy (1) - brak uzasadnienia (1) - jest czasochłonna (1) - nie znam projektu (1) - mało jest godzin i ciężko jest wyrobić się z realizacją materiału nauczania (1) - nie (1) - brak uzasadnienia (1) __________________________________________________________________________ Projekt: „Model Innowacyjnych Metod Dydaktycznych w szkolnictwie zawodowym skutecznym elementem procesu dydaktycznego” Priorytet IX. Rozwój wykształcenia i kompetencji w regionach Działanie 9.6. Projekty innowacyjne Program Operacyjny Kapitał Ludzki Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 14 12 10 8 6 4 2 0 tak nie brak odpowiedzi Większość badanych – 60% twierdzi, że metodę projektu warto stosować ze względu na wiele walorów jak na przykład aktywizowanie ucznia, rozwijanie kreatywności czy też rozwijanie umiejętności łączenia wiedzy między-przedmiotowej. Niestety 25% do stosowania metody zraża fakt, że jest czasochłonna lub wpływa negatywnie na realizacje treści programowych. Ta sytuacja wynika z nieznajomości metody lub błędów w jej stosowaniu. Metoda nie zabiera czasu lekcyjnego, wręcz umożliwia lepsze jego wykorzystanie, subiektywne odczucie nauczycieli, którzy przyzwyczajeni są do metod podawczych powoduje brak zaufania do uczniów, którzy mogą pozyskać wiedzę z innych źródeł. Czy uważa Pani/Pan, że wprowadzenie pracy metodą projektu przyczyni się do wzrostu efektów kształcenia? a) b) tak nie 17 3 85% 15% __________________________________________________________________________ Projekt: „Model Innowacyjnych Metod Dydaktycznych w szkolnictwie zawodowym skutecznym elementem procesu dydaktycznego” Priorytet IX. Rozwój wykształcenia i kompetencji w regionach Działanie 9.6. Projekty innowacyjne Program Operacyjny Kapitał Ludzki Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 18 16 14 12 10 8 6 4 2 0 tak nie Zadowalający jest wynik odpowiedzi na to pytanie. Nauczyciele zdają sobie sprawę z faktu, że stosowanie metody projektu na zajęciach lekcyjnych wpłynie korzystnie na wzrost efektów kształcenia. Czy potrzebuje Pani/Pan wsparcia/ wzbogacenia wiedzy/ umiejętności w zakresie najnowszych osiągnięć metodologicznych odnośnie pracy metodą projektu? a) b) tak nie 16 4 80% 20% 18 16 14 12 10 8 6 4 2 0 tak nie Nauczyciele biorący udział w badaniu w 80% odczuwają potrzebę wzbogacenia swojej wiedzy i umiejętności w zakresie pracy metodą projektu. __________________________________________________________________________ Projekt: „Model Innowacyjnych Metod Dydaktycznych w szkolnictwie zawodowym skutecznym elementem procesu dydaktycznego” Priorytet IX. Rozwój wykształcenia i kompetencji w regionach Działanie 9.6. Projekty innowacyjne Program Operacyjny Kapitał Ludzki Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Ankieta dla uczniów Czy podczas swojej nauki w szkole pracowałaś/pracowałeś metodą projektu? Jeśli tak, to w jakiej szkole? (możesz zaznaczyć więcej niż jedną odpowiedź) a) b) c) nie nie, ale chciałabym/chciałbym tak, w: 7 7 6 35% 35% 30% szkole podstawowej gimnazjum szkole ponadgimnazjalnej 0 4 4 0% 66% 66% 7,2 7 6,8 6,6 6,4 6,2 6 5,8 5,6 5,4 nie nie, ale chciałabym/chciałbym tak szkoła podstawowa gimnazjum szkoła pondgimnazjalna 4,5 4 3,5 3 2,5 2 1,5 1 0,5 0 Analizując wyniki odpowiedzi na powyższe pytanie wniosek jest jasny: młodzież nie ma doświadczenia w pracy metodą projektu aż 35% nie ma doświadczeń i kolejne 35% nie ma __________________________________________________________________________ Projekt: „Model Innowacyjnych Metod Dydaktycznych w szkolnictwie zawodowym skutecznym elementem procesu dydaktycznego” Priorytet IX. Rozwój wykształcenia i kompetencji w regionach Działanie 9.6. Projekty innowacyjne Program Operacyjny Kapitał Ludzki Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego doświadczenia, ale chciałoby te metodę poznać. Formułując wniosek warto dodać, że ankietowani to uczniowie szkół ponadgimnazjalnych i daleko niepokojący jest fakt, że w całym dotychczasowym procesie kształcenia nie mieli możliwości pracy metodą projektu. Z uwagi na korzyści płynące ze stosowania tej formy pracy konieczne jest uzupełnienie tych braków wśród młodzieży. Czy podobała Ci się ta forma pracy i nauki? a) b) tak nie brak odpowiedzi 9 6 5 45% 30% 25% 10 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0 tak nie brak odpowiedzi Brak odpowiedzi 25% ankietowanych wynika z faktu, iż nie znają oni metody projektu. Aż 30% twierdzi, że ta forma pracy im się nie podobała. należy przypuszczać, że odpowiedź negatywna u 55% ankietowanych wiąże się ze złymi doświadczeniami z pracy tą metodą. 45% uznało tą metodę za ciekawą i skuteczną. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. Tak, ponieważ: jest interesująca, ciekawa współpracuje się w grupie dużo można zapamiętać przyspiesza przyswajanie wiedzy wiele można wynieść z danego tematu chciałbym mieć więcej zajęć praktycznych brak uzasadnienia 3 1 1 1 1 1 2 30% 10% 10% 10% 10% 10% 20% __________________________________________________________________________ Projekt: „Model Innowacyjnych Metod Dydaktycznych w szkolnictwie zawodowym skutecznym elementem procesu dydaktycznego” Priorytet IX. Rozwój wykształcenia i kompetencji w regionach Działanie 9.6. Projekty innowacyjne Program Operacyjny Kapitał Ludzki Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 3,5 3 2,5 2 1,5 1 0,5 0 1 2 3 4 5 6 7 Najważniejszym argumentem jest to, że uczniowie podkreślają fakt, że praca tą metodą usprawnia proces uczenia się to znaczy ułatwia zapamiętywanie i przyspiesza poszerzanie wiedzy. Jest to zatem walor metody bezpośrednio odczuwalny przez uczniów, co jeszcze bardziej przemawia za potrzebą wprowadzenia jej na stałe do procesu dydaktycznego. Nie, ponieważ: nie znam/nie miałem nie odbywały się 1. 2. 5 1 83,33% 16,66% 6 5 4 3 2 1 0 1 2 __________________________________________________________________________ Projekt: „Model Innowacyjnych Metod Dydaktycznych w szkolnictwie zawodowym skutecznym elementem procesu dydaktycznego” Priorytet IX. Rozwój wykształcenia i kompetencji w regionach Działanie 9.6. Projekty innowacyjne Program Operacyjny Kapitał Ludzki Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Przecząca odpowiedź otrzymaliśmy od osób, które nie miały z tą metodą styczności na zajęciach. Czy w obecnej szkole pracujecie metodą projektu? a) b) nie tak bardzo rzadko rzadko dość często często 14 6 2 2 1 1 70% 30% 33% 33% 16% 16% 16 14 12 10 8 6 4 2 0 nie tak 2,5 2 1,5 1 0,5 0 bardzo rzadko rzadko dość często często __________________________________________________________________________ Projekt: „Model Innowacyjnych Metod Dydaktycznych w szkolnictwie zawodowym skutecznym elementem procesu dydaktycznego” Priorytet IX. Rozwój wykształcenia i kompetencji w regionach Działanie 9.6. Projekty innowacyjne Program Operacyjny Kapitał Ludzki Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Z analizy odpowiedzi na to pytanie wynika, że aż 70% uczniów nie spotkało się z ta metodą na zajęciach w szkole obecnej – czyli ponadgimnazjalnej. Pozostała grupa odpowiada twierdząco, ale z zastrzeżeniem, że jest to zjawisko bardzo rzadkie lub rzadkie. Na jakich przedmiotach spotykasz się z tą formą pracy? 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. wiedza o kulturze język polski język angielski matematyka biologia geografia informatyka programowanie obiektowe nie spotykam się 3 1 1 2 3 2 1 1 14 10,71% 3,57% 3,57% 7,14% 10,71% 7,14% 3,57% 3,57% 50% 16 14 12 10 8 6 4 2 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 __________________________________________________________________________ Projekt: „Model Innowacyjnych Metod Dydaktycznych w szkolnictwie zawodowym skutecznym elementem procesu dydaktycznego” Priorytet IX. Rozwój wykształcenia i kompetencji w regionach Działanie 9.6. Projekty innowacyjne Program Operacyjny Kapitał Ludzki Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Na którym przedmiocie takiej formy nigdy nie było, a uważasz, że mogłaby być zastosowana? 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. fizyka przedmioty zawodowe matematyka historia podstawy przedsiębiorczości wiedza o społeczeństwie język angielski chemia na wszystkich przedmiotach/ chciałbym pracować w takiej formie nie ma takiego przedmiotu brak odpowiedzi 1 3 5 3 1 1 3 1 2 3,84% 11,58% 19,23% 11,58% 3,84% 3,84% 11,58% 3,84% 7,69% 1 5 3,84% 19,23% 6 5 4 3 2 1 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 Z analizy powyższego zestawienia, że uczniowie chcieliby realizować zajęcia metoda projektu na lekcjach z przedmiotów ogólnokształcących i zawodowych. __________________________________________________________________________ Projekt: „Model Innowacyjnych Metod Dydaktycznych w szkolnictwie zawodowym skutecznym elementem procesu dydaktycznego” Priorytet IX. Rozwój wykształcenia i kompetencji w regionach Działanie 9.6. Projekty innowacyjne Program Operacyjny Kapitał Ludzki Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Wnioski: W celu podniesienia efektywności nauczania wszystkich przedmiotów konieczne jest wprowadzenie zmian w metodach pracy dotychczas stosowanych przez nauczycieli. Z przeprowadzonej diagnozy wynika, że konieczne jest przygotowanie nauczycieli do prawidłowego stosowania metody projektu, zdobycia przez nich umiejętności stosowania tej metody w korelacji między-przedmiotowej, zrozumienia przez nauczycieli potrzeby wdrożenia zmian i wynikających z tych zmian bezpośrednich korzyści dla wzrostu efektywności kształcenia. Uczniowie oczekują od nauczycieli zmian w metodach realizacji treści programowych. Stworzenie narzędzi pomocniczych we wdrażaniu metod innowacyjnych jest w pełni uzasadnione. Z analizy odpowiedzi nauczycieli dowiadujemy się ,że jest ogromna potrzeba w zakresie gotowych pomocy dydaktycznych do prowadzenia lekcji metodami aktywizującymi, w tym metodą projektu, które wspomogłyby warsztat pracy nauczyciela i przyczyniłyby się do kreowania wizerunku absolwenta przygotowanego do rynku pracy . __________________________________________________________________________ Projekt: „Model Innowacyjnych Metod Dydaktycznych w szkolnictwie zawodowym skutecznym elementem procesu dydaktycznego” Priorytet IX. Rozwój wykształcenia i kompetencji w regionach Działanie 9.6. Projekty innowacyjne Program Operacyjny Kapitał Ludzki Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 3. Ocenianie wspierające ucznia w rozwoju Ankieta dla nauczycieli Jaki element organizacji pracy dydaktycznej stwarza Pani/Panu najwięcej trudności? a) przygotowanie się do zajęć b) realizacja treści nauczania c) ocenianie d) dobór metod e) inne (podaj jakie) ……………………………………………………………… (respondenci zaznaczali kilka odpowiedzi) a) przygotowanie się do zajęć 1 4,34% b) realizacja treści nauczania 9 39,13% c) ocenianie 4 17,39% d) dobór metod 6 26,08% e) inne (jakie?): - ograniczenie czasowe (1) 3 13,04% - motywacja uczniów (2) - aktywizacja uczniów (1) 10 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0 przygotowanie się do zajęć realizacja treści nauczania ocenianie dobór metod inne Najwięcej trudności w organizacji pracy dydaktycznej stwarzają nauczycielom: realizacja treści nauczania (39,13%), dobór metod (26,08%), ocenianie (17,39%). Najmniej trudności w organizacji pracy dydaktycznej mają nauczyciele z przygotowaniem do zajęć (17,39%). Wśród innych elementów organizacji pracy dydaktycznej nauczyciele wymienili: ograniczenie czasowe, motywacja uczniów, aktywizacja uczniów (13,04%). Ankietowani nauczyciele wyraźnie wskazują, że sposób realizacji i dobór metod jak i ocenianie to elementy pracy dydaktycznej, której stwarzają im trudności i wymagają ulepszenia. __________________________________________________________________________ Projekt: „Model Innowacyjnych Metod Dydaktycznych w szkolnictwie zawodowym skutecznym elementem procesu dydaktycznego” Priorytet IX. Rozwój wykształcenia i kompetencji w regionach Działanie 9.6. Projekty innowacyjne Program Operacyjny Kapitał Ludzki Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Jakie metody oceniania stosuje Pani/Pan w swojej pracy? ocenianie kształtujące ocenianie motywujące i kształtujące ocenianie wybiórcze prace pisemne (sprawdziany pod katem matury) ocenianie zgodne z PSO kryterialne odpowiedź ustna, sprawdziany pisemne, zaangażowanie ucznia w realizowany temat motywowanie, ocenianie ustne, wystawianie oceny ocenianie ustne, prace samodzielne, prace klasowe ocenianie ustne, ocenianie pisemne, informacja zwrotna, motywacja ustna brak odpowiedzi 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 3 1 1 1 1 1 1 15% 5% 5% 5% 5% 5% 5% 1 1 1 5% 5% 5% 8 40% 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 Ankietowani nauczyciele mieli podać metody oceniania, jakie wykorzystują w swojej pracy dydaktycznej. Wyniki ankiet wskazują, że nauczyciele mylą funkcję oceniania z metodami i formami oceniania. Czy zna Pani/Pan metodę oceniania kształtującego/ wspierającego? Jeśli tak, proszę podać źródło wiedzy. a. nie, nie spotkałam/spotkałem się takim pojęciem b. tak, znam tę metodę pracy ……………………………………………………… __________________________________________________________________________ Projekt: „Model Innowacyjnych Metod Dydaktycznych w szkolnictwie zawodowym skutecznym elementem procesu dydaktycznego” Priorytet IX. Rozwój wykształcenia i kompetencji w regionach Działanie 9.6. Projekty innowacyjne Program Operacyjny Kapitał Ludzki Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego a) b) nie tak 11 7 55% 35% brak odpowiedzi 2 10% - kursy (1) - literatura (1) - brak źródła (5) 12 10 8 6 4 2 0 nie tak brak odpowiedzi Na pytanie o znajomość metody pracy dydaktycznej zwanej ocenianiem kształtującym 55% ankietowanych stwierdziło, że nie zna tej metody, 35% ankietowanych deklaruje znajomość tej metody. Natomiast 10% ankietowanych nie podało odpowiedzi na to pytanie. analiza wyników wskazuje na konieczność wyposażenia nauczycieli w wiedzę i umiejętności z zakresu oceniania wspomagającego rozwój ucznia. Czy, oceniając wiedzę i umiejętności uczniów, korzysta Pani/Pan: c. tylko z PSO i WSO d. z PSO, WSO oraz prezentacji celów, kryteriów oceniania, pracy z rodzicami, pytań kluczowych, oceny koleżeńskiej, samooceny a) tylko z PSO i WSO 7 35% b) Z PSO, WSO oraz prezentacji celów, kryteriów oceniania, pracy z rodzicami, pytań kluczowych, oceny koleżeńskiej, samooceny 13 65% __________________________________________________________________________ Projekt: „Model Innowacyjnych Metod Dydaktycznych w szkolnictwie zawodowym skutecznym elementem procesu dydaktycznego” Priorytet IX. Rozwój wykształcenia i kompetencji w regionach Działanie 9.6. Projekty innowacyjne Program Operacyjny Kapitał Ludzki Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 14 12 10 8 6 4 2 0 tylko z PSO i WSO z PSO, WSO itd. 65% ankietowanych podało, że oceniając korzysta z PSO, WSO oraz elementów oceniania kształtującego: prezentacji celów, kryteriów oceniania, pracy z rodzicami, pytań kluczowych, oceny koleżeńskiej, samooceny. 35% respondentów podaje, że korzysta tylko z PSO i WSO. Badania te potwierdziły, że niektóre elementy ocenienia kształtującego są znane i stosowane w praktyce pedagogicznej respondentów. Czy Pani/Pan chciałaby/chciałby poznać zasady oceniania kształtującego/ wspierającego? e. tak f. nie a) tak 18 90% b) nie 2 10% 20 18 16 14 12 10 8 6 4 2 0 tak nie Na pytanie dotyczące zamiaru poznania zasad oceniania kształtującego, 90% badanych wyraziło chęć zapoznania się z tą metodą pracy dydaktycznej, 10% ankietowanych nie wykazało zainteresowania nią. __________________________________________________________________________ Projekt: „Model Innowacyjnych Metod Dydaktycznych w szkolnictwie zawodowym skutecznym elementem procesu dydaktycznego” Priorytet IX. Rozwój wykształcenia i kompetencji w regionach Działanie 9.6. Projekty innowacyjne Program Operacyjny Kapitał Ludzki Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Ankieta dla uczniów Ocenianie w szkole uważam za: a) rzetelne b) sprawiedliwe c) wspierające d) nieobiektywne e) dostarczające informacji zwrotnej o moich postępach w nauce f) wymagające zmian (możesz zaznaczyć więcej niż jedną odpowiedź) a) b) c) d) e) rzetelne sprawiedliwe wspierające nieobiektywne dostarczające informacji zwrotnej o moich postępach w nauce wymagające zmian f) 3 9 5 5 7 8,82% 26,47% 14,70% 14,70% 20,58% 5 14,70% 10 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0 a b c d e f 26,47% badanych uczniów uważa ocenianie za sprawiedliwe, 20.58% uważa, ze ocenienie dostarcza informacji zwrotnej o postępach w nauce, 29,4, % badanych zwraca uwagę na to ,że proces oceniania wymaga zmian i jest nieobiektywny. __________________________________________________________________________ Projekt: „Model Innowacyjnych Metod Dydaktycznych w szkolnictwie zawodowym skutecznym elementem procesu dydaktycznego” Priorytet IX. Rozwój wykształcenia i kompetencji w regionach Działanie 9.6. Projekty innowacyjne Program Operacyjny Kapitał Ludzki Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Wnioski: Wyniki ankiet wskazują, że nauczyciele zainteresowani są poznaniem i stosowaniem zasad oceniania wspierającego rozwój ucznia. Uczniowie wyrażają pozytywna opinię o ocenianiu w ich szkołach ale zauważają również potrzebę zmian w tym zakresie. 4. Kształcenie modułowe Ankieta dla nauczycieli Jaką posiada Pani/Pan wiedzę na temat kształcenia modułowego? a) wiem wszystko i stosuję 2 10% b) wiem dużo i chcę jeszcze dowiedzieć się 0 0% więcej c) wiem niewiele i chcę wiedzieć więcej 14 70% d) nic nie wiem i chcę poznać podstawy 2 10% e) nie jestem zainteresowana/zainteresowana 2 10% nie jestem zainteresowany/a nic nie wiem i chcę poznać podstawy wiem niewiele i chcę wiedzieć więcej wiem dużo i chcę dowiedzieć się więcej wiem wszystko i stosuję 16 14 12 10 8 6 4 2 0 __________________________________________________________________________ Projekt: „Model Innowacyjnych Metod Dydaktycznych w szkolnictwie zawodowym skutecznym elementem procesu dydaktycznego” Priorytet IX. Rozwój wykształcenia i kompetencji w regionach Działanie 9.6. Projekty innowacyjne Program Operacyjny Kapitał Ludzki Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Z analizy wyraźnie wynika, że wiedza nauczycieli o kształceniu modułowym jest niewielka: 70% ankietowanych wie niewiele, a 10% nic nie wie na ten temat. Natomiast nauczyciele, którzy wiedzą niewiele jednocześnie chcą dowiedzieć się więcej. Nawet grupa nauczycieli o zerowej wiedzy chce poznać podstawy.10% ankietowanych nauczycieli zna metodę i stosuje – istnieje możliwość oparcia się na ich wiedzy i doświadczeniu we wprowadzaniu nowoczesnych metod do procesu edukacyjnego. Z badania wynika, że 10% nie jest zainteresowanych metodą. Ankieta dla uczniów Jaką posiadasz wiedzę o kształceniu modułowym? a) b) c) d) e) wiem wszystko wiem dużo i chcę się dowiedzieć jeszcze więcej wiem niewiele i chcę dowiedzieć się więcej Nic nie wiem i chcę poznać podstawy Nie jestem zainteresowana/zainteresowany 0 4 7 9 0 0% 20% 35% 45% 0% 10 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0 a b c d e Także wiedza uczniów o kształceniu modułowym jest niewielka: 35% ankietowanych wie niewiele, a 45% nic nie wie na ten temat. Uczniowie, którzy wiedzą niewiele chcą dowiedzieć się więcej. Grupa uczniów o zerowej wiedzy chce poznać podstawy. Stwarza to możliwości podjęcia próby unowocześnienia procesu edukacyjnego, ponieważ aż 80% ankietowanych uczniów wyraża chęć i potrzebę zmiany. Nikt nie wie wszystkiego – 0%, nikt też nie przejawił zupełnego braku zainteresowania – 0%. Dodatkowo 20% wie dużo i chce dowiedzieć się jeszcze więcej. __________________________________________________________________________ Projekt: „Model Innowacyjnych Metod Dydaktycznych w szkolnictwie zawodowym skutecznym elementem procesu dydaktycznego” Priorytet IX. Rozwój wykształcenia i kompetencji w regionach Działanie 9.6. Projekty innowacyjne Program Operacyjny Kapitał Ludzki Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Wnioski: Istnieje potrzeba i możliwość wprowadzenia kształcenia modułowego do szkolnictwa zawodowego. Świadczy o tym stan wiedzy zarówno uczniów jak i nauczycieli oraz chęć wprowadzenia zmian w obu badanych grupach. II. Wnioski: 1. W badanych szkołach istnieją sprzyjające warunki do wprowadzenia modelu innowacyjnych metod dydaktycznych. 2. Uczniowie oczekują od szkoły i nauczycieli takich zmian w procesie edukacyjnym, które wyzwalałyby ich postawy twórcze, podnosiły poziom kompetencji kluczowych oraz motywowały do rozwoju. 3. Nauczyciele otwarci są na zmiany w zakresie nowoczesnych metod prowadzenia procesu dydaktycznego, co przełoży się na wzbogacenie ich warsztatu pracy i sprostanie współczesnym wymogom polityki oświatowej państwa. 4. Środowisko szkolne nie jest dostatecznie przygotowane do samodzielnego wprowadzania zmian w zakresie działalności dydaktyczno-wychowawczej i oczekuje konstruktywnego wsparcia w postaci materiałów, szkoleń, doradztwa. 5. Zasadne jest wyposażenie nauczycieli w materiały dydaktyczne (poradnik) wyznaczające etapy działań i wspomagające proces wdrażania zmian w zakresie nowoczesnych metod dydaktycznych. Kierownik naukowy Specjaliści ds. dydaktycznych __________________________________________________________________________ Projekt: „Model Innowacyjnych Metod Dydaktycznych w szkolnictwie zawodowym skutecznym elementem procesu dydaktycznego” Priorytet IX. Rozwój wykształcenia i kompetencji w regionach Działanie 9.6. Projekty innowacyjne Program Operacyjny Kapitał Ludzki Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Załącznik nr 1 Drodzy nauczyciele! Prosimy o wypełnienie formularza ankiety, ankieta jest anonimowa, a wyniki posłużą do pogłębionej diagnozy w ramach projektu „Model Innowacyjnych Metod Dydaktycznych w szkolnictwie zawodowym skutecznym elementem procesu dydaktycznego”. Dziękujemy za poświęcony czas. Proszę zaznaczyć wybraną odpowiedź/odpowiedzi 17. Jak ocenia Pani/Pan warunki dla wykazywania się inicjatywą w pracy zawodowej w swojej szkole? a) dobrze b) raczej dobrze c) trudno rozstrzygnąć d) raczej źle e) źle 18. Czy brała/brał Pani/Pan udział w szkoleniach dotyczących stosowania metod aktywizujących? a) tak b) nie 19. Jakie metod aktywizujące stosuje Pani/Pan w pracy dydaktycznej? Proszę wymienić. …………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………. 20. Jak często stosuje Pani/Pan metody aktywizujące? Proszę podkreślić właściwą odpowiedź. a) bardzo często b) często c) czasami d) sporadycznie 21. Które z metod aktywizujących uważa Pani/Pan za najbardziej przydatne w swojej pracy zawodowej? Dlaczego? …………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………… 22. Jakie trudności dostrzega Pani/Pan w stosowaniu metod aktywizujących? …………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………… 23. Czy pracowała/pracował Pani/Pan metodą projektu? Jeśli tak, proszę określić ilość projektów w stosunku semestralnym. a) nigdy b) bardzo rzadko c) rzadko d) dość często e) często 24. Czy zna Pani/Pan zasady pracy projektowej? Jeśli tak, to gdzie/ w jaki sposób Pani/Pan nauczyła/nauczył się pracy metodą projektu? a) nie b) tak: ……………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………… 25. Czy uważa Pani/Pan pracę metodą projektu za potrzebną w zakresie nauczanego przedmiotu? a) Tak, ponieważ ………………………………………………………………………... b) Nie, ponieważ ………………………………………………………………………… __________________________________________________________________________ Projekt: „Model Innowacyjnych Metod Dydaktycznych w szkolnictwie zawodowym skutecznym elementem procesu dydaktycznego” Priorytet IX. Rozwój wykształcenia i kompetencji w regionach Działanie 9.6. Projekty innowacyjne Program Operacyjny Kapitał Ludzki Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 26. Czy uważa Pani/Pan, że wprowadzenie pracy metodą projektu przyczyni się do wzrostu efektów kształcenia? a) tak b) nie 27. Czy potrzebuje Pani/Pan wsparcia/ wzbogacenia wiedzy/ umiejętności w zakresie najnowszych osiągnięć metodologicznych odnośnie pracy metodą projektu? a) tak b) nie 28. Jaki element organizacji pracy dydaktycznej stwarza Pani/Panu najwięcej trudności? a) przygotowanie się do zajęć b) realizacja treści nauczania c) ocenianie d) dobór metod e) inne (podaj jakie) ……………………………………………………………… 29. Jakie metody oceniania stosuje Pani/Pan w swojej pracy? …………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………… 30. Czy zna Pani/Pan metodę oceniania kształtującego/ wspierającego? Jeśli tak, proszę podać źródło wiedzy. a) nie, nie spotkałam/spotkałem się takim pojęciem b) tak, znam tę metodę pracy ……………………………………………………… 31. Czy, oceniając wiedzę i umiejętności uczniów, korzysta Pani/Pan: a) tylko z PSO i WSO b) z PSO, WSO oraz prezentacji celów, kryteriów oceniania, pracy z rodzicami, pytań kluczowych, oceny koleżeńskiej, samooceny 32. Czy Pani/Pan chciałaby/chciałby poznać zasady oceniania kształtującego/ wspierającego? a) tak b) nie 33. Jaką posiada Pani/Pan wiedzę na temat kształcenia modułowego? wiem wszystko i stosuję wiem dużo i chcę jeszcze dowiedzieć się więcej wiem niewiele i chce wiedzieć więcej nic nie wiem i chcę poznać podstawy e) nie jestem zainteresowana/zainteresowany a) b) c) d) Zaznacz w metryczce: 1) 2) a) b) c) d) 3) a) b) c) d) 4) a) b) płeć a) kobieta b) mężczyzna staż pracy dydaktycznej 0 – 5 lat 5 – 10 lat 10 – 15 lat ponad 15 lat stopień awansu zawodowego stażysta kontraktowy mianowany dyplomowany nauczane przedmioty ogólnokształcące zawodowe __________________________________________________________________________ Projekt: „Model Innowacyjnych Metod Dydaktycznych w szkolnictwie zawodowym skutecznym elementem procesu dydaktycznego” Priorytet IX. Rozwój wykształcenia i kompetencji w regionach Działanie 9.6. Projekty innowacyjne Program Operacyjny Kapitał Ludzki Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Załącznik nr 2 Drogi uczniu! Prosimy o wypełnienie formularza ankiety, ankieta jest anonimowa, a wyniki posłużą do pogłębionej diagnozy w ramach projektu „Model Innowacyjnych Metod Dydaktycznych w szkolnictwie zawodowym skutecznym elementem procesu dydaktycznego”. Dziękujemy za poświęcony czas. Zaznacz wybraną odpowiedź/odpowiedzi Czy brałaś/brałeś udział w kursach szybkiego czytania/notowania lub treningach pamięci? tak nie wymień, jakie metody uczenia się stosujesz, przygotowując się do lekcji, sprawdzianów czy egzaminów? ………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………… 7. Z którymi wymienionymi niżej metodami pracy na lekcji spotkałeś/spotkałaś się? a) Dyskusja b) Burza mózgów c) Praca w grupach d) Diagram e) Mapa pojęć f) Obserwacja g) Eksperyment h) Prezentacja i) Inne (jakie?)……………………………………………………………………………………………… 8. Jak często podkreślone przez Ciebie metody są stosowane na lekcjach? a) Bardzo często b) Często c) Czasami d) Sporadycznie 9. Czy podczas swojej nauki w szkole pracowałaś/pracowałeś metodą projektu? Jeśli tak, to w jakiej szkole? (możesz zaznaczyć więcej niż jedną odpowiedź) a) Nie b) Nie, ale chciałabym/chciałbym c) Tak, w: Szkole podstawowej Gimnazjum Szkole ponadgimnazjalnej 10. Czy podobała Ci się ta forma pracy i nauki? a) Tak, ponieważ……………………………………………………………………………………… b) Nie, ponieważ ……………………………………………………………………………………… 11. Czy w obecnej szkole pracujecie metodą projektu? a) Nie b) Tak: Bardzo rzadko Rzadko Dość często Często 12. Na jakich przedmiotach spotykasz się z tą formą pracy? ……………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………… 5. a) b) 6. 13. Na którym przedmiocie takiej formy nigdy nie było, a uważasz, że mogłaby być zastosowana? __________________________________________________________________________ Projekt: „Model Innowacyjnych Metod Dydaktycznych w szkolnictwie zawodowym skutecznym elementem procesu dydaktycznego” Priorytet IX. Rozwój wykształcenia i kompetencji w regionach Działanie 9.6. Projekty innowacyjne Program Operacyjny Kapitał Ludzki Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego ……………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………… 14. Ocenianie w szkole uważam za: g) Rzetelne h) Sprawiedliwe i) Wspierające j) Nieobiektywne k) Dostarczające informacji zwrotnej o moich postępach w nauce l) Wymagające zmian (możesz zaznaczyć więcej niż jedną odpowiedź) 15. Jak oceniasz swoje przygotowanie do zawodu? a) Na wysokim poziomie, przydatne w praktyce b) Średnio przydatne, może być lepsze c) Strata czasu d) Nie wiem 16. Jaką posiadasz wiedzę o kształceniu modułowym? a) Wiem wszystko b) Wiem dużo i chcę się dowiedzieć jeszcze więcej c) Wiem niewiele i chcę dowiedzieć się jeszcze więcej d) Nic nie wiem i chcę poznać podstawy e) Nie jestem zainteresowana/zainteresowany Zaznacz w metryczce: 1) Płeć a) Kobieta b) Mężczyzna 2) Klasa a) Druga b) Trzecia __________________________________________________________________________ Projekt: „Model Innowacyjnych Metod Dydaktycznych w szkolnictwie zawodowym skutecznym elementem procesu dydaktycznego” Priorytet IX. Rozwój wykształcenia i kompetencji w regionach Działanie 9.6. Projekty innowacyjne Program Operacyjny Kapitał Ludzki Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Załącznik nr 3 Drodzy Nauczyciele! Prosimy o udzielenie odpowiedzi w ramach wywiadu bezpośredniego, wyniki posłużą do pogłębionej diagnozy w ramach projektu „Model Innowacyjnych Metod Dydaktycznych w szkolnictwie zawodowym skutecznym elementem procesu dydaktycznego”. Dziękujemy za poświęcony czas. 17. Jakie wymierne efekty uzyskała/uzyskał Pani/Pan w wyniku szkoleń dotyczących stosowania metod aktywizujących? 18. Proszę o opinię: czy czasochłonne są procedury związane z przygotowaniem lekcji prowadzonych metodami aktywizującymi, czy samo przeprowadzenie lekcji? 19. Czy na rynku edukacyjnym są dostępne gotowe pomoce dydaktyczne do prowadzenia lekcji metodami aktywizującymi, w tym metodą projektu 20. Jakie gotowe pomoce dydaktyczne do prowadzenia lekcji metodami aktywizującymi, w tym metodą projektu wspomogłyby warsztat pracy nauczyciela i zwiększyły częstotliwość i efektywność takich zajęć? Zaznacz w metryczce: 1) płeć a) kobieta b) mężczyzna 2) a) b) c) d) staż pracy dydaktycznej 0 – 5 lat 5 – 10 lat 10 – 15 lat ponad 15 lat 3) a) b) c) d) stopień awansu zawodowego stażysta kontraktowy mianowany dyplomowany 4) a) b) nauczane przedmioty ogólnokształcące zawodowe __________________________________________________________________________ Projekt: „Model Innowacyjnych Metod Dydaktycznych w szkolnictwie zawodowym skutecznym elementem procesu dydaktycznego” Priorytet IX. Rozwój wykształcenia i kompetencji w regionach Działanie 9.6. Projekty innowacyjne Program Operacyjny Kapitał Ludzki Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego