Scenariusz lekcji o Janie Pawle II

Transkrypt

Scenariusz lekcji o Janie Pawle II
SCENARIUSZ LEKCJI WYCHOWAWCZEJ O JANIE PAWLE II
W ZWIĄZKU Z XX ROCZNICĄ POBYTU W SKOCZOWIE
ŚRODKI DYDAKTYCZNE:
- rozsypanka wyrazowa
- fragmenty przemówienia Jana Pawła II ze Skoczowa do pracy w grupach
- zdjęcia ukazujące pobyt Jana Pawła II w Skoczowie
( źródła:
książka pod red. Ks. Karola Mozora: „Bądźcie ludźmi sumienia” r.2005
książka J. Jurgała – Jureczka: „Witam tę ziemię ze szczególnym wzruszeniem
Jan Paweł II w Skoczowie” r.2014
http://www.skoczow.pl/skoczowskie-slady-papieza-polaka
- fragmenty przemówienia www.youtube.com – Wizyta św. Jana Pawła II w Skoczowie cz.4
- Ilustrowany Słownik Języka Polskiego pod red. E. Sobol, PWN 2004, str. 881
PLAN ZAJĘĆ
I.WSTĘP
Rozsypanka wyrazowa ze słowami Jana Pawła II wypowiedzianymi w Skoczowie
II. ROZWINIĘCIE
Nawiązanie do 20-tej rocznicy pobytu Jana Pawła II w Skoczowie, historyczności tego
wydarzenia, znaczenia oraz aktualności wezwań Papieskich w życiu społecznym. Pochylenie
się nad fragmentami homilii wygłoszonej na Kaplicówce. Zastanowienie się własną postawą
w kontekście słów Papieża.
III.ZAKOŃCZENIE
Zachęcenie do pracy nad sobą, nad swoim sumieniem. Zmotywowanie uczniów do podjęcia
poszukiwań pamiątek po pobycie Papieża w Skoczowie, udziału w konkursach związanych
z Janem Pawłem II.
pobrano z www.sp3.toras.pl
METODY:
- praca z tekstem
- pogadanka
- pokaz
- praca w grupach
- wykład
pobrano z www.sp3.toras.pl
CEL LEKCJI:
- przypomnienie o 20-tej rocznicy pobytu Jana Pawła II w Skoczowie
- zaznajomienie młodzieży ze słowami Papieża wypowiedzianymi na Kaplicówce
- przedstawienie aktualności wezwań Papieskich w życiu społecznym
- zachęcenie do pracy nad sobą
pobrano z www.sp3.toras.pl
TEMAT: „BĄDŹCIE LUDŹMI SUMIENIA”
I.WSTĘP
POLSKA POTRZEBUJE DZISIAJ LUDZI SUMIENIA
WITAM TĘ ZIEMIĘ ZE SZCZEGÓLNYM WZRUSZENIEM
TYM RAZEM PRZYBYŁEM NIE DO WARSZAWY, NIE DO KRAKOWA, ALE DO SKOCZOWA.
NASZA OJCZYZNA STOI DZISIAJ PRZED WIELOMA TRUDNYMI PROBLEMAMI
BYĆ CZŁOWIEKIEM SUMIENIA, TO ZNACZY WYMAGAĆ OD SIEBIE
PRAW SUMIENIA TRZEBA BRONIĆ TAKŻE DZISIAJ
CZAS PRÓBY POLSKICH SUMIEŃ TRWA!
Po skończonej pracy z tekstem uczniowie odczytują poprawne zdania. Starają się też
odpowiedzieć kto i kiedy wypowiedział te słowa. Jeżeli uczniowie mają problem z poprawną
odpowiedzią naprowadzamy ich dodatkowymi pytaniami:
- Kto przybył do Skoczowa?
- Kto witał naszą ziemię z takim wzruszeniem?
- Gdzie Jan Paweł II wypowiedział te słowa?
Jeżeli uczniowie odpowiedzą, że autorem tych słów był Jan Paweł II i wypowiedział je na
Kaplicówce, w krótkim wykładzie przypominamy okoliczności wizyty Papieskiej.
II.ROZWINIĘCIE
Odwiedziny w roku 1995 miały charakter wyjątkowy – Jan Paweł II przerywa swoją
oficjalną wizytę w Czechach i na 11 godzin przybywa na beskidzką ziemię. 22 maja 1995 r.
odwiedza trzy miasta: Skoczów, Bielsko- Białą, Żywiec. Najdłużej przebywa w naszym
mieście.
Pierwszym etapem była wizyta w ewangelicko – augsburskim kościele Trójcy Świętej.
Ten ekumeniczny gest był niezwykle ważny, zwłaszcza na ziemi cieszyńskiej, na której od
wieków żyją obok siebie i współpracują wierni różnych wyznań. Spotkanie przewidziane było
na 20 minut, a trwało prawie godzinę.
Punktem kulminacyjnym była Msza Święta dziękczynna za kanonizację św. Jana
Sarkandra, urodzonego w Skoczowie, odprawiona ma skoczowskim wzgórzu Kaplicówka.
Wcześniej zbudowano tam specjalny ołtarz przypominający kształtem góralski szałas.
Zgromadzeni licznie ludzie ( ok. 300 tys. ), nie zważając na dotkliwe zimno, niesprzyjającą od
pobrano z www.sp3.toras.pl
Rozsypanki wyrazowe gotowe do skserowania znajdują się w załączniku A.
pobrano z www.sp3.toras.pl
Można podzielić klasę na grupy ( 4 osobowe ) lub rozdać rozsypanki wyrazowe dwójkom
siedzącym w ławkach. Koperty z przygotowanymi rozsypankami dajemy uczniom, prosząc o:
- ułożenie poprawnego zdania
- zastanowienie się kto wypowiedział te słowa
- gdzie te słowa zostały wypowiedziane.
pobrano z www.sp3.toras.pl
Po powitaniu uczniów na lekcji wychowawczej, możemy zagaić, że dzisiejsze
spotkanie będzie nieco inne, ponieważ dotyczyć będzie Osoby, której zawsze zależało na
ludziach młodych oraz ich pięknym i pełnym rozwoju.
Dzielimy uczniów znów na grupy ( 4-osobowe) i każdej grupie wręczamy fragment homilii
Jana Pawła II ( załącznik B ) prosząc o:
- przeczytanie tekstu
- znalezienie podstawowego przesłania ( chodzi o sumienie )
Uczniowie zwróconą uwagę, że w każdym z tych tekstów Jan Paweł II odwołuje się do
SUMIENIA. Można młodzież zapytać, co to jest sumienie? I choć niektórzy będą może
uważali, że jest to sprawa religijna, to można wówczas przytoczyć definicję SUMIENIA
znajdującą się w Słowniku Języka Polskiego:
SUMIENIE: właściwość psychiczna, zdolność pozwalająca oceniać odpowiednio własne
postępowanie jako zgodne lub niezgodne z przyjętymi normami etycznymi; poczucie etyki.
Ktoś bez sumienia <<ktoś bezwzględny, pozbawiony skrupułów>>
Brać coś na swoje sumienie <<brać na siebie odpowiedzialność za coś>>
Nie mieć sumienia <<być złym, bezwzględnym>>
Zatem sumienie nie dotyczy tylko osób wierzących, ale każdy człowiek posiada SUMIENIE
i powinien w swoim życiu się nim kierować!
A Jan Paweł II w Skoczowie zatytułował swoją homilię czyli przemówienie:
„POLSKA POTRZEBUJE DZISIAJ LUDZI SUMIENIA”
Przeczytajmy jeszcze wspólnie fragment homilii Papieskiej i zastanówmy się do czego i my
dziś jesteśmy wezwani, jako spadkobiercy słów wypowiedzianych przez wielkiego Polaka na
naszej rodzinnej ziemi. Rozdajemy tekst ( załącznik C )
„Nasza Ojczyzna stoi dzisiaj przed wieloma trudnymi problemami społecznymi,
gospodarczymi, także politycznymi. Trzeba je rozwiązywać mądrze i wytrwale. Jednak
najbardziej podstawowym problemem pozostaje sprawa ładu moralnego. Ten ład jest
fundamentem życia każdego człowieka i każdego społeczeństwa. Dlatego Polska woła dzisiaj
nade wszystko o ludzi sumienia! Być człowiekiem sumienia, to znaczy przede wszystkim w
każdej sytuacji swojego sumienia słuchać i jego głosu w sobie nie zagłuszać, choć jest on
nieraz trudny i wymagający; to znaczy angażować się w dobro i pomnażać je w sobie i wokół
pobrano z www.sp3.toras.pl
Minęło 20 lat. Jako nowe pokolenie mieszkańców Skoczowa, spróbujmy dziś pochylić się nad
słowami Papieża skierowanymi wówczas ze wzgórza Kaplicówki.
pobrano z www.sp3.toras.pl
Można w trakcie opowiadania posłużyć się zdjęciami z pobytu Jana Pawła II w Skoczowie.
pobrano z www.sp3.toras.pl
wielu dni aurę i błoto, z wielką uwagą wysłuchali słów papieskiej homilii poświęconej
znaczeniu sumienia w życiu człowieka – tej tajemniczej rzeczywistości, która decyduje
o wielkości i godności człowieka oraz każdego narodu. Temu przemówieniu, podobnie jak
wszystkim wystąpieniom Jana Pawła II, towarzyszyły spontaniczne brawa, śpiewy i okrzyki
wznoszone na Jego cześć. W Skoczowie zgromadziły się najwyższe władze Rzeczpospolitej
Polskiej: prezydent Lech Wałęsa, premier Józef Oleksy, członkowie rządu, sejmu i senatu.
Oczy całej Polski i zagranicy tego dnia były zwrócone na nasz Skoczów.
Od tego wzruszającego dnia mija w tym roku 20 lat. I choć nie było Was wtedy jeszcze
na świecie, dzięki tej wizycie mieszkacie w mieście, które od tamtego czasu rozpoznawalne
jest jako Miasto Papieskie.
Uwzględniając rady i sugestie Jana Pawła II, zamieszczone w tekście, zastanówcie się, w
jakim stopniu mogą one pomóc Wam w pięknym wzrastaniu, osiąganiu pełnego rozwoju
osobowego, bycia dobrym dzieckiem dla swoich rodziców, solidnym uczniem, uczciwym
kolegą i przyjacielem, rzetelnym i sumiennym człowiekiem.
Jeżeli pozostanie trochę czasu można odwołać się do konkretnych sytuacji z życia młodzieży.
Ta lekcja może być bazą i początkiem cyklu lekcji wychowawczych na temat już konkretnych
sytuacji z życia młodzieży, w których będą w różnych formach: burzy mózgów, panelu,
trybunału, prac plastycznych wyrażać, jak być człowiekiem sumienia.
III. ZAKOŃCZENIE
20-ta rocznica pobytu Jana Pawła II w Skoczowie, będzie okazją do przypomnienia tej
historycznej wizyty. Mam nadzieję, że dzięki tej lekcji, choć przez chwilę dotknęliśmy
niesamowitych przeżyć i wzruszeń, które były udziałem wielu mieszkańców naszej Gminy.
Zapytajcie w domu o tamten czas, o tamto wspomnienie, a może znajdą się w domu
pamiątki z tej papieskiej wizyty. Przed nami wiele inicjatyw, wydarzeń upamiętniających to
niesamowite spotkanie, zachęcam was do wzięcia udziału w konkursach:
-„Papieski detektyw” na wykonanie kroniki pobytu Jana Pawła II w Skoczowie
- plastycznym na projekt muralu na budynkach użyteczności publicznej inspirowany homilią
papieską
- multimedialnym na wykonanie prezentacji „Skoczowski szlak papieski”
Postarajcie się zapamiętać: gdziekolwiek jesteście, cokolwiek robicie
„BĄDŹCIE LUDŹMI SUMIENIA”
pobrano z www.sp3.toras.pl
Wśród przytoczonych odpowiedzi powinny się znaleźć następujące:
Być człowiekiem sumienia to znaczy:
- przede wszystkim w każdej sytuacji swojego sumienia słuchać i jego głosu w sobie
nie zagłuszać, choć jest on nieraz trudny i wymagający,
- angażować się w dobro i pomnażać je w sobie i wokół siebie,
- nie godzić się nigdy na zło,
- wymagać od siebie, podnosić się z własnych upadków, ciągle na nowo się nawracać,
- angażować się w budowanie królestwa Bożego: królestwa prawdy i życia, sprawiedliwości,
miłości i pokoju, w naszych rodzinach, w społecznościach, w których żyjemy i w całej
Ojczyźnie
- podejmować odważnie odpowiedzialność za sprawy publiczne
- troszczyć się o dobro wspólne,
- nie zamykać oczu na biedy i potrzeby bliźnich
pobrano z www.sp3.toras.pl
Na podstawie tekstu odpowiedzcie co to znaczy wg Jana Pawła II być człowiekiem sumienia?
pobrano z www.sp3.toras.pl
siebie, a także nie godzić się nigdy na zło, w myśl słów św. Pawła: "Nie daj się zwyciężyć złu,
ale zło dobrem zwyciężaj!" (Rz 12,21). Być człowiekiem sumienia, to znaczy wymagać od
siebie, podnosić się z własnych upadków, ciągle na nowo się nawracać. Być człowiekiem
sumienia, to znaczy angażować się w budowanie królestwa Bożego: królestwa prawdy i życia,
sprawiedliwości, miłości i pokoju, w naszych rodzinach, w społecznościach, w których
żyjemy, i w całej Ojczyźnie; to znaczy także podejmować odważnie odpowiedzialność za
sprawy publiczne; troszczyć się o dobro wspólne, nie zamykać oczu na biedy i potrzeby
bliźnich…”
ZAŁĄCZNIKI
2.
WITAM TĘ
ZIEMIĘ
DZISIAJ
LUDZI
SUMIENIA
ZE SZCZEGÓLNYM WZRUSZENIEM
3.
TYM
RAZEM
NIE DO
PRZYBYŁEM
KRAKOWA
NIE DO
ALE
WARSZAWY
DO SKOCZOWA
4.
NASZA
OJCZYZNA
WIELOMA
STOI
DZISIAJ
TRUDNYMI
PRZED
PROBLEMAMI
5.
BYĆ
CZŁOWIEKIEM
WYMAGAĆ
6.
PRAW
7.
CZAS
OD
SUMIENIA TRZEBA
PRÓBY
SUMIENIA
TO ZNACZY
SIEBIE
BRONIĆ
POLSKICH
TAKŻE
SUMIEŃ
DZISIAJ
TRWA!
pobrano z www.sp3.toras.pl
POTRZEBUJE
pobrano z www.sp3.toras.pl
1.
POLSKA
pobrano z www.sp3.toras.pl
A. TEKSTY DO ROZSYPANKI WYRAZOWEJ
GRUPA III
„Sumienie jest dla każdego człowieka sprawą o zasadniczym znaczeniu. Jest ono naszym
wewnętrznym przewodnikiem i jest także sędzią naszych czynów. Jakże ważne jest więc, aby
nasze sumienia były prawe, aby ich osądy oparte były na prawdzie, aby dobro nazywały
dobrem, a zło - złem. Wbrew pozorom, praw sumienia trzeba bronić także dzisiaj. Pod
hasłami tolerancji, w życiu publicznym i w środkach masowego przekazu szerzy się nieraz
wielka, może coraz większa nietolerancja. Odczuwają to boleśnie ludzie wierzący. Zauważa
się tendencje do spychania ich na margines życia społecznego, ośmiesza się i wyszydza to, co
dla nich stanowi nieraz największą świętość. Te formy powracającej dyskryminacji budzą
niepokój i muszą dawać wiele do myślenia”.
GRUPA IV
„Nasz wiek XX był okresem szczególnych gwałtów zadawanych ludzkim sumieniom. W imię
totalitarnych ideologii miliony ludzi zmuszano do działań niezgodnych z ich najgłębszymi
przekonaniami. Wyjątkowo bolesne doświadczenia ma pod tym względem cała Europa
Środkowowschodnia. Pamiętamy ten okres zniewalania sumień, okres pogardy dla godności
człowieka, cierpień tylu niewinnych ludzi, którzy własnym przekonaniom postanowili być
wierni. Pamiętamy, jak doniosłą rolę odegrał w tamtych trudnych czasach Kościół jako
obrońca praw sumienia - i to nie tylko ludzi wierzących! Zadawaliśmy sobie w tamtych latach
pytanie: "Czy może historia płynąć przeciw prądowi sumień?" Za jaką cenę "może"? Właśnie:
za jaką cenę?... Tą ceną są, niestety, głębokie rany w tkance moralnej narodu, a przede
wszystkim w duszach Polaków, które jeszcze się nie zabliźniły, które jeszcze długo trzeba
będzie leczyć.”
pobrano z www.sp3.toras.pl
GRUPA II
„Świadectwo męczenników jest dla nas zawsze jakimś wyzwaniem - ono prowokuje, zmusza
do zastanowienia. Ktoś, kto woli raczej oddać życie, niż sprzeniewierzyć się głosowi
własnego sumienia, może budzić podziw albo nienawiść, ale z pewnością nie można wobec
takiego człowieka przejść obojętnie. Męczennicy mają nam więc wiele do powiedzenia.
Jednak przede wszystkim oni pytają nas o stan naszych sumień - pytają o naszą wierność
własnemu sumieniu. Sumienie... Sobór Watykański II nazywa sumienie "najtajniejszym
ośrodkiem i sanktuarium człowieka" i wyjaśnia: "W głębi sumienia człowiek odkrywa prawo,
którego sam sobie nie nakłada, lecz któremu winien być posłuszny i którego głos wzywający
go zawsze tam, gdzie potrzeba, do miłowania i czynienia dobra a unikania zła, rozbrzmiewa
w sercu nakazem: czyń to, a tamtego unikaj" (Gaudium et spes, 16).”
pobrano z www.sp3.toras.pl
GRUPA I
„W dniu dzisiejszym dane mi jest przebywać w Skoczowie, na ziemi śląskiej, na terenie
nowej diecezji bielsko-żywieckiej. Tu właśnie, w Skoczowie, przyszedł na świat św. Jan
Sarkander, kapłan i męczennik, którego życie związało się zarówno ze Śląskiem
Cieszyńskim, jak też i sąsiednim Ołomuńcem na Morawach. Dlatego czcimy go jako patrona
Śląska i Moraw. Poniósł śmierć męczeńską jako proboszcz w Holeszowie. Żył w trudnym
okresie poreformacyjnym, kiedy społeczeństwa Europy rządziły się nieludzką zasadą: cuius
regio eius religio, w imię której to zasady panujący — gwałcąc podstawowe prawa sumienia
— narzucali przemocą własne przekonania religijne swoim poddanym. Jan Sarkander
doświadczył działania tej zasady od najwcześniejszych lat swego życia. Doświadczył jej
przede wszystkim w dniu, kiedy przyszło mu oddać życie za Chrystusa. Jest on szczególnym
świadkiem tej tak bardzo trudnej dla Kościoła i świata epoki.”
pobrano z www.sp3.toras.pl
B. FRAGMENTY HOMILII PAPIESKIEJ DO PRACY W GRUPACH
„Nasza Ojczyzna stoi dzisiaj przed wieloma trudnymi problemami społecznymi,
gospodarczymi, także politycznymi. Trzeba je rozwiązywać mądrze i wytrwale. Jednak
najbardziej podstawowym problemem pozostaje sprawa ładu moralnego. Ten ład jest
fundamentem życia każdego człowieka i każdego społeczeństwa. Dlatego Polska woła dzisiaj
nade wszystko o ludzi sumienia! Być człowiekiem sumienia, to znaczy przede wszystkim w
każdej sytuacji swojego sumienia słuchać i jego głosu w sobie nie zagłuszać, choć jest on
nieraz trudny i wymagający; to znaczy angażować się w dobro i pomnażać je w sobie i wokół
siebie, a także nie godzić się nigdy na zło, w myśl słów św. Pawła: "Nie daj się zwyciężyć złu,
ale zło dobrem zwyciężaj!" (Rz 12,21). Być człowiekiem sumienia, to znaczy wymagać od
siebie, podnosić się z własnych upadków, ciągle na nowo się nawracać. Być człowiekiem
sumienia, to znaczy angażować się w budowanie królestwa Bożego: królestwa prawdy i życia,
sprawiedliwości, miłości i pokoju, w naszych rodzinach, w społecznościach, w których
żyjemy, i w całej Ojczyźnie; to znaczy także podejmować odważnie odpowiedzialność za
sprawy publiczne; troszczyć się o dobro wspólne, nie zamykać oczu na biedy i potrzeby
bliźnich…”
pobrano z www.sp3.toras.pl
C. FRAGMENT HOMILII JANA PAWŁA II DO PRACY WSPÓLNEJ
pobrano z www.sp3.toras.pl
GRUPA V
„O tamtych czasach, czasach wielkiej próby sumień trzeba pamiętać, gdyż są one dla nas stale
aktualną przestrogą i wezwaniem do czujności: aby sumienia Polaków nie ulegały
demoralizacji, aby nie poddawały się prądom moralnego permisywizmu, aby umiały odkryć
wyzwalający charakter wskazań Ewangelii i Bożych przykazań, aby umiały wybierać,
pamiętając o Chrystusowej przestrodze: "Cóż bowiem za korzyść stanowi dla człowieka
zyskać świat cały, a swoją duszę utracić? Bo cóż może dać człowiek w zamian za swoją
duszę?" (Mk 8,36-37). Czas próby polskich sumień trwa! Dzisiaj, kiedy zmagacie się o
przyszły kształt życia społecznego i państwowego, pamiętajcie, iż zależy on przede
wszystkim od tego, jaki będzie człowiek - jakie będzie jego sumienie.”
pobrano z www.sp3.toras.pl
Opracowała: mgr Katarzyna Czujak