PROGRAM DOBRE WYCHOWANIE

SZKOŁA PODSTAWOWA IM. JANA
DŁUGOSZA W RZGOWIE
Program edukacyjno- wychowawczy
„Savoir – vivre …………….”
Grzeczność na co dzień, bardzo ważna sprawa,
więc o niej w szkole wspomnieć wypada
Zespól wychowawczy
pod redakcją
mgr Agnieszki Kosińskiej
1
Rzgów 2013 r.
WSTĘP
„ Savoir – vivre ……....”-to program wychowawczy z zakresu edukacji
kulturalno-społecznej ,poświęcony zasadom dobrego wychowania w różnych
sytuacjach. Jest on wynikiem spostrzeżeń nauczycieli naszej szkoły.
Program ten jest skierowany do uczniów klas I-VI szkoły podstawowej i
został stworzony z myślą o zajęciach odbywających się w czasie zajęć z
wychowawcą. Będzie realizowany w od września 2013 roku przez 6 kolejnych
lat. Nie wyklucza się realizacji programu w następnych latach.
Nawyki stylu bycia kształtują się już od najmłodszych lat. Pewne
postawy nabyte w dzieciństwie, pozostaną na dalsze lata życia dlatego każdy
człowiek powinien wiedzieć jak się zachować w różnych sytuacjach : w kinie, w
teatrze, na przyjęciu itp. Zasady dobrego wychowania obowiązują zawsze i
wszędzie i po prostu trzeba je znać. Uczniowie nie zawsze wiedzą jak i gdzie
należy się zachować. Nawet gdy znają zasady bon ton, to niestety niechętnie je
stosują.
Założeniem programu jest kształtowanie postawy kulturalnego stylu
bycia w różnych sytuacjach. Dzięki zdobytej podczas realizacji programu
wiedzy uczniowie powinni z większym szacunkiem traktować siebie i innych,
co będzie szansą na budowanie właściwych relacji między nimi.
Program realizujemy w przekonaniu, że nasze działania będą miały pozytywne
odzwierciedlenie w życiu naszej szkoły i podniosą poziom kultury osobistej
naszych uczniów, to natomiast pozytywnie wpłynie na zmniejszenie przejawów
zachowań agresywnych wśród uczniów. Pod koniec wszystkich działań
dokonamy ewaluacji programu, sprawdzimy, co udało się nam osiągnąć i jakie
wyznaczyć cele w programie wychowawczym w kolejnych latach szkolnych.
2
CELE PROGRAMU
cele główne:
•
•
•
•
•
Kształtowanie umiejętności kulturalnego zachowania się w różnych
sytuacjach.
Podnoszenie kultury osobistej uczniów.
Wpojenie korzyści płynących z obcowania z kulturalnym człowiekiem.
Wyrabianie szacunku dla siebie i innych.
cele szczegółowe:
• Rozszerzanie podstawowej wiedzy na temat kultury człowieka
wyniesionej z domu rodzinnego.
• Wyrabianie nawyku kulturalnego załatwiania każdej sprawy-stosunek do
osób starszych i rówieśników.
• Uczenie krytycznej postawy wobec różnych zachowań.
• Kształcenie umiejętności kulturalnego uczestnictwa w rozmowie.
• Wyrabianie sprawności w posługiwaniu się zwrotami grzecznościowymi
• Przestrzeganie norm społecznych i zasad kultury.
• Uwrażliwienie na kulturalny sposób bycia.
• Umiejętność kulturalnego komunikowania się z innymi.
• Wdrażanie do kulturalnego zachowania się przy stole.
• Zmniejszenie ilości konfliktów w grupie.
OCZEKIWANE REZULTATY
Uczeń :
• Szanuje wartości : dobro , prawdę , uczciwość , życzliwość,
wyrozumiałość.
• Dostrzega i rozumie potrzeby innych.
• Przestrzega zasad zgodnego współdziałania w grupie.
• Potrafi kulturalnie zwracać się do innych , używa zwrotów
grzecznościowych.
• Potrafi nazywać ,wyrażać i kontrolować swoje emocje.
• Ma poczucie własnej wartości , wiary we własne siły, możliwości i
umiejętności.
• Wyraża swoje uczucia i potrzeby a także dostrzega je u innych.
• Potrafi prawidłowo i kulturalnie zachowywać się przy stole, w miejscach
publicznych.
• Jest tolerancyjny.
3
• Dba o piękno języka ojczystego.
• Współpracuje z kolegami.
PROCEDURY OSIĄGANIA CELÓW
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Pogadanki, dyskusje
Czytanie i słuchanie ze zrozumieniem utworów , nauka ich na pamięć
Przedstawienie, scenki sytuacyjne.
Konkurs szkolny- recytatorski oraz na damę i gentelmena .
Wystawy prac.
Gazetki klasowe i szkolne.
Umieszczanie artykułów w prasie i Internecie
Redagowanie haseł grzecznościowych, tworzenie katalogu złotych zasad zachowania
Wykorzystywanie ciekawych środków dydaktycznych, w tym
wykorzystywanie multimediów.
• Metody aktywizujące: burza mózgów (giełda pomysłów), mapa mentalna,
zabawy inscenizacyjne, techniki dramowe.
SPOSOBY REALIZACJI
Uczniowie podzieleni na grupy pod opieką wychowawcy przygotowują
materiały i w miarę możliwości prowadza część lub całość zajęć.
EWALUACJA PROGRAMU
Ewaluacja dotyczyć będzie refleksji na temat jakości proponowanego
programu, oszacowania, w jakim stopniu został zrealizowany, uświadomienia
przeszkód pełnego osiągnięcia celów kształcenia. Będzie miała formę ankiety
skierowanej zarówno do uczniów jak i nauczycieli.
Ewaluacja zostanie dokonana również na podstawie rozmów z uczniami,
obserwacji ich zachowania.
Podstawowe wskazania obserwacji uczniów, służące do oceny całościowej
grupy w skali 1-5:
• stopień kulturalnego zachowania się wobec nauczycieli, rodziców, kolegów,
• stopień kulturalnego zachowania się w miejscach publicznych,
• poziom aktywności na zajęciach,
• stosowanie zwrotów grzecznościowych.,
• stopień znajomości zasad savoir-vivre dotyczących różnych sytuacji
4
5
ZAGADNIENIA ZWIĄZANE Z REALIZACJĄ PROGRAMU
Klasa
Tematyka
Kultura w szkole
I
Kultura osobista w
życiu codziennym –
prawda i kłamstwo
Życzliwość w
kontaktach
międzyludzkich
Czyścioch to ja
Nieznajomi
Kultura w szkole
Mój wygląd świadczy o
mnie
II
Treści
Uczenie zachowania wobec osób starszych –
nauczycieli, pracowników szkoły.
Zachowanie na lekcji, przerwie.
Stosunek do koleżanek, kolegów.
Wyjaśnienie pojęć: prawda, kłamstwo,
wyciągnięcie wniosków z morału
Zasady stosowania słów: dzień dobry, do widzenia,
proszę, przepraszam, dziękuję, cześć ,używania
zwrotów grzecznościowych
Higiena osobista, schludny wygląd, dbałość o
sprawność fizyczną i psychiczną, dbałość o ład i
porządek
Zasady zachowania w stosunku do nieznajomych.
Uczenie zachowania wobec osób starszych –
nauczycieli, pracowników szkoły.
Zachowanie na lekcji, przerwie.
Stosunek do koleżanek, kolegów.
Stosowny strój na różne okazje.
Właściwe dobieranie ubioru w zależności od
okoliczności: strój galowy, sportowy,
Kultura w miejscach
publicznych
Wyjścia do kina, muzeum, przedstawienia
teatralne, wycieczki
Przy stole
Jak siedzieć przy stole, kulturalne jedzenie,
-sztućce- jak ich prawidłowo używać,
Proponowane sposoby realizacji, narzędzia
-wiersze „Na lekcji” , „Na przerwie” (77,78 DWW)
-Zawarcie kontraktu z uczniami
-Opracowanie Kodeksu Kulturalnego
Ucznia – umieszczenie Kodeksu w gazetce klasowej
- wiersze „W przyjaźni z prawdą” (18WDD), „Zapomniane
śniadanie” (24 PP)- nauka jednego lub fragmentu na pamięć/
ilustracja do treści wiersza
- wiersze „ Magiczne przepraszam” , „Czarodziejskie proszę”,
„Tajemnicze dziękuję”(10DWW)
- wiersz „Niedbały Grześ”(32PP), „Czysta odzież” (27DWW),
- nauka prawidłowego mycia rąk
- wiersze „Nieznajomy na ulicy”(89DWW), „ Nieznajomy za
drzwiami”( 73DWW)
Zawarcie kontraktu z uczniami
-Opracowanie/przypomnienie Kodeksu Kulturalnego
Ucznia – umieszczenie Kodeksu w gazetce klasowej
-Pogadanki na temat odpowiedniego ubierania się na różne
okazje: uroczystości szkolne, wyjścia …
-Noszenie obuwia na zmianę
- wiersz „Niedbały Grześ”(32PP), „Czysta odzież” (27DWW)
-Podpisanie przez uczniów i stosowanie się do regulaminu
wycieczek, wyjść
- wiersze „ Kiedy w sali gasną światła”, „Sztuka z wiktem” ,
„Koncertowe ABC” (93, 94WDD)
- wiersze „Etykieta przy posiłku”, „Manewry…” (35, 36
WDD), „Łakomstwo poskromione” (39 WDD)
6
Piękno mowy polskiejkwiecień
Kultura w szkole
Piękno mowy polskiejkwiecień
III
Przypomnienie zachowania wobec osób starszych –
nauczycieli, pracowników szkoły.
Zachowanie na lekcji, przerwie.
Stosunek do koleżanek, kolegów.
Dbanie o piękno języka ojczystego
Kultura spożywania
posiłków
Wdrażanie do kulturalnego zachowania
się przy stole- jak siedzieć przy stole , kulturalne
jedzenie, prawidłowe używanie sztućców,
dziękowanie za podany i skończony posiłek
Kulturalnie rozmawiać
Kulturalnej rozmowa, słuchanie wypowiedzi
innych osób, dyskusja w sposób kulturalny
Pojęcia: prawa, obowiązki, prawa i obowiązki w
szkole i w domu, regulamin, konstytucja,
konwencja, umowa, kultura a prawa i obowiązki
Przypomnienie zachowania wobec osób starszych –
nauczycieli, pracowników szkoły.
Zachowanie na lekcji, przerwie.
Stosunek do koleżanek, kolegów.
Dbanie o piękno języka ojczystego
Mam prawa i
obowiązki i
przestrzegam ich
Kultura w szkole
IV
-inne zasady (np. używanie serwetek, mlaskanie
itp.)
Dbanie o piękno języka ojczystego
Piękno mowy polskiejkwiecień
Idziemy w gości
Zasady: punktualność, odpowiedni strój, dobre
- Konkurs pięknego czytania klasowy i szkolny
- Przysłowia , aforyzmy, cytaty propagujące
używanie pięknej polszczyzny – gazetki ścienne w klasach
-Stop wulgaryzmom – używanie poprawnego języka
Zawarcie kontraktu z uczniami
-Opracowanie/przypomnienie Kodeksu Kulturalnego
Ucznia – umieszczenie Kodeksu w gazetce
klasowej
- Konkurs pięknego czytania -klasowy i szkolny
- Przysłowia , aforyzmy, cytaty propagujące
używanie pięknej polszczyzny – gazetki ścienne w klasach
-Stop wulgaryzmom – używanie poprawnego języka
-Zorganizowanie imprezy klasowej – konkurs na najpiękniej
nakryty stół
- Zasady zachowania się na stołówce
- wiersze „Etykieta przy posiłku”, „Manewry…” (35, 36
WDD), „Łakomstwo poskromione” (39 WDD)
- wiersze „Oficjalnie i na luzie” (17WDD), „Zakazane słowa”
( 14WDD),
- wiersze „Punktualność …”(13WDD), „Choroba na niby”
(8PP), „Lekcji odkładanie” (22PP), „Dobry zwyczaj …”
(85WDD)
-Opracowanie/przypomnienie Kodeksu Kulturalnego
Ucznia – umieszczenie Kodeksu w gazetce klasowej
- wiersze „Powitanie na poziomie”(9WDD), Dbałość o całość”
(28WDD)
Konkurs pięknego czytania klasowy i szkolny
- Przysłowia , aforyzmy, cytaty propagujące
używanie pięknej polszczyzny – gazetki ścienne w klasach
-Stop wulgaryzmom – używanie poprawnego języka
- wiersze „Sztuka brania” (101WDD), „Dla gości (105 WDD),
7
Przyjmujemy gości
Moja rodzina
Kultura w szkole
Kultura zachowania w
różnych sytuacjach
V
maniery, różne rodzaje spotkań towarzyskich,
prezenty, powitanie i pożegnanie
Obowiązki gospodarza, przygotowanie przyjęcia,
dbałość o ład, porządek i dobry nastrój
Szacunek do rodziców, stosunek do rodzeństwa,
szacunek do dziadków, dobre obyczaje w rodzinie
Przypomnienie zachowania wobec osób starszych –
nauczycieli, pracowników szkoły.
Zachowanie na lekcji, przerwie.
Stosunek do koleżanek, kolegów.
Kącik porad dotyczących savoir-vivre –
propagowanie zasad kulturalnego zachowania
się w różnych sytuacjach.
Piękno mowy polskiejkwiecień
Dbanie o piękno języka ojczystego
Kulturalnie rozmawiać
Rozmowa, czyli mówić i słuchać, zasady
kulturalnej rozmowy, wulgarne słowa, umiejętność
dyskusji
Przyjaźń-znaczenie słowa, zasady dobrej przyjaźni,
stosunek do przyjaciół, cechy prawdziwego
przyjaciela, przyjaźń a kultura
Przypomnienie zachowania wobec osób starszych –
nauczycieli, pracowników szkoły.
Zachowanie na lekcji, przerwie.
Stosunek do koleżanek, kolegów.
Dbanie o piękno języka ojczystego
Z przyjaciółmi
Kultura w szkole
VI
Piękno mowy polskiejkwiecień
„O bliźnich zawsze z …” (56WDD)
- wiersze „Młodsza siostra”, „Starszy brat”, „Pamiętaj o
seniorach” (44, 47 WDD)
Zawarcie kontraktu z uczniami
-Opracowanie/przypomnienie Kodeksu Kulturalnego
Ucznia – umieszczenie Kodeksu w gazetce
klasowej
- Zamieszczanie porad, artykułów w gazetce , redagowanie
haseł grzecznościowych
- przysłowia , aforyzmy, cytaty mówiące o kulturze człowieka
- wiersze „Kompromisowa…”, „Wycieczkowy…” (97, 98
WDD)
Konkurs pięknego czytania klasowy i szkolny
- Przysłowia , aforyzmy, cytaty propagujące
używanie pięknej polszczyzny – gazetki ścienne w klasach
-Stop wulgaryzmom – używanie poprawnego języka
- oglądanie fragmentów programów telewizyjnych – dyskusja
kulturalna i nie
-zajęcia dramowe dotyczące kulturalnej dyskusji
- wiersze – „Na kłopoty przyjaciel”, „Pędem z pomocą”, „
Kumpel na medal „ ( 51-55WDD)
Zawarcie kontraktu z uczniami
-Opracowanie/przypomnienie Kodeksu Kulturalnego
Ucznia – umieszczenie Kodeksu w gazetce
klasowej
Konkurs pięknego czytania klasowy i szkolny
- Przysłowia , aforyzmy, cytaty propagujące
używanie pięknej polszczyzny – gazetki ścienne w klasach
-Stop wulgaryzmom – używanie poprawnego języka
8
Każdy z nas jest inny –
tolerancja
Zwrócenie uwagi na fakt , że inny nie znaczy
gorszy, a przeciwnie w różnorodności jest mądrość.
Internet i netykieta
Zagrożenia i siła Internetu, zasady korzystania z
tego źródła wiedzy
Dyskrecja na co dzień
Papla, gaduła a zaufanie, cechy prawdziwego
przyjaciela .
- wiersze „Tolerancja – elegancja”, „Różne kraje zwyczaje”,
„O bliźnich zawsze…” (55-59 WDD), „Z uznaniem o
wyznaniach” (107WDD)
- Opracowanie plakatów w oparciu o treść całości lub
fragmentu wierszy
- wiersz „W zgodzie z etykietą” (110WDD)
-zajęcia w bibliotece o dokumentowaniu pochodzenia wiedzy
( źródła)
- wyszukiwanie w Internecie kodeksów postępowania –
wystawka przy pracowni komputerowej
- wiersz „Święta rzecz – dyskrecja”, „Kumpel na medal” (55,
77WDD) i inne,
Każdy z wyżej wymienionych tematów będzie w sposób szczegółowy rozwinięty na zajęciach. Poniżej umieszczone są pojęcia
z jakimi uczniowie zapoznają się podczas realizowania poszczególnych zagadnień. Każda klasa w czasie roku szkolnego realizuje
tematy w dowolnym czasie z wyjątkiem tematu „Piękno mowy polskiej”.
BIBLIOGRAFIA
•
•
•
•
•
•
•
Dańkowska M., „Nastolatki i bon ton”, Państwowe Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa, 1990 r.
Dobre obyczaje. (red) Waczków J. ,Wydawnictwo Elżbieta Jarmołkiewicz, Zielona Góra, 2006 r.
Hartley H. „Dobre maniery. Poradnik rodzinny”, Vocatino, Warszawa, 1995 r.
Pierga B., Dobre wychowanie wierszem, Martel, Bielsko – Biała, 2012
Strzemińska –Więckowiak D., Przysłowia polskie, Wydawnictwo SBM, Warszawa, 2013
Strzemińska –Więckowiak D., Rymowanki polskie, Wydawnictwo SBM, Warszawa, 2013
Vara A.S.,Menendez M. „Dobre obyczaje. 201 rad jak się zachować”.Arkady, Warszawa, 2001 r.
9