człowiek jako bohater historii-w-toku

Prowadzący:
Prof. dr hab. Jerzy Trzebiński
Tytuł seminarium:
Psychologia narracji: człowiek jako bohater historii-w-toku
Opis i cele przedmiotu:
Na seminarium będziemy badać, w jaki sposób zrozumienie przez człowieka życiowego wyzwania w
ramach osobistej historii-w-toku wpływa na sposób jego myślenia i zachowania. Przypuszczamy, że
narratyzacja wyzwania wpływa pozytywnie na efektywność zachowań i dobrostan jednostki. Jednak przy
braku odpowiedniej kontroli przez informacje z otoczenia prowadzić mogą do pułapek myślenia, tzw.
narrative biases. Główne pytanie badawcze: Dlaczego, w jakich warunkach i w jaki sposób narratyzacja
wpływa pozytywnie na nasze zachowania? Konkluzje z badań mogą dotyczyć praktyki, na przykład
terapeutycznych i rozwojowych konsekwencji narratyzacji doświadczeń i wyzwań życiowych,
mechanizmów oddziaływania przekazów narracyjnych (mass media, film, inne wytwory kultury). Badania
magisterskie będą mogły być włączone do projektu grantowego NCN „Narracyjna kontrola zachowania”,
co oznacza opiekę statystyczną i warsztatową. Uczestnicy seminarium, oprócz własnych badań, poznawać
będą osiągnięcia psychologii narracji i jej zastosowania. Seminarium przeznaczone dla studentów trybu
stacjonarnego i niestacjonarnego (z możliwością indywidualnej pracy).
Efekty kształcenia realizowane w ramach seminarium magisterskiego:
Rok I semestr 1: Sprawdzane kierunkowe efekty dla seminarium magisterskiego I
Ma pogłębioną i uporządkowaną wiedzę z zakresu problematyki
K_W02
przygotowywanej pracy magisterskiej
Na podstawie przeczytanej literatury potrafi sformułować i uzasadnić hipotezy
K_U06
badawcze
Student jest świadomy, jaki jest stan jego wiedzy oraz ma zdaje sobie sprawę z
K_K01
potrzeby jej poszerzania i aktualizowania
Zadanie
Dyskusje,
Analiza literatury
Dyskusje
Dyskusje
Seminarium magisterskie II (semestr II)
Sprawdzane kierunkowe efekty dla seminarium magisterskiego II
Wie, jak tworzyć i weryfikować narzędzia badawcze, a także wie jak dobierać i
stosować narzędzia dostępne, aby uzyskiwać wiarygodne dane
Potrafi przygotować narzędzia potrzebne do przeprowadzenia zaplanowanych
badań
Potrafi zaplanować swoją pracę.
K_W08
K_U08
Zadanie
Dyskusje
K_K05
Prezentacja metody
badawczej
Dyskusje
K_W07
Zadanie
Dyskusje
Seminarium magisterskie III (semestr III)
Sprawdzane kierunkowe efekty dla seminarium magisterskiego III
Student wie, jak zaplanować i przeprowadzić badanie zgodnie ze standardami
metodologicznymi oraz w jaki sposób analizować dane pochodzące z
przeprowadzonego badania
Student potrafi wyszukiwać, interpretować oraz wyjaśnić uzyskane wyniki
będące odwzorowaniem realnych sytuacji psychologicznych
Student ma świadomość odpowiedzialności za prowadzone badania i za osoby
badane, odpowiedzialnie podejmuje decyzje
K_U02
K_K08
Dyskusje,
omówienie
wyników badań
Dyskusje
Seminarium magisterskie IV (semestr IV)
Sprawdzane kierunkowe efekty dla seminarium magisterskiego IV
Student wie, jak należy przygotować i napisać pracę magisterską (zasady
etyczne, formalne i merytoryczne)
Student potrafi przeanalizować i zinterpretować uzyskane wyniki,
przeprowadzić ich dyskusję zgodnie z obowiązującymi go zasadami etyki i
względami formalnymi
Potrafi napisać pracę magisterską
Świadomie stosuje się do zasad etyki zawodowej i w ich świetle rozpatruje
napotykane trudności w realizacji projektu
K_W13
K_U07
K_U12
K_K07
Zadanie
Dyskusje
Napisanie i złożenie
pracy magisterskiej
Dyskusje
Tematyka i przykładowe pytania badawcze:
Przykłady pytań badawczych: (A) Co wnosi ujęcie życiowego wyzwania w ramy osobistej historii-w-toku:
czy zwiększa się wtedy siła motywacji i zmienia jej charakter? Dlaczego? (B) Czy i dlaczego łatwiej jest
nam wtedy panować poznawczo nad przyszłością: konstruować ją alternatywnie, planować, odraczać w
czasie gratyfikacje, zapobiegać nadchodzącym zagrożeniom? (C) Czy i dlaczego zwiększa się wtedy
stopień „ucieleśnienia” procesów umysłowych, np. emocjonalność i sensoryczna konkretność
wyobrażania sobie swoich zachowań, zachowań partnerów, możliwych przyszłych stanów pożądanych i
niepożądanych? Jakie są tego efekty w naszym zachowaniu? (D) Na czym polegają pułapki narracyjnego
myślenia (np. widzenie intencji i przyczyny w strumieniu niepowiązanych faktów lub oczekiwanie i
poszukiwanie początku i końca w nieprzerwanym strumieniu zdarzeń), jakie są konsekwencje różnych
narracyjnych pułapek i jakie sytuacje im sprzyjają? Tematyka badań to pogranicza psychologii społecznej,
poznawczej, osobowości i klinicznej. Na poziomie metod preferowane będą eksperymenty naturalne, z
wykorzystaniem realnych problemów i naturalnego środowiska osób badanych. Spodziewamy się, że
konkluzje z badań mogą dotyczyć różnych obszarów praktyki, na przykład działań terapeutycznych i
rozwojowych, reklamy, oddziaływania przekazów narracyjnych (mass media, film, inne wytwory kultury).
Wymagania wobec uczestników seminarium:
Na seminarium zapraszam osoby które lubią eksperymentowanie, lub chcą się w nim sprawdzić,
Zapraszam też bardzo osoby, które widzą w przyszłości swoje miejsce w praktyce (klinika, środowisko
biznesu, media) a pracę na seminarium magisterskim chcą wykorzystać na dokładniejsze poznanie
zjawisk, którymi planują później zająć się praktycznie.
Wstępny harmonogram pracy i warunki zaliczenia:
Semestr I kończy się opracowaniem własnego projektu badawczego, semestr II to czas na wykonanie
badania, semestr II i III to analiza wyników i pisanie pracy magisterskiej oraz studiowanie literatury
Większa część zajęć (dla NST wszystkie) w formie spotkań indywidualnych.
Podstawowa literatura do zajęć:
Trzebiński, J. (2002). Fragmenty z: Narracja jako sposób rozumienia świata. Gdańsk, GWP.
Trzebiński, J. Nieuświadamiany kontekst naszych myśli i motywów: badania eksperymentalne.
W: A. Pajdzińska, R. Tokarski, red., (2010). Relatywizm w języku i kulturze.,
Kahneman, D. (2012). Fragmenty z: Pułapki myślenia. Wydawnictwo Media: Rodzina
Biogram Promotora:
Prof. dr hab. Jerzy Trzebiński – Dyrektor Instytutu Psychologii Społecznej SWPS; Kierownik Katedry
Osobowości; poprzednio długoletni profesor Uniwersytetu Warszawskiego. W latach 1980-1984 profesor
uniwersytetów w USA i Kanadzie (Old Dominion, Texas Tech University, University of Montreal), w latach
1986/87 profesor w University of Western Ontario, London, Kanada. Główne zainteresowania:
rozumienie siebie i innych (social cognition), narracje i autonarracje jako formy rozumienia świata,
narracyjna kontrola zachowania, nadzieja podstawowa, człowiek wobec zdarzeń krytycznych, psychologia
twórczości. Aktualnie kierownik projektu granowego NCN (2014 – 2017) pt. „Narracyjna kontrola
zachowania”. Wybrane publikacje: Trzebiński (2002) „Narracja jako sposób rozumienia świata” 2002.
Gdańsk: GWP; Trzebiński, Antczak, (2006). Historia i stereotyp: dwie przesłanki rozumienia drugiej
osoby. Psychologia społeczna. 2; Trzebiński, Smolińska, (2010). Wpływ dynamiki epizodów historii na
zaangażowanie w jej treść. Studia Psychologiczne, 49; Trzebiński, Wołowicz-Ruszkowska, The Effects of
Narrative Construction of a Critical Life Situation: Motherhood with a Disabled Child (2013, w recenzji);
Trzebiński, Zięba, Nadzieja, strata i rozwój. „Psychologia Jakości Życia”, (3), 2003. Trzebiński Zięba
(2012). Basic Trust and Post-Traumatic Growth in Oncology Patients. Journal of Loss and Trauma, 5.;
Pająk, K. Trzebiński, J (2014). Escaping the World: Linguistic Indicators of Suicide Attempts in Poets.
Journal of Loss and Trauma, 3.