Dziecko w wieku 5 lat ze wzrostem aktywności transaminaz.

Transkrypt

Dziecko w wieku 5 lat ze wzrostem aktywności transaminaz.
Dziecko w wieku 5 lat ze
wzrostem transaminaz
Piotr Socha
IPCZD
Warszawa
Kategorie chorób watroby
Niewydolność
Hepatitis (ALT)
Cholestaza
(bil.)
pilne
Chłopiec 5 letni
• Gorączka od 4 dni ok 38,5 st. C
• Gardło przekrwione
• Bóle brzucha od 2 dni
• Brzuch miękki, powiększenie śledziony
• USG brzucha
• Nerki prawidłowe
• Śledziona nieznacznie powiększona (nerka 9 cm, śledziona 14 cm)
Wstępne rozpoznanie
•Angina
•Mononukleoza zakaźna
•Zakażenie układu moczowego
Proponowane badania
•CRP
•ALT/AST
•INR
Ostra niewydolność wątrobydefinicje
• Nieznana przyczyna
• Nieznana przyczyna
przewlekłej choroby wątroby przewlekłej choroby
wątroby
• Biochemiczne cechy
uszkodzenia wątroby
• Biochemiczne cechy
uszkodzenia wątroby
• Cechy encefalopatii
wątrobowej
• Niezależnie od wystąpienia
encefalopatii
INR>1,5
INR>2,0
Pediatric Acute Liver Failure (PALF) study group. J Pediatr 2006
Chłopiec 5 letni
• W wywiadzie infekcja gardła z gorączka przed 3
miesiącami
• Brzuch miękki, niepowiększone narządy miąższowe
• USG brzucha
• Nerki prawidłowe
• Śledziona nieznacznie powiększona (nerka 9 cm, śledziona 11 cm)
• ALT 65, AST 45
• Bilirubina, INR- norma
Proponowane postępowanie
•Diagnostyka chorób infekcyjnych i
metabolicznych wątroby
•Kontrola ALT/AST za 1-2 mies.
•Leczenie cytoprotekcyjne, UDCA
Chłopiec 5 letni
• W wywiadzie infekcja gardła z gorączka przed 3
miesiącami
• Brzuch miękki, niepowiększone narządy miąższowe
• USG brzucha
• Nerki prawidłowe
• Śledziona nieznacznie powiększona (nerka 9 cm, śledziona 11 cm)
• ALT 65, AST 45 przed 3 mies. i obecnie ALT 70, AST 50
• Bilirubina, INR- norma
Proponowane postępowanie
•Diagnostyka chorób infekcyjnych i
metabolicznych wątroby
•Kontrola CPK
•Leczenie cytoprotekcyjne, UDCA
Wzrost aktywności transaminaz
jako izolowana nieprawidłowość
• Wysokość wzrostu transaminaz
• Wzrost 3-5x
• Obserwacja i ponowna ocena po kilku
miesiącach
• Wzrost 5-10x
• Diagnostyka różnicowa i nadzór
• Wzrost >10x
• Pilna diagnostyka
• Czas utrzymywania się
• Charakter zmian
Vajro P, World J Gastroenterol 2013
Wzrost ALT>10x GGN
• I etap
• Wywiad (też rodzinny), b. przedmiotowe
• Wykluczyć HAV, inne testy wątrobowe
• II etap
• Wykluczyć HBV, EBV, HHV6, CMV
• III etap
• AIH, ch. Wilsona, inne choroby metaboliczne
• Monitorowanie i dalsze decyzje
• Spadek w ciągu 3 mies.
• Wzrost lub utrzymywanie się- b. wątroby, dalsza
diagnostyka
Lamireau T, Clinics and Research in Hepatology and Gastroenterology (2014)
Wzrost ALT<10x GGN
•Wysoki odsetek z normalizacją ALT w ciągu 6m
• 26-73,6%
•I etap
• Wywiad, badanie przedmiotowe
• inne testy wątrobowe, morfologia krwi
•II etap
• Badania wykonywane w przypadku przewlekłego
wzrostu ALT/AST
• Diagnostyka w kierunku wirusowych ch. wątroby, AIH,
ch. Wilsona, mukowiscydozy, ATD,
endokrynologicznych, celiakii
• … ale też ch. Swachmana, niedoboru kwaśnej
esterazy
Lamireau T, Clinics and Research in
Hepatology and Gastroenterology (2014)
Wzrost ALT<10 GGN
•III etap
•Szczegółowa diagnostyka
•Biopsja wątroby
Lamireau T, Clinics and Research in
Hepatology and Gastroenterology (2014)
Chłopiec 5 letni
• Padaczka
• Leczony Depakiną od roku
• Monitorowane testy wątrobowe
• ALT 75, AST 50, INR i bilirubina w normie
• Brzuch miękki, niepowiększone narządy miąższowe
• USG brzucha
• Nerki prawidłowe
• Śledziona nieznacznie powiększona (nerka 9 cm, śledziona 11 cm)
Proponowane postępowanie
•Odstawienie Depakiny i zamiana na
inny lek
•Utrzymanie leczenia depakiną
•Leczenie cytoprotekcyjne, UDCA
Leki hepatotoksyczne- Rekomendacje FDA
Kiedy nie można dalej kontynuować
podawania potencjalnie
hepatotoksycznego leku?
• AlAT > 8 x GGN*
• ALAT > 5 x GGN przez 2 tygodnie
• AlAT > 3 x GGN + bilirubina > 2 x GGN lub INR 1,5
x GGN
* GGN - górna granica normy
Norris W.i wsp. Curr Opin Gastroenterol 2008,287-297
Chłopiec 5 letni
• BMI 90c
• Monitorowane testy wątrobowe od 5 miesięcy
• ALT 75, AST 50, INR i bilirubina w normie
• Brzuch miękki, niepowiększone narządy miąższowe
• USG brzucha
• Hyperechogeniczność miąższu wątroby
• Śledziona nieznacznie powiększona (nerka 9 cm, śledziona 11
cm)
Proponowane rozpoznanie
•NAFLD
•Choroba Wilsona
•Niedobór kwaśnej lipazy
Niealkoholowa choroba stłuszczeniowa
wątroby- jedyna częsta choroba wątroby u
dzieci
• Przydatna jest ocena parametrów antropometrycznych,
demograficznych, klinicznych i laboratoryjnych
• Duża wartość pomiaru obwodu w pasie
• Przydatność badania USG i oceny ALT
JPGN 2012
Diagnostyka różnicowa NAFLD
•<3 rż
• Szczegółowa diagnostyka różnicowa- w oparciu o
wykluczenia chorób metabolicznych, wieloukładowych
•3-10 rż
• Wykluczenia obejmują choroby wirusowe, uszkodzenia
toksyczne, ch. Wilsona i alfa-1-ATD, choroby
wieloukładowe
•>10 rż
• Rozpoznawany jest ZM
• Nadal konieczne wykluczenia ch. Wilsona i alfa-1-ATD
21
Proponowane postępowanie
•Biopsja wątroby
•Dalsza obserwacja
•Pogłębiona diagnostyka metaboliczna
Histopatologia
Przypadki, IPCZD, dzięki uprzejmości: M. Pronicki
LAL deficiency
5 lat
ALT 62
Chol 332mg/dl
TG 189 mg/dl
Deplecja mitochondrialnego DNA
Stłuszczenie mikropęcherzykowe
Stłuszczenie mikropęcherzykowe
Piankowate makrofagi
NAFLD
Stłuszczenie makropęcherzykowe
23
Choroby wątroby: wiele rzadkich chorób
Ch. Wilsona
ATD
TALDO
↑ALT, ↑ INR, ↑Bilirubina
Diagnostyka metaboliczna
•GCMS moczu
•MS/MS
•Alfa-1-AT
•Ceruloplazmina, DZM na Cu
•……
Kiedy wykonać biopsję
wątroby?
•W ostrym HBV?
•W ostrym HAV?
•W ostrym AIH?
•Stłuszczenie wątroby u otyłych?
•W przewlekłym HBV?
•Nieznana etiologia przewlekłego zapalenia
wątroby?
Chłopiec 5 letni
• BMI 70c
• Monitorowane testy wątrobowe od roku
• ALT 25, AST 50-80, INR i bilirubina w normie
• Brzuch miękki, niepowiększone narządy miąższowe
• USG brzucha
• Prawidłowe narządy miąższowe
• Negatywne wyniki badań
• Serologiczne badania w kier HBV, HCV
• Ceruloplazmina, DZM na Cu
• Autoprzeciwciała tkankowe, IgG
• Alfa-1-AT
• MS/MS
Proponowane postępowanie
•Biopsja wątroby
•Dalsza obserwacja
•Inne badania?
Kiedy wzrost transaminaz nie
oznacza zapalenia
•Makroenzymy są to kompleksy
enzymów z immunoglobulinami
• Występowanie makroenzymów możemy
podejrzewać w izolowanym i przewlekłym
zaburzeniu aktywności enzymów osocza,
przy braku objawów klinicznych
Davidson, Watson. Ann Clin Bioch 2003
Makroenzymy
Tworzenie kompleksów makroenzymów
enzym
immunoglobuliny
Precypitacja glikolem polietylenowym (PEG)
Podsumowanie- diagnostyka
•INR- najważniejsze badanie
•ALT- dobry test przesiewowy
• Uwaga na normy i stopień wzrostu
• Monitorowanie wzrostu
•Zwrócić uwagę na
• Częste choroby jak NAFLD
• Ch. Wilsona
• Liczne rzadkie choroby wątroby, gdy nie udało się
ustalić rozpoznania