Kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej w Krakowie z dnia 3

UCHWAŁA NR KI-411/7/14
Kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej
w Krakowie
z dnia 3 stycznia 2014 r.
znak sprawy: KI-43-070/71/13
Kolegium Izby działając na podstawie art. 91 ust. 1 i 5 ustawy z dnia 8 marca
1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2013 r. poz. 594), art. 11 ust. 1 pkt 4 ustawy
z dnia 7 października 1992 r. o regionalnych izbach obrachunkowych (Dz. U. z 2012 r.,
poz. 1113) oraz na zasadzie art. 61 § 1 Kodeksu postępowania administracyjnego
p os t a na wi a
wszcząć postępowanie o stwierdzenie nieważności uchwały Nr XXXVII/262/13
Rady Gminy Laskowa z dnia 20 grudnia 2013 r. w sprawie trybu postępowania
o udzielenie dotacji na realizację zadania z zakresu zbiorowego zaopatrzenia
w wodę mieszkańców Gminy Laskowa spółkom wodnym – podmiotom
niezaliczonych do sektora finansów publicznych, sposobu jej rozliczania oraz
sposobu kontroli zleconego zadania (pisownia oryginalna).
UZASADNIENIE
Uchwała Nr XXXVII/262/13 Rady Gminy Laskowa z dnia 20 grudnia 2013 r.
w sprawie trybu postępowania o udzielenie dotacji na realizację zadania z zakresu
zbiorowego zaopatrzenia w wodę mieszkańców Gminy Laskowa spółkom wodnym –
podmiotom niezaliczonych do sektora finansów publicznych, sposobu jej rozliczania
oraz sposobu kontroli wykonania zleconego zadania (pisownia oryginalna) wpłynęła
do Regionalnej Izby Obrachunkowej w Krakowie Zespół Zamiejscowy w Nowym
Sączu w dniu 30 grudnia 2013 r.
Przedmiotowa uchwała została podjęta przez Radę Gminy Laskowa
z powołaniem się na przepisy art. 18 ust. 2 pkt 15 ustawy z dnia 8 marca 1990 r.
o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2013 r. poz. 594), art. 221 ust. 4 ustawy z dnia
27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. z 2013 r. poz. 885 z późn. zm.)
oraz art. 164 ust. 5c ustawy z dnia 18 lipca 2001 r. Prawo wodne (Dz. U. z 2012 r. poz.
145 z późn. zm.).
Rada Gminy Laskowa w § 1 uchwały postanowiła:
„ 1. Określa się tryb postępowania o udzielenie dotacji z budżetu Gminy Laskowa dla
spółek wodnych będących podmiotami niezaliczonymi do sektora finansów
1
publicznych niedziałających w celu osiągnięcia zysku, na cele publiczne związane
z realizacją zadań gminy, innych niż określone w ustawie z dnia 24 kwietnia
2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie oraz sposób jej
rozliczania i kontroli wykonania zleconego zadania.
2. Tryb postępowania o udzielenie dotacji, o której mowa w ust. 1, określa się
w Regulaminie stanowiącym załącznik do niniejszej uchwały”.
Zgodnie z § 2 Regulaminu stanowiącego załącznik do uchwały, dotacja celowa dla
spółek wodnych może być udzielona na zadania inwestycyjne poprawiające warunki
zaopatrzenia w wodę mieszkańców gminy, w szczególności na budowę lub rozbudowę
istniejących sieci wodociągowych będących w użytkowaniu przez spółkę.
Badając zgodność z prawem przedłożonej uchwały Kolegium Regionalnej Izby
Obrachunkowej w Krakowie stwierdziło, co następuje:
Powołany w podstawie prawnej uchwały przepis art. 221 ust. 4 ustawy z dnia
27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych dotyczy dotacji celowych udzielanych
podmiotom niezaliczanym do sektora finansów publicznych i niedziałającym w celu
osiągnięcia zysku na zadania inne niż określone w ustawie z dnia 24 kwietnia 2003 r.
o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie. Dotacja dla spółek wodnych,
której dotyczy badana uchwała, jest dotacją celową przyznawaną w oparciu o przepisy
ustawy z dnia 18 lipca 2001 r. Prawo wodne. Kompetencja Rady Gminy w tym
zakresie wynika z art. 164 ust. 5a–5d ustawy Prawo wodne, a nie z art. 221 ust. 4
ustawy o finansach publicznych. Ponadto charakter zadań, na które może być spółkom
wodnym udzielana dotacja w oparciu o przepisy ustawy Prawo wodne uniemożliwia
zastosowanie przepisu art. 221 ust. 4 ustawy o finansach publicznych.
Zgodnie, bowiem z art. 164 ust. 5a i ust. 5b ustawy z dnia 18 lipca 2001 r.
Prawo wodne, spółki wodne mogą korzystać z pomocy finansowej z budżetów
jednostek samorządu terytorialnego na bieżące utrzymanie wód i urządzeń wodnych
oraz na finansowanie lub dofinansowanie inwestycji, która polega na udzielaniu
dotacji celowej w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach
publicznych z budżetów jednostek samorządu terytorialnego. Przepis art. 164 ust. 5c
wyżej powołanej ustawy, stanowi że zasady udzielania dotacji celowej, o której mowa
w ust. 5b, tryb postępowania w sprawie udzielania dotacji i sposób jej rozliczania
określają organy stanowiące jednostek samorządu terytorialnego w drodze uchwały.
Zgodnie z przepisem art. 164 ust. 5d ustawy Prawo wodne, udzielenie dotacji dla
spółki wodnej następuje na podstawie umowy zawartej przez jednostkę samorządu
terytorialnego ze spółką wodną. W przypadku, gdy dotacja stanowi pomoc publiczną
lub pomoc de minimis, jej udzielenie następuje z uwzględnieniem warunków
dopuszczalności tej pomocy określonych w przepisach prawa Unii Europejskiej.
Kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej w Krakowie zwróciło uwagę,
że przedmiotową uchwałą Rada Gminy Laskowa określiła sposób kontroli i zakres
wykonania zleconego zadania. W § 8 Regulaminu stanowiącego załącznik do badanej
uchwały Rada Gminy Laskowa zobowiązała spółki wodne do umożliwienia
przeprowadzenia kontroli wykonywanego zadania oraz określiła zakres tej kontroli.
2
Z przepisów ustawy Prawo wodne, a w szczególności z brzmienia art. 164 ust. 5c, nie
wynika jednak, aby organ stanowiący miał prawo określić tryb i zakres kontroli
wykorzystania udzielonej dotacji. W świetle powyższego, w ocenie Kolegium Izby,
takim działaniem Rada Gminy wykroczyła poza delegację ustawową wynikającą z art.
164 ust. 5c ustawy Prawo wodne. Do kompetencji Rady Gminy należy bowiem,
uregulowanie zasad i trybu udzielania dotacji oraz sposobu jej rozliczania. Rada
Gminy nie posiada natomiast uprawnień do nakładania na beneficjenta dotacji
obowiązku umożliwienia przeprowadzenia kontroli wykonywanego zadania oraz
określania zakresu tej kontroli. Każda kontrola administracyjna w stosunku
do podmiotu niepodlegającego organowi kontrolującemu wymaga wyraźnego
upoważnienia ustawowego, jak to ma miejsce na przykład w przepisach art. 221
ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. Nr 157, poz. 1240
z późn. zm.), w którym ustawodawca jednoznacznie przewidział możliwość
kontrolowania beneficjenta dotacji przez organ dotujący. Powyższe stanowisko
Kolegium Izby o braku możliwości wprowadzenia „trybu kontroli” w aktach prawa
miejscowego, w przypadku braku wyraźnego upoważnienia ustawowego, znalazło
odzwierciedlenie w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie
z dnia 25 stycznia 2011 r. (sygn. akt. I SA/Kr 1673/10).
Ponadto, Kolegium Izby zwróciło uwagę, iż w § 6 ust. 3 Regulaminu, Rada
Gminy Laskowa postanowiła, że umowa dotacji zawiera dane wynikające z art. 221
ust. 3 ustawy o finansach publicznych. Sprawy dotyczące treści zawieranych umów
pomiędzy
organem
wykonawczym
jednostki
samorządu
terytorialnego
a beneficjentem dotacji reguluje art. 250 ustawy o finansach publicznych. Zatem,
zbędnym jest regulowanie przez Radę Gminy w przepisach stanowiących akt prawa
miejscowego spraw, które zostały uregulowane w ustawach.
W § 4 ust. 7 Regulaminu stanowiącego załącznik do badanej uchwały Rada
Gminy Laskowa postanowiła, że „Wójt może uzależnić rozpatrzenie wniosku
od złożenia w określonym terminie dodatkowych dokumentów bądź informacji”,
a w § 7 ust. 2 postanowiła, że rozliczając udzieloną dotację „Wójt może żądać
od spółki wodnej dodatkowych dokumentów, niezbędnych do udokumentowania
wykonanych prac, które określi w umowie dotacji”. Zdaniem Kolegium Izby
uzależnianie rozpatrzenia wniosku (lub rozliczenia dotacji) od złożenia dodatkowych,
bliżej nieokreślonych dokumentów lub informacji, narusza art. 164 ust. 5c ustawy
Prawo wodne w związku z § 25 ust. 1 oraz 143 załącznika do rozporządzenia Rady
Ministrów z dnia 20 czerwca 2002 r. w sprawie „Zasad techniki prawodawczej” (Dz.
U. Nr 100, poz. 908) w myśl którego, przepisy prawa materialnego aktu prawa
miejscowego powinny możliwie bezpośrednio i wyraźnie wskazywać kto, w jakich
okolicznościach i jak powinien się zachować. Kolegium Izby zwróciło ponadto uwagę,
że zakres danych zawartych we Wniosku o udzielenie pomocy finansowej w formie
dotacji celowej spółce wodnej z budżetu Gminy Laskowa (zał. Nr 1 do Regulaminu)
oraz w Sprawozdaniu z wykorzystania pomocy finansowej udzielonej w formie dotacji
celowej spółce wodnej z budżetu Gminy Laskowa (zał. Nr 2 do Regulaminu) nie jest
w pełni zgodny z zakresem danych jakie powinny zawierać Wniosek i Sprawozdanie
określonych w sentencji Regulaminu.
Uznając, iż wskazane wyżej nieprawidłowości noszą znamiona istotnego
naruszenia prawa w rozumieniu art. 91 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym,
3
Kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej w Krakowie postanowiło wszcząć
postępowanie w sprawie stwierdzenia nieważności uchwały.
Jednocześnie Kolegium informuje, że posiedzenie w sprawie przedmiotowej
uchwały odbędzie się w dniu 15 stycznia 2014 r. o godzinie 10:40 w siedzibie
Regionalnej Izby Obrachunkowej w Krakowie, przy ulicy Kraszewskiego 36.
W posiedzeniu ma prawo uczestniczyć upoważniony przedstawiciel podmiotu,
którego uchwała jest rozpatrywana.
Przewodniczący Kolegium
Janusz Kot /-/
4