Diagnoza i analiza problemu w ramach projektu

Transkrypt

Diagnoza i analiza problemu w ramach projektu
Raport
Diagnoza i analiza problemu
w ramach projektu
„Model Innowacyjnych Metod Dydaktycznych
w szkolnictwie zawodowym skutecznym elementem
procesu dydaktycznego”
__________________________________________________________________________
Projekt: „Model Innowacyjnych Metod Dydaktycznych w szkolnictwie zawodowym skutecznym elementem
procesu dydaktycznego”
Priorytet IX. Rozwój wykształcenia i kompetencji w regionach Działanie 9.6. Projekty innowacyjne
Program Operacyjny Kapitał Ludzki
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Skuteczna edukacja zawodowa jest jednym z priorytetowych zadań polityki oświatowej
państwa.
Dotychczasowy system edukacji zbudowany jest na następujących założeniach:
 Wszyscy ludzie otrzymują od szkoły ten sam, jednorodny zasób wiedzy do opanowania;
 Wiedza podzielona jest na obszary, zwane przedmiotami, zgodnie z tradycją akademicką
 Co 45 minut, każdy mózg, niezależnie od swoich właściwości, musi przeskakiwać do
innego obszaru;
 Szkoła ocenia poziom opanowania wiedzy każdego ucznia, w każdym z obszarów.
Uzyskane oceny są najważniejszym wyznacznikiem efektów pracy ucznia, nauczyciela
i szkoły;
Taki model, który został ukształtowany w XIX wieku coraz bardziej rozmija się z rzeczywistymi
potrzebami współczesnego człowieka i społeczeństwa.
Konieczne jest przeprowadzenie w systemie edukacji zawodowej takich zmian, aby wiedza
i umiejętności nabywane w procesie kształcenia umożliwiały osobom uczącym się odnalezienie
swojego miejsca na rynku pracy zgodnie z potwierdzonymi kwalifikacjami, jak najbliższymi
zapotrzebowaniu pracodawców.
Aby zmienić negatywne nastawienie szkoła zawodowa musi stać się szkołą pozytywnego
wyboru, w której kształcenie ogólne jest tak samo ważne jak kształcenie zawodowe. Tylko
integracja obu nurtów kształcenia – ogólnego i zawodowego – odpowiadająca potrzebom osób
uczących się, umożliwi wyposażenie uczniów w kompetencje kluczowe i da im rzetelne
przygotowanie zawodowe.
Obowiązujący system kształcenia powinien umożliwić zwiększenie poziomu mobilności
zawodowej Polaków oraz powiązanie systemu kształcenia zawodowego z rynkiem pracy.
W celu podniesienia poziomu kształcenia instytucje szkoleniowe i doradcze od lat podejmują
próby wprowadzenia do szkoły nowoczesnych metod nauczania. Organizowane są szkolenia,
kursy, warsztaty i lekcje otwarte dające możliwość poszerzania wiedzy i umiejętności
nauczycieli w zakresie nowoczesnych i innowacyjnych metod prowadzenia procesu
__________________________________________________________________________
Projekt: „Model Innowacyjnych Metod Dydaktycznych w szkolnictwie zawodowym skutecznym elementem
procesu dydaktycznego”
Priorytet IX. Rozwój wykształcenia i kompetencji w regionach Działanie 9.6. Projekty innowacyjne
Program Operacyjny Kapitał Ludzki
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
dydaktycznego. Mimo podejmowanych działań wyniki egzaminów zewnętrznych w subregionie
konińskim są niezadawalające. Szczególnie niepokoi niska zdawalność egzaminów zawodowych
w technikach. Szukając przyczyn występującego zjawiska przeprowadzono pogłębioną jego
analizę.
Celem podjętego działania była diagnoza dotycząca stosowania nowoczesnych metod
nauczania w procesie edukacyjnym w zakresie stosowania w praktyce metod aktywizujących
w tym szczególnie metody projektu, oceniania wspierającego ucznia w rozwoju (ocenianie
kształtujące, orientujące), a także kształcenia modułowego.
Wybrane do diagnozy obszary stosowane w praktyce szkolnej dałyby uczniom możliwość
rozwijania szeroko pojętych umiejętności oraz motywowałyby do rozwoju.
Diagnoza miała także odpowiedzieć na pytanie, dlaczego nauczyciele mimo możliwości
pozyskania wiedzy teoretycznej tak rzadko wykorzystują ją w praktyce. Interesowało nas
również zdefiniowanie barier utrudniających wprowadzanie nowoczesnych metod realizacji
procesu dydaktycznego, oraz gotowości środowiska szkolnego (nauczyciele, uczniowie) do
przyjęcia zmian.
W celu zachowania zasady triangulacji badania, a także zbadania stanu wiedzy użytkowników
i ostatecznych odbiorców zostały przygotowane narzędzia diagnozy: kwestionariusz ankiety dla
nauczycieli, kwestionariusz ankiety dla uczniów i formularz wywiadu (załącznik 1, 2, 3). Dobór
i treść pytań wynikał z zakreślonych wcześniej obszarów diagnozy oraz miał na celu określenie
dalszych kierunków prac projektowych. Pytania były głównie zamknięte w celu ułatwienia
analizy ilościowej i prezentacji wyników w formie wykresów.
W wyborze szkół kierowano się następującymi kryteriami:
- liczebność oddziałów (najbardziej i najmniej liczna szkoła zawodowa w Koninie)
- różnorodność typów szkół (technika, szkoły zawodowe, różne kierunki)
- lokalizacja (jedna szkoła jest usytuowana w nowej części Konina, druga w starej)
- różne warunki bazowe szkół
- różny stopień zainteresowania gimnazjalistów podjęciem nauki w każdej ze szkół
Do diagnozy wybrano dwie konińskie szkoły: Zespół Szkół Technicznych
i Hutniczych w Koninie oraz Zespół Szkół im. Mikołaja Kopernika w Koninie.
__________________________________________________________________________
Projekt: „Model Innowacyjnych Metod Dydaktycznych w szkolnictwie zawodowym skutecznym elementem
procesu dydaktycznego”
Priorytet IX. Rozwój wykształcenia i kompetencji w regionach Działanie 9.6. Projekty innowacyjne
Program Operacyjny Kapitał Ludzki
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
W kwietniu 2011 roku przed ankietowaniem nastąpiła standaryzacja narzędzi w celu
podniesienia efektywności badania.
Diagnozą zostało objętych 20 nauczycieli (14 kobiet i 6 mężczyzn) i 20 uczniów. Po ustaleniach
z dyrekcjami szkół do diagnozy zostało wytypowanych 20 nauczycieli, po 10 z każdej szkoły
z uwzględnieniem nauczycieli przedmiotów ogólnokształcących i zawodowych, kryterium
wyboru uczniów to nauka w drugiej lub trzeciej klasie technikum.
Ankietowanie przeprowadzono równolegle w obu szkołach 13 maja 2011 roku, Natomiast
wywiad przeprowadzono 23 maja 2011 roku.
Formularz ankiety dla nauczycieli zawierał 17 pytań zamkniętych i otwartych uwzględniających
tematykę wszystkich 4 obszarów diagnozy: metod aktywizujących, metody projektu, oceniania
wspierającego rozwój ucznia i kształcenia modułowego. Zgodnie z zasadą prowadzenia badań w
tych samych obszarach tematycznych sformułowano pytania w formularzu ankiety skierowanej
do uczniów. Formularz ten zawierał 12 pytań otwartych i zamkniętych. Po przeprowadzeniu
ankietowania w celu doprecyzowania odpowiedzi w ankietach przeprowadzono wywiad
bezpośredni. Formularz wywiadu zawierał 4 pytania.
Po przeprowadzonym ankietowaniu i wywiadzie bezpośrednim dokonano analizy ilościowej
i jakościowej otrzymanych wyników.
__________________________________________________________________________
Projekt: „Model Innowacyjnych Metod Dydaktycznych w szkolnictwie zawodowym skutecznym elementem
procesu dydaktycznego”
Priorytet IX. Rozwój wykształcenia i kompetencji w regionach Działanie 9.6. Projekty innowacyjne
Program Operacyjny Kapitał Ludzki
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
I. Analiza ilościowa i jakościowa przeprowadzonej diagnozy:
1. Metody aktywizujące
Ankieta dla nauczycieli
Czy brała/brał Pani/Pan
aktywizujących?
a)
b)
udział
w
szkoleniach
Tak
Nie
brak odpowiedzi
dotyczących
16
3
1
stosowania
metod
80%
15%
5%
18
16
14
12
10
8
6
4
2
0
tak
nie
brak odpowiedzi
Z odpowiedzi wynika, że 80% ankietowanych nauczycieli uczestniczyło w szkoleniach
na temat metod aktywizujących, więc powinno je znać. Jednak trzy odpowiedzi negatywne
i brak odpowiedzi w jednej ankiecie świadczą o tym, że część nauczycieli (20%) nigdy nie
doskonaliła swojej wiedzy i umiejętności na temat metod, które wszyscy powinni stosować
w pracy zawodowej.
Jakie metody aktywizujące stosuje Pani/Pan w pracy dydaktycznej? Proszę wymienić.
1.
metoda projektów
9
18,75%
2.
praca w grupach
7
14,58%
3.
burza mózgów
6
12,50%
1.
dyskusja
5
10,41%
2.
metaplan
3
6,25%
3.
prezentacja
2
4,16%
4.
dyskusja panelowa
2
4,16%
5.
inscenizacja
2
4,16%
6.
wykorzystanie
dostępnych
materiałów,
2
4,16%
__________________________________________________________________________
Projekt: „Model Innowacyjnych Metod Dydaktycznych w szkolnictwie zawodowym skutecznym elementem
procesu dydaktycznego”
Priorytet IX. Rozwój wykształcenia i kompetencji w regionach Działanie 9.6. Projekty innowacyjne
Program Operacyjny Kapitał Ludzki
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
multimedialnego wyposażenia szkoły (komputer,
DVD)
rozmowy kierowane
warsztaty
gry dydaktyczne
symulacje
pytania problemowe
analiza problemu
plan
dodatkowe punkty i procenty w ocenianiu
metody kształtujące umiejętność argumentowania
brak odpowiedzi
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
2,08%
2,08%
2,08%
2,08%
2,08%
2,08%
2,08%
2,08%
2,08%
2,08%
10
9
8
7
6
5
4
3
2
1
0
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10 11 12 13 14 15 16 17 18 19
Spośród 17 wymienionych w pytaniu przykładów 3 z nich są błędne merytorycznie i nie dotyczą
metod aktywizujących, ale form pracy i sposobów oceniania. Również trzy przykłady są na tyle
nieprecyzyjne i ogólnikowe, że nie można wywnioskować, o jakie metody ankietowanemu
konkretnie chodzi. To nasuwa wniosek, że ponad 30% ankietowanych nie zna metod
aktywizujących lub posiada na ich temat błędną wiedzę, albo też ta wiedza jest niepełna.
Odpowiedzi poprawne merytorycznie wskazują, że metoda projektu, uważana za jedną
z najefektywniejszych w nauczaniu, jest stosowana zaledwie przez 45% ankietowanych
nauczycieli. Liczba przykładów innych metod jest ograniczona tylko do kilku najbardziej
popularnych, podczas gdy obecnie można wyróżnić kilkadziesiąt metod aktywizujących.
Częstotliwość wymieniania niektórych metod (metaplan, gry dydaktyczne, symulacje, warsztaty,
__________________________________________________________________________
Projekt: „Model Innowacyjnych Metod Dydaktycznych w szkolnictwie zawodowym skutecznym elementem
procesu dydaktycznego”
Priorytet IX. Rozwój wykształcenia i kompetencji w regionach Działanie 9.6. Projekty innowacyjne
Program Operacyjny Kapitał Ludzki
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
pytania problemowe, analiza problemu) wskazuje także, że są one stosowane przez
pojedynczych nauczycieli, a nie powszechnie.
Odpowiedzi udzielone na powyższe pytanie pokazują, że nie wszyscy nauczyciele wiedzą,
jakie są metody aktywizujące, i nie wszyscy je stosują. Warsztat metodyczny jest mało
zróżnicowany, ograniczony do niewielkiej ilości stosowanych metod aktywizujących.
Odpowiedzi na to pytanie są częściowo niespójne z odpowiedziami na pytanie nr. 1. To pozwala
wnioskować, że część nauczycieli (około 10%) mimo uczestnictwa w szkoleniach o metodach
aktywizujących nie posiada na ich temat wystarczającej wiedzy lub jej nie wykorzystuje.
Jak często stosuje Pani/Pan metody aktywizujące? Proszę podkreślić właściwą odpowiedź.
a)
b)
c)
d)
bardzo często
często
czasami
sporadycznie
4
6
8
2
20%
30%
40%
10%
9
8
7
6
5
4
3
2
1
0
bardzo często
często
czasami
sporadycznie
Z odpowiedzi wynika, że wszyscy ankietowani stosują metody aktywizujące, ale tylko 50%
nauczycieli wykorzystuje je często. Natomiast drugie 50% stosuje zbyt rzadko.
Jest to
niespójne z odpowiedziami na poprzednie dwa pytania, ponieważ z nich wynikało,
że przynajmniej jeden z respondentów nie stosuje określonych metod.
__________________________________________________________________________
Projekt: „Model Innowacyjnych Metod Dydaktycznych w szkolnictwie zawodowym skutecznym elementem
procesu dydaktycznego”
Priorytet IX. Rozwój wykształcenia i kompetencji w regionach Działanie 9.6. Projekty innowacyjne
Program Operacyjny Kapitał Ludzki
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Które z metod aktywizujących uważa
w swojej pracy zawodowej? Dlaczego?
Pani/Pan
za
najbardziej
przydatne
1.
praca w grupach
6
46,15%
2.
metoda projektu
5
38,46%
3.
dyskusja
5
38,46%
4.
5.
6.
prezentacja
rozmowy kierowane
symulacje
1
1
1
7,69%
7,69%
7,69%
7.
8.
inscenizacje
metody kształtujące
umiejętność
argumentowania
ocenianie
prac
dodatkowych
zasoby Internetu
zadania na lekcji
trudno
powiedzieć/zależy od
zespołu klasowego
brak odpowiedzi
1
1
7,69%
7,69%
- pobudza naturalne umiejętności
uczniów (1)
rozwija
twórczo/
rozwija
kreatywność (3)
- uczy poprzez ćwiczenia- praktykę
(1)
- brak uzasadnienia (2)
- pozwalana głębsze poznanie
zagadnień
dotyczących
przekazywanego materiału (1)
- pobudza kreatywność (1)
- uczy poprzez ćwiczenia- praktykę
(1)
- brak uzasadnienia (3)
- pobudza uczniów do twórczego
myślenia/pobudza kreatywność (2)
- wyzwala pozytywne emocje (1)
- uczy myślenia (2)
- brak uzasadnienia (1)
- brak uzasadnienia
- brak uzasadnienia
- motywuje do zdobywania szerszej
wiedzy, uczniowie z chęcią pracują,
wykazują inicjatywę
- brak uzasadnienia
- brak uzasadnienia
1
7,69%
- brak uzasadnienia
1
1
2
7,69%
7,69%
15,38%
- brak uzasadnienia
- brak uzasadnienia
- brak uzasadnienia
1
7,69%
- brak uzasadnienia
9.
10.
11.
12.
13.
__________________________________________________________________________
Projekt: „Model Innowacyjnych Metod Dydaktycznych w szkolnictwie zawodowym skutecznym elementem
procesu dydaktycznego”
Priorytet IX. Rozwój wykształcenia i kompetencji w regionach Działanie 9.6. Projekty innowacyjne
Program Operacyjny Kapitał Ludzki
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
7
6
5
4
3
2
1
0
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
Uzasadnienia dotyczące poprawnie wymienionych metod są trafne. Jednak w przypadku
niektórych odpowiedzi (ocenianie prac dodatkowych, zasoby Internetu, ocenianie prac na lekcji)
nie można mówić o poprawności merytorycznej. Ponad połowa odpowiedzi nie została też
uzasadniona, więc nasuwa się wniosek, że metody aktywizujące są często stosowane
przypadkowo, bez wcześniejszego przemyślenia ich celowości i planowania w dłuższej
perspektywie.
Jakie trudności dostrzega Pani/Pan w stosowaniu metod aktywizujących?
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
liczne klasy
brak czasu/ ograniczenie czasowe
zbyt dużo materiału do zrealizowania
mała ilość godzin w cyklu nauczania przedmiotu
problemy z planem zajęć (zajęcia w różnych salach)
praca zmianowa (godziny popołudniowe)
problemy z dostępem do Internetu
utrzymanie dyscypliny w klasie
często burzy tok lekcji
leniwy uczeń/ brak ochoty do nauki
brak zainteresowania ze strony uczniów
brak wymaganej wiedzy u uczniów
nie zawsze pomagają w odpowiedziach
wymagają większego czasu i dużego zaangażowania nauczyciela i
ucznia
brak odpowiedzi
4
4
1
1
1
1
1
1
1
2
1
1
1
1
26,66%
26,66%
6,66%
6,66%
6,66%
6,66%
6,66%
6,66%
6,66%
13,33%
6,66%
6,66%
6,66%
6,66%
2
13,33%
__________________________________________________________________________
Projekt: „Model Innowacyjnych Metod Dydaktycznych w szkolnictwie zawodowym skutecznym elementem
procesu dydaktycznego”
Priorytet IX. Rozwój wykształcenia i kompetencji w regionach Działanie 9.6. Projekty innowacyjne
Program Operacyjny Kapitał Ludzki
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
4,5
4
3,5
3
2,5
2
1,5
1
0,5
0
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
Odpowiedzi pokazują, że najczęstsze przyczyny niestosowania metod aktywizujących mają
charakter pozamerytoryczny. Respondenci wskazują na niesprzyjającą organizację pracy szkoły
(liczne klasy, dwuzmianowość, zajęcia w różnych salach). Jako trudności wskazują też
niewłaściwe zachowania uczniów, brak wiedzy. Takie uzasadnienia świadczą o niewłaściwej
organizacji pracy na lekcjach lub o błędnym przekonaniu nauczycieli, że stosowanie metod
wymaga szczególnych warunków i wyjątkowo długiego czasu. To również świadczy
o niewystarczającej znajomości metod i zasad ich stosowania, ponieważ właśnie metody
aktywizujące pobudzają uczniów do aktywności i zainteresowania się omawianym
zagadnieniem.
Ankieta dla uczniów
Czy brałaś/brałeś udział w kursach szybkiego czytania/notowania lub treningach pamięci?
a)
b)
tak
nie
2
18
10%
90%
__________________________________________________________________________
Projekt: „Model Innowacyjnych Metod Dydaktycznych w szkolnictwie zawodowym skutecznym elementem
procesu dydaktycznego”
Priorytet IX. Rozwój wykształcenia i kompetencji w regionach Działanie 9.6. Projekty innowacyjne
Program Operacyjny Kapitał Ludzki
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
20
18
16
14
12
10
8
6
4
2
0
tak
nie
Wymień, jakie metody uczenia się stosujesz, przygotowując się do lekcji, sprawdzianów czy
egzaminów.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
uczenie w myślach po cichu
wypisując
na
duże
arkusze
uczony
tekst/zapisywanie na kartkach/ na kolorowo
uczenie się skojarzeniami
wielokrotne czytanie tekstu, aby go zapamiętać
czytanie
czytanie ze zrozumieniem
sporządzanie notatek
uczenie się wzrokowe
staram się najpierw zrozumieć to, czego się uczę
uczenie pamięciowe
powtarzanie materiału
przeglądanie podręcznika/zeszytu
1
5
3,44%
17,24%
1
4
1
1
1
2
1
8
2
2
3,44%
13,79%
3,44%
3,44%
3,44%
6,89%
3,44%
27,58%
6,89%
6,89%
__________________________________________________________________________
Projekt: „Model Innowacyjnych Metod Dydaktycznych w szkolnictwie zawodowym skutecznym elementem
procesu dydaktycznego”
Priorytet IX. Rozwój wykształcenia i kompetencji w regionach Działanie 9.6. Projekty innowacyjne
Program Operacyjny Kapitał Ludzki
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
9
8
7
6
5
4
3
2
1
0
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
Wypowiedzi uczniów w pytaniach 1,2 świadczą o nikłej wiedzy na temat efektywnych metod
uczenia się. Uczniowie uczą się w sposób tradycyjny, oparty na biernym zapamiętywaniu
wiadomości. Tylko niektórzy wspomagają się metodami aktywnymi (czytanie ze zrozumieniem,
notatki, zapisywanie dużych arkuszy na kolorowo- mapa pojęć).
Z którymi wymienionymi niżej metodami pracy na lekcji spotkałeś/spotkałaś się?
a)
b)
c)
d)
e)
f)
g)
dyskusja
burza mózgów
diagram
mapa pojęć
obserwacja
eksperyment
prezentacja
17
9
4
2
7
6
17
19,76%
10,46%
4,65%
2,32%
8,13%
6,97%
19,76%
h)
inne
lekcje multimedialne
wykłady
podanie notatki
opracowania tematyczne
4
1
1
1
1
4,65%
1,16%
1,16%
1,16%
1,16%
__________________________________________________________________________
Projekt: „Model Innowacyjnych Metod Dydaktycznych w szkolnictwie zawodowym skutecznym elementem
procesu dydaktycznego”
Priorytet IX. Rozwój wykształcenia i kompetencji w regionach Działanie 9.6. Projekty innowacyjne
Program Operacyjny Kapitał Ludzki
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
18
16
14
12
10
8
6
4
2
0
a
b
c
d
e
f
g
h
Z wypowiedzi wynika, że na lekcjach są stosowane najczęściej dyskusja i burza mózgów oraz
prezentacja.
Popularność
tej
ostatniej
jest
zapewne
związana
z przygotowaniem do egzaminu maturalnego. Zaledwie dwie osoby wskazały mapę pojęć, co
pokazuje, że uczniowie notują nadal w sposób tradycyjny, linearny, mało efektywny, lub nawet
otrzymują gotowe notatki, co jest zupełnie nieefektywne.
Jak często podkreślone przez Ciebie metody są stosowane na lekcjach?
bardzo często
często
czasami
sporadycznie
a)
b)
c)
d)
0
8
11
1
0%
40%
55%
5%
12
10
8
6
4
2
0
a
b
c
d
Z wypowiedzi wynika, że na lekcjach zbyt rzadko są stosowane metody aktywizujące, które
podnoszą efektywność uczenia (się).
__________________________________________________________________________
Projekt: „Model Innowacyjnych Metod Dydaktycznych w szkolnictwie zawodowym skutecznym elementem
procesu dydaktycznego”
Priorytet IX. Rozwój wykształcenia i kompetencji w regionach Działanie 9.6. Projekty innowacyjne
Program Operacyjny Kapitał Ludzki
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Wywiad
1. Jakie wymierne efekty uzyskała/uzyskał Pani/Pan w wyniku szkoleń dotyczących
stosowania metod aktywizujących?
- zastosowanie metod
- weryfikacja własnych metod x 2
- zastosowanie metod aktywizujących pod kątem efektów kształcenia
- nie bardzo jakiekolwiek x 2
- wcale nie było
- tak, w zakresie komunikacji
- nie było wymiernych x2
Z odpowiedzi wynika, że część nauczycieli nie dostrzega żadnych wymiernych korzyści
w stosowaniu metod aktywizujących, podczas gdy wiadomo, że są one efektywne.
2. Proszę o opinię: czy czasochłonne są procedury związane z przygotowaniem lekcji
prowadzonych metodami aktywizującymi, czy samo przeprowadzenie lekcji?
- po równo
- bardziej przygotowanie x4
- dużo bardziej przygotowanie x4
- tylko przygotowanie
Respondenci dostrzegają, że stosowanie metod aktywizujących wymaga od nauczyciela
większego zaangażowania i dyscypliny. Można wnioskować, że jest to jedna
z przyczyn zbyt rzadkiego ich stosowania.
3. Czy na rynku edukacyjnym są dostępne gotowe pomoce dydaktyczne
do prowadzenia lekcji metodami aktywizującymi, w tym metodą projektu?
- z przedmiotów zawodowych nie ma wcale x3
- z przedmiotów ogólnokształcących są i to do wyboru x2
- nie spotkałem
- nie ma
- dużo nie ma x3
4. Jakie gotowe pomoce dydaktyczne do prowadzenia lekcji metodami
aktywizującymi, w tym metodą projektu wspomogłyby warsztat pracy nauczyciela
i zwiększyły częstotliwość i efektywność takich zajęć?
- przykładowe scenariusze, konspekty zajęć
- szablony, wzory postępowania, etapy
- płyty z oprogramowaniem, przykładami
- pakiety multimedialne
- filmy o przeprowadzonych wzorowo zajęciach
- prezentacje multimedialne
-pokazy instruktażowe
__________________________________________________________________________
Projekt: „Model Innowacyjnych Metod Dydaktycznych w szkolnictwie zawodowym skutecznym elementem
procesu dydaktycznego”
Priorytet IX. Rozwój wykształcenia i kompetencji w regionach Działanie 9.6. Projekty innowacyjne
Program Operacyjny Kapitał Ludzki
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Wnioski:
Pomiędzy odpowiedziami na poszczególne pytania w ankietach dla nauczycieli nie ma pełnej
spójności. Pomimo deklarowanej przez ankietowanych wiedzy na temat metod aktywizujących
widać, że ta wiedza jest dalece niewystarczająca. Dobór metod i częstotliwość ich stosowania są
również niewystarczające. Część nauczycieli jest sceptyczna i dostrzega więcej trudności niż
korzyści w metodach aktywizujących. Tymczasem badania z ostatnich lat dowodzą wyraźnie, że
efektywność procesu nauczania (uczenia się) wzrasta właśnie wtedy, gdy są one
wykorzystywane w sposób przemyślany.
Zasadne jest więc doskonalenie i uzupełnianie wiedzy o metodach aktywizujących, a także
tworzenie materiałów dydaktycznych z konkretnymi przykładami zastosowania.
Odpowiedzi uczniów potwierdzają spostrzeżenia wynikające z ankiet dla nauczycieli,
że stosowanie metod aktywizujących w szkole jest zbyt rzadkie. Bierne metody nie tylko nie
sprzyjają podnoszeniu jakości kształcenia, ale także nie uczą aktywności, poczucia
odpowiedzialności za wyniki uczenia się i samodzielności. Uczeń, który nie potrafi uczyć się
samodzielnie, nie będzie potrafił w przyszłości samodzielnie i skutecznie funkcjonować
na rynku pracy.
Na rynku edukacyjnym jest wiele pomocy dydaktycznych propagujących metody aktywizujące,
także z przedmiotów zawodowych. Część respondentów jednak ich nie zna. W takim razie
uzasadnione jest stworzenie publikacji, która stanowiłaby ich przegląd i pokazywała propozycje
wykorzystania w pracy dydaktycznej. Powinna mieć ona charakter praktyczny i przedstawiać
konkretne przykłady zastosowania.
__________________________________________________________________________
Projekt: „Model Innowacyjnych Metod Dydaktycznych w szkolnictwie zawodowym skutecznym elementem
procesu dydaktycznego”
Priorytet IX. Rozwój wykształcenia i kompetencji w regionach Działanie 9.6. Projekty innowacyjne
Program Operacyjny Kapitał Ludzki
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
2. Metoda projektu
Ankieta dla nauczycieli
Czy pracowała/pracował Pani/Pan metodą projektu? Jeśli tak, proszę określić ilość
projektów w stosunku semestralnym.
a)
b)
c)
d)
e)
nigdy
bardzo rzadko
rzadko
dość często
często
brak odpowiedzi
6
2
5
3
3
1
30%
10%
25%
15%
15%
5%
7
6
5
4
3
2
1
0
nigdy
bardzo
rzadko
rzadko
dość często
często
brak
odpowiedzi
Z udzielonych przez nauczycieli odpowiedzi wynika, że stosują oni metodę projektu na zajęciach
bardzo rzadko, rzadko lub wręcz nigdy- 65% badanych. Nauczyciele odpowiadając na kolejne
pytania uzasadniają taki wynik.
Czy zna Pani/Pan zasady pracy projektowej? Jeśli tak, to gdzie, w jaki sposób Pani/Pan
nauczyła/nauczył się pracy metodą projektu?
a)
b)
nie
tak
6
14
30%
70%
- uczestnictwo w kursach i szkoleniach- bez uściślenia (4)
- szkolenia Fundacji Młodzieżowej Przedsiębiorczości (2)
- szkolenia Centrum Edukacji Obywatelskiej (1)
- organizacja imprez okolicznościowych (1)
- literatura fachowa (1)
- w harcerstwie (1)
- zajęcia języka polskiego (1)
- brak uzasadnienia (4)
__________________________________________________________________________
Projekt: „Model Innowacyjnych Metod Dydaktycznych w szkolnictwie zawodowym skutecznym elementem
procesu dydaktycznego”
Priorytet IX. Rozwój wykształcenia i kompetencji w regionach Działanie 9.6. Projekty innowacyjne
Program Operacyjny Kapitał Ludzki
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
16
14
12
10
8
6
4
2
0
nie
tak
70% nauczycieli twierdzi, że zna metodę, ale tylko 7 osób poznało ją podczas szkoleń a jedna
z literatury fachowej. Wiele osób udzieliło wyjaśnienia, że poznało pracę metodą projektu na
bazie własnego doświadczenia organizując imprezy, warsztaty itp. Dane te wskazują na
nieprofesjonalną znajomość tematu przez respondentów, co podkreśla dodatkowo fakt, że cztery
osoby nie podały okoliczności poznania zasad pracy tą metodą. Należy sądzić, że nauczyciele tej
metody nie znają i nawet stosując na zajęciach robią to intuicyjnie.
Czy uważa Pani/Pan pracę metodą projektu za potrzebną w zakresie nauczanego
przedmiotu?
a)
tak
12
60%
b)
nie
5
25%
brak
odp.
3
15%
- wspiera metodę teoretyczną (1)
- uczy poprzez praktykę (1)
- aktywizuje uczniów (2)
- podnosi efekt kształcenia (1)
- rozwija umiejętności uczniów (1)
- pobudza kreatywność (1)
- wzbogaca w doświadczenia (1)
- pozwala opracować problem całościowo, szeroko (1)
- uczy powiązań między przedmiotami (2)
- budzi zainteresowanie przedmiotem (1)
- inspiruje do własnej pracy (1)
- brak uzasadnienia (1)
- jest czasochłonna (1)
- nie znam projektu (1)
- mało jest godzin i ciężko jest wyrobić się z realizacją
materiału nauczania (1)
- nie (1)
- brak uzasadnienia (1)
__________________________________________________________________________
Projekt: „Model Innowacyjnych Metod Dydaktycznych w szkolnictwie zawodowym skutecznym elementem
procesu dydaktycznego”
Priorytet IX. Rozwój wykształcenia i kompetencji w regionach Działanie 9.6. Projekty innowacyjne
Program Operacyjny Kapitał Ludzki
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
14
12
10
8
6
4
2
0
tak
nie
brak odpowiedzi
Większość badanych – 60% twierdzi, że metodę projektu warto stosować ze względu na wiele
walorów jak na przykład aktywizowanie ucznia, rozwijanie kreatywności czy też rozwijanie
umiejętności łączenia wiedzy między-przedmiotowej. Niestety 25% do stosowania metody zraża
fakt, że jest czasochłonna lub wpływa negatywnie na realizacje treści programowych.
Ta sytuacja wynika z nieznajomości metody lub błędów w jej stosowaniu. Metoda nie zabiera
czasu lekcyjnego, wręcz umożliwia lepsze jego wykorzystanie, subiektywne odczucie
nauczycieli, którzy przyzwyczajeni są do metod podawczych powoduje brak zaufania do
uczniów, którzy mogą pozyskać wiedzę z innych źródeł.
Czy uważa Pani/Pan, że wprowadzenie pracy metodą projektu przyczyni się
do wzrostu efektów kształcenia?
a)
b)
tak
nie
17
3
85%
15%
__________________________________________________________________________
Projekt: „Model Innowacyjnych Metod Dydaktycznych w szkolnictwie zawodowym skutecznym elementem
procesu dydaktycznego”
Priorytet IX. Rozwój wykształcenia i kompetencji w regionach Działanie 9.6. Projekty innowacyjne
Program Operacyjny Kapitał Ludzki
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
18
16
14
12
10
8
6
4
2
0
tak
nie
Zadowalający jest wynik odpowiedzi na to pytanie. Nauczyciele zdają sobie sprawę z faktu, że
stosowanie metody projektu na zajęciach lekcyjnych wpłynie korzystnie na wzrost efektów
kształcenia.
Czy potrzebuje Pani/Pan wsparcia/ wzbogacenia wiedzy/ umiejętności w zakresie
najnowszych osiągnięć metodologicznych odnośnie pracy metodą projektu?
a)
b)
tak
nie
16
4
80%
20%
18
16
14
12
10
8
6
4
2
0
tak
nie
Nauczyciele biorący udział w badaniu w 80% odczuwają potrzebę wzbogacenia swojej wiedzy
i umiejętności w zakresie pracy metodą projektu.
__________________________________________________________________________
Projekt: „Model Innowacyjnych Metod Dydaktycznych w szkolnictwie zawodowym skutecznym elementem
procesu dydaktycznego”
Priorytet IX. Rozwój wykształcenia i kompetencji w regionach Działanie 9.6. Projekty innowacyjne
Program Operacyjny Kapitał Ludzki
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Ankieta dla uczniów
Czy podczas swojej nauki w szkole pracowałaś/pracowałeś metodą projektu? Jeśli tak, to
w jakiej szkole? (możesz zaznaczyć więcej niż jedną odpowiedź)
a)
b)
c)
nie
nie, ale chciałabym/chciałbym
tak, w:
7
7
6
35%
35%
30%
szkole podstawowej
gimnazjum
szkole ponadgimnazjalnej
0
4
4
0%
66%
66%
7,2
7
6,8
6,6
6,4
6,2
6
5,8
5,6
5,4
nie
nie, ale
chciałabym/chciałbym
tak
szkoła podstawowa
gimnazjum
szkoła pondgimnazjalna
4,5
4
3,5
3
2,5
2
1,5
1
0,5
0
Analizując wyniki odpowiedzi na powyższe pytanie wniosek jest jasny: młodzież nie ma
doświadczenia w pracy metodą projektu aż 35% nie ma doświadczeń i kolejne 35% nie ma
__________________________________________________________________________
Projekt: „Model Innowacyjnych Metod Dydaktycznych w szkolnictwie zawodowym skutecznym elementem
procesu dydaktycznego”
Priorytet IX. Rozwój wykształcenia i kompetencji w regionach Działanie 9.6. Projekty innowacyjne
Program Operacyjny Kapitał Ludzki
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
doświadczenia, ale chciałoby te metodę poznać. Formułując wniosek warto dodać, że
ankietowani to uczniowie szkół ponadgimnazjalnych i daleko niepokojący jest fakt, że w całym
dotychczasowym procesie kształcenia nie mieli możliwości pracy metodą projektu. Z uwagi na
korzyści płynące ze stosowania tej formy pracy konieczne jest uzupełnienie tych braków wśród
młodzieży.
Czy podobała Ci się ta forma pracy i nauki?
a)
b)
tak
nie
brak odpowiedzi
9
6
5
45%
30%
25%
10
9
8
7
6
5
4
3
2
1
0
tak
nie
brak odpowiedzi
Brak odpowiedzi 25% ankietowanych wynika z faktu, iż nie znają oni metody projektu. Aż 30%
twierdzi, że ta forma pracy im się nie podobała. należy przypuszczać, że odpowiedź negatywna
u 55% ankietowanych wiąże się ze złymi doświadczeniami z pracy tą metodą. 45% uznało tą
metodę za ciekawą i skuteczną.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
Tak, ponieważ:
jest interesująca, ciekawa
współpracuje się w grupie
dużo można zapamiętać
przyspiesza przyswajanie wiedzy
wiele można wynieść z danego tematu
chciałbym mieć więcej zajęć praktycznych
brak uzasadnienia
3
1
1
1
1
1
2
30%
10%
10%
10%
10%
10%
20%
__________________________________________________________________________
Projekt: „Model Innowacyjnych Metod Dydaktycznych w szkolnictwie zawodowym skutecznym elementem
procesu dydaktycznego”
Priorytet IX. Rozwój wykształcenia i kompetencji w regionach Działanie 9.6. Projekty innowacyjne
Program Operacyjny Kapitał Ludzki
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
3,5
3
2,5
2
1,5
1
0,5
0
1
2
3
4
5
6
7
Najważniejszym argumentem jest to, że uczniowie podkreślają fakt, że praca tą metodą
usprawnia proces uczenia się to znaczy ułatwia zapamiętywanie i przyspiesza poszerzanie
wiedzy.
Jest to zatem walor metody bezpośrednio odczuwalny przez uczniów, co jeszcze
bardziej przemawia za potrzebą wprowadzenia jej na stałe do procesu dydaktycznego.
Nie, ponieważ:
nie znam/nie miałem
nie odbywały się
1.
2.
5
1
83,33%
16,66%
6
5
4
3
2
1
0
1
2
__________________________________________________________________________
Projekt: „Model Innowacyjnych Metod Dydaktycznych w szkolnictwie zawodowym skutecznym elementem
procesu dydaktycznego”
Priorytet IX. Rozwój wykształcenia i kompetencji w regionach Działanie 9.6. Projekty innowacyjne
Program Operacyjny Kapitał Ludzki
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Przecząca odpowiedź otrzymaliśmy od osób, które nie miały z tą metodą styczności na
zajęciach.
Czy w obecnej szkole pracujecie metodą projektu?
a)
b)
nie
tak
bardzo rzadko
rzadko
dość często
często
14
6
2
2
1
1
70%
30%
33%
33%
16%
16%
16
14
12
10
8
6
4
2
0
nie
tak
2,5
2
1,5
1
0,5
0
bardzo rzadko
rzadko
dość często
często
__________________________________________________________________________
Projekt: „Model Innowacyjnych Metod Dydaktycznych w szkolnictwie zawodowym skutecznym elementem
procesu dydaktycznego”
Priorytet IX. Rozwój wykształcenia i kompetencji w regionach Działanie 9.6. Projekty innowacyjne
Program Operacyjny Kapitał Ludzki
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Z analizy odpowiedzi na to pytanie wynika, że aż 70% uczniów nie spotkało się z ta metodą na
zajęciach w szkole obecnej – czyli ponadgimnazjalnej. Pozostała grupa odpowiada twierdząco,
ale z zastrzeżeniem, że jest to zjawisko bardzo rzadkie lub rzadkie.
Na jakich przedmiotach spotykasz się z tą formą pracy?
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
wiedza o kulturze
język polski
język angielski
matematyka
biologia
geografia
informatyka
programowanie obiektowe
nie spotykam się
3
1
1
2
3
2
1
1
14
10,71%
3,57%
3,57%
7,14%
10,71%
7,14%
3,57%
3,57%
50%
16
14
12
10
8
6
4
2
0
1
2
3
4
5
6
7
8
9
__________________________________________________________________________
Projekt: „Model Innowacyjnych Metod Dydaktycznych w szkolnictwie zawodowym skutecznym elementem
procesu dydaktycznego”
Priorytet IX. Rozwój wykształcenia i kompetencji w regionach Działanie 9.6. Projekty innowacyjne
Program Operacyjny Kapitał Ludzki
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Na którym przedmiocie takiej formy nigdy nie było, a uważasz, że mogłaby być
zastosowana?
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
fizyka
przedmioty zawodowe
matematyka
historia
podstawy przedsiębiorczości
wiedza o społeczeństwie
język angielski
chemia
na wszystkich przedmiotach/
chciałbym pracować w takiej formie
nie ma takiego przedmiotu
brak odpowiedzi
1
3
5
3
1
1
3
1
2
3,84%
11,58%
19,23%
11,58%
3,84%
3,84%
11,58%
3,84%
7,69%
1
5
3,84%
19,23%
6
5
4
3
2
1
0
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
Z analizy powyższego zestawienia, że uczniowie chcieliby realizować zajęcia metoda projektu
na lekcjach z przedmiotów ogólnokształcących i zawodowych.
__________________________________________________________________________
Projekt: „Model Innowacyjnych Metod Dydaktycznych w szkolnictwie zawodowym skutecznym elementem
procesu dydaktycznego”
Priorytet IX. Rozwój wykształcenia i kompetencji w regionach Działanie 9.6. Projekty innowacyjne
Program Operacyjny Kapitał Ludzki
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Wnioski:
W celu podniesienia efektywności nauczania wszystkich przedmiotów konieczne jest
wprowadzenie zmian w metodach pracy dotychczas stosowanych przez nauczycieli.
Z przeprowadzonej diagnozy wynika, że konieczne jest przygotowanie nauczycieli do
prawidłowego stosowania metody projektu, zdobycia przez nich umiejętności stosowania tej
metody w korelacji między-przedmiotowej, zrozumienia przez nauczycieli potrzeby wdrożenia
zmian i wynikających z tych zmian bezpośrednich korzyści dla wzrostu efektywności
kształcenia.
Uczniowie oczekują od nauczycieli zmian w metodach realizacji treści programowych.
Stworzenie narzędzi pomocniczych we wdrażaniu metod innowacyjnych jest w pełni
uzasadnione.
Z analizy odpowiedzi nauczycieli dowiadujemy się ,że jest ogromna potrzeba w zakresie
gotowych pomocy dydaktycznych do prowadzenia lekcji metodami aktywizującymi, w tym
metodą projektu, które wspomogłyby warsztat pracy nauczyciela i przyczyniłyby się do
kreowania wizerunku absolwenta przygotowanego do rynku pracy .
__________________________________________________________________________
Projekt: „Model Innowacyjnych Metod Dydaktycznych w szkolnictwie zawodowym skutecznym elementem
procesu dydaktycznego”
Priorytet IX. Rozwój wykształcenia i kompetencji w regionach Działanie 9.6. Projekty innowacyjne
Program Operacyjny Kapitał Ludzki
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
3. Ocenianie wspierające ucznia w rozwoju
Ankieta dla nauczycieli
Jaki element organizacji pracy dydaktycznej stwarza Pani/Panu najwięcej trudności?
a) przygotowanie się do zajęć
b) realizacja treści nauczania
c) ocenianie
d) dobór metod
e) inne (podaj jakie) ………………………………………………………………
(respondenci zaznaczali kilka odpowiedzi)
a)
przygotowanie się do zajęć
1
4,34%
b)
realizacja treści nauczania
9
39,13%
c)
ocenianie
4
17,39%
d)
dobór metod
6
26,08%
e)
inne (jakie?): - ograniczenie czasowe (1)
3
13,04%
- motywacja uczniów (2)
- aktywizacja uczniów (1)
10
9
8
7
6
5
4
3
2
1
0
przygotowanie
się do zajęć
realizacja treści
nauczania
ocenianie
dobór metod
inne
Najwięcej trudności w organizacji pracy dydaktycznej stwarzają nauczycielom: realizacja treści
nauczania (39,13%), dobór metod (26,08%), ocenianie (17,39%). Najmniej trudności
w organizacji pracy dydaktycznej mają nauczyciele z przygotowaniem do zajęć (17,39%).
Wśród innych elementów organizacji pracy dydaktycznej nauczyciele wymienili: ograniczenie
czasowe, motywacja uczniów, aktywizacja uczniów (13,04%). Ankietowani nauczyciele
wyraźnie wskazują, że sposób realizacji i dobór metod jak i ocenianie to elementy pracy
dydaktycznej, której stwarzają im trudności i wymagają ulepszenia.
__________________________________________________________________________
Projekt: „Model Innowacyjnych Metod Dydaktycznych w szkolnictwie zawodowym skutecznym elementem
procesu dydaktycznego”
Priorytet IX. Rozwój wykształcenia i kompetencji w regionach Działanie 9.6. Projekty innowacyjne
Program Operacyjny Kapitał Ludzki
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Jakie metody oceniania stosuje Pani/Pan w swojej pracy?
ocenianie kształtujące
ocenianie motywujące i kształtujące
ocenianie wybiórcze
prace pisemne (sprawdziany pod katem matury)
ocenianie zgodne z PSO
kryterialne
odpowiedź ustna, sprawdziany pisemne, zaangażowanie ucznia w
realizowany temat
motywowanie, ocenianie ustne, wystawianie oceny
ocenianie ustne, prace samodzielne, prace klasowe
ocenianie ustne, ocenianie pisemne, informacja zwrotna,
motywacja ustna
brak odpowiedzi
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
3
1
1
1
1
1
1
15%
5%
5%
5%
5%
5%
5%
1
1
1
5%
5%
5%
8
40%
9
8
7
6
5
4
3
2
1
0
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
Ankietowani nauczyciele mieli podać metody oceniania, jakie wykorzystują w swojej pracy
dydaktycznej. Wyniki ankiet wskazują, że nauczyciele mylą funkcję oceniania z metodami
i formami oceniania.
Czy zna Pani/Pan metodę oceniania kształtującego/ wspierającego? Jeśli tak, proszę podać
źródło wiedzy.
a. nie, nie spotkałam/spotkałem się takim pojęciem
b. tak, znam tę metodę pracy ………………………………………………………
__________________________________________________________________________
Projekt: „Model Innowacyjnych Metod Dydaktycznych w szkolnictwie zawodowym skutecznym elementem
procesu dydaktycznego”
Priorytet IX. Rozwój wykształcenia i kompetencji w regionach Działanie 9.6. Projekty innowacyjne
Program Operacyjny Kapitał Ludzki
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
a)
b)
nie
tak
11
7
55%
35%
brak
odpowiedzi
2
10%
- kursy (1) - literatura (1) - brak źródła
(5)
12
10
8
6
4
2
0
nie
tak
brak odpowiedzi
Na pytanie o znajomość metody pracy dydaktycznej zwanej ocenianiem kształtującym 55%
ankietowanych stwierdziło, że nie zna tej metody, 35% ankietowanych deklaruje znajomość tej
metody. Natomiast 10% ankietowanych nie podało odpowiedzi na to pytanie. analiza wyników
wskazuje na konieczność wyposażenia nauczycieli w wiedzę i umiejętności z zakresu oceniania
wspomagającego rozwój ucznia.
Czy, oceniając wiedzę i umiejętności uczniów, korzysta Pani/Pan:
c. tylko z PSO i WSO
d. z PSO, WSO oraz prezentacji celów, kryteriów oceniania, pracy z rodzicami,
pytań kluczowych, oceny koleżeńskiej, samooceny
a)
tylko z PSO i WSO
7
35%
b)
Z PSO, WSO oraz prezentacji celów, kryteriów oceniania,
pracy z rodzicami, pytań kluczowych, oceny koleżeńskiej,
samooceny
13
65%
__________________________________________________________________________
Projekt: „Model Innowacyjnych Metod Dydaktycznych w szkolnictwie zawodowym skutecznym elementem
procesu dydaktycznego”
Priorytet IX. Rozwój wykształcenia i kompetencji w regionach Działanie 9.6. Projekty innowacyjne
Program Operacyjny Kapitał Ludzki
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
14
12
10
8
6
4
2
0
tylko z PSO i WSO
z PSO, WSO itd.
65% ankietowanych podało, że oceniając korzysta z PSO, WSO oraz elementów oceniania
kształtującego: prezentacji celów, kryteriów oceniania, pracy z rodzicami, pytań kluczowych,
oceny koleżeńskiej, samooceny. 35% respondentów podaje, że korzysta tylko z PSO i WSO.
Badania te potwierdziły, że niektóre elementy ocenienia kształtującego są znane i stosowane
w praktyce pedagogicznej respondentów.
Czy Pani/Pan chciałaby/chciałby poznać zasady oceniania kształtującego/ wspierającego?
e. tak
f. nie
a)
tak
18
90%
b)
nie
2
10%
20
18
16
14
12
10
8
6
4
2
0
tak
nie
Na pytanie dotyczące zamiaru poznania zasad oceniania kształtującego, 90% badanych wyraziło
chęć zapoznania się z tą metodą pracy dydaktycznej, 10% ankietowanych nie wykazało
zainteresowania nią.
__________________________________________________________________________
Projekt: „Model Innowacyjnych Metod Dydaktycznych w szkolnictwie zawodowym skutecznym elementem
procesu dydaktycznego”
Priorytet IX. Rozwój wykształcenia i kompetencji w regionach Działanie 9.6. Projekty innowacyjne
Program Operacyjny Kapitał Ludzki
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Ankieta dla uczniów
Ocenianie w szkole uważam za:
a) rzetelne
b) sprawiedliwe
c) wspierające
d) nieobiektywne
e) dostarczające informacji zwrotnej o moich postępach w nauce
f) wymagające zmian
(możesz zaznaczyć więcej niż jedną odpowiedź)
a)
b)
c)
d)
e)
rzetelne
sprawiedliwe
wspierające
nieobiektywne
dostarczające informacji zwrotnej o moich
postępach w nauce
wymagające zmian
f)
3
9
5
5
7
8,82%
26,47%
14,70%
14,70%
20,58%
5
14,70%
10
9
8
7
6
5
4
3
2
1
0
a
b
c
d
e
f
26,47% badanych uczniów uważa ocenianie za sprawiedliwe, 20.58% uważa, ze ocenienie
dostarcza informacji zwrotnej o postępach w nauce, 29,4, % badanych zwraca uwagę na to ,że
proces oceniania wymaga zmian i jest nieobiektywny.
__________________________________________________________________________
Projekt: „Model Innowacyjnych Metod Dydaktycznych w szkolnictwie zawodowym skutecznym elementem
procesu dydaktycznego”
Priorytet IX. Rozwój wykształcenia i kompetencji w regionach Działanie 9.6. Projekty innowacyjne
Program Operacyjny Kapitał Ludzki
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Wnioski:
Wyniki ankiet wskazują, że nauczyciele zainteresowani są poznaniem i stosowaniem zasad
oceniania wspierającego rozwój ucznia.
Uczniowie wyrażają pozytywna opinię o ocenianiu w ich szkołach ale zauważają również
potrzebę zmian w tym zakresie.
4. Kształcenie modułowe
Ankieta dla nauczycieli
Jaką posiada Pani/Pan wiedzę na temat kształcenia modułowego?
a)
wiem wszystko i stosuję
2
10%
b)
wiem dużo i chcę jeszcze dowiedzieć się
0
0%
więcej
c)
wiem niewiele i chcę wiedzieć więcej
14
70%
d)
nic nie wiem i chcę poznać podstawy
2
10%
e)
nie jestem zainteresowana/zainteresowana
2
10%
nie jestem
zainteresowany/a
nic nie wiem i
chcę poznać
podstawy
wiem niewiele i
chcę wiedzieć
więcej
wiem dużo i
chcę dowiedzieć
się więcej
wiem wszystko i
stosuję
16
14
12
10
8
6
4
2
0
__________________________________________________________________________
Projekt: „Model Innowacyjnych Metod Dydaktycznych w szkolnictwie zawodowym skutecznym elementem
procesu dydaktycznego”
Priorytet IX. Rozwój wykształcenia i kompetencji w regionach Działanie 9.6. Projekty innowacyjne
Program Operacyjny Kapitał Ludzki
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Z analizy wyraźnie wynika, że wiedza nauczycieli o kształceniu modułowym jest niewielka:
70% ankietowanych wie niewiele, a 10% nic nie wie na ten temat. Natomiast nauczyciele, którzy
wiedzą niewiele jednocześnie chcą dowiedzieć się więcej. Nawet grupa nauczycieli o zerowej
wiedzy chce poznać podstawy.10% ankietowanych nauczycieli zna metodę i stosuje – istnieje
możliwość oparcia się na ich wiedzy i doświadczeniu we wprowadzaniu nowoczesnych metod
do procesu edukacyjnego. Z badania wynika, że 10% nie jest zainteresowanych metodą.
Ankieta dla uczniów
Jaką posiadasz wiedzę o kształceniu modułowym?
a)
b)
c)
d)
e)
wiem wszystko
wiem dużo i chcę się dowiedzieć jeszcze więcej
wiem niewiele i chcę dowiedzieć się więcej
Nic nie wiem i chcę poznać podstawy
Nie jestem zainteresowana/zainteresowany
0
4
7
9
0
0%
20%
35%
45%
0%
10
9
8
7
6
5
4
3
2
1
0
a
b
c
d
e
Także wiedza uczniów o kształceniu modułowym jest niewielka: 35% ankietowanych wie
niewiele, a 45% nic nie wie na ten temat. Uczniowie, którzy wiedzą niewiele chcą dowiedzieć
się więcej. Grupa uczniów o zerowej wiedzy chce poznać podstawy. Stwarza to możliwości
podjęcia próby unowocześnienia procesu edukacyjnego, ponieważ aż 80% ankietowanych
uczniów wyraża chęć i potrzebę zmiany. Nikt nie wie wszystkiego – 0%, nikt też nie przejawił
zupełnego braku zainteresowania – 0%. Dodatkowo 20% wie dużo i chce dowiedzieć się jeszcze
więcej.
__________________________________________________________________________
Projekt: „Model Innowacyjnych Metod Dydaktycznych w szkolnictwie zawodowym skutecznym elementem
procesu dydaktycznego”
Priorytet IX. Rozwój wykształcenia i kompetencji w regionach Działanie 9.6. Projekty innowacyjne
Program Operacyjny Kapitał Ludzki
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Wnioski:
Istnieje potrzeba i możliwość wprowadzenia kształcenia modułowego do szkolnictwa
zawodowego. Świadczy o tym stan wiedzy zarówno uczniów jak i nauczycieli oraz chęć
wprowadzenia zmian w obu badanych grupach.
II. Wnioski:
1. W badanych szkołach istnieją sprzyjające warunki do wprowadzenia modelu
innowacyjnych metod dydaktycznych.
2. Uczniowie oczekują od szkoły i nauczycieli takich zmian w procesie edukacyjnym,
które wyzwalałyby ich postawy twórcze, podnosiły poziom kompetencji kluczowych
oraz motywowały do rozwoju.
3. Nauczyciele otwarci są na zmiany w zakresie nowoczesnych metod prowadzenia
procesu dydaktycznego, co przełoży się na wzbogacenie ich warsztatu pracy i
sprostanie współczesnym wymogom polityki oświatowej państwa.
4. Środowisko szkolne nie jest dostatecznie przygotowane do samodzielnego
wprowadzania zmian w zakresie działalności dydaktyczno-wychowawczej i oczekuje
konstruktywnego wsparcia w postaci materiałów, szkoleń, doradztwa.
5. Zasadne jest wyposażenie nauczycieli w materiały dydaktyczne (poradnik)
wyznaczające etapy działań i wspomagające proces wdrażania zmian w zakresie
nowoczesnych metod dydaktycznych.
Kierownik naukowy
Specjaliści ds. dydaktycznych
__________________________________________________________________________
Projekt: „Model Innowacyjnych Metod Dydaktycznych w szkolnictwie zawodowym skutecznym elementem
procesu dydaktycznego”
Priorytet IX. Rozwój wykształcenia i kompetencji w regionach Działanie 9.6. Projekty innowacyjne
Program Operacyjny Kapitał Ludzki
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Załącznik nr 1
Drodzy nauczyciele!
Prosimy o wypełnienie formularza ankiety, ankieta jest anonimowa, a wyniki posłużą do pogłębionej diagnozy w
ramach projektu
„Model Innowacyjnych Metod Dydaktycznych w szkolnictwie zawodowym skutecznym elementem procesu
dydaktycznego”.
Dziękujemy za poświęcony czas.
Proszę zaznaczyć wybraną odpowiedź/odpowiedzi
17. Jak ocenia Pani/Pan warunki dla wykazywania się inicjatywą w pracy zawodowej w swojej szkole?
a) dobrze
b) raczej dobrze
c) trudno rozstrzygnąć
d) raczej źle
e) źle
18. Czy brała/brał Pani/Pan udział w szkoleniach dotyczących stosowania metod aktywizujących?
a) tak
b) nie
19. Jakie metod aktywizujące stosuje Pani/Pan w pracy dydaktycznej? Proszę wymienić.
……………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………….
20. Jak często stosuje Pani/Pan metody aktywizujące? Proszę podkreślić właściwą odpowiedź.
a) bardzo często
b) często
c) czasami
d) sporadycznie
21. Które z metod aktywizujących uważa Pani/Pan za najbardziej przydatne w swojej pracy zawodowej?
Dlaczego?
……………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………
22. Jakie trudności dostrzega Pani/Pan w stosowaniu metod aktywizujących?
……………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………
23. Czy pracowała/pracował Pani/Pan metodą projektu? Jeśli tak, proszę określić ilość projektów w stosunku
semestralnym.
a) nigdy
b) bardzo rzadko
c) rzadko
d) dość często
e) często
24. Czy zna Pani/Pan zasady pracy projektowej? Jeśli tak, to gdzie/ w jaki sposób Pani/Pan nauczyła/nauczył
się pracy metodą projektu?
a) nie
b) tak:
………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………
25. Czy uważa Pani/Pan pracę metodą projektu za potrzebną w zakresie nauczanego przedmiotu?
a) Tak, ponieważ ………………………………………………………………………...
b) Nie, ponieważ …………………………………………………………………………
__________________________________________________________________________
Projekt: „Model Innowacyjnych Metod Dydaktycznych w szkolnictwie zawodowym skutecznym elementem
procesu dydaktycznego”
Priorytet IX. Rozwój wykształcenia i kompetencji w regionach Działanie 9.6. Projekty innowacyjne
Program Operacyjny Kapitał Ludzki
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
26. Czy
uważa
Pani/Pan,
że
wprowadzenie
pracy
metodą
projektu
przyczyni
się
do wzrostu efektów kształcenia?
a) tak
b) nie
27. Czy potrzebuje Pani/Pan wsparcia/ wzbogacenia wiedzy/ umiejętności w zakresie najnowszych osiągnięć
metodologicznych odnośnie pracy metodą projektu?
a) tak
b) nie
28. Jaki element organizacji pracy dydaktycznej stwarza Pani/Panu najwięcej trudności?
a) przygotowanie się do zajęć
b) realizacja treści nauczania
c) ocenianie
d) dobór metod
e) inne (podaj jakie) ………………………………………………………………
29. Jakie metody oceniania stosuje Pani/Pan w swojej pracy?
……………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………
30. Czy zna Pani/Pan metodę oceniania kształtującego/ wspierającego? Jeśli tak, proszę podać źródło wiedzy.
a) nie, nie spotkałam/spotkałem się takim pojęciem
b) tak, znam tę metodę pracy ………………………………………………………
31. Czy, oceniając wiedzę i umiejętności uczniów, korzysta Pani/Pan:
a) tylko z PSO i WSO
b) z PSO, WSO oraz prezentacji celów, kryteriów oceniania, pracy z rodzicami, pytań kluczowych,
oceny koleżeńskiej, samooceny
32. Czy Pani/Pan chciałaby/chciałby poznać zasady oceniania kształtującego/ wspierającego?
a) tak
b) nie
33. Jaką posiada Pani/Pan wiedzę na temat kształcenia modułowego?
wiem wszystko i stosuję
wiem dużo i chcę jeszcze dowiedzieć się więcej
wiem niewiele i chce wiedzieć więcej
nic nie wiem i chcę poznać podstawy
e) nie jestem zainteresowana/zainteresowany
a)
b)
c)
d)
Zaznacz w metryczce:
1)
2)
a)
b)
c)
d)
3)
a)
b)
c)
d)
4)
a)
b)
płeć
a) kobieta
b) mężczyzna
staż pracy dydaktycznej
0 – 5 lat
5 – 10 lat
10 – 15 lat
ponad 15 lat
stopień awansu zawodowego
stażysta
kontraktowy
mianowany
dyplomowany
nauczane przedmioty
ogólnokształcące
zawodowe
__________________________________________________________________________
Projekt: „Model Innowacyjnych Metod Dydaktycznych w szkolnictwie zawodowym skutecznym elementem
procesu dydaktycznego”
Priorytet IX. Rozwój wykształcenia i kompetencji w regionach Działanie 9.6. Projekty innowacyjne
Program Operacyjny Kapitał Ludzki
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Załącznik nr 2
Drogi uczniu!
Prosimy o wypełnienie formularza ankiety, ankieta jest anonimowa, a wyniki posłużą do pogłębionej diagnozy w ramach projektu
„Model Innowacyjnych Metod Dydaktycznych w szkolnictwie zawodowym skutecznym elementem procesu dydaktycznego”.
Dziękujemy za poświęcony czas.
Zaznacz wybraną odpowiedź/odpowiedzi
Czy brałaś/brałeś udział w kursach szybkiego czytania/notowania lub treningach pamięci?
tak
nie
wymień, jakie metody uczenia się stosujesz, przygotowując się do lekcji, sprawdzianów czy egzaminów?
…………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
7. Z którymi wymienionymi niżej metodami pracy na lekcji spotkałeś/spotkałaś się?
a) Dyskusja
b) Burza mózgów
c) Praca w grupach
d) Diagram
e) Mapa pojęć
f) Obserwacja
g) Eksperyment
h) Prezentacja
i) Inne (jakie?)………………………………………………………………………………………………
8. Jak często podkreślone przez Ciebie metody są stosowane na lekcjach?
a) Bardzo często
b) Często
c) Czasami
d) Sporadycznie
9. Czy podczas swojej nauki w szkole pracowałaś/pracowałeś metodą projektu? Jeśli tak, to w jakiej szkole?
(możesz zaznaczyć więcej niż jedną odpowiedź)
a) Nie
b) Nie, ale chciałabym/chciałbym
c) Tak, w:
 Szkole podstawowej
 Gimnazjum
 Szkole ponadgimnazjalnej
10. Czy podobała Ci się ta forma pracy i nauki?
a) Tak, ponieważ………………………………………………………………………………………
b) Nie, ponieważ ………………………………………………………………………………………
11. Czy w obecnej szkole pracujecie metodą projektu?
a) Nie
b) Tak:
 Bardzo rzadko
 Rzadko
 Dość często
 Często
12. Na jakich przedmiotach spotykasz się z tą formą pracy?
………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………
5.
a)
b)
6.
13. Na którym przedmiocie takiej formy nigdy nie było, a uważasz, że mogłaby być zastosowana?
__________________________________________________________________________
Projekt: „Model Innowacyjnych Metod Dydaktycznych w szkolnictwie zawodowym skutecznym elementem
procesu dydaktycznego”
Priorytet IX. Rozwój wykształcenia i kompetencji w regionach Działanie 9.6. Projekty innowacyjne
Program Operacyjny Kapitał Ludzki
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………
14. Ocenianie w szkole uważam za:
g) Rzetelne
h) Sprawiedliwe
i) Wspierające
j) Nieobiektywne
k) Dostarczające informacji zwrotnej o moich postępach w nauce
l) Wymagające zmian
(możesz zaznaczyć więcej niż jedną odpowiedź)
15. Jak oceniasz swoje przygotowanie do zawodu?
a) Na wysokim poziomie, przydatne w praktyce
b) Średnio przydatne, może być lepsze
c) Strata czasu
d) Nie wiem
16. Jaką posiadasz wiedzę o kształceniu modułowym?
a) Wiem wszystko
b) Wiem dużo i chcę się dowiedzieć jeszcze więcej
c) Wiem niewiele i chcę dowiedzieć się jeszcze więcej
d) Nic nie wiem i chcę poznać podstawy
e) Nie jestem zainteresowana/zainteresowany
Zaznacz w metryczce:
1) Płeć
a) Kobieta
b) Mężczyzna
2) Klasa
a) Druga
b) Trzecia
__________________________________________________________________________
Projekt: „Model Innowacyjnych Metod Dydaktycznych w szkolnictwie zawodowym skutecznym elementem
procesu dydaktycznego”
Priorytet IX. Rozwój wykształcenia i kompetencji w regionach Działanie 9.6. Projekty innowacyjne
Program Operacyjny Kapitał Ludzki
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Załącznik nr 3
Drodzy Nauczyciele!
Prosimy o udzielenie odpowiedzi w ramach wywiadu bezpośredniego, wyniki posłużą do pogłębionej diagnozy w ramach projektu
„Model Innowacyjnych Metod Dydaktycznych w szkolnictwie zawodowym skutecznym elementem procesu dydaktycznego”.
Dziękujemy za poświęcony czas.
17. Jakie wymierne efekty uzyskała/uzyskał Pani/Pan w wyniku szkoleń dotyczących stosowania metod
aktywizujących?
18. Proszę o opinię: czy czasochłonne są procedury związane z przygotowaniem lekcji prowadzonych
metodami aktywizującymi, czy samo przeprowadzenie lekcji?
19. Czy na rynku edukacyjnym są dostępne gotowe pomoce dydaktyczne do prowadzenia lekcji metodami
aktywizującymi, w tym metodą projektu
20. Jakie gotowe pomoce dydaktyczne do prowadzenia lekcji metodami aktywizującymi, w tym metodą
projektu wspomogłyby warsztat pracy nauczyciela i zwiększyły częstotliwość i efektywność takich zajęć?
Zaznacz w metryczce:
1)
płeć
a)
kobieta
b)
mężczyzna
2)
a)
b)
c)
d)
staż pracy dydaktycznej
0 – 5 lat
5 – 10 lat
10 – 15 lat
ponad 15 lat
3)
a)
b)
c)
d)
stopień awansu zawodowego
stażysta
kontraktowy
mianowany
dyplomowany
4)
a)
b)
nauczane przedmioty
ogólnokształcące
zawodowe
__________________________________________________________________________
Projekt: „Model Innowacyjnych Metod Dydaktycznych w szkolnictwie zawodowym skutecznym elementem
procesu dydaktycznego”
Priorytet IX. Rozwój wykształcenia i kompetencji w regionach Działanie 9.6. Projekty innowacyjne
Program Operacyjny Kapitał Ludzki
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego