Czego i jak się uczyć? - Kształcenie umiejętności rozpoznawania

Czego i jak się uczyć? - Kształcenie umiejętności rozpoznawania

Czego i jak się uczyć?
Kształcenie umiejętności rozpoznawania
własnych potrzeb edukacyjnych i uczenia się
– zajęcia w klasie III gimnazjum
Opracowanie: Iwona Supronowicz
Cele główne:
 wzmocnienie przekonania o konieczności kontynuowania własnej
edukacji.
Cele szczegółowe:
 uczeń docenia znaczenie wykształcenia w życiu człowieka;
 rozumie związek posiadanej wiedzy z umiejętnością rozwiązywania
rożnych problemów w życiu;
 ma świadomość różnic między ludźmi w zakresie postrzegania świata;
 zna podstawowe założenia teorii inteligencji wielorakiej;
 potrafi określić swój profil inteligencji wielorakiej;
 potrafi zastosować wiedzę o sobie dokonując wyboru dalszej drogi
edukacji.
Metody pracy:
 pogadanka;
 ćwiczenie : Lądowanie na księżycu;
 test.
Formy pracy:
 praca z klasą,
 praca indywidualna.
Czas:
 45 minut.
Środki dydaktyczne:
 lista przedmiotów do ćwiczenia Lądowanie na księżycu (załącznik nr 1) ;
 lista ułożona przez eksperta do ćwiczenia Lądowanie na księżycu
(załącznik nr 2);
 formularz testu Profil wielorakiej inteligencji (załącznik nr 3);
 przybory do pisania;
 karteczki z „buźkami” do ewaluacji lekcji;
 pudełko.
2
Przebieg zajęć:
I. Wprowadzenie:
1. Powitanie uczniów.
2. Podanie tematu lekcji.
II. Główna część zajęć:
1. Krótka pogadanka na temat przydatności wiedzy w życiu.
2. Ćwiczenie Lądowanie na księżycu1:
 Nauczyciel czyta następującą instrukcję:
Wasz statek kosmiczny rozbił się na Księżycu. Mieliście się tam
połączyć z macierzystym statkiem bazą, znajdującym się w tej
chwili 300 km od Was, po oświetlonej stronie Księżyca,
a można się tam dostać przez pasmo gór. Przeżycie wyprawy
kosmicznej zależy od tego, czy dotrzecie do oddalonego o 300
km statku bazy. Waszym zadaniem jest uszeregować
zaproponowane przedmioty na liście według stopnia ich
przydatności do zachowania życia. Cyfrą l oznaczcie przedmiot
najniezbędniejszy, 2 następny, aż do 14, która oznaczy najmniej
przydatny przedmiot.
 Uczniowie samodzielnie wypełniają listę przedmiotów
(załącznik nr 1).
 Nauczyciel zaprasza kilku ochotników do podzielenia się swoją
listą z resztą grupy. Prosi o uzasadnienie wyborów
i o nieocenianie kolegów. Po krótkiej dyskusji czyta właściwą
listę przedmiotów wyselekcjonowanych przez eksperta.
 Nauczyciel prosi uczniów, żeby podsumowali ćwiczenie
odpowiadając na pytanie, czy udałoby im się przetrwać
w warunkach panujących na Księżycu.
 Nauczyciel pyta, jak uczniowie zaplanowaliby swoje życie
w najbliższym czasie, gdyby mieli 90% pewności, że podobna
sytuacja zdarzy im się w ciągu najbliższych pięciu lat.
 Nauczyciel zwraca szczególną uwagę na odpowiedzi
wskazujące na konieczność wzbogacania własnej wiedzy
i umiejętności np.: dowiem się więcej o Księżycu; pójdę do
szkoły przetrwania; będę trenował, żeby uzyskać sprawność
fizyczną.
3. Nauczyciel prosi uczniów o podanie kilku przykładów różnych
sytuacji w życiu, które mogą się zdarzyć każdemu z dużym
prawdopodobieństwem i których rozwiązanie zależy od posiadanej
1
Paszkowska-Rogacz Anna: Warsztat pracy europejskiego doradcy kariery zawodowej.
Warszawa: Krajowy Ośrodek Wspierania Edukacji Zawodowej, 2002. s. 31-33.
3
4.
5.
6.
7.
wiedzy i umiejętności, np. pierwsza pomoc podczas wypadków
komunikacyjnych, zaprojektowanie wnętrza swojego mieszkania,
wygrana w konkursie, wyprawa w góry.
Nauczyciel prosi uczniów o odpowiedź na pytanie Czy każdy z nas
jest w stanie nauczyć się wszystkiego, zdobywać wiedzę z każdej
dziedziny?
Nauczyciel podsumowuje opinie uczniów i tłumaczy główne
założenia teorii wielorakiej inteligencji.
Rozdaje formularze testu Profil wielorakiej inteligencji i wyjaśnia,
jak należy go wypełnić.
Uczniowie wykonują test. W przypadku braku czasu, może to być
zadanie do domu.
III. Podsumowanie zajęć:
1. Nauczyciel wyjaśnia, że każdy powinien właściwie dokonywać
wyboru dalszej drogi edukacji (w przyszłości zawodu), zgodnie
z własnymi potrzebami edukacyjnymi i własnymi predyspozycjami,
które określane są m.in. przez dominujący rodzaj inteligencji.
2. Podziękowanie za wspólną pracę na lekcji.
3. Ewaluacja za pomocą karteczek z buźkami
wrzucanych do pudełka.
Załącznik nr 1:
LISTA PRZEDMIOTÓW
(wzorowane na „Moon Explorer Problem", Kroechnert, 1991)
Lp.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
Przedmioty
Pudełko zapałek
Puszka z koncentratem żywności
20 m nylonowego sznura
Jedwabny parasol spadochronu
Przenośny teleskop na baterie słoneczne
Skrzynka mleka w proszku
Dwie butle z tlenem, każda o wadze 50 kg
Mapa nieba widzianego z Księżyca
Samoczynnie nadmuchująca się tratwa ratunkowa
Kompas
25 litrów wody
Rakiety sygnałowe
Zestaw pierwszej pomocy
Nadajnik i odbiornik UKF zasilany energią słoneczną
Ocena
przydatności
4
Załącznik nr 2:
Lista ułożona przez eksperta
Lp.
Przedmioty
1.
Pudełko zapałek
2.
Puszka z koncentratem
żywności
20 m nylonowego sznura
3.
Prawidłowa
kolejność
14
4
6
4.
Jedwabny parasol
spadochronu
5. Przenośny teleskop na
baterie słoneczne
6. Skrzynka mleka
w proszku
7. Dwie butle z tlenem,
każda o wadze 50 kg
8. Mapa nieba widzianego
z Księżyca
9. Samoczynnie
nadmuchująca się tratwa
ratunkowa
10. Kompas
8
12
11
1
3
9
13
11. 25 litrów wody
2
12. Rakiety sygnałowe
13. Zestaw pierwszej
pomocy
14. Nadajnik i odbiornik
UKF zasilany energią
słoneczną
10
7
5
Uzasadnienie eksperta
Na Księżycu brak tlenu - warunku
spalania; całkowicie bezużyteczne.
Wydajny środek zaopatrzenia się
w potrzebną energię.
Rzecz przydatna podczas
pokonywania skał oraz do transportu
rannych.
Ochrona przed promieniami
słonecznymi.
Zbędny poza stroną oświetloną
Bardzo objętościowy substytut
koncentratu spożywczego.
Najniezbędniejsze, warunkują
utrzymanie się przy życiu.
Podstawowy przyrząd nawigacyjny.
Butlę z CO2, w jaką jest zaopatrzona,
można wykorzystać jako napęd.
Pole magnetyczne na Księżycu nie
jest spolaryzowane.
Uzupełnienie znacznej straty
wilgotności ciała po oświetlonej
stronie Księżyca.
Gdy pojazd będzie w zasięgu wzroku,
sygnały będą zbędne.
Igły do wstrzykiwania witamin, leków
itd. mogą się przydać do specjalnych
urządzeń w kombinezonach
kosmicznych.
Zakres UKF umożliwia łączność
z pojazdem macierzystym tylko na
niewielką odległość.
5
Załącznik nr 3:
Profil wielorakiej inteligencji - test 2
Nazwa
Inteligencji
1. Logicznomatematyczna
2. Językowa
3. Ruchowa
4. Muzyczna
5. Interpersonalna
6. Wizualnoprzestrzenna
7. Przyrodnicza
8. Intrapersonalna
Pytania do testu W.I.
Odpowiedzi:
Zgadzam się w zupełności – 3 pkt. (zakreśl 3 kratki na wykresie wyżej)
Odpowiedź typu „średnio” - 2 pkt. (zakreśl 2 kratki na wykresie wyżej)
To do mnie nie pasuje
- 1 pkt. (zakreśl 1 kratkę na wykresie wyżej)
1. Lubię słowa - czytanie książek, chodzenie do teatru, poezję. (2)
2. Lubię rozwiązywać zagadki i problemy logiczne. (1)
3. Jestem wrażliwy na to, co myślą i czują inni. (5)
4. Jestem dobry w tworzeniu planów i określaniu swoich celów. (8)
5. Lubię ćwiczenia fizyczne. (3)
6. Mam zmysł orientacji i potrafię dobrze oceniać odległości i przestrzenie. (6)
7. Jestem dobry w tworzeniu muzyki, śpiewaniu lub graniu na instrumentach. (4)
8. Interesują mnie kwestie związane ze środowiskiem naturalnym. (7)
9. Lubię rozwiązywać krzyżówki i zagadki słowne. (2)
10. Jestem dobry w liczeniu w pamięci, szacowaniu i mierzeniu. (1)
11. Jestem przekonywujący i potrafię uczyć innych tego, czego się nauczyłem. (5)
2
Profil wielorakiej inteligencji. Oprac. Małgorzata Taraszkiewicz. TRENDY: Internetowy
magazyn CODN [online]. 2007, nr 1/15 [dostęp: 10 października 2007]. Dostępny w Word
Wide Web:
http://archiwum.trendy.codn.edu.pl/struktura/konferencja/doc/test_wielorakiej_inteligencji.pf
6
12. Jestem dobry w wyobrażaniu sobie rzeczy w umyśle. (6)
13. Z łatwością zapamiętuję wiersze, poezję i rymowanki. (4)
14. Uczę się dobrze, gdy mogę coś wykonać. (3)
15. Lubię pracować/uczyć się samotnie i w ciszy. (8)
16. Jestem dobry w wyszukiwaniu połączeń pomiędzy zagadnieniami. (1)
17. Łatwo uczę się z książek, kaset, internetu i wykładów. (2)
18. Jestem dobrym obserwatorem - dostrzegam rzeczy, których nie zauważają inni.
(6)
19. Lubię przedmioty ścisłe i techniczne. (1)
20. Lubię należeć do klubów lub kółek zainteresowań. (5)
21. Jestem dobry w sporcie i grach. (3)
22. Jestem dobrym rozmówcą, posługuję się bogatym słownictwem. (2)
23. Często słucham muzyki i łatwo przychodzi mi rozpoznawanie melodii. (4)
24. Uczę się z wykresów, diagramów i map. (6)
25. Podobają mi się programy przyrodnicze i/lub trzymam w domu zwierzęta. (7)
26. Potrafię dobrze zaplanować czas, jaki poświęcam na pracę domową i uczę się
dobrze dzięki logicznym wyjaśnieniom. (1)
27. Potrafię rozpoznać i nazwać wiele rodzajów kwiatów, roślin i drzew. (7)
28. Lubię pracować w zespole i dobrze przychodzi mi uczenie się w grupie. (5)
29. Jestem dobry w uczeniu się na swoich błędach i doświadczeniach. (8)
30. Jestem dobry w sztuce, modelowaniu lub rzeźbieniu. (6)
31. Mam dobre wyczucie rytmu. (4)
32. Dobrze piszę, na przykład opowiadania, poezję, listy, polecenia. (2)
33. Łatwo zawieram przyjaźnie. (5)
34. Prowadzę pamiętnik lub zapiski. (8)
35. Potrafię wyobrazić sobie siebie pracującego w rolnictwie, albo jako biologa lub
astronoma. (7)
36. Mam
zdolności
manualne,
na
przykład
majsterkować, szyć. (3)
37. W tańcu czuję się jak ryba w wodzie (3)
potrafię
sporządzać
modele,
7
38. Mówię dużo, łatwo i płynnie (4)
39. Przejmuję się losami naszej planety (7)
40. Łatwo jest mi określić to, jak się czuję (8)
Literatura:
1. Paszkowska-Rogacz Anna: Warsztat pracy europejskiego doradcy kariery
zawodowej. Warszawa: Krajowy Ośrodek Wspierania Edukacji
Zawodowej, 2002. ISBN 83-88780-30-1
2. Profil wielorakiej inteligencji. Oprac. Małgorzata Taraszkiewicz.
TRENDY: Internetowy magazyn CODN [online]. 2007, nr 1/15 [dostęp:
10 października 2007]. Dostępny w Word Wide Web:
http://archiwum.trendy.codn.edu.pl/struktura/konferencja/doc/test_wielora
kiej_inteligencji.pf
3. Taraszkiewicz Małgorzata, Rose Colin: Atlas efektywnego uczenia (się).
Cz. 1. Gdańsk: Transfer Learning, 2006. ISBN 83-923738-7-1