Koszalin, dnia 12 lipca 2011 r. OA-I.0003.31.2011.AC

Koszalin, dnia 12 lipca 2011 r. OA-I.0003.31.2011.AC

Koszalin, dnia 12 lipca 2011 r.
OA-I.0003.31.2011.AC
Pan
Tomasz Czuczak
Radny Rady Miejskiej
w Koszalinie
Odpowiadając na Pana zapytanie zgłoszone na sesji Rady Miejskiej w dniu
21 czerwca 2011 r. w sprawie Parku Technologicznego informuję:
1)
Czy nastąpiło złamanie przez członka Rady Nadzorczej Spółki „Park
Technologiczny” S.A. Artura Wezgraja zakazu wynikającego z art. 24f
ustawy z dnia 8 marca o samorządzie gminnym?
Spółka „Park Technologiczny S.A.” w Koszalinie została utworzona w dniu
4 września 2009r. jako spółka prawa handlowego z udziałem Gminy Miasta
Koszalin. W dniu utworzenia Spółki została powołana Rada Nadzorcza. Jednym
z członków Rady Nadzorczej został Artur Wezgraj. Członek Rady Nadzorczej
Artur Wezgraj w dniu 2 grudnia 2010r. złożył ślubowanie jako radny Rady
Miejskiej w Koszalinie.
Zgodnie z przepisem art. 24f ust. 2 ustawy z dnia 8 marca 1990r.
o samorządzie gminnym radny nie może być członkiem władz zarządzających
lub kontrolnych i rewizyjnych ani pełnomocnikiem spółek handlowych
z udziałem gminnych osób prawnych. Jeżeli wybór lub powołanie nastąpiły
przed rozpoczęciem wykonywania mandatu radnego, radny obowiązany jest się
zrzec się stanowiska lub funkcji w terminie trzech miesięcy od dnia złożenia
ślubowania. W razie niezrzeczenia się funkcji radny traci ją z mocy prawa po
upływie terminu na jej zrzeczenie.
Radny Artur Wezgraj w terminie trzech miesięcy od dnia złożenia
ślubowania, to jest do dnia 2 marca 2011r., zobowiązany był zrzec się funkcji
członka Rady Nadzorczej Spółki „Park Technologiczny S.A.” w Koszalinie.
Z uwagi na brak zrzeczenia się sprawowanej funkcji, radny utracił ją z mocy
prawa z dniem 3 marca 2011r.
2)
Czy decyzje podjęte na posiedzeniach Rady Nadzorczej po dniu 3 marca
br. są ważne?
Statut Spółki „Park Technologiczny S.A.” w Koszalinie stanowi w § 11, że
Rada Nadzorcza składa się z co najmniej czterech członków. W dniu 4 września
2009r. została powołana Rada Nadzorcza w składzie czteroosobowym. Z uwagi
na utratę funkcji członka Rady Nadzorczej Spółki przez Artura Wezgraja z dniem
3 marca 2011r., skład Rady zmniejszył się poniżej statutowego minimum.
Zmniejszenie się liczby członków Rady Nadzorczej poniżej składu wymaganego
przez Statut skutkuje tym, że Rada Nadzorcza jako organ Spółki przestała
istnieć. Organ, w skład którego nie wchodzi wymagana liczba członków
nazywany jest „kadłubowym”. „Kadłubowa” Rada Nadzorcza nie mogła
skutecznie podejmować uchwał. Uchwały podjęte przez „kadłubową” Radę
Nadzorczą Spółki „Park Technologiczny S.A.” w Koszalinie , tzn. uchwały podjęte
po dniu 2 marca 2011r., są nieważne.
3)
Jakie w zaistniałej sytuacji mogą wynikać konsekwencje prawne
i finansowe dla Spółki?
W dniu 13 maja 2011r. na posiedzeniu Rady Nadzorczej Spółki „Park
Technologiczny S.A.” w Koszalinie zostały podjęte uchwały opiniujące projekty
uchwał Walnego Zgromadzenia na podstawie postanowienia § 13 pkt 5 Statutu
Spółki oraz uchwała opiniująca sprawozdanie finansowe Spółki za 2010r.
(uchwała nr 2/2011), sprawozdanie z działalności Zarządu Spółki za 2010r.
(uchwała nr 3/2011) oraz uchwała opiniująca informację w sprawie pokrycia
straty (uchwała nr 4/2011). Wskazane uchwały nr 2/2011; 3/2011; 3/2011
stanowiły opinie wymagane przez art. 395 § 1 pkt 1 i 2 k.s.h. w zw. z art. 382 § 3
k.s.h., konieczne przed podjęciem uchwał przez Walne Zgromadzenie.
Na podstawie opinii Rady Nadzorczej w dniu 17 maja 2011r. Zwyczajne
Walne Zgromadzenie Akcjonariuszy „Parku Technologicznego S.A.” w Koszalinie
zatwierdziło sprawozdanie finansowe Spółki Park Technologiczny S.A. w
Koszalinie za rok obrotowy 2010r. (uchwała nr 4/2011), sprawozdanie Zarządu
Spółki Park Technologiczny S.A. w Koszalinie z działalności Spółki za rok
obrotowy 2010 (uchwała nr 5/2011) oraz podjęło uchwałę w sprawie pokrycia
straty (uchwała 6/2011).
Z uwagi na to, że uchwały opiniujące (nr 2/2011; nr 3/2011; nr 4/2011)
podjęte przez Radę Nadzorczą w dniu 13 maja 2011r. są nieważne jako podjęte
przez organ nieuprawniony do działania, uznać należy, że uchwały Walnego
Zgromadzenia z dnia 17 maja 2011r. (nr 4/2011; nr 5/2011; nr 6/2011) zostały
podjęte bez wymaganych przez ustawę uchwał opiniujących. Brak wymaganej
przepisami kodeksu spółek handlowych ważnej opinii Rady Nadzorczej przy
podjęciu uchwały przez Walne Zgromadzenie powoduje podjęcie uchwały
w sposób sprzeczny z ustawą. W tej sytuacji w sposób sprzeczny z ustawą
zostały podjęte uchwały nr 4/2011; nr 5/2011; nr 6/2011.
Skutek taki nie wystąpił w stosunku do pozostałych uchwał podjętych
przez Walne Zgromadzenie w dniu 17 maja 2011r., co prawda bez ważnej opinii
Rady Nadzorczej ale wymaganej wyłącznie na podstawie Statutu. W takim
przypadku wskazać można wyłącznie na sprzeczność uchwały Walnego
Zgromadzenia ze Statutem.
Przepisy kodeksu spółek handlowych przewidują dwa rodzaje powództw
prowadzących do podważenia ważności uchwały walnego zgromadzenia
akcjonariuszy:
o stwierdzenie jej nieważności – w stosunku do uchwał sprzecznych z ustawą
(art. 425 § 1 k.s.h.) i o jej uchylenie – w stosunku do uchwał sprzecznych ze
statutem (art. 422 k.s.h.). Poza nimi uchwała podważana być nie może
niezależnie od okoliczności jej podjęcia.
Uchwała Walnego Zgromadzenia podjęta z naruszeniem postanowień
statutu jest ważna i obowiązująca – do chwili prawomocnego wyroku
orzekającego jej uchylenie wydanego w sprawie z powództwa o uchylenie
uchwały, wytoczonego na podstawie art. 422 k.s.h., wniesionego w terminie
wskazanym w art. 424 § 1 k.s.h.
Uchwała Walnego Zgromadzenia podjęta w sposób sprzeczny z ustawą
może być kwestionowana jedynie na drodze powództwa o stwierdzenie jej
nieważności w trybie i terminie przewidzianym przez art. 425 k.s.h oraz
wyłącznie przez podmioty wymienione w art. 422 § 2 k.s.h.
Brak jest jednak w doktrynie i orzecznictwie jednolitego stanowiska co do
skutków, jakie wywołuje uchwała podjęta z naruszeniem ustawy. Prezentowany
jest pogląd, że nawet w przypadku naruszenia ustawy przez uchwałę, wywołuje
ona skutki prawne, aż do chwili prawomocnego stwierdzenia jej nieważności
w procesie. Dopiero prawomocne stwierdzenie nieważności uchwały wywoła
skutek nieważności ex tunc (wyrok Sadu Najwyższego z dnia 13 lutego 2004r. II
CK 438/02, wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 8 lipca 2006r. I ACa
188/06). Prezentowane jest stanowisko, że uchwały wpisane do księgi
protokołów, nawet jeśli są rażąco sprzeczne z ustawą, są skuteczne do czasu
stwierdzenia ich nieważności przez sąd. (J.Frąckowiak „Uchwały zgromadzeń
wspólników spółek kapitałowych sprzeczne z ustawą” PPH 11/2007 str. 4
i nast.). Samo podniesienie zarzutu o nieważności uchwały walnego
zgromadzenia, bez jej zaskarżenia w trybie przewidzianym w przepisach k.s.h.
nie wpływa na prawidłowość uchwały, a w szczególności nie prowadzi do jej
nieważności (postanowienie Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia
25 listopada 2010r. sygn.akt XXIII Gz 746/10). W części podzielił to stanowisko
także
Sąd
Najwyższy
w
uzasadnieniu
do
uchwały
z dnia 20 stycznia 2010r. sygn.akt III CZP 122/09, w którym stwierdził, że nie
uzyskanie odpowiedniego orzeczenia sądowego nie pozwala uprawnionemu do
korzystania z następstw nieważnej uchwały wskazał jednak, że także w innym
postępowaniu sądowym możliwe jest podniesienie zarzutu nieważności
uchwały do czego uprawnia art. 425 § 4 k.s.h.
Odmienne stanowisko zakłada, że uchwała sprzeczna z ustawą jest od
początku nieważna (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 12 lipca 2002r. sygn.akt V
CKN 1547/00, Magdalena Wróbel „Aktualne problemy prawa handlowego, w
szczególności prawa spółek handlowych, na tle najnowszego orzecznictwa Sądu
Najwyższego- dyskusja panelowa z udziałem twórców Kodeksu spółek
handlowych: prof.dr.hab. S.Sołtysińskiego, prof.dr.hab.A.Szajkowskiego,
prof.dr.hab.A.Szumańskiego oraz prof.dr.hab.J.Szwaji.”, Monitor Prawniczy
Nr 3/2008 ).
W niniejszej sprawie zwrócić należy jeszcze uwagę na istotną okoliczność.
W doktrynie został zaprezentowany pogląd prawny zmierzający do „ratowania”
– utrzymania w mocy uchwał podjętych przez kadłubową radę nadzorczą.
Zgodnie z nim „pełna” rada nadzorcza może potwierdzić ex post uchwały
podjęte przez „kadłubową” radę nadzorczą poprzez zastosowanie per
analogiam przepisu art. 103 k.c. Przy takiej konstrukcji prawnej podjęta przez
organ kadłubowy „uchwała” jest ważna, jednakże nie wywołuje skutków
prawnych dopóki nie zbierze się nowa – „pełna” rada nadzorcza, która
potwierdzi taką „uchwałę” organu kadłubowego (Magdalena Wróbel „Aktualne
problemy prawa handlowego, w szczególności prawa spółek handlowych, na tle
najnowszego orzecznictwa Sądu Najwyższego- dyskusja panelowa z udziałem
twórców Kodeksu spółek handlowych: prof.dr.hab. S.Sołtysińskiego,
prof.dr.hab.A.Szajkowskiego,
prof.dr.hab.A.Szumańskiego
oraz
prof.dr.hab.J.Szwaji”, Monitor Prawniczy Nr 3/2008). Podobne stanowisko
zaprezentował Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 14 września 2007r. sygn.akt III
CZP 31/07 w której odstąpił od wcześniejszej linii orzecznictwa i przyjął
dopuszczalność stosowania w drodze analogii przepisu art. 103 k.c. do
wadliwych działań organu osoby prawnej. Wprawdzie Sąd Najwyższy
w powołanej uchwale rozstrzygnął problem dotyczący przekroczenia
kompetencji przez zarząd spółdzielni, jednak z uzasadnienia uchwały wynika, że
przyjął on stanowisko, o potrzebie ostrożnego stosowania sankcji bezwzględnej
nieważności i ratyfikacji wadliwych działań organów.
W opiniowanej sprawie, w przypadku potwierdzenia uchwał podjętych
przez „kadłubową” Radę Nadzorczą Spółki przez Radę Nadzorczą w pełnym
statutowym składzie, brak byłoby podstaw do podważania uchwał Walnego
Zgromadzenia z dnia 17 maja 2011 r. w trybie przepisów art. 422 § 1 k.s.h. oraz
art. 425 § 1 k.s.h.
Należy mieć jednakże na uwadze, że zarówno w doktrynie jak
i w judykaturze szeroko prezentowany jest pogląd odmienny od
przedstawionego, wskazujący na brak możliwości stosowania przepisów art.
103 k.c. do potwierdzania uchwał organów osoby prawnej. (Magdalena
Wróbel „Aktualne problemy prawa handlowego, w szczególności prawa spółek
handlowych, na tle najnowszego orzecznictwa Sądu Najwyższego- dyskusja
panelowa z udziałem twórców Kodeksu spółek handlowych: prof.dr.hab.
S.Sołtysińskiego, prof.dr.hab.A.Szajkowskiego, prof.dr.hab.A.Szumańskiego oraz
prof.dr.hab.J.Szwaji”, Monitor Prawniczy Nr 3/2008). Z tego też względu nie
sposób pominąć ryzyka przyjęcia w opiniowanej sprawie za właściwą
odmiennej wykładni niż wykładnia zmierzająca do „ratowania” uchwał
podjętych przez kadłubową Radę Nadzorczą na podstawie przepisu art. 103 k.c.
4)
Czy w świetle przedstawionych faktów zachodzą przesłanki wygaszenia
mandatu radnego Rady Miejskiej w Koszalinie ?
W opiniowanej sprawie nie zachodzą przesłanki wygaszenia mandatu
Radnego Rady Miejskiej w Koszalinie Artura Wezgraja. Żaden przepis ustawy
takiej sankcji nie przewiduje. Przepis art. 24f ust. 4 ustawy z dnia 8 marca
1990r. o samorządzie gminnym przewiduje wyłącznie sankcję w postaci utraty
z mocy prawa zajmowanej przez Artura Wezgraja funkcji w Radzie Nadzorczej
Spółki „Park Technologiczny S.A.” w Koszalinie.
Prezydent Miasta
Piotr Jedliński