Sylabus modułu - Filologia polska
Transkrypt
Sylabus modułu - Filologia polska
Uniwersytet Śląski w Katowicach Wydział str. 1 Kierunek i poziom studiów: FILOLOGIA POLSKA, studia magisterskie (poziom II) Sylabus modułu: WYBRANE ZAGADNIENIA LITERATURY POLSKIEJ DO 1918 ROKU 1. Informacje ogólne koordynator modułu rok akademicki semestr forma studiów sposób ustalania oceny końcowej modułu informacje dodatkowe dr hab. prof. UŚ Krzysztof Uniłowski 2014-2015 pierwszy (zimowy) stacjonarne ocena końcowa z danego kursu jest równoważna ocenie końcowej modułu ------------------------------ WYKAZ KURSÓW W ROKU AKAD. 2014/2015 1. BAROKOWE ROZMAITOŚCI – dr Renata RYBA: wykłady – poniedziałki, 11.30-13.00, s. 107 (co dwa tyg. od 13 X), ćwiczenia – poniedziałki, 13.15-14.45, s. 502A 2. „OPIS OBYCZAJÓW” STAROPOLSKICH – prof. Anna SITKOWA: wykłady – poniedziałki, 12.15-13.00, s. 417, ćwiczenia – poniedziałki, 13.15-14.45, s. 415 3 PŁEĆ W MODERNIZMIE – dr Tomasz KALIŚCIAK: ćwiczenia – poniedziałki, 13.15-14.45, s. 206, wykłady – poniedziałki, 15.00-16.30, s. 206 (co dwa tyg. od 20 X) 4. brak informacji – prof. Jan MALICKI: ćwiczenia – środy, 9,45-11.15, s. 304; wykłady – środy, 13.15.14.45, s. 201 (co 2 tyg. od 15 X) 5. ZOOFILOLOGIA. ZWIERZĘTA W LITERATURZE POLSKIEJ (DO ROKU 1918) – dr Beata MYTYCHFORAJTER: ćwiczenia – środy, 9.45-11.15, s. 010; prof. Aleksander NAWARECKI: wykłady – środy, 16.3017.15, s. 206 6. GATUNKI LITERACKIE W DAWNEJ POLSCE (OD ŚREDNIOWIECZA DO OŚWIECENIA) ORAZ ICH UWARUNKOWANIA KULTUROWE – prof. Teresa BANAŚ-KORNIAK: wykłady – środy, 13.15-14.45, s. 502A (co dwa tyg. od 8 X), prof. Teresa BANAŚ-KORNIAK / mgr Szymon DĄBROWSKI: ćwiczenia – środy, 15.00-15.30, s. 502A 7. ANTYPODY KULTURY: POLSKIE PODRÓŻOPISARSTWO XIX I POCZATKU XX WIEKU Z ELEMENTAMI TEORII POSTKOLONIALNEJ– dr Wacław FORAJTER: ćwiczenia – czwartki, 11.30-13.00, s. 412; wykłady – czwartki, 15.00-15.45, s. 412 8. EKONOMIA LITERATURY – dr Paweł TOMCZOK: wykłady – czwartki, 15.45-16.30, s. 412; ćwiczenia – czwartki, 16.30-18.00, s. 412 9 RÓŻNORODNOŚĆ ESTETYCZNA I MYŚLOWA TWÓRCZOŚCI JULIUSZA SŁOWACKIEGO– dr Lucyna NAWARECKA: wykłady – piątki, 8.45-9,30, s. 010; ćwiczenia – piątki, 9.45-11.15, s. 502A Uniwersytet Śląski w Katowicach Wydział str. 2 Nazwa wariantu modułu: Barokowe rozmaitości 2. Opis zajęć dydaktycznych i pracy studenta nazwa Barokowe rozmaitości kod -------------- prowadzący grupa(-y) treści zajęć dr Renata Ryba logowanie w systemie USOS (limit 18 osób) barokowe wizje nieba i piekła; między modą a grzechem; egzotyzm w literaturze polskiego baroku; wyobrażenia o Turkach i Tatarach w piśmiennictwie XVII wieku; w świecie egzemplów – o cudach i strachach; literatura barokowa o niewoli u Turków i Tatarów; barokowe ogrody; na pograniczu poezji i sztuki – ekfraza. metody prowadzenia zajęć 1/ wykład z wykorzystaniem prezentacji multimedialnych (15 godz.): przedstawia konteksty, historię danego zjawiska lub tendencji, ogólne założenia itp., 2/ ćwiczenia (30 godz.) dotyczą wybranych problemów z zakresu życia literackiego po 1989 oraz analizy i interpretacji dzieł ilustrujących omawiane tendencje w literaturze liczba godzin dydaktycznych (kontaktowych) liczba godzin pracy własnej studenta opis pracy własnej studenta organizacja zajęć literatura obowiązkowa 45 literatura uzupełniająca 135 Przygotowanie do zajęć, obejmujące zalecone lektury literackie i krytycznoliterackie; udział w przygotowaniu referatu Kurs obejmuje zajęcia o charakterze konwersatorium oraz dedykowany im wykład. Wymaga się udziału studenta w obu składowych kursu. M. Prejs: Egzotyzm w literaturze staropolskiej. Warszawa 1999; J. Sokolski: Staropolskie zaświaty. Wrocław 1994; D. Lichaczow: Poezja ogrodów. Warszawa 1991; M. Możdżyńska-Nowotka: O modach i strojach. Wrocław 2002. S. Twardowski: Przeważna legacyja (fragmenty); L. Ariosto: Orland szalony (fragmenty); G. Marino: Adone (fragmenty); M. Jurkowski: Historyje świeże i niezwyczajne (wybrane teksty). M. Prejs: Poezja późnego baroku; R. Ocieczek: Obleżenie Jasnej Góry Częstochowskiej. Dzieło i autor. Kraków 1993; J. Mielniczuk: Maszkara, baba, czarownica. W: Człowiek w literaturze polskiego baroku. Siedlce 2007; R. Krzywy: Od hodoeporikonu do eposu peregrynackiego. Warszawa 2001; R. Krzywy: Poezja staropolska wobec genologii retorycznej. Warszawa 2014; M. Prejs: Staropolskie kręgi inspiracji. Warszawa 2004; 3. Opis sposobów weryfikacji efektów kształcenia modułu nazwa Barokowe rozmaitości kod zajęć --------------------osoba dr Renata Ryba przeprowadzająca weryfikację grupa logowanie w systemie USOS (limit 18 osób) kod ------------------------- Uniwersytet Śląski w Katowicach Wydział wymagania merytoryczne kryteria oceny przebieg procesu weryfikacji str. 3 Test z wykładu; aktywność na zajęciach (w tym fakultatywne wystąpienia referatowe) test z wykładu (66% procent oceny końcowej) : aktywność na zajęciach (33% procent oceny końcowej) test przeprowadzony na ostatnim wykładzie: 5 pytań o charakterze opisowym; weryfikacja przygotowania studentów do ćwiczeń podczas każdych zajęć; Nazwa wariantu modułu: „Opis obyczajów” staropolskich 2. Opis zajęć dydaktycznych i pracy studenta nazwa „Opis obyczajów” staropolskich kod -------------- prowadzący grupa(-y) treści zajęć dr hab. Anna Sitkowa logowanie w systemie USOS (limit 18 osób) Zajęcia poświęcone zostaną „opisowi obyczajów” staropolskich w trzech podstawowych kontekstach. Interesować nas będą ówczesne preferencje czytelnicze, łączące się z lekturą dawnych bestsellerów (m. in. Żywotów świętych Piotra Skargi, drukowanych kalendarzy), a także herbarzy, stemmatów, genetliakonów, kazań pogrzebowych. Uwaga skupiona zostanie również na opisach obyczajów, zawartych w wybranych dziełach oddających czytelnicze gusty epoki (m.in. „pijana” facecjonistyka, książki kucharskie, teksty wymierzone przeciw pijaństwu i obżarstwu, przeciw uleganiu modzie, przeciw czarom, icon nationum). Zagadnieniom tym towarzyszyć będzie „opis obyczajów” ówczesnych autorów, którzy dysponując rozmaitymi technikami wykorzystywania wzorów literackich – zgodnie z obowiązującymi wówczas normami estetycznymi – przerabiali utwory cudze lub redagowali własne, ale złożone w całości z cytatów (sygnalizowanych lub nie), zaczerpniętych z dzieł swoich poprzedników. metody prowadzenia zajęć 1/ Wykład z wykorzystaniem prezentacji multimedialnych (15 godz.) przedstawia historię wybranych zjawisk, tendencji oraz ich konteksty. 2/ Ćwiczenia (30 godz.) dotyczą wybranych problemów z zakresu staropolskiego życia literackiego oraz analizy i interpretacji dzieł ilustrujących omawiane tendencje w literaturze liczba godzin dydaktycznych (kontaktowych) liczba godzin pracy własnej studenta opis pracy własnej studenta organizacja zajęć literatura obowiązkowa 45 135 Przygotowanie do zajęć, obejmujące zalecone lektury literackie i historycznoliterackie; przygotowanie referatu. Kurs obejmuje zajęcia o charakterze konwersatorium oraz dedykowany im wykład. Wymaga się udziału studenta w obu składowych kursu. J. S. Bystroń: Dzieje obyczajów w dawnej Polsce. T. 1-2. Wstęp J. Tazbir. Warszawa 1994; A. Brückner: Encyklopedia staropolska. T. 1-2. Materiał ilustracyjny K. Uniwersytet Śląski w Katowicach Wydział str. 4 Estreicher. Warszawa 1990; Cudzoziemcy w Polsce. Relacje i opinie. T. 1: wiek X-XVII. Wybór J. Gintel. Kraków 1971; Dawna facecja polska (XVI-XVIII w.). Oprac. J. Krzyżanowski, K. Żukowska-Billip. Warszawa 1960; Słownik literatury staropolskiej. (Średniowiecze. Renesans. Barok). Red. T. Michałowska, współpraca B. Otwinowska, E. Sarnowska-Temeriusz. Wrocław 1990; Słownik sarmatyzmu. Idee, pojęcia, symbole. Red. A. Borowski. Kraków 2001 oraz wybrane teksty literackie. Uczestnicy zajęć otrzymają spis lektur uzupełniających, z których wybiorą teksty lub opracowania przeznaczone do indywidualnej lektury. literatura uzupełniająca 3. Opis sposobów weryfikacji efektów kształcenia modułu nazwa „Opis obyczajów” staropolskich kod zajęć osoba przeprowadzająca weryfikację grupa wymagania merytoryczne kryteria oceny przebieg procesu weryfikacji kod ------------------------- --------------------dr hab. Anna Sitkowa logowanie w systemie USOS (limit 18 osób) Test, stanowiący podstawę zaliczenia wykładu, obejmuje wyłącznie problematykę omawianą w jego ramach. Proporcje między oceną z testu z wykładu (test obligatoryjny) a oceną z aktywności oraz z referatu, zredagowanego w formie pisemnej i wygłoszonego na ćwiczeniach 1:1:1. Test przeprowadzony zostanie na ostatnim wykładzie. Termin składania referatu w formie pisemnej – w dniu jego wygłoszenia lub do 19 I 2015 r. Nazwa wariantu modułu: Płeć w modernizmie 2. Opis zajęć dydaktycznych i pracy studenta nazwa PŁEĆ W MODERNIZMIE prowadzący grupa(-y) treści zajęć kod -------------- dr Tomasz Kaliściak logowanie w systemie USOS (limit 18 osób) Zajęcia stanowią przegląd zagadnień związanych z symboliką płci i seksualności w literaturze i kulturze polskiego modernizmu, ze szczególnym uwzględnieniem ucieleśnionych podmiotów płciowych tej epoki, takich jak: Salome, Androgyne, histeryczka, emancypantka, dandys, lesbijka, Femme fatale, nerwowiec. Studenci zapoznają się z wybranymi dziełami: Narcyzy Żmichowskiej, Marii Komornickiej, Elizy Orzeszkowej, Zofii Nałkowskiej, Gabrieli Zapolskiej, Stanisława Przybyszewskiego, Stefana Żeromskiego, Mieczysława Srokowskiego, Stanisława Ignacego Witkiewicza. W trakcie zajęć studenci poznają historyczne i kulturowe aspekty procesu emancypacji kobiet, obserwują przejawy narodzin tematyki erotycznej w literaturze i jej krytycznoliteracką recepcję. Analizie poddane zostaną takie pojęcia jak: Uniwersytet Śląski w Katowicach Wydział str. 5 „metafizyka płci”, „naga dusza”, „powieść seksualna”, „kamp”, „patriarchat”, „gender”. metody prowadzenia zajęć 1/ wykład z wykorzystaniem prezentacji multimedialnych (15 godz.): przedstawia konteksty, historię danego zjawiska lub tendencji, ogólne założenia itp., 2/ ćwiczenia (30 godz.) dotyczą wybranych problemów z zakresu życia literackiego po 1989 oraz analizy i interpretacji dzieł ilustrujących omawiane tendencje w literaturze liczba godzin dydaktycznych (kontaktowych) liczba godzin pracy własnej studenta opis pracy własnej studenta organizacja zajęć literatura obowiązkowa 45 literatura uzupełniająca 135 Przygotowanie do zajęć, obejmujące zalecone lektury literackie, krytycznoliterackie oraz teoretyczne; udział w przygotowaniu referatu. Kurs obejmuje zajęcia o charakterze konwersatorium oraz dedykowany im wykład. Wymaga się udziału studenta w obu składowych kursu. G. Bataille, Erotyzm M. Foucault, Historia seksualności T. Jeske-Choiński, Seksualizm w powieści polskiej P. Chmielowski, Niemoralność w literaturze K. Kłosińska, Ciało – ubranie – pożądanie M. Meyer, Pod znakiem Wilde’a. Archeologia pozowania G. Erbe, Dandys nowoczesny N. Żmichowska, Poganka L. Sztyrmer, Pantofel. Historia mojego kuzyna E. Orzeszkowa, Cham Z. Nałkowska, Kobiety M. Srokowski, Kult ciała S. Żeromski, Dzieje grzechu G. Bataille, Historia erotyzmu G. Zapolska, Kaśka Kariatyda S. I. Witkiewicz, 622 upadki Bunga 3. Opis sposobów weryfikacji efektów kształcenia modułu nazwa PŁEĆ W MODERNIZMIE kod zajęć osoba przeprowadzająca weryfikację grupa wymagania merytoryczne kryteria oceny kod ------------------------- --------------------dr Tomasz Kaliściak logowanie w systemie USOS (limit 18 osób) Test z wykładu obejmujący wyłącznie problematykę omawiana w ramach wykładu; przygotowanie i aktywność (udział w dyskusji) w trakcie zajęć konwersatoryjnych; do wyboru: przygotowanie i wygłoszenie referatu dotyczącego wybranych zagadnień z programu zajęć lub praca pisemna na wybrany temat. Proporcje między oceną z testu z wykładu (test obligatoryjny) a oceną z aktywności Uniwersytet Śląski w Katowicach Wydział przebieg procesu weryfikacji str. 6 oraz z referatu, zredagowanego w formie pisemnej i wygłoszonego na ćwiczeniach 1:1:1. Test przewidziany jest na ostatnim wykładzie, wygłoszenie referatów w trakcie zajęć, prace pisemne należy złożyć przed zakończeniem kursu. Nazwa wariantu modułu: Zoofilologia. Zwierzęta w literaturze polskiej (do 1918 roku) 2. Opis zajęć dydaktycznych i pracy studenta nazwa Zoofilologia. Zwierzęta w literaturze polskiej (do 1918 roku) kod -------------- prowadzący grupa(-y) treści zajęć prof. dr hab. Aleksander Nawarecki, dr Beata Mytych-Forajter logowanie w systemie USOS (limit 18 osób) Celem zajęć nie jest poszukiwanie motywu czy obrazu literackich zwierząt, ale próba odwrócenia perspektywy i ponowienia pytań o „zwierzęce” w literaturze ze świadomością kryzysu humanizmu, postępu w naukach empirycznych oraz wzrostu świadomości ekologicznej. Podglądanie, śledzenie literackich zwierząt pozwala jeszcze raz przemyśleć nieszczelną granicę między ludzkim i pozaludzkim światem, dostrzec siłę współczucia oraz pokrewieństwo z tymi, którzy nie zawsze są do nas bardzo podobni na pierwszy rzut oka. metody prowadzenia zajęć 1/ wykład z wykorzystaniem prezentacji multimedialnych (15 godz.): przedstawia konteksty, historię danego zjawiska lub tendencji, ogólne założenia itp., 2/ ćwiczenia (30 godz.) dotyczą wybranych problemów z zakresu życia literackiego do 1918 oraz analizy i interpretacji dzieł ilustrujących omawiane tendencje w literaturze liczba godzin dydaktycznych (kontaktowych) liczba godzin pracy własnej studenta opis pracy własnej studenta organizacja zajęć literatura obowiązkowa 45 135 Przygotowanie do zajęć, obejmujące zalecone lektury literackie i filozoficzne/teoretyczne; udział w przygotowaniu referatu. Kurs obejmuje zajęcia o charakterze konwersatorium oraz dedykowany im wykład. Wymaga się udziału studenta w obu składowych kursu. A. Mickiewicz: Dyplomatyka i łowy. W: Idem: Pan Tadeusz czyli Ostatni zajazd na Litwie. Historia szlachecka z roku 1811 i 1812. Oprac. S. Pigoń. Wrocław 1994. A. Mickiewicz: Wykład X (Mistrz). W: IDEM: Literatura słowiańska. Kurs czwarty. Dzieła. T.14. Przeł. L. PŁOSZEWSKI. Warszawa 1998. J. Słowacki: Król-Duch. Oprac. Julian Krzyżanowski. Wrocław 1959 (fragmenty). A. Dygasiński: Gody życia: opowieść. Warszawa 1952. E. Majewski: Doktor Muchołapski: fantastyczne przygody w świecie owadów. Posłowie C. Miłosz. Kraków 2013. J. Berger: Po cóż patrzeć na zwierzęta? W: Idem: O patrzeniu. Przeł. S. Sikora. Warszawa Uniwersytet Śląski w Katowicach Wydział literatura uzupełniająca informacje dodatkowe str. 7 1999. T. Sobieraj: Poemat witalizmu. O „Godach życia” Adolfa Dygasińskiego. „Litteraria Copernicana” 2009, nr 2. A. Nawarecki, M. Bieńczyk, D. Siwicka: Tajemnice zwierząt. Tryptyk. W: Tajemnice Mickiewicza. Red. M. Zielińska. Warszawa 1998. K. Darwin: O pochodzeniu człowieka. Przeł. M. Ilecki. Warszawa 2009 (fragmenty). J. G. Pawlikowski: Źródła i pokrewieństwa mistyki Słowackiego. IX. W: Idem: Mistyka Słowackiego. Red. M. Cieśla-Korytowska. Kraków 2008. J.G. Pawlikowski: Kultura a natura i inne manifesty ekologiczne. Łódź 2010 (fragmenty). R. M. Rilke: Elegie duinejskie (Elegia VIII). Przeł. M. Jastrun. Kraków 1962. F. Kafka: Sprawozdanie dla Akademii. W: Idem: Dzieła wybrane. T. 1. Przeł. J. Kydryński. Warszawa 1994. T. Nagel: Jak to jest być nietoperzem? W: Idem: Pytania ostateczne. Przeł. Adam Romaniuk. Warszawa 1997. B. Gałązka: Małpa na pustyni, czyli po co dziś czytać Darwina? „Czas Kultury” 2009, nr 5. J. Abramowska: Pisarze w zwierzyńcu. Poznań 2010 (fragmenty). J. Michelet: Ptak. Przeł. W. Stępowski. Warszawa 1859. M. Maeterlinck: Życie pszczół. Przeł. F. Mirandola. Warszawa 1988. Zwierzęta i ludzie. Red. J. Kurek i K. Maliszewski. Chorzów 2011 (wybór). Podczas ćwiczeń studenci będą interpretować zalecone lektury literackie, wykorzystując zaproponowaną literaturę przedmiotową (obowiązkową i uzupełniającą). 3. Opis sposobów weryfikacji efektów kształcenia modułu Nazwa kod Zoofilologia. Zwierzęta w literaturze polskiej (do 1918 roku) ------------------------kod zajęć --------------------osoba prof. dr hab. Aleksander Nawarecki przeprowadzająca dr Beata Mytych-Forajter weryfikację grupa logowanie w systemie USOS (limit 18 osób) wymagania Test z wykładu obejmujący problematykę omawianą w jego trakcie. merytoryczne kryteria oceny Proporcje między oceną z testu z wykładu (test obligatoryjny) a oceną z aktywności oraz z referatu, zredagowanego w formie pisemnej i wygłoszonego na ćwiczeniach 1:1:1. przebieg procesu Test zostanie przeprowadzony na ostatnim wykładzie w semestrze zimowym weryfikacji (styczeń 2015). Podstawą zaliczenia ćwiczeń jest aktywność na zajęciach oraz przygotowanie i wygłoszenie referatu na zadany temat. informacje Wykład (weryfikowany testem) dotyczyć będzie obecności zwierząt w literaturze dodatkowe dawnej (m.in. Rej, H.Morsztyn, J.A.Morsztyn, J.Baka) i romantycznej (Mickiewicz, Słowacki, Fredro), a także figur symbolicznych sterujących wyobraźnia animalną (m.in. Diogenes, Ezop, św. Franciszek) Uniwersytet Śląski w Katowicach Wydział str. 8 Nazwa wariantu modułu: Gatunki literackie w dawnej Polsce (od średniowiecza do oświecenia) oraz ich uwarunkowania kulturowe 2. Opis zajęć dydaktycznych i pracy studenta Nazwa: GATUNKI LITERACKIE W DAWNEJ POLSCE (OD ŚREDNIOWIECZA DO OŚWIECENIA) ORAZ ICH UWARUNKOWANIA KULTUROWE prowadzący grupa(-y) treści zajęć kod -------------- dr hab. Teresa Banaś-Korniak (15 godzin wykładu, 15 godzin ćwiczeń); mgr Szymon Dąbrowski ( 15 godzin ćwiczeniowych) logowanie w systemie USOS (limit 18 osób) Na wykładzie oraz ćwiczeniach proponuje się studentom rozpatrzenie zarówno uwarunkowań kulturowych (tak zwanej genezy życiowej), jak i specyfiki funkcjonowania i ewolucji wybranych gatunków literackich, popularnych w literaturze dawnej. Prowadzący spośród wielu form literackich, funkcjonujących w literaturze polskiej od średniowiecza do oświecenia dokonają wyboru, skupiając się m.in. na gatunkach erotyku staropolskiego i oświeceniowego ( tu w zakres zainteresowań będą wchodzić nie tylko analizy utworów przeprowadzane pod kątem właściwości genologicznych, ale rozważać będziemy także „otoczkę kulturową”, związaną z „życiem gatunku”, np. normy intymności, panujące w danej literackiej epoce, miejsce erotyków w świadomości literackiej epoki i inne.). Inne gatunki, proponowane studentom do analizy, to odmiany elegii, epigramatu, i satyry ( z uwzględnieniem tak zwanych sowizdrzalskich satyr białogłowskich oraz pamfletu i paszkwilu, istniejących już w poezji renesansu i wczesnej fazy baroku np. w poezji rokoszu Zebrzydowskiego – 1606-1607, a rozwijających się bujnie w oświeceniu, zwłaszcza w okresie Sejmu Wielkiego). WYKŁAD: (15 godzin 45 min.) – 7 spotkań 1,5 godzinnych: Na wstępnych wykładach omówiona będzie specyfika kulturowa dawnej Rzeczypospolitej i warunki przejmowania na grunt rodzimej literatury zrazu polskołacińskiej, potem polskojęzycznej – form gatunkowych istniejących w antyku ( greckorzymskim i judeochrześcijańskim). Uwzględnione zostaną również gatunki uformowane dopiero w zachodnioeuropejskiej literaturze średniowiecznej. Następnie przekazane zostaną studentom podstawowe informacje na temat sposobu istnienia gatunku staropolskiego oraz odmiennych od współczesnych kryteriów klasyfikacji rodzajowych. Większą uwagę, aniżeli teorii genologicznej, chciałaby autorka wykładu poświęcić praktyce poetyckiej wybranych gatunków, a zwłaszcza roli, jaką w przyswajaniu rozmaitych form genologicznych do literatury polskiej odegrali poeci staropolscy, a zwłaszcza Jan Kochanowski. Ćwiczenia: T. Banaś-Korniak ( 15 godzin ) – analiza wybranych tekstów literackich okresu średniowiecza, renesansu i baroku oraz dyskusja nad funkcjonowaniem poszczególnych form gatunkowych w kulturze tych epok. Przewiduje się krótkie, ok. 20 – minutowe wystąpienia referatowe dotyczące np. uwarunkowań kulturowych, obyczajowych określonych gatunków; referaty byłyby formą wprowadzenia do analizy konkretnych utworów. Uniwersytet Śląski w Katowicach Wydział str. 9 Szymon Dąbrowski (15 godzin) – kontynuacja analiz tych samych gatunków literackich, ale istniejących w literaturze oświeceniowej; kontynuacja formy ćwiczeń: analiza i interpretacja utworów okresu oświecenia, dyskusja, krótkie wystąpienia referatowe. metody prowadzenia zajęć 1/ wykład z wykorzystaniem prezentacji multimedialnych (15 godz.): przedstawia konteksty, historię danego zjawiska lub tendencji, ogólne założenia itp., 2/ ćwiczenia (30 godz.) dotyczą wybranych problemów z zakresu życia literackiego po 1989 oraz analizy i interpretacji dzieł ilustrujących omawiane tendencje w literaturze liczba godzin dydaktycznych (kontaktowych) liczba godzin pracy własnej studenta opis pracy własnej studenta organizacja zajęć literatura obowiązkowa 45 135 Przygotowanie do zajęć, obejmujące zalecone lektury literackie i krytycznoliterackie; udział w przygotowaniu referatu Kurs obejmuje zajęcia o charakterze konwersatorium oraz dedykowany im wykład. Wymaga się udziału studenta w obu składowych kursu. Bibliografia przedmiotowa: Słownik literatury staropolskiej, red. T. Michałowska. Wrocław 1990 ( wybrane hasła, m.in. Petrarkizm, Elegia, Fraszka, Epigramat, Satyra); Słownik literatury polskiego oświecenia, red. T. Kostkiewiczowa. Wrocław 200 ( wybrane hasła , m.in. Erotyk, Satyra, Bajka, Epigramatyka, Pamflet); J. Kotarska, Erotyk staropolski. Inspiracje i odmiany, Wrocław 1980 ( wybrane fragmenty); Z. Kuchowicz, Miłość staropolska. Wzory– uczuciowość – obyczaje erotyczne XVI– XVIII wieku, Łódź 1982 (wybór); W. Borowy, W cypryjskim powiecie, [w tegoż:] Studia i rozprawy, t. 1, przygotowali do druku T. Mikulski, S. Sandler, J. Ziomek, Wrocław 1952; A. Siomkajło, Ewolucje epigramatu ( do początków romantyzmu w Polsce), Wrocław 1983 ( wybrane fragmenty); J. Pelc, Wstęp do: J. Kochanowski, Fraszki, Wrocław 1991; J. Pelc, Jan Kochanowski. Szczyt renesansu w literaturze polskiej, Warszawa 1982 ( lub wydania następne; wybrane rozdziały); H. Dziechcińska, W krzywym zwierciadle. O karykaturze i pamflecie czasów renesansu, Wrocław 1976 ( wybrane fragmenty); S. Grzeszczuk, Wstęp do: Ł. Opaliński, Wybór pism, Wrocław 1959; J. Kleiner, Krasickiego „Bajki i przypowieści”,[ w tegoż:] O Krasickim i Fredrze. Dziesięć rozpraw, Wrocław 1956. H. Markiewicz, Paszkwil i pamflet, [w tegoż:] Nowe przekroje i zbliżenia. Rozprawy i szkice z wiedzy o literaturze, Warszawa 1974. T. Michałowska, Staropolska teoria genologiczna, Wrocław 1974 ( wybrane rozdziały); Bibliografia podmiotowa: Poeci polscy od średniowiecza do baroku. Antologia, oprac. K. Żukowska, Warszawa 1977 (wybór); Antologia poezji polsko-łacińskiej 1470-1543, oprac. A. Jelicz, Szczecin 1985 (wybór ze szczególnym uwzględnieniem erotyków Kallimacha, Celtisa, Krzyckiego); Uniwersytet Śląski w Katowicach Wydział str. 10 K. Janicjusz, Poezje wybrane, oprac. Z. Kubiak, Warszawa 1975 ( wybrane elegie); M. Rej, Wybór pism, oprac. J. Ślaski, Warszawa 1979 (wybór); J. Kochanowski, Dzieła polskie, t. 1-3, oprac. J. Krzyżanowski, Warszawa 1953 (wybór; można korzystać z innych wydań tekstów Jana Kochanowskiego); J. Kochanowski, Z łacińska śpiewa Słowian muza. Elegie, foricoenia, liryki, w przekładzie L. Staffa, oprac. z. Kubiak, Warszawa 1986 ( do odczytania: wybrane elegie miłosne) Mała muza od Reja do Leca. Antologia epigramatyki polskiej, wybór i oprac. A. Siomkajło, Warszawa 1986 (wybór); Antologia literatury sowizdrzalskiej XVI i XVII wieku, oprac. S. Grzeszczuk, Wrocław 1985 (wybór); Poeci polskiego baroku, t. 1-2, oprac. J. Sokołowska, K. Żukowska. Warszawa 1965 Polska satyra mieszczańska, oprac. K. Badecki, Kraków 1950 ( wybór spośród tzw. „satyr białogłowskich”); Pisma rokoszowe 1606-1608, t. 1: Poezja rokoszowa, oprac. J. Czubek, Kraków 1960 (wybór); Ł. Opaliński, Wybór pism, oprac. S. Grzeszczuk, Wrocław 1957 ( teksty satyryczne); F. D. Kniaźnin, Wybór erotyków, wstęp M. Pawlata, oprac. tekstów M. Pawlata, A. Strożek, B. Wolska, Łódź 2009 ( do odczytania w wyborze); I. Krasicki, Pisma poetyckie, t. 2, oprac. Z. Goliński, Warszawa 1976 (wybór); Wiersze polityczne Sejmu Czteroletniego, cz. 1: 1788-1789, z papierów Rabowicza oprac. k. Maksimowicz, Warszawa 1998. literatura uzupełniająca adres strony www zajęć informacje dodatkowe Lektura uzupełniająca (wybór): T. Witczak, Literatura średniowiecza, Warszawa 1990; J. Ziomek: Renesans, Warszawa, 1995 ( można korzystać z innych wydań); C. Hernas, Barok, Warszawa 1976; ( lub inne wydania); M. Klimowicz, Oświecenie, Warszawa 1986 (lub inne wydania); D. Świątoniowska, O rokokowych miłostkach w buduarze i w klasztornej celi[w:] Codzienność i niecodzienność oświeconych , cz. 1: Przyjemności, pasje i upodobania, red. B. Mazurkowa, M. Marcinkowska, S. P. Dąbrowski, Katowice 2013; A. Nowicka-Jeżowa, Madrygały staropolskie. Z dziejów liryki miłosnej w epoce renesansu i baroku, Wrocław 1978 (wybrane fragmenty); S. Grzeszczuk, Błazeńskie zwierciadło. Rzecz o humorystyce sowizdrzalskiej XVI i XVII wieku, Kraków 1994 ( wybrane fragmenty dotyczące tekstów satyrycznych); W. Wojtowicz, Między literaturą a kulturą. Studia o literaturze mieszczańskiej przełomu XVI i XVII wieku, Szczecin 2010. L. Eustachiewicz, Wstęp do: K. Opaliński, Satyry, Wrocław 1953. P. Buchwald-Pelcowa, Satyra czasów saskich, Wrocław 1969; J. T. Pokrzywniak, „Satyra prawdę mówi”, czyli rzecz o fałszywych przesłankach, „Pamiętnik Literacki” 1984, z. 4. Kontakt z prowadzącymi zajęcia, adresy e-mail: [email protected]; [email protected] Lista lektur obowiązkowych i fakultatywnych może być nieco zmodyfikowana ( na potrzeby tematyki ćwiczeń; prowadzący mogą – w zależności od preferencji studentów z grupy ćwiczeniowej – więcej czasu poświęcić na analizę np. satyr, erotyków, elegii czy innych gatunków); 3. Opis sposobów weryfikacji efektów kształcenia modułu Uniwersytet Śląski w Katowicach Wydział str. 11 Nazwa: kod GATUNKI LITERACKIE W DAWNEJ POLSCE (OD ŚREDNIOWIECZA DO OŚWIECENIA) ------------------------ORAZ ICH UWARUNKOWANIA KULTUROWE kod zajęć --------------------osoba dr hab. Teresa Banaś-Korniak przeprowadzająca weryfikację grupa logowanie w systemie USOS (limit 18 osób) W ramach ćwiczeń -przewidujmy analizę tekstów literackich pod kątem problematyki wymagania genologicznej, a także artykułów naświetlających kulturowe aspekty funkcjonowania w merytoryczne literaturze dawnej określonych form gatunkowych. W trakcie ćwiczeń – wybrani studenci ( którzy sami zadeklarują chęć przygotowania wystąpienia)wygłaszają krótkie referaty, będące wprowadzeniem do części analitycznej zajęć. Obligatoryjny „test” z wykładu opracowują studenci pod koniec kursu wykładowego, w ramach samodzielnej pracy domowej. kryteria oceny przebieg procesu weryfikacji Oceniana będzie aktywność studenta na zajęciach ćwiczeniowych (50% oceny końcowej), test zaliczeniowy(25%), referat (25%) Przewidziany jest test zaliczeniowy, obejmujący tematykę wykładu (pytania – około 15 przekazywane będą studentowi przez wykładowcę na przedostatnim wykładzie, a student będzie miał kilka dni czasu na ich opracowanie) – każdy student będzie miał inne pytania, wypełnia swój test indywidualnie w ramach pracy domowej, oddaje pracę( na konsultacjach: kilka dni przed ostatnim wykładem) lub przesyła swą pracę wykładowcy drogą e-mailową). Nazwa wariantu modułu: Antypody kultury: polskie podróżopisarstwo XIX i początku XX wieku z elementami teorii postkolonialnej 2. Opis zajęć dydaktycznych i pracy studenta nazwa ANTYPODY KULTURY: POLSKIE PODRÓŻOPISARSTWO XIX I POCZĄTKU XX WIEKU Z ELEMENTAMI TEORII POSTKOLONIALNEJ. prowadzący grupa(-y) treści zajęć Kod -------------- dr Wacław Forajter logowanie w systemie USOS (limit 18 osób) Podczas zajęć studenci zapoznają się z prozą i prereportażami doby romantyzmu, pozytywizmu i Młodej Polski, jak również z podstawowymi terminami z zakresu postkolonializmu i antropologii. Celem konwersatoriów będzie ustalenie strategii retorycznych, za pomocą których Polacy oswajali egzotykę oraz na ile były one zbieżne z ogólnoeuropejskim dyskursem wiedzy na temat kulturowej inności, a na ile języki te negowały lub przekraczały. Zajmiemy się także kolonialnymi aspektami polskiej mentalności, szczególnie zaś dziewiętnastowiecznymi reliktami sarmatyzmu. Zastanowimy się nad czynnikami, które wpływały na ogląd niższych warstw społeczeństwa Kongresówki oraz determinowały ogląd kultur egzotycznych; przyjrzymy się najbardziej wpływowym koncepcjom z zakresu nauk biologicznych (np. cuvieryzm, darwinizm i jego pochodne w Uniwersytet Śląski w Katowicach Wydział metody prowadzenia zajęć liczba godzin dydaktycznych (kontaktowych) liczba godzin pracy własnej studenta opis pracy własnej studenta organizacja zajęć literatura obowiązkowa literatura uzupełniająca str. 12 naukach o społeczeństwie) i ekonomiczno-politycznych (gł. klasyczny liberalizm), wywierającym wpływ na obrazy innych „ras”. Pojęcie „rasy” będzie zresztą na zajęciach kategorią kluczową, ponieważ to właśnie ona umożliwiała ówczesnym Europejczykom postrzeganie innych kultur jako gorszych, nieludzkich, pozbawionych cywilizacji oraz usprawiedliwiała wyzysk ekonomiczny. By ją przybliżyć uczestnikom cyklu, omówię najbardziej popularne hierarchie rasowe (od Isaaca de la Péyrere’a do Ernsta Haeckela) i wspólnie przemyślimy konteksty, w których się pojawiały, oraz ideologie, które wspierały (np. mit aryjski jako usprawiedliwienie ekspansji Prus; eugenika w kontekście dyskursu degeneracji). 1/ wykład z wykorzystaniem prezentacji multimedialnych (15 godz.): przedstawia konteksty, historię danego zjawiska lub tendencji, ogólne założenia itp., 2/ ćwiczenia (30 godz.) dotyczą wybranych problemów z zakresu życia literackiego po 1989 oraz analizy i interpretacji dzieł ilustrujących omawiane tendencje w literaturze 45 135 Przygotowanie do zajęć, obejmujące zalecone lektury literackie i krytycznoliterackie; udział w przygotowaniu referatu Kurs obejmuje zajęcia o charakterze konwersatorium oraz dedykowany im wykład. Wymaga się udziału studenta w obu składowych kursu. F. Fanon: Czarna skóra, białe maski (fragmenty) H. Bhabha: Miejsca kultury (fragmenty) E. Said: Orientalizm (fragmenty) Tenże: Kultura i imperializm (fragm.) A. Loomba: Kolonializm / postkolonializm A. Kuper: Wymyślanie społeczeństwa pierwotnego M. L. Pratt: Imperialne spojrzenie B. Anderson: Wspólnoty wyobrażone M. Sahlins: Wyspy historii J. Sowa: Fantomowe ciało króla Studia kolonialne nad kulturą i cywilizacją polską. Pod red. D. Trześniowskiego i K. Stępnika. H. Salami: Europa XIX wieku. Historia kulturowa. J. Osterhammel: Wiek XIX. Przeobrażenie świata (fragmenty). Historia ciała. T. 2 (fragmenty). A. Mencel: Etos lewicy. Esej o narodzinach kulturalizmu polskiego. J. S. Mill: O wolności. Spis ma charakter przykładowy i może ulec nieznacznym zmianom: Stefan Szolc –Rogoziński: Pod równikiem, Wyprawa S. S. Rogozińskiego; Sygurd Wiśniowski: Dziesięć lat w Australii; Dzieci królowej Oceanii; Benedykt Dybowski: O Syberii i Kamczatce; Jakub Gordon: Kaukaz; Edward Borucki: Echo z Afryki: pamiętniki wędrowca; Bronisław Grąbczewski: Przez Pamiry i Hindukusz do źródeł rzeki Indus; Michał Andrzejkowicz-Butowt: Szkice Kaukazu; Roger Łubieński: Z Ameryki Józef Siemiradzki: Na kresach cywilizacji: listy z podróży po Ameryce Południowej, Z Warszawy do równika: wspomnienia z podróży po Ameryce Południowej Uniwersytet Śląski w Katowicach Wydział str. 13 Emil Dunikowski Habdank: Meksyk i szkice z podróży po Ameryce Józef Mikołaj Potocki: Notatki myśliwskie z Dalekiego Wschodu Paweł Sapieha: Podróż na wschód Azji 1888-1889 Artur Gruszecki: W kraju palm i słońca; Piotr Aleksander Wereszczyński: List otwarty względem założenia osady polskiej niezależnej w Oceanii; Henryk Sienkiewicz: W pustyni i w puszczy; Wacław Sieroszewski: W matni, Kulisi; Hajota: Ostatnia butelka; Janusz Korczak: Dziecko salonu 3. Opis sposobów weryfikacji efektów kształcenia modułu nazwa ANTYPODY KULTURY: POLSKIE PODRÓŻOPISARSTWO XIX I POCZĄTKU XX WIEKU Z ELEMENTAMI TEORII POSTKOLONIALNEJ. kod zajęć osoba przeprowadzająca weryfikację grupa wymagania merytoryczne kryteria oceny przebieg procesu weryfikacji Kod ------------------------- --------------------dr Wacław Forajter logowanie w systemie USOS (limit 18 osób) Znajomość treści merytorycznych przekazanych w ramach wykładu; przygotowanie do zajęć i aktywne uczestnictwo Końcowa ocena z kursu będzie wypadkową oceny z tekstu sprawdzającego wiedzę z wykładów oraz oceny z udziału w ćwiczeniach w proporcji 1:1 Test zostanie przeprowadzony na ostatnim wykładzie w semestrze zimowym (styczeń 2015) Nazwa wariantu modułu: EKONOMIA LITERATURY 2. Opis zajęć dydaktycznych i pracy studenta nazwa Ekonomia literatury prowadzący grupa(-y) treści zajęć kod -------------- dr Paweł Tomczok logowanie w systemie USOS (limit 18 osób) W literaturze drugiej połowy XIX wieku pieniądz i ekonomia posiadają dziwny status – są czymś tak stale obecnym, że właściwie trudno zauważalnym. W ramach kursu spróbujemy przede wszystkim przyjrzeć się różnym sytuacjom ekonomicznym w prozie pozytywizmu i Młodej Polski – temu, jak literatura przedstawia genezę ekonomicznego podmiotu, pragnienia zdobywania i posiadania majątku, różnym doświadczeniom monetarnym – wyobrażeniom, które rodzi doznanie materialnego pieniądza, sytuacjom handlowym itd. Ale potraktujemy też pieniądz jako jedno z głównych mediów narracyjnych zapewniających spójność realistycznej opowieści, a w końcu jako groźnego konkurenta literatury, której zagraża, że stanie się towarem takim jak inne. Literatura tego okresu musi zmagać się także z intensywnie rozwijającym się kapitalizmem – i wywołaną nim sytuacją rozpadu wszystkiego, co stałe. Lektura wątków ekonomicznych Uniwersytet Śląski w Katowicach Wydział str. 14 odwoływać się będzie do historii gospodarczej i społecznej, by usytuować literacko przestawione procesy w szerszym tle. Skupimy się zatem na różnych problematyzacjach ówczesnych migracji, wyobcowania pracy, struktury miasta, nędzy itd. Wykłady poświęcone będą głównie zagadnieniom teoretycznym, przedstawieniu różnych badań ekonomii literatury (Jochen Hoerisch, Enrik Lauer, Bernd Blaschke, Marshall Berman), a także rozważaniom dziewiętnastowiecznej ekonomii literatury i publicystyki. Na ćwiczeniach głównym przedmiotem zainteresowania będą teksty lub fragmenty prozatorskie: m.in. Faust, Rodzina Połanieckich, Fachowiec, Ludzie bezdomni, Chłopi, Powracająca fala i inne. metody prowadzenia zajęć 1/ wykład z wykorzystaniem prezentacji multimedialnych (15 godz.): przedstawia konteksty, historię danego zjawiska lub tendencji, ogólne założenia itp., 2/ ćwiczenia (30 godz.) dotyczą wybranych problemów z zakresu życia literackiego po 1989 oraz analizy i interpretacji dzieł ilustrujących omawiane tendencje w literaturze liczba godzin dydaktycznych (kontaktowych) liczba godzin pracy własnej studenta opis pracy własnej studenta organizacja zajęć literatura obowiązkowa 45 135 Przygotowanie do zajęć, obejmujące zalecone lektury literackie i krytycznoliterackie; udział w przygotowaniu referatu Kurs obejmuje zajęcia o charakterze konwersatorium oraz dedykowany im wykład. Wymaga się udziału studenta w obu składowych kursu. Jochen Hoerisch, Orzeł czy reszka, Kraków 2010. 3. Opis sposobów weryfikacji efektów kształcenia modułu nazwa EKONOMIA LITERATURY kod zajęć osoba przeprowadzająca weryfikację grupa wymagania merytoryczne kryteria oceny przebieg procesu weryfikacji kod ------------------------- --------------------dr Paweł Tomczok logowanie w systemie USOS (limit 18 osób) Zaliczenie wykładu w formie testu sprawdzającego przyswojenie wiadomości przedstawionych w czasie kursu. Zaliczenie ćwiczeń na podstawie aktywności na zajęciach (przygotowanie referatu, udział w dyskusjach). Ocena z testu stanowi połowę oceny modułu, drugą połowę określa udział w ćwiczeniach. Test z wykładów 22 stycznia. Uniwersytet Śląski w Katowicach Wydział str. 15 Nazwa wariantu modułu: Różnorodność estetyczna i myślowa twórczości Juliusza Słowackiego 2. Opis zajęć dydaktycznych i pracy studenta nazwa Różnorodność estetyczna i myślowa twórczości Juliusza Słowackiego kod -------------- prowadzący grupa(-y) treści zajęć dr Lucyna Nawarecka logowanie w systemie USOS (limit 18 osób) Tematem zajęć będzie różnorodność estetyczna i myślowa twórczości Juliusza Słowackiego. Zaczniemy od określenia roli pewnych dominant estetycznych takich jak np. fantastyka w Balladynie, groteska w Poemach Piasta Dantyszka, tragizm i mit w Lilli Wenedzie (spróbujemy zinterpretować ten dramat także przy pomocy krytyki postkolonialnej), ironia w Horsztyńskim. Znaczną ilość zajęć poświęcimy twórczości mistycznej. Zajmiemy się frenezją w Śnie srebrnym Salomei, „świętą anarchią” w Samuelu Zborowskim (spojrzymy na ten dramat także poprzez pryzmat książki Jarosława Marka Rymkiewicza o osobie Samuela Zborowskiego), hagiografią w wierszu Sowiński w okopach Woli dialogiem intertekstualnym w Panu Tadeuszu Słowackiego. Postaramy się odpowiedzieć na pytanie jak przemiana mistyczna wpłynęła na kształt poetycki dzieła badając np. zmianę roli motywów baśniowych od Balladyny do Księgi Legend. metody prowadzenia zajęć 1/ wykład z wykorzystaniem prezentacji multimedialnych (15 godz.): przedstawia konteksty, historię danego zjawiska lub tendencji, ogólne założenia itp., 2/ ćwiczenia (30 godz.) dotyczą wybranych problemów z zakresu życia literackiego po 1989 oraz analizy i interpretacji dzieł ilustrujących omawiane tendencje w literaturze liczba godzin dydaktycznych (kontaktowych) liczba godzin pracy własnej studenta opis pracy własnej studenta organizacja zajęć literatura obowiązkowa literatura uzupełniająca 45 135 Przygotowanie do zajęć, obejmujące zalecone lektury literackie i krytycznoliterackie; udział w przygotowaniu referatu Kurs obejmuje zajęcia o charakterze konwersatorium oraz dedykowany im wykład. Wymaga się udziału studenta w obu składowych kursu. Dzieła Słowackiego: Lilla Weneda, Poema Piasta Dantyszka, Horsztyński, Sen srebrny Salomei, Samuel Zborowski, Pan Tadeusz Hasła ze Słownika terminów literackich oraz Słownika literatury polskiej XIX wieku dotyczące mitu, tragizmu, ironii romantycznej, groteski, mistyki, dialogu intertekstualnego. Uniwersytet Śląski w Katowicach Wydział str. 16 3. Opis sposobów weryfikacji efektów kształcenia modułu nazwa kod Różnorodność estetyczna i myślowa twórczości Juliusza Słowackiego ------------------------kod zajęć --------------------osoba dr Lucyna Nawarecka przeprowadzająca weryfikację grupa logowanie w systemie USOS (limit 18 osób) wymagania Test z wykładu, aktywny udział studentów w ćwiczeniach merytoryczne kryteria oceny Ocena z testu oraz ocena aktywności na ćwiczeniach w proporcji 1:1 przebieg procesu Test na ostatnim wykładzie, ocena aktywności na wszystkich ćw. weryfikacji