DECYZJA Nr 36 / ŻG / 2012 Uzasadnienie

Łódzki Wojewódzki Inspektor
Inspekcji Handlowej z siedzibą w Łodzi
ul. Gdańska 38, 90 – 730 Łódź
Łódź, dnia 31.05.2012 r.
.....................................................
(oznaczenie organu Inspekcji Handlowej)
Nr akt: DSk.8361.48.2012
DECYZJA Nr 36 / ŻG / 2012
Na podstawie art. 40a ust. 1 pkt 4 i ust. 4 ustawy z dnia 21 grudnia 2000 r.
o jakości handlowej artykułów rolno – spożywczych (Dz. U. z 2005 r. Nr 187, poz. 1577
z późn. zm.) oraz art. 104 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania
administracyjnego (Dz. U. z 2000 r. nr 98, poz. 1071 z późn. zm.) po przeprowadzeniu
postępowania administracyjnego
Łódzki Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej z siedzibą w Łodzi
wymierza przedsiębiorcy:
Markowi Boryna
prowadzącemu działalność gospodarczą pod nazwą „Pizzeria Manhatan” Marek
Boryna w Skierniewicach, ul. Armii Krajowej 59 lok. 2
karę pieniężną w kwocie 2.000 zł (słownie: dwa tysiące złotych) z tytułu wprowadzenia
do obrotu handlowego dwóch rodzajów pizzy wartości łącznej 34,50 zł o nazwach
handlowych „Margarita” i „Alabama” nieodpowiadających jakości handlowej
zadeklarowanej w karcie menu z uwagi na zafałszowanie, w rozumieniu art. 3 pkt 10 ustawy
z dnia 21 grudnia 2000 r. o jakości handlowej artykułów rolno – spożywczych (Dz. U. z 2005
r. Nr 187, poz. 1577 z późn. zm.), polegające na podaniu niezgodnie z prawdą danych
w zakresie ich składu surowcowego.
Uzasadnienie
W dniach od 28 lutego do 05 marca 2012 r. na podstawie upoważnienia
Łódzkiego Wojewódzkiego Inspektora Inspekcji Handlowej numer DSk.8361.48.2012 z dnia
28.02.2012 r. inspektorzy Wojewódzkiego Inspektoratu Inspekcji Handlowej w Łodzi,
Delegatury w Skierniewicach przeprowadzili kontrolę w pizzerii, zlokalizowanej
w Skierniewicach przy ul. Armii Krajowej 59 lok. 2, należącej do przedsiębiorcy Marka
Boryny wykonującego działalność pod nazwą „Pizzeria Manhatan” Marek Boryna. Kontrolę
przeprowadzono na podstawie przepisów art. 3 ust. 1 - 3 rozporządzenia Parlamentu
Europejskiego i Rady (WE) Nr 882/2004 z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie kontroli
urzędowych przeprowadzanych w celu sprawdzenia zgodności z prawem paszowym i
żywnościowym oraz regułami dotyczącymi zdrowia zwierząt i dobrostanu zwierząt (Dz. U. L
165 z 30.4.2004 ze zm.), art. 17 ust. 3 ustawy z dnia 21 grudnia 2000 r. o jakości handlowej
artykułów rolno-spożywczych (Dz. U. z 2005 r. nr 187, poz. 1577, z późn. zm.), art. 3 ust. 1
1
pkt 1,2 i 6 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o Inspekcji Handlowej (Dz. U. z 2009 r. Nr 151,
poz. 1219 z późn. zm.) w obecności przedsiębiorcy Marka Boryny.
Inspektorzy występując w charakterze nabywców zakupili m.in. małą pizzę
„Margarita” w cenie 14,50 zł i małą pizzę „Alabama” w cenie 20,00 zł, które zostały
wyprodukowane na zamówienie w dniu 28 lutego 2012 r. w pizzerii, zlokalizowanej
w Skierniewicach przy ul. Armii Krajowej 59 lok. 2, należącej do przedsiębiorcy Marka
Boryny wykonującego działalność pod nazwą „Pizzeria Manhatan” Marek Boryna.
Zamówienie zostało złożone w oparciu o dane zawarte w kartach menu dostępnych w sali
konsumpcyjnej. Zgodnie z zawartą w nich deklaracją pizza „Margarita” winna być
sporządzona z dodatkiem sosu pomidorowego, sera i oregano, zaś pizza „Alabama”
z dodatkiem sosu pomidorowego, sera, szynki, sera feta i cebuli.
W toku dalszych czynności kontrolnych, biorąc pod uwagę art. 18 ust. 2
rozporządzenia (WE) nr 178/2002 Parlamentu Europejskiego i Rady ustanawiającego ogólne
zasady i wymagania prawa żywnościowego, powołującego Europejski Urząd ds.
Bezpieczeństwa Żywności i ustanawiającego procedury w zakresie bezpieczeństwa żywności
(Dz. U. L 31 z 01.02.2002 r. ze zm.) dokonano identyfikalności surowców wykorzystywanych
do produkcji przedmiotowych potraw.
Na podstawie przedłożonych faktur VAT ustalono, że kontrolowany przedsiębiorca dokonał
zakupu m.in.:
30,00 kg produktu „Smaczna pizza wiórki” (faktura nr F/002509/12/WA z dnia
27.02.2012 r., wystawiona przez „SERIUSZ” Sp. z o.o., ul. Litewska 10, 39-400
Tarnobrzeg, Oddział w Warszawie, ul. Grochowska 301/305),
1 szt. sera sałatkowego (faktura nr 674/2012/91 z dnia 28.02.2012 r., wystawiona
przez „Carrefour Market” Skierniewice, ul. Szarych Szeregów należący do „Carrefour
Polska” Sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie, ul. Targowa 72, 4,
które, jak wyjaśnił Marek Boryna (oświadczenie z dnia 02 marca 2012 r.), wykorzystywał do
przyrządzenia zakupionych potraw.
Oględziny etykiet załączonych do przedmiotowych surowców wykazały, że
produkt zafakturowany jako „Smaczna pizza wiórki” został wyprodukowany przez „Polser”
Sp. z o.o., 17-300 Siemiatycze, ul. Armii Krajowej 18 dla „SERIUSZ” Sp. z o.o., 39-400
Tarnobrzeg, ul. Litewska 10 i oznaczony nazwą rodzajową produkt seropodobny
z tłuszczem roślinnym,
zaś produkt zafakturowany jako ser sałatkowy został
wyprodukowany dla „Carrefour Polska” Sp. z o.o. przez OSM w Łowiczu, Zakład Mleczarski
w Toruniu, ul. Chrobrego 64/68 z mleka krowiego. Szczegółowe dane dotyczące
oznakowania wyżej wymienionych produktów udokumentowano w protokołach oględzin
numer 1 i 2 z dnia 02 marca 2012 r.
Ujawnione nieprawidłowości w zakresie oznakowania potraw, polegające na
podaniu niezgodnie z prawdą danych w zakresie składu surowcowego świadczyły
o zafałszowaniu tych potraw w rozumieniu art. 3 pkt 10 ustawy z dnia 21 grudnia 2000 r.
2
o jakości handlowej artykułów rolno – spożywczych (Dz. U. z 2005 r. Nr 187, poz. 1577
z późn. zm.), zwanej dalej „ustawą o jakości”.
W związku z powyższym w dniu 04 maja 2012 r. zostało wszczęte z urzędu
postępowanie administracyjne w przedmiocie wymierzenia, na podstawie art. 40 a ust. 1 pkt 4
ustawy o jakości, kary pieniężnej z tytułu wprowadzenia do obrotu zafałszowanych potraw.
Strona została poinformowana o wszczęciu postępowania z urzędu oraz o przysługującym
prawie do zapoznania się z aktami sprawy, wypowiedzenia się co do zebranych dowodów
i materiałów. Jednocześnie poproszono stronę o przesłanie informacji na temat wielkości
przychodu i obrotu za rok 2011. Przedmiotowe pismo zostało odebrane przez przedsiębiorcę
w dniu 08 maja 2012 r. W dniu 16 maja 2012 r. do Wojewódzkiego Inspektoratu Inspekcji
Handlowej w Łodzi wpłynęło pismo od Marka Boryny, w którym podał wielkość przychodu
i obrotu za rok 2011. Ponadto w przedmiotowym piśmie przedsiębiorca poprosił o odstąpienie
od wymierzenia kary i zastąpienie jej karą upomnienia oraz wyjaśnił m.in., iż prowadzi małą
firmę o słabej kondycji finansowej, a stwierdzone nieprawidłowości wynikały z niewiedzy
i nieznajomości prawa unijnego, a także z faktu, że:
nie zwrócił uwagi na zmianę nazewnictwa sera sałatkowego, zwłaszcza że wcześniej
kupował ser feta firmy „Mlekowita’,
produkt seropodobny „Smaczna pizza wiórki” był używany w pizzerii przez krótki
okres czasu, ale nie ze względu na jego cenę, lecz na dobrą jakość i zachowalność tego
produktu w procesie pieczenia,
niezwłocznie zastosował się do wydanych zaleceń i wprowadził ser feta oraz
zaprzestał stosowania produktu seropodobnego, który zastąpił serem Mozzarella firmy
Galbani.
Łódzki Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej zapoznał się z treścią
przedmiotowego pisma i stwierdził, że nie ma podstaw do uwzględnienia wniosku strony
o odstąpienie od nałożenia kary z uwagi na naruszenie przepisów regulujących jakość
handlową artykułów rolno – spożywczych skutkujące naruszeniem interesów konsumentów.
Art. 40a ustawy o jakości wprowadza mechanizm polegający na tym, że każdy w stosunku do
którego zostanie spełniona przesłanka wprowadzenia do obrotu artykułów rolno –
spożywczych nieodpowiadających jakości handlowej, zwłaszcza zafałszowanych podlega
karze określonej w tym przepisie. Przy określaniu wysokości kary bierze się pod uwagę pięć
przesłanek wynikających z art. 40a ust. 5 ustawy o jakości (stopień szkodliwości, stopień
zawinienia, zakres naruszenia, dotychczasową działalność przedsiębiorcy i wielkość obrotu),
które są ustalane w toku prowadzonego postępowania. Ustawodawca zakłada więc istnienie
zawinienia w każdej sytuacji wymierzania kary pieniężnej z tytułu naruszenia przepisów
prawa żywnościowego. Podane w piśmie argumenty nie stanowią przesłanek mogących
wyłączyć odpowiedzialność strony za wprowadzenie do obrotu handlowego zafałszowanych
środków spożywczych. Obowiązkiem przedsiębiorcy było sprawdzenie oznakowania
surowców wykorzystywanych do przyrządzania potraw (producenci wyraźnie na
opakowaniach podali nazwy rodzajowe) pod kątem ich zgodności z danymi zawartymi
w kartach menu.
3
Łódzki Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej z siedzibą w Łodzi mając na
uwadze powyższe ustalił i stwierdził.
Zgodnie z przepisem art. 17 ust. 1 rozporządzenia (WE) nr 178/2002 Parlamentu
Europejskiego i Rady ustanawiającego ogólne zasady i wymagania prawa żywnościowego,
powołującego Europejski Urząd ds.. Bezpieczeństwa Żywności i ustanawiającego procedury
w zakresie bezpieczeństwa żywności (Dz. U. L 31 z 01.02.2002 r. ze zm.) podmioty
działające na rynku spożywczym zapewniają na wszystkich etapach zgodność żywności
z wymogami prawa żywnościowego właściwymi dla ich działalności i kontrolowanie
przestrzegania tych wymogów.
Ustawa o jakości stanowi w art. 4 ust. 1, że wprowadzane do obrotu artykuły
rolno-spożywcze powinny spełniać wymagania w zakresie jakości handlowej, jeżeli w
przepisach o jakości handlowej zostały określone takie wymagania, oraz dodatkowe
wymagania dotyczące tych artykułów, jeżeli ich spełnienie zostało zadeklarowane przez
producenta.
Jak wynika z przepisu art. 3 pkt 5 ustawy o jakości, przez jakość handlową
należy rozumieć cechy artykułu rolno-spożywczego dotyczące jego właściwości
organoleptycznych, fizykochemicznych i mikrobiologicznych w zakresie technologii
produkcji, wielkości lub masy oraz wymagania wynikające ze sposobu produkcji,
opakowania, prezentacji i oznakowania, nieobjęte wymaganiami sanitarnymi,
weterynaryjnymi lub fitosanitarnymi.
Zgodnie z art. 3 pkt 10 ustawy o jakości artykuł rolno – spożywczy zafałszowany
to produkt, którego skład jest niezgodny z przepisami dotyczącymi jakości handlowej
poszczególnych artykułów rolno spożywczych, albo produkt, w którym zostały wprowadzone
zmiany, w tym zmiany dotyczące oznakowania mające na celu ukrycie jego rzeczywistego
składu lub innych właściwości, jeżeli niezgodności te lub zmiany w istotny sposób naruszają
interesy konsumentów, w szczególności jeżeli:
a) dokonano zabiegów, które zmieniły lub ukryły jego rzeczywisty skład lub nadały mu
wygląd produktu zgodnego z przepisami dotyczącymi jakości handlowej,
b) w oznakowaniu podano nazwę niezgodną z przepisami dotyczącymi jakości handlowej
poszczególnych artykułów rolno – spożywczych albo niezgodną z prawdą,
c) w oznakowaniu podano niezgodne z prawdą dane w zakresie składu, pochodzenia,
terminu przydatności do spożycia lub daty minimalnej trwałości, zawartości netto lub
klasy jakości handlowej.
Biorąc powyższe pod uwagę Łódzki Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej
z siedzibą w Łodzi uznał, iż kontrolowany przedsiębiorca był odpowiedzialny za
wprowadzenie do obrotu (w rozumieniu art. 3 pkt 4 ustawy o jakości) zafałszowanych
potraw. Na skutek przeprowadzonego postępowania Łódzki Wojewódzki Inspektor Inspekcji
4
Handlowej wydał decyzję o wymierzeniu temu przedsiębiorcy kary pieniężnej. Ustalając
wysokość kary wziął pod uwagę:
1. najwyższy stopień szkodliwości czynu, gdyż przedmiotowe pizze zostały przygotowane
z innych surowców niż deklarowano w oznakowaniu, a konsumenci nie zostali o tym
poinformowani. Wykorzystanie produktu seropodobnego, zamiast deklarowanego
w oznakowaniu sera, czy też sera sałatkowego zamiast sera feta w rażący sposób
naruszało interesy konsumentów. Zastępowanie składników, deklarowanych w
oznakowaniu, innymi surowcami – „zamiennikami” wprowadza konsumenta w błąd, co
do jakości nabywanych potraw ze względu na odmienne ich właściwości, takie
oznakowanie nadawało gotowym wyrobom cech sugerujących ich wyższe walory
jakościowe. Przetwory mleczne (m.in. ser) to produkty uzyskiwane wyłącznie z mleka, w
których żaden z naturalnych składników nie został zastąpiony innym. Do wytworzenia
pizz stosowano produkt seropodobny, w którym tłuszcz mleczny zastąpiono tłuszczem
roślinnym, zaś ser feta produkowany jest z mieszanki mleka owczego i koziego lub tylko
z mleka owczego, a do wytworzenia pizzy „Alabama” stosowano ser sałatkowy, który
został wyprodukowany z mleka krowiego. Należy tu również podkreślić, że nazwa „feta”
została zarejestrowana jako chroniona nazwa pochodzenia i jest ona rozpoznawalna wśród
konsumentów, więc posługiwanie się w jadłospisie nazwą „Feta” miało na celu
podkreślenie lepszej jakości oferowanej potrawy, a tym samym wpływało na atrakcyjność
oferty i stanowiło zachętę do zakupu;
2. wysoki stopień zawinienia, ponieważ potrawy zostały wyprodukowane w pizzerii
należącej do przedsiębiorcy i to on ponosi pełną odpowiedzialność za ich jakość.
Działanie stwierdzone w kontrolowanej placówce świadczyło o podmianie
asortymentowej, gdyż surowce wykorzystywane do sporządzenia pizz były wyraźnie
i jednoznacznie oznakowane przez producentów - produkt seropodobny z tłuszczem
roślinnym, a nie ser oraz ser sałatkowy (wyprodukowany z mleka krowiego), a nie ser
„Feta”, a mimo to zostały użyte zamiast surowców deklarowanych w oznakowaniu. To do
obowiązków
przedsiębiorcy
należało
sprawdzenie
oznakowania
surowców
wykorzystywanych do przygotowania potraw i podanie w kartach menu, zgodnych
z prawdą danych w zakresie ich składu surowcowego. Łódzki Wojewódzki Inspektor
Inspekcji Handlowej wziął pod uwagę podjęte przez przedsiębiorcę działania naprawcze
(zaprzestanie stosowania surowców zamiennych) i ustalił stropień zawinienia jako
wysoki, nie zaś najwyższy,
3. wysoki zakres naruszenia, bowiem informacja o składzie potraw stanowi jeden
z najważniejszych elementów jakości handlowej, a tym samym wprowadzenie do obrotu
zafałszowanych potraw w zakresie składu w myśl przepisu art. 3 pkt 10 lit. c ustawy
o jakości stanowi istotne z punktu widzenia jego właściwości naruszenie wymagań
w zakresie jakości środka spożywczego;
4. dotychczasową działalność przedsiębiorcy - z dokumentacji zgromadzonej przez
Wojewódzki Inspektorat Inspekcji Handlowej w Łodzi wynika, że kontrolowany
przedsiębiorca w okresie ostatnich 24 miesięcy po raz pierwszy naruszył przepisy
ustawy o jakości;
5
5. niską wielkość obrotów podaną przez stronę.
W oparciu o powyższe ustalenia faktyczne i prawne dokonane w toku
postępowania, a w szczególności o ustalenia odnoszące się do pięciu kryteriów wskazanych
w art. 40a ust. 5 ustawy o jakości oraz ustalenia wynikające z treści art. 40 a ust. 1 pkt 4
ustawy o jakości, dotyczące kar za produkty zafałszowane łączna wysokość kary w tym
przypadku nie może być niższa niż 1000,00 zł i wyższa niż 10 % przychodu osiągniętego
w roku rozliczeniowym poprzedzającym rok nałożenia kary (co w tym przypadku
stanowiłoby kwotę … zł), a także w oparciu o treść art. 17 ust. 2 rozporządzenia (WE) Nr
178/2002 Parlamentu Europejskiego i Rady ustanawiającego ogólne zasady i wymagania
prawa żywnościowego, powołującego Europejski Urząd ds.. Bezpieczeństwa Żywności
i ustanawiającego procedury w zakresie bezpieczeństwa żywności (Dz. U. L 31 z 01.02.2002
r. ze zm.) ustalającego normę, iż kary mające zastosowanie w przypadku naruszenia prawa
żywnościowego powinny być skuteczne, proporcjonalne i odstraszające Łódzki Wojewódzki
Inspektor Inspekcji Handlowej orzekł jak w sentencji i wymierzył karę w wysokości 2.000 zł.
Pouczenie:
1. Zgodnie z art. 127 § 1 i 2 kpa, art. 129 § 1 i 2 kpa stronie postępowania służy odwołanie od
niniejszej decyzji do Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów w Warszawie
(00-950 Warszawa, Plac Powstańców Warszawy 1). Odwołanie należy wnieść w terminie
14 dni od dnia doręczenia decyzji za pośrednictwem Łódzkiego Wojewódzkiego Inspektora
Inspekcji Handlowej (90 – 730 Łódź, ul. Gdańska 38).
2. Na podstawie art. 40a ust. 6 i 7 ustawy o jakości karę pieniężną stanowiącą dochód budżetu
państwa przedsiębiorca – Marek Boryna wykonujący działalność gospodarczą pod nazwą
„Pizzeria Manhatan” Marek Boryna w Skierniewicach … - powinien wpłacić na rachunek
bankowy Wojewódzkiego Inspektoratu Inspekcji Handlowej w Łodzi, ul. Gdańska 38,
90-730 Łódź nr 91101013710007652231000000 NBP O/Okręgowy w Łodzi lub w kasie
Inspektoratu w Łodzi, ul. Gdańska 38 (pok. 11) w dniach urzędowania w godz. 730 – 930
i 1330 – 1430 (poniedziałek, środa, czwartek, piątek) oraz w godz. 800 – 1000 i 1400 – 1500
(wtorek) w terminie 30 dni od dnia, w którym decyzja o wymierzeniu kary stała się
ostateczna.
Kara niezapłacona w terminie staje się zaległością podatkową w rozumieniu art. 51 § 1 ustawy
z dnia 29 sierpnia 1997 r. „Ordynacja podatkowa” (Dz. U. z 2005 r. nr 8, poz. 60 z późn. zm.).
w z. Łódzkiego Wojewódzkiego Inspektora
Inspekcji Handlowej w Łodzi
mgr inż. Barbara Warzywoda
Zastępca Wojewódzkiego Inspektora
Inspekcji Handlowej
......................................................................
(imię i nazwisko, stanowisko służbowe, podpis)
Otrzymują:
1. Marek Boryna
2.
(…)
a/a
6