Wystąpienie pokontrone wydane po przeprowadzeniu kontroli

Warszawa, 30 grudnia 2015 r.
WOJEWODA MAZOWIECKI
WPS-O.431.25.2015
Pani
Iwona Brzezińska
Dyrektor
Placówki Pieczy Zastępczej „Korczakówka”
w Ostrołęce
ul. Poznańska 34/36, 07-410 Ostrołęka
WYSTĄPIENIE POKONTROLNE
Na podstawie art. 197b w związku z art. 186 pkt 3 ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r.
o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (Dz. U. z 2015 r. poz. 332, z późn. zm.) zespół
inspektorów Wydziału Polityki Społecznej Oddział w Delegaturze – Placówce Zamiejscowej
w Ostrołęce Mazowieckiego Urzędu Wojewódzkiego w Warszawie: Małgorzata Brzozowa-Tyszka
– starszy inspektor wojewódzki i Mirosław Czaplicki – inspektor wojewódzki, przeprowadzili
w dniach 19, 20, 22, 23 i 26-30 października 2015 r. kontrolę kompleksową w Placówce Pieczy
Zastępczej „Korczakówka” w Ostrołęce.
Zakres kontroli obejmował przestrzeganie standardów opieki i wychowania w placówce
opiekuńczo-wychowawczej oraz działań placówki na rzecz powrotu dziecka do rodziny
biologicznej, utrzymania z nią kontaktów, zaspokajania potrzeb dziecka i respektowania jego praw,
przestrzegania przepisów określających zasady działania placówki opiekuńczo-wychowawczej, jak
również zgodności zatrudnienia pracowników z kwalifikacjami określonymi w ustawie z dnia
9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej w okresie od 1 stycznia 2014 r.
do dnia kontroli, tj. do 19 października 2015 r.
Wyniki kontroli zostały przedstawione w arkuszach kontroli, podpisanych przez Panią
Dyrektor w dniu 30 października 2015 r. Na podstawie art. 197d wyżej wymienionej ustawy oraz na
podstawie rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 21 sierpnia 2015 r.
w sprawie przeprowadzenia kontroli przez wojewodę oraz wzoru legitymacji uprawniającej do
przeprowadzania kontroli (Dz. U. z 2015 r. poz. 1477) przekazuję niniejsze wystąpienie
pokontrolne.
Placówka Pieczy Zastępczej „Korczakówka” w Ostrołęce działa na podstawie statutu
nadanego uchwałą Nr 661/LXVI/2014 Rady Miasta Ostrołęki z dnia 30 października 2014 r.
Zgodnie z § 3 i 4 statutu jest to placówka opiekuńczo-wychowawcza typu socjalizacyjnego
z miejscami interwencyjnymi. Stosownie do § 7 statutu szczegółową organizację Placówki określa
Regulamin Organizacyjny wprowadzony zarządzeniem Nr 3/2015 r. dyrektora Placówki z dnia
16 kwietnia 2015 r.
Zgodnie z ustaleniami § 6 ust. 1 statutu Placówką kieruje i reprezentuje ją na zewnątrz
dyrektor. Dyrektorem Placówki od 12 maja 2006 r. jest p. Iwona Brzezińska. Stosownie do § 3
ust. 6 Regulaminu Organizacyjnego Placówki w przypadku nieobecności dyrektora zastępuje go
główny księgowy, a w sprawach opiekuńczo-wychowawczych inny imiennie wskazany pracownik
– zgodnie z upoważnieniem.
Placówka, zgodnie z § 1 ust. 3 Regulaminu Organizacyjnego, przeznaczona jest dla 30
wychowanków (25 miejsc socjalizacyjnych i 5 miejsc interwencyjnych). W Placówce na dzień
kontroli umieszczonych było 34 wychowanków (17 chłopców i 17 dziewcząt), z tego
3 dziewczynki przebywały w MOW, a 1 chłopiec długotrwale w szpitalu. Najmłodsze
z umieszczonych dzieci miało 6, a najstarsze 18 lat. Wychowankowie Placówki podzieleni byli na
3 grupy wychowawcze: w I grupie było 8 dziewczynek, w II grupie było 9 dziewczynek
i 7 chłopców, a w III grupie 10 chłopców.
Na podstawie zezwolenia wojewody mazowieckiego (decyzja Nr 1896/2015 z dnia 28 lipca
2015 r.), o którym mowa w art. 95 ust. 3a ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny
i systemie pieczy zastępczej, do Placówki ponad limit przyjętych było czworo wychowanków (D.D.
17 lat, N.D. 15 lat, A.D. 13 lat i J.Sz. 6 lat). Ponadto od 1 sierpnia 2015 r. w Placówce przebywała
czwórka rodzeństwa (A.Ś. 13 lat, E.M. 9 lat, K.K. 8 lat i J.K. 6 lat), chociaż wojewoda decyzją
Nr 2178/2015 z dnia 26 sierpnia 2015 r. nie zezwolił na ich umieszczenie w PPZ „Korczakówka”.
Podczas kontroli dyrektor Placówki wyjaśniła, że dzieci zostały przyjęte do Placówki, ponieważ
pomimo podjętych działań nie znaleziono dla nich miejsca w rodzinnej pieczy zastępczej lub innej
placówce opiekuńczo-wychowawczej. Wzięła też pod uwagę opinie kierownika i asystenta rodziny
Zespołu Placówek Wsparcia Dziennego w Ostrołęce oraz zastępcy dyrektora Miejskiego Ośrodka
Pomocy Rodzinie w Ostrołęce, którzy podkreślali, że dzieci łączy silna więź emocjonalna z matką,
a jej niepełnosprawność intelektualna nie pozwoliłaby na stały kontakt z dziećmi, gdyby były
2
umieszczone w placówce daleko od miejsca zamieszkania matki, gdyż nie byłaby w stanie odbywać
samodzielnie długich podróży.
Status prawny dzieci przebywających w PPZ „Korczakówka” był następujący: rodzice 11
wychowanków pozbawieni byli władzy rodzicielskiej, 12 mieli ograniczoną władzę rodzicielską,
w 2 przypadkach matka dzieci była pozbawiona władzy rodzicielskiej a ojciec nieznany,
w 3 przypadkach matka dziecka pozbawiona była władzy rodzicielskiej a ojciec miał zawieszoną
władzę rodzicielską. Dwoje wychowanków przebywających w Placówce było pełnoletnich.
W sprawie władzy rodzicielskiej rodziców 4 wychowanków toczyło się postępowanie w sądzie.
W dniu 10 września 2015 r. w PPZ przeprowadzona była kontrola sanitarna przez
Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego w Warszawie, w wyniku której zobowiązano
Placówkę do usunięcia do dnia 31 grudnia 2015 r. stwierdzonych podczas kontroli uchybień natury
technicznej.
1. Standard świadczonych usług
Dzieci przebywające w PPZ „Korczakówka” w Ostrołęce miały zapewniony standard usług
zgodnie z przepisami § 18 ust. 1 i 3 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia
22 grudnia 2011 r. w sprawie instytucjonalnej pieczy zastępczej (Dz. U. Nr 292, poz. 1720).
Pokoje mieszkalne w Placówce posiadały powierzchnię od 13,94 m 2 do 25,74 m2, były
właściwie oświetlone, wyposażone w tapczany, szafy, komody, szafki nocne, biurka, krzesła, półki
wiszące i ławy lub stoliki. W pokojach mieszkało od 1 do 4 wychowanków. Na każdym z trzech
bloków mieszkalnych znajdowała się łazienka wyposażona w 3 kabiny prysznicowe, 3 kabiny wc,
umywalki, pralkę oraz miejsce do suszenia rzeczy osobistych. Ponadto na każdym bloku było
pomieszczenie przeznaczone do cichej nauki oraz świetlica z telewizorem, kanapą i fotelami.
Aneksy kuchenne wyposażone były w stoły z krzesłami, kuchenki gazowe, lodówki, czajniki
bezprzewodowe, kuchenki mikrofalowe, zmywarki oraz inny sprzęt AGD i artykuły gospodarstwa
domowego.
Wychowankowie otrzymywali w ciągu dnia 4 zbilansowane posiłki dostosowane do ich
potrzeb rozwojowych. Śniadanie i dwudaniowy obiad otrzymywali na stołówce, natomiast
samodzielnie przygotowywali drugie śniadanie z produktów przechowywanych w aneksach
kuchennych oraz kolację: grupa wychowawcza I i III z półproduktów pobranych z kuchni głównej,
a grupa II z produktów, zakupionych przez wychowanków w ramach przydzielonych im na ten cel
środków finansowych. Młodsi wychowankowie Placówki otrzymywali dodatkowo podwieczorek.
Ponadto wszyscy wychowankowie mieli stały dostęp do produktów żywnościowych oraz zimnych
3
i ciepłych napojów przechowywanych w aneksach kuchennych. Żadne z dzieci przebywających
podczas kontroli w Placówce nie miało ustalonej specjalnej diety żywieniowej.
Wszyscy wychowankowie Placówki byli pod stałą opieką jednego lekarza rodzinnego.
Ponadto zgodnie z indywidualnymi potrzebami korzystali z pomocy poradni specjalistycznych:
zdrowia psychicznego (6 wychowanków), neurologicznej (6), dermatologicznej (3), alergologicznej
(1), okulistycznej (3), kardiologicznej (1), wad postawy (2), ginekologicznej (3), nefrologicznej (2),
urologicznej (1), laryngologicznej (4), stomatologicznej (14) i ortodontycznej (1). Zgodnie ze
wskazaniami lekarza i indywidualnymi potrzebami dzieci Placówka zapewniała wychowankom
wyroby medyczne, takie jak: okulary, wkładki ortopedyczne, kliny międzypalcowe na halluksy,
aparaty ortodontyczne oraz medyczne środki higieniczne: podkłady higieniczne, pampersy, wkładki
higieniczne, wkładki laktacyjne. W każdej grupie wychowawczej znajdowała się apteczka ze
środkami opatrunkowymi oraz zabezpieczona szafka z lekami doraźnymi, np. leki przeciwbólowe,
przeciwgorączkowe, krople żołądkowe. Za stan leków i środków, bieżące ich uzupełnianie,
sprawdzanie zasadności ich podawania odpowiedzialna była pielęgniarka. Leki przepisane
wychowankom przez lekarza podawała pielęgniarka, w godzinach swojej pracy, a w godzinach
popołudniowych
wychowawca.
Dawkowanie
leków
było
rozpisywane
w
dokumentacji
prowadzonej przez pielęgniarkę.
Na bieżąco zabezpieczane były potrzeby wychowanków w zakresie wyposażenia w odzież,
obuwie, bieliznę i inne przedmioty osobistego użytku. Ich zakup był wpisywany do tzw. imiennej
karty odzieżowej i kwitowany własnoręcznym podpisem dziecka. Odzież przechowywana była
przez wychowanków w szafach i szafkach w pokojach mieszkalnych. Ponadto na każdym bloku
mieszkalnym znajdowała się duża szafa na obuwie. Każde dziecko posiadało zestaw do higieny
osobistej (ręczniki, szampon, mydło, pasta i szczoteczka do zębów, grzebień, gąbka), który był
wymieniany lub uzupełniany na bieżąco. Akcesoria higieniczne i kosmetyki przechowywane były
w szafkach wychowanków w pokojach. Dzieci posiadały zabawki odpowiednie do wieku: lalki,
maskotki, samochodziki, gry planszowe, edukacyjne, puzzle, książki i piłki. Każdy wychowanek
przebywający na stałe w placówce miał rower, ufundowany w październiku 2014 r. przez firmę
Energa Spółka Akcyjna w Gdańsku w ramach akcji ,,Pomoc mierzona kilometrami”. Na
wyposażeniu każdej grupy wychowawczej był telewizor i komputer. Dwoje dzieci posiadało własne
laptopy.
Wszystkie dzieci miały zapewniony dostęp do nauki. Naukę pobierały w dostosowanych do
ich indywidualnych potrzeb szkołach na terenie Ostrołęki (4 dzieci w Szkole Podstawowej Nr 5,
5 dzieci w Szkole Podstawowej Nr 6, 1 dziecko w klasie integracyjnej Szkoły Podstawowej Nr 10,
3 wychowanków w Gimnazjum Nr 1, 5 w Gimnazjum Nr 2, 1 dziecko w Gimnazjum Mistrzostwa
4
Sportowego przy ZSZ Nr 2, 2 wychowanków w ZSZ Nr 1, 3 w ZSZ Nr 2, 2 w ZSZ Nr 4,
1 wychowanek w II Społecznym Liceum im. Toniego Halika) oraz w miejscowościach, gdzie
aktualnie przebywały, tj. w MOW (3 dzieci), szpitalu psychiatrycznym (1 dziecko) i urlopowane
pod opieką rodzica (1 dziecko). Ponadto 1 dziecko miało nauczanie początkowe, a 1 uczęszczało do
klasy „0” w Przedszkolu Nr 9 w Ostrołęce. Wszyscy wychowankowie na początku roku szkolnego
zostali wyposażeni w podręczniki, pomoce i przybory szkolne, które uzupełniane były w miarę
potrzeby w trakcie trwania roku szkolnego. Zakupu podręczników dokonywał wychowawca
kierujący procesem wychowawczym dziecka, a starsi wychowankowie samodzielnie.
Przy codziennym bieżącym odrabianiu zadań domowych każdy wychowanek mógł liczyć na
pomoc wychowawcy, ewentualnie stażystki lub praktykantki. Z powodu dużych zaniedbań
edukacyjnych wychowankowie korzystali w szkołach, do których uczęszczali z zajęć
wyrównawczych z języka polskiego, matematyki (po 7 dzieci) i języka angielskiego (5 dzieci).
W uzupełnianiu zaległości szkolnych wychowankom pomagali również wychowawcy oraz
pedagog.
Poza
tym
dzieci
korzystały
także
z
zajęć
korekcyjno-kompensacyjnych
(2 wychowanków), z terapii pedagogicznej (4 osoby), z pomocy psychologa (2 osoby),
z rehabilitacji neurologicznej (1 dziecko) i z terapii logopedycznej (4 wychowanków).
Wychowankowie Placówki zgodnie ze swoimi zainteresowaniami uczestniczyli także
w zajęciach pozalekcyjnych i rekreacyjno-sportowych. 8 chłopców trenowało piłkę nożną
w miejskich klubach sportowych (Akademia Piłki Nożnej, UKS Narew) i wyjeżdżało na zawody
sportowe, a 5 wychowanków uczęszczało na SKS. Dziewczęta okresowo uczęszczały do
Ostrołęckiego Centrum Kultury na zajęcia taneczne i plastyczne. Raz w tygodniu brały też udział
w zajęciach artystycznych na terenie placówki, ucząc się różnorodnych technik plastycznych.
Wychowankowie Placówki korzystali także z basenu miejskiego. Ponadto w placówce mieli dostęp
do ,,mini siłowni” wyposażonej w podstawowy sprzęt sportowy, taki jak: atlas, rowerek
stacjonarny, ławeczki gimnastyczne. Placówka organizowała wychowankom wycieczki rowerowe
po najbliższej okolicy oraz weekendowe wyjazdy ekologiczne połączone z łowieniem ryb (przy
współpracy PZW ,,Kiełbik”). Wychowankowie ,,Korczakówki” uczestniczyli w organizowanym co
roku w Łomży turnieju strzeleckim województwa podlaskiego placówek opiekuńczowychowawczych. Placówka zorganizowała także swoim wychowankom wyjazd do Warszawy,
Mikołajek, Garwolina, Płoszyc i Łysych. Dzieci uczestniczyły również w wycieczkach i biwakach
zorganizowanych przez szkoły, do których uczęszczały. W 2014 r. 3 wychowanków w okresie od 25
kwietnia do 2 maja przebywało we Włoszech i w Hiszpanii, a w 2015 r. 4 wychowanków
w Grecji. Wyjazdy te zostały zorganizowane dzięki współpracy z Fundacją ,,Pomóżmy Dzieciom”,
jako forma nagrody za wyniki w nauce i wzorowe zachowanie.
5
Wychowankowie dojeżdżający do szkół lub miejsc odbywania praktyk zawodowych na
terenie Ostrołęki mieli wykupione bilety miesięczne. Wychowankowie urlopowani do domów
rodzinnych w dniach wolnych od nauki otrzymywali bilety MZK lub pieniądze na zakup biletu na
trasie dalekobieżnej.
Każdy wychowanek Placówki w okresie objętym kontrolą otrzymywał co miesiąc kwotę
pieniężną do własnego dysponowania, tzw. ,,kieszonkowe”. Wysokość „kieszonkowego” była
zróżnicowana w zależności od wieku i etapu edukacyjnego, i wynosiła: dla dzieci uczęszczających
do przedszkola i szkół podstawowych – 35 zł, do gimnazjum – 40 zł, do szkół ponadgimnazjalnych
– 45 zł, dla studentów – 60 zł. Wymienione wyżej kwoty zostały ustalone przez dyrektora Placówki
zgodnie z wymogami § 18 ust. 1 pkt 8 rozporządzenia w sprawie instytucjonalnej pieczy zastępczej,
tj. w kwocie miesięcznej nie niższej niż 1% i nie wyższej niż 8% kwoty 1 000 zł, określonej
w art. 80 ust. 1 pkt 2 ustawy o wspieraniu rodziny i pieczy zastępczej. Ponadto wychowankowie
otrzymywali dodatkowe „kieszonkowe” gdy wyjeżdżali na wycieczki szkolne, kolonie, obozy
sportowe lub zawody sportowe. Wychowawcy odpowiedzialni za ,,kieszonkowe” prowadzili
stosowną dokumentację, a wychowankowie odbiór kieszonkowego potwierdzali własnoręcznym
podpisem. Poza tym każda grupa wychowawcza otrzymywała tzw. ,,dodatkowe kieszonkowe’’
w wysokości miesięcznej od 30 do 50 zł i wspólnie z wychowawcą ustalała na jaki cel będzie ono
przeznaczone.
Opiekę w godzinach nocnych nad wychowankami Placówki, zgodnie z losowo wybranymi
przez kontrolujących miesięcznymi grafikami pracy wychowawców i zespołu wsparcia
specjalistycznego (marzec, kwiecień i maj 2014 r. oraz maj, czerwiec i wrzesień 2015 r.),
sprawowały zwykle 2 osoby, sporadycznie 1 osoba. Byli to wychowawcy, a w 2014 r. także
pedagog, psycholog lub terapeuta. Jednak, gdy na dyżurze była 1 osoba z zespołu opiekuńczowychowawczego lub wsparcia specjalistycznego, to zawsze z nią dyżurował pracownik obsługi.
Zasady sprawowania opieki nocnej w Placówce reguluje zarządzenie nr 5 Dyrektora Placówki
z dnia 13 lutego 2012 r. Zgodnie z zarządzeniem osoby sprawujące opiekę w godzinach nocnych są
obowiązane co najmniej trzykrotnie w ciągu nocy dokonać obchodu placówki wraz z sypialniami,
tj. o godzinie 2200, 100 i 500. Dokonanie każdego obchodu, także interwencyjnego, odnotowywane
było w zeszycie „Opieki Nocnej”. W zeszycie tym zapisane zostały również uwagi dotyczące
zaistniałych w nocy zdarzeń, np. zakłócenie ciszy nocnej, wezwanie pogotowia.
W związku z powyższym tę część zadania oceniono pozytywnie.
6
2. Sposób organizacji i dokumentowania pracy wychowawczej prowadzonej w placówce
Sposób organizacji i dokumentowania pracy wychowawczej sprawdzono na podstawie
losowo wybranej dokumentacji dotyczącej 16 wychowanków Placówki (10 chłopców
i 6 dziewczynek) w wieku od 6 do 18 lat. Spośród tych dzieci 1 legitymowało się orzeczeniem
o niepełnosprawności, 1 orzeczeniem o potrzebie kształcenia specjalnego, 2 orzeczeniem
o potrzebie indywidualnego nauczania, a 3 opinią poradni psychologiczno-pedagogicznej
o potrzebie zajęć korekcyjno-kompensacyjnych. Rodzice 3 dzieci pozbawieni byli władzy
rodzicielskiej, 7 mieli ograniczoną władzę rodzicielską, matka 2 dzieci była pozbawiona władzy
rodzicielskiej, a ojciec był nieznany, natomiast matka 1 dziecka miała odebrane prawa rodzicielskie,
a ojciec zawieszone. W stosunku do rodziców 2 dzieci postępowanie było w toku.
Stosownie do § 14 ust. 1 rozporządzenia w sprawie instytucjonalnej pieczy zastępczej
w przypadku 14 wychowanków, w terminie od kilku dni do 3,5 miesiąca od przyjęcia dziecka do
Placówki, sporządzona została diagnoza psychofizyczna dziecka, w 12 przypadkach przez
psychologa i w 2 przypadkach przez pedagoga. Należy jednak zwrócić uwagę, że zgodnie
z rozporządzeniem diagnoza psychofizyczna dziecka powinna być sporządzona niezwłocznie po
przyjęciu dziecka do placówki opiekuńczo-wychowawczej. Sporządzenie jej w terminie kilku
miesięcy nie można uznać za sporządzone niezwłocznie. Stosownie do § 14 ust. 3 i 4 wyżej
wymienionego rozporządzenia diagnoza psychofizyczna dziecka uwzględniała mocne strony
dziecka, jego rozwój i potrzeby w zakresie opiekuńczym, rozwojowym, emocjonalnym,
społecznym, przyczyny kryzysu w rodzinie i jego wpływ na rozwój dziecka, relacje dziecka
z najbliższym otoczeniem oraz osobami ważnymi dla niego i zawierała wskazania do pracy
pedagogicznej, terapeutycznej, z rodziną, przygotowujące do ewentualnego umieszczenia
w rodzinie zastępczej i do usamodzielnienia. Natomiast diagnoza psychofizyczna 1 dziecka,
przyjętego do Placówki w grudniu 2008 r. została sporządzona w maju 2010 r. W przypadku innego
dziecka odstąpiono od sporządzania diagnozy, gdyż przed przyjęciem go w maju 2015 r. z rodziny
zastępczej do Placówki, był on wielokrotnie diagnozowany przez rodzinny ośrodek diagnostycznokonsultacyjny oraz psychologa – biegłego sądowego. Przepis § 14 ust. 1 rozporządzenia nie
przewiduje wyłączeń z obowiązku sporządzenia diagnozy psychofizycznej dziecka niezwłocznie po
jego przyjęciu do placówki, nawet jeśli było ono diagnozowane przed przyjęciem do placówki
opiekuńczo-wychowawczej.
Dla wszystkich wychowanków, których dokumentacja była poddana kontroli, wychowawcy
kierujący procesem wychowawczym dziecka opracowali plany pomocy dziecku. Były one
modyfikowane co pół roku, stosownie do wymogów określonych w § 15 ust. 5 pkt 1
7
rozporządzenia w sprawie instytucjonalnej pieczy zastępczej. Plany zawierały okres, na jaki były
opracowane, działania krótkoterminowe i długoterminowe, obszary pracy z dzieckiem (potrzeby
w sferze: opiekuńczo-rozwojowej, relacji społecznych, emocjonalnej, w tym więzi z rodziną,
funkcjonowania
szkolnego,
praktycznych
umiejętności
życiowych),
stan
w
momencie
opracowywania planu, cele i sposób ich osiągnięcia, termin realizacji działań, osoby
współodpowiedzialne oraz wnioski do dalszej pracy wypracowane na spotkaniu zespołu ds.
okresowej oceny sytuacji dziecka. Uwzględniały wszystkie niezbędne elementy wskazane w § 15
ust. 3 i ust. 4 pkt 3 rozporządzenia. Były podpisane przez wychowawcę, dyrektora Placówki
i wychowanka. Należy zatem uznać, że wychowankowie byli zapoznani z opracowanym planem
pomocy, niemniej jednak nie można jednoznacznie stwierdzić, że przy jego opracowywaniu
uwzględniono lub z uzasadnionych przyczyn nie uwzględniono ich zdania. Zgodnie z § 15 ust. 2
rozporządzenia opracowując plan pomocy dziecku, stosownie do okoliczności, rozwoju
psychicznego i fizycznego, stanu zdrowia i stopnia dojrzałości dziecka, uwzględnia się zdanie
dziecka. Ponadto z planów nie wynikało, czy były one opracowane we współpracy z asystentem
rodziny, czy też rodzina dziecka nie była objęta pomocą asystenta rodziny, pomimo że do
współpracy z asystentem rodziny obliguje wychowawcę § 15 ust. 1 rozporządzenia.
Dla każdego dziecka Placówka prowadziła Kartę Pobytu Dziecka w Placówce, zgodnie
z wymogami § 17 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia. Zawierała ona krótkie, zwięzłe informacje
z następujących obszarów: opis relacji dziecka z rodzicami i innymi osobami bliskimi dziecku, opis
funkcjonowania dziecka w placówce i poza nią z uwzględnieniem samowolnego opuszczania
placówki, informacje o przebiegu kontaktów placówki ze szkołą dziecka oraz jego nauki szkolnej,
opis rozwoju dziecka z uwzględnieniem stanu emocjonalnego i samodzielności, informacja o stanie
zdrowia dziecka, w tym: stan zdrowia psychicznego i fizycznego, leki podawane dziecku, pobyty
w szpitalu, informacje o szczególnych potrzebach dziecka i znaczących dla niego wydarzeniach,
opis współpracy placówki z instytucjami i organizacjami działającymi na rzecz dziecka i rodziny,
w tym z asystentem rodziny. Karty pobytu były aktualizowane stosownie do przepisów § 17 ust. 4
rozporządzenia, tj. w przypadku 4 wychowanków, których dokumentacja była poddana kontroli co
2 tygodnie, a w pozostałych co miesiąc.
W dokumentacji dzieci, które korzystały z zajęć prowadzonych przez pedagoga lub
terapeutę znajdowały się karty udziału w zajęciach prowadzonych przez pedagoga
(u
3
wychowanków),
karty
udziału
w
zajęciach
prowadzonych
przez
terapeutę
(u 10 wychowanków), lub karty udziału w zajęciach prowadzonych wspólnie przez pedagoga
i terapeutę (u 3 wychowanków). Karty te zawierały imię i nazwisko dziecka, wskazania do pracy
oraz datę i przebieg zajęć.
8
W dokumentacji prowadzonej przez pedagoga i psychologów były arkusze badań
i obserwacji psychologicznych oraz pedagogicznych dzieci, za wyjątkiem pełnoletniego
wychowanka oraz wychowanka przebywającego długoterminowo w szpitalu.
W Placówce prowadzona była ewidencja dzieci w Księdze ewidencji wychowanków,
założonej we wrześniu 1967 roku. Zawierała ona następujące pozycje: l.p., nazwisko, imię oraz datę
i miejsce urodzenia wychowanka, nazwisko, imiona oraz adres rodziców, jeżeli nie żyją data ich
śmierci, nazwiska i imiona oraz adresy osób zobowiązanych do alimentacji, nazwisko i imiona oraz
adres opiekuna prawnego, nazwa organu administracji szkolnej oraz data i numer skierowania
dziecka do domu dziecka, w przypadku postanowienia sądu również nazwa, data i numer
postanowienia sądu opiekuńczego, dotychczasowe miejsce stałego zamieszkania (zameldowania)
dziecka, jeżeli dziecko nie ma stałego zameldowania (zamieszkania), skąd przybyło do domu
dziecka, data przyjęcia dziecka do domu dziecka, warunki pobytu wychowanka w domu dziecka,
forma świadczeń, okres świadczeń i wysokość odpłatności, nazwa organu administracji szkolnej,
data i numer decyzji o skreśleniu wychowanka z ewidencji, w przypadku postanowienia sądowego
również nazwa, data i numer postanowienia sądu opiekuńczego, data skreślenia wychowanka
z ewidencji domu dziecka, nazwa i adresy: placówki opiekuńczo-wychowawczej, do której został
przeniesiony, rodziców (opiekunów), którym wychowanek został przekazany, zakładu pracy,
w którym wychowanek został zatrudniony. Zgodnie z § 17 ust. 5 rozporządzenia w sprawie
instytucjonalnej pieczy zastępczej w placówce opiekuńczo-wychowawczej prowadzi się ewidencję
dzieci, która zawiera następujące informacje: imię i nazwisko dziecka, datę i miejsce urodzenia
dziecka, adres ostatniego miejsca zamieszkania dziecka, aktualny adres zamieszkania rodziców
dziecka lub jego opiekunów prawnych.
Placówka prowadzi także ewidencję wychowanków w formie elektronicznej, która zawiera
wszystkie dane wskazane w rozporządzeniu.
W związku z powyższym tę część zadania oceniono pozytywnie z uchybieniami.
3. Praca na rzecz powrotu dziecka do rodziny lub regulacji jego sytuacji prawnej
Placówka w przypadku każdego dziecka podejmowała działania zmierzające do powrotu
dziecka do rodziny biologicznej. Działania te były realizowane przede wszystkim w ramach
opracowanych planów pomocy. Wychowawca kierujący indywidualnym procesem wychowawczym
dziecka
utrzymywał,
jeśli
było
to
tylko
możliwe,
stały
i
systematyczny
kontakt
z rodziną lub osobami bliskimi dziecku, na bieżąco informował ich o wszystkich sprawach
9
dotyczących dziecka, aby mogli współuczestniczyć w podejmowaniu decyzji. Motywował rodzinę
do angażowania się w codzienne życie dziecka, np. do udziału rodzica w zebraniach szkolnych,
kontaktu z wychowawcą klasy, wizyt u lekarza, wspólnych zakupów z dzieckiem, udziału
w uroczystościach szkolnych i tych odbywających się w Placówce, do wspólnego spędzania
wolnego czasu. Mobilizował rodziców do systematycznego odwiedzania dziecka w placówce oraz
do jak najczęstszego urlopowania do domu rodzinnego i przejmowania odpowiedzialności za
dziecko. Zasady, terminy i częstotliwość kontaktów uzależnione były oczywiście od indywidualnej
sytuacji dziecka i rodziny.
Podczas indywidualnych kontaktów z rodzicami wychowawca przekazywał uwagi
i informacje dotyczące prawidłowych postaw rodzicielskich, kompetencji wychowawczych
i opiekuńczych, prawidłowego rozwiązywania konfliktów, radzenia sobie w sytuacjach trudnych. W
miarę możliwości motywował rodziców do poszukiwania pracy, a w przypadku osób
z problemem alkoholowym lub dotkniętych chorobą psychiczną do utrzymywania abstynencji lub
podjęcia leczenia i terapii.
W placówce terapeuta i pedagog prowadzi grupę wsparcia dla rodziców. Spotkania grupy
odbywają się raz w miesiącu. Tematyka poruszana na spotkaniach dostosowywana jest do
bieżących potrzeb uczestników.
Rodzice wychowanków mogą także skorzystać z pomocy i wsparcia pedagoga, terapeuty lub
psychologa w ramach indywidualnych kontaktów.
W celu umożliwienia wychowankom częstego kontaktu z rodzicami uruchomiony został na
holu automat telefoniczny, funkcjonujący od kilku lat w ramach akcji operatora „Orange” pn.
,,Telefon do mamy.” Ponadto dzieci mają do dyspozycji telefon w sekretariacie Placówki oraz
własne telefony komórkowe.
Natomiast w sytuacjach, gdy powrót dziecka do rodziny jest niemożliwy Placówka
występuje do sądu z wnioskiem o uregulowanie sytuacji prawnej wychowanka, a następnie zgłasza
go do ośrodka adopcyjnego w celu rozpoczęcia poszukiwania rodziny, która mogłaby dziecko
przysposobić.
Placówka w swoich działaniach na rzecz powrotu dziecka do rodziny współpracowała
z organizatorem rodzinnej pieczy zastępczej oraz asystentem rodziny. W latach 2014-2015
wsparciem asystenta rodziny objętych było 5 rodzin biologicznych wychowanków Placówki,
jednak 4 z nich zrezygnowały z pomocy. Współpraca dotyczyła przede wszystkim weryfikacji
aktualnej sytuacji rodzin, motywowania rodziców do podejmowania działań w kierunku powrotu
dziecka do domu, podtrzymywania więzi i relacji rodzinnych, w tym organizowania spotkań
rodzeństwa znajdującego się w pieczy rodzinnej i instytucjonalnej, spotkań z rodzicami
10
biologicznymi, przekazywania informacji o wolnych miejscach w rodzinnych formach pieczy
zastępczej i możliwościach przeniesienia tam młodszych wychowanków Placówki.
Zgodnie z art. 100 ust. 4a ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej dyrektor
placówki opiekuńczo-wychowawczej w terminie 18 miesięcy od dnia umieszczenia dziecka
w pieczy zastępczej składa do właściwego sądu wniosek wraz z uzasadnieniem o wszczęcie
z urzędu postępowania o wydanie zarządzeń wobec dziecka celem zbadania zaistnienia warunków
umożliwiających jego powrót do rodziny albo umieszczenia go w rodzinie przysposabiającej.
Obowiązek ten dotyczy dzieci, które zostały umieszczone w pieczy zastępczej po 19 września
2014 r. W przypadku dzieci umieszczonych w pieczy zastępczej przed wskazanym dniem dyrektor
placówki opiekuńczo-wychowawczej może złożyć wniosek, o których mowa w art. 100 ust. 4a
ustawy.
Dyrektor kontrolowanej placówki nie składał do sądu takich wniosków, gdyż nie upłynął
jeszcze 18-to miesięczny termin.
W związku z powyższym tę część zadania oceniono pozytywnie.
4. Zasadność dalszego pobytu dziecka w placówce
Zgodnie z art. 135 i 138 ust. 1 ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej nie
rzadziej niż co pół roku zespół do spraw okresowej oceny sytuacji dziecka oceniał sytuację
umieszczonego w Placówce dziecka. W okresie objętym kontrolą odbyło się 19 spotkań zespołu,
w tym 12 w 2014 roku i 7 w 2015 r. Zwołanie 7 spotkań wynikało z potrzeby dokonania ustaleń
związanych z nowo przyjętymi wychowankami.
Ocena okresowa sytuacji dziecka zawierała ustalenia dotyczące aktualnej sytuacji rodzinnej
dziecka, analizy stosowanych metod pracy z dzieckiem i rodziną oraz modyfikację planu pomocy
dziecku w sferze: opiekuńczo-rozwojowej, relacji społecznych, emocjonalnej, w tym więzi
rodzinnych, praktycznych umiejętności życiowych i funkcjonowania w szkole, monitorowania
procedur adopcyjnych (jeśli dotyczyło to danego dziecka), oceny stanu zdrowia wychowanka i jego
aktualnych potrzeb, oceny możliwości powrotu dziecka do rodziny lub umieszczenia go
w rodzinnej pieczy zastępczej, potrzeb umieszczenia wychowanka w placówce działającej na
podstawie przepisów ustawy o systemie oświaty, działalności leczniczej lub pomocy społecznej.
Okresowa ocena spełniała zatem przesłanki wskazane w art. 136 ustawy o wspieraniu rodziny
i systemie pieczy zastępczej.
11
Ponadto okresowa ocena sytuacji dziecka zawierała opinię zespołu dotyczącą zasadności
dalszego pobytu wychowanka w Placówce. Stanowiła ona podstawę przesyłanego do sądu
pisemnego wniosku dotyczącego dalszego pobytu wychowanka w Placówce, zgodnie z art. 138
ust. 2 wymienionej wyżej ustawy.
Stosownie do obowiązków wynikających z art. 139a ustawy w okresie objętym kontrolą
zespół do spraw okresowej oceny sytuacji dziecka sporządził opinię o zasadności przysposobienia
dziecka i o możliwości nieumieszczenia wspólnie rodzeństwa w rodzinie przysposabiającej
z powodu nieznalezienia kandydata do przysposobienia rodzeństwa, opinię o zasadności wspólnego
umieszczenia rodzeństwa w rodzinie przysposabiającej oraz opinie dotyczące kontaktów dzieci
z rodziną biologiczną i wpływie tych kontaktów na dzieci. Do ośrodka adopcyjnego przekazane
zostały dokumenty i informacje o przebiegu pobytu dziecka w pieczy zastępczej, zgodnie
z art. 139a pkt 6 ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej.
Składy zespołów, które w 2014 i 2015 roku dokonywały okresowej oceny sytuacji dziecka,
były zgodne z art. 137 ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej. Ich członkami
byli: dyrektor Placówki, pedagog, psycholog, terapeuta, wychowawca kierujący indywidualnym
procesem wychowawczym dziecka, pracownik socjalny, pracownik socjalny PCPR w Ostrołęce,
przedstawiciel Wojewódzkiego Ośrodka Adopcyjnego Oddziału Zamiejscowego w Ostrołęce
(kierownik lub pedagog), przedstawiciel Zespołu Placówek Wsparcia Dziennego w Ostrołęce
(kierownik lub asystent), przedstawiciel Organizatora Rodzinnej Pieczy Zastępczej w Ostrołęce
(kierownik lub koordynator), pielęgniarka Placówki (gdy zachodziła taka potrzeba) oraz
sporadycznie w posiedzeniach zespołu uczestniczyli rodzice i dziadkowie wychowanków
(03.03.2015 r., 05.03.2015 r. i 07.08.2015 r.). Rodzice wychowanków, pomimo ich zapraszania
i zachęcania, nie byli zainteresowani uczestnictwem w posiedzeniach zespołów.
Dyrektor Placówki poinformowała, że zespół do spraw okresowej oceny sytuacji dziecka
przestrzegał realizacji zapisów art. 4a ustawy. Z dziećmi były omawiane wszystkie sprawy bez
względu na to, czego dotyczyły, np. wniosku o zmianę środka wychowawczego, wystąpienia do
sądu o uregulowanie sytuacji prawnej, zgłoszenia do adopcji, wyboru szkoły średniej. O wszystkich
działaniach podejmowanych w stosunku do dziecka było ono informowane, w zależności od
sytuacji, przez wychowawcę, terapeutę, pedagoga lub dyrektora. Na okresowych ocenach sytuacji
dziecka znajdowały się podpisy wychowanków, jednak sam podpis nie potwierdza wysłuchania
dziecka oraz nie stanowi informacji czy uwzględniono czy też nie uwzględniono jego zdania.
Zgodnie z art. 4a ustawy podmioty realizujące zadania wynikające z niniejszej ustawy,
w szczególności dokonując oceny sytuacji dziecka umieszczonego w pieczy zastępczej oraz
12
kwalifikując dziecko do przysposobienia, są obowiązane do wysłuchania dziecka, jeżeli jego wiek
i stopień dojrzałości na to pozwalają, oraz stosownie do okoliczności uwzględniają jego zdanie.
W związku z powyższym tę część zadania oceniono pozytywnie.
5. Zakres i jakość działań zmierzających do usamodzielnienia wychowanków
Przygotowywanie wychowanka do usamodzielnienia rozpoczyna się od dnia przyjęcia do
Placówki. Celem nabycia przez niego umiejętności przydatnych w życiu codziennym jest on
wdrażany w zakres prac porządkowych, drobnych napraw sprzętu i mebli, szycia, prania,
gotowania, gospodarowania pieniędzmi, załatwiania spraw urzędowych, robienia zakupów.
Przekazywana jest mu wiedza na temat właściwych postaw obywatelskich, samorządności
i prawidłowych relacji międzyludzkich. Wszystkie te działania dostosowane są do wieku
i indywidualnych możliwości dzieci. Starsi wychowankowie uczestniczyli w projektach
systemowych ,,Lepszy start” realizowanych przez PCPR i MOPR. Projekty te służą nabywaniu
nowych umiejętności przydatnych w dorosłym życiu, np. obsługa wózków widłowych, kasy
fiskalnej, prawa jazdy oraz kompetencji społecznych. Pełnoletni wychowankowie, pozostający
w placówce w celu kontynuacji nauki, w miarę możliwości podejmowali różne prace dorywcze,
a zarobione pieniądze wpłacali na osobiste konta z przeznaczeniem na ,,czas po opuszczeniu
placówki”.
W okresie objętym kontrolą usamodzielnieniem objętych było 17 wychowanków. Osoby
usamodzielniane, zgodnie z art. 145 ust. 2 ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy
zastępczej, co najmniej rok przed osiągnięciem przez nie pełnoletności wskazały osoby do pełnienia
funkcji opiekuna ich usamodzielnienia i przedstawiały pisemną zgodę tej osoby. W 14 przypadkach
na opiekunów usamodzielnienia wskazani byli wychowawcy Placówki, a w 1 pracownik socjalny
MOPR w Ostrołęce. Osoby wyznaczone na opiekuna usamodzielnienia uzyskały akceptację
dyrektora PCPR w Ostrołęce lub dyrektora MOPR w Ostrołęce. Usamodzielnianie dwojga
wychowanków odbywało się w trakcie ich pobytu w MOW.
Stosownie do art. 145 ust. 4 ustawy osoby usamodzielniane wspólnie z opiekunami
usamodzielnienia opracowały indywidualne programy usamodzielnienia, w terminie co najmniej na
miesiąc przed osiągnięciem pełnoletności. Zostały one zatwierdzone przez dyrektora PCPR
w Ostrołęce lub dyrektora MOPR w Ostrołęce, tj. przez dyrektora powiatowego centrum pomocy
rodzinie powiatu właściwego do ponoszenia wydatków na finansowanie pomocy na kontynuowanie
nauki i usamodzielnienie.
13
Po opuszczeniu Placówki wychowankowie usamodzielnieni zostali wykreśleni z ewidencji
wychowanków Placówki.
W związku z powyższym tę część zadania oceniono pozytywnie.
6. Kwalifikacje pracowników merytorycznych zatrudnionych w placówce
W dniach kontroli w PPZ „Korczakówka” w Ostrołęce zatrudnionych było 22 pracowników
merytorycznych, tj.: dyrektor, zastępca dyrektora (przebywający na urlopie bezpłatnym na czas
pełnienia obowiązków kierownika Organizatora Rodzinnej Pieczy Zastępczej), 14 wychowawców
(zatrudnionych łącznie w wymiarze 12,5 etatu, z tego 1 osoba zatrudniona na całym etacie
przebywała na urlopie rodzicielskim), pedagog (½ etatu), terapeuta (½ etatu), 2 psychologów (1½
etatu), terapeuta zajęciowy (3/40 etatu) i pracownik socjalny (¼ etatu).
Kontrolujący
sprawdzili
kwalifikacje
wszystkich
pracowników
merytorycznych,
z wyłączeniem zastępcy dyrektora. Poza osobami zatrudnionymi na stanowisku psychologa
i pedagoga, pozostali pracownicy spełniają wymogi kwalifikacyjne określone w ustawie
o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej w art. 97 ust. 3 (dyrektor), art. 98 ust. 1 pkt 1
(wychowawcy), art. 98 ust. 1 pkt 4 (terapeuta i terapeuta zajęciowy), art. 98 ust. 1 pkt 6 (pracownik
socjalny). Osoby zatrudnione na stanowiskach psychologów, Pan D.Ł. i Pani P.K. nie spełniali
wymogów określonych w art. 98 ust. 1 pkt 3, tj. nie legitymowały się prawem wykonywania zawodu
psychologa w rozumieniu ustawy z dnia 8 czerwca 2001 r. o zawodzie psychologa i samorządzie
zawodowym psychologów (Dz. U. Nr 73, poz. 763 z późn. zm.). Zgodnie z art. 7 wymienionej ustawy
prawo wykonywania zawodu psychologa powstaje z chwilą dokonania wpisu na listę psychologów
Regionalnej Izby Psychologów. Jednak Pan D.Ł., zgodnie z art. 236 ust. 2 ustawy o wspieraniu
rodziny i systemie pieczy zastępczej, może być zatrudniony na stanowisku psychologa przez okres
6 lat od dnia wejścia w życie ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej, tj. do 31
grudnia 2017 r. gdyż jego zatrudnienie nastąpiło zgodnie z przepisami dotychczas obowiązującymi.
Pani P.K. została zatrudniona w Placówce w dniu 5 października 2015 r. na pół roku, po
zakończeniu stażu dla bezrobotnych. Do jej zatrudnienia dyrektor Placówki była zobligowana
umową z powiatowym urzędem pracy. Pani dyrektor poinformowała, że nie jest możliwe
przedłożenie przez pracownika zaświadczenia o wpisie na listę psychologów Regionalnej Izby
Psychologów, gdyż regionalne izby psychologów nie funkcjonują.
Ponadto Pani E.Z., zatrudniona na stanowisku pedagoga, nie posiada kwalifikacji określonych
w art. 98 ust. 1 pkt 2 ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej, tzn. nie posiada
14
tytułu zawodowego magistra na kierunku pedagogika albo pedagogika specjalna. Osoba ta posiada
wykształcenie wyższe magisterskie w zakresie profilaktyki społecznej i resocjalizacji, ukończony
kurs kwalifikacyjny z terapii pedagogicznej oraz studia podyplomowe z zakresu coachingu. Na
stanowisku pedagoga została zatrudniona w dniu 3 grudnia 2014 r. Na stanowisku tym była także
zatrudniona w Placówce od 1 lipca 2006 r. do 2 grudnia 2014 r. Uznać zatem należy, że została
zachowana ciągłość zatrudnienia osoby na tym stanowisku w Placówce.
W aktach osobowych wychowawców pani I.K. i pani O.S. brak było dokumentacji
potwierdzającej, że osoby te nie są i nie były pozbawione władzy rodzicielskiej oraz władza
rodzicielska nie jest im zawieszona ani ograniczona, wypełniają obowiązek alimentacyjny,
w przypadku gdy taki obowiązek w stosunku do nich wynika z tytułu egzekucyjnego, nie były
skazane prawomocnym wyrokiem za umyślne przestępstwo lub umyślne przestępstwo skarbowe.
Zgodnie z art. 98 ust. 3 pkt 1-3 ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej
w placówce opiekuńczo-wychowawczej z dziećmi może pracować osoba, która spełnia powyższe
kryteria. Jedna z tych osób przebywała na urlopie bezpłatnym do 31.12.2015 r., a druga na urlopie
rodzicielskim.
W związku z powyższym tę część zadania oceniono pozytywnie z uchybieniami.
6. Sposób realizacji praw dziecka
Prawa wychowanków Placówki Pieczy Zastępczej „Korczakówka” w Ostrołęce zostały
wymienione w § 25 Regulaminu Organizacyjnego tej placówki. Dyrektor Placówki poinformowała,
że dziecko przyjęte do placówki jest niezwłocznie zapoznawane, przez wychowawcę kierującego
jego procesem wychowawczym, o przysługujących mu prawach i ciążących na nim obowiązkach.
Jednak fakt ten nie jest pisemnie potwierdzany przez wychowanka. Prawa dziecka są też tematem
zebrań grupowych i rozmów indywidualnych wychowawcy, pedagoga, terapeuty i dyrekcji
z wychowankami.
Zarządzeniem Nr 9/2012 z dnia 5 czerwca 2012 r. dyrektor Placówki wprowadził procedurę
postępowania w przypadku łamania praw dziecka.
Wychowankom zostały udostępnione na tablicy ogłoszeń w korytarzu głównym numery
telefonów do Rzecznika Praw Dziecka, Miejskiego Ośrodka Pomocy Rodzinie w Ostrołęce,
Wydziału Polityki Społecznej Mazowieckiego Urzędu Wojewódzkiego Oddział w Delegaturze –
Placówce Zamiejscowej w Ostrołęce oraz Młodzieżowego Telefonu Zaufania. Poza tym
15
umieszczone są plakaty dotyczące: przemocy w rodzinie z numerem telefonu do Ośrodka
Interwencji Kryzysowej w Ostrołęce oraz przemocy seksualnej z adresem strony internetowej.
W celu poznania stanu wiedzy na temat podstawowych praw dziecka oraz oceny
respektowania tych praw kontrolujący w dniu 29 października 2015 r. przeprowadzili ankietę wśród
pracowników merytorycznych i wychowanków Placówki. Kwestionariusz ankiety dla każdej grupy
respondentów był opracowany odrębnie. Kwestionariusz ankiety wypełniło 11 pracowników
(9 kobiet i 2 mężczyzn) i 17 wychowanków (10 dziewczynek i 7 chłopców w wieku od 11 do 18
lat). Ankieta wykazała, że wychowankowie o organizacji placówki i zasadach w niej
obowiązujących są informowani przez wychowawcę i dyrektora zaraz po przybyciu do placówki.
Prawa i obowiązki wychowanków omawiane są także na spotkaniach grupowych. Znajomość
swoich praw potwierdziło 10 wychowanków Placówki, a 7 odpowiedziało, że ich nie zna.
W ankietach wskazali: prawo do widywania się z rodziną, wyrażania swojego zdania,
podejmowania decyzji, prawo do tego, aby być wysłuchanym, prawo do uczenia się, wyboru
szkoły, rozwijania własnych zainteresowań, uprawiania sportu. Natomiast tylko 6 wychowanków
potwierdziło znajomość instytucji, które mogłyby im pomóc, gdyby ich prawa nie były
przestrzegane. 16 osób potwierdziło dostęp do telefonów i adresów wyżej wymienionych instytucji.
Do stałych obowiązków dzieci w Placówce należała realizacja obowiązku szkolnego.
Wychowankowie mogli liczyć na pomoc pracowników Placówki przy odrabianiu zadań domowych
lub uzupełnianiu zaległości szkolnych. Wśród zakazów obowiązujących w Placówce ankietowani
wymieniali palenia papierosów, spożywania alkoholu, zażywania narkotyków, przeklinania,
uczestnictwa w bójkach. Wychowankowie potwierdzili fakt otrzymywania kieszonkowego
w każdym miesiącu w wysokości zróżnicowanej od wieku. Przyznane kieszonkowe mogą otrzymać
jednorazowo i wydać dowolnie na swoje potrzeby. Wychowankowie potwierdzili, że o sprawach,
które ich dotyczą, o planowanych badaniach lekarskich oraz ważnych decyzjach są informowani
przez wychowawców, dyrektora lub innych pracowników Placówki. Natomiast pracownicy
Placówki potwierdzili, że decyzje, które dotyczą spraw osobistych wychowanków są konsultowane
z dziećmi, a ich opinia ma wpływ na ostateczne rozstrzygnięcia w tych sprawach. W sytuacjach
problemowych wychowankowie mogą zwrócić się o pomoc do wychowawcy, dyrektora, pedagoga
lub innego pracownika Placówki. Wychowankowie mogą utrzymywać kontakt z rodziną, z którą
mogą spotykać się w Placówce, jak i poza nią. Na podstawie badania ankietowego potwierdzono
możliwość spotykania się wychowanków z kolegami/koleżankami w Placówce i poza Placówką, ale
wychowawcy muszą być o tym poinformowani. Wszyscy ankietowani wychowankowie
potwierdzili stosowanie kar w Placówce w postaci zakazu oglądania telewizji, korzystania
z komputera, zakazu wyjścia poza Placówkę, czy dodatkowego dyżuru. Karę według dzieci można
16
otrzymać za opuszczenie zajęć w szkole, złe zachowanie, za palenie papierosów. W Placówce
można otrzymać także nagrody w postaci dodatkowego kieszonkowego, wycieczki, telefonu
komórkowego czy tabletu. Nagroda przysługuje za dobre oceny, dobre zachowanie, frekwencję
w szkole, pomoc innym. Z ankiet wynika, że dzieci mogą zawsze przyrządzić sobie coś do jedzenia
w kuchence „na grupie”. Wychowankowie potwierdzili, że odzież kupują sobie sami lub kupują
wychowawcy, ale mogą sami wybrać.
W związku z powyższym tę część zadania oceniono pozytywnie.
Osobami odpowiedzialnymi za stwierdzone uchybienia są: Pani Iwona Brzezińska –
dyrektor PPZ „Korczakówka” w Ostrołęce oraz psycholog i wychowawcy zatrudnieni
w Placówce.
Na podstawie art. 197d ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie
pieczy zastępczej (Dz. U. z 2015 r. poz. 332 z późn. zm.) oraz na podstawie rozporządzenia
Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 21 sierpnia 2015 r. w sprawie przeprowadzenia kontroli
przez wojewodę oraz wzoru legitymacji uprawniającej do przeprowadzania kontroli (Dz. U.
z 2015 r. poz. 1477) i wobec stwierdzonych uchybień i nieprawidłowości zobowiązuję Panią
Dyrektor do:
1. Uzupełnienia akt osobowych pracowników: I.K. i O.S. o dokumentację potwierdzającą, że osoby
te nie są i nie były pozbawione władzy rodzicielskiej oraz władza rodzicielska nie jest im
zawieszona ani ograniczona, wypełniają obowiązek alimentacyjny, w przypadku gdy taki
obowiązek w stosunku do nich wynika z tytułu egzekucyjnego, nie były skazane prawomocnym
wyrokiem za umyślne przestępstwo lub umyślne przestępstwo skarbowe.
2. Sporządzania diagnozy psychofizycznej dziecka niezwłocznie po przyjęciu dziecka do Placówki,
zgodnie z § 14 ust. 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 22 grudnia
2011 r. w sprawie instytucjonalnej pieczy zastępczej.
3. Opracowywania planów pomocy dziecku we współpracy z asystentem rodziny, jeśli rodzina
biologiczna dziecka przebywającego w Placówce jest pod opieką asystenta i odnotowywania
tego faktu w dokumentacji, stosownie do § 15 ust. 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki
Społecznej z dnia 22 grudnia 2011 r. w sprawie instytucjonalnej pieczy zastępczej.
4. Dokumentowania faktu wysłuchania dzieci przy realizacji zadań wynikających z ustawy
o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej, w szczególności przy opracowywaniu planu
pomocy dziecku i dokonywaniu oceny sytuacji dziecka umieszczonego w Placówce, jeżeli ich
17
wiek i stopień dojrzałości na to pozwalają, stosownie do art. 4a ustawy, a w przypadku
zrezygnowania z wysłuchania dziecka podania przyczyny podjęcia takiej decyzji.
5. Podjęcia działań w zakresie informowania wychowanków o instytucjach służących ochronie
praw dziecka oraz potwierdzania przez wychowanków faktu zapoznania się z przysługującymi
im prawami i ciążącymi na nich obowiązkami.
Pouczenie
Zgodnie z art. 197d ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej kontrolowana
jednostka może, w terminie 7 dni od dnia otrzymania zaleceń pokontrolnych, zgłosić do nich
zastrzeżenia do Wojewody Mazowieckiego na adres: Mazowiecki Urząd Wojewódzki, Wydział
Polityki Społecznej, Plac Bankowy 3/5, 00-950 Warszawa.
W przypadku nieuwzględnienia przez Wojewodę Mazowieckiego zastrzeżeń oraz
w przypadku nie zgłoszenia zastrzeżeń do zaleceń, kontrolowana jednostka jest obowiązana
w terminie 30 dni powiadomić o sposobie realizacji zaleceń Wydział Polityki Społecznej
Mazowieckiego Urzędu Wojewódzkiego Oddział w Delegaturze – Placówce Zamiejscowej
w Ostrołęce, ul. Gorbatowa 15, 07-410 Ostrołęka, a w przypadku ich uwzględnienia należy mieć na
uwadze zmiany wynikające z powyższego faktu.
z up. WOJEWODY MAZOWIECKIEGO
Wiesława Kacperek-Biegańska
Dyrektor
Wydziału Polityki Społecznej
Do wiadomości:
1. Pan Janusz Józef Kotowski
Prezydent Miasta Ostrołęki
pl. Gen. J. Bema 3
07-410 Ostrołęka
2. a/a
18