Zjawisko przemocy domowej w perspektywie młodzieży

Zjawisko przemocy domowej w perspektywie młodzieży
Sabina Nikodemska
Rok:
Wydawnictwo:
Miejsce wydania:
Jesienią 2000 roku we wszystkich gimnazjach jednej z Warszawskich gmin przeprowadzone
zostały wśród uczniów, ich rodziców i nauczycieli badania ankietowe dotyczące problemów
przemocy domowej. Głównym celem tych badań było uzyskanie informacji na temat rozmiarów i
częstotliwości zjawiska w rodzinach badanych, postaw wobec przemocy domowej oraz wiedzy
na temat osób i instytucji pomagających, z trzech perspektyw - dzieci, rodziców i nauczycieli.
Zdiagnozowanie rozmiarów i nasilenia zjawiska przemocy w rodzinach na terenie tej gminy oraz
poznanie poglądów młodzieży, rodziców i nauczycieli, miało pomóc w dalszym planowaniu
oddziaływań profilaktycznych dla uczniów, kampanii edukacyjnych dla rodziców, działań
szkoleniowych dla nauczycieli oraz rozwijaniu i propagowaniu informacji na temat sieci osób i
instytucji pomagających, działających na terenie gminy.
Problematyka badań obejmowała kilka obszarów zagadnień:1. Przemoc wobec dzieci rozmiary i częstotliwość zjawiska
- Przemoc psychiczna (lekka - krzyk, stałe pretensje do dziecka, ośmieszanie; cięższa groźby bicia, wyzwiska i przekleństwa, groźby wyrzucenia z domu)
- Przemoc fizyczna (klaps, bicie, lanie, szarpanie, potrząsanie, ciągniecie za ucho, włosy,
policzkowanie, niszczenie przedmiotów dziecka)
- Zaniedbanie (ograniczenia jedzenia, wyrzucenia z domu)
2. Postawy wobec przemocy
- Akceptacja i dawanie prawa do stosowania przemocy w różnych formach i przejawach
- Stosunek do karania i wymuszania posłuszeństwa u dziecka
3. Postawy wobec osób i instytucji mogących nieść pomoc w sytuacjach doświadczania
przemocy przez dzieci, czy tez posiadania trudności wychowawczych przez rodziców.
Badanie zostało przeprowadzone metodą ankietową w formie audytoryjnej - uczniowie
wypełniali kwestionariusze w trakcie zajęć wychowawczych, rodzice w czasie spotkania z
wychowawcą na rozpoczęcie roku szkolnego, nauczyciele podczas zebrania. W badaniach
udział wzięło 1088 uczniów klas gimnazjalnych w wieku od 13-19 lat, 90% rodziców tych
uczniów (1011 osób) oraz 60 nauczycieli.
Przemoc domowa w perspektywie młodzieży
1/2
Zjawisko przemocy domowej w perspektywie młodzieży
W tej ponad tysięcznej grupie badanej młodzieży było około 52% dziewcząt i 48%
chłopców, średnia wieku wyniosła 15 lat, 28% z tej grupy to jedynacy, 2% wychowuje się w
rodzinach wielodzietnych (czworo lub więcej rodzeństwa). Badana młodzież została zapytana
jak często doświadcza różnych form przemocy (fizycznej, psychicznej, zaniedbania) ze strony
swoich najbliższych - rodziców, opiekunów.
Najwięcej badanych (21%) jako najczęstszą formę przemocy wymienia krzyk, 18%
nieustające pretensje. Najwięcej młodzieży ma więc często do czynienia z lekką przemocą
psychiczną stosowaną przez swoich rodziców. Zdecydowanie mniejsza grupa to osoby wobec
których rodzice stosują kary fizyczne - ciągnięcie za ucho, włosy - 5%, klapsy - 4%, solidne
lanie - 2%, szarpanie - 4%.
Płeć młodzieży jest czynnikiem różnicującycm w doświadczaniu przez nią różnych form
przemocy. Dziewczęta istotnie częściej doświadczają wyzwisk, przekleństw, są szrpane,
potrząsa się nimi lub spotyka je spoliczkowanie. Chłopcy częściej niż dziewczęta są bici, lub
rodzice grożą im solidnym laniem. Im starsza młodzież tym częściej zdarzają się ze strony
rodziców wyzwiska, krzyk, pretensje, groźby pod różnym adresem. W stosunku do młodszej
młodzieży rodzice częściej stosują klapsy lub groźby bicia.
Młodzież została także zapytana o to, do kogo zwróciliby się po pomoc w sytuacji
spotykającej ich przemocy. Ponad połowa (60%) obdarzyłaby zaufaniem rodziców, blisko
połowa (40%) kogoś innego z rodziny. Co trzeci nastolatek (35%) szukałby wsparcia u kolegi
lub koleżanki. Ze swoimi problemami do nauczycieli lub wychowawców zwróciłby się zaledwie
co dziesiąty uczeń (9%), niewielu szukałoby pomocy u pedagoga lub psychologa szkolnego
(12%), również niewielkim zaufaniem w tym względzie cieszą się katechceci lub księża (5%).
2/2