Dynamika procesu grupowego - kurs zaawansowany – WARSZTAT

Nazwa przedmiotu
Dynamika procesu grupowego - kurs zaawansowany – WARSZTAT FAKULTATYWNY
Imię i nazwisko wykładowcy
Mgr Magdalena Karamać
Mgr Anna Hebenstreit-Maruszewska
Rok studiów / semestr
Psychologia stacjonarne i niestacjonarne
Psychologia w indywidualnej organizacji toku studiów
Liczba punktów ECTS
3.00/4.00
Cele przedmiotu
Zajęcia stanowią kontynuację przedmiotu „Dynamika procesu grupowego” realizowanego w bloku
obligatoryjnym i mają na celu pogłębienie wiedzy dotyczącej procesu grupowego i radzenia sobie z
sytuacjami trudnymi w trakcie prowadzenia różnego typu grup. Na poziomie praktycznym celem zajęć
jest nauczenie studentów tworzenia scenariuszy zajęć grupowych przeznaczonych dla konkretnych
grup odbiorców (począwszy od grup treningowych, edukacyjnych, a skończywszy na grupach
biznesowych) oraz realizacja tych scenariuszy w praktyce. Ma to szerokie zastosowanie w pracy
zawodowej psychologa po ukończeniu studiów magisterskich.
Treści merytoryczne przedmiotu (tematyka spotkań)
Zajęcia 1. Przypomnienie wiedzy z zakresu faz rozwoju grupy, technik używanych przez trenera
grupowego i rozwiązywania problemów zaistniałych na różnych etapach prowadzenia grupy.
Omówienie specyficznych odmian grup adresowanych do różnego typu odbiorców. Burza mózgówstworzenie profilu potrzeb odbiorcy i wstępna praca nad scenariuszami zajęć grupowych
realizujących te potrzeby.
Podział studentów na 3- 4 osobowe grupy przygotowujące warsztaty dla konkretnej grupy docelowej.
Przykładowe rodzaje grup warsztatowych:
1. Stres przed maturą- warsztaty dla licealistów
2. Warsztaty antydyskryminacyjne dla pracowników Urzędu Do Spraw Cudzoziemców
3. Jak pracować z trudną młodzieżą- warsztaty dla kleryków przygotowujących się do roli pedagoga
1
4. Edukacja seksualna – warsztaty dla gimnazjalistów
5. Jak dobrze uczyć – warsztaty dla studentów polonistyki ze specjalnością nauczycielską
6. Rozwiązywanie konfliktu w dużym przedsiębiorstwie
7. Jak przeciwdziałać tworzeniu się kozłów ofiarnych w grupie- warsztaty dla gimnazjalistów
8. Warsztaty budujące więź i poczucie spójności grupy w ramach wyjazdu integracyjnego dla
pracowników korporacji
9. Warsztaty z kreatywności dla słuchaczy Uniwersytetu III Wieku
10. Warsztaty dla lekarzy – jak rozmawiać z pacjentem
Każdy ze studentów będzie miał możliwość pełnienia roli osoby prowadzącej warsztat tematyczny lub
obserwatora oraz uczestnika. Zadaniem prowadzącego jest wybór specyficznej grupy docelowej, dla
której będzie prowadził warsztat (można wybierać z listy powyżej), przydzielenie pozostałym
studentom ról, które będą podczas tego warsztatu odgrywać, stworzenie scenariusza i
poprowadzenie według niego warsztatu. Role muszą być opisane na tyle wyczerpująco, aby
wcielający się w nie studenci mieli pełną jasność co do sposobu zachowania i wypowiadania się, który
powinni przejąć.
Podczas zajęć 2-5 zaprezentowane zostaną edukacyjne filmy ukazujące proces prowadzenia grupy
przez wybitnego specjalistę w tej dziedzinie, Irvina Yaloma.
Drugie i trzecie zajęcia poświęcimy na omówienie specyfiki grupy ambulatoryjnej i zjawisk
grupowych pojawiających się w trakcie jej prowadzenia, ze zwróceniem szczególnej uwagi na
radzenie sobie z subtelnymi formami oporu przejawianego przez członków grupy.
Czwarte i piąte zajęcia dotyczyć będą tematyki prowadzenia grup opartych na procesie w warunkach
szpitalnych (na przykładzie grupy prowadzonej w szpitalu psychiatrycznym). Szczególną uwagę
poświęcimy wadze pracy na tu- i –teraz i moderowania interakcji pomiędzy członkami grupy. Jest to
model opozycyjny w stosunku do tradycyjnego prowadzenia ustrukturyzowanych grup
spotkaniowych i stosowany z powodzeniem przez dr Yaloma – przyjrzymy się funkcji, jaką taki sposób
prowadzenia odgrywa w grupach złożonych z osób niejednorodnych pod względem rodzaju i specyfiki
zaburzeń klinicznych.
Z wybranego filmu należy napisać pracę semestralną na zadany temat dostarczony przez prowadzącą
na zajęciach. Praca stanowić będzie część składową oceny.
Zajęcia 6- 7. Przeznaczone będą na konsultacje dla zespołów przygotowujących swoje scenariusze.
W tym czasie reszta grupy będzie pracowała nad następującymi zagadnieniami: rekrutacja do grupy,
ankieta ewaluacyjna, organizacja warsztatów „w terenie”
Zajęcia 8- 15. Na każdych zajęciach odbędzie się jeden warsztat, w którym uczestniczy cała grupa z
wyjątkiem obserwatorów. Mają oni zadanie napisania krótkiej pracy z obserwacji warsztatu.
Wytyczne dotyczące scenariuszy zajęć grupowych oraz obserwacji podane zostaną na pierwszych
zajęciach.
2
Warunki zaliczenia przedmiotu
1. Wymagana obecność (dopuszczalna 1 nieobecność bez usprawiedliwienia, 2 i 3 nieobecność
wymaga napisania dodatkowego raportu obserwacji, 4 nieobecności nie zaliczają zajęć).
2. Esej napisany na podstawie jednego z dwóch filmów prezentowanych na zajęciach.
3. Opracowanie (w grupach) scenariusza zajęć grupowych.
4. Przeprowadzenie godzinnego warsztatu grupowego (w grupach) lub napisanie obserwacji z
przeprowadzonego warsztatu.
5. Aktywny udział w dyskusjach grupowych i ćwiczeniach proponowanych na forum, w tym
wcielanie się w role proponowane przez prowadzących.
Spis zalecanych lektur
1. Vinogradov, S, Yalom, I. D. (2007). Psychoterapia grupowa. Krótki przewodnik dla terapeutów.
Warszawa: Instytut Psychologii Zdrowia (str. 102- 147, czyli rozdziały 7 - 8)
2. Yalom, I, Leszcz, M. (2006). Psychoterapia grupowa. Teoria i praktyka. Kraków: Wydawnictwo
Uniwersytetu Jagiellońskiego. (str. 226- 334 oraz 406 – 464, czyli rozdziały 11, 12, 15 i 16)
3. Gellert,M, Nowak, C. (2008). Zespół. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne (str. 86-88:
Strategie rozwiązywania konfliktów)
4. Kozak, A. (2010). Proces grupowy. Gliwice: Wydawnictwo Helion.
3