The Polish Institute and Sikorski Museum

Transkrypt

Archives Reference No: PRM.86
Nvk.
r2,
ZMIKROFILMOVVAN,F DNIA ROLKA
Sri,40t^.~D
Th
e
sh
li
Po
te
titu
s
In
d
an
Si
m
eu
us
iM
k
rs
ko
Copyright: The Polish Institute and Sikorski Museum (London)
PREZYDIUM RADY MINISTROW
TEKA nr.
86. 1942.
11~11111••••
Organizacja powojenna Europy.
Th
e
26.11.1942.
Dr.K.Alexandrowicz "Koncepcja Osi Zachodnio Słowiańskiej".
lis
Po
S. W.
19.111.1942.
"Elementy Europy powojennej%
h
s
In
3 ł
Notatka dr.L.Raychmana na temat sytuacji Europy
po zakończeniu wojny.
24.111.1942.
te
titu
b. d.
d
an
Rola Polski w sfederowanej Europie wschodniej
(Referat).
b. d.
Rozważania i uwagi na temat sytuacji Polski po
zakończeniu wojny.
b. d.
Si
b. d.
Gen.Sikorski - Sprawa Europy Srodkowo i Południowo
Wschodniej.
b. d,
I
k
rs
ko
7U
Ministerstwo Prac Kongresowych: "Tezy w sprawie
układu wstępnego,dotyczę.cego stosunków z Niemcami po ukończeniu działań wojennych:
Dr.Feliks Gross: Powstanie i Organizacja Central
and Eastern European Planning Board,
;-1
(2.6,Jj-k^rt,k
CC
kvki-,A
.
K, Ark vZ
m
CU,
eu
us
iM
ki\Au.,\
6. • 2_
/
-2_
4,
80.1,2( rd7( i 1-12
streszczeniu dotychczasowych referatów w sprawie wspó łprcy
A
e
Th
‚41 9i>
KONCE1-)CJA. OSI Z.A.C.;
Słowian zachodnich reas¥umuję moje poglądy w dziesięciu zasadniczyc:
Po
tezach:
1. Pojęcie Słowian zachodnich, które sensu stricto obejmuje
lis
h
polskę i Czechosłowację, winno objąć sensu lato równie ż Słowian
południowych w najszerszym pojęciu t.j. Serbów, Chorwatów Słoweńcow
s
In
łącznie z Bułgatami.
titu
2. Sł owianie zachodni vr szerokim tego sł owa znaczeniu
ś
tworząc grupę odrębną od Sł owian wschodnich, winni utworzyć o
polityczną sięgającą od Bał tyku po morze Śródziemne.
te
ławja
3. Zasadniczymi filarawi tej osi sa, Polska i Jugos
oparte o szlaki morskie poprzez Gdańsk, Gdynię, Królewiec względnie
d
an
Trylest (Sł owehski), Split i Dubrownik.
4. Czechosł owacja"lączy północno-zachodna, Słowiańszczyznę
z południową i winna poprzez strefę Burgenlandu uzyskać stałe
Si
i organiczne połączenie z Jugosławja4. Ruch zachodnio-słowiański
rs
ko
nazyma to połalczenienrogiem k'arożyca".
5. Elementy nie słowiańskie leżące na linii interesów osi
zachodnio-slowianskiej (Wę gry, Ewunia) muszą interesy swe
ki
układać zgodnie z interesami polityczno-ekonT--icznemi pow. osi.
6. Stworzenie tej jedności zach.-słowiańskiej sensu lato
M
zastępującej nieszczękliwej pamięci koncepcje Małej Ententy na
us
wschodzie Europy zależy od inicjatywy jej współpartnerów, nie jest
eu
więc vrpierwszym rzędie funkcją interesów mocarstw zach., jest
natomiast gwarancją -ookoju w Europie, barierą na wschodzie a
m
Polska winna w konce pcji tej odegrać rolę zasadniczą'.
-2- 45 U1
północy silną .i?ols):Q, na. Bałkanach zaś Jugosławię jednoczącą
e
Th
7. Celem realizacji tej koncepcji nale ży stworzyć na
wszystkich Słowian południowych w jedno państwo o ludności 23 mil,
Po
która w cillgu 20 lat mo że dojść do 3 O mil.
8. Tylko w ten sposób zorganizowana Sł owiańszczyzna, zach.
lis
jest równdQędnym partnerem politycznym Słowiańszczyzny wsch.
h
9. Realizacja koncepcji zach.-słowiańskiej może z czasem
s
In
zneutralizować imperializm rosyjski i stworzyć w dalszej przyszłoś ci podstawy wspól.pwayy całej Słowiańszczyzny celem wspólnej
titu
walki z agresją z zachodu i wschodu.
10. Realizacja powyższej koncepcji leży również w wysokim
te
stopniu w interesie świata ango-saskiego, którego głównym celem
polit:cznyr jest zachowanie dotychczasowego stanu posiadania na
B
d
an
świecie.
Emigracja polityczna Jugosłowianskq
Si
Jeśli chodzi o strukturę polityczną Jugosławii należy zazna-
rs
ko
czyć co następuje: Serbie, rządziły do nastania dyktatury króla
Alexandra trzy zasadnicze partie t.j. partia chłopska, liberali»
i demokraci. Partje te rozbijał mniej lub więcej skutecznie
ki
Stojadinowicz. Liberali po śmierci przywódcy swego Passicza nie
zdołali wyłonić ze siebie następcy o dostatacznym autorytecie.
eu
us
M
To sarno nastąpiło w stosunku do demokratów po sr:_ierci Marynkowicza.
Przywódcą najsilniejszej w Serbii partii t.j. chłopskiej był
przez
długie lata Jovan Jovanovicz, którego następcą jest Milan
m
Gavrilowicz, minister obecnego rządu jugosł owianskiego i były
ambasador w Moskwie. Gavrilowicz obejmując stanowisko ambasa
dora
2
-3«
Jest to niewątpliwie najwybitniejsza indywidualność w swiecie
e
Th
został przez partję uproszony o zatrzymanie prezesury stronnictwa.
politycznym poludniowo-słowianskim.
Po
Z Jovanem Jovanoviczem nie r a nic wspólnego profesor uniwersy-
tetu beogradzkiego Jovanowicz, obecny premier jugosłowianski w
lis
Londynie, reprezentujący element kultury i tradycji serbskiej.
h
Dr. Maczka, przywódcę chorwackiej partji ludowej, który nie
s
In
poszedł na współpracę z Yiemcaniiject internowany w Chorwacji,
reprezentuje w rządzie Dr. rrniewicz, wice-premjer, maffikcy
titu
zrozudenie dla współpracy z Polską.
W Londynie przebywa również Banjanin ze serbskiej partji
te
chłopskiej (wspópragownik polityczny Gavrilowicza) oraz
Budisablewicz, przywódca Serbów w Chorwacji.
d
an
Slowenców reprezentuje w rządzie w ch
terze wice-prenjora
Dr. rrek. Należy =ncczyć, że najważniejszą grupą polityczną
słowens::q była partja luduwa wsród której wielką rolę odgrywa
Si
kler katolici.
',T
Londynie przeszedł ostuttlio
rs
ko
Rząd Jugosłowians::i
które po przyjezdzie Gavkilovicza z Moskwy zakonczyło się zastąpieniem premjera Simovicza profesorem Jovanoviczem. Simovicz
ki
pragnął zastąpić Ninczycza Gavriloviczen, dwaj ostatni jednak
minister dworu -EneZevicz.
us
M
doszli do porozumienia do którego dołączył się mąż zaufania króla
Wewnątrz gabinetu jugosiowiansiego nie wygasły jednak pewne
3
m
eu
antagonizmy, których likwidacja jest warunkieh sine qua non pe łnego
rozuienia. Ministrowie chorwaccy i sł owenscy (Krni,
rrek, Szutej) dążyli by raczej. do stworzenia bloku zachodnio-
fikaoi,
-4-
e
Th
sł owianskiego opartego o olellenty lacinskie podkreślając konieczno ć wciągnienia zachodhiej słowianszczyzny w orbitę wpływów
lis
Po
katolicyzmu, co oznaczałoby nawet możliwość współpracy z Ulocha:'i.
W tendencjach tych tkwi apel do Polski katolickiej.
Katolicyzm
odegrał jednak w ciągu dziejów rolę niejednokrotnie ujemne, wobec
h
interesów słowianszczyzny i błędy dotąd popełniane winne być na
przyszłość unilwne. eolska winna pozostać wierne fftroi:1 tradycjom
titu
s
In
kulturalno-religijnym, ale polityka Watykanu nie może być
przeszkodą w realizacji zjednoczenia Sł owian zachodnich, którzy st:), tylko
częściowo katoliccy a częściowo prawosławni i luteranscy.
te
Na marginesie należy dodać że w Chorwacji odbywn się pod
egidą władz panstwowych i kościelnych wręcz przymusowe nawra
canie
tysięcy prawosławnych na katolicyzm, P ró-mież nale ży się obawi
ać
d
an
aby polityka Watykanu w kierunku nawrócenia, :).osji
z pomocą
Niemców nie zadała nowego ciosu sprawie sło—inskiej.
Akcja Generała Lichajlowicza
Si
A
kiem, zwanym też nchorwackim Goeringem".
ki
rs
ko
Czyn zbrojny .4ichz
7
_jł owicza jest odpowiedzią dane, jugosowianskin quislingom t.j. Gen. Rediczowi w Serbji oraz
Paveliczowi
w Chorwacji współpracującemu z filo-niemieckim gener
ałem Kwaterni-
m
eu
us
M
Miche.jł owicz walczący w górach ojczystych z najez
dzce,
stworzył nową koncepcję : The idea of the invi
sibie arny. Po
upadku Jugosławji przeszedł z grupą wojska
na Czarną Górę, skoncentrował koł o siebie Czetników i ochot
ników i teroruzuje okupanta
głównie w czę sci południowo-zachodniej
kraju zmuszając go do
zasilenia okupacji coraz to nowymi dywizjami. Niszc
zy linje
kolejowe, kopalnie i magazyny, korzystając w akcji swojej z
licznych radjostacyj, pomocy samolotów(nie mówiąc o własnej
e
Th
5..
Po
artylerji. Nedicz posłał. generała Djurę Dakicza do Lichajlowicza
celem roz:17oczęcia układów, ale .- 1.Uchajlowicz walczy dalej a
lis
niewidzialne jego zastępy przekroczyły liczbę 100.000 walczących.
Propaganda osi zwalczą lUchajlowicza zarzute:' komunizhu, ale
h
'llgosłowianie wiedzą że L:ichajlo—icz walczy o odzyskanie niepod,,..
s
In
ległości Jugosławii pod berłem króla. Na tle tego wspólnego celu
antagonizm serbo-chorwacki ma szanse złagodzenia, choć jest przez
titu
Niemców i Włochów nieustannie pod‚cany.
Mianowanie Eichajlowicza ministrem Spraw Wojskowych w
te
nowym Rządzie w Londynie nadało jego walce ramy akcji legalnej,
co może być wzorem godnym naśladowania w innych okupacjach.
d
an
2% /
ki
rs
ko
Si
m
eu
us
M
J
Th
Elementy Europy powojennej.
e
Po
Rozumowanie poniższe oparte jest na hypotezie całkowi-
tej kl2ski militarnej Niemiec.
lis
1/
Ewolucja od Września 1939 roku. Plany urządzenia
h
Europy powojennej, które z chwilą wybuchu wojny stały się ulu-
s
In
bionem zajęciem intelektualnem pewnych kół angielskich, zeszły
z porządku dziennego na skutek upadku Francji. Dzisiejszy
titu
okres wojny, jeden z najbardziej niebezpiecznych, nie sprzyja
projektom i spekulacjom tego rodzaju.
te
Charakterystyczną i może nie przypadkową okolicznoś-
cią jest, że większość prób syntetycznego ujęcia organizacji
d
an
Europy w publicystyce i literaturze politycznej angielskiej w
okresie: jesień 1939 - lato 1940 pochodzi od osób lub kół, obciążonych pewną sympatją do Niemiec. W każdyri razie nie są
Si
znane poważniejsze wyjątki od tej reguły.
rs
ko
2/
W porównaniu z jesienią 1939 r. wyjaśniły się nie-
które niewiadome, z owego okresu, jak przykładowo konieczność
ki
upadku wszystkich faszyzmów i pół-faszyzmów europejskich. Niemniej pozostaje zbyt wiele niewiadomych, aby wizja Europy powo-
M
jennej mogła być już dzisiaj czenś więcej niż teoretycznem opra-
us
cowaniem i pewnego rodzaju fantazją polityczną. Przykładowo
eu
wyliczyć można cztery kapitalne składniki sytuacji europejskiej,
bez odpowiedzi na które nie można zdobyć się na poważniejszy
m
plan Europy powojennej:-
Th
a/
czy możliwa jest w szybkim czasie regeneracja na-
e
rodowa /moralna, militarna i finansowa/ Francji, t.j. czy
Francja, z rewolucją czy bez niej, może zpowrotem szybko
lis
Po
stać się mocarstwem;
b/ czy w razie wyEranej wojny, opinja brytyjska w
swej większości rzeczywiście będzie skłonna do pozytywnego
h
urządzania Europy i do wzięcia odpowiedzialności za jej lo-
s
In
sy, czy też weźmie górę prąd odsunięcia się od Europy;
c/ czy Stany Zjednoczone wejd ą aktywnie do wojny i,
titu
w razie pozytywnym, czy można spodziewaó się aktywnego
współdziałania Ameryki w reorganizowaniu politycznym Euro-
te
py, czy te ż powtórzy się historja z roku 1919: wycofania
d
an
się z traktatu 'Jersalskiego i odsunięcia się od Europy;
d/ nadewszystko: co stanie się z Rosją.
Tu oczy-
wiście istnieje teoretycznie cały szereg możliwości.
Si
Kombinacja paru czy kliku warjantów odpowiedzi na
powyższe pytania, przy ich wzajemnym powiązaniu daje taką
rs
ko
ilość permutacji, że snucie konkretnych projektów byłoby
rzeczą zbyt skomplikowaną.
ki
3/
To też pozostaje właściwie jedynie możliwość opraco-
M
wania wizji politycznej Europy, z naszego punktu widzenia, na
us
jeden tylko optymalny wypadek, to znaczy na wypadek, oprócz
klęski Niemiec, bądź równoczesnej czy późniejszej klęski wojsko-
eu
wej Rosji, z upadkiem rgine.0 bądź bez upadku, ale z odebraniem
imperializmowi rosyjskiemu na pewien okres czasu praktycznych
m
-3 '(>7 24 \ i g,4a.
•
Th
szans ingerowania do Europy i z cofnięciem się Rosji do jej dawnych granic, bąd ź też innych okoliczności paraliżujących w tym
e
samym stopniu aktywność polityczną rosyjską.
Jakże wtenczas wygląda Europa? Tylko niektóre kon-
lis
Po
4/
tury przyszłej struktury europejskiej są wyraźniejsze. Pierw-
h
szą i zasadniczą tezą takiej Europy powojennej może być natural-
nym porządkiem rzeczy, hegemonia brytyjska, co inaczej nazwać
s
In
można nPax Britannica".
Teza ta pozornie sprzeczna jest z wysuwanym przez
titu
różnych teoretyków /przeważnie nie pozbawionych sympatji dla
Niemiec/ programem organizacji Europy, jako związku czy federa-
te
cji państw na podstawie ściśle demokratycznej, t.j. na podstawie
d
an
ich równości. Jednak pod skrzydłami niejako hegemonji brytyjskiej /która może mieć charakter przejściowy, trwający nprz.
kilkanaście lat/, możliwe są do przeprowadzenia dwa g6wne funda-
Si
menty struktury Europy powojennej, a mianowicie nowy system bez-
5/
rs
ko
pieczeństwa Europy i regjonalna jej federalizacja.
Nowy system bezpieczeństwa Europy stosunkowo łatwiej
nadaje się do planowania politycznego. :T tych najbardziej o-
ki
gólnych linjach, które już dzisiaj zaczynają się zarysowywać,
całkowita kontrola wojskowa Niemiec, ze skasowa-
us
a/
M
mógłby on polegać na następujących składnikach:-
niem wszystkich niemieckich sił zbrojnych, oraz niemniej
eu
całkowita kontrola wszystkich środków kształtujących opinję
m
niemiecką, t.j. szkoł y, prasy, wydawnictw, radja etc.;
S
-
Th
b/ utworzenie w strategicznie najbardziej odpowied-
e
nich punktach Europy systemu baz morskich i powietrznych,
znajdujących się w zawiadywaniu ',Iielkiej Brytanji i jej
c/ międzynarodowa organizacja wojennych sił powietrz
lis
Po
aliantów;
nych, dowodzonych i rekrutowanych początkowo z pośród alian
h
tów, ze stopniowym dopuszczeniem członków narodowości neu-
s
In
tralnych, a w dalszej perspektywie i wszystkich innych.
Rozumie się, że program taki jest tylko raczej
titu
hasłem, ale do obszerniejszego jeep rozpracowania.niema
jeszcze danych.
te
Organizacja polityczna Europy poza systemem bezpie-
6/
czeństwa jest bez porównania trudniejsza.
d
an
- szystkie opracowa-
nia i myśli, wypowiedziane dotąd na ten temat, grzeszą dogmatyzmem i zbyt przypominają koncepcję europejskiej Ligi Narodów.
Si
Tymczasem Europa jest zbyt skomplikowana, aby, nawet po eliminacji Rosji, moga być pokryta jednam dachem.
rs
ko
Stąd użyte powyżej wyrażenie o regionalnej organizacji czy federalizacji Europy. Tu z punktu trzeba powiedzieć,
dzenia.
ki
że podział Europy na regiony jest tylko częściowo do przeprowa-,aaściwie tylko 4 regiony tego rodzaju zarysowują się
us
M
wyraźnie:-
a/ związek zachodnio-europejski;
b/ Niemcy;
m
d/ związek dunajsko-bałkański.
eu
c/ związek centralno-europejski;
1\1
Th
Powyższe wyliczenie pozostawia poza zorganizowaną
e
Europą Skandynawię, Włochy, Hiszpanię i Portugalię. Jednak
Po
Skandynawia może znaieść się w związku zachodnio-europejskim, a
półwyspy Apeniński i Pirenejski po upadku lokalnych faszyzmów,
lis
przestaną zapewne być aktywne politycznie, a przez to samo usta-
nie ich niebezpieczeństwo polityczne dla organizacji europej-
h
skiej.
Inaczej mówiąc, staną się one dla zorganizowanej Europy
s
In
nieinteresujące.
W szczególności względnie prosta wydawałaby się or-
titu
7/
ganizacja Europy centralnej i wschodniej w dwa związki państwowe'
te
północny i południowy.
Wypada tu zgóry p3wiedzieć, że organizacja Europy
d
an
wschodniej od Finłandji, Estonji czy Litwy do Grecji w jeden
związek państwowy jest rzeczą niewykonalną z uwagi na różnice ra.
sy, religji, tradycji i poziomu życia jej czynników składowych.
Si
Dlatego też łatwiej mówić o dwuch wzajemnie związanych związkach
rs
ko
centralno- i wschodnio-europejskich.
Północny z nich, tak jak
to dzisiaj wydaje się najbardziej praktycznym, obejmowałby Litwę
Polskę, Czechosłowację, W ęgry i może Rumunję.
Ośrodkiem tego
ki
związku byłaby przygotowywana konfederacja polsko-czeskousłowacPołudniowy zaś kraje dunajskie i bałkańskie bez Rumunji
M
ka.
us
lub z Rumunją. Austria znalazłaby się poza tymi związkami.
Udowodnienie, dlaczego ten czy inny kraj byłby tak czy inaczej
eu
zaklasyfikowany, jest proste i może być tu ominięte. Wystarczy
tylko przytoczyć argumenty, o których praktycznie wiadomo, że
m
(s
- 6
Th
robią wrażenie na Anglikach, a być może i na Amerykanach, a
e
nowicie, że pozostawienie Węgier poza związkiem cenłralno-euro-
Po
pejskim byłoby za duż ym ryzykiem ponownego wpadnięcia ich pod
wpływ Niemiec, co się zaś tyczy Rumunji, to aczkolwiek nikt jej
lis
nie chce z uwagi na niedojrzałość polityczną narodu rumuńskiego,
to znowuż pozostawienie jej poza nawiasem zorganizowanej Europy
h
byłoby zbyt groźne z uwagi na wpływ rosyjski.
s
In
Inną formułą interesującego nas bliżej rejonu, która
nie wszędzie zresztą może być stosowana,jest że północno-central
titu
ny związek państwowy byłby zrzeszeniem katolickich elementów tej
części Europy /bez Rumunji rzeczywiście tak jest/.
te
8/
Specjalnie istotnym punktem przy rozumowaniu na te-
d
an
mat organizacji Europy jest potrzeba ostrożności nietylko do tak
zwanego ruchu federalnego, lecz nawet w stosunku do terminologji
federacja, federalizm etc.
Tak bowiem się składa, że od półto-
Si
ra roku terminy te są w monopolowym niemal użytku aktywnej grupy
rs
ko
politycznej, która nie może być zapewne posądzana o złą wolę, al
której działalność może być dla naszych interesów niepo żądaną.
335eraliści różnego typu w AnElji i w Ameryce nietylko są przeważ
ki
nie pod urokiem Niemiec /nie-hitlerowskich/ i nietylko naiwnie
M
wierzą, że fóderacja po tej wojnie, podobnie jak to było z Ligą
us
Narodów po tamtej wojnie, jest panacaeum na wszystkie bolączki
dzisiejszej ludzkości, ale popełniają inne błędy; Przedewszyst
eu
kiery myślą oni, że federacja sowiecka przypomina federacje w ich
idealnem ujęciu, a nadto przez slogan federacyjny starają się
m
11
- 7
-
Th
jakby wykręcić sianem z obowiązków zwycięskiej Anglji wobec kon-
e
tynentu. Jeżeli bowiem zgodnie z ich przekonaniem federacja
Po
pociąga za sobą automatycznie poważne beneficja, to wysiłek mi-
litarny i finansory w celu pomocy silniejszych dla słabszych
lis
członków federacji jest niepotrzebny. Inaczej mówiąc, skoro w
przyszłości zażądamy pomocy finansowej anglo-amerykańskiej dla
h
odbudowy kraju i dla jego przebudowy ekonomicznej i socjalnej,
s
In
federaliści mogą stać się czynnikiem, sprzeciwiającym się samej
zasadzie udzielania takiej pomocy.
titu
Trzeba tu jeszcze dodać, że poglądy ekonomiczne fe-
deralistów, przynajmniej jeśli chodzi o nasz rejon Europy, są
te
fałszywe.
d
an
Europa między Niemcami a Rosją cierpi na choroby
ekonomiczne i socjalne związane między innymi z jej zacofaną
strukturą rolniczą i wymaga przebudowy jej w kierunku uprzemysło
Si
wienia i urbanizacji, któreby pochłonęły nadmiar prymitywnej i
rs
ko
cierpiącej nędzę ludnośćimiejskiej. Na tę zasadniczą chorobę
Europy wschodniej sam proces federalizacyjny nie jest lekarstwem
Uleczyć tę chorobę może z jednej strony uwolnienie zainteresowa-
ki
nych państw od stałej obawy przed Niemcami i Rosją, z drugiej
strony udział kapitału i techniki zachodnio-eurbpejskiej i ame-
M
rykańskiej w przebudowie gospodarczej i społecznej tych krajów.
us
9/
Należy jeszcze dodać kilka zdań o stosunku opinji
eu
amerykańskiej do zagadnie ń europejskich a w szczególności
m
wschodnio-europejskich. Niewątpliwie stosunek ten jest łatwiej.
12
- 8
Th
szy do obserwowania z 'Iashingtonu.
Z Londynu, na podstawie ra-
e
portów prof.Roppa i innych wiadomości, można sądzić że w Ameryce
na temat przyszłoś ci Europy napisano szereg książek i mnóstwo
Po
artykułów. Uogólniając te wiadomości mo żna wyrazić przypuszcze
lis
nie, że mentalność amerykańska, odmienna od brytyjskiej, mniej
empiryczna, upraszczająca trudne zagadnienia, niechętna cudzym
h
tradycjom, nie rozumie większości sporów wewnętrzno europejskich
s
In
i odnosi się do nich z niechęcią i jakby z lekcewa żeniem. Ten
stan rzeczy powoduje, że przy całej sympatji dla Polski, losy
titu
Polski jako takiej, znacznej większości opinji amerykańskiej nie
obchodzą. Natomiast, wobec ich względnej prymitywności, amery-
te
kanie mają większą od europejczyków skłonność do teoryzowania i
do wiary w teoretyczne, jakby matematyczne rozwiązania problemów
d
an
politycznych. Dlatego też deklaracja Polsko-Czechosłowacka
wzbudziła w Ameryce być może nie mniejsze zainteresowanie, niż w
Bo, o ile jest jakby bez znaczenia, co stanie się z
Si
Anglji,
oddalonymi Polską i Czechosłowacją, o tyle ich związek, zwIaszczz
rs
ko
o ile miałby być początkiem związku większej ilości państw, byłby dowodem tego, że amerykański poniekąd mechaniczny optymizm
ki
jest uzasadniony, że w Europie możliwa jest sytuacja polityczna
bez niczyjej przewagi, a zarazem nie prowadząca do wojny. Ta
M
naiwna wiara niektórych Amerykanów w federację europejską może
us
być v niektórych kierunkach pozytywnie wyzyskana, jednak n drugiej strony również może prowadzić do wniosku, że skoro tak być
eu
może, to Stany Zjednoczone będą mogł y spokojnie umyć ręce i za-
m
jąć się własnymi interesnmi.
-9-
PUM I26
Th
Tymczasem, chociaż w zasadzie byłoby po żądane, aby
e
Stany Zjednoczone ile mo żności nie urządzały Europy, którą
znają przez pryzmat szeregu przesądów, i do której nie można
Po
przenieść instytucji ani tradycji amerykańskich, - to jednak
lis
l-o Stany Zjednoczone mogą być specjalnie potrzebne pa w wojnie
przeciwko Niemcom i być może przeciwko Rosji; 2-o odbudowa eko
h
nomiczna Europy bez udziału Stanów Zjednoczonych, aczkolwiek
s
In
możliwa, byłaby zapewne tak powolna, że wywoływałaby znaczne
ryzyko wstrząsów socjalnych. Udział Stanów Zjednoczonych w
titu
odbudowie Europy byłby tym konieczniejszy, że przewaga finansowa
City Londynu na skutek przewlekłej wojny może okazać się pod
te
znakiem zapytanie.
d
an
JAJ.
ki
rs
ko
Si
m
eu
us
M
URM
.XXlv
Th
Ntezałe:-.nie
e
1.
tego jakiekolwiek bytyby kierunki dontnuj%ee w Europie
pon),.,nej niemieckiej a6reeji.
g6ł em blor c, jebt. 70 mi.i.iontSw Niecacgw /nie wliczaj ąc w to 6 milionów
lis
2.
Po
po -60,jniqp "pruty 0:1.0TaN LOK" to.sdzie wuzystkiit drodkimi dążyć do unie',
?;1e13106W1
i4 U0, f?ei1.1.
h
650 tysi ęcy Ausł rLak6w i 3 miliony 400 tys& cy
w przeciwo ławleniu do ..)32 milion6w innychuru,)ejc,„›,p,A.,.: poza k,;.1N ,bicz. i
s
In
wi ęc 160 Lii..Liotity,,. cai euzkunce" Rosi i '
So* iegkiej Roki Ł . Doliczaj
ropejsktej jest 42
titu
3.
lup no;ct pomiędzy Ałlb..u łyklf.tu i Umiera.
,ve wezelkits efektywnym pa <itabtrYtu czy tez p:#.,, nach dotycz cycki porządku,
te
bezpleczerlstwa i dobrobytu narod6w eurupejakcioh, te 4)2 miliony będą
muz2 Ł ały byu uwzglinlone tu,, pierwszym miejscu.
po(r6d wymienionych powy żej!, jedynie ty.k.ko obszar Sowie łSw sianowi
d
an
4.
ekonomiczną, 2ootiała,4 i poii łyczną. st,, csowye łaroza:,n4 oz,k.o,5ci ą, jednolicie rozoligL, j1,04 etr poza ;.:urope. nz przeu łrzeni. ca/ej Azji l'6Znocnej•
Si
332 miliony łudno;c1 niewchodzą,cej
skłt_d Rosji Sowieckiej nie mogą
ko
stworzy ć: mi.e?..ytych wz.-runk6w egzps łenci t o ii- nie złąoz11. etc ze sobą;
naw/ci bez `.::'Le.i.kiej Brytanii, _:..>. . Ź , i Rzeszy :41.ri.lieciciej, liczba k;uro-
5.
Forozumi: ula regionaine i ugrupo,
k
rs
pejezikbw wyncn.i 285 ur.tuton6w.
r6,,now, ;1. uti. byty stworzone
iM
w d4;:eniu do "woltio;:;c1 od trwogi.", ktArz,. to, juk okrutne dowiądczente
nam wskazuje, mo.ż e
o8iągnt:;t,4 jedynie w pkazzczylInte planu global-
us
nego. Z.asig obecny łokmie twt
ubjek łiSTiv przewsku uczyntity
m
eu
nieaktuslaymi weze,..kle konc.poje polityczne z 19'59 r.
2 M
6.
(-)gki/.
Bezpiecz,_,Liwo Suropejczyk6w lepy wobec tego w orbicie ..wiatowego
Th
systemu, <Arc ze owej strony znów nie moze i`unkcjcrnow a►c bez udziału
uropejozyk6w, udział u cał kowitego i bez zaetrze2,e6. Lecz te 332
e
mdlony 1 uropejczyk6w musz% być wzmocnione ekonomic.,:nie i społecznie,
Po
* wskutek tego poll łycznie i wojekowo - o ile mają one przewayó
woli* odradzaj $c% sig niemiecki potęgo.
lis
7.
Okupowana Zuropa z 240 milLonomt ludno.4ci, z chwil4 wyswobodzeni44
h
znajdzie sig w zachwianym zatonie ekonomicznym i z wykacznym obiegiem
s
In
wojskowej waluty nLendeokiej. pu..r rucić do uttro$6w politycznych z .zed
wojny r64nakoby ok; odbudowaniu autorkti, opartych na 'trwodze"; u to,
8.
titu
innymi eł iwy, oznaczatł oby powr64 do nędzy.
te
"lec mo;Ina wic untkn%d noet;o porządku rzeczy« Skoro bezpieczeAstwo,
poilijczne 1 społeczne, nie jest już sio ooi ągni,,cia w ramach poszczeg61nyen
pi• n ten musi być, płonem europejokkm.
d
an
26wt elę, e Xuropa nigdy
nie zjednoczy, Me
chr)d oddzielony
61no
ko
Si
jest wiekami od Wschodu, W rzeczywisł wici Holandia i Bałkany, Polska
I
.ejr s% dzisiaj mniej oddalone od siebie anl:keli by t y btz,ny
ntows d ALnonnych przed oa łz,Lecznym ',:jednoczentem w Am"ryce.
zmi;.lny rozpowszechni ło ol w Europie po
flochjum.
k
rs
)ziotaj trwoga przed Ni.emcami spaja silnie przekonunla eul;
ty ze strony gL6wnych Patiotw :4jednoczonyCh..
iM
mimo e p.zeciwzOwiaj%ce sl› si ły zakorzenionych inierelAw hio ł orycz«.
nyon i ekonomteznych z% do.ló mocne, by przewaOyó, o ile teoetr jz zuch
eu
us
Yożli:ec jest, K.e bidzie przeznaczeniem Ameryki zudecydowoó kierune
k
w jedną lub drugą stron-. ;miany tej miary przewiduj" wo
łk - poj6
oezywicte jednaki;e czy* nie siła czoto decyduje • wyniku?
Je ż eli
m
udek.:; s4 do si ły, jej Charakter I rozmLry b cif, zoleż.
a4pód osobie.
tolot przewodnicz.4,cycn. Of icjałne przyrzeczenia pozcze6 łnych
Th
podtre:41;
‹t,,:s ły ł ucj: Karta ..,i11,,,ntyck4A. obiecuje ufa
tatiow Ł onie •
.1e, czyż Demokracja wk.a:mie nie dziaka drogł wybierania poszczeia...
e
nych problectSw. dla rozwi,..-o zania ich przez nk.,rd? Czy* iZwdze ";ykorkawcza
Po
nie konir łuje wyboru tych probleww?
Z woli. hletorit 3tany Zjednoczone obejmuj4 runkcje .6wiatowej Wła.
lis
dzy 'Ifykonawczej w obecnej wojnie. Czy aat9..ny
h
czynno:ioi
wykOnuj40
'4'ykonawczej ==ńuiw :,.:jedn.)czon.yen, b. dą popieraó Renty
10.
s
In
tucj v, czy też zjedn..)czetje europejskie?
Teryiollias europejskie pasa kozipłeksem
granicami naturał nymi na p6/nocy, południu t zachodzie.
titu
bP
Eurazyjskich jest sta-
t. wecnoJzie, °Isku sł nowt Granic v.
te
Deklarz:_cja Sowlecko.Vołeka z 4 :grudnia łe,)41
. roku odi.oAk , konLecn.
no: 'nowej organizacji stosunkSw mi9dzywrodo ych
d
an
i»dsti•wie zjedno..
czetAs kraj 6w demokra ł ycznych jako uczestników tr-..kego przymierza.
.'oszanowanie prawu ini - dzynar°110. 6°,
te !.,rzez zbi:"rowF rsiZ woj..
skc.m4 wszystkich
PtcriOLVi
Si
przytalerzonych, cuust byC czynnikiem decydują..
cym przy tworZeniu łakL3j orw.nizacj i".
ko
Najwybitniejsi ptzedztawiciełe i,,meryki Ł Wielkiej
nil stLle
11.
k
rs
zdali un tanowi ania AL Ozy narodowej :1Zy Policyjnej.
zami w Zjednucz,;- nym KrSics łwle.
iM
2a4siwa Zjednoczone rt-,,i ,[4 do dyspozycji lotnictwa takiej "kolektywnej
siły wojskowej 'As łirą :.:przytaterzun,yoh" rzeozywUoie istniej4ce. z ba-
ekwi.;)unek stand•
eu
us
skif,* iNlorwes.ie • 1-02.endernicie, Beł6'ijsk ł e, Czechoakowackie oraz Fran.
euz:kLe Sity ;,...otnieze już tują. jedn3 sł rz,tegi,,, zjednoczone cio".,6dntwo,
m
towy, =1 ich sion -unek zzJeż noAcl miedzy eob4 jest okre,i..
lony Konwencjami od6lnie uadodnionymi e zastosowanymi do rSż nych ich
orbz Innych cech.
a
" fP.Mig
~ 4
'.praz z dodatkuwymt reprezentacyjnymi jednoc łkami ło łniczymt Bo-
Th
elecktm1, tri ".:1 ł4L
AL- tw Zjednoczonych" mo44łaby a ,L.Lwo4;clil
do łnicza
mt#dzynarodowy, w ten spotAb dootarczaj4c Unczełnewu
o ł rzymaó t3 t4
e
Dowództwu ''aillatw Zjednoczonych niezbOny W;rodek litcdzynrodowej Stay
Po
Połicyjnej. i'onowne zajcl.e oswobudz,Jnych łery ł ort6w i okupacja kra.
lis
j6w nteprzyjl, cieiektCh ata/yby st.2 do fac ło zadaniem PnAstw 7.jedn zonych, jednkaZe w rzeczy- tetoci pod przewotZnictwou 81a FALn6w
h
czonych, łym sposobem zapubiegajc nteporozumteniom ł ewentuałnewu rozbiciu podczas akcji tej. Udział łłczebny ekładawych czct teje
s
In
ixy
mSgłby st s r6.!4,114 tak by jednoakki na (Kitowe pnzewały na ich teryto-
titu
rium narodowym, lecz Baczełne Dow. Sciztwo i okład wojk we wczytAkIch wy.
padkach zachowałby charakter "Pahotw'.:Jjednonzanych'.
te
12.
Poniewai 5Łła ZoLnicza .-i,afistw Zjednoczonych musi mieó "auczełnik6w po.
tycznej° tatje 01 v
d
an
litycznych', "?ekw, t łlna. zorganizowanej mtvizynarodowej wep6Zprhey połipotrzebna na łychmtauste kutii ona, pozwo łió ma uwybkte
decyzje w granł cach hterrchil. ocia owie,dztałnooi jak poult;dzy GL6wAymi.
t twrcii Ł :jrdnocznymte
Si
Wałcz4cyl orz Jte-waicz4cyml
SpocSO oripilaxacji bry łyjakiej podczas wojny pozwała na ło, by i're.
ko
mter pic zoot- ł naczełn4 11.gur4 w:ir6d Ba ł ego Uubtnetu rojrnneo, zwtOcozo-
k
rs
nego Impri;„;ineo, podczae gdy tnnt jogo u1nia ł rowie, w,;r6d t poza Uabl.
neł e4 zwykł y., B3 zbiorowo odpowtetiztalni jko
iM
mszynerii Rsidowej.
sokaadowe ogólnej
Gzy ni(7 mJgltby "Naczeintcy Poł t łycznł' 1-Anłw ',:.jednoczonych"usta.
us
nowi:: oprawny libl.not wojenny mi NABy Bob% z Prezydentem Lił anbw Zjedn°.
c*onych jako przewodnicB4cym, wraz z Rad4 Wykonhwcz4 Pa6złw Zjednoczo-
eu
nych, oranlczon3 po*tedzmy do dziewiciu członk6w dla prowadzenia spraw
ne do 'Rady Wojennej Pacyfiku"?
wtisze pootedzenta podob.
m
bielcych a, w odpowiednich oideł - ch, zwo
18
13.
Przy s łopnLowym ponownym zaj,loiu ;;,,ropy, czy to za po:irednio łwem
Th
takieo lub Laned* systemu, stany Zjednoczone powezw4 kr:Jki prkLyoz..
ne w kierL;nku zjednoczenia.
e
Podobnie jok w Afryce P6knoonej, rozporz4dzehia wału ł owe z ko.
Po
nieeznoci bdq, najpilniejsze. Dolary .uerykailskie b ,:d4 w obie6u
lis
we wszystkich Lyon łerytoriach w dowolnym s ł os ,..4ku do fakłycznle
bezwr ł oclowych walut mlejecowyoh. '-.'onieważ kursy wymi:,ny mo6. być
h
us łałone Mniej jedynie za po,,rednictem funduszu mi9dzynarodowego,
s
In
administrdwanei4b przez "PAs łwa Zjednoczone", przy oz ta kr,Qe karzy«
Bt,„1 ,1300 z niego zgodziłyby si na odraniczenie ich. ekonomicznej I. wa•
titu
lu ł uwej auwerenno,401, i europejski obszar obiegu dolara, irzyjvtee;4)
%szózie i przez wszysł Złoh, zaistnieje ds fao ło, zjeanoczeie wału•
te
towe stnie siY automatycznie konkretn% rzeczywLu ł ocish,
4
Wycofanie
d
an
ut dol rowych wywokakoby wwe ł Jp&J.. luonoAci.
Po wojnie doł,, r jaku prawny irodek pki-, łnool. w handlu wewn łrzno.•
i zewnęłrzno.europejsKAm prawdopodobnie boduie istnieć przez pewien
Si
czas na r6wni z wał u łaui narodowymi /fił atioliwienia przys łosowania
kredytu wewn ł rznego do r6;Yili4cych siQ poziomów 4roit,/,
mianowicie‚
ko
do chwił i kiedy norr. sitonov)14 suropiQLka zukorzni si silnie.
livzyjmu34o, e restytucja ekunuwt:zflyeh -o łarkii zwA L:e wykluczona,
nowy plan europejs,(1 musi
k
rs
14.
oprty nys 4opLatym ieeryturivar Celnym.
iM
5wnie arata pl. wdopodobne je ł przys łowlenis do niego Z.S.S.R. jak
I U. S. A. haunomt sowLeck ,., jest eurazyjoko, samowys łarczałna I spe.,
us
cyficznie rSatioa si4 od eoropejiej. Niemcy nie tiu
być do niego
eu
, ł .zzone, a przynajmniej przez cUtiL;i "okl. es przejicim*y". ZeryLorium
europejskiemu potrzebna 1>dzie ma/4 ocnrona nap. 13:1, z,d v,lorem, p.t.zs-
m
clw ',zeuzy Zewlecklej„ by poz.t.w n> ł u uporzdkonspam p ssuyLkowl
utrw-t,ł i eiq L zabezAeozy utrzyt4anie ,i'zewat;t ntsri wo2, łiwym wskrzesze.
1 (,
1J
3
cki" (?6
Alam agresji nlemickiej. Uporz4dkowanie przemysZu powinno obj%C
Th
fabryk niełaleckich hrzy gwnoczesnylo zakazte
fizyczne
wybuowsnia noych na ich miejsce/ dia zactienia tyoh, kdre byty
e
zniszczone w Tery łortulz.
Po
Nowe zasady ronicze 1104 mustaZy doa łarczy.ó miniuv.ine zasoby
poywienio dla 332 mi. ionaw ludno ci. Trzeba bvdzie vrZystozowaó prze-
lis
mysły do łyche nowych 2arv,4, oraz zu.zy ł koa w pekni zasoby g6rnłcze
h
I Inne do potrzeb oibrzyniago wownę trzle6o rynku zbytu,32 ul,Lsn6w
s
In
mieuztAc6w.
mo:;e oka zać st., ka aboAa europejeLie zaedwie wys łarcs na zaw,i)o-
titu
kojenie koneumpcjł łudzi t zwi., zt przy rozwoju przeuyskSw isłecngo
t Inienego, przys ł osowanych lo n,)4ych standar ł w Zywna;loiowych•
te
Olbrzymie zapołrseboy,ania w dzidzin1( mioszkantoej, uZy łeczno*L
publicznych, konserwacji wody, budowy
d rfi
nadwyrę4 wszystkie zasoby
d
an
praerlysłower i zmusz4 do cObywlone6o ilndłu z U.
i z 114..5.,R* dla
uzyskania łowurgw podo ławovfych, pewnych fabrykat6w oraz surowo 6w.
Si
osada wZajeAno4c1 cni onych oet ze ' łanami, Zjednoczonyok a
wole w fi.:-ndłu 4wtstowym, jus jest wł4ozona we wszystkich porozumle.
ko
!stach "1~ Leo0".
k
rs
Adroinia łracja Pomocy i Odbudowy Pa&ltw '4,:,ednozonych, kt6ru ma
byó utworzona w celu umoZłtwienia ekonoloł om narodowym ponowneu rozpo-
łono,
us
AdQinistracja b;dzie mia'ł a
iM
sz.cia dzlołaA, będzie lole przed sob4 ogt~ sytuaoi jak wyesi okre4i.
wykczn4 .;rodic.6* X~nlkacyj-
nych, gdyZ przewSd wraki t powietrzny pozostaoie pod odpowtedzialno:;oi4
eu
odncnych Zł3czonych Rad, podozaa jAy
- io Ico;.eje ł szosy na
ozonyCh.
m
terenach odzysknych 1)9(15 podiega'ty Dowtidztwu 4ojekoemu P-Asr,w .jedno.
3
PRL i
Spozobno4ć uttRywanta jednolt łodo weto« pr- zewozowege w 74;£09~
Th
"10dzy-Ituropeojak% pyrokej% nie powinna byó pominieta.
p.ky pod jcn3 '.
e
Jee ł to CZ:QW1C1e moZliwe 60 zeetoeowania i tutotne. ddyd 100 4.- łuk
w4nipułowaó fraont440i, te anilkn4 ICW:2y101. '3epólnedo Obezaru Gelneo.
Po
15.
Dopiero po ozybLargu
okonolcznyul i nie przed
:6Uropejeko. tdzie e od el' ...zej4ó do zutwleni
rtJnyoh
lis
tym, Jednot
pAciwut.11.
probłem6w połi łycznyoht okr.4 ot, one M4 Lej zawikłane w miur9 ~obc-
h
dzenia ais nowe6o eyeteciu ekonJmt ifNA od pierwszych boieanych poczlił-
s
In
rozwizaó, bali to jednomp4lnie,
k6w. Probłowy polityczne te
b4d1 to przy pewnej r5.:inicy zdz n.
titu
brIc sonewSw konz,,Lytucyjnyoh, 'H'zewiduj4 one niepodie6łoó
Narod6w ZaJW,daj4oyoh zw14zek w dr&nicuen nowych UNSw$ przewiduj%
te
Wap61,n3 NajwyZaz,„ Inencj 214dow%, Wspólne ffiLLje Teenniczne oraz
Prawdziwy prob
d
an
13p6ln%
poił tyozy nZf
pu&e ł wuoil. 7:yLorz:,/ Li on
pomiOzy mniejtzymi
eozwnku 4o roli,. YrejL, mniej co tio
Si
'filach, lecz przede wazyotkim co lo Wie.liciej Bry ł. unli, Goł owoó Wielkiej Brytnii przyul~Lento. do Zjednoczenia Zulsod6w l'eropejukteh jak
ko
je wy ej oki- e4łowo, t przyjecie roił, p£zodujoej s pomini9ciem powrotu
eepewnWAby powodzenie. Nieoh:4 Wielkiej
k
rs
de pvlt tyld rhnokagi
Brytanii wyrzeczeni gai ow70, pzzekonaL o 'r4wriowadzo eu:opejektej"
iM
nie oznz.ezaby ni powodzenia Zjednczeni lirod6w Torope,Wkich, ule
modł by upowodować utworzenie jednoe łki kon łynenku;mej o chz,rakterze
us
oirilLeGnym,
eu
uu;,e włL,84nie Amel'yk jest powołana do rozzy;.,.;nicta tej khteeLlia
etworzenig, r, it łyozne nz,.dza 7ykonLwcza ''Kurope leku by4hy
YykQnwez4
m
erYajo ,t z
21
,)
3
PR±Ii «
• a e•
JednAc m.,jwiviceza łrudno,4o pcxisłLwowu połed 114 rozwiązaniu ~n.
Th
ł ualneb o konfliktu wi dzy zrozuwałycl c4zentem no wpr~,dzext/
połityk4 ei dajna w na;t,e-
e
apokojntc,, koztem kont,!cznej upotetw.lci,
Po
1(4 przyszkoó,
poz4alaj4o4 tendencjou pój4(i w swoje w,ł kiratle
ki bez nruczent koncepcji. ok;61nych.
łaź 84rukLury polityczne 11, cuchy byó
lis
ekonoulczne
zbudone n6;• podał wie do4wt4dczeh l opr łe v cystew odpowiedzianocł
h
rządowych, mato :onych nry k,rzedo-draczącyoh .i->6Au ł w
s
In
punktem
ednoczorAjOh. Pod
poJw.no prowLzoryczny zaryo L&..ktej or6allizacji.
Lecz w,tudam Wykon~sa fi*Latowa blAxte cz sto /1~2,004 met.~6
titu
431
ewe6o t4Jtoryte ł o dla zupewntenii., 1)
jednoczeaLe Nkrod6* XU.
ropejsiictch sto sto rzeczywietoci.4.
te
w tym kierunku.
;'eraz jest pora uacrz4s precow -
d
an
x
m
eu
us
iM
k
rs
ko
Si
LI
k
7
..3x,ylvo,lkz
(
•'
6 Gj
r F9'
Th
#.2
Whatever trends may prevail in Europe after the war, her "common people" will
e
strive to prevent by effective means another German aggression.
Po
2. There are just about 70 million Germans (not counting 6 million 650,000
Austrians and 3 million 400,000 Sudetens) as against 332 million other
lis
Europeans outside the Sowiet Union, or countirg 160 million within European
h
Russia, a total of 492 million from the Urais to the Atlantic.
s
In
3. In any effective płans for order, security and welfare of European peoples the
492 million will doubtless come for firet consideration.
titu
4. Of all the aboye, the Sowiet area alone constitutes a self-contained economio,
social and political unit extending uniformly beyond Europe across all Northern
te
Asia. The 332 million of the non-Sowiet area cannot forge effective means
unless they, too, become unified; even without Great Britain, the U.S.S.R. and
d
an
Germany, there would be stili 285 million Europeans left.
5. Regional understandings and balance-of-power groupinga were built upon an
Si
elusive search after "freedom from fear" which, as cruel experience is now
showing, cen only be achieved on a global piane. The range of modern aircraft
ko
and of industrial objectives has rendered obsolete political concepts of 1939.
k
rs
6. Security for Europeans lies therefore within the orbit of a world system which
in its turn cannot function without unreserved participation of. Europeans.
iM
But the 332 million Europeans need to be strengthened economically and socially,
and therefore politically and militarny, if they are to outweigh the ever
us
resurging German might.
7. Occupied Europe, 240 minim strong, will, on liberation, emerge with pre-war
eu
national economies shattered and a German military currency in exolusive cir-
on "fear"; to which such a retUrn wo d add an overall "want".
m
culati.on. To return to pre-war policies would be to restore autarchies built
1,
-FRLI,I)
3
ecurity, political and social, is no
Th
S. Thus a new plan cannot be avoided;
longer attainable on a national stale, the plan must be a European plan.
e
It is said Europe will never unito, her West still separated by centuries
Po
from her East. In fart, Holland and the Balkans, Poland and France are far
less apart today than wara the Southern and Northern States before the Union
lis
in America.
Widespread desire for change swept ower Europe after Munich. Today fear
h
of Germany is cementing solid European sentiment although counterbalancing
s
In
forces of historie and economic vested interests are powerfuł enough to prevaił,
if s° encouraged by principal United Nations.
titu
9. It may well be Americass destiny to determine the course either way. Ohanges
of such magnitude presuppose struggłe, of conoepts to be suro, but has not
te
main force often determined the issue? Whether force is resorted to, its
d
an
charaoter and extent will depend largely on the quality of leadership. Official
pledges of the severai nations emphasize Restoration; the Atlantic Charter promises
self-determination. But does not Democracy operate by sełecting specific issues
Si
for determination by the people? Does not the Executive control the selection
ko
of issues?
History has willed that the United States is assuming powers of a World
k
rs
Executive in this war. Will the United States, exerting Executive funotions
for the United Nations, fawor Restoration or European unity?
iM
10. The European Area nal&kiabax,i~va the Eurasian Sowiet Unit is proviead with
natural boundaries North, South and West.
us
In the East, Poland marks the Frontier.
c>
eu
The Sowiet Polish Deelaration of December 4, 1941 proclaimed the necessity
nof a new organization of international relations on the basie of unification
m
of the Demncratic countries in a durable alliance. Respect for international
law, backed by the collectiva armed force of ell the Allied States, must form
3
3
the decisive factor in the creation of such an organization".
Th
International Police Force was called for repeatedly by leading American
e
and British spokesmen.
Po
11 The United Nations have at their disposal the Air branch of such a "collective
alt Allied Fonu)" virtually constituted and based on the United Kingdom. The
lis
R.A.F., the U.S.A.F., the Polish, Canadian, Norweian, Dutch, Belgian, Tche-
slovack and Fighting French Air Forces have already common strategy, unified
h
connand, standard equipment and their interdependent relationship is regulated
s
In
by Conventions mutually agreed upon as adapted to their varying strength and
other characteristics. With additional token Sowiet Air Units this "United
titu
Nations Air Forces" could easily be given an overall status thus providing
the United Nations Supremo Command with the essential nucleus of the Inter-
te
national Police Force. The re-occupation of liberated areas and the occupation
d
an
of enemy countries would become in fart an United Nations operation, and yet
effectively led by U.S. Forces, thus preventing misconceptions and possible
disunion in action. The numerical strength of the component parta of this
Si
Force could nary so that national unita should preponderate on their national
ko
territory but the Supremo Command end composition of the forces would remain
in alt cases of the "United Nations" character.
k
rs
12, Since an United Nations Air Force must have "political superiora", "soma form
of organized international political cooperation" is called for forthwith.
iM
It must permit rapid decisions within the hierarchy of responsibilities as
between the Principal, the other Combatant end the Non-Combatant United Nations.
us
The British war practice allows the Prim Minister to stay supremo within
eu
a smali War Cabinet, an en1arged Imperial one, while his other miniatora,
within and without the regular Gabinet, remain bound by collectivs respon-
m
sibilities as component parts of an overall machinery of Government.
Could not the "political Superiors" of the United Nations constitute an
J
fl)R1e6
- 4 -
expeditious War Cabinet anongst themselves, the President of the United States
Th
staying supremo, with an United Nation Exeoutive Council limited to, say, nine
e
members for transaction of current business and, at suitable intervals, larger
Po
meetings of the type of the "Pacific War Council"?
13. Whether through some such machinery or not, the U.S., on graduał reoocupation
lis
of Europe, will be taking practical action towards unity*
As in North Africa monetary measures of necessity would come firet. U.S.
h
dollars will be found to circulate in all these territories in arbitrary
s
In
relationship to virtually worthless local currencies. Since exehanges can
ultimately become stabilized only through an international fund administered
titu
by the "United Nations" with beneficiary states acoepting limitation of their
economio and monetary sovereignties, and an European dollar area, weleome
te
evmrywhere to everybody, will be found to exist de facto, monetary unity will
d
an
become automatically a tangible reality. Withdrawal of dollar currencies
would indeed encounter popular resistance.
After the war the dollar as legał tender in intra and extra-European
Si
trade would probably coexist for a time with national currencies (to allow
new European economy takes firm root.
k
rs
ko
adjustmmnts of internal credit to varying life standards), namely until the
14. On the assumption that restoration of economio autarchies is to be ruled out,
the new European plan needs be based on a Common Tariff Area. The U.S.S.R.
iM
is as little likely to join it as is the
Sowiet economy is Eurasian,
self-contained and specifically different from the European. Germany must not
us
come in, at any rata, throughout the prolonged "intermediary period". The
eu
European areag, will need a light protection of, say 157 ad walorem, against
Germany to allow the rearranged industries to take hołd and to insure counter-
m
weighting of possible resurgence of German aggression. The rearrangemmnt
should include physical transfer of German plants (with controlled prohibition
-5-
Th
to duplicate) to replace those destroyed within the Area.
New Agricultural policies will have to provide minimum nutritional
e
standardy for the 332 million; Industries would have to be adapted to meet
Po
these new policies, and to fully utilize all available minerał and other
resources for meeting the demands of the immense internal market of 332 millions.
lis
It may be found that Eurcpean cereals will barely suffice to cover human
h
and animal consumption with the development of dairy and meat industries adapteć,
to new standardy of nutrition.
s
In
Imnense requirements in housing, in public utilities, in water conservancy,
in road building will tax all the industrial resources and neoessitate brisk
titu
trade with the U.S.A. and the U.S.S.R. for capital goods, certain finished
products and raw materiale.
te
The principle of reciprocally lowered tariffs with the
and, in
d
an
world trade generally, is already inoluded in all Master Lend Lease Agreements.
The United Nations Relief Rehabilitation Administration to be set up with
the object of allowins national economies to start afresh will be facing a
Si
generał situation as sketched out above.
ko
The Administration will enjoy the advantage of single control of cammunications since Maritime and Air transport will continue to be the responsi-
k
rs
bility of respective Joint Boards while European railroads and highways as
reoccupied will be under the United Nations Military Command.
iM
The opportunity to maintain an uniform transportation system in Europe
under a single Inter-European Directorate must not be missed. It is entirely
us
practicable and essential since freights can be manipulated to affect the
eu
benefits of a Commn Tariff Area.
15. With economic fundamentals under control, and not before, the European Unit
m
will be enabled to proceed to the settlement of the diverse political issues;
they will be found less acute as the new economic system outgrows qualms of
«p
17Q.P-Il g ,
- 6 -
3,
Th
painful birth. These political probierna have to be faced however whether in
Unity, or in Disunity.
e
Constitutional blueprints abound in plenty. They will provide for in-
Po
dependence of Constituent Nations within the limito of new Covenants; for a
Common Supremo Judicial Body; for Common Technical Commissions; and for a
lis
Common Political Executive.
h
The real political issue will not be the one between lesser nations. It
will arise as to the role of France, less so of Italy, but above ell as to
s
In
that of Great Britain. British readiness to accept an European Commonwealth,
as defined, to take a leading part while foregoing return to balance-of-power
titu
policies would insure success. British reluctance to abandon exclusive tenets
te
of "European equilibrium" would not spell failure of an European Commonwealth
but might provoke formation of a Continental Unity of a different character.
d
an
American destiny may be to determine the issue.
When constituted an European Political Executive would be dovetailed in
the World Executive.
Si
But the foremost essential difficulty consista in resolving a likely
ko
conflict between a natural desire to induce a peaceful ohange at the aost of
its requisite completeness and a long wiew policy of allowing trends to take
k
rs
their natural course without disturbing the generał concepts.
The economic fundamentals and political superatructures will have to be
iM
built up empirically under a system of governmentel responsibilities vested
in the Leadership of the United Nations. Tentative machinery was suggested
us
under 12.
to insure that an "European Commonwealth" becomes a reality.
m
The time to start is now•
eu
But the World Executive will have frequently to resort to its authority
id
P
e
Th
ROLA
i
1
5,57/.2,47:
POLSKI W SFEDERdiAlEJ EUROPIE 1,'rSCIIODNL::,J.
-Dla równowagi politjcznej Europy konieczne jest stworzenie
ośrodka siły w Europie środkowo-wschodniej.
Po
Dla równowagi gospodarczej Europy konieczne jest zorganizowa-
lis
nie gospodarcze,i podniesienia gospodarcze krajów znajdujących
się w trójkącie 3-ch mórz: Bałtyku, Adriatyku i Morza Czarnego.
h
Dla oczyszczenia atmosfery politycznej w Europie konieczne
s
In
jest wyeliminowanie drobnych, ale dokuczliwych sporów narodowościowych i granicznych w Europie środkowo-wschodniej.
titu
Wszystkie te trzy warunki spełnione być mogą tylko przez zastosowanie zasady federacyjnej. Kraje Europy środkowo wschodniej
te
nadaje, się szczególnie do zastosowania zasady dederacyjnej, a to
dla następujących powodów:
d
an
Teren Europy środkowej jest pod względem narodowościowym
posiatkowany w bardzo dużej mierze, to zn. że poszczególne narody często nie maja, wyraźnie odgraniczonego terenu osiedlenia, wy-
Si
kazujc silne pomieszanie terytorialne.
rs
ko
Poszczególne kraje są zbyt małe, aby mogły stanowić odrębne
obszary gospodarcze, zwłaszcza w obecnym okresie techniki maszynowej, wymagającej duży stopień specjalizacji i podziału pracy.
ki
Niektóre z tych krajów, jak Czechosłowacja i Węgry są ponadto po
zbawione dostępu do morza, co jest dodatkowym utrudnieniem ich
29
us
M
działalności gospodarczej.
Teren Europy środkowej był w czasie wieków niejeden raz orga
nizowany federacyjnie. Dość przypomnieć. federację polsko-litew-
eu
'
slo!), trwającą od XIV.w. jako unia personalna, a od 1569 r. jako',
sks,.
m
unia realna aż-:do rozbiorów Polski, oraz monarchię Austro-Węg
- 2 -
f7 i.k .
\)8
? 6
e
Th
Zachodzi konieczność stworzenia wału ochronnego przed Niemc
ami
i Rosją. Obydwa te mocarstwa mają analogiczne tendencje, imperia-
lis
Po
listyczne, zaborcze, i anty-wolnościowe. Dążą one do pozbawieni
a
wolności narodowo kulturalnej narodów na tym terenie i do ich eksploatacji gospodarczej. Tymczasem narody ta tym terenie chcą
żyć,
jako narody wolne i nie chcą ulegać niczyjej dominacji.
h
Przyporządkowanie tego terenu Niemcom ogromnie wzmocniłoby potęgę polit;czna4 Niemiec, przyporządko-anie tego terenu Rosji nad-
s
In
titu
miernie wzmocniłoby imperializm rosyjski i wszystkie te elementy,k
tóre Rosja reprezentuje. Rosja jest państwem nawpóI azjatyckim
i jest
duchowo i gospodarczo obca Europie. Rozszerzenie jej teren
u wr4ywów
te
na Europą środkową by łoby czynnikiem rozbijania wspólnoty
politcznoj, kulturalnej i gospodarczej Zuropy. W gruncie rzeczy
na granicach Polski kończy się Europa, z tego należy sobie zdać sprwuę
i
d
an
to jest najważniejszą prawdą, której zrozumienie winno być
podstawą wszystkich planów organizowania luropy.
30
rs
ko
Si
Na terenie Europy środkowo-wschodniej jedynym ośrodkiem siły
realnej, na której należałoby budować federację środkowo-euro
pejską
ki
może być Polska. Jest to naród liczobnie przeszło dwukrotnie
przewyższający ludność następnego z kolei największego narodu na
tym terenie /czy to Czechów, Węgrów, Rumunów, Serbów, Słowaków itd./
. Na-
us
M
ród polski jest wewnętrznie jednolity i zwarty o dużej samor
iedzy politycznej, posiadający wysokie tradycje historyczne i kultu
ralne,
dużą dynamikę rozwojową, jest zdolny do wytworzenia dużej i
war-
likwidacji innych
m
eu
tościowej siły militarnej. Posiada on na tym terenie centralne,
możnaby powiedzieć kluczowe położenie geograficzne, które
sprawia,
że likwidacja państwa polskizo musi być przedwstępnym
warunkiem
3
-eRMjf6
Poh.ki w kampaniiwrześniowej była przedstępnym warunkiem likwidac-
e
Th
państw na terenie Europy środkowo-wschodni4j. Widzieliśmy, że klęsk;
ji innych państw w uropie srodkowo-wschodniej- co nie było rzeczą
Po
przypadku, ale następstwem utracenia kluczowej pozycji..
Rolę PolsKi na W4chodzie najlepiej rozumieją 1:iemcy,traktujący
lis
naród polski, jako wroga No 1, na WscJodzie Europy i dążący do cał-
h
kowitego wyniszczenia tego wroga w straszliwej akcji destrukcyjnej.
s
In
Tak jak Anglja ,jes-c, traktowana przez Piewcy, jako wróg No 1 na Zachodzie Europy, tak Niemcy tą samą rolę przyznają Polsce na Wscho-
titu
dzie Europy.
Naród polski posiada także wszystkie subjektywne arunki dla
te
odegrania poważnej roli w federacji środkowo-europejskiej.
Naród polski w swojej wiekowej historii nigdy nie prowadził
d
an
wojen zaborczych, nie splamił się nigdy agresją przeciwko sąsiadom.
Naród polski dość wcześnie rozwinął w sobie dar zgodnego
współż ycia z innymi sxx~li.narodami. Wykazał on duże talenty
Si
dla współż ycia federacyjnego w 4-wiekowej unii polsko-litewSkiej,
rs
ko
która funkcjonowała należycie ku zadowoleniu obydwu stron.
Naród polski od wieku wieków nie znał despotyzmu i -braniii nigdy takich systemów nie tolerował.
ki
Poszanowanie prawa międzynarodowego, było Polakom wszczepione
przez starą
. kulturę rycerską. Naród polski przywiązywał zawsze ogroi
M
no, wagę do ścisłego poszanowania swych. zobowiązań międzynarodowych
us
których nigdy nie tolerował, jako świstek papieru.
eu
Wreszcie Aezgraniczne i fanatyczne umiłowanie niepodległości, która naród polski broni zawsze za każdą cenę- oto dalszy cen.
m
ny wkł ad w Związek państw Europy środkowo-wschodniej.
e
Th
Swą wielką rolę, jaką historia wyznacza narodowi połłkiemu na
terenie turopy srodkowo-wschodniej naród polski będzie mógł spełnić
wwczas, gdy wykaże ze swej strony odpowiednie talenty-
tylko
Po
zgodnego współż ycia na zasadach wolnościowych, na zasadach humaniz_
mu i tolerancji- i talenty te w sbbie rozwinie . Są to wewntrzne
lis
przesłanki
atrakcyjnej Polski na Wschodzie.
h
Z drugiej jednak strony Polska powinna uzyskać wszelkie warun-
ki pozwalające na restytucję, n raczej powiększenie siły polskiej
s
In
zarówno pod względem strategicznym, jak i gospodarczym. uvarunkaxui
tymi są granice strategiczne możliwie najkrótsze z Niemcami i
titu
ny,--szeroki dostęp Polski do morza- odbudowa gospodarcza kraju,
uprzemysłowienie oraz częściowy transfer urządzeń przemysłu zbroje-
te
niowe/go z Fiemiec do Polski na poczet jednorazowych odszkodowań.
d
an
'Zasadniczą wytyczną odbudowy Polski winna być zasada; iż słaba
Polaka bę dzie zawsze czynnikiem niepewności i zaburzeń w Europie,
natomiast Polska silna będzie poważ nym czynnikiem bezpiecze ństwa w
Si
Europie.
rs
ko
Dlatego Polskę należ y odbudować jako silne państwo bałtyckie
zdolne do obrony swojej niepodległości i niepodległości państw z
nią sfederowanych, albo też nie odbudowywać wcale.
ki
Odbudowa Polski silnej jest aktem nietylko rozumu politycznego i kalkulacji polityczne-gospodarczej, ależ także aktem sumienia.
m
eu
us
M
i sprawiedliwo ści dziejowej.
sh
li
Po
te
titu
s
In
d
an
O
rs
ko
Si
ki
eu
us
M
sh
li
Po
te
titu
s
In
e
ki
rs
ko
Si
CYZ
d
an
eu
us
M
0.)
J7--1..,b
3PR,11 e4
'
'2‚j
_t
li
Po
JJN.r,—
sYL
71
5;
£C0
11
sh
.°1
te
titu
s
In
d
an
ki
rs
ko
Si
34
eu
us
M
Th
MINISTERSTWO PRAC KONGRESOWYCH
73, Portland Place, W.i.
TAJNE
XYl
e
TEZY W SPRAWIE UKŁADU WST.VNEGO
Po
dotyczącego stosunków z Niemcami po ukończeniu działań wojennych.
/Skrót/
lis
I.Forma realizacji układu
h
ł. Układ wstę pny może być zrealizówany bądź w formie umowy,
bądź jednostronnie przez sprzymierzonych-w zale żności od tego, czy
bę dzie istniał ośrodek władzy niemieckiej, uznany przez sprzymierzonych. W obydwu wypadkach treść układu winna być jednakowa,. z tą ró żnicą, że w razie jednostronnej realizacji układu władze SprzynderzoAych będ ą musiały bezpośrednio objąć naczelną administrację Niemiec,
titu
s
In
II.Rozbrojenie i bezpieczeństwo
te
2. Rozbrojenie obejmie całość sił. zbrojnych Niemiec, policję
oraz organizacje paramilitarne wszelkiego rodzaju. Członkowie sił
zbrojnych i organizacji frontowych winni być po rozbrojeniu traktowani jako jeńcy wojenni; reszta /wojska niefrontowe/ zaś może być zdemobilizowana przez władze wojskowe sprzymierzonych, gdy pozwolą na to
interesy bezpieczeństwa; członkowie stronnictwa hitlerowskiego musze,
być w każdym razie zatrzymani i izolowani.
d
an
3.Wszyscy jeńcy, internowani, robotnicy etc„przynależni do
państw sprzymierzonych, bę d ą natychmiast zwolnieni.
Si
ki
rs
ko
4. Materiały wojenne w najszerszym tego słowa znaczeniu bę dą
wydane sprzymierzonym w całości, produkcja ich powinna ustać , warsztaty tej produkcji bę d ą wywiezione lub zniszczone. Uruchomienie dla celów pokojowych może nastąpić wyłącznie za zgodą sprzymierzonych, przy
czym w zakresie produkcji maszyn i przemysłu chemicznego - jedynie w
rozmiarach, określonych z góry przez sprzymierzonych. Produkcja metalurgiczna i produkcja prądu elektrycznego zostanie również ograniczona.
M
5.Wszystkie mapy, plany, dokumenty, archiwa, mające znaczenie
wojskowe łub dla produkcji wojennej, zostaną wydane sprzymierzonym.
us
6.Okrę ty wojenne i statki handlowe będ ą natychmiast oddane
sprzymierzonym celem podzia"ł u mię dzy flot, poszczególnych państw.
m
eu
7.Wszystkie organizacje, zwi ązki, stowarzyszenia o charakterze
militarnym lub paramilitarnym oraz partia narodowo-socjalistyczna i
jej organizacje będ ą rozwi ązane i wznowienie ich działalności bezwzglę dnie wzbronione.
35
05
?G
e
- 2 -
Th
e
8. Za wykonanie powyż szych postanowień będzie ustanowiona odpowiedzialność indywidualna, niezależ nie od odpowiedzialności ogólnej.
III. Zwolnienie terytoriów obcych
Po
9, Niemieckie sił y zbrojne, policja i organizacje paramilitarne na obcych terytoriach zostaną potraktowane jako wojska frontowe
/vide teza 2/.
lis
h
10. Wszyscy czł onkowie administracji niemieckiej w szerokim
tego słowa znaczeniu /łącznie z "powiernikami" przedsię biorstw gospodarczych/ bę d ą zobowiązani zdać sprawę ze swych czynności miejscowym w ł adzom sprzymierzonych oraz przekazać na, ich żądanie posiadane
mienie i dokumenty w całkowitym porz ądku.
s
In
IV, Okupacja
te
titu
11./Teza ś ciśle wewiwtrzna/. Sprawa granic Niemiec winna by6
załatwiona w układzie Wstę pnym. Gdyby to było niemożliwe - należy
sobie zabezpieczyć jak najdalej id ące praWa na terenach, do których
pretendujemy, w ramach okupacji ś ciślejszej /vide tezy następne/.
d
an
12. Okupacja ogólna obejmie terytoria Niemiec, co do których
sprzymierzoni będą zgodnie uważali, że należy je pozostawić w składzie Niemiec bez specjalnych warunków. Okdpacji ś ciślejszej będ ą podlegały wszelkie inne terytoria Rzeszy przedmołachijskiej, czyli te,
które z ró żnych wzglę dów bę dą wymagały Odrębnego potraktowania od
reszty Niemiec.
ki
rs
ko
Si
13, W obrębie okupacji ogólnej załogi wojskowe sprzymierzonych
obsadzą ważniejsze strefy strategiczne, łącznie z węzłami komunikacyjnymi. Oddziałów dostarczą mocarstwa anglosaskie /uwaga wewnę trznajważniejszą rzeczą jest niedopuszczenie oddziałów rosyjskich
na:
173. zachód od naszej granicy/. Prawa władz sprzymierzonych bę d ą polegały na ogólnym nadzorze nad rozwojem Niemiec zgodnie z zasadami demokratycznymi z prawem bezpośredniej ingerencji w razie potrzeby,
oraz na kontroli wykonania układu - o ile nie zajdzie potrzeba obję-r
cia bezpośrednio administracji naczelnej Niemiec /vide teza 1/.
m
eu
us
M
14. Okupacja ś ciślejsza bę dzie obję ta przez państwa sasiadujące z odpowiednimi terenami, z prawem przeję cia całkuwitej administracji oraz zawieszenia lub zmiany wszelkich przepisów prawnych na
odpowiednich terenach. Na wschodzie granicą strefy okupacji ściślejszej winna być linia: lewy brzeg Nissy Łużyckiej - lewy brzeg Odry
oraz przedmoś cia, ponadto zalew Szczeciński, wyspy tego zalewu i Rugia:, mocarstwo okupujące - Polska, a na obszarze sąsiadującym z Cze-,
chosłowacją - Polska i Czechosłowacja. Inne strefy okupacji ś ciślej
szej: na południu - conajmniej Austria; na zachodzie - lewy brzeg
Renu i przedmościa oraz lewy brzeg rzeki Ems;
na północy - conajmniej wyspy niemieckie na Morzu Północnym i na Bałtyku oraz Kanał
0
- 3 -
Th
e
Kiloński z przyległym obszarem /na Morzu Pó łnocnym oraz w strefie
Kanału Kilońskiego mocarstwem okupującym winna byli Wielka Brytania,
ewentualnie razem z U.S.A., na Bał tyku - Wielka Brytania i Poiskał.
Po
/Uwaga wewnętrzna: gdyby rozszerzenie zasięgu polskiej strefy
groziło zmniejszeniem naszych praw okupanta - lepszy jest mniejszy
zasięg lecz większe prawa./
V. Przestępstwa wojenne
lis
h
15. Niemcy będt.r zobowiązane do ekstradycji sprzymierzonym
wszystkich oskarżonych o przestę pstwa wojenne na żądanie właściwych
władz, bez możliwości zgłaszania jakichkolwiek ekscepcji, oraz do
dostarczenia wszelkich materiałów celem ułatwienia akcji sądowej.
s
In
16. Ekstradycji podlegają równie ż osoby, która naruszyły obowiązek, przewidziany-w tezie 10.
titu
17.Ustanawia się odpowiedzialność osobistą za wszelkie utrudnianie akcji ś cigania przestę pców wojennych
VI. Wydalania
te
d
an
18. Niemcy bę d ą zobowiązane do przyję cia na obszar okupacji
ogólnej wszystkich Niemów, wydalonych przez w ładze sprzymierzonych,
oraz innych osób, wydalonych za współdziałanie z władzami niemieckimi w czasie wojny, oraz Niemców, dobrowolnie opuszczających terytoria, administrowane przez sprzymierzonych.
19. Niemcy bę d ą zobowi ązane do wypuszczenia z obszaru okupacji
ogólnej wszystkich osób, wskazanych przez władze sprzymierzonych.
Si
VII. Odszkodowania
rs
ko
20.Bę dzie ustalony ogólny obowiązek Niemiec do odszkodowania
za wszelkiego rodzajuszlody• i straty materialne i moralne; świadczenia, ustalone w tezach nastę pnych, będ ą traktowane jako zaliczki na
poczet tego obowiązku,
ki
21. Wszelkie wywiezione lub zniszczone dobra kulturalne winny
być zidentyfikowane i wydane władzom zainteresowanego państwa; w razie zaginię cia - władze te obejmą tytułem zastawu inne przedmioty,
według swojego wyboru.
M
3-7
eu
us
22. Tytułem zastawu ogólnego za wszelkie szkody i straty kulturalne władze zainteresowanych państw obejmą niektóre zbiory niemieckie w Całoś ci,
m
23. Niemcy dostarczą wszystkich urządzeń i pomocy szkolnych
dla natychmiastowego uruchomienia szkolnictwa niższego, średniego i
wyż szego; w braku takich urządzeń zostaną one wyprodukowane na zasadach priorytetu i na koszt Niemiec.
- 4 -
e
Th
24.Wywiezione mienie gospodarcze zostanie zwrócone, przedmioty zaginione lub zdeDrecjonowane - zastL,pione innymi, według wyboru
władz zainteresowarogo państwa.
Po
25. Niemcy dostarcz r wszelkich przedmiotów niezbę dnych dla reliefu oraz dla natychmiastowego uruchomienia życia gospodarczego na
obszarach państw sprzymierzonych. Brakujące przedmioty zostaną wyprodukowane na zasadach priorytetu i na koszt Niemiec.
h
lis
26.Sprzymierzeni obejm, tytułem zabezpieczenia wszelki majątek
niemiecki zagranicą, wpływy z ceł i opłat przywozowych i wywozowych
/wraz z kontrolą ustawodawstwa i administracji w tym zakresie/, oraz ustanowi ą kontrolę nad bankiem emisyjnym i ew. wielkimi bankami
prywatnymi.
s
In
VIII. Postanowienia końcowe
te
titu
27.Zwierzchnim organem, wyłącznie uprawnionym do interpretacji
układu, wydawania zarządzeń wykonawczych i kontroli będzie Główna
Komisja Międzyaliancka. Przy niej bę dzie urzędował a delegacja niemiecka zobowiązana do wykonania wszelkich instrukcji G.K.M. i uprawniona do przedkładania jej życzeń niemieckich do decyzji. Główna Komisja Mię dzyaliancka będzie miała prawo stosowania sankcji ogólnych
lub lokalnych, według swojego uznania.
d
an
28. Do osób,odpowiedzialnych osobiś cie za wykonanie układu,
władze sprzymierzonych będ ą stosowały na terenie okupacji ogólnej
przepisy obowiązujące w Niemczech w okresie stanu wojennego za takie same czyny lub zaniedbania w stosunku do państwa niemieckiego,
jego obywateli lub mienia.
ki
rs
ko
Si
Londyn, dnia 20 listopada 1942 r.
m
eu
us
M
38
e
Th
Po
Celem układu tymczasowego jest stworzenie takich warunków, aby
zasadnicze postulaty Sprzymierzonych w stosunku do Niemiec zostały całkowicie
lis
zrealizowane. Dlatego układ powinien zawiera ć postanowienia szersze niż
h
normalny układ o zawieszeniu broni.
s
In
Układ wstępny postanawia ć musi o:
1.Rozbrojeniu niemieckich sir zbrojnych i wszystkich niem eckich organizacji
titu
o charakterze militarnym
Rozbrojeniu niemieckiego przemysłu zbrojeniowego.
te
2.Zwolnieniu natychmiastowym terenów okupowanych
3.Zwolnieniu jeńców wojennych i ludności cywilnej
d
an
4.Ustanowieniu okupacji ścisłej i ogólnej. Okupacja ścisła obejmować będzie
tereny, które zostaną w przyszłości inkorporowane do danych panstw. Okupacja
ogólna obejmie ważniejsze ośro,ki łolityczn i strategiczne wewnątrz Niemiec.
Si
Polska okupacja musi Nieć taki zasięg, aby nie groziło to zmniejszeniem naszyli
rs
ko
praw jako okupanta. Nie można dopuścić do tego, aby na zachód od granicy
polskiej znalazły się rosyjskie wojska okupacyjne.
Układ wstępny zapewniać musi równocześnie 445tY~:
ki
1.Uzyskanie odszkodowań za, straty poniesiona przez Państwa Sprzymierzone, a w
pierwszym rzędzie przez te które znajdywa ły sig pod okupacją.
3.Przesiedlenie ludności niem eckiej na terytorium Niemiec.
39
m
eu
4.Kontrolę nad życiem po itycznym i gospodarczym Niemiec.
us
M
2. Ukaranie winnych przestępst wojennych.
'7.l11.43/1113
Vin
•
Poufne
i° R
Th
SPRAWA EUROPY SRODKOWEJ I POŁUDNIOWO-WSCHODNIEJ.
e
h
lis
Po
Jeżeli przyszły międzynarodowy porzadek rzeczy,
ma
który Zjednoczone Narody zbudować pragnę. po pokonaniu państw Osi
te
należy
będzie
ów
warunk
tego
głównych
z
mieć charakter trwały, jednym
Pod
j.
hodnie
wo-Wsc
Południo
i
wej
Srodko
Europy
rozwiązanie zagadnienia
od morza
nazwa ta rozumiemy pas, ciągnący się między Niemcami i Rosja
jący
obejmu
a
yckie,
Bałtyckiego po morze Czarne, Egejskie i Adriat
Jugo_:g:
:
Rumunię
Węgry,
cję,
słowa
dziewięć krajów: Litwę, Polskę, Czecho
ponad
e
łączni
ają
posiad
te
Kraje
.
sławię, Albanię, Bułgarię i Grecję
ów ,4-.4.4.44
i z ludnością. około 110 milion
s •
570.000 .1 kwadr. poyierzchn
•._ ,• 4, .7 I. •
fej
Od północy do pasa tego przytykają trzy kraje
kraje bałtycskandynawskie: Dania, Szwecja i Norwegia, nadto zaś trzy
ywały zawsze
utrzym
te
kraje
kie: Łotwa, Estonia i Finlandia. Aczkolwiek
ki
stosun
e
bliski
łości
przysz
w
i utrzymywać będa niewątpliwie także
a
ciężeni
ie
zakres
w
jednak
ia,
schodn
z Europa. Srodkowa i Poludniowo-W
odi
względam
wielu
pod
em
obszar
one
sa
o,
arczeg
politycznego i gospod
rębnym.
te
titu
s
In
d
an
Europa Srodkowa i Poludniowo-Wschodnia jest od
sja Niemiec.
dłuższego czasu terenem, na który kieruje się ekspan
. opanowanie tego
ję
traktu
ckich
niemie
ków
polity
Plany imperialistyczne
ku utworzenia
obszaru jako niezbędna podstawę dla wysiłków w kierun
nad światem.
nii
imperium kolonialnego w Europie i uzyskania hegemo
przebiegu wojny
oraz
ków
czynni
Obiektywne rozważanie wchodzących w grę
w dążeniu
etapem
zym
pierws
że
u,
wniosk
obecnej doprowadza istotnie do
anie proopanow
zawsze
być
musi
haft"
herrsc
Rzeszy Niemieckiej do ""Jelt
wej i
Srodko
dukcji rolniczej, surowców i taniej siły roboczej Europy
Południowo-Wschodniej.
Si
us
iM
k
rs
ko
Samo poczucie możności owładnięcia tymi obszapierwiastki zaborrami pobudzałoby zawsze w mentalności niemieckiej
granice Europy
cze, wkraczające w zamierzeniach swych daleko poza
"uspakajania"
próby
Srodkowej i Południowo-Wschodniej. Dlatego też
im wolnej ręki
e
dawani
przez
c
7"appeasement"/ ducha ekspansji Niemie
kszych błęnajwię
z
jednym
y
był
o,
jskieg
w tej części kontynentu europe
po pierwszej wojnie
dów politycznych i psychologicznych, popełnionych
ł Europy na
podzia
ły
światowej. Pakty lokarneńskie, które wprowadzi
i wschodnia
"
owana.
marant
dwie "strefy bezpieczeństwa": zachodnia ",
ki, która punkt
polity
tej
m
wyraze
"niegwarantowaną.", były sformułowanym
.
r.1938
z
ijskim
monach
kulminacyjny osiągnęła w układzie
m
eu
łe ich
Złamanie zaborczego ducha Niemiec i trwa
nie im
odebra
przez
tylko
obezwładnienie militarne da się przeprowadzić
wyNie
j.
hodnie
wo-Wsc
możności opanowania Europy Srodkowej i Południo
entu
kontyn
części
tej
nika jednak z tego zgoła, by "leadership" w
należ ało oddawać
europejskiego -jak to proponuję. niektórzy publicyściw skutkach
byłoby
sprawy
ie
atwien
Rosji. Przeciwnie, tego rodzaju zał
iom
dążen
anie
folgow
jak
Rosji,
samej
równie szkodliwe, nawet dla
mieckim.
40
- 2 -
Th
e
Po
Narody Europy Srodkowej i Południowo-Wschodniej
lnościami
w dziedzinie samopoczucia narodowego i odrębsą indywidua
ności kulturalnej, tak samo skrystalizowanymi jak ludy Europy Zachodniej. Wykazały one swę. odporność w ciągu długich wieków, broniąc się
skutecznie przed wchłonięciem przez swych potężniejszych sąsiadów.
Ani panowanie rosyjskie czy niemieckie /14dź sprawowane bezpośrednio,
bądź poprzez Austrię7, ani też długi okres rzędów tureckich na Bałkanach nie zdołały, mimo stosowanego ucisku i prześladowań, wynarodowić
żadnego z tych ludów, z których każdy ma swa bogata. tradycję walk o
wyzwolenie i niepodległość.
h
lis
Ideały więc, o które walczę Alianci, wymaga ja,
by narody Europy Srodkowej i Południowo-Wschodniej odzyskały w. wyniku
tej wojny pełna swę. samodzielność państwowa. Samodzielność ta zaś
nie jest do pomyślenia przy "leadership'ie" Rosji - państwa, którego
polityka zmierza do narzucenia krajom przyległym ustroju komunistycznego i do zmiany ich na republiki sowieckie.
s
In
te
titu
Ponadto włączenie Europy Srodkowej i PołudniowoWschodniej w skład systemu gospodarczego ZSRR, spowodowałoby -zamiast
rozwoju- niszczące te kraje obniżenie ich poziomu ekonomicznego.
Odnośne kraje zostałyby też, jeśli nie całkowicie, to w znacznej
mierze wyeliminowane z międzynarodowych obrotów gospodarczych zwłaszcza, że Rosja należy do tych nielicznych państw na świecie, które mat
gospodarcze podstawy do polityki autarkicznej.
d
an
Zrozumiałe da.żenie narodów Europy Srodkowej i
Południowo-Wschodniej do wyzwolenia się z pod supremacji sowieckiej,
stałoby się punktem wyjścia dla intryg i knowań Niemiec, które pieczołowicie podsycałyby na tych obszarach dążenia irredentystyczne i
odśrodkowe. Wrezultacie "leadership" Rosji w Europie Srodkowej i
Południowo-Wschodniej stałby się dla tego państwa tylko źródłem słabości, dla Niemiec zaś zachęta do agresji.
Si
Zarówno przeto względy natury moralnej, jak gospodarczej i politycznej, przemawiajg zdecydowanie za pełna niezależnością narodów tej części Europy od ich wielkich sąsiadów.
k
rs
ko
iM
Mocne podstawy tej niezależności będę oczywiście
musiały narody te stworzyć przede wszystkim własnym wysiłkiem. Nie
tylko będę. one musiały wyrównać istniejące dotąd między nimi różnice,
ale będę musiały zespolić siły gospodarcze, polityczne i militarne.
Będzie to leżało w interesie wszystkich Zjednoczonych Narodów, które
przyczynię. się niewątpliwie do tego, by do zespolenia sił. w Europie
Srodkowej i Południowo-Wschodniej doszło jaknajszybciej.
m
eu
us
Blok państw Europy Srodkowej i Południowow formy organizacyjne bę.dź jednego związku
ujęty
być
e
Wschodniej moż
dwóch takich związków, ściśle ze sobą
też
ądź
b
nej,
federacyj
natury
współpracujących. Druga ta ewentualność weszłaby w rachubę, gdyby
federacja lub konfederacja, obejmująca zbyt wielka liczbę państw o
różnej strukturze, miała być mało spoista i mogła ulec łatwo rozbiciu. W tym wypadku pierwszy ze związków - ściśle środkowo-europejski obejmowałby: Litwę, Polskę, Czechosłowację, Węgry i Rumunię, drugi
zaś - bałkański: Jugosławię, Albanię, Bułgarię i Grecję. W razie
istnienia dwóch politycznych zwig.zków, powinnyby jednak kraje należace do obu, być złęczone jednym wspólnym węzłem ekonomicznym. W ten
sposób blok Europy Srodkowej i Południowo-Wschodniej stałby się żywę.
i aktywna, rzeczywistością.
- 3 -
7
Th
e
o? 6( cl) 4444-
14 a )V,-41‹.-e
lis
Po
Blok ten współpracowałby nadto z krajami skandynawskimi i bałtyckimi i stanowiłby w ten sposób -przy współdziałaniu
pokoju
z mocarstwami anglosaskimi i Francję.- jeden z głównych filarów
4żeniach
o
m
twore
y
istot
swej
całej
będc
z
tylko,
europejskiego. Nie
ów
wyięcznie konstruktywno-pokojowych, blok nie żywiłby żadnych zamiar
tarlnę
natura
niej
agresywnych wobec Rosji, ale, przeciwnie, byłby dla
ckiej.
niemie
zości
zaborc
czę. ochronnę. przed ewentualnymi recydywami
kiego
W ten sposób kwestia strategicznego zabezpieczenia Zwię.zku Sowiec
resozainte
dla
szkody
bez
.zanie
rozwię
zne
od zachodu, znalazłaby skutec
współznej
przyja
stałej
kach
stosun
w
awałby
pozost
wanych narodów. Blok
d ży/by
pracy politycznej i gospodarczej ze Zwię.zkiem Sowieckim. Blok
sp.ków
stosun
nych
równocześnie także do utr.zymania pokojowych, popraw
ważnych
z
jednym
o
ponadt
byłby
siedzkich z rozbrojonymi/Niemcami. Blok
przewidziaogniw organizacji światowej, której powstanie po wojnie jest
W zwię.zku z tę. koncepcję. należy jeszcze stwierdzić,
s
h
o
co nastę puje:
titu
s
In
W skład bloku wchodzić także winna Litwa - państwo
historię. swe, kulturę. i tradycjami zwię.zane ściśle z Polskę. i krajami
. pełnę.
Europy Srodkowej. Tylko bliskie stosunki z Polskę. zapewnić mogę
Europy
wom
państ
innym
jak
ie
podobn
,
niepodległość narodowę. Litwie
ły, że z upadSrodk. i Południowo-Wschodniej. Wypadki lat 1939/40 wykaza
narody tego
inne
także
ć
ległoś
niepod
.
swę
.
tracę
ego,
Polski
kiem Palistwa
we.
kluczo
i
regionu. Położenie w nim Polski jest centralne
te
i Poiudn
4.4.405/4&( Wejście Austrii do bloku Europy Srodkowej
y się pna a.
stankb
gdyż
dane,
niepo4
cznie
polity
a omiast
Wschodniej
sów
ę
intere
z czasem- ekspozytur .
1400$r14-116d -jeśli nie od razu,ć to
jego
z
jednej
w
wzgl.
niemieckich. Mogłaby ona odegra w tym bloku,
".
części składowych, przysłowiowę. rolę "konia trojańskiego
d
an
444
Si
odrzucać 10~~ należ y suzwię.zku naddunajgerowanę. zazwyczaj przez koła niemieckie koncepcję
-węgierskiej,
skiego, wzorowanę. co do zasięgu na dawnej monarchii austro taki dałby
.zek
ę
Zwi
ch.
eliminujęcę. Polskę i większość krajów bałkański
rewizjonistyczpole do wcię.gania przez Austrię Węgier na tory dę.żeń
odrodzonego impeziem
narzęd
się
stać
łatwo
łby
nych i w rezultacie móg
.
rializmu niemieckiego
k
rs
ko
us
iM
Pod względem ekonomicznym Europa Srodkowa i PoIudn.świaWschodnia winna stać się wielkim obszarem gospodarczym, majęcym
rium,
teryto
łości
rozleg
o
zarówn
ję
tego
do
.
tynuje
towe znaczenie. Predes
iące
stanow
i
Europy
wschód
i
zachód
.
żęce
wię
,
ficzne
jak położenie geogra
u,
Wschod
ego
zarazem pomost w kierunku azjatycko-afrykańskiego Bliski
jak wreszcie
jak niemniej, przekraczajęca sto milionów masa ludności,
lnyc4.
natura
w
ń
zasobó
jedno z największych w Europie skupie
42
m
eu
Wielkie obszary gospodarcze, mające swe regionalne
arki światowej,
cechy odrębne, nie zniknę. przy dalszym rozwoju gospod
gospodarczym,
żeniem
gdyż nie można usunę.ć różnic spowodowanych poło
ególnych stref
poszcz
lnymi
natura
ami
charakterem kulturalnym i warunk
tak znaczne, że
nawet
Europy
e
tereni
na
.
sę
te
kuli ziemskiej. Różnice
dę.żono do wybyłoby wielkim i brzemiennym w następstwa błędem, gdyby
, realizuarczej
gospod
tworzenia z Europy jednej, olbrzymiej jednostki
Niemiec.
ki
polity
cznej
alisty
jęc w ten sposób nieś wiadomie cele imperi
ą.
zreszt
za
wykluc
nie
ch
darczy
_,ospo
Istnienie regionalnych obszarów .
argospod
ków
stosun
h
odowyc
dzynar
mię
wania
zgoła konieczności regulo
arczego i najczych w celu usuwania nadmiernych przeszkód obrotu gospod
zenia
podnos
i
lepszego wyzyskania sił wytwórczych oraz wyrównywania
poziomu życia.
- 4 -
7
V.1
Th
Nale ży przeto dgżyć do gospodarczego zespolenia
krajów Europy Srodkowej i Połudn.-Wschodniej. 'dinno to znaleźć wyraz
w unifikacji ustawodawstwa gospodarczego, w jednolitym systemie komunikacyjnym, w powigzaniu ustrojów monetarno-kredytowych, w usuwaniu
przeszkód swobodnego ruchu ludzi, kapitałów i towarów.
e
h
lis
Po
Gdyby szybkie zrealizowanie tych celów okazało się
niewykonalne wobec różnic odziedziczonych po odmiennym rozwoju historycznym, unifikacja gospodarcza winna być osiągnięta etapami. Kraje,
w których przeszkody te będ.g. mniejsze, a więc kraje wspomnianego wyżej
związku ściśle środkowo-europejskiego z jednej strony, oraz z drugiej
strony kraje zwigzku bałkańskiego, winny być między sobą powiazane
węzłem ściślejszym unii gospodarczej; niezależnie zaś od tego wszystkie kraje Europy Srodkowej i Połudn.-Wschodniej winny być objęte ramami luźniejszego powigzania gospodarczego do chwili, kiedy dojrzeją. możliwości pełnej unifikacji gospodarczej tej całości.
te
titu
s
In
Byłaby to naturalna driDga rozwoju, która obserwować możemy nawet na takim terytorium, jak Stany Zjednoczone A.P., gdzie
przezwyciężone być musiały przeszkody wynikajace z różnorodnych warunków politycznych i gospodarczych w poszczególnych stanach.
d
an
W krajach Europy Srodkowej i Połudn.-Wschodniej
stwierdzić należy bardzo wielka rozpiętość między z jednej strony dotychczasowym faktycznym niedorozwojem gospodarczym, spowodowanym w ich
większości przez długoletnie przed pierwsza wojnę. światowa obce rzędy,
a z drugiej strony - dużymi z powodu wspomnianych warunków naturalnych
możliwościami rozwojowymi tego regionu. Wyzyskanie tych możliwości
w sposób twórczy leży w interesie nie tylko własnym wspomnianych krajów, ale nie mniej powszechnej międzynarodowej wymiany dóbr.
Si
k
rs
ko
Dotychczasowe niewyzyskanie przyrodzonych warunków regionu wyraża się przede wszystkim w tym, że ogromna większość
ludności zatrudniona jest wciąż jeszcze w rolnictwie mimo, że ani
klimat, ani gleba nie sa specjalnie sprzyjające, a konkurencja wielkich zamorskich krajów rolniczych zmniejszyła znacznie opłacalność
produkcji rolnej w tej części Europy. Jednocześnie wskutek słabego rozwoju przemysłu nie następował odpływ ludności rolniczej do miast, co
spowodowało przeludnienie wsi.
eu
us
iM
Jak zwykle w krajach rolniczo przeludnionych,
poziom rolnictwa jest -zwłaszcZa w południowo-wschodniej części regionuniski, a produkcja w stosunku do uprawianego obszaru - niewielka.
Również wartość produkcji hodowlanej na głowę ludności rolniczej jest
wielokrotnie niższa, niż na zachodzie Europy, nie mówigc o wielkich
producentach zaoceanicznych. Konsumcja produktów rolnych w regionie
była dotąd niska. Wywóz produktów tych nie był wyrazem normalnych nadwyżek, lecz był forsowany celem uzyskania dewiz.
43
m
Bogactwa kopalniane tego obszaru były w części
tylko wyzyskane, a nawet pod względem geologicznym niezupełnie jeszcze
zbadane. A przecież region posiada drugie co do wielkości na kontynencie europejskim zagłębie węglowe i produkował w okresie przed obecna
wojna 91% europejskiej nafty, 66% antymonu, 50% bauksytu, 33% rudy
chromu, 31 % rudy ołowiu, 26% rudy miedzi i 24% rudy cynku. Duża część
węgla oraz większość rud metalowych nie była na miejscu przerabiana,
lecz była wywożona w stanie surowym. Wskazuje to na duże w przyszłości
możliwości dla rozwoju własnego przemysłu.
- 5
7
p R, tk-#1 I g (c)
Th
e
lis
Po
Do niewyzyskanych bogactw naturalnych należą
jest
równie ż siły wodne, których potencjał wobec górzystości terenu
bardzo wielki.
Komunikacja jest dotąd w regionie zaniedbana.
A jednak położenie geograficzne predestynuje go do odegrania dużej
roli w Europie w zakresie tranzytu. Region położony jest między brzeposiada
gami trzech mórz /Bałtyk, Morze Czarne i Morze Sródziemne/ i
Niskie
Dunaj.
jest
jaką
jedną z najlepszych europejskich dróg wodnych,
Wisły,
od
Dunaj
ca
dzielą
rzeń
stosunkowo działy wód i niewielka przest
oraz od
głównej arterii wodnej największego państwa regionu - Polski,
połączeń
skich
uropej
transe
ania
zbudow
dla
i
warunk
Odry, stwarzają dobre
kolejowej,
wodnych. Równie ż niewyzyskane były możliwości komunikacji
,
zwłaszcza brak było dobrych połączeń ze wschodu na zachód połączeń a
morskimi
między poszczegćlnymi państwami rejonu oraz między portami
ich zapleczem.
h
Jednostronna, nienaturalna struktura gospodarcza
i Poludn.-Wschodniej spowodował a, że udział
wej
państw Europy Srodko
dziewięciu
ich w handlu światowym był stosunkowo bardzo mały: handel
ł nieskomby
ten
Handel
państw regionu wynosił połowę handlu Niemiec.
dominującej
pewnej
na
tw
pańs
z
plikowany, a wywóz opierał się w każdym
ysłowioneuprzem
wyżej
kraju
jako
,
owacji
grupie. Tylko handel Czechosł
wany.
niczko
go, był bardziej zróż
titu
s
In
te
Rola gospodarcza Niemiec w omawianym obszarze była
Polska
dominująca z wyjątkiem Polski, a częściowo i Czechosłowacji.
w orbitę
mierze
ej
przeciwstawiała się próbom wciągnięcia jej w szersz
Zjedno
ze
obroty
o
ólnie
wpływów ekonomicznych Rzeszy, dbając szczeg
Zjedn.
i
Stanam
ze
również
ich
rzenia
rozsze
czonym Królestwem i dążąc do
, odosobnione
Jednak mniejsze państwa Europy Srodk. o Połudn.-Wschodniej
eżność
niezal
i niezharmonizowane, nie mogły się zdobyć na gospodarczą
zorolnic
tów
produk
ich
od Niemiec. Rzesza zapewniała duży zbyt dla
posłowych,
przemy
tów
produk
leśnych oraz surowców i dostarczała im
zenia
pochod
tów
produk
innych
i
ów
surowc
średnicząc także w imporcie
icznym
zaoceanicznego. Ponadto Niemcy pośredniczyły w kredycie zagran
swoje
iwała
dla regionu, kredycie zresztą nieznacznym. Rzesza wyzysk
się
stanowisko w sposób bezwzględny, wpływając na to, by region stał
.
Rzeszy
em
łnieni
coraz bardziej rolniczo-surowcowym uzupe
d
an
Si
k
rs
ko
44
eu
us
iM
Ten stan rzeczy był traktowany obojętnie przez
uzdrowienie stosunków gopaństwa zachodnie, które nie starały się o
łowego, o
spodarczych regionu, o zwiększenie jego znaczenia przemys
ludności
jego
zej
nabywc
y
podniesienie przez to poziomu życia i sił
tów przeproduk
swoich
dla
Zbytu
rynków
oraz u zdobycie u niej nowych
mysłowych.
Rezultatem było, że struktura gospodarcza większości krajów Europy Srodkowej i Połudn.-Wschodniej utrwalała się
w swym zaniedbaniu i że region jako całość nie stanowił na ogół
logicznego, uzupe łniającego się obszaru gospodarczego.
m
Warunkiem rozwoju gospodarczego Europy Srodk.
i Pałudn.-Wschodniej jest przebudowa strukturalna, polegająca na
likwidacji ukrytego bezrobocia ludności wiejskiej przez zatrudnienie
części jej w nowozbudowanym przemyśle. Przesunięcie takie z jednej
strony uzdrowi rolnictwo, z drugiej zaś - zwiększy bezpośrednio
głowę
dochód społeczny, ponieważ produktywność przemysłu jest na
ść w roltywno
produk
niż
,
wyższa
ie
zatrudnionej w nim ludności zhaczn
go do
jąc
zbliża
ci
ludnoś
życia
poziom
to
nictwie. Łącznie podniesie
nieczas
poziomu zachodnio-europejskiego i złagodzi istniejące dotych
któw.
konfli
łych
domagania społeczne, mogące stać się zarzewiem przysz
Th
e
Po
Systematyczny, planowy rozwój gospodarczy państw
Europy Srodkowej i Południowo-Wschodniej, należy zapoczątkować szeroko
pomyślanymi inwestycjami podstawowymi w postaci budowy dróg /koleje,
szosy, drogi wodne/, elektryfikacji połączonej z wykorzystaniem sił
wodnych oraz budowy magazynów /elewatory zbożowe, silosy, chłodnie,
zbiorniki paliwa płynnego itp./ Wykonywanie programu inwestycyjnego
wymagać będzie rozbudowy szeregu gałęzi przemysłowych; m.i. od samego
początku konieczne będzie powiększenie produkcji hutniczej. Poza tym
nale ży w pierwszym etapie uprzemysłowienia krajów rozwijać gałęzie
ź
przemysłu przerabiaję.cego produkty rolnicze /np. fabryki konserw/, bąd
zwewnętr
zbyt
wytwarzające przedmioty, na które istnieć będzie szeroki
i
ny /wyroby włókiennicze, narzędzia rolnicze, tabor komunikacyjny
niektóre wyroby rzemie ślniczeA
h
lis
Poszczególne kraje regionu nie powinny dążyć do
ze.
autarkii, chociaż muszę. w pełni wykorzystać swe zdolności wytwórc
przemysłu,
gałęzie
te
ć
Każdy kraj powinien przede wszystkim rozwija
się zresztą
które posiadają najlepsze do tego warunki, nie zrzekając
ć
do tego, by
dąży
ży
Nale
go.
łowe
przemys
wielostronności swego rozwoju
jny, co
ł
harmoni
by
regionu
krajów
gólnych
rozwój gospodarczy poszcze
nimi.
między
ności
solidar
e
zwiększy poczuci
s
In
te
titu
W zakresie rolnictwa postęp może być osiągnięty
przez większe zróżniczkowanie uprawy i przez intensyfikację hodowli.
Produktywność rolnictwa podniesie się poza tym automatycznie przez sam
fakt zmniejszenia się ilości ludności żyjącej z tej gałęzi produkcji.
d
an
Si
Inwestycje podstawowe oraz przemiany w produkcji
dostawy z zagranicy niezbędnych surowców, maszyn
wymagały
.
będę
rolnej
i innych urzę.dzeń produkcyjnych oraz niektórych wytworów konsumpcyjnych i to w rozmiarach przewyższających początkowo znacznie eksport
regionu. Ta część importu, która przekroczy eksport, winna być przez
pewien czas po wojnie kredytowana.
iM
k
rs
ko
Nie będzie to jednak ofiara ze strony kredytuję
tych państw-importerów, inwestycje bowiem w krajach dotąd gospodarczo zacofanych, będę. po wojnie konieczne dla utrzymania w ruchu zwiększonej produkcji surowców i rozbudowanego przemysłu metalowoprzetwórczego w Stanach Zjedn., '.Brytanii, niektórych dominiach brytyjskich i niektórych krajach Południowej Ameryki. Ponadto w toku
wojny i bezpośrednio po wojnie mogę. nastąpić dalekoidęce przemieszczenia produkcji, które będą wymagały stworzenia zastępczych rynków zbytu.
eu
us
Ważne będzie, żeby ild7ielanie kredytów zagranicznych przez państwa wierzycielskie, w szczególności przez Stany Zjedn.,
nie było prowadzone pod kątem widzenia czysto finansowym, lecz było
oparte o przesłanki ogólno-gospodarcze, mające na celu rozwój ekonomiczny świata na dalekę. metę. Stworzy to dla gospodarstwa państw wierzycielskich w dłuższych okresach czasu jeden z równoważników ich
świadczeń na rzecz państw dłużniczych.
m
Formy kredytu ulegnę. po wojnie niewątpliwie poczym świadczy coraz bardziej rozpowszechniający
o
ważnym przemianom,
Lease and Lend Billu również na okres pozasad
nia
się prąd utrzyma
wojenny. Celem rozwoju światowych:stosunków gospodarczych byłoby pożądane, by zaplata za eksportowany do drugiego kraju towar dokonywała
się bądź przez eksport tego kraju, bę.dź przez pozostawienie wierzytelności w walucie kraju importujęcego w jego banku centralnym. W ten
sposób zostanie osiwnięta równowaga bilansów płatniczych: na okresy
krótsze - przez przesunięcia kapitałowe lub kredyt między bankami
biletowymi, a w okresach dłuższych - przez zwiększony eksport krajów
dłużniczych.
- 7 f.
Th
Wkład Stanów Zjednoczonych i %Brytanii do gospodarczej pomyślności regionu przyniesie państwom tym na dalsza metę
istotne korzyści, ponieważ uprzemysłowienie regionu i intensyfikacja
rolnictwa podniosę. standart życia i przez to stworzy nowe rynki zbytu
dla eksportu z krajów anglosaskich. Usunięcie .się natomiast Stanów
Zjedn. i %Brytanii od aktywnej roli w regionie, wykorzystane byłoby
przez Niemcy ze szkoda nie tylko dla niego, ale i dla samych mocarstw
anglos as kich.
e
Po
h
lis
Przebudowa strukturalna Europy Srodk. i Poiudn.Wschodniej będzie wymagał a jednoczesnego zasadniczego przedstawienia
kierunków jej handlu zagranicznego. Kandel ten musi przybrać charakter
normalny, dotychczasowa bowiem jednostronna zależ ność wymiany większości państw tego regionu od rynku niemieckiego, utrwalała jednostronność ich struktury gospodarczej.
s
In
te
titu
Z pośród pacstw regionu posiada -poza Czechosłowację.- Polska stosunkowo najlepiej rozbudowany przemysł i największe
aożliwości rozwojowe. Jednak Polska iacznie z Czechos łowacja nie
będzie mogła bezpośrednio po wojnie zastapić całkowicie innym krajom
regionu - importu z Niemiec w tych działach, w których produkcja niemiecka ze względu na bezpieczeństwo będzie musiała być ograniczona
/np. przemysł ciężki i maszynowy/. Eksport ze Stanów Zjedn. oraz
z %Brytanii może zastapićć eksport niemiecki w powyższych działach.
Również możliwo ści importowe Stanów Zjedn. i d. Brytanii z regionu są.
duże.
Poza tym należy podkreślić, że stopniowe podnoszenie się stopy życiowej ludności regionu, wzmagać będzie import zagranicznych dóbr konsumpcyjnych i w ten sposób wciagać odnośne państwa
coraz bardziej w orbitę handlu światowego. Z tego samego względu wzmoga
się również obroty wewnatrz regionu między poszczególnymi państwami
wchodzacymi w jego skład.
d
an
Si
iM
k
rs
ko
W kształtowaniu się sytuacji gospodarczej Europy
dniej po wojnie można przewidywać trzy
iowo-Wscho
Połudn
i
Srodkowe j
różne okresy.
Pierwszy trwać będzie od ustania działań wojennych do drugich kolejnych zbiorów rolnych. W czasie tym obszar jako
całość będzie potrzebował przywozu relief'owego nawet w zakresie wyżywienia. Niewielkie wywozowe nadwyżki produktów rolnych lub nadwyżki
hodowlane, mogace istnieć w niektórych krajach Mgry, Rumunia/ znajda
łatwy zbyt w wygłodzonej
m
eu
us
Drugi okres bę dzie najtrudniejszy, gdyż uporzadkowane rolnictwo zacznie dawać znaczne nadwyżki wywozowe, których nie
skonsumuje ludność, na jej bowiem stopę życiowa nie zdoła jeszcze korzystnie oddziałać zapoczatkowana akcja uprzemysłowienia. W okresie
tym, mogacym trwać kilka lat, organizacja zbytu płodów rolnych regionu
będzie zagadnieniem najważ niejszym. Zupełne rozwiazanie tej kwestii
mogłoby nastapić najłatwiej w ramach ogólno-światowych umów, dotyczacych organizacji zbytu najważniejszych surowców i tworzenia światowych
rezerw surowcowych.
46
- 8 -
Th
Okres trzeci charakteryzować będzie podniesiony
kraje Europy Srodkowej i Połudn.Wschodniej
zbliżający
standart życiowy,
do poziomu zachodnio-europejskiego. Skutkiem tego będzie znaczne powiększenie udziału tych krajów w obrotach światowych. Jednocześnie ustanie ten wywóz surowców rolniczych i przemysłowych /szczególnie węgiel/,
który był kierowany na rynki międzynarodowe skutkiem niedokonsumpcji
ludności obszaru i powodował na tych rynkach objawy niepożądane.
e
lis
Po
h
Oparty na wykazanych powyżej możliwościach rozwojowych poważny potencjał gospodarczy bloku narodów Europy Srodkowej
i Połmlniowo=dschodniej, da mu w związku z wielkim jego potencjałem
ludzkim, podwalinę pod odpowiednią siłę militarną, która samym faktem
swego istnienia -w związku z potencjałem ludzkim, gospodarczym i
militarnym państw zachodnich- utrzyma w szachu naród niemiecki i
pohamuje w zarodku ewentualne jego tendencje odwetowe.
s
In
te
titu
Przyczyni się do tego w walnej mierze zabezpieczenie przed agresywnością. Niemiec i ich sojuszników - Bałtyku oraz Morza
Sródziemnego. To też stan rzeczym na Bałtyku będzie musiał w przyszłości odbiec całkowicie od stanu faktycznego w przeszłości, który
z Bałtyku uczynił morze zupełnie opanowane przez Rzeszę Niemiecką,
wskutek jej władania Kanałem Kilońskim oraz rzeczywistego panowania nad
cieśninami łączącymi Morze Bałtyckie z Północnym.
d
an
Si
Warunki na lądzie, morzu i powietrzu, Niemcom absolutnie unie możliwiające sprowokowanie nowej, trzeciej zawieruchy
światowej, która staćby się musiała doszczętną już ruiną kultury i
cywilizacji ludzkiej, - warunki te zapewnić muszą narodom trwały pokój
i pełną możność swobodnej pracy twórczej we wszystkich dziedzinach
moralnych i materialnych.-
k
rs
ko
•= n wek an«
m
eu
us
iM
47
•
Dr. Feliks
Th
POWST.
I ORWIZACJA
e
CEJ1TRAL AND 2ASTERN EUROPLAW PLANN1NG 130al‹D
Po
Na iliędzynarodowj iionferancji Pracy w hot yw Jorku w
lis
październiku i listopadzie 1941, wysunięta została mivdzy innymi
propozycja - pólnej deklaracji pailstw walczącycn i okuowanycn.
h
Początkowo deklaracja ta dołyczyt miała potępienia teroru hitle-
s
In
rowskie o, zapowiadajc rtwnoczAnie przyszłą współpracę pastw
demokratycznych. Dzisiaj dosyt trudno ścigle stiordzit źrtd/o
titu
inicjatywy, bo myl ta. powstała „ie4ia1 równoczaAnie na lawach
delegacji pastw Centralnej i choc'niej EuroAr. Gv,oli prawdy
te
przyznat jednak trzeba, że z pierwszym konkretnym projektem
d
an
wystąpił delegat grecki, 6wczesny kinister Pracy, Rolnictwa ł
Rolniczych Spółdzielni, Aristićes Dilaitratos. Dimitratos jena.
ko*oz wysuną / projekt deklaracji ogólnej, 4'.óraby obejmowała
Si
wszystkie paAstwa okur)owane i pod ktćJr4 złoZykyby też pL,c,,isy
Koliek dalszego rozróżnienia.
góra
łniej tywę tę ujęła w swoje ręce
k
rs
delegacja polska,
ko
delegacje wszystkich paAstw okullowanych i walcZ4cych bez jaKiego-
porozumieniu z (3:alegacją czesk4 postano-
wiła ograniczyt liczbę patistw uczestniczcych do państw regionu
iM
Centralnej i 'schodniej uropy ł ta koncepcja została przyjęta
zarówno :- rzez delegację grecką
i ,elegację jugosłowimIską
us
która natychmiast oświadczyła zotowot przystpienia złozenia
eu
nodpisu.,,,,o deklaracją.
Dnia 4 listopada 1941 ć,.eklaracja została przedstawiona
m
uroczycie Konferencji i podpisana przz wszy::ł ie delegacje.
48
tiewc t 0,a5inikoaa (za. 1), isaocę jej jednak stanowi podareśle-
e
Th
Objektyaaie (5'^giatc, dekl.aracja jest baxlzo ogólna a
Po
nie solidarności paAstw Europy Wscnodniej, eatralnej i 13atkaa6w. Wola stworzenia ideowych aodstaw wsa51noły tycn-,4-distw w
lis
ropie była jednak .gród tych delegatów znacznie silniejsza
niz słowa. Wyraz tej swojej opinii dawali a szeregu rozz!;a 1 na
h
licznych nosieda(:niach zarówno delegaci rzdowi„ jak przedstawi-
s
In
ciele robatnikÓw ł aracodawcóa.
tym sensie deklaracja ta była
wyrazem opinii publicznej tych kr jów i w ten sposób była Juter-
titu
pretowaaa. Osoby delegatów jako delegat robotniczych, a ponadto
charakter delegatów rządowych Pol
Czacaos/owacji i Jugosławii,
te
kierunki aolityczne, które raprezentowali, wpZynęły tein nz zau-
d
an
faale 1 iyezlivre przyjęcie ze strony opinii ameryaaóskiej.
)pinia ameryk oska, -zczea,Siaie aaś 1-rasa, po stały
i::aklarację 'aaraza serdeczni
aidząc
_Jej ary krok, w kiarunk
Si
uporządkowania sprawy Europy ',iscaaniej, Caatralned i ałkaa3w.
it.p. oświadczeó, ale barazo
ko
Na Kanferencji Pracy zgłoszona ailkadziesit aexlaracji„ rezolucji
wiała z nich przeoostało się do
k
rs
prasy, a jeszcze mniej zdo/ało zaintcresor aL °piała,. publiczna.
Deklaracja dztareca paóstw uzaana aoutała za jeden z najwaniej-
iM
szycil aktów Xonferencji i była przedmiatem licznych komentarzy.
wielkiej prasie nowojorskiaj jak E.Y. Zerald, N.Y. aiaes, itp.
us
ukazały się tytuły, t.z.z nhaadlinesv jak n.. urour łnva(eó
3 p4ry£dziernika, 1941
eu
8 ,ioas Piwa a Biec for Laonoaic Unity After Lha War Na. Ti es,
N.Y. Timeseie z 5 listopada 1941 ukazał
m
się 'aiełki artykuł wstępny a.ł. "Pirst 3utiinas of a Naw Great
49
Powero w komentujący z niezwykL1 ;Yeziłao:Ici-„ a nawet enłuzjazmam,
deklarację nowojorsa4. rFirst autlinest, zo ałagaie oaa dekla-
Th
racja, jako pierwszy dokument owego noweaa, wielkiego mocarstwa.
e
Prezydent kilędzynaroaaweao Biura Pracy, Prof. Carter
Po
Goodrich w artykule zamieszazonym w international, Conciłiation
(January, 1942) nazwał tę deklarację ',one
the most important
lis
decisions." Prof. Carter Goodrien jasł, człowiekiem zaufania Pre-
h
zydenta Roosevelta, zaś łnternational. Conciiiation organem w upra-
s
In
wach międzynarodowych bardzo wpływoweao Instytutu Carnegiego
(Carnegie 1ndownent for inłerna łonal Peace).
titu
nie mogąc cytować: całej prasy wyliczam dla przykładu
tylko tych parę opinii, kt6re Świadczy4 musza o zainteresowaniu
te
deklaracja. Jak już wspoaniałem, inicjatywa spoczywała w rękach
relegacji polskiej, kohferencje odbywały sil:- w aonsulacie polskim
d
an
w Nowym Jorku, a w siedzibie Konferencji Pracy (uniwersytet Columbia)
zawsze na osobiste zaproszenie :i.:i: tra Stańczyka.
Si
ka tejże samej konferencji delegacja Staa6w Zjeaaoczonych,
a mianowicie delegaci rzadowi, przedstawiciele robotników i ',praca-
ko
dawci% zg łosili rezolucję, .t ura stała siar centralnym punktem obrad
myśl tej deklaracji (zał. 2)
k
rs
1 zainteresowania konferencji.
Międzynarodowe Biura Pracy ma sil: ataz! ośrodkiem powojennego planotym celu a; z Miadzynarodoweaa Biura Pracy ma
iM
wania ł (dbudowy.
bić wyłoniana koili: ja ala studiowania adbuCowy i alanowania. Fte2o-
us
luca ta zastała jednoglaśnie przy jęaaaraez Konferencję i ma charakter podstawowy. Lrobne :oarawki udało si wprowadzi i dełeaacji
eu
paiskiej -w tej właśnie rezolucji. Poprawki te uznane zostały za
bardzo silnie przed zmianami.
m
słuszne przez referenta J. uwzgł cnione mimo, ;e na o;3/ broniono 10.Q
Th
Znaczenie tej deklaracji Jest, coM istotne je'eił się
e
Po
zwzy0 ze zgłoszonazosta/a w przeedniu wojny .ja-',o,iSako-amerykaskiej i że j1.4 w(Swczas delegaci rz4dowi Btanw Zjednoczonych wyrazili
w niej niejako gotowoM przyjęcia odowledzialności przyszlej
lis
zau,
odbudowie.Europy. Coraz silniej daje sil
y6 tende:,1cja
h
do stworzenia z Międzynarodowe ;u biura Pracy ohodka planowania po-
s
In
wojennego i w tym sensie r3wniei owładezenia duiegat6w amerykallskien
nabiera specjałngo charakteru.
titu
,:h-,4eiw wagę na al jedna jiid:6ynarodowe ,- ; Orga.,:izacji ,Pracy
i ameryka!,siej rezolcj i rezydent hooseveit w Bia/ym Dom na
odbudowie
te
siedzeniu ko!eotvm dnia 6 listopada 1941, J,dy m(Sviic o przysz/ej
oświadczy':
d
an
k
rs
ko
Si
planning of zuch 14ternał ional action, the
internatiow.J. t our Orga_izatioL, F.i , 'ta rresentation
, -,g,iece &nfi exmanagemenL„ łłs
of łabour
perience, wili be w., invaluabie instrutenł for peace. Lur
have ;In esse ya ,- art to play in building
orgaization
up 5 staF le inł ernał iw.al system of s cisi justice for ell
peos everywhee. •J's part of you, the peopie of the United
are Leter.uiined to respond fuliy to bite op-,,ortunity
and the challenge of tbis historie respJnsibili ły, so weił
this historie_ome
exemplifie(' at this historie 1,,eeting
of an ancient cemocracy."
Po uchwaleniu rezolucji anieryal'is,:,iej (;ełegacje czterech
dowagL/;;4cy się
iM
nalistw w związku z del-racj zg/osi ły ws:ć):lny
przedstawicielstwa dla regionu , schodnie:, ,L,uropy w owej
Pracy. Wnioseli ten podpisany
us
planowenia kiędzynarodowego
został przez klinistr_':w :.ierującycn delegacjami (za/. 3).
eu
Zorietowaligmy sł, jvi wówczas,
okre;s obecny jest
51
przedstawicielstwo. iiiev4tpii-xym
uzysanie ja i go dl i
m
okresem płynnym, w kuSrym stosunkowo /atwo moina uzyakae w łasne
jedna4:„ źc ?o obsadzeniu
rzezIstawiciełatta będzie niezwykle
q8 6
JU; w międzyczasie otrzymalihly r wniez informacje
e
Th
trudne.
ze w sprawach dotycz4cyc,a uropy ,,schodniej i <.:entrainej Aeryka•
Po
nie,korzystaj4 z prac ekspert(Sw nie pozostajcyc:1 w żadnym zwiąZk\
z tymi. 1,. /ajamł ł
po,›ładających nawet dostatecznyc;A informacji.
lis
"Olwwaliśmy z te o powodu też za rzecz niOzwYkie wainq by gur2noM
h
pracująca tych kraj5w wyraia/a swą wolę i swe i;4de.nia przez swych
s
In
wtaanyc(1 delegatf;w i penomocalk5w„ nie przez ludzi zupełnie
z nimi. niezwiłzanych.
titu
Natychniast po zakollezeniu konferzcji przystqpiłem do
wypracowania projekt) instytucji, sturaby była wyrazem opinii
te
czterech pastw w sprawach społecznycn gosodarczycn na terenie
klOzynarodowej Organizacji Pracy oraz pokrewnych organiacji
d
an
ameryi:.afIskich. Przygotowałem projekt statutu bardzo ogólnikowy,
by umożliwi Jego PrtY3Qęie przez wszystkie elegacje (zał. 4).
Cal; sprawę przedyskut©wałeL z Ministrem Janem Staczy-
Si
klem, try
wjywsze zaintere;:owanie dla troje tu naszej
ko
instytucji, t,probując jej wytyczne w zupełnoci.
Bastępuie uzgodniłeul projekt; słczeg..iłowo z Jaromirel„
k
rs
Necase czechosłowacLin kinis łren.Odt..iuowy.
iM
Z kiei przedstawi/eu projekt grupie jujosiowie:s£iej,
w szcze 41.no.4ci zad kinistrowi Kosanovichlowi i kinisł roy4 Suoj,
us
tudzież gru:;ie greckiej - Ministrovi Jristidesowi Di itratosoWi,
uz-i-sując pełne poparcie die, pr()jekł u .i zgodę.
eu
52
Po wyjeidzie z Now goJorku ki-listra becasa sprawę
przejął kinister Ja- Masaryk z ramienia Grupy czechosłowacki
m
P
6 -
Th
Dnia 7 stycznia 1942 na zaproszellie Ministra Jana Stah-
e
czyka odbyła się w Konsulacie Polskim w Mowym Jorku konferencja
Po
organizacyjna Central and Lastern Luropean Pianning Board, w :51.43,3
wzięli udział rełegaci wszystkic czterec!), paiistw (za_. 5).
lis
£inis-Ler Masaryk wyjecnał w tym czasie do Waszyngtonu i zastępowa/
h
g,) eiegt grupy cgocr.osłowackiej P. Frank Weisl.
Delegacje udało sł . zaprosili i zapewnić
s
In
obecn,6
9omiso, że zawiadomiono je telefoniczne zaledWie na :ciłka godzin
std brak :Loskpłatu w z-:.elc6acji czechosłowackiej.
titu
prze ,..onferenejg
Z:onfer ncja przyjęta projekt w całości, ucilwalajkc budiet i wybie-
te
rając Komitet Wy{ouawczy - Generał Gtecring Committee•
Komitet Wykonswczy przystqpiZ nał yciuniast s zorganizowa-
d
an
nia grup pallstwowych (National Grou:s) i w dalszym ciągu do przygotowania kor,isji Mi,;-szanycn
Komisje kieszane
składają się z r'ełegazw wszystkie:, cztereca pldIstw i w tych katLi-
Si
ejach prowadzona będzie praca, badawcza. PoztanowłonQ utworzyli
ko
cztery Komisje kieszanes polityczną, ekonomiczną, sv)Leczn, ł kul-
k
rs
turaln. Jak dotychczas grupą: najlepiej pracujc, jest trupa polska, k.,3ra przygotowała jut prr zagadnie& dla czterech komisji,
w
iM
które będą przedmiotem prac i dyskusji zar
jej pracy wewnętrznej, jak 1,w Komisjach 4U+..szanych.
m
eu
us
53
ZeZecznik Nr.1.
e
Th
Joint Declaration by the GoVernment, Workers' and
Empioyers' Dełegations of Czechosłovakła, Greece, Tolarid,
and YUgosiavia to the International Labor Conference:
Po
"The Government, Empioyers # and Workers' Dełeeations
of the Central European and Balkan countries represented at the
International Labor Conference, having net and jointly reviewed
the situation, have unaninousły adopted the fonowing declaration:
h
lis
"ł . With feelinTs of indescribable sadness, we pay
a tribute to our torniented peoples, to their unconquerable spirit, their courage, and the magnitude of their sacrifices.
procłaim the solidarity ot our countries in the comnon struggle
for freedom.
s
In
te
titu
"2. .43 protest before the civilized world against the
innumerabie and unprecedented atrocities that aro being dally
committed by the invaders and their sateliites. For the sole
crime of ramaining 1Cyai to their country, thousands of men,
women and ohiidren are subjeeted to the tortures of the ooncen.
tration oamps or are exeouted. The invader respeets neither the
ława of God nor the rights of man. se do partiouiarły protest
against the barbarous practioe of taking hostages and exeouting
them.
d
an
"We send a traternal greeting to the other oppressed
nations of
We eneourage the spirit of resistance of the
working nasses through adopting unity among all the ensiaved
peoples. We pay tribute to the great and vaiłant peoples of
the British Empire, of the soviet Union, and to the great Amerioan
nation. Our most sympathetic thoughts go also to the people ot
China.
Si
k
rs
ko
"3. we soieniały aseure our peoples that the struggle
for their liberation, carried on jointly with the world's great
damocracies, shall be continued untirłnely until the day of victory.
us
iM
"4. In pursuing this struggle we count on the help and
Whołehearted support of ali the free nations and above ałł of
their organized workine people. The duration of the war depends
very largely on the entent to which those nations and especiałły
their workers show the spirit of sacrifice.
eu
"5.The eountries of Central Europe and the Boiken' reaffizii their protound devotion to the democratic pririoiple, and
express their solidarity with the great. democracies.
"6. e express the firm conviction that the peace that
m
will follow victory will bring to our peoples, as well as to ell
peoples throughout the world, enjoyment of the tour freedoms defined
in the Roosevelt-Ohurchil: deciaration.
54
2
e
Th
"WW hope that the end of this war, whiah was foroed
upon us, will save a hundred million inhabitants of Central
Eupope and of the Balkans from their present state of wretohed_
ness by assuring them the possibility of stable eaployment,
guaranteed by reconstruotion and by the development of their
industries, agrioulture and merohant marine, and that those
peoples will be inoluded within the sphere of international
exohanges of goods and services.
Po
h
lis
"Special attention goes to the masses of the peasant
population and to their sooial and economic standardy, because
it is on those elementy that peace and security in that region
deend. It is in this spirit that our present joint declaration has been oonceived, and it is in this same spirit of frank
and friendly collaboration that we conceive the part to be played by our oountries in the reconstructIon of a new Europe, enjoying a stable peace with freedon and prosperity.*
titu
s
In
Gzeohoslovakian Delegation
Government Delegate: Jan Masaryk, Minister of Foreign Affairs. Jaromir Neoas, Minister for Reconstruction
and Public
te
Employers' Delegate: Richard 1;orawetz
aorkers' Delegate: Josef Kosina.
d
an
Greek Delegation
Government Delegate: Aristide Dimitratos, Vinister
of Labor, Agriculture and Go-operatives.
k
rs
ko
Si
Employers' Delegate: Georges Lugothetis.
4orkers' Delegate: Demetrios Papas, F,xecutive of
the National Federation of the dorkers of Greece.
Yolish 3eiegation
Government Delegata: Jan 3taliczyk, Eini ster of Labor
and Jocie]. Assistanoe.
us
YUgoalav Delegation
iM
Employers iDelegate: Alfred Falter
dorkers' Delegate: Felix Grosa /Authorized by Alojzy
Adamozyk to sign for the dorkers' Delegation/.
Government Delegate: Java N.Kosanovitoh, Minister
m
Employers' Delegate: 3ozo T3anats.
lorkers' Delegate: Cezar
eu
of State.
55
Załącznik Nr.2.
e
Th
4HERSA3 the viotory of the free peoples in the war against
totalitarian aggression is an indispensable condition of the at.
tainment of the ideała of the International Labour Organisation,
and
h
lis
Po
the close of the war must be fołlowed by immediate
action, previoualy planned and arranged, for the feeding of peoples
in need, for the reoonstruotion of the devastwted countries, for
the provision and transporiation of raw materiale and capital equipment neoessary for the restoration of economic aotivity, for the
reopening of trade outlets for the resettlement of workers and
their families under circumatances in which they cen work in free.
dom and security and hope, tor the ohanging ower of industry to
the needs ot peaoe, for the naintenance of employment, and for
the raising of standards of living throuhout the world; end
s
In
titu
;vilLSLA.5 the accomplishment of these purposes will require
the "fullest collaboration between ell nations in the economic
field"; and
te
fEREAS such coilaboration will set tasks of organization
and adr inistration »Mag for the highest ability and for the
most sympathetie understanding of the needs of peoples; and
d
an
NRERSAB the International Labour Organisation, which pos.
sesses the confidenoe of the free peoples and includes in ita
struoture the representatives oflorkers end employers, is for
these reasona peculiariy fitted to taks part in thiswork in such
a way as to minimize misunderstanding and unrest and to promote
a ateble and enduring peaoet
Si
TffE OONFERRNOK of the International Labour Organisation
Requests the Governing Body:
k
rs
ko
/a/ to tranamit this resolution forthwith to the Govern.
ments of all Member States, to cali their attention to the desirability of assooiating the International Labour Organisation with the
planning and application of measuBes of reoonstruotion, and to ask
the International Labour Organisation be represented in any reace
or Reoonstruction Oonference fonowing the war;
iM
eu
us
/b/ to suggeet to the Governments of the Member States that
they should, if they have not already doza so, set up representative
agencies for the study of the wciel and economic needs of the postwar world and that such agencies should Consult with the appropriate
organa of the International Labour Organisation;
m
/c/ to set up tron its own membership a smali tripartite
oommittee, instruoted to study and prepare /i/ neasures of reounstruction and /ii/ emergency measures to ddal with unempłoyment.
which should be empowered to enlist the assistanoe of technicaily
qualified experts and authorized to 000perate with governmental,
intergovernmental and private agencies engaged in similar studies
5G
e
Th
end with those agencies whose preeent activitiee in the social
oonditione under which postwar
and ~mami° field affeot
programy will be oarried out;
Po
/d/ to maks fuli use of such existing organa of the
łnternationai Labour Organisation as the international
Works Oommitteo, the Permanent Agrioultursa Oommittee, the Permanent Committee on Migration tor Settlament, and the Joint
Maritime Oommission, and from time to time to raake such modir
fioations in the composition of these agencies, end to set up
such ner agenci«, as may be needed to meet the responsibiiities
lis
implied in this resolution;
/e/ to direot the program of work of thó International
h
Labour Offioe to fulfil the purposes of this resolution; and
titu
s
In
/f/ to report on the subjeot matter of this resolution
to the next and subsequent meetings of the International Labour
Conferenoe oo that the International. Labour Org aniegtion shall
be in a position to give authoritative expression to the sooial
objeotives oonfided to it, in the rebuilding of a peaceful world,
upora the basie of "improved labor standards, economic advanoement
end social seourity".,
te
/SUbmitted by the Covernment, Employers i end ~kern'
Delegatce of thó United Statera of Amerioa/.
d
an
m
eu
us
iM
k
rs
ko
Si
57
p
e
Th
girom the Ozeohosiovaklan, Oreeic, Połish, and 'Mgoniny Delegationn,
‹5 "To the 3ecretary-General of the Go ferenoe ot the
h
lis
Po
International Labor Organization.
s
In
"A000rding to our common deolaration which concerns
the futura oollaboration of our countries in ell fields, and eon.
cerning the resolution submitted by the Government, employers' aud
workers' delegations of the United States of America which ixaplies
a tripartite committee organized to etudy and prepare methods of
post-war reoonstruction, we taka the liberty of .2.1,w,gesting that
the Eastern European region represented b - our 3tates in Central
Eastern Europe and the Boikena, a group embraoing about one hunA4
dred million people, should have representation in this tripartite
oommittee.
titu
te
Tan Masaryk, Minister of Forein Affairs,
Czechoslovakia.
daromir Neoaa, Minister of Jocie]. :elfare,
and Reconstruotion, Gzechosłovakia.
Aristide Dimitratos, Minister of Labor, Greece,
Jan Stańczyk, Minister of Labor and 3ocial
Assistance, Poland.
Sava Kosanovitch, Minister without Portfolio,
YUgoslavi a.
d
an
ki
rs
ko
Si
z7r--(1)„,•4, 1.-74- .
eu
us
M
58
m
19
za/eoznik Nr.4.
R N,t b? 6
e
Th
TNE CENTRAL AND EUROPEAN
PLANNING BOARD
lis
Po
Pureuant to the joint deolaration presented by the
delegatce to the International Labor Conferenoe in New York, re.
presenting Czeohoelovakia, Greece, Poland end YUgelavia, end- 1n
oonjunotion with Reso 42 submitted by the U.S.A. to the I.L.C. eon»
oerning world reoonstruotion the eignatoriee of the joint dealera.
tion have on this 7th day of January 1942 reeolved as foliowa:
h
z.
Compoeition of the Board.
s
In
Art. 1. The Central and Sekstern European Planning Board ehall
ooneist ort
titu
a/ National Group0
b/ General Council
te
/I,
The National Groups.
d
an
Art.2. The National Group shail eet through the Steering Committes.
k
rs
ko
Si
Art.3. The Steering Committee will conCiat of the Chairman, seoro•
tary deputy nembere/of the Committee/. Memberehip in the
Group will be by the invitation of the Stliering Committes.
The firet 3ttering Committee of each National Group will be
appointed by the Government Delegat«, who signed tli* Joint
Delearation at the International Labor Conferenoe in New York
on Novcnber 5, 1941 who will also appoint the Chairman of the
firet Steering Committee.
iM
Art.4. In the Stbering Gommitteee will partioipate as members representativee of the National Congrese of the Trade Unions,
appointed by the General 3coretariate or governing bodies
of the sald National Congrees of the Trade Univac,.
The General Counoil
59
m
eu
us
Art.5. The 3earetary of the Stbering Committee will be in *harfo
of research 8cl:stlone of the groups.
Art. 6. The delegatce of the National Groupe shail constitute the
Generał Council. The number of delegatce of cech National
Groupe ahall be eatablished aocording to the needs.
Art. 7. The 3teering Comriittee of the Generał Counoil is formed
as foliowa:
e
Th
a/ Svery Kational Group appoints one Deputy President
of the Generał Stiering Committee. The firet. Dcputy Chairman of the General Steerine GommIttee will
be the firet Chairman of the ateering Committees.
h
lis
Po
b/ Every deputy Chairman is aoting as President of the
General 3teering Gommittee during e given łurt of
the year, in alphabetic order of countries. This
order can be ohanged, if necessary. The representatives of the National Counoil of the Trade Unions
in the Steering Committees of the National Groups
will appoint one representative to the Generał
teeria Gommittee with advieory vote. Thia representative will be appointed by rotation for a
given period of the year.
s
In
titu
o/ The General 3eoretary and Direotor of the Researeh
and Planning Bureau is appointed by the Generał
Council tor one year.
d/ The Generał 3ecretary may be simultaneously director
of the Research and rlanning Bureau.
te
d
an
iM
k
rs
ko
Si
61)
m
eu
us
e
Th
PROTOCOL
lis
Po
of thefirst meeting of thr CoLiił tGe of four C sntra
i.
Europ, 1,Qt:to;:c tu
łnł ern&tlonał Labor ConfQrece iri cw Yor.
(1)
h
at -
Jnuary 7, 19420 at Ula Pollsh (o14iste C ep
e invitatiot.
.14n .Staf":czyk0 Poi, 11 Ubor kinister
0 a
s
In
meetna
ile1d to constitut a co,u4Llł tee of Czechosiovak
,
te
titu
Gree 0 Poład and Yugolavł a pr!Tuant to a resoł
'uton of
four Dełegations to th
J,4,bQr CoLfrence
Yor.„ presented to w z
Confrk
on Noveukber 50 1941 and
expressłng tik reso1ye
sign,tories
the s_s,1 to coop.
erate
problezs,
meeti
d
an
suu:łe fr rreeclom
attended
the foliowing persa:
(Grece)
YL goslav.;,
,
t)
,5 )
łan.d)
Yuc,oalavif,)
Yugosiavia)
re.ece
1)
.,3łand}
Yugoalavia)
Poland)
Poiaw';)
> ezerehosłova4i6)
k,Połand)
Tss
Duitrato.a and as its $ecretary 14r. 5tfar;. Rup
p.
Ariv. tidea
eu
us
meoting ełected for itr Cbalrman
iM
k
rs
ko
Si
Dimitrał or,
Furian
Lr. Fel 'J'roas
lon. =5rn ..."10vich
Dr. lUellolas
Dr. GeorgD ,NeL),
Prof.Stafan, Ropp
7rar4k :;noj
J' a/-1 £,.taAcz;,„
-h SYłwin Słra4a,c'„?
Weiai
o .
Wtudar.icz
m
(2) Th ze-eting. consł ered a draft prop,
,)sal of sł tute
for the orged4.zatio.z:1 Qf a permanent czw,/4.łte of ,;he
four nations
and a secretriat.. At,14s proposed kpy te
;Ł:).1egate.
ind. by. the Groek d6.1egate we.re unnniisiy
th
e
Th
a whoie. (see appendix 1).
ttatutes theti aec,eptd
Po
haEle
Lastarn 'Iurupean Piwining board"
l'eentrai
the ComlAittee sali
(4)it wfs ,:,efe łaed that the seat,
lis
be N
te
(3)-l'he perizanent eoittee wili funcłiol)
York.
of
h
) łł wz agreed łhnt
tbat
s
In
',State of
and
tne
seił te tfle firt
bece kinister jan saryk
titu
v),
e o
(Czesio
(reece),•and.
ArJ_słłdes
(Polanc,) are tu ect &s depuy ehairma.
;
Ulnister Jan ,'.;t2iczy
;310.6 for a periud uf
geuerai of the
d
an
(7)The
Gr,J,ss tu tie seretnry-
t. rent -f L-r.
te
(6)
ments for a ,rant cf sQbsidy
yar.
ta a tw, respeełiv Uu-ver-
r 43.C)00.- per year for e • cL
tuent, nation ta be usus fr thu organizatioLL of ffiee and reeareh
Si
connection . with the CijPb eoilaboretion witki the interna-
ko
tioał Labo/.
(3) it, tas a6reed Chat the eer. tary Kailai epaeh
k
rs
buar
te
łhe 4uontl.(ly king
E.
"Ne, k .lurQ';e0 in
k:'13 pronouneements and
ucties.
iM
order thet tis uagezine shouid bee~ the atouthieee Of ł e
62
:i ,i:.
te first o reaeh, L,ondion,
four GovereLts
eu
regard to łne
us
(9) it was 9 reed t 11 at i.dinister ta wf e2. yi l who will be
the CEEB requestłng that the
-J1, to
embessies an legatios of t2le sigAJris shouid .;:
tus enabUng te o;,eni4g of orfice
m
a joint registration of the
with the Departi.eht of ł tate,
.rgtdar eełłviłłes.
Kixi
Th
łułernkkt,;1onal. ikabor Qfric€
e
(I) It was a6,ree. that th
purpo,sc Cif łbc LLPi3
shali b infrme of tc costuł1:«ofi
Po
delegate at 1.-2.st of the Cotuuitłee zight be
In oróer
lis
sikwałod oy rotutłon for part.ictio.0 jJ,:J,e reconstet,lol;
,urs'uant to resołution
studies of the internałiollał Labor
h
42 of t'ne Congres.
s
In
t ccide. tint a prss słaeuLent shouid be
(U) ib W .
reettserl ł o łbe preSw and to colwAcntators.
titu
(i2)ł t tvs ,reed trat
anałogous .-,)ting s'oud
four Govorn-
płace in London and thfit ta cunulL'ątłos of
te
Qr the CEL.
w.cnts shcwiguide the research
(i3)it waz agreed that tbe Reprsebtatlws of the Naional
d
an
respective National Grou3;
constitute a ,:;row,; yiho
włił be to ndviso łhc GChcrai Coucj,1 ob tht, COL
Si
cle .'
ComlAttes of
Qr
Congres of
the
ibert.on
c of l
efforł for the («Itical ILI,J vnt
ko
countries.
,.2.11
Generl Councił is to ;:i~ its up- ort to the
ctively to ext.Lcipcte ib `uch cozL;Jon
k
rs
representatives
movement of. łiberation according to its discretion.
•
Arlsti44;s
Che. rmzin
m
eu
january S, 1942
New
us
iM
;.'t efan Ropp
Secrełary
e
Th
THE CENTRAL ANI) EASTERN EUROPEAN
PLANNING .BOARD
New York,
Po
January 14, 1942
lis
Our nations have suffered most during Mis war. The
h
tyr4:nnical order of Nazi Germany and satellites has tried
s
In
with all possible means to enslave, politically and economically, the peoples of our states.
titu
This war is a war of the forces of Fascism and Nazism
against the order and the principles of Dernocracy. We expect
te
that the peace that will come will definitely do away with
those forces of backwardness and darkness and secure to our
d
an
nations, as well as to al.' tne nations of the world, economic
end social security and lasting international peace.
Our Alliesi governments are worKing not only to win the
Si
war but also to win the peace. Both tasks are to be achieved
ko
in fuli cooperałion and in harmony with all free nations.
k
rs
The aims of our struggle and the outlines of our
friendship were given in the Atlantic Charter, and the Joint
iM
Deciaration of the twenty six United Nations in Washington.
To prepare a better world tho intarnational Labor
us
Conference held in Naw York unanimously accepted the
resolution submitted by the U.S.A. delegation, 1.e. govarn-
m
eu
men-bis, amployers' and workerst dalagates.
64
C16
Th
2
e
According to this rosolution the International Labor
Po
Office shall organizo a committee for post-war reconstruction.
Tho four. Central and Eastern Europoan status, Czccho-
lis
slovakia, Grooce, Poland and Yugoslavia, in connuction wich thc
U.S.A. rosolution declarod at this conforunco, on lovumber 5,
h
1941, tho intontion of tho closest cooperation in thL.• strugglc
s
In
for fruudom and in pruparixig post-war roconstruction.
To further this aim, thc four delegations ostablishod
titu
on January 7, 1942, łrw. Central and Eastern European Planning
Board.
te
We agrue on the osscntial neod of cioso cołłaboration
d
an
among p -oples and govurnmonts of tho smalt nations of Contral
and Eastern Europe, wbiło war is stili being fought, and later,
after peaco comes back to tho world. Tho East European region
Si
has its own probloms and those must bo handlud and solvod by
mutual consent and friundly collaboration of the respe ctivo
ko
nations. Doing so thcy boliove that tho aomocratic world of
k
rs
today and tomurrow will bo onrichud by a now sincero effort
and by a constructive exporimont in the way uf tho buiłding
Thu cooperation of
iM
of s bettor ordor.
thesu natiohs constitutes a step
us
towards tho establishment of a futuro world order bud on
mutual friundship.
eu
65
it is in that spirit that tho idea uf tho Central and
m
Eastern European Planning Board was concoivod, and it is in
9> R.
Th
3
that spł rit that its foundors want tu sec it werk fur tiar:
e
benefit of their peoples, their part of thu world, and uli
Po
demucratic peoples.
Furthermore, we want to stress the unshaken beiif in
lis
the victory of the causa uf thu United Nations, which is the
h
causa: uf justic€), decency, and respect for thu rights of
s
In
individuals and natiuns, largu and smali alike. We alsu want
t,) give uxprussiuli to tł u special felings of sympathy toward
titu
thLi Unitd States, Gruat Britain, thu Soviet Union, and China,
for their part in this struggle uf tuday.
te
CZECHOSLOVALEA
d
an
THE GERAL STF,LHING COLIdiTTL:L,
OF '.2hE
CENTRAL /W II,A8T5RN UROP.LAN
P.LANN łNG BOAhL
1JOLAND
GREC:ij
YUGOSI,AViA
Si
Chairm'21:
ko
Sava N. riOSANOTICfl
Minister ,f State
YugJslavia
Feliks Gruss
eu
Secretary Geheral
Jan STANCZYK
Minister uf Labur
and Social Welfare
Pulauld
us
Aristides DimiTRATOS
Minister ol' Labur,
Agriculture and
Agricultural CosJperatives
- Greece
iM
Jan MASARY
Minister of
Furuign Affairs
Czuchosluvakia
k
rs
Duputy C.Lirmen:
m
66

The Polish Institute and Sikorski Museum

Transkrypt

Podobne dokumenty