Program ramowy CIP wsparciem finansowania rozwoju

finansowanie innowacji w polsce | Program ramowy CIP
Program ramowy CIP
wsparciem finansowania
rozwoju innowacyjności
Fot. ZBP
Arkadiusz Lewicki
Polskie instytucje finansowe powinny zwrócić uwagę na programy ramowe.
Są one, w odróżnieniu od programów krajowych i regionalnych, realizowane
na poziomie całej Unii Europejskiej.
P
rogramy ramowe często pomijane
są w oficjalnych zestawieniach mechanizmów wsparcia dostępnych dla
przedsiębiorstw w Polsce, toteż świadomość
możliwości, jakie dają, może być nieco niższa.
Specjalistyczne instrumenty przygotowane
przez Komisję Europejską na lata 2007–2013
pozwolą instytucjom finansowym kreować
nowoczesne i konkurencyjne produkty finansowe dla przedsiębiorstw, a także uatrakcyjniać te znajdujące się w aktualnej ofercie. Mechanizmy te mają ułatwić i wesprzeć aktywne
finansowanie MŚP na szeroką skalę.
Skonstruowany system będzie korzystny
dla obu stron – umożliwi dynamiczny rozwój instytucji finansowych (poszerzenie
i uatrakcyjnienie oferty produktowej, aktywne finansowanie innowacyjnych MŚP, pozyskanie nowych klientów), a równocześnie
pozwoli na ekspansję i finansowe wzmocnienie sektora MŚP (ułatwienie dostępu do
finansowania zewnętrznego na dogodnych
warunkach).
Program ramowy
Jednym z takich programów wspólnotowych
skierowanym do instytucji finansowych
wspierających innowacyjność jest „Program
ramowy na rzecz konkurencyjności i innowacji 2007–2013” (Competitiveness and Innovation Framework Programme 2007–2013
– CIP), posiadający budżet 3,62 mld euro.
„Program ramowy na rzecz konkurencyjności
i innowacji 2007–2013” jest elementem realizacji uaktualnionej strategii lizbońskiej. Jej
głównym celem jest uczynienie gospodarki
europejskiej najbardziej konkurencyjną, innowacyjną i dynamiczną gospodarką na świecie,
32
w której stworzone są przyjazne warunki dla
rozwoju oraz funkcjonowania małych i średnich przedsiębiorstw. W tym celu opracowano też CIP, którego głównymi celami są:
1) zwiększanie konkurencyjności przedsiębiorstw, w szczególności MŚP,
2) promowanie wszelkich form innowacji,
3) przyśpieszenie tworzenia społeczeństwa
informacyjnego,
4) promowanie efektywności energetycznej
oraz odnawialnych źródeł energii.
W ramach programu wsparcie mogą uzyskać
obok instytucji finansowych także: instytucje otoczenia biznesu, uczelnie wyższe, samorządy i administracja.
„Program ramowy na rzecz konkurencyjności i innowacji 2007–2013” składa się
z trzech programów szczegółowych:
1) „Programu na rzecz przedsiębiorczości i innowacji” (EIP) z budżetem 2,17 mld euro
(w tym 430 mln euro na ekoinnowacje)
2) „Programu na rzecz wspierania polityki
w zakresie technologii informacyjnych
i komunikacyjnych” (ICT) z budżetem
728 mln euro
3) Programu „Inteligentna energia – program
dla Europy” (IEE) z budżetem 727 mln euro
Program na rzecz
przedsiębiorczości i innowacji
Dla instytucji finansowych najważniejszym
elementem Programu CIP będzie „Program
na rzecz przedsiębiorczości i innowacji”.
Obejmuje on działania na rzecz przedsiębiorczości, konkurencyjności i innowacji,
a jego głównymi celami są:
n ułatwienie dostępu do finansowania przeznaczonego na rozpoczęcie i rozwój dzia-
Autor jest dyrektorem KPK Programu CIP „Instrumenty Finansowe dla MŚP” przy Związku
Banków Polskich oraz członkiem komitetu
monitorującego NPR/PWW ds. innowacyjności i społeczeństwa informacyjnego
łalności MŚP i zachęcanie do inwestycji
w innowacyjne przedsięwzięcia,
n tworzenie środowiska sprzyjającego kooperacji wśród MŚP, zwłaszcza w obszarze
współpracy zagranicznej, wspieranie innowacji w przedsiębiorstwach,
n promocja kultury przedsiębiorczości i innowacji,
n promocja i wspieranie reform administracyjnych i gospodarczych związanych
z przedsiębiorczością i innowacyjnością.
Cele te realizowane będą m.in. poprzez wspólnotowe Instrumenty finansowe dla MŚP.
Instrumenty finansowe dla MŚP
CIP oferuje instytucjom finansowym zestaw
specjalistycznych „Instrumentów finansowych dla MŚP”. Instrumenty skonstruowane
są w sposób zachęcający i wspierający instytucje sektora finansowego w aktywniejszym
finansowaniu MŚP na większą skalę.
Mechanizm polega na bezpośrednim wsparciu instytucji finansowych poprzez udostępnienie im specjalistycznych instrumentów
finansowych. Wzmocniona jednostka zyskuje możliwość intensywnego podnoszenia poziomu swoich usług i rozwoju form
finansowania innowacyjnych MŚP. W efekcie bezpośrednie wsparcie instytucji sektora
finansowego skutkuje wsparciem obsługiwanej przez nie przedsiębiorczości.
Program ramowy CIP | finansowanie innowacji w polsce
Europejski Fundusz
Inwestycyjny
W ramach Programu EIP na komponent „Instrumenty finansowe dla MŚP” zarezerwowano 1,13 mld euro. Agencją wykonawczą
dla komponentu jest Europejski Fundusz
Inwestycyjny (EFI).
Komponent jest przeznaczony dla krajowych instytucji finansowych, m.in.: banków,
funduszy pożyczkowych i poręczeniowych,
funduszy kapitałowych, „aniołów biznesu”.
Program oferuje trzy typy instrumentów:
1. GIF – Instrument na rzecz wysokiego
wzrostu i innowacji w MŚP (High Growth
and Innovative SME Facility). Obejmuje
inwestycje w wyspecjalizowane fundusze
podwyższonego ryzyka, w tym fundusze
finansujące wczesne stadium rozwoju firmy
(seed capital), fundusze działające w skali
regionu lub skupione na określonych sektorach/technologiach itp. Wsparte w ramach
programu fundusze udostępniają następnie
kapitał innowacyjnym MŚP, umożliwiając
im rozpoczęcie i rozwój działalności. Zadaniem instrumentu jest – poprzez zwiększanie dostępności kapitału własnego i kapitału
ryzyka – zmniejszenie luki w finansowaniu
innowacyjnych MŚP.
2. SMEG – System poręczeń dla MŚP (SME
Guarantee Facility). Zapewnia dodatkowe
gwarancje (poręczenia, regwarancje) dla
działających systemów gwarancyjnych
oraz gwarancje bezpośrednie dla pośredników finansowych. System obejmuje
cztery rodzaje gwarancji:
n dla kredytów/pożyczek/leasingu: EFI zapewnia poręczenia zabezpieczające portfele
instrumentów dłużnych dla MŚP. Priorytetem jest finansowanie średnio- i długoterminowe, to znaczy o okresie spłaty powyżej
18 miesięcy (min. 12 miesięcy). Gwarancje
UE będą obowiązywały do 10 lat.
n dla mikrokredytów: Gwarancje te mają zachęcić instytucje finansowe do udzielania
kredytów na mniejsze kwoty (do 25 000
Udział instytucji finansowych i przepływu środków w ramach
komponentu „Instrumenty finansowe dla MŚP” Programu EIP
Budżet UE
zapewnia środki
gwarancje
inwestuje
Fundusz
venture capital
Fundusz poręczeniowy
Bank
pożycza
MŚP
euro). Priorytetem jest finansowanie średnioterminowe o okresie spłaty powyżej 12
miesięcy (min. 6 miesięcy). Gwarancje UE
będą obowiązywały do pięciu lat. Dodatkowo w ramach tego instrumentu instytucje
finansowe mogą uzyskać dotacje techniczne
kompensujące część kosztów administracyjnych związanych z obsługą mikrokredytów. Wsparcie techniczne może wynieść
200 euro na instrument objęty gwarancją,
ale łącznie nie może przekroczyć 50 000
euro dla jednej instytucji finansowej.
n dla inwestycji kapitałowych: Gwarancje
obejmują inwestycje funduszy kapitału
własnego lub kapitału typu „quasi-equity” w MŚP. Ułatwia to małym i średnim
przedsiębiorstwom dostęp do kapitału zalążkowego, kapitału w fazie startu i finansowania mezzaninowego.
n dla transakcji sekurytyzacji portfeli dłużnych MŚP: Gwarancje pozwalają tu pozyskać dodatkowe środki na pokrycie długu
MŚP. Instytucja finansowa musi zobowiązać się do przeznaczenia części uzyskanego kapitału na pożyczki dla kolejnych
przedsiębiorstw.
3. CBS – System rozwoju zdolności instytucji
finansowych (Capacity Building Scheme).
Zadaniem instrumentu jest zwiększenie
specjalistycznej wiedzy w funduszach zalążkowych, inkubatorach oraz u innych
pośredników finansowych Programu
dokonujących inwestycji kapitałowych
w innowacyjne firmy, o wysokim potencjale wzrostu i zatrudnienia. Można tu uzyskać
dofinansowanie długoterminowego zatrudnienia specjalistów z zakresu innowacji
inwestuje
MŚP
i technologii (max. 3 osoby, do 100 000
euro na osobę).
W ramach jednej z opcji CBS – „partnerstwo”
– instytucje finansowe mogą uzyskać wsparcie w postaci szkoleń i doradztwa. Pozwoli to
poprawić procedury oceny wiarygodności
finansowej przy kredytowaniu MŚP i ulepszyć zdolności szacowania ekonomicznej żywotności projektów, w których znaczącą rolę
odgrywają innowacje ekologiczne.
Nabór wniosków w ramach komponentu
„Instrumenty finansowe dla MŚP” prowadzony jest w trybie ciągłym na podstawie
„Zaproszenia do zgłaszania zainteresowania”,
publikowanego w Dzienniku Urzędowym
Unii Europejskiej. Obecnie można już aplikować o instrumenty GIF i SMEG.
Informacje o wsparciu
z Programu CIP
Za informację, promocję i doradztwo w ramach Programu CIP odpowiedzialne są krajowe punkty kontaktowe (KPK).
Krajowy Punkt Kontaktowy przy Związku
Banków Polskich prowadzi działalność promocyjną, informacyjną i szkoleniową dla
wszystkich beneficjentów zainteresowanych
skorzystaniem z Programu CIP w zakresie
komponentu „Instrumenty finansowe dla
MŚP”. Działalność KPK jest nieodpłatna.
Aktualne informacje odnośnie do komponentu „Instrumenty finansowe dla MŚP” wraz
z dokumentami aplikacyjnymi (w języku polskim i angielskim) dostępne są na stronie internetowej www.cip.gov.pl/eip/kpkzbp.
Wszelkie pytania można kierować na specjalną infolinię mailową [email protected]. n
33