Zdecentralizowane systemy rozdziału powietrza z

klimatyzacja – urządzenia
Zdecentralizowane systemy rozdziału
powietrza z zastosowaniem central GOLD
Wojciech MACHOWSKI*)
W 1984 roku szwedzki koncern
Swegon wprowadził do produkcji
system klimatyzacyjny o nazwie
GOLD. System ten szybko stał się
w Europie jednym z wiodących produktów w swojej grupie urządzeń,
a nowe i udoskonalane wersje central
GOLD stale wytyczają kierunki rozwoju nowoczesnych i ekonomicznych
urządzeń klimatyzacyjnych.
033/03
Nowy typoszereg central GOLD składa się obecnie z 7 wielkości mogących
pracować przy 13 wartościach objętościowego wydatku powietrza wentylacyjnego
w zakresie do 30 000 m3/h.
Wydajność poszczególnych wielkości central została podwyższona m.in.
poprzez zwiększenie wirników wentylatorów, poprawę wykorzystania mocy
silników elektrycznych, a także zwiększenie pola powierzchni wlotów i wylotów
powietrza wentylacyjnego. Dodatkowym
efektem tych zabiegów było zmniejszenie
zużycia energii a co za tym idzie zmniejszenie kosztów eksploatacji.
Centrala GOLD wyposażona jest w
wentylatory promieniowo-osiowe, wymiennik do odzysku ciepła, kieszeniowe filtry klasy F7 oraz wbudowany i w pełni
okablowany układ sterowania. Części
funkcyjne systemu GOLD jak: nagrzewnice, chłodnice, przepustnice czy tłumiki
montuje się bezpośrednio za centralą lub
w kanałach wentylacyjnych.
Z początkiem 2006 roku zakłady
Swegon wprowadziły do produkcji nowe
warianty central GOLD z alternatywnymi
wymiennikami odzysku ciepła. Obecnie
do wyboru oferowany jest standardowy
i najbardziej energooszczędny wymiennik rotacyjny RECOnomic oraz dla szczególnych wymagań możliwy jest do zastosować wymiennik ciepła krzyżowy lub
glikolowy.
Równolegle z nowym typem centrali
do produkcji wprowadzony został kom*) Wojciech MACHOWSKI – Dyrektor Handlowy firmy SWEGON Sp. z o.o.
paktowy, w pełni wyposażony agregat
chłodniczy przystosowany do współpracy
z centralą o nazwie CoolDX.
stref lub pomieszczeń. Z reguły porównując koszt samych central klimatyzacyjnych
rozwiązanie z mniejszą ilością urządzeń
Układ sterowania centrali w standardzie wyposażony jest w jednostki komunikacyjne z nadrzędnymi systemami BMS
oraz posiada wbudowany program zarządzający do sterowania centralą poprzez
standardową sieć komputerową.
Nowoczesna instalacja wentylacyjna
i klimatyzacyjna powinna charakteryzować się nie tylko niskimi kosztami eksploatacyjnymi, cichą pracą i zaawansowanym układem sterowania, ale także
powinna być możliwie najbardziej elastyczna w przyszłej eksploatacji, nawet
w przypadku zmiany funkcji pomieszczeń.
Podczas konstruowania systemu klimatyzacyjnego GOLD szwedzcy inżynierowie kierowali się założeniem, by stworzyć urządzenie o najwyższych parametrach technicznych, proste w instalacji
i użytkowaniu, ale zarazem uniwersalne
do zastosowania w większości instalacji
klimatyzacyjnych i wentylacyjnych. Jednocześnie system GOLD poprzez swój
zaawansowany układ sterowania oferuje
rozwiązania i funkcje nawet dla najbardziej wymagających użytkowników.
o większej wydajności jest tańsze inwestycyjnie, ale czy cała instalacja i inwestycja
jest tańsza?
Podczas projektowania instalacji klimatyzacyjnych i wentylacyjnych projektanci często stają przed dylematem czy zastosować
system oparty na jednej lub kilku centralach
o dużej wydajności, czy też zastosować
układ zdecentralizowany z większą ilością
mniejszych urządzeń dla poszczególnych
Helsfyr Panorama w Oslo
Powyższy problem najlepiej zobrazuje powyższy przykład biurowca Helsfyr Panorama w Oslo (patrz zdjęcie na
sąsiedniej stronie), dla którego przeprowadzono analizę kosztów inwestycyjnych
i eksploatacyjnych przy zastosowaniu
dwóch typów rozwiązań instalacji klimatyzacyjnej.
Pierwotny projekt zakładał zastosowanie czterech dużych central klimatyzacyjnych – dwie nawiewne i dwie
wywiewne. Centrale wyposażone były
w tzw. glikolowy odzysk ciepła. Centrale
nawiewne usytuowane były w maszynowni na dachu, natomiast wywiewne
w maszynowni w podziemiach. Zastosowanie central nawiewno-wywiewnych tylko
w maszynowni lub tylko w podziemiach
było technicznie niemożliwe ze względu
na gabaryty urządzeń.
Koncern Swegon zaoferował rozwiązanie z zdecentralizowanym układem central,
oparte na zastosowaniu urządzeń GOLD.
W rozwiązaniu tym przewidziano oddzielną
centralę dla każdej z 17 kondygnacji. Dla
potrzeb maszynowni na piętrze zaadaptowano część pierwotnego szachtu – system
GOLD ze względu na swoje rozwiązania konstrukcyjne i techniczne pozwala
CHŁODNICTWO & Klimatyzacja 3/2006
klimatyzacja – urządzenia
na ograniczenie wymaganego miejsca
na maszynownię.
Po przeanalizowaniu dwóch rozwiązań inwestor wybrał system oparty
na zaproponowanych centralach, który
daje następujące korzyści:
ldodatkowa powierzchnia użytkowa
na ostatniej kondygnacji – 445 m2;
ldodatkowa powierzchnia użytkowa
w podziemiach – 860 m2;
loszczędności kosztów eksploatacyjnych liczonych za okres 15 lat o kwotę
220 000 Euro.
30 St Mary Axe
w Londynie
W przypadku
zdecentralizowanego systemu wentylacyjnego inwestorzy
mają także możliwość na etapowanie inwestycji i oddawanie
do użytkowania
poszczególnych
kondygnacji.
Takie etapowanie zastosowano w najwyższym biurowcu
w Londynie – 30
St Mary Axe.
Koncern Swegon zaproponował także zmianę pierwotnego
projektu, który
zakładał zastosowanie jednej centrali
na każdej z 34 kondygnacji. Wybrano
koncepcję 6 mniejszych central GOLD
na każdym piętrze. Bardzo cicha praca
central oraz całkowity brak przenoszenia
Ze względu na wysoką sprawność
rotacyjnych wymienników odzysku ciepła oraz energooszczędne wentylatory,
system oparty na centralach GOLD
spowodował dodatkowo obniżenie
kosztów eksploatacyjnych.
wibracji pozwoliło na montaż urządzęńl
w przestrzeni stropowej, bezpośrednio
w strefie użytkowej. Dzięki temu inwestor
zyskał dodatkowe 1028 m2 powierzchni
pod wynajem.
niej. Tendencje te są zgodne z coraz
silniejszym nurtem w Unii Europejskiej,
zmierzającym do ograniczenia poziomu
zużycia energii.
Podsumowanie
Przy wyborze systemu klimatyzacyjnego
lub wentylacyjnego należy kierować się
nie tylko porównaniem kosztów inwestycyjnych samych urządzeń. Możliwość ograniczenia wymaganego miejsca na maszynownie, czy niskie koszty eksploatacyjne
w większym stopniu mogą wpływać na całkowite koszty, które ponosi inwestor.
Nowoczesne zdecentralizowane
systemy klimatyzacyjne i wentylacyjne
oparte na centralach GOLD dodatkowo
zapewniają w bardzo wielu wypadkach
inwestorowi więcej korzyści niż systemy centralnego rozdziału powietrza
oparte o jedną lub kilka central.
Z tego względu stosowanie układów
zdecentralizowanych, elastycznie dopasowujących się do zmieniających warunków użytkowania, a przede wszystkim
wynikające stąd oszczędności eksploatacyjne, powodują coraz większą popularność tych systemów w Europie Zachod-
W przypadku kosztów inwestycyjnych
część z nich uległa zwiększeniu, a część
– zmniejszeniu.
Zwiększone koszty inwestycyjne:
lzwiększony koszt zakupu central wentylacyjnych;
lwykonanie przegród między kondygnacjami w szachtach;
lkoszty instalacji elektrycznej.
Całość kosztów inwestycyjnych
zwiększyła się o około 140 000 Euro,
co jest niewspółmiernie mało przy zwiększeniu powierzchni użytkowej o 1305 m2
i zmniejszeniu kosztów eksploatacyjnych
o 220 000 Euro w ciągu 15 lat.
CHŁODNICTWO & Klimatyzacja 3/2006
o
???/06
033/03
Zmniejszone koszty inwestycyjne:
lmniejsze źródło ciepła;
lbrak klap p. poż. dla instalacji wywiewnej;
lbrak instalacji glikolowej odzysku ciepła.