WIELOSIŁOWATE (Polemoniaceae) WIERZBOWATE (Salicaceae)

WIELOSIŁOWATE (Polemoniaceae)
WYSTĘPOWANIE: głównie obszary o klimacie
umiarkowanym i subtropikalnym, z przeważającą
liczbą gatunków w przypacyficznej strefie Ameryki
Pn. Rodzina obejmuje około 15 rodzajów i 320 gatunków. W Polsce występuje tylko 1 gatunek – wielosił błękitny (Polemonium coeruleum), głównie na
niżu pn. i wsch.
MORFOLOGIA: rośliny zielne, rzadziej krzewy,
liany o zdrewniałych łodygach lub nawet niewielkie
drzewa. Liście ułożone skrętolegle lub naprzeciwlegle.
KWIATY: promieniste (bardzo rzadko lekko grzbieciste – Loesella i Bonplandia). Obupłciowe, często
duże i efektownie zabarwione. Kielich 5-ząbkowy.
Korona zrosłopłatkowa, z 5 łatkami i przeważnie
długą rurką, do której przyrośnięte są nierównej
długości nitki 5 pręcików. Słupek górny o zalążni
3-komorowej. U podstawy zalążni znajduje się
krążek miodnikowy. Kwiaty niektórych gatunków
(np. Cobaea scandens) zapylane są przez nietoperze
(kw. chiropterogamiczne) – obficie wydzielają pyłek
i nektar oraz specyficzną woń; mają silną budowę.
OWOCE: torebka.
UŻYTKOWANIE: wiele roślin ma znaczenie
ozdobne, np. gatunki z rodzaju floks (Phlox), zazierka
(Gilia) oraz sępota (Cobaea scandens). Lecznicze.
CHRONIONE W POLSCE: wielosił błękitny
(Polemonium coeruleum).
JK
WIERZBOWATE (Salicaceae)
WYSTĘPOWANIE: obszary o klimacie umiarkowanym północnej półkuli. Rodzina obejmuje 3
rodzaje i około 400 gat. W Polsce rośnie dziko około
30 gat. należących do 2 rodzajów: topola (Populus)
– 3 gat. i wierzba (Salix) – reszta gatunków.
MORFOLOGIA: rośliny o zdrewniałych pędach,
drzewa i krzewy, a także drobne krzewinki, wysokości zaledwie kilku centymetrów. Liście opadające na
zimę, ułożone skrętolegle, o nie podzielonej blaszce
(co najwyżej dłoniasto wcinanej).
KWIATY: silnie uproszczone, 1-płciowe, drobne
i zebrane w gęste, kotkowate kwiatostany o osi
zwisającej lub sztywnej (skierowanej w górę).
U wiatropylnych przedstawicieli (topola) kw.
męskie mają do 60 pręcików, tkwiących w kubeczkowatym utworze, wspartym postrzępioną
przysadką. Kw. żeński podobnie, w przysadce tkwi
słupek. Kwiaty owadopylnych (wtórnie!) przedstawicieli (większość wierzb) są jeszcze prostsze:
owoc
męskie mają 2 pręciki, żeńskie zaś 1 słupek.
Wszystkie zawierają drobne miodniki. Słupek górny,
zalążnia 1-komorowa.
OWOCE: torebka. Nasiona opatrzone włoskami.
UŻYTKOWANIE: ozdobne. Z licznych gatunków topoli pozyskuje się miękkie drewno, a z wierzby
wiciowej (S. viminalis), w. purpurowej (S. purpurea)
i innych surowiec koszykarski.
CHRONIONE W POLSCE: wierzba
borówkolistna (Salix myrtilloides), w. lapońska
(S. lapponum).
JK
– 70 –