pobierz - E-Autonaprawa

Transkrypt

Autonaprawa
ISSN 1897-3280
CZERWIEC 2010
www.e-autonaprawa.pl
MIESIĘCZNIK BRANŻOWY
Fot. Sachs
LED, czyli emitujące światło diody, stosowane są coraz powszechniej w seryjnym i akcesoryjnym wyposażeniu pojazdów drogowych, ponieważ nadają
się do tego celu lepiej niż tradycyjne żarówki.
Do głównych zalet elementów świetlnych wykorzystujących diody LED w porównaniu
z innymi dostępnymi dziś źródłami światła należy bardzo krótki okres pomiędzy włączeniem
ich elektrycznego zasilania a uzyskaniem pełnej wydajności świetlnej, a także stabilność,
trwałość, energooszczędność i bezawaryjność. Tradycyjna żarówka z włóknem wolframowym
potrzebuje do pełnego rozgrzania ok. 200 milisekund, a w źródłach LED faza rozgrzewania
nie występuje w ogóle.
 str. 30
Gościnnie
na naszych
łamach:
Piotr Bigaj
podróbki
turbosprężarek
Krystyna Boczkowska
optymistyczny
rok Boscha
Andrzej Hajdasz
sieć warsztatów Delphi
Tarik Hassan,
Wojciech Liczkowski,
Adam Młynarczyk,
Jakub Szałamacha,
Katarzyna Śliwińska,
Tomasz Wiesiołek,
Krzysztof Wróbel
nawigacje samochodowe
Zenon Rudak
zewnętrzne lampy
diodowe
Piotr Mering
dezynfekcja klimatyzacji
Adam Skrzypko
diagnostyka
układów gazowych
OD REDAKCJI |
3
Język
Fot. Archiwum
Według biblijnej Księgi Rodzaju budowniczowie wieży Babel chcieli nią sięgnąć do nieba, a Bóg im ten
świętokradczy zamiar udaremnił, sprawiając, że każdy z nich zaczął mówić nagle innym, niezrozumiałym
dla pozostałych językiem. Czy bez kłopotów we wzajemnym komunikowaniu się zdołaliby zrealizować
swe plany? Tę akurat kwestię zostawmy na boku jako zbyt delikatną dla technicznego czasopisma, jedno
wszak wydaje się pewne, że wspólny język umożliwiłby co najmniej jakąś kontynuację rozpoczętej pracy.
Cele rozwoju nowożytnej techniki nie były nigdy tak dalekosiężne, lecz postęp na tej drodze warunkowany był zawsze właściwym rozumieniem się uczestniczących w nim ludzi. Dlatego zabiegali oni
o przemiany wręcz odwrotne w stosunku do zachodzących na najwyższym piętrze legendarnej budowli.
Skutkiem tego wielcy wynalazcy i prości użytkownicy owoców ich dokonań, ludzie różnych epok, kultur
i narodowości te same przedmioty lub zjawiska nazywali w sposób dokładnie równoznaczny.
Taką zgodność różnojęzycznych określeń można uzyskać dzięki dokładnym zapożyczeniom cudzoziemskich słów albo ich trafnym przekładom. Były kiedyś czasy, w których zapożyczanie technicznych
terminów, zwłaszcza z języka niemieckiego, uchodziło w Polsce za niepatriotyczne. Nasi dawni uczeni
i inżynierowie, biegli w równym stopniu w językach obcych, co w wykwintnej polszczyźnie, wynajdywali
polskie odpowiedniki gdzie indziej stosowanych nazw. To oni sprawili, że do dzisiaj „oxygen” nazywamy
tlenem, „automobil” – samochodem, „wentyl” – zaworem itd.
Nie wszystkie jednak techniczne terminy trafiały do naszej potocznej mowy za tak szlachetnym pośrednictwem, a ludzie mniej wykształceni chętniej sięgali do zapożyczeń, choćby nawet przekręcanych
i niebezpośrednich. Autorzy podręczników zawodowych długo zwalczali te dziwolągi. W efekcie nikt już
nie nazywa np. dłuta „sztamajzą”, poziomnicy – „waserwagą” ani prowadnicy – „culagą”. Nie udało się
jednak wykorzenić „roweru” (bicykl znanej dziś skądinąd marki), „junkersa” (niemiecki producent podgrzewaczy wody), „bojlera” (po angielsku: kocioł parowy), ani nawet „bosza” jako nazwy szlifierki kątowej.
Dziś, w epoce globalizacji, inżynierowie przestali zaprzątać sobie głowę filologicznymi niuansami. Dla
nich wszystkie nowe rozwiązania mają swe nazwy angielskie, używane i w innych językach, najwyżej
z błędną wymową. Nikt nie czuje potrzeby spolszczania ABS-u lub common raila.
Nie zawsze jednak proces zapożyczania przebiega tak gładko. Z tłumaczeniami (a dużo teraz tego)
jest jeszcze gorzej, gdyż niemal każda z międzynarodowych firm w swych polskich instrukcjach stosuje do
w pełni konkurencyjnych produktów całkiem inne nazewnictwo. Kto je tak obficie tworzy? Najczęściej zawodowi tłumacze, niemający zielonego pojęcia o technice. Czy jest na to jakaś rada? Tak: decydujący głos
w tych sprawach przywrócić technicznym specjalistom z głównych zainteresowanych korporacji, a nazwy,
co do których tłumaczenia nie są oni zgodni, pozostawiać w oryginalnym angielskim zapisie.
Autonaprawa
Fot. Delphi
Sekretarz redakcji:
Bogusława Krzczanowicz
tel. 71 712 57 95
[email protected]
Marketing i reklama:
Marta Napiórkowska-Trzeciak
tel. 71 712 57 97 [email protected]
Aneta Sadłowska
tel. 71 733 67 56
[email protected]
Adres redakcji:
pl. Nowy Targ 28/16, 50-141 Wrocław
faks 71 343 35 41
[email protected]
www.technotransfer.pl
Redakcja:
tel. 71 722 02 26
Stanisław Bortkiewicz
[email protected]
Szymon Ciach
[email protected]
Redaktor naczelny:
Marian Kozłowski
[email protected]
Stali współpracownicy:
Opracowanie graficzne i skład:
Andrzej Kowalewski, Zenon Majkut,
Taurus CD
Leszek A. Stricker, Toni Seidel, KrzaQ
tel. 71 712 57 98
Prenumerata:
tel. 71 712 57 95
[email protected]
Marian Kozłowski
Wydawca:
Wydawnictwo Technotransfer
Druk i oprawa:
Delta Wrocław
Wszelkie prawa zastrzeżone.
Przedruk materiałów wyłącznie za zgodą redakcji. Materiałów niezamówio
nych redakcja nie zwraca. Zastrzegamy
sobie prawo do skrótów i redakcyjnego
opracowania tekstów przyjętych do druku. Redakcja nie bierze odpowiedzialności za treść reklam i ogłoszeń.
Zdjęcia na okładce:
G4S, Hella
Autonaprawa | Czerwiec 2010
4 | AKTUALNOŚCI | WYDARZENIA
Spis treści
AKTUALNOŚCI:
Wydarzenia............................................... 4
Nowości rynkowe ................................... 44
MOTORYZACJA WCZORAJ, DZIŚ,
JUTRO
Wydarzenia
Więcej na stronie:
Hella w nowym VW Tuareg
Targi Inter Cars SA:
Pierwszy jubileusz...................................... 8
Groźny stan techniczny............................. 14
Optymistyczny rok 2010........................... 16
FORUM PROFESJONALISTÓW
Nawigacja? Tak, lecz jaka?........................ 10
TECHNICZNE PODSTAWY ZAWODU
Kompleksowe odgrzybianie....................... 19
Zewnętrzne lampy diodowe....................... 30
Układy przeniesienia napędu (cz. III).......... 20
PRAKTYKA WARSZTATOWA
Blacharskie naprawy nadwozi (cz. XVI):
Naprawa niezależnych ram nośnych........... 22
Podręcznik mechaniki pojazdowej (cz. XVII):
Napęd osprzętu silnika............................. 32
Produkt prawie oryginalny......................... 34
Nowe głowice Hunter – DSP 700.............. 36
Rejestrator parametrów............................. 40
EKONOMIA, BIZNES, MARKETING
Sieć warsztatów Delphi............................. 26
Serwis ogumienia:
Gdy sezon trwa krótko.............................. 28
Najnowsze oświetlenie Dyna-
na przedniej szybie wykry-
ną
mic Light Assist firmy Hella
wa inne pojazdy, zarówno te
między żarówką a soczewką
poprawia widoczność drogi,
jadące z przeciwka, jak i po-
głównego reflektora tak, by
a tym samym podnosi bezpie-
przedzające, oraz precyzyjnie
inni użytkownicy drogi nie
czeństwo jazdy. System mon-
ustala ich położenie. W opar-
byli oślepiani. Trwają już pra-
towany w nowym modelu VW
ciu o te informacje sterownik
ce nad wykorzystaniem tego
Touareg pojawił się w maju
wysyła polecenia do siłowni-
rozwiązania w lampach dio-
2010.
ków obracających cylindrycz-
dowych LED.
Kamera
ulokowana
umieszczoną
Lakier jak wino uderza do głów!
raz małej, amerykańskiej wy-
ZENNOWACJE
spy letniskowej, słynącej z se-
O amortyzatorach inaczej.......................... 42
rialu „Skrzydła”, a Honda sławi
Od redakcji.............................................. 50
włoską Sycylię (Sicilian Red –
SPIS REKLAM
Volkswagen............................................... 2
Actia Polska............................................... 5
Autosalon.................................................. 5
Febi.......................................................... 7
Gates........................................................ 9
Quinton Hazell......................................... 11
Hella Polska............................................ 13
Kärcher................................................... 15
Fota........................................................ 17
Schaeffler Polska...................................... 21
Janmor............................................. 25, 27
WRC Ozon.............................................. 28
Elwico.................................................... 29
Delphi.................................................... 31
Robert Bosch........................................... 33
Inter Cars................................................ 35
Werther International Polska...................... 37
Ikotec..................................................... 39
SNA Europe............................................ 41
Wimad.................................................... 41
CTS........................................................ 42
Multichem............................................... 43
Moto-Remo............................................. 45
Techwar.................................................. 45
Texa Poland............................................. 45
Unior Coframa......................................... 45
Stenhoj................................................... 47
AC.......................................................... 51
Car-Lift Service........................................ 47
Launch................................................... 49
ZF Trading............................................... 49
GG Profits............................................... 51
Lotos Oil................................................. 52
przesłonę
kod koloru R500P).
Świat zwierząt jest bliski
twórcom
nowych
kolorystycznych
koncepcji
Volvo,
gdyż
Gekko Green (kod koloru 488)
przypomina
łuskę
gekona,
a biel Ibiswhite (kod koloru
LY9C) na samochodach Audi
powinna się kojarzyć z upierze-
Autorzy nowych lakierniczych
nego w mercedesach. Motyw
receptur nadają powstającym
roślinny, a konkretnie kolor bła-
niem tych afrykańskich ptaków.
odcieniom coraz bardziej orygi-
watka (Cornflower – kod koloru
Na tej zasadzie program kolo-
nalne nazwy. Wina zainspiro-
T12) można zobaczyć na nis-
rystyczny Standox – Standowin
wały twórców lakieru Chardon-
sanach, a delikatną mimozę –
– nie tylko pomaga w dobo-
nay Gold (kod koloru 511),
na subaru mimosa yellow (kod
rze receptur, lecz także budzi
wykorzystywanego między in
koloru Z6K). Na fordach poja-
przyjemny szmerek w głowach
nymi przez Isuzu, i Burgunder-
wił się Nuntucket Grey (kod
niepozbawionych
rot (kod koloru 551), stosowa-
koloru 2755), przywołujący ob-
wyobraźni.
cieszyły się symulatory boli-
że pięcioletnie zapasy oleju
preza motoryzacyjna o tej na-
dów Formuły 1, a także kon-
Mobil 1. Kolejne spotkania
zwie odwiedziła już Bydgoszcz
kursy wiedzy motoryzacyjnej.
planowane są w Toruniu (5 i 6
estetycznej
Mobil 1 Tour
Objazdowa, weekendowa im-
i Leszno. Wśród jej uczestni-
Zwycięzcy otrzymywali bi-
ków dużym zainteresowaniem
lety na mecze żużlowe, a tak-
czerwca) i Tarnowie (19 i 20
czerwca).
Fot. Hella, Standox
KONSTRUKCJE
6 | AKTUALNOŚCI | WYDARZENIA
Bezpieczne auto firmowe
WYDARZENIA | AKTUALNOŚCI |
Nagrodzona
konsola
7
Kompletny
asortyment
od A do Z
Mistrzostwa WTCC
Srebrną statuetkę Superstar
Poland
2010
w kategorii
„Longterm” za projekt sza-
Ponad 20.000 artykułów dla wszystkich
popularnych producentów samochodów
osobowych, ciężarowych i osi
fy sterowniczej, stosowanej
w linii diagnostycznej Certus,
zdobyła firma ATS Display,
Asortyment febi: perfekcyjna
różnorodność – bez granic!
która na zlecenie WSOP zaprojektowała i wykonała to
urządzenie.
Opona, która pokonała Afrykę
Automoti-
rownicą najnowszego modelu
Przejazd samochodem z Pol-
Firma
ve Aftermarket jako partner
Schaeffler
BMW 320si WTCC zasiadają
ski do Republiki Południowej
techniczny zespołu BMW Mo-
Andy Priaulx i Augusto Farfur.
Afryki – wiązał się z konieczno-
torsport uczestniczy w World
Pojazd ma pod maską 2-litrowy,
ścią pokonania ponad 21 tys.
Touring
Championship
czterocylindrowy silnik rzędowy.
Car
Trwa trzecia edycja ogólno-
dostępne nowe kursy jazdy de-
kilometrów! Na trasie znalazły
(WTCC) 2010. Jest to cykl
Harmonogram wyścigów, wyni-
polskiego programu na rzecz
fensywnej: podstawowy, dla
się saharyjskie wertepy i tan-
22 wyścigów samochodowych
ki oraz informacje o zespołach
zański busz.
rozgrywanych w 11 krajach na
dostępne są na stronie: www.
czterech kontynentach. Za kie-
schaeffleraftermarket.de/races
bezpieczeństwa
kierowców
zaawansowanych, dla junio-
samochodów firmowych. Part-
rów (od 17 do 25 lat) i senio-
nerem tej akcji jest Goodyear,
rów (powyżej 60 roku życia).
a organizatorami: miesięcznik
W czerwcu uczestnicy progra-
„Auto Firmowe” i portal auto-
mu będę mogli wziąć udział w
firmowe.pl. W tym roku pro-
corocznym konkursie. Nagro-
Opony BFGoodrich All Terrain,
gramem objęto kolejne grupy
dami będzie 10 bezpłatnych
przeznaczone zarówno do jaz-
podwyższonego ryzyka: mło-
dwudniowych szkoleń prak-
dy szosowej, jak i terenowej,
dych kierowców i kierowców
tycznych z jazdy defensywnej
bardzo dobrze sprawdziły się
seniorów. Na stronie: www.
i możliwość zdobycia tytułu
podczas afrykańskiej wyprawy
defensywnikierowcy.pl są już
„Kierowcy Roku 2010”.
Izy i Piotra Witkowskich.
Michelin na Pikniku Naukowym
Technika silnika
Technika układu hamulcowego
Technika układu jezdnego
Elektryka pojazdu
Nie wystarczy mycie
Zaprosili nas
Destia Traffic – na premierę technologii Traffic Message
Channel w Polsce (Warszawa,
22 kwietnia 2010 r.)
Przed letnimi długimi wyjazda-
wszystkich oponach oraz kole
kich 5 kołach), stan piór wycie-
mi umycie samochodu nie wy-
zapasowym. Siedem podsta-
raczek, poziom oleju, zawie
starczy. Europejska sieć serwi-
wowych punktów bezpieczeń-
szenia – łożyska – amortyzato-
sowa Euromaster proponuje
stwa: geometria kół,ogumienie
ry, hamulce (w tym poziom
sprawdzenie 7 punktów bez-
(w tym zużycie bieżnika i pra-
płynu hamulcowego) i oświe-
pieczeństwa oraz ciśnienia we
widłowe ciśnienie we wszyst-
tlenie (reflektory).
Moto-Profil – na uroczysty bankiet otwierający Targi Profi Auto
Schow 2010 (Katowice, 28
maja 2010 r.)
Firma Navteq – na trzecią edycją Dnia Komunikacji Mobilnej
(Warszawa, 8 czerwca 2010 r.)
12 czerwca w Warszawie od-
w postaci
będzie się po raz czternasty
zdjęć oraz filmów technologie
trójwymiarowych
największa w Europie plene-
umożliwiające m.in. produkcję
rowa impreza popularyzują-
opon do pojazdów kosmicz-
ca naukę – Piknik Naukowy
nych. Goście wydarzenia będą
Polskiego Radia i Centrum
mogli także odbyć wirtualną
Nauki Kopernik. W imprezie
wycieczkę do słynnego cen-
tej uczestniczyć będzie firma
trum doświadczalnego Miche-
Michelin, która zaprezentuje
lin w Ladoux.
Pneumatyka
Technika umocowania kierownicy
febi plus
Fot. Michelin, Schaeffler
BF Goodrich i jeden z partnerów wyprawy Campus Australia Expedition 2010 – na
spotkanie prasowe dotyczące
wyprawy off-road przez najtrudniejsze szlaki Australii (Warszawa, 24 maja 2010 r.)
Fot. BFGoodrich, Euromaster, Goodyear, WSOP
Grupa Bosch – na konferencję
prasową poświęconą wynikom
finansowym Grupy na świecie
i w Polsce za rok 2009 (Warszawa, 13 maja 2010 r.)
Technika układu kierowniczego
www.febi.com
8 | MOTORYZACJA DZIŚ
Partner of
www.exponentia.org
Targi Inter Cars SA
Pierwszy jubileusz
Lotnisko w Modlinie stwarza możliwość
dalszego rozwoju ekspozycji
W kontaktach na stoiskach obowiązuje zasada „profesjonaliści dla profesjonalistów”
Ta doroczna impreza musi się rozwijać, ponieważ
jest niezmiennie potrzebna obu zainteresowanym
nią stronom, czyli światowym dostawcom moto
ryzacyjnej techniki i polskim samochodowym
warsztatom
W latach 90. ubiegłego wieku koniecz-
kich regionów kraju reprezentowali firmy
ność organizowania tego rodzaju spo-
związane z Inter Cars SA stałą handlową
tkań stawała się coraz bardziej wyraźna,
współpracą. Dzięki temu zupełnie od-
lecz tradycyjna formuła ogólnopolskich
mienny, bo prawdziwie partnerski, stał się
i regionalnych targów samochodowo-
charakter ich wzajemnych kontaktów. Na
branżowych nie była już w stanie tym
stoiskach tradycyjnych targów gospodarze
wyzwaniom sprostać. Nie przypadkiem
oczekują głównie wizyt „poważniejszych”
więc z inicjatywą stworzenia cyklicznych
klientów, a obecność zwykłej publiczno-
targów specjalistycznych jako pierwsza
ści służy im tylko za dowód atrakcyjności
w Polsce wystąpiła firma Inter Cars – naj-
przedstawianej oferty. W Cząstkowie każ-
większy i najnowocześniejszy krajowy
dy goszczący na stoisku warsztatowiec jest
dystrybutor części zamiennych i sprzętu
tym klientem najpoważniejszym, bo to on
warsztatowego.
może dowolny wystawiony tam produkt
Pierwsze targi Motor Show Inter Cars
odbyły się w styczniu 2002 roku w częKonkursy zawodowej sprawności to sportowe emocje i zarazem atrakcyjne widowisko
kolejnym edycjom targów towarzyszyły
występy całej plejady polskich gwiazd
Profesjonalne wsparcie,
szeroka oferta
zamówić i otrzymać już w najbliższej zaopatrzeniowej dostawie.
ściowo opróżnionych na tę okazję maga-
Rosnące z roku na rok uczestnictwo
zynach firmowego Centrum Logistycznego
wystawców i gości potwierdziło trafność
w Cząstkowie Mazowieckim. Nazwa i wy-
wstępnie przyjętych założeń, a rozwój bran-
strój tej ekspozycji nawiązywały jeszcze
żowego rynku i wiodący w nim udział firmy
do wygasających wtedy poznańskich i ka-
Inter Cars niemal automatycznie wzbogacał
towickich „międzynarodowych” tradycji,
merytoryczną wartość ekspozycji. Z po-
lecz jej merytoryczna koncepcja była już
czątku prezentowano tylko samochodowe
całkiem nowa.
części, oleje i smary. Potem pojawiły się
Zarówno wystawcy, czyli krajowi i za-
kolejno: produkty do samochodów japoń-
graniczni producenci branżowi, jak i zwie-
skich, akcesoria tuningowe, motocykle, na-
dzający, czyli właściciele lub pracownicy
czepy, narzędzia i sprzęt warsztatowy.
motoryzacyjnych warsztatów ze wszyst-
Z czasem to wszystko przestało się
Chcesz utrzymać jakość OE, a nawet ją przewyższyć?
Stosuj najwyższej jakości części firmy Gates
mieścić w magazynowych halach i trzeba
było w ich pobliżu budować coraz większe
Rozwój firmowych targów Inter Cars SA
Edycja
Nazwa
Data
Lokalizacja Pow. [m2]
I
Motor Show IC styczeń 2002
Magazyn Cząstków
1 500 II
Majówka z narzędziami
maj 2002
Magazyn Cząstków
2 000
III
Targi części zamiennych, narzędzi wrzesień 2003 Magazyn Cząstków + plener 600
i wyposażenia warsztatów
IV
jw. maj 2004
Magazyn Cząstków + plener 7 000
V
jw.
wrzesień 2005 Magazyn Cząstków + plener 8 000
VI
jw.
czerwiec 2006 Magazyn Cząstków + plener 9 000
VII
jw. wrzesień 2007 Centrum Logistyczne IC 10 000
Cząstków namioty
VIII
jw. wrzesień 2008 Centrum Logistyczne IC 12 000
Cząstków namioty
IX
jw. wrzesień 2009 Lotnisko Modlin, namioty
16 000
X jubileuszowa Targi części zamiennych narzędzi i wyposażenia warsztatów wrzesień 2010 Lotnisko Modlin
ekspozycyjne namioty. W końcu i one oka-
Wystawcy
40
60 90
Goście
3 000
5 000
8 000
100
100
115
120
8 000
10 000
10 000
12 000
starań, by te spotkania były nie tylko poży-
130
16 000
imprezom towarzyszącym, czyli konkur-
140
12 000
zały się za ciasne i w zeszłym roku targowe miasteczko powstało po raz pierwszy
na lotnisku w Modlinie.
Od początku organizatorzy dokładali
teczne, lecz także przyjemne dzięki licznym
som, pokazom, rekreacyjnym zabawom
i występom estradowych gwiazd.
n
Fot. Inter Cars
O
Doświadczenie, które wynika z bliskiej współpracy z producentami samochodów na
całym świecie wykorzystujemy przy wytwarzaniu części zamiennych. Produkujemy pełną
gamę produktów dla układu chłodzenia, paskowego układu napędu i układu paliwowego.
Nasze części zamienne spełniają najwyższe wymogi jakościowe stawiane przez OE.
Oprócz podzespołów niezbędnych do przeprowadzenia naprawy, dostarczamy również
narzędzia i praktyczne wsparcie techniczne, konieczne do prawidłowego wykonania usługi.
Gates oferuje wszystko, co jest Ci potrzebne. Krótko mówiąc, jeśli współpracujesz z firmą
Gates, niezawodność, bezpieczeństwo i doświadczenie otrzymujesz gratis.
Nie zadowalaj się produktami gorszej jakości niż jakość części OE. Montuj produkty Gates.
www.gates.com/europe - www.gatesautocat.com - [email protected]
10 | FORUM PROFESJONALISTÓW
FORUM PROFESJONALISTÓW |
Aplikacja Navigon Fresh umożliwia nie
Nawigacja? Tak, lecz jaka?
tylko
aktualizowanie
Takie pytanie zadaje sobie każdy potencjalny nabywca
samochodowego systemu GPS, bo nie są to przecież
urządzenia w swych funkcjach identyczne ani wręcz
całkiem porównywalne…
niejsza i najpopularniejsza na rynku mapa
oprogramowania,
nawigacyjna Polski. Zawiera wszystkie
lecz także ściąganie nowych map, kupo-
informacje niezbędne w skutecznej nawi-
wanie dodatkowych funkcji lub wykonanie
gacji drogowej: 637 934 km dróg wszyst-
kopii bezpieczeństwa pamięci urządzenia.
kich kategorii oraz plany 102 053 miej-
Funkcja Navigon Last Mile zapamiętuje
scowości (łącznie z miastami).
położenie
zaparkowanego
samochodu
AutoMapa Europa zawiera w sobie
to bliźniacza marka Mio, należąca do tej
i szybko doprowadza do niego po pieszym
pełną wersję mapy Polska XL, rozbudo-
samej, co Mio, grupy Mitac). Warto tu do-
zwiedzeniu okolicy.
waną o dane nawigacyjne krajów Europy
benzynowych, ale również bazy hotelowe,
dać, że cechą wyróżniającą te produkty jest
dostarczane przez firmę Navteq (Albania,
gastronomiczne i inne, zgromadzone w nie-
duży ekran dotykowy 4,3 cala, slot na kartę
Austria, Belgia, Bośnia, Chorwacja, Cze-
mal 1000 kategoriach tematycznych.
SD i możliwość bezpośredniej współpracy
chy, Dania, Estonia, Finlandia, Francja,
Urządzenia zasilane są bateriami litowo-
z oprogramowaniem AutoMapa, które jest
Hiszpania, Holandia, Irlandia, Litwa,
jonowymi Li-Ion o pojemności 1000 mAh
tak popularne wśród użytkowników w Pol-
Łotwa, Luxemburg, Mołdawia, Niemcy,
(Voyager S500) lub 1600 mAh (Voyager
sce. Model Navman F25 używa aplikacji
Krzysztof Wróbel
Norwegia, Polska, Portugalia, Rumunia,
S700). W wyposażeniu obydwu wersji
Mio Map, w której zawarliśmy najnowsze
Product manager
Serbia, Słowacja, Słowenia, Szwajcaria,
znajduje się: ramię i uchwyt do montażu
wersje mapy Polski. Zawiera także takie
Comes SA
Szwecja, Węgry, Wielka Brytania i Wło-
w samochodzie, zasilacz samochodowy,
chy).
rysik do precyzyjnej obsługi ekranu do-
Najprostszą metodą zdobycia jakiejś ogól-
funkcje, jak: SiRFstarIII z funkcją Instant-
nej orientacji w bogactwie rynkowych ofert
FixII czy ostrzeżenia o fotoradarach. Suge-
Oferujemy urządzenia marki Aristo, pole-
Bardzo ważnym elementem map są
są rozmowy ze sprzedawcami różnych
rowana cena detaliczna (brutto): 399 PLN.
camy szczególnie model Voyager w wer-
tzw. Punkty Użyteczności Publicznej (POI).
marek tego rodzaju sprzętu, prowadzone
sjach S500 i S700. W obu może być
Codziennie aktualizowana przez portal spo-
Wygodnym rozwiązaniem jest moż-
na zasadzie: „Wysłuchaj wszystkich – wy-
instalowane oprogramowanie AutoMapa
łecznościowy miplo.pl ich blisko 400-ty-
liwość wyboru jednej z klawiatur (ABC,
Polska XL lub AutoMapa Europa. AutoMa-
sięczna baza zawiera nie tylko bazę foto-
Qwerty, Azerty lub telefonicznej) do wpi-
pa Polska XL to najpełniejsza, najdokład-
radarów, niebezpiecznych miejsc czy stacji
sywania nazw na ekranie urządzenia.
Wojciech
więc wykorzystuje nadarzającą się oka-
Liczkowski
zję do zaprezentowania odpowiadających
Account
tym potrzebom zalet oferowanych modeli
magazynu „Car & Hifi”, w którym NX700
manager
samochodowych nawigatorów. Tę właśnie
zajął 1. miejsce w rankingu.
Cohn&Wolfe
metodę zastosowaliśmy przy zbieraniu
Urządzenie zawiera w jednej obudowie
materiału do niniejszej publikacji. Pytali-
system nawigacji satelitarnej, odtwarzacz
Omijanie korków i utrudnień na drodze,
śmy m.in. o dokładność cyfrowych map,
multimediów (CD/DVD/USB), tuner radio-
opcja zwiedzania interesujących miejsc,
czyli liczbę szczegółowych planów pol-
wy oraz zastaw głośnomówiący Blueto-
liczne trasy turystyczne w całej Europie,
skich miejscowości z nazwami ulic i nu-
oth. Wyposażone jest w duży, 7-calowy,
nowa funkcja MyBest POI oraz zaawanso-
meracją posesji, o częstotliwość i metodę
elektrycznie opuszczany ekran dotykowy,
wana nawigacja w trybie pieszym (zinte-
pozyskiwania najświeższych informacji
bardzo łatwy w użyciu przy obsłudze
growany kompas elek-
o sieci drogowej w Polsce oraz o możliwo-
wszystkich funkcji. Odpowiada potrzebom
troniczny) sprawiają, że
ści zgłaszania zauważonych błędów, gdyż
i oczekiwaniom dzisiejszych użytkowni-
oferowany przez firmę
jako doświadczeni już użytkownicy sys-
ków, dla których niezwykle istotna jest
Navigon 2510 Explo-
temów nawigacyjnych te akurat sprawy
możliwość podłączenia USB i iPOD, czy
rer jest wszechstron-
uznaliśmy za najbardziej istotne.
też kompatybilność z tak popularnym dziś
nym doradcą w tury-
iPhone’em. Zintegrowana nawigacja jest
stycznych podróżach.
gotowa do użycia natychmiast po zamon-
Pozwala poznać wiele
Katarzyna
towaniu. Mapa obejmuje 44 kraje Europy.
interesujących
Śliwińska
Syntezator mowy odczytuje nazwy ulic
i praktycznych
Marketing
i miast (fonetyczna baza danych TTS),
informacji na temat wartych odwiedze-
manager
podawane są informacje o ograniczeniach
nia przydrożnych miejsc (obecnie ponad
2N-Everpol
prędkości i lokalizacji fotoradarów. Su
6 tysięcy w 18 krajach Europy), podró-
sp. z o.o.
gerowana cena detaliczna (brutto) wynosi
żować znanymi europejskimi trasami
4 499 PLN.
widokowymi, rekomendowanymi przez
Najbardziej wymagającym polecam Cla-
Dla użytkowników, którzy w pierwszej
przewodniki ViaMichelin (czternaście tras
rion NX700E: najnowsze urządzenie mul-
kolejności zwracają uwagę na cenę, nie
w 14 krajach jest dostępnych standardo-
timedialne „wszystko w jednym” w roz-
zapominając jednak przy tym o istotnych
wo, istnieje też możliwość rozszerzenia
miarze 2-DIN. Należy ono do najlepszych
parametrach funkcjonalności, oferujemy
pakietu o dodatkowe trasy turystyczne
w swojej klasie cenowej, co zresztą uza-
przenośne nawigacje GPS nowo wpro-
w sklepie internetowym Navigon za
sadnia werdykt prestiżowego niemieckiego
wadzonej przez nas marki Navman (jest
równowartość 14,95 EUR).
tykowego i karta SD z oprogramowaniem
nawigacyjnym.
Fot. Comes
najbardziej typowe oczekiwania klientów,
Fot. 2N-Everpol, Navigon
bieraj sam”. Każdy product manager zna
11
12 | FORUM PROFESJONALISTÓW
FORUM PROFESJONALISTÓW |
trójwymiarowy widok miast i ukształto-
pierowych TruMap, asystent pasa ruchu,
przystępnej cenie daje produkt o wiele
wania terenu, automatycznie zmieniając
funkcje Eksploruj, Przewodnik Turystycz-
bardziej atrakcyjny od typowej mapy re-
o zmierzchu tryb wyświetlania na nocny.
ny, tryb oszczędnej jazdy i aplikacja Mio
Tomasz Wiesiołek
Pomocne są funkcjonalności asystenta
More 2 do planowania tras na kompu-
Adam Młynarczyk
Product manager
pasa ruchu i sygnalizacja przekroczenia
terze, aktualizacji map i wyszukiwania
Junior product
Asus mają po zakupie 60-dniowy termin
Komsa Polska
dozwolonej prędkości. Dodatkowo w mo-
lokalnego w bazach internetowych. Na-
manager
bezpłatnej aktualizacji, a później aktuali-
sp. z o.o.
delu Z116 użytkownik może dopasować
stępnie: Bluetooth, nadajnik FM i odtwa-
Bajtel sp. z o.o.
zacje płatne udostępniane są co kwartał.
wyświetlaną kolorystykę do deski rozdziel-
rzacz muzyki, potem: tryb pieszy i zestaw
Nowością w ofercie Garmin są urzą-
czej lub swoich preferencji.
głośnomówiący. Najbardziej luksusowy
dzenia nuvi 1390T Premium Traffic LMU
W ofercie Komsa Polska mamy wiele
marek urządzeń nawigacyjnych, m.in.
Użytkownicy nabywający urządzenia
Becker, Navigon, TomTom, Mio, Garmin,
marki Becker mają możliwość darmowej
GoClever. Spośród nich nietrudno wybrać
aktualizacji mapy w okresie 45 dni od
każdemu
daty zakupu.
gionalnej.
Mapy w urządzeniach Garmin i Garmin
sze szpitale, posterunki policji, stacje ben-
model Mio Moov S760 – 7” wyposażono
Posiadamy w swojej ofercie nawigacje
(4,3”)
zynowe, adresy i skrzyżowania.
poza tym w centrum multimediów do od-
takich marek, jak: Garmin, Navigon,
Premium Trafic LMU
oraz
1490T
twarzania muzyki, filmów i zdjęć.
TomTom, GarminAsus, Blow i Cruser.
(5”) – oba wyposażo-
pomaga użytkownikom ograniczać wydat-
W urządzeniach tych wykorzystywa-
W urządzeniach Garmin, Navigon oraz
ne w system Premium
propozycję dopasowaną zarówno funkcjo-
ki na benzynę i jeździć bardziej ekologicz-
ne są mapy firmy e-mapa, zawierające
GarminAsus wykorzystywane są mapy
Traffic, umożliwiający
nalnością, jak i ceną. Świeżą propozycją
nie. Dzięki ecoRoute™ urządzenie wybiera
667 777 km (100%) dróg w Polsce
Navteq, natomiast w Blow i Cruser – pol-
działanie usługi TMC,
dostępną już na rynku jest nawigacja Bec-
trasę, przetwarzając informacje dotyczące
i 58% polskich adresów. Użytkownikowi
skie produkty firmy Automapa.
która lada dzień ma
Jakub
zużycia paliwa, liczby przystanków, ogra-
przysługuje prawo do 2 bezpłatnych ak-
Największą popularnością cieszą się
użytkownikowi
odpowiednią
ker Z116.
Preinstalowana aplikacja ecoRoute™
zostać
uruchomiona
Szałamacha
niczeń prędkości i wielu innych, dopaso-
tualizacji w ciągu 12 miesięcy od zareje-
urządzenia wyposażone w mapy całej Eu-
w Polsce. Usługa
niach tej marki, w modelu Z116 wyko-
Marketing
wując swoje wskazania do powyższych
strowania produktu. Aktualizacje danych
ropy (w przypadku Garmin i GarminAsus
ta w czasie rzeczy-
rzystano mapy dostarczane przez firmę
manager
czynników. Kierowca ma również dostęp
ukazują się w czerwcu i listopadzie każde-
– City Navigator Europe – 42 kraje). Cie-
wistym
Navteq. Zainstalowana mapa obejmuje
Garmin Polska
do sprawozdania z wyszczególnionymi da-
go roku. Zauważone błędy można zgłaszać
kawym pomysłem zastosowanym przez
je o wypadkach,
nymi dotyczącymi czasu jazdy, przebytej
na: www.emapa.pl.
markę Navigon jest zredukowanie tej li-
korkach i innych
sty do map 21 najczęściej odwiedzanych
utrudnieniach na
państw europejskich, co przy bardziej
drodze.
Podobnie, jak we wszystkich urządze-
zasięgiem 41 krajów Europy. Pokrycie geograficzne obszaru Polski wynosi 100%, co
Model Garmin nüvi 3790T wyróżnia się
odległości, średniej ceny paliwa oraz śred-
oznacza uwzględnienie wszystkich miej-
kieszonkową konstrukcją, dużym, 4,3-ca-
niego zużycia paliwa.
scowości i dróg (648 774 km). Baza ad-
lowym ekranem LCD o rozdzielczości
resowa dotyczy około 99% lokalizacji uję-
800 x 480 pikseli oraz interaktywnym
tych wg danych GUS za rok ubiegły.
panelem dotykowym, który umożliwia po-
Modele dostępne w Polsce mają klawiatury z z osobnymi znakami: ą, ę, ó, ż itd.
Przy planowaniu trasy bardzo pomocny
większanie i zmniejszanie obrazu poprzez
Tarik Hassan
jest program Poicon Manager. Dzięki nie-
rozsuwanie palcami, przesuwanie mapy
Marketing
mu, automatycznie po podłączeniu urzą-
poprzez przeciągnięcie palcem albo zmia-
manager
dzenia do komputera, użytkownik może
nę perspektywy z dwu- na trójwymiarową
Mio Technology
spersonalizować własną podróż, poprzez
i obracanie mapy o 360°. Dzięki konfigu-
Oddział w Polsce
wybór tylko tych miejsc, które go intere-
rowalnej „frazie budzenia”, inicjującej ko-
sują (np. tylko stacje Orlen, bankomaty
munikację głosową, można wydawać nüvi
W sprzedaży mamy obecnie modele
ING, wybrane zabytki etc.). Na wyświetla-
3790T polecenia słowne bez odrywania
serii Mio Moov z następującymi wymiara-
czu sygnalizowane są również znaki dro-
rąk od kierownicy i wzroku od drogi. Wy-
mi ekranów dotykowych: M300 – 3,5”,
gowe i niebezpieczne miejsca na trasie,
posażenie obejmuje też bezprzewodową
M400 – 4,3”, S505 – 4,7”, S555 – 4,7”,
co znacznie wpływa na poprawę bezpie-
technologię Bluetooth® do wykonywania
S568 – 4,7” i S760 – 7”. We wszystkich
połączeń telefonicznych oraz antenę TMC.
dostępne są funkcje: bazy fotoradarów,
Funkcja trafficTrends™ zapewnia efek-
fotonawigacji NavPix i przeglądarki zdjęć.
tywne wyznaczanie tras i dostarczanie do-
Wraz z rosnącym standardem i ceną mo-
kładnych informacji o godzinie przybycia
deli pojawiają się kolejne udogodnienia,
do celu. Wybiera właściwą drogę na pod-
takie jak: oprogramowanie nawigacyjne
stawie danych z pamięci urządzenia oraz
Spirit, inteligentne wyszukiwanie adresów
specyfiki ruchu w danej okolicy o konkret-
i POI, widok wzorowany na mapach pa-
Oświetlenie
Elektrotechnika
Elektronika
Systemy
termiczne
Wspomaganie
sprzedaży
Serwis
techniczny
Nasze pomysły,
Państwa sukces.
Zaufajcie Państwo prawdziwemu
ekspertowi w dziedzinie klimatyzacji
i chłodzenia silnika!

Korzyści dla Państwa są naszą siłą !
Skorzystajcie Państwo z naszych lat
doświadczeń na polu chłodzenia silnika i klimatyzacji! Z naszymi produktami, profesjonalną
i kompleksową obsługą mogą Państwo
zachować „chłodną głowę” w każdej sytuacji.
jazdy.
blokowanie wybranego odcinka trasy. Po
Do cennych atutów tego modelu nale-
stwierdzeniu, że jest on nieprzejezdny dla
żą również: wskaźnik przekraczania do-
danego samochodu, nawigacja automa-
zwolonej prędkości, automatyczna zmiana
tycznie wyznacza optymalną trasę alter-
stref czasowych, funkcja „Gdzie jestem?”,
natywną. Ponadto urządzenie wyświetla
pozwalająca szybko odnajdywać najbliż-
ADV00361_f_PL2
rzystano nową funkcję, jaką jest ręczne
Kompleksowej ofercie i dużemu wyborowi produktów. Co oznacza, że dostają
Państwo to, czego Państwo szukają.
Produktom jakości Behr Hella Service
Technicznemu know-how
Instrumentom wspomagania sprzedaży
dla Państwa
Hella Polska Sp. z o.o.,
ul. Muszkieterów 15 a,
02-273 Warszawa
www.hella.com.pl
Fot. Bajtel
uwzględniające różne czynniki ekonomiki
Behr Hella Service jest ekspertem dla
całościowego asortymentu produktów z zakresu chłodzenia silnika i klimatyzacji.
Nasza siła co do jakości produktów, zaufania
i niezawodności jest oparta na know-how ﬁrmy Behr (dostawcy na pierwszy montaż) i jest
widoczna w naszych produktach.

Fot. Garmin, Komsa, Mio Technology
nerując sprawozdania z odbytej podróży
czeństwa podczas jazdy. W Z116 wyko-
informu-
Zaufajcie…
nych porach doby. Aplikacja ecoRoute™
pomaga ograniczać zużycie paliwa, ge-
13
Wysokociśnieniowe urządzenia
czyszczące HDS 5/11 U i UX
Groźny stan techniczny
pieszych, nieprawidłowe wyprzedzanie
Pierwsze urządzenie wysokociśnieniowe z podgrzewaniem wody Kärcher wyprodukowano w roku
1950. Od tego momentu Kärcher stale rozwija technologię czyszczenia wysokociśnieniowego, a urządzenia tej firmy są coraz powszechniej wykorzystywane do utrzymywania czystości w wielu branżach
gospodarki, w tym w branży motoryzacyjnej.
i niezachowanie bezpiecznej odległości
Według oficjalnych statystyk usterki techniczne pojazdów odgrywają rolę wręcz marginalną wśród przyczyn
wypadków drogowych. Zupełnie inne są wyniki badań,
które prowadzi w tym zakresie Dekra
między pojazdami”. Tak wyjaśniane jest
około 80 procent wypadków, pozostała
część to niemal wyłącznie kolizje powodo
wane przez pieszych.
Eksperci Dekry, badając szczegółowo
pojazdy uczestniczące w kolizjach drogo
Rok 2010 w szerokiej ofercie urządzeń wysokociśnieniowych Kärcher przynosi kolejne
nowości: HDS 5/11 U oraz HDS 5/11 UX, czyli
wysokociśnieniowe urządzenia czyszczące
z podgrzewaniem wody klasy „upright” o zwartej pionowej konstrukcji. Urządzenia te polecane są przede wszystkim warsztatom i salonom
samochodowym, a także firmom z branży wykończeniowej czy firmom sprzątającym.
W HDS 5/11 U oraz HDS 5/11 UX woda
podgrzewana jest do temperatury 80°C, co
w połączeniu ze środkiem czyszczącym umożliwia skuteczne usuwanie nawet wyjątkowo mocnych zabrudzeń (np. zabrudzeń emisyjnych i atmosferycznych, olejów oraz smarów). Wydatek
wody na poziomie 450 l/h sprawia, że czyszczenie przebiega szybko i sprawnie, z właściwą
firmie Kärcher dbałością o naturalne zasoby,
czyli bez nadmiernego zużycia wody. Urządzenia wyposażone są w wygodne do napełniania
zbiorniki paliwa (poj. 6,5 l), którego niewielkie
zużycie gwarantuje ekonomiczną eksploatację.
Bezpieczeństwo użytkownika zapewnia monitoring temperatury spalin. Dodatkową zaletę
urządzeń stanowi system AVS zapobiegający
skręcaniu się węża wysokociśnieniowego oraz
wyłącznik ciśnieniowy, który po zwolnieniu spustu pistoletu automatycznie wyłącza pompę.
wych, w aż siedmiu procentach ogólnej ich
liczby stwierdzili usterki techniczne mają
6,6%
19,9%
73,5%
bez usterek
z usterkami
z usterkami istotnymi dla zaistnienia wypadku
padkiem. Podobne badania prowadzone
i laboratoria techniczne. Prowadzi sieci
są obligatoryjnie w odniesieniu do zdarzeń
własnych oraz partnerskich sieci stacji kon
o najpoważniejszych
troli pojazdów.
Jeśli wśród poszkodowanych nie ma ofiar
Według danych z działu stacji kon
śmiertelnych ani przypadków trwałej utra
troli pojazdów (SKP) oraz działu analiz
ty zdrowia, policja i towarzystwa ubezpie
i wypadków tej firmy wraz z wiekiem sa
czeniowe nie przeprowadzają tak dogłęb
mochodów znacznie zwiększa się liczba
nych analiz.
występujących w nich usterek. Analiza
Konkretny przykład: 16-letnie BMW
rzeczywistych zdarzeń drogowych dokona
wpadło w poślizg na łuku drogi. Za przy
na przez rzeczoznawców Dekry wskazuje,
czynę według wspomnianych kategorii
iż usterki techniczne istotnie wpływają na
statystycznych można było uznać „niedo
ryzyko powstania wypadku.
stosowanie prędkości”, jednak ekspertyza
Badania te przeprowadzono w Niem
techniczna wykazała, iż auto miało przed
czech, gdzie średni wiek samochodów
wypadkiem niesprawny, częściowo zablo
jest zdecydowanie niższy od notowanego
kowany zacisk hamulcowy.
Przebieg innego wypadku: mercedes
CL 600 w wyniku gwałtownego hamowa
Dekra jest dziś największym w Europie,
jest wypadków drogowych w stosunku
nia na łuku autostrady wpada w poślizg,
a trzecim na świecie, koncernem świad
do liczby zarejestrowanych pojazdów.
ociera się o stojący na pasie awaryjnym
czącym rozmaite usługi techniczne, w tym
Podobne są natomiast policyjne statysty
samochód, zderza się następnie z drugim
także w dziedzinie motoryzacyjnego rzeczo
ki, w których jako przyczyny wypadków
pojazdem i barierą ochronną. Oficjalna
znawstwa. Działa obecnie w 50 krajach
wymienia się przeważnie: „niedostoso
przyczyna: jak wyżej, ale rzeczoznawcy
Europy, w Ameryce Północnej, Brazylii
wanie prędkości do warunków ruchu,
Dekry wykryli w tym mercedesie nieprawi
i Afryce Południowej. Zatrudnia łącznie
nieudzielanie pierwszeństwa przejazdu,
dłową geometrię podwozia i trwałe odłą
ponad 21 000 pracowników. Posiada spe
nieprawidłowe przejeżdżanie przejść dla
czenie systemów ABS i ESP…
25,98
18,13
20%
25%
15%
8,36
10%
4,03
21,5
0%
4-5 lat
6-7 lat
8-9 lat
> 9 lat
Zasilanie ~/V/Hz
Wydajność tłoczenia l/h
Ciśnienie bar/MPa
Maks. temp. doprow. wody °C
Moc przyłącza kW
Ciężar
Wymiary dł x szer x wys mm
Zużycie paliwa olejowego kg/h
Zbiornik paliwa l
Wąż wysokociśnieniowy m
Bardzo prosty panel obsługowy zapewnia komfortową pracę obsługującemu urządzenie pracownikowi. Dzięki kompaktowym wymiarom
urządzeń, niewielkiej wadze oraz dużym kołom
– obydwa modele można łatwo transportować
nawet po nierównym podłożu czy schodach,
a ich pionowa konstrukcja ułatwia obsługę
i przechowywanie. Model HDS 5/11 UX jest
dodatkowo wyposażony w bęben na wąż, co
znacznie ułatwia zwijanie i przechowywanie
węża wysokociśnieniowego o długości 15 m.
Urządzenia wysokociśnieniowe Kärcher,
w tym nowe HDS 5/11, oferowane są w kolorze
żółtym, od lat kojarzonym z marką Kärcher.
HDS 5/11 U
1/230/50
450
110/11
80
2,2
68
620x620x990
2,6
6,5
10
HDS 5/11 UX
1/230/50
450
110/11
80
2,2
70
620x620x1160
2,6
6,5
15
Natomiast wychodząc naprzeciw oczekiwaniom
klientów, firma Kärcher podjęła decyzję o zmianie kolorystyki urządzeń grupy Professional
(szorowarki i zamiatarki, również bardzo popularne w branży motoryzacyjnej) z żółtej na grafit - ciemną połyskującą odmianę szarości.
Dzięki wprowadzeniu nowej kolorystyki
urządzeń Professional, firma Kärcher dopełniła
wizualnie, tworząc nowy schemat kolorów, pozycjonowanie trzech grup urządzeń do zastosowań profesjonalnych. Od tej pory, wszystkie
urządzenia z grupy Commercial (urządzenia
wysokociśnieniowe) będą wyróżniały się kolorem żółtym. Wszystkie urządzenia przemysłowe
przyjmą kolor szary. Natomiast urządzenia
z grupy Professional, czyli przede wszystkim
zamiatarki i szorowarki Kärcher, zgodnie
z oczekiwaniami rynku, dostępne będą w nowej
wersji kolorystycznej, czyli w kolorze grafitowym. Ważną cechą koloru grafitowego jest jego
mniejsza wrażliwość na zabrudzenia, co gwarantuje zadbany wygląd urządzenia nawet przy
stosowaniu w ciężkich warunkach pracy. System przypisania kolorów pozwoli na bezbłędne
rozpoznanie przeznaczenia urządzenia.
21,4
16,5
11,4
8,2
7,7
7,2
5%
0%
n
Struktura stwiedzonych usterek wg ich rodzaju
20%
13,12
15%
do 3 lat
konsekwencjach.
bardziej rygorystycznie i znacznie mniej
25%
5%
ce bezpośredni związek z zaistniałym wy
sowych badań homologacyjnych pojazdów
w Polsce, stacje kontroli pojazdów działają
Udział pojazdów z usterkami wg kategorii wieku
10%
cjalne centrum do prowadzenia komplek
układy
systemy
osie/koła podwozie/ olej siln./
hamulcowe oświetlenia ogumienie nadwozie hydrauliczny/
płyny
szyby
spaliny
i poziom
hałasu
4,2
1,9
układ
pozostałe
kierowniczy
Kärcher Sp. z o.o.
Fot. Dekra
Stan samochodów uczestniczących
w wypadkach
Dane techniczne HDS 5/11 U i UX
Infolinia 0 801 811 234 lub 022 314 62 13
www.karcher.pl
Optymistyczny rok 2010
całkowitych obrotów koncernu. W okresie
Krystyna Boczkowska
najgłębszego kryzysu obroty tej branży
Prezes Robert Bosch Sp. z o.o.
Reprezentant Grupy Bosch w Polsce
liarda euro, a na rok 2010 prognozuje się
wzrosły do wartości prawie jednego mi-
Światowy kryzys nie ominął Grupy Bosch.
W 2009 roku jej globalne obroty spadły do
38,2 mld euro, czyli o 15% w porównaniu
z rokiem poprzednim. Prognozy na rok
2010 są jednak znacznie lepsze
uzyskanie 1,5 miliarda euro.
Duży wkład w ochronę środowiska
ma branża motoryzacyjna. Oprócz prac
nad dalszym proekologicznym rozwojem
silników benzynowych Bosch zajmuje
się również systemami samochodowych
napędów hybrydowych i elektrycznych.
Jednym z przykładów tej strategii jest
utworzona wraz z firmą Samsung spółka
W światowej skali rok ubiegły po raz pierw-
W drugiej połowie 2009 koniunktura za-
joint venture o nazwie SB LiMotive Co.
szy od dziesięcioleci przyniósł firmie stratę
częła się poprawiać także w Europie oraz
Ltd. Zajmuje się ona rozwojem, produkcją
operacyjną w wysokości 1,2 miliarda euro.
Ameryce Północnej i Południowej. Nie
i dystrybucją akumulatorów litowo-jono-
Trudną sytuację na rynkach globalnych
zrekompensowało to jednak strat ponie-
wych dla motoryzacji. Pierwsze ich dosta-
w 2009 roku najbardziej odczuł dział Tech-
sionych w pierwszych dwóch kwartałach.
wy zaplanowano na 2011 rok.
niki Motoryzacyjnej, którego obroty wynio-
Mimo trudnej sytuacji nakłady firmy na
Konsekwentne działania zmierzające
sły 21,7 miliarda euro, czyli o 18% mniej,
działalność badawczo-rozwojową osiągnę-
do obniżenia kosztów oraz zapewnienie
niż w roku 2008. Dział zakończył rok stra-
ły w minionym roku kwotę 3,6 mld euro.
płynności finansowej przyczyniły się do
tą ok. 500 mln euro. Obroty spadły też
Przedsiębiorstwo zgłosiło do opatentowa-
tego, że Grupa Bosch także w roku 2009,
(o 24%) w dziale Techniki Przemysłowej.
nia rekordową liczbę 3 800 wynalazków,
mimo kryzysu, dysponowała solidną bazą
Dział Dobra Użytkowe i Techniczne Wypo-
co oznacza 15 nowych rozwiązań każdego
finansową. Wszystkie inwestycje oraz
sażenie Budynków odnotował stosunkowo
dnia pracy. Na całym świecie w działach
akwizycje zostały sfinansowane z wła-
niewielki (5%) spadek obrotów i jako jedy-
badawczo-rozwojowych Boscha zatrud-
snych środków. Kolejnym dowodem sta-
ny w Grupie zakończył rok 2009 z dodat-
nionych jest 33 tysiące osób, o tysiąc
bilności finansowej jest udział kapitału
nim wynikiem 440 milionów euro.
więcej niż w roku poprzednim. Już dzisiaj
własnego, utrzymujący się niezmiennie
Grupy
ok. 45% nakładów na badania i rozwój
na poziomie 49%, oraz dodatnia pozycja
Bosch okazał się atutem w warunkach
jest przeznaczanych na produkty chronią-
finansowa netto, wynosząca ok. 500 mi-
kryzysu. Poprawa koniunktury najwcze-
ce środowisko i zasoby naturalne, a sprze-
lionów euro.
śniej nastąpiła w regionie Azji i Pacyfiku.
daż tych produktów stanowi jedną trzecią
Międzynarodowy
charakter
Dzięki tym czynnikom już w pierwszym kwartale roku 2010 obroty koncernu
wzrosły o ok. 25% w porównaniu z tym
samym okresem roku 2009, a w całym
bieżącym roku finansowym Bosch spodziewa się wzrostu obrotów o ponad 10%,
czyli do 42 miliardów euro. W związku ze
wzrostem popytu na samochody, w szczególności poza Europą, spodziewamy się,
że największy wkład w przyszły sukces
będzie miał dział Techniki Motoryzacyjnej.
Najszybsza
koniunktury
Wschodniej, w tym także w Polsce dzięki
dynamicznemu rozwojowi jej gospodarki
z 3-procentowym wzrostem PKB i szczególnie zadowalającym wynikom pierwszego
kwartału w branży techniki motoryzacyjnej.
Oczekiwana jest również lepsza koniunk-
Fot. Bosch
W roku 2009
Bosch przeznaczył na
działalność
badawczorozwojową
kwotę 3,6 miliardów euro
poprawa
spodziewana jest w Europie Środkowo-
MATERIAŁOZNAWSTWO | TECHNICZNE PODSTAWY ZAWODU |
Bosch pracuje
nad systemami
i komponentami
do samochodów
elektrycznych
19
Kompleksowe odgrzybianie
inwestycyjnych. Na spadek obrotów działu Techniki Motoryzacyjnej (27%) miała
wpływ redukcja sprzedaży samochodów
na świecie i ograniczenie dostaw części
dla samochodowych zakładów produkcyj-
mochodzie trzeba skorzystać z jego doku-
nych w Polsce. W dziale Dóbr Użytkowych
i Technicznego Wyposażenia Budynków
Piotr Mering
mentacji technicznej, potem wyjmuje się
obroty spadły o 16%.
Specjalista ds. technicznych i szkoleń
Liqui Moly Polska sp. z o.o.
filtr przeciwpyłkowy i aplikuje na parownik
W tej trudnej sytuacji rynkowej Bosch
nadal w Polsce inwestował. Nakłady na
Klimatyzacja samochodowa wymaga corocznych przeglądów
i napraw. Ich integralną częścią
musi być wymiana filtra kabinowego i odgrzybienie parownika
inwestycje w środki trwałe wyniosły
w 2009 roku 52 miliony euro. W minionym roku spółka Robert Bosch prze
prowadziła się do nowej własnej siedziby
o powierzchni prawie 9 tys. m2. Wartość
tej inwestycji zamknęła się w kwocie
3. odgrzybianie (po pokryciu parownika płynem wyłącza się dmuchawę,
montuje nowy filtr przeciwpyłkowy i pozostawia zamknięty samochód na 15-20
minut, by płyn zdążył zniszczyć bakterie,
4.
centrami szkoleniowymi stanowi poważne
ponowne
osuszenie
parownika
(w tej fazie klimatyzacja powinna być wy-
wsparcie dla działów sprzedaży. Zwiększo-
Parownik nie tylko schładza, lecz również
zwie Klima-Anlagen-Reiniger, dostarczany
łączona, a włączony wewnętrzny obieg
na ilość sal szkoleniowych to także moż-
osusza powietrze, gdyż zawarta w powie-
w opakowaniach aerozolowych 250 ml
powietrza z nadmuchem skierowanym na
liwość realizowania projektów edukacyj-
trzu para wodna skrapla się na jego zim-
do indywidualnego użytku lub 1- i 5-li-
dolne partie nadwozia, przy maksymalnej
nych dla młodzieży i studentów.
nej powierzchni. W efekcie zawilgocone
trowych, przeznaczonych dla samocho-
temperaturze ogrzewania; silnik pojazdu
W marcu bieżącego roku została ofi-
części urządzenia klimatyzacyjnego stają
dowych warsztatów i serwisów. Aplikacja
należy uruchomić i pozostawić go na bie-
cjalnie zakończona rozbudowa fabryki
się środowiskiem sprzyjającym rozwojo-
środka z większych pojemników wymaga
gu jałowym przez 10 minut).
układów hamulcowych we Wrocławiu.
wi różnych rodzajów bakterii i grzybów.
zastosowania dodatkowego urządzenia
Wraz z nowo dobudowana halą po-
Ich obecność sygnalizuje nieprzyjemny
rozpylającego. Całkowity koszt odgrzybie-
mi z odgrzybianiem klimatyzacji zaleca
wierzchnia fabryki zwiększyła się dwu-
zapach stęchlizny, rozchodzący się już
nia klimatyzacji w jednym samochodzie
się stosowanie produktu Klima-Fresch.
krotnie do 33 000 m2. W latach 2008
w pierwszych sekundach po włączeniu
za pomocą takiego zestawu wynosi nie
Oczyszcza on szybko i higienicznie układ
i 2009 przedsiębiorstwo zainwestowało
klimatyzacji. Zagrzybiony parownik może
całe 10 zł!
klimatyzacyjny bez demontażu filtra prze-
tu w sumie 22,2 mln euro.
być powodem infekcji górnych dróg odde-
Proces odgrzybiania jest w pełni sku-
ciwpyłkowego oraz odświeża całe wnę-
chowych, astmy, bakteryjnego zapalania
teczny, gdy jego realizacja przebiega w na-
trze pojazdu, usuwając przykre zapachy,
płuc, a nawet nowotworów.
stępujących etapach:
m.in. tytoniu i zwierząt. W celu zaaplikowa-
Rosnące zatrudnienie
Fabryka Układów Hamulcowych we Wrocławiu produkująca: zaciski hamulcowe,
hamulce bębnowe, siłowniki wspomagania oraz korektory siły hamowania
ma-Anlagen-Reiniger);
grzyby i inne drobnoustroje);
16 milionów euro. Nowe biuro z trzema
Nowa siedziba Robert Bosch Sp. z o.o. z centrami biurowymi i szkoleniowymi
około 200 ml płynu dezynfekującego Kli-
Pomiędzy
przeglądami
połączony-
Grupa Bosch w Polsce zatrudnia łącznie
Spośród wielu metod odgrzybiania naj-
1. osuszenie parownika (należy w tym
nia tego środka należy: uruchomić silnik,
2 060 pracowników. Najwięcej osób, bo
skuteczniejsze jest pokrycie powierzchni
celu wyłączyć klimatyzację, nastawić na
wyłączyć klimatyzację, nastawić tempera-
ok. 50%, pracuje w dziale Dóbr Użytko-
parownika specjalnym środkiem chemicz-
okres około 10 minut maksymalną tempe-
turę na minimum, włączyć maksymalny
wych i Technicznego Wyposażenia Bu-
nym. Inne sposoby, takie jak ultradźwię-
raturę i największą wydajność nadmuchu,
nawiew w obiegu zamkniętym, wstrząsnąć
dynków. Dział Techniki Motoryzacyjnej
ki czy ozonowanie, nie usuwają silnych
a następnie włączyć zewnętrzny obieg po-
aerozolowym opakowaniem i postawić je
zatrudnia ok. 40%, a pozostała część
zanieczyszczeń, więc mogą być polecane
wietrza);
w kartonowym pudełku na podłodze kabi-
przypada na dział Techniki Przemysło-
jedynie jako zabiegi uzupełniające.
wej. W kryzysowym roku 2009 nie było
Niemiecka firma Liqui-Moly produkuje
płynem (w razie kłopotów ze zlokalizowa-
dyszy. Potem wszystkie drzwi muszą być
łudniowej oraz dalsze umocnienie pozycji
swój oddział we Wrocławiu, gdzie produ-
redukcji zatrudnienia, lecz jego wzrost
profesjonalny płyn dezynfekujący o na-
niem wymienionych tu elementów w sa-
zamknięte przez około 10 minut.
Boscha w regionie Azji i Pacyfiku.
kowane są układy hamulcowe. W Polsce
o ok. 190 nowych pracowników. Miejsca
mieszczą się także specjalistyczne spółki
pracy stworzono w Fabryce Układów Ha-
Wyniki działalności w Polsce
Boscha, dostarczające produkty i usługi
mulcowych we Wrocławiu, zwiększając
Spółka Robert Bosch z siedzibą w Warsza-
pod renomowanymi markami, np. Bude-
w ten sposób liczbę jej pracowników do
wie zajmuje się sprzedażą części samo-
rus, Holger Christiansen, Junkers, Rexroth
ok. 790. Do końca 2011 roku zatrudnio-
chodowych i urządzeń diagnostycznych,
i Siemens.
nych zostanie tam kolejnych 45 osób.
elektronarzędzi, systemów zabezpieczeń,
Kryzys roku 2009 nie oszczędził spółek
Do roku 2012 planowane jest także
nagłośnieniowych i grzewczych. Częścią
z Grupy Bosch w Polsce, które odnotowały
zwiększenie zatrudnienia (do 130 osób)
spółki jest także Techniczny Dział Sprze-
łączny obrót na poziomie 640 milionów
w Centrum Kompetencyjnym IT w War-
daży – Pierwsze Wyposażenie, zajmujący
euro, czyli mniejszy o blisko 25% w sto-
szawie. Placówka ta, utworzona w roku
się koordynacją i nadzorem dostaw części
sunku do roku 2008. Najpoważniejszy,
2008 decyzją zarządu Grupy Bosch, jako
samochodowych Boscha do fabryk m.in.
bo około 45-procentowy spadek wystąpił
jedna z trzech na świecie, świadczy za-
Volkswagena w Polkowicach i Poznaniu,
w dziale Techniki Przemysłowej, co wyni-
awansowane usługi informatyczne dla ca-
Fiata w Bielsku-Białej i Tychach oraz GM
kało ze znacznego ograniczenia projektów
łego koncernu.
n
Fot. Liqui Moly
ny, wcisnąwszy aż do zablokowania spust
w Gliwicach. Spółka Robert Bosch posiada
Fot. Bosch
2. pokrycie powierzchni parownika
tura na rynkach Ameryki Północnej i Po-
n
Od lewej: aplikowanie preparatu Klima-Anlagen-Reiniger za pomocą ręcznej pompki; bieżąca dezynfekcja kanałów powietrznych
preparatem Klima-Fresch; prawidłowy rozdział nadmuchu powietrza w trakcie dokonywanych zabiegów dezynfekcyjnych
20 | KONSTRUKCJE | PODWOZIA
PODWOZIA | KONSTRUKCJE |
Układy
przeniesienia napędu (cz.III)
niu sprzęgła, czyli tam, gdzie można je sto-
komora proszkowa
obudowa
sunkowo łatwo usunąć. W przypadku, gdy
pokrywa
łożysko
wirnik
przez
Andrzej Kowalewski
wysprzęgniki
hydrauliczne,
Główne części sprzęgła proszkowego
do
których odpowiednie prądowe impulsy
Prezes Zarządu
Launch Polska sp. z o.o.
Zamiast tradycyjnych sprzęgieł ciernych
coraz częściej stosuje się w samochodach
różne nowatorskie ich rozwiązania, służące rozmaitym celom dodatkowym albo
doskonaleniu funkcji zasadniczych
lokalizacja usterki w otoczeniu sprzęgła
nie przynosi rezultatów, należy wymonto-
 skrzywienie obwodowe sprężyny płyt-
łączania się sprzęgła należą:
tów sprężyny talerzowej,
 wygięcie lub pęknięcie segmentów
 niepełne przyleganie okładziny ciernej
tego celu sygnały otrzymywane z czuj-
podzespoły pojazdów samochodowych,
ników: prędkości obrotowej wału korbo-
ulegają zużyciu. Do najczęstszych niepra-
wego, wału wejściowego skrzyni biegów
widłowości w ich pracy zaliczają się:
i elektronicznego rozpoznania włączone-
 nieregularny przebieg sprzęgania
magnetyczne proszkowe, w którym do
towego (tzw. ślizganie się sprzęgła),
wytworzenia tarcia niezbędnego do prze-
 nadmierne opory występujące w mechanizmach wysprzęglających,
niesienia momentu obrotowego pomię-
od strony koła zamachowego,
 zanieczyszczenie okładzin ciernych
smarem,
 zużycie tulei prowadzącej łożysko wyciskowe,
wy sprzęgła,
 wygięcie lub pęknięcie sprężyny płytkowej tarczy dociskowej,
 uszkodzenie wielowypustu piasty,
 wypalona lub luźna okładzina cierna,
 bicie tarczy sprzęgła,
 zużyty wałek wyciskowy,
 uszkodzona obudowa łożyska wycisko-
 porysowanie okładzin ciernych od strony koła zamachowego,
sprzężenie koła zamachowego z wiru-
dzy współosiowymi wirnikami wykorzy-
 hałaśliwa praca,
Jednym z przykładów takich konstrukcji
jącym
bezwładnościowym,
stywany jest ferromagnetyczny proszek,
 brak możliwości całkowitego wyłącze-
są sprzęgła pełniące rolę rozruszników
czyli bez użycia rozrusznika elektryczne-
„zagęszczający” się pod wpływem od-
nia kontaktu ciernego (tzw. ciągnięcie
bezwładnościowych,
wykorzystujących
go. Efektem jest mniejsze zużycie paliwa,
działywania pola magnetycznego wytwa-
sprzęgła).
energię kinetyczną masy wirującej. Kon-
a także mniejsza emisja spalin i hałasu niż
rzanego przez elektromagnesy. Zdolność
cepcja ta polega na współpracy dwóch
przy rozruchu wykonywanym metodą tra-
przenoszenia momentu obrotowego, czyli
Przy lokalizowaniu usterek sprzęgła istot-
sprzęgających
ciernych
dycyjną. Gdy silnik już pracuje, element
tzw. poślizg sprzęgła, może mieć wartość
ne jest zebranie dokładnych informacji
z umieszczonym między nimi swobodnie
bezwładnościowy sprzężony jest stale
płynnie regulowaną, ponieważ zależy od
dotyczących jego niesprawności i opisu
 zużycie okładzin ciernych,
wirującym elementem. Podczas chwi-
z kołem zamachowym i wałem korbowym,
natężenia pola elektromagnetycznego.
lowego postoju samochodu, gdy silnik
a rolę sprzęgła głównego pełni wyłącznie
jest zatrzymany przez system stop-start
drugi z mechanizmów ciernych.
mechanizmów
sprężyny talerzowej,
 pęknięcie tarczy dociskowej lub opra-
 uszkodzenie cięgna sterującego,
Rozwiązania niekonwencjonalne
elementem
Z kolei do najczęstszych przyczyn nieroz-
kowej tarczy dociskowej lub segmen-
Mechanizmy sprzęgające, tak jak i inne
 niepełne przenoszenie momentu obro-
dociskowego lub tulei prowadzącej.
być:
duł elektroniczny. Wykorzystuje on do
sprzęgającym jest tzw. sprzęgło elektro-
okładzin
 zużycie tarczy dociskowej, elementu
 przegrzanie tarczy dociskowej,
(tzw. szarpanie sprzęgła),
doleganie
ciernych od strony koła zamachowego,
ny poszczególnych jego elementów.
Usterki sprzęgieł ciernych
Nietypowym mechanizmem
ny koła zamachowego,
 nierównomierne
 pęknięcie okładziny ciernej,
sterujące kieruje mikroprocesorowy mo-
go biegu.
 porysowanie okładzin ciernych od stro-
wać sprzęgło i dokonać szczegółowej ocePrzyczynami szarpania sprzęgła mogą
 niewłaściwe smarowanie łożyska wy
ciskowego.
wego,
 uszkodzony tłumik drgań skrętnych,
 uszkodzony wielowypust piasty,
 zużyte widełki wyłączające.
Przyczynami ślizgania się sprzęgła bywają
Niedomagania sprzęgła związane ze
natomiast:
zbyt dużymi oporami występującymi
 zanieczyszczenia smarem lub olejem
podczas naciskania pedału mogą być
okładzin ciernych,
spowodowane:
 zużyciem powierzchni ślizgowej łoży-
występujących nieprawidłowości. Dzięki
 uszkodzenie docisku,
W podobny sposób, choć na całkiem
temu można uzyskać znaczne zawężenie
 przegrzanie tarczy dociskowej,
 uszkodzeniem cięgna sterującego,
 uszkodzenie segmentów sprężyny tale-
 zacieraniem się cięgna elastycznego
innej zasadzie, działają sprzęgła lepko-
obszaru poszukiwań usterki, a w związku
(np. w ruchu miejskim na skrzyżowaniach
Innym nowoczesnym rozwiązaniem
ściowe stosowane w pojazdach z napę-
z tym wyeliminować przyczyny w otocze-
lub w zatorach drogowych), oba mecha-
jest system elektronicznego sterowania
dem wszystkich kół do samoczynnego
nizmy cierne zostają odłączone od ele-
sprzęgła. Kierowca w chwili ruszania
włączania lub wyłączania przeniesienia
mentu bezwładnościowego, który dzięki
z miejsca, przełączania biegów i zatrzy-
momentów obrotowych pomiędzy osia-
temu wiruje nadal, rozpędzony wcześniej
mywania samochodu zmienia biegi, nie
mi. W tej konstrukcji również występuje
przez wał korbowy. W razie potrzeby silnik
używając przy tym pedału. Włączanie
para (lub pary) współosiowo wirujących
zostaje ponownie uruchomiony poprzez
i rozłączanie sprzęgła realizowane jest
elementów, których sprzężenie następuje
21
rzowej,
ska wyciskowego,
w jego pancerzu.
n
na skutek gęstnienia otaczającej je cieczy,
będącej olejem silikonowym. Hermetycz-
wielowypust
wewnętrzny
na obudowa sprzęgła jest nią wypełniona w 90% swej objętości. Przy różnych
wirniki segmentowe
z zazębieniem
centralnym
prędkościach obrotowych obu wirujących
elementów w oleju powstają wewnętrzne
przepływy, a towarzyszące im silne tarcie
wejściowy wał
wielowypustowy
międzycząsteczkowe powoduje jego na-
obudowa wypełniona
olejem silikonowym,
pełniąca funkcję
tarcze z zazębieniem
wału wyjściowego
obwodowym
większe wartości momentu obrotowego
Budowa
sprzęgła
wiskotycznego
(lepkościowego)
przekazywane są hydrodynamicznie z jednego współosiowego elementu sprzęgła na
drugi, aż do niemal całkowitego ich zblokowania.
Fot. archiwum
sta lepkość oleju silikonowego, więc coraz
Fot. Launch, archiwum
grzewanie się. Wraz z temperaturą wzra-
FAGWheelProAZPacksB 1-3 185x86.indd 1
5/21/08 3:15:23 PM
22 | PRAKTYKA WARSZTATOWA | NAPRAWY NADWOZI
NAPRAWY NADWOZI | PRAKTYKA WARSZTATOWA |
Blacharskie naprawy nadwozi (cz. XVI)
23
śruba
Naprawa niezależnych
ram nośnych
nadwozie
podkładka
poduszka gumowa
wspornik ramy
poduszka gumowa
podkładka
nakrętka
rama
Typowe przykłady współczesnych
zastosowań
belkowych
ram nośnych
(w powiększeniu przekroje
podłużnic)
Sposób elastycznego połączenia nadwozia z ramą, w dolnym rzędzie konstrukcyjna ewolucja pojedynczego zamocowania
ich połączeń i, oczywiście, od materiału,
kolizyjnego uszkodzenia tak skonstruowa
z którego zostały one wykonane.
nego pojazdu nadwozie trzeba najpierw
Przednie sekcje nowszych typów nieza
odłączyć od ramy (niektóre połączenia są
leżnych ram posiadają strefy kontrolowa
zwykle zerwane na skutek działania siły
nego zgniotu, absorbujące energię zderzeń
odkształcającej), a następnie każdą z tych
czołowych. Część środkowa, wykonana
części naprawiać oddzielnie: pierwszą tak
z bardzo wytrzymałej stali, chroni pasażer
samo, jak nadwozie samonośne, a drugą
ską przestrzeń nadwozia przed poziomym
nieco odmiennie, lecz z wykorzystaniem
zgnieceniem wzdłużnym lub bocznym.
tych samych urządzeń naprawczych.
W pojazdach o ramowej konstrukcji
nośnej nadwozie lub kabina zbudowane
Powypadkowe odkształcenia ram
są podobnie jak ich odpowiedniki samo
Podczas kolizji drogowych ramy mogą ule
nośne, a z ramą łączy je 8-12 śrub z ela
gać: zgięciu w pionie lub poziomie, prze
stycznymi podkładkami zapobiegający
koszeniu (deformacji zmieniającej prosto
Spośród licznych dawniej odmian
mi przenoszeniu drgań i nieznacznych
kątne pola pomiędzy belkami w romby)
Toni Seidel
samochodowych ram nośnych obecnie
odkształceń sprężystych. W przypadku
oraz skręceniu, będącemu równoczesnym
Prezes CTS sp. z o.o.
rozwiązaniem
Kompletne oprzyrządowanie do prostowania ramy. Łańcuch pionowy zabezpiecza ramę przed wyrwaniem ramy
z uchwytów, a gruby biały koc zapobiega skutkom zerwania łańcucha ciągnącego
zgięciem w pionie i poziomie. Charakter
i stopień tych odkształceń ustala się za
binową. Składa się ona z dwu równo
pomocą systemu pomiarowego, porównu
ległych podłużnic i łączących je belek
jąc rzeczywiste usytuowanie (w układzie
poprzecznych. Podłużnice i belki po
trzech współrzędnych) punktów
przeczne mogą mieć postać ceowników,
trolnych ramy z ich pozycją prawidłową,
dwuteowników lub profili zamkniętych
zaznaczoną w karcie pomiarowej danego
o wielokątnym (najczęściej prostokąt
modelu pojazdu.
dominującym
małoseryjnej produkcji pojazdów znaj
niają się w porównaniu z danymi fabrycz
dują niekiedy zastosowanie ramy jedno
nymi wysokości punktów bazowych w po
szczególnych częściach ramy.
niemal we wszystkich seryjnie produko
rurowe (zwane centralnymi) i przestrzen
zespoły pojazdu, była pierwszą konstrukcją
wanych ciężarówkach, ciągnikach siodło
ne w formie klatek lub krzyżujących się
nośną, stosowaną w pionierskich modelach
wych, przyczepach i naczepach, a także,
przęseł.
samochodów wyposażanych w rozmaite
choć już stosunkowo rzadko, w samocho
układu uzależniona jest od wymiarów
rodzaje nadwozi. Do dzisiaj stosowana jest
dach terenowych i niektórych dostawczych.
i kształtu jego elementów, wytrzymałości
Sztywność
każdego
takiego
Fot. CTS, Toyota
Przy odkształceniach pionowych zmie
Niezależna rama, łącząca wszystkie główne
kon
nym) przekroju. Przy jednostkowej lub
Fot. CTS
Większość produkowanych obecnie urządzeń do powypadkowych napraw nadwozi
samonośnych umożliwia również prostowanie odkształconych podwozi pojazdów
o konstrukcji ramowej, np. samochodów
dostawczych i terenowych
pozostaje
konstrukcja belkowa, nazywana też dra
Gdy odkształcenie polega na pojedyn
Zdejmowanie nadwozia z ramy,
kolejną operacją jest demontaż silnika, układu napędowego i kierowniczego oraz zawieszeń
czym zgięciu środkowej części podłużnicy,
zmienia się też (skraca) odległość pomię
dzy jej skrajnymi punktami, a jeśli doty
Mocowanie wymontowanej ramy na stanowisku naprawczym za pomocą specjalnych
uchwytów szczękowych
Prostowanie skręcenia przedniej części podłużnicy dozerem i współpracującym z nim
hydraulicznym (czerwonym) rozpieraczem
We wszystkich
fazach
prostowania
ramy muszą
być sprawdzane pozycje jej
punktów
kontrolnych,
system
car-o-tronic
pokazuje ich
przemieszczenia na bieżąco
24 | PRAKTYKA WARSZTATOWA | NAPRAWY NADWOZI
NAPRAWY NADWOZI | PRAKTYKA WARSZTATOWA |
czy ono tylko jednej z podłużnic (lub obu
obszarze. Tak uszkodzone elementy ramy
w nierównym stopniu), różne staną się
powinny zostać wymienione.
także przekątne całej ramy.
Alternatywne mocowanie prostowanej
ramy do podłogi warsztatu za pomocą
wsporników i kotwionych łańcuchów
Równoczesne zgięcie obu podłużnic
w płaszczyźnie poziomej
Prostowanie skręcenia przedniej części
ramy pojedynczym rozpieraczem
Ściśnięcie jednej z podłużnic w jej stre
fie kontrolowanego zgniotu
Wzajemne równoległe przesunięcie
sztywnych podłużnic, zwane przekosze
niem ramy
Ze względu na zaawansowane techno
W przypadku odkształcenia bocznego
logie metalurgiczne i galwanotechniczne
następują zmiany (zróżnicowanie) długo
wykorzystywane w przygotowywaniu ma
ści przekątnych. Z tym samym zjawiskiem
teriałów stalowych na nowoczesne ramy
mamy do czynienie wówczas, gdy na
samochodowe niedopuszczalne jest sto
stąpi jednostronne ściśnięcie podłużnicy,
sowanie jakichkolwiek zabiegów termicz
czyli jej wielokrotne zgięcie, połączone
nych w trakcie prostowania odkształco
z poprzecznym rozciągnięciem ścianek
nych elementów.
profilu jej belki. Przy uderzeniu bocznym
Wprowadzanie do odkształconej ramy
podobne ściskanie może dotyczyć belek
sił prostujących może polegać zarówno na
poprzecznych. Jeśli podłużnica nie ma
ciągnięciu odkształceń wklęsłych za po
strefy kontrolowanego zgniotu, wraz z jej
mocą łańcuchów z odpowiednimi zacze
wzdłużnym ściśnięciem lub wręcz za
pami, jak i na dociskaniu odkształceń wy
miast niego następuje przekoszenie całej
pukłych specjalnymi trzpieniami. Naciągi
ramy, czyli zmiana jej pól prostokątnych
i dociski wywierane są przez siłowniki hy
w romboidalne. Zwykle ten rodzaj od
drauliczne dozerów lub wież stanowiska
kształcenia łączy się ze skręceniem ramo
naprawczego, a w niektórych operacjach
wej konstrukcji nośnej, która na skutek
także przez hydrauliczne rozpieracze albo
tego przybiera kształt lotniczego śmigła.
warsztatowe dźwigniki pomocnicze.
Podstawowe
Skręcenie ramy pod wpływem układu
kilku sił działających w trakcie kolizji
wypychania
i naciągania odkształceń przedstawione
Operacja ta opiera się na takich samych
zostały na załączonych ilustracjach. Żaden
zasadach, jak stosowane w przypadku
z nich nie jest w stanie doprowadzić do
samonośnego nadwozia. Pracę zaczyna
całkowitego wyprostowania odkształconej
się więc od poprawnego zamocowania wy
ramy. Przeważnie konieczne jest zastoso
montowanej z pojazdu ramy do urządze
wanie kilku takich zabiegów równocześnie
nia naprawczego z użyciem odpowiednich
lub w kolejnych fazach, pomiędzy którymi
uchwytów współpracujących z miejscami
postęp prac jest sprawdzany przez sys
zaznaczonymi na karcie pomiarowej po
Przenoszenie siły prostującej dozera za
pośrednictwem sztywnego popychacza
warianty
Prostowanie odkształconej ramy
Fot. Toyota
Pionowe zgięcie jednej z podłużnic po
uderzeniu w przedni narożnik pojazdu
25
jazdu. Uchwyty zaciskane na krawędziach
progów zwykle się do tego celu nie nadają.
tem mierniczy ustalający aktualne pozycje
punktów kontrolnych i ich zgodność z da
nymi karty pomiarowej.
Użycie rolki do
zmiany kierunku
naciągu przy
usuwaniu skrę
cenia ramy
Wywieranie zwróconej ku górze siły
pionowej przez dodatkowy naciąg
wektorowy
Prostowanie
pionowego
zgięcia przez
równoczesne
użycie: naciągu
dozerem,
podnośnika
i ciągnącego
w dół układu
wektorowego
z rozpieraczem
Usuwanie
skręcenia ramy
dwoma pod
nośnikami
i dwoma roz
pieraczami
w układach
wektorowych
Cdn.
Dla pełnego bezpieczeństwa wykonywa
nych operacji prostowaną ramę zabezpie
cza się dodatkowo w tej pozycji łańcucha
mi, ale nie mogą one stanowić mocowania
głównego, gdyż nie zapewniają stabilności
położenia we wszystkich kierunkach dzia
łania sił prostujących. Ponadto przy dużych
wartościach tych sił strefy ramy kontaktują
ce się z łańcuchami mogłyby ulec miejsco
Orientacyjne diagnozowanie zgięcia
pionowego przez porównywanie prze
kątnych
Ta sama operacja wykonywana z użyciem
łańcucha i jarzma rozwierającego
wym odkształceniom wtórnym.
Jeśli chodzi o deformacje samego
materiału w odkształconych elementach
ramy, przybierają one formę zgięcia lub
skręcenia. Zgięcie ma charakter ciągły
i gładki, a rozmiary czasem tak nieznacz
ne, iż nie można go stwierdzić poprzez
oględziny wizualne. Zgięty materiał może
być przywrócony do pierwotnego kształ
Orientacyjne diagnozowanie zgięcia
poziomego przez porównywanie prze
kątnych
uszkodzenia. Skręcenie polega na silnym,
Prostowanie poziomego wygięcia po
dłużnic układem dwóch dozerów
więc łatwo zauważalnym, pofałdowaniu
powierzchni elementu na niewielkim jej
Fot. Toyota
tu, bez pozostawienia trwałych śladów
26 | EKONOMIA, BIZNES, MARKETING
EKONOMIA, BIZNES, MARKETING |
27
Sieć warsztatów Delphi
2013 roku rozszerzenie tej działalności
Andrzej Hajdasz
na ponad sto warsztatów Delphi Service
Service Operations Manager
Delphi Product & Service Solutions
Coraz częściej samochody europejskich
i azjatyckich producentów wyposażane są
w układy common rail dostarczane przez
firmę Delphi, która zajmuje się również ich
diagnostyką i naprawami
Center, zawierających moduł Diesel.
Drugi poziom serwisowania comon rail
to sieć Delphi Diesel Service, czyli wyspe
cjalizowane serwisy oferujące pełny zakres
usług, łącznie z diagnostyką i naprawami,
a także z regeneracją fabryczną wtryski
waczy common rail i pomp wysokiego
ciśnienia. Regeneracja fabryczna polega
Do pełnej obsługi nowoczesnych wysokociśnieniowych układów zasilania potrzebne są nie tylko specjalistyczne
narzędzia i sprzęt diagnostyczny, lecz także urządzenia i oprogramowanie do kodowania wtryskiwaczy
w tym wypadku na całkowitym odtworze
niu pierwotnych właściwość danego pod
zespołu według technologii opracowanych
 warsztat musi być postrzegany przez
 co najmniej jeden pracownik warszta
C3I na regenerowanych wtryskiwaczach.
towego personelu powinien mieć ukoń
Jest to warunkiem koniecznym dla prze
 w warsztacie powinno być specjalne
czone minimum jedno szkolenie z za
prowadzenia
pomieszczenie do obsługi klienta, wy
kresu diagnozowania układów common
wtryskiwacza.
Sieć drugiego poziomu jest tworzona
dzielone strefy napraw (w tym obszar
rail, organizowane przez dystrybutorów
jego naprawę polegającą na zastąpieniu
w Polsce od kilkunastu lat przez wspo
do prac wymagających zachowania
programu Delphi Service Center.
nia ich układów wtryskowych w warszta
wadliwych elementów nowymi lub zrege
mnianą już firmę JR Motors i posiada
tach autoryzowanych przez Delphi. Firma
nerowanymi fabrycznie. Sieć ta, do któ
obecnie warsztaty rozmieszczone w całym
 oprócz standardowego wyposażenia
Warsztaty, które chciałyby przystąpić do
rzędzi specjalistycznych i sprzętu diagno
zorganizowała tę usługową działalność
rej należy już łącznie ok. 50 warsztatów,
kraju. Sieć ta jest nadal sukcesywnie roz
warsztatowego zakład musi posia
programu Delphi Diesel Service, oprócz
stycznego, dostawy części zamiennych
w system dwupoziomowy.
organizowana jest w Polsce od czerwca
wijana, choć wolniej niż organizacja pla
dać zestaw diagnostyczny Delphi
spełnienia wymagań programu Delphi
oraz wsparcie techniczne. Warsztaty za
Pierwszy poziom stanowi organizowa
2008 roku przez niezależnie działające
cówek pierwszego poziomu.
DS100E lub DS150E wraz z oprogra
Service Center moduł Diesel muszą do
interesowane podjęciem współpracy mogą
na obecnie sieć warsztatów Delphi Servi
firmy Inter Cars oraz JR Motors, będą
Firma Delphi stworzyła również system
mowaniem i kompletem przewodów
datkowo wyposażyć się w specjalistycz
zgłaszać się do koordynatora programu
ce Center, a dokładniej: należących do
ce też oficjalnymi dystrybutorami części
umożliwiający współpracę poszczególnych
połączeniowych,
specjali
ne urządzenia do wykonywania napraw
ze strony firmy Delphi (Andrzej Hajdasz,
ich struktury modułów Diesel. Są one wy
Delphi Diesel. Dla pełnego zaspokojenia
warsztatów należących do różnych sieci.
stycznych narzędzi i wyposażenia
wtryskiwaczy i pomp oraz stoły probier
tel. 600 304 472, e-mail: andrzej.haj
specjalizowane w podstawowym zakresie
potrzeb klientów Delphi planuje do końca
Warsztaty Delphi Diesel Service są więc
YDT 488 przewidzianego dla modułu
cze, których oprogramowanie umożliwia
[email protected]) lub też do najbliższej
Diesel;
wygenerowanie nowych kodów C2I lub
filii firm Inter Cars lub JR Motors.
silników
wysokoprężnych
diagnostyki i naprawy układów common
przez Delphi wraz z odtworzeniem kodów
w pojazdach marek: Renault, Citroën,
rail, tworzą więc w sumie sieć punktów
C2I wtryskiwaczy na urządzeniach AVM2
Peugeot, Ford, Mercedes, Jaguar, Ssang
„pierwszej pomocy”. Można w nich prze
i CRI-PC firmy Hartridge.
yong, Kia, Hyundai, Nissan, Suzuki oraz
prowadzić diagnostykę układu, a także
Tata mają obecnie możliwość serwisowa
klientów jako firma profesjonalna;
szczególnej czystości);
Fot. Delphi
Użytkownicy
przede wszystkim dostawcami regenero
zestawy
prawidłowej
regeneracji
Firma Delphi zapewnia warsztatom
przystępującym do obu sieci wsparcie
marketingowe, szkolenia, dostęp do na
n
wanych fabrycznie wtryskiwaczy i pomp
common rail dla warsztatów należących
do modułu Diesel sieci Delphi Service
Center. Jako punkty drugiego poziomu
serwisowania mają też dostęp do części
wykorzystywanych w regeneracji pod
zespołów, natomiast warsztaty pierwszego
poziomu oferują klientom kompleksowe
rozwiązania dotyczące napraw pojazdów,
z użyciem zarówno podzespołów nowych,
jak i regenerowanych.
Dwupoziomowa struktura systemu ser
wisowania ma na celu zachowanie wła
ściwej, czyli spełniającej wszystkie obo
wiązujące wymogi, jakości dostarczanych
na rynek regenerowanych wtryskiwaczy
i pomp.
nia do modułu Diesel programu Delphi
Kompletny system wtryskowy typu common rail dostarczany przez firmę Delphi
Service Center są następujące:
Fot. Delphi
Warunki uczestnictwa stawiane warsz
tatom deklarującym gotowość przystąpie
28 | EKONOMIA, BIZNES, MARKETING
EKONOMIA, BIZNES, MARKETING |
29
krócej niż montażownia. Ten nierówny
rytm zostaje dodatkowo zakłócony, gdy
Serwis ogumienia
trzeba jeszcze wyprostować zagiętą felgę,
Gdy sezon trwa krótko
a warsztatowy podnośnik podprogowy,
niezależnie od jego konstrukcji i napędu, potrzebny jest raz na cztery robocze
cykle
pozostałych
urządzeń,
chociaż
działa zdecydowanie szybciej niż każde
z nich z osobna. Poza tym, pracownik
W żadnej motoryzacyjnej specjalności popyt na usługi
nie jest w ciągu roku stabilny, lecz nigdzie nie waha się
tak bardzo, jak w warsztatach zajmujących się serwisowaniem samochodowych kół
Podnośniki podprogowe (z lewej) mogą być
zastąpione dźwignikami pneumatycznymi
nieniu dodatkowych przychodów dzięki
obsługujący wyważarkę i montażownicę
odpowiednio rozszerzonej ofercie świad-
musi mieć wyższe kwalifikacje (a tym sa-
czonych usług. Obie te koncepcje mają
mym wynagrodzenie) niż ten zajmujący
swoje zalety i wady, więc najbardziej
się wewnętrznym transportem komplet-
optymalne efekty daje ich komplementar-
nych kół.
Warto więc rodzaje zadań rozdzie-
ne połączenie.
Myjka do kół, maszyna do prostowania felg i prasa wulkaniczna powinny pracować
również poza sezonem
lić stosownie do umiejętności personelu
Strategia kampanijna
i tak uzupełnić wyposażenie serwisu, by
Klienci oczekujący w kolejkach podczas
co najmniej dwie montażownice przypa-
sezonowych spiętrzeń nie stanowią po-
dały na jedną wyważarkę (najlepiej wy-
wodu do biznesowego optymizmu, gdyż
posażoną w oprogramowanie umożliwia-
awarii z powodu gwoździ gubionych na
w warunkach wolnego rynku szybko
jące przemienną pracę kilku operatorów).
drogach było w poszczególnych miesią-
przejmie ich konkurencja. Z konkurencyj-
Dublowanie podprogowych podnośników
cach jednakowo wysokie.
nej rywalizacji ten wychodzi zwycięsko,
jest mniej opłacalne ze względu na ich
Teraz na roczny cykl pracy oponiar-
kto w tym samym czasie potrafi zrealizo-
wysokie ceny. Lepiej i taniej będzie za-
skich serwisów składają się stosunkowo
wać więcej zleceń. To zaś zależy od wy-
stąpić jedno takie urządzenie paroma
krótkie przypływy jesiennej i wiosennej
dajności sprzętu i organizacji pracy.
prostymi dźwignikami pneumatycznymi
koniunktury oraz dzielące je długie okresy
Powszechnie stosowany dziś tryb ob-
do lekkiego, jednostronnego unoszenia
niemal całkowitego zastoju. Nawet zastę-
sługi, w którym jeden wykwalifikowany
pojazdów. Pozwoli to obsługiwać równo-
powanie opon zużytych nowymi klienci
pracownik zajmuje się jednym klientem,
cześnie kilka samochodów pod zewnętrz-
wolą łączyć z ich sezonową obsługą niż
nie jest, wbrew pozorom, najbardziej ra-
ną wiatą.
wykorzystywać pełny zakres dopuszczal-
cjonalny. Przy wymianie opon (np. z zi-
nego zużycia bieżników. Awarie kół na-
mowych na letnie) ta sama osoba musi
Działalność uzupełniająca
silają się nieco w czasie występowania
wówczas kolejno: podnieść samochód,
Dodatkowych przychodów należy szukać
niż zlecić tę prostą czynność fachowcom,
podprogowy szybciej się amortyzuje, bo
zimowych uszkodzeń asfaltowych na-
wymontować koła, dokonać ich rozbiórki
w pierwszym rzędzie w obrębie głównej
nie wydaje się uzasadniona. Istotną rolę
można na nim wymieniać koła niemal
wierzchni, ale trudno tę tendencję uznać
i ponownego złożenia, potem je wyważyć
specjalności serwisu. Usługa polegają-
odgrywa tu wspomniany problem ma-
tak szybko, jak w alejach serwisowych
za rozwojową.
i znów zamontować w pojeździe. Podczas
ca na profesjonalnym przechowywaniu
gazynowania, a poza tym przy kołach
Formuły 1.
W tych warunkach rentowność pla-
wykorzystywania jednego z potrzebnych
sezonowego ogumienia staje się coraz
montowanych ponownie potrzebne są
Dyskusyjne natomiast wydają się
cówki usługowej zajmującej się serwi-
przy tym urządzeń pozostałe oczekują
bardziej atrakcyjna dla właścicieli pojaz-
przeważnie jakieś prace niewykonalne
koncepcje łączenia serwisów ogumie-
sowaniem ogumienia można osiągnąć
bezczynnie.
dów parkujących je pod gołym niebem
w warunkach amatorskich. Dlaczego
nia z jakimikolwiek innymi rodzajami
i niedysponujących na ogół własnymi po-
mają być one wykonywane w sezo-
motoryzacyjnych usług, np. z wymianą
mieszczeniami magazynowymi.
nowym pośpiechu, zamiast spokojnie
płynów eksploatacyjnych, okładzin ha-
w martwym oponiarskim sezonie?
mulcowych, amortyzatorów lub serwi-
Dwie montażownice plus jedna wyważarka to większa płynność pracy
Pewnym usprawnieniem może tu być
magają inwestycyjnych nakładów i orga-
tzw. system potokowy, polegający na
i dętek” zajmował się naprawą uszkodzo-
nizacyjnych zmian. Pierwsza polega na
tym, że jeden pracownik zajmuje się tyl-
Serwisy w własnym, dobrze pojętym
nego i wymianą zużytego ogumienia nie-
takim przygotowaniu się do sezonowych
ko jednym kołem, przechodząc z nim ko-
interesie powinny preferować w tym za-
Im więcej kompletnych kół w użyt-
sowaniem klimatyzacji. Trudno bowiem
mal jednostajnie we wszystkich porach
szczytów, by można było w ich trakcie
lejne etapy technologicznego ciągu. Jed-
kresie sezonową wymianę kompletnych
kowym obiegu, tym większa może być
taką działalność zawieszać, a jeszcze
roku. Nie stosowano wtedy jeszcze opon
zarobić z nawiązką na wszystkie roczne
nak w odniesieniu do pojedynczego koła
kół, a nie – samych opon. Obawa, że
też przepustowość serwisu w sezono-
trudniej – kontynuować w czasie opo-
sezonowych,
koszty działalności, a druga – na zapew-
wyważarka pracuje z reguły znacznie
klient będzie wolał wymieniać koła sam,
wym szczycie. Wtedy i drogi podnośnik
niarskich szczytów.
Fot. Kart
a prawdopodobieństwo
Fot. Cartec, Kart, Tip-Topol, Werther, ZUH Sosnowski
dwiema drogami, przy czym obie wyTradycyjny „zakład wulkanizacji opon
n
30 | TECHNICZNE PODSTAWY ZAWODU | ELEKTROMECHANIKA
TECHNICZNE PODSTAWY ZAWODU |
31
Zewnętrzne lampy diodowe
Korzyści energetyczne i ekologiczne
Zenon Rudak
Problem zużycia energii przez lampy sy
Kierownik Centrum Technicznego
Hella Polska sp. z o.o.
czasu wprowadzenia w większości państw
LED, czyli emitujące światło diody, stosowane są coraz powszechniej w seryjnym
i akcesoryjnym wyposażeniu pojazdów
drogowych, ponieważ nadają się do tego
celu lepiej niż tradycyjne żarówki
Światła
hamowania.
U góry bez
LED, u dołu
z LED (przy
80 km/h)
gnalizacyjne nie wydawał się poważny do
europejskich obowiązku poruszania się
wszelkich pojazdów drogowych (najpierw
jednośladów, potem i samochodów) ze
Widoczność
pojazdu
w dzień.
U góry:
światła
mijania,
u dołu:
światła
dzienne
stale włączonymi światłami mijania. Przy
wykorzystywaniu do tego celu standardo
wych żarówek halogenowych pobór mocy
(bez uwzględnienia innych lamp zasila
nych równocześnie) wynosi co najmniej
2 x 45 W, a to oznacza zużycie 1 kilowato
Do głównych zalet elementów świetlnych
włącznika jest mniej istotny, lecz zawsze
wykorzystujących diody LED w porówna
liczy się bardzo czytelność świetlnego sy
czyli 9 090 kilowatogodzin w czasie
niu z innymi, dostępnymi dziś źródłami
gnału. W przypadku diodowych kierunko
10 000 godzin, gdyż na tyle ocenia się
kierowców nadjeżdżających z przeciwka.
rych ewentualne awarie muszą być we
światła należy bardzo krótki okres po
wskazów ma na nią wpływ wspomniany
średnią żywotność współcześnie produko
Rozproszone, lecz skierowane ku przo
wszystkich państwach Unii Europejskiej
między włączeniem ich elektrycznego
już brak fazy rozgrzewania, ponieważ
wanych samochodów.
dowi, światło diody łatwiej jest zauważyć
sygnalizowane niezwłocznie na stanowi
zasilania a uzyskaniem pełnej wydajno
poszczególne impulsy świetlne stają się
Oferowany przez firmę Hella uniwersal
w dzień z większej odległości niż nocne
sku kierowcy.
ści świetlnej, a także stabilność, trwałość
dzięki temu bardziej wyraziste. Również
ny zestaw świateł dziennych, zawierający
i bezawaryjność.
diodowe światła pozycyjne, obrysowe
po trzy diody LED w każdej lampie, osiąga
W całkowitym bilansie trzeba też wziąć
w tym celu różne systemy kontroli. Są one
godziny energii podczas 11 godzin jazdy,
światło mijania świecące skośnie w dół.
Producenci samochodów wykorzystują
i hamowania są po zmroku i w warun
moc zaledwie 5,5 W przy 12-woltowym
pod uwagę energię zużywaną przy produk
jednak dostosowane do współpracy z tra
Skuteczniejsza sygnalizacja
kach zmniejszonej przejrzystości powie
zasilaniu, a więc 1 kWh wystarcza mu
cji porównywanych źródeł światła i fakt, że
dycyjnymi żarówkami włókowymi, czyli
Tradycyjna żarówka z włóknem wolfra
trza lepiej widoczne. Z jednej strony,
na 182 godziny świecenia. Przy stałym
ona również w znacznej części powstaje
ich czułość może być niewystarczająca do
mowym potrzebuje do pełnego rozgrzania
w przeciwieństwie do żarnikowych źródeł
włączeniu przez 5 000 godzin (można
w wyniku procesów spalania. Można tu
rozpoznawania usterek lamp diodowych,
ok. 200 milisekund, a w źródłach LED
światła, których szklane bańki pokrywają
bowiem przyjąć, że ze świateł dziennych
pominąć jednostkową różnicę energochłon
aktywowanych znacznie słabszymi impul
faza rozgrzewania nie występuje w ogóle.
się od wewnątrz metalicznymi nalotami,
korzysta się przez połowę przebiegu po
ności, choć i ona wypada na korzyść lamp
sami elektrycznymi.
W przypadku świateł hamowania ta pozor
diody nie tracą w miarę upływu czasu
jazdu) zużycie energii wyniesie 27,5 kilo
diodowych. Ważniejsze znaczenie ma fakt,
nie drobna, bo wynosząca zaledwie piątą
swych zdolności emisyjnych. Z drugiej
watogodzin.
iż trwałość diody oceniana jest na 10 000
opracowane przez firmę Hella z przezna
część sekundy, różnica może okazać się
– nierozbieralna i całkowicie hermetycz
Prąd zużywany na oświetlenie dzien
godzin pracy, czyli element zamontowany
czeniem do fabrycznego montażu wypo
decydująca dla zaistnienia lub uniknięcia
na budowa kompletnych lamp diodo
ne wytwarzany jest przez alternator po
fabrycznie w praktyce wystarcza niemal na
sażone są w zintegrowane, dodatkowe
kolizji drogowej, ponieważ samochód po
wych sprawia, że ich elementy optyczne
ruszany spalinowym silnikiem pojazdu.
cały okres eksploatacji samochodu osobo
układy elektroniczne, eliminujące tę nie
ruszający się z prędkością 80 km/h prze
nie wymagają okresowego czyszczenia
Oszczędność: 454,5 – 27,5 = 427,0 kilo
wego (500 000 km przebiegu ze średnią
dogodność. Słabe impulsy elektryczne
jeżdża w tym czasie dystans ok. 4 m!
z pyłu, a połączenia elektryczne – konser
watogodzin (czyli ok. 1537 megadżuli
prędkością 50 km/h), żarówki tradycyj
poszczególnych kierunkowskazów anali
W innych samochodowych zastoso
wacji zabezpieczającej je przed korozją.
[MJ]) daje się więc przeliczyć bezpośred
ne lub halogenowe muszą natomiast być
zowane są przez urządzenie zwane pre
waniach czas reakcji lampy na działanie
Lampy te są też całkowicie odporne na
nio na około 35 kilogramów (44 litry)
w tym czasie wymieniane wielokrotnie
selektorem, które na tej podstawie sy
wibracje i znaczne różnice temperatur ze
benzyny lub oleju napędowego o wartości
(trwałość standardowej żarówki P21W wy
muluje pracę (lub awarię) standardowej
wnętrznych.
opałowej 44 MJ/kg. W tym rachunku trze
nosi ok. 500 godzin).
żarówki 21 W. Umożliwia to współpracę
ba jeszcze uwzględnić sprawność energe
tyczną silnika, alternatora i jego napędu
dowych świateł zewnętrznych opartych na
diodowe
kierunkowskazy
lamp z tradycyjnymi przerywaczami, czyli
dowolnej liczbie elementów LED – wystę
du wyliczoną ilość paliwa pomnożyć przez
Zalety systemów diodowych i rynkowa
diody, przyspieszonym mruganiem kontro
pujących samodzielnie bądź w integracji
4. Po wszystkich obliczeniach różnica
dostępność
lki na tablicy przyrządów.
z miniaturowymi odbłyśnikami, soczew
zużycia paliwa przy zastosowaniu diodo
stanowią dla właścicieli samochodów,
Do kierunkowskazów akcesoryjnych
kami lub światłowodami. W ten sposób
wych świateł dziennych wynosi 176 litrów
a także naczep i przyczep, zachętę do
Helli firma ta opracowała opatentowane
uzyskiwane są zarówno oryginalne efekty
w stosunku do pojazdu bez takich świateł.
zastępowania nimi starszych rozwiązań
elektroniczne preselektory, w trzech róż
dekoracyjne, jak i rozwiązania poprawiają
Oszczędność ta przynosi proporcjonal
oryginalnych. Jest to technicznie możliwe
nych wersjach, uzależnionych od rodza
ce skuteczność sygnalizowania obecności
ną do niej redukcję emisji dwutlenku wę
i zgodne z obowiązującymi przepisami
ju instalacji elektrycznej zastosowanej
pojazdu na drodze i manewrów wykony
gla. Nie odbija się natomiast niekorzyst
ruchu drogowego. Szczególne wymogi
przez producenta w modernizowanym
wanych przez jego kierowcę.
nie na widoczności naszego pojazdu dla
dotyczą tu tylko kierunkowskazów, któ
pojeździe.
Fot. Hella
sygnalizowanie ewentualnych defektów,
pasowego, co pozwala bez większego błę
Modernizacja tradycyjnych
świateł pojazdów
Fot. Hella
Lampy zewnętrzne z diodowymi źródłami
światła
Dodatkową zaletą jest możliwość bar
dzo swobodnego projektowania samocho
Wszystkie
ich
wersji
akcesoryjnych
w tym nawet niesprawności pojedynczej
n
32 | PRAKTYKA WARSZTATOWA | MECHANIKA
Trzy marki wchodzące w skład Schaeffler Group od wielu
już lat wytyczają trendy rozwoju samochodowych układów
napędowych, tworząc nie tylko nowe konstrukcje podzespołów,
lecz także wzorcowe technologie montażowe
Podręcznik mechaniki pojazdowej (cz.XVII)
nika. Dzięki temu w trakcie spowolnień
Napęd osprzętu silnika
nika nie wywołuje krótkotrwałych naprę
ruchu wału korbowego bezwładność wir
żeń paska, bardzo szkodliwych dla jego
trwałości. Unika się w ten sposób również
okresowych przeciążeń napinacza, przy
spieszających jego zużycie.
Wysprzęglaczem alternatora nazywa
się trzyczęściową konstrukcję jego koła
pasowego, na którą składają się: piasta,
wieniec zewnętrzny i śrubowa sprężyna
łącząca te dwa elementy. Sprężyna pełni
tu funkcję tłumika drgań, gdyż pod ich
wpływem ulega przemiennym napręże
Powstawanie wibracji
spowodowanych zastosowaniem sztywnego
koła pasowego alternatora
Sztywne koło pasowe
(w przekroju widoczna
jest jego monolityczna
konstrukcja)
Sprzęgło
jednokierunkowe:
1. wielowypustowa piasta, 2. łożysko, 3. rolki
sprzęgające, 4. uszczelka,
5. rowkowany wieniec
zewnętrzny, 6. osłona
niom i rozprężeniem, co sprawia, iż wa
hania momentu obrotowego dotyczą tylko
współpracującego z paskiem wieńca ze
wnętrznego, a ruch obrotowy piasty jest
bardziej jednostajny. Podatnością spręży
ny kompensowana jest również bezwład
ność wirnika alternatora, w efekcie więc
zredukowane zostają siły dynamiczne ob
ciążające wszystkie łożyska układu paso
wego, a także sam pasek i jego napinacz.
Mechanizmy te poprawiają komfort
jazdy oraz wydłużają żywotność układu
pasowego, przyczyniając się również do
Wysprzęglacz
alternatora:
1. łożysko kulkowe,
2. zamocowanie sprężyny,
3. łożysko ślizgowe,
4. sprężyna śrubowa,
5. rowkowany wieniec
zewnętrzny, 6. osłona
Specjalne klucze montażowe: 1. klucz do różnych
modeli, krótki – wielowypustowy, 2. klucz do
różnych modeli, krótki – Torx, 3. klucz do różnych
modeli, długi – wielowypustowy, 4. klucz do różnych modeli, długi – Torx, 5. klucz do różnych
alternatorów Volvo – ampułkowy, 6. klucz do
tłumika firmy Hutchinson – wielowypustowy,
7. adapter wielowypustowy do różnych modeli
oszczędniejszego spalania paliwa. Ponie
waż ulegają one normalnemu eksploata
cyjnemu zużyciu, podobnie jak napina
cze, rolki prowadzące i paski, Schaefler
Automotive Aftermarket zaleca ich równo
czesną wymianę z pozostałymi elementa
mi układu paska wielorowkowego. Dobór
elementowymi kołami pasowymi, których
modelu pojazdu, silnika i jego osprzętu
obrotowy wału korbowego ulega cyklicz
jedyną funkcję stanowiło przenoszenie
umożliwia katalog produktów INA.
nym przyspieszeniom i spowolnieniom.
napędu z paska na wirnik alternatora.
Oferta produktów tej marki pozwala
Przenoszą się one na wszystkie elementy
Obecnie przenoszeniu się takich drgań
również na modernizację napędu osprzętu
osprzętu napędzane paskiem wielorowko
zapobiega się, stosując dwa specjalne roz
w niektórych modelach pojazdów. Polega
wym, powodując silne wibracje i hałasy.
wiązania konstrukcyjne: jednokierunkowe
ona na zastąpieniu sztywnego (jedno
Jest to zjawisko szczególnie niekorzystne
sprzęgło lub samoczynny, sprężynowy wy
elementowego) koła pasowego alternato
dla funkcjonowania alternatora, a także
sprzęglacz alternatora.
ra sprzęgłem jednokierunkowym. Prawi
dla trwałości całego pasowego układu na
pędzającego.
Jednokierunkowe sprzęgło alternatora
dłowe wykonanie potrzebnych przy tym
umieszczone wewnątrz jego koła pasowe
operacji demontażowych i montażowych
choćby
go przeciwdziała przenoszeniu się drgań,
wymaga użycia specjalnych kluczy wielo
ograniczenie nie było możliwe w tradycyj
gdyż przekazuje wyłącznie momenty ob
wypustowych lub typu torx.
nych konstrukcjach ze sztywnymi, jedno
rotowe zgodne z kierunkiem obrotów wir
Jego
wyeliminowanie
lub
Cdn.
Fot. LuK
tych części zamiennych do konkretnego
Podczas pracy silnika spalinowego ruch
34 | PRAKTYKA WARSZTATOWA | MECHANIKA
Produkt prawie oryginalny
zastosowała tu całkiem inny mechanizm
Piotr Bigaj
sterowania zaworu.
Następnie w wyniku analizy porów-
Moto-Remo Burzyńscy spółka jawna
nawczej układów wirujących stwierdzono
znacznie większą masę wirników sprężar-
Dostarczona do ekspertyzy uszkodzona
turbosprężarka pochodząca z samo
chodu VW passat z silnikiem 1,8 turbo
już na pierwszy rzut oka wydała się nam
podejrzana…
ki i turbiny w produkcie nieoryginalnym.
Większa masa elementów wirujących
sprawia, że znacznemu wydłużeniu ulega
czas reakcji turbiny na zmianę parametrów roboczych silnika wpływających na
ilość wytwarzanych spalin. Z punktu widzenia kierowcy jest to czas reakcji silnika
na wciśnięcie lub zwolnienie pedału przy-
Mimo dokładnych oględzin nie udało się
mocowanie grzybka uznać trzeba za zde-
spieszenia. Zjawisko to staje się przyczyną
odnaleźć na tej turbosprężarce żadnych
cydowanie wadliwe. Sztywne, spawane
wzrostu zużycia paliwa oraz zmniejszenia
oznaczeń producenta, co nawet dla laika
połączenie (fot. 3) uniemożliwia szczelne
dynamiki ruchu samochodu.
jest wystarczającym dowodem, że ma do
zamykanie zaworu.
czynienia z nieoryginalnym produktem.
Kolejną zauważoną wadą było niesy-
Po ustawieniu dźwigni w pozycji za-
metryczne położenie otworu odpływowego
Fotografia nr 1 przedstawia turbosprę-
mknięcia szczelina pozostająca pomiędzy
oleju z turbosprężarki (fot. 5). Usterka ta
żarkę dostarczoną do weryfikacji, a na
grzybkiem a gniazdem miała szerokość
może powodować problemy z grawitacyj-
zdjęciu obok (nr 2) pokazany jest orygi-
aż 2 mm! Wada ta musi w sposób bez-
nym spływem oleju z turbiny, co w konse-
nalny produkt firmy KKK. Różnice widać
pośredni wpływać negatywnie na wy-
kwencji może być przyczyną jego niepo-
gołym okiem.
korzystanie energii spalin, a pośrednio
żądanego przedostawania się do układów
Na przykład w obu urządzeniach od-
także na moc doładowywanego silnika.
wydechowego i dolotowego.
mienna jest konstrukcja grzybka zaworu
Poza tym sztywność tej konstrukcji w wa-
Opisane wyżej błędy konstrukcyjne
upustu spalin umieszczonego w żeliwnym
runkach wysokich temperatur powoduje
i wykonawcze nie były jednak główną przy-
korpusie. W turbosprężarce oddanej do
przyspieszoną awaryjność układu – pęk-
czyną dostarczenia wadliwej turbosprężarki
ekspertyzy rozwiązanie dźwigni oraz za-
nięcia spawów i nitów. Dlatego firma KKK
do naszej ekspertyzy. Najważniejszy problem jej użytkownika polegał na tym, że
uległa ona całkowitemu uszkodzeniu już po
dwóch dniach eksploatacji. Po prostu pękł
w niej wał wirnika przy kole turbiny. Nie był
to jednak skutek wadliwego łożyskowania,
bo nie stwierdziliśmy żadnych uszkodzeń
łożysk. Wał pękł z powodu wad materiałowych. Okazuje się, że i tego można się
brak tabliczki znamionowej
brak oznaczeń producenta
spodziewać w takim „prawie oryginalnym”
produkcie. „Prawie” robi w tym wypadku
kolosalną wręcz różnicę!
1
n
2
spawana dźwignia
3
4
5
Fot. Moto Remo
nitowany grzybek
zaworu upustu spalin
36 | PRAKTYKA WARSZTATOWA | DIAGNOSTYKA
DIAGNOSTYKA | PRAKTYKA WARSZTATOWA |
Nowe głowice Hunter – DSP 700
WERTHER
International POLSKA
w w w.wer ther.pl
PROFESJONALNE URZĄDZENIA dla SERWISÓW SAMOCHODOWYCH
i
ys z ł o ś c
z
zna
r
c
p
ę
i
s
a
l
e
i
ia d
6 0 - c i oa nmc j a
z w i ą z aenj u ż d z i ś
o
R
r
a
gw
dostepn
gowy jest podatny na zakłócenia. Sygnał
Firma Hunter zaprezentowała nową koncepcję głowic aktywnych do pomiaru geometrii ustawienia
kół, choć wiodącym rozwiązaniem w tej dziedzinie
są nadal głowice pasywne, współpracujące z kamerami CMOS
wysyłany z głowicy w postaci sekwencji
cyfrowej (np.w technologii Bluetooth) jest
identyczny z odbieranym na wejściu jednostki sterującej.
onad
ER - to p
W E R T H o ś w ia d c z e n ia
4 0 la t do w n ic t w a
i p r z o d t u k c ji
w k o n s c z e ń s t w ie
i b e z p ie
O dokładności pomiarów stanowi klasa
przetworników zbieżności kół (wzdłużnych
oraz poprzecznych) oraz pochylenia koła.
Urządzenia Hunter wykorzystują w głowicach DSP (digital signal procesor) emitery
drążka kierowniczego). Jeśli głowica ma
podczerwieni i odbierające promieniowa-
P u n k t y Ko n s u l t a c y j n e i S e r w i s o w e :
ceniana przez użytkowników, gdyż nie
z jednostką centralną tylko łączność prze-
nie podczerwone kamery liniowe CCD
zawierają one żadnej elektroniki. Nie
wodową, przetworzenie sygnału analogo-
o dużej rozdzielczości (3600 pikseli).
Szczecin 501 468 851/ Białystok 516 800 997/ Bydgoszcz 502 551 693/ Katowice 502 551 845/
Kraków 609 606 378/ Poznań 512 466 888/ Rzeszów 508 235 400/ Wrocław 509 428 374
wszyscy jednak producenci tego rodzaju
wego na cyfrowy odbywa się w jednostce
Przetworniki pochylenia koła, wyko-
urządzeń poradzili sobie z przetwarzanie
centralnej, co negatywnie wpływa na war-
rzystywane pośrednio do pomiarów kątów
obrazu głowic pasywnych rejestrowanego
tość sygnału – inną na wyjściu z głowicy
wyprzedzenia i pochylenia osi zwrotnicy,
przez kamery video (zarówno starsze CCD,
niż na monitorze. Poza tym sygnał analo-
są oparte na wahliwych elementach po-
Technologia głowic pasywnych jest do-
niach miało to skracać czas pomiaru,
ale teraz, w dobie szybkich procesorów
i pojemnych pamięci, straciło na znaczeniu. Teraz liczy się nie tylko szybkość
centralnej w czasie rzeczywistym. Jest to
ważne przy blokowaniu elementów regulowanych po zakończeniu ich korygowa-
2010-04-22 16:09:21
Możesz wygrać jeden z trzech zestawów ufundowanych
przez firmę Liqui Moly,
całą elektronikę pomiarową. W założe-
wizualizacji na ekranie monitora jednostki
jeśli zakreślisz właściwe propozycje odpowiedzi na pytania 1, 2, 3, 4 oraz wyczerpująco opiszesz kwestię poruszoną w pytaniu 5. Nie znasz niektórych odpowiedzi lub
nie jesteś ich pewien? Przeczytaj w tym wydaniu artykuł „Kompleksowe odgrzybianie”, następnie wypełnij kupon zamieszczony poniżej i wyślij go na adres redakcji do dnia
30 czerwca 2010 r. (decyduje data stempla pocztowego) albo też skorzystaj z formularza dostępnego na stronie: www.e-autonaprawa.pl. Pierwszeństwo mają zarejestrowani
użytkownicy witryny.
Głowice
pasywne
HS 400
podczas
pomiaru
geometrii
ustawienia
kół
Lista laureatów poprzedniej edycji konkursu, zorganizowanej wspólnie z firmą Topex – dystrybutorem marki NEO, dostępna jest na stronie internetowej:
www.e-autonaprawa.pl/konkurs
1. Zagrzybiona klimatyzacja samochodowa może powodować schorzenia:
❏ a. oczu
❏ b. dróg oddechowych
❏ c. jamy ustnej
❏ d. skóry
jemnościowych, zanurzonych częściowo
w cieczy tak, by emitowane przez nie sy-
2. Preparat Klima-Anlagen-Reiniger niszczy mikroflorę metodą:
❏ a. termiczną
❏ b. ultradźwiękową
❏ c. chemiczną
❏ d. ozonowania
gnały zmieniały się zależnie od ich odchylenia względem pionu. Tak działają od lat
nalenia polegały na:
 całkowitej rezygnacji z przesyłu danych
za pomocą przewodów na rzecz trans-
4. Podczas corocznej obsługi klimatyzacji w samochodzie konieczna jest wymiana:
❏ a. parownika
❏ b. dmuchawy nawiewu
❏ c. filtra kabinowego
❏ d. nagrzewnicy
misji bezprzewodowej (na kilkunastu
kanałach oscylujących wokół pasma
2,4 GHz, dla uniknięcia zakłóceń
i możliwości pracy kilku urządzeń na
5. Dlaczego większe, standardowe opakowania preparatów chemicznych są bardziej ekonomiczne od małych,
aerozolowych?
nicznych i zwiększenia ich odporności
na udary mechaniczne (np. wskutek
upadku głowicy) dzięki zastosowaniu
Fot. archiwum
sąsiednich stanowiskach);
 miniaturyzacji podzespołów elektro-
Prosimy
przesłać pocztą
lub faksem:
071 343 35 41
Formularz elektroniczny znajduje się na stronie:
http://e-autonaprawa.pl/konkurs
3. Do całkowitego zdezynfekowania układu klimatyzacyjnego w samochodzie osobowym trzeba użyć preparatu KlimaAnlagen-Reiniger w ilości:
❏ a. 5 litrów
❏ b. 1 litr
❏ c. 0,25 litra ❏ d. 0,20 litra
głowice Huntera, a ich stopniowe udosko-
Nowy model głowicy DSP 700 (z prawej) w porównaniu z głowicą aktywną DSP 500
produkowaną obecnie
✁
Pytania konkursowe
nia (np. nakrętką kontrującą końcówki
............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................
Imię i nazwisko uczestnika konkursu ........................................................................................................................
Dokładny adres .....................................................................................................................................................
[email protected]
KONKURS!
Głowice aktywne mają wbudowaną
parametrów), lecz także możliwość ich
[email protected]
reklama_185X85.indd 1
jak i najnowsze CMOS).
pomiarów (a zwłaszcza zmian wartości
37
Telefon ........................................ e-mail ..............................................................................................................
Wyrażam zgodę na przetwarzanie moich danych osobowych dla potrzeb niezbędnych do przeprowadzenia niniejszego konkursu (ustawa z 29.08.1997 o ochronie danych osobowych)
Autonaprawa
pl. Nowy Targ 28/16
50-141 Wrocław
Widok ekranu podczas procedury kompensacji
DSP 700 z przetaczaniem
nowych tworzyw na obudowy i elastycznych zawieszeń chronionych eleWydruk pomiarów geometrii modelu podwozia dydaktycznego
Wydruk pomiarów samochodu
Lexus RX 400h (DSP 706)
troniki i doskonaleniu zasilania akumu-
cji bez podnoszenia kół pojazdu. Odbywa
sterującą. Tak więc na odpowiednio przy-
latorowego (głowice mogą pracować
się ona podczas przetoczenia samochodu
gotowanym stanowisku do pomiaru geo-
16 godzin bez przerwy, a doładowanie
w tył i w przód na dystansie 20-30 cm,
metrii samochodów osobowych, dostaw-
odbywa się w nocy, również niespo-
czyli podobnie jak w przypadku głowic pa-
czych i SUV mogą być używane zarówno
dziewane rozładowanie akumulatorów
sywnych.
pasywne modele głowic HS 200, HS 400,
mentów, a także bardzo rygorystycznej
kontroli jakości;
 zwiększaniu energooszczędności elek-
temom podtrzymującym).
Jedyną różnicą w procedurze jest konieczność wypoziomowania i zablokowa-
jak i aktywne DSP 500, DSP 700, a do
ciężarowych – aktywne DSP 500 T.
nia głowic przed wykonaniem pomiarów.
Istotne dla nabywców jest porównanie
Najważniejszym postępem i konkurencyj-
Dlatego pomiar trwa o 3 minuty dłużej niż
cen alternatywnych urządzeń. Modele z gło-
ną przewagą jest skrócenie czasu pomia-
przy głowicach pasywnych.
wicami pasywnymi kosztują od 12 tys. USD
ru do 4 minut, co wynika z zastosowania
Wszystkie typy głowic Hunter zarówno
pierwszej generacji głowic aktywnych
aktywnych, jak i pasywnych można sto-
zdolnych do przeprowadzania kompensa-
sować alternatywnie z tą samą jednostką
wzwyż, a systemy z nowymi głowicami
aktywnymi Huntera od 10 tys. USD.
Zenon Majkut
KONKURS
✁
Trzy zestawy nagród:
nagroda 1. – pistolet do odgrzybiania Klima-Anlagen-Reinigung
+ 1 l płynu Klima Anlagen Reiniger
nagrody 2. i 3. – Klima Fresh + pianka do szyb
(w każdym zestawie czapeczka Liqui Moly)
Fot. Wimad, archiwum
nie powoduje utraty danych dzięki sys-
Rejestrator parametrów
pienia nieprawidłowości w pracy insta-
Adam Skrzypko
lacji gazowej (np. silnik zgasł w trakcie
Specjalista ds. technicznych AC Spółka Akcyjna
Problemy z właściwą diagnozą usterki
instalacji gazowej w samochodzie
wynikają często z braku możliwości precyzyjnego zdiagnozowania charakteru
i przyczyn niedomagań towarzyszących
jej funkcjonowaniu
gazowego zasilania) kierowca za pomocą
tegoż przycisku wysyła sygnał do rejestratora, który to zdarzenie zapisuje wówczas
wraz z aktualną datą i czasem wystąpienia
oraz z oznaczeniem momentu wciśnięcia
przycisku. Ułatwia to późniejszą analizę
zapisanych danych i wykrycie przyczyny
nieprawidłowej pracy instalacji.
Użytkownik instalacji gazowej często nie
potrafi właściwie opisać usterek ujawniających się podczas eksploatacji pojazdu.
Z kolei mechanik w trakcie krótkiej jazdy
testowej nie zawsze trafia na moment,
w którym pojawiają się charakterystyczne
zakłócenia pracy silnika.
W celu rozwiązania tego problemu firma AC SA wprowadziła na rynek urządze-
Analiza
zapisów
diagnostycznych
na ekranie
komputera
nie rejestrujące nieprawidłowe funkcjonowanie instalacji gazowej w momencie
pojawienia się usterki. Jest to rejestrator
sterownik podaje żądane parametry, które
Rejestrator wyposażono w dwie diody
parametrów zaprojektowany specjalnie do
zapisywane są w formacie osc na karcie
LED, widoczne obok złącza wiązki (zielo-
diagnozowania pracy sterowników gazu
pamięci rejestratora parametrów. Rejestra-
na i czerwona), sygnalizujące stan pracy
typu: STAG-200, STAG-300, STAG-300
cja tych danych rozpoczyna się po urucho-
urządzenia. Dioda zielona dodatkowo jest
plus, STAG-300 premium i STAG-4 w cza-
mieniu silnika i jest kontynuowana nawet
zdublowana i podłączona do przycisku
sie normalnego użytkowania samochodu.
w przypadku nagłej utraty zasilania. W jej
użytkownika umieszczonego w kabinie
Działa on na zasadzie „czarnej skrzynki”
trakcie tworzony jest również dziennik
pojazdu. Jej światło sygnalizuje odbywa-
okresowo instalowanej w pojeździe.
zawierający informacje o rodzaju i czasie
jącą się rejestrację parametrów oraz brak
Rejestrator komunikuje się ze sterow-
występujących zdarzeń. Istnieje też moż-
komunikacji ze sterownikiem STAG, na-
nikiem przez jego gniazdo diagnostyczne
liwość rejestracji określonego zdarzenia
tomiast dioda czerwona sygnalizuje błędy
po włączeniu zapłonu. W odpowiedzi na
poprzez użycie przycisku montowanego
w funkcjonowaniu urządzenia lub wraz
cykliczne sygnały wysyłane z rejestratora
w kabinie pojazdu. W przypadku wystą-
z kontrolką zieloną – inne stany jego pracy.
Przekazywanie parametrów z rejestratora do zainstalowanego na PC programu
AcGasSynchro odbywa się przez port USB.
Po podłączeniu urządzenia rejestrator wykrywany jest jako dysk zewnętrzny. Zapisane pliki można skopiować do późniejszego
wykorzystania albo odczytać po wybraniu
zakładki „Rejestrator”. Urządzenie rejestrujące może być używane jako pamięć
zewnętrzna typu PenDrive, ponieważ karta
w nim umieszczona ma pojemność 2 GB,
z możliwością powiększenia do 4 GB.
Opisane urządzenie jest już dostępne
dla warsztatów montujących samochodowe instalacje gazowe w sieci autoryzowanych dystrybutorów firmy AC SA.
n
Fot. AC
Kompletny
zestaw
rejestratora
z okablowaniem i instrukcją obsługi
42 | ZENNOWACJE
ZENNOWACJE |
O amortyzatorach inaczej
ƒMessung – częstotliwość przy maksymalnej
amplitudzie [1/s],
X1 – podwójna amplituda płyty przy
częstości rezonansowej [mm],
dPruefstand – stała tłumienia stanowiska [Ns/m].
stawę do niezależnej oceny stanu zawieszenia
na
stanowiskach
A
43
Zapis przebiegu pomiaru
a) na tarczy,
b) na taśmie
koniec zapisu
opartych
o wymuszenie wysokoczęstotliwościowe.
Niektórzy naukowcy twierdzą jednak, że
wyniki pomiarów prowadzonych metodami wysokoczęstotliwościowymi są subiek-
Pomiar przebiega według zależności:
Zenon Majkut
d
D = ––––––––

2 √ c   ⋅  m
Co około 10 lat ponawiane są próby
wprowadzania na rynek przestarzałych
już i (zdawałoby się) całkiem zapomnianych metod oceny stanu zawieszenia
i dostosowanych do nich przyrządów
diagnostycznych
Przy pomiarze rejestrowanym w czasie
tywne. Dlatego proponują „oczujnikowa-
rzeczywistym otrzymujemy wartość am-
nie” elementów zawieszenia i odczyt ich
plitudy przemieszczeń koła, rozumianej
przemieszczeń przez komputer. Z pierwot-
tu jako amplituda tłoczyska amortyzatora.
nego oprzyrządowania pozostałby wów-
gdzie:
Z wykresu wynika, że:
czas jedynie zespół wymuszający drgania.
D – stopień tłumienia,
 w pierwszym stadium (po wyłączeniu
Tu jednak rysuje się niebezpieczeń-
d – stała tłumienia amortyzatora [kg/s],
napędu) spada częstotliwość, a ampli-
stwo zdominowania tych badań przez za-
c – stała sprężyny [N/m],
tuda powoli rośnie;
mknięte systemy diagnostyki pokładowej
m – masa ćwiartki pojazdu (wg modelu
 w drugim okresie, w którym inten-
(OBD). Użyłem słowa zamknięte, ponie-
sywnie rośnie amplituda, dochodzi do
waż o dostępności danych wzorcowych
drgań rezonansowych, a stopień tłu-
i „ujawnionych” decydowałby producent
Stopień tłumienia powinien zawierać się
mienia D osiąga wartość minimalną;
samochodu. Nie byłoby kryteriów oceny
w granicach 0,2-0,35. Zawieszeń spor-
 na koniec następuje całkowite wyga-
i interpretacji pomiarów dostępnych dla
ćwiartkowego) [kg]
Są to metody oparte na zasadzie wymusza-
kolejnych sposobach można już mówić
towych dotyczą jego wyższe wartości,
nia niskich częstotliwości (do 5 Hz) drgań.
o pewnej powtarzalności, lecz rejestracja
a „komfortowych” – niższe. Niestety wzor-
Czynnikiem wymuszającym bywa w nich:
ruchów nadwozia nie pozwala dokładnie
cowe zakresy stopnia tłumienia nie są po-
Wskaźnik D (dla metody Boge), jak i oma-
ani też obiektywnych warunków do roz-
manualne ugięcie zawieszenia, gwałtow-
określić stanu zawieszeń ani jego różnic
dawane przez producentów pojazdów, cho-
wiany w poprzednim odcinku wskaźnik
strzygania sporów pomiędzy producentem
ny zjazd kół jednej osi z klina o wysokości
między stronami pojazdu.
ciaż nawet w materiałach instruktażowych
akryt (dla metody Eusama) stanowią pod-
a klientem lub warsztatem.
testera Boge można przeczytać: „Ocena
wątpliwości na korzyść wymiany kontro-
tłumienia drgań osi jest możliwa poprzez
Wady i ograniczenia poszczególnych
lowanych podzespołów powiedzą, że nie
porównanie z wartościami wzorcowymi
odmian metody niskoczęstotliwościowej
trzeba identyfikować wadliwego amortyza-
i granicznymi możliwymi do zadeklarowa-
są na tyle istotne, że czynią ją nieprzydat-
tora, skoro wymienia się je zawsze para-
nia w programie (urządzenia)”. Wartość
ną w profesjonalnej diagnostyce. Pierwszy
mi. Racja, lecz nie o to chodzi. Omawiana
stopnia tłumienia określa się przez porów-
z wymienionych sposobów wymuszania
metoda nie ujawnia niesprawności amorty-
nanie otrzymanych wykresów drgań z cha-
drgań może być stosowany tylko przy lek-
zatora w zakresie rezonansowym, bo takie
rakterystykami wzorcowymi dla danego
kich pojazdach, gdyż ugięcie zawieszenia
częstotliwości wymuszenia nie występują
pojazdu, wprowadzonymi do pamięci kom-
np. samochodu typu SUV siłą ludzkich
podczas pomiaru. Wynik pozwala stwier-
putera. W trakcie pomiaru rejestrowana jest
mięśni jest prawie niemożliwe. Poza tym
dzić, czy tłumienie w zawieszeniu jest
amplituda podczas rezonansu, obliczana
każdy taki zabieg ma przebieg niekon-
obecne lub nie, i to tylko w pierwszym za-
stała tłumienia D oraz wskaźniki różnicowe
trolowany i niepowtarzalny. Przy dwu
kresie częstości rezonansowych. Tak więc
pomiędzy stroną lewą a prawą.
nie można w ten sposób wykryć na przy-
Poważną niedogodność stanowi więc
kład braku przyczepności związanej z odry-
pozyskanie niezbędnych informacji, a także
waniem się koła od drogi wskutek rezonan-
możliwość stosowania wyłącznie zamien-
su mas nieresorowanych (koła).
ników przebadanych przez producenta sa-
Tej wady nie ma wykorzystywana przez
gnostycznych
wysokoczęstotliwościowa
metoda drgań wymuszonych – Boge. WyPrzebieg pomiaru i jego interpretacja na
ekranie urządzenia wykorzystującego technikę niskoczęstotliwościową (do 5 Hz)
drgania nietłumione
drgania tłumione
Drgania tłumione i nietłumione dla mas
resorowanych (nadwozia) i nieresorowanych (koło + zawieszenie)
ku drgań”, jest zdefiniowana jako:
maga ona wprawienia płyty, na której stoi
● Jedyne
(CGes ⋅ r)
d(d) = –––––––––––––– – dPruefstand
2p ⋅ ƒMessung ⋅ X1
gdzie: ciągłej rejestracji przebiegu drgań w zakre-
d(d) – stała tłumienia zawieszenia [Ns/m],
sie częstości rezonansowych widać znacz-
CGes – suma stałych sprężyny całego stanowiska [N/m],
ny wzrost amplitudy. Jego wielkość zależy
od siły tłumienia i konstrukcji zawieszenia
konkretnego samochodu.
r
– skok płyty testera (promień wy
korbienia) [mm],
rezonans
t
W artykule wykorzystano materiały firm: Maha
i M-Tronic z zastosowaniem oryginalnych oznaczeń.
w Polsce centrum szkoleniowe kadry blacharskiej.
● Funkcjonuje
od stycznia 2001 roku, korzystając z doświadczeń
zagranicznych partnerów.
pędu powoduje absorbowanie drgań głównie przez amortyzator i ich zanikanie. Przy
l (mm)
czas
CENTRUM SZKOLENIA
BLACHARSTWA SAMOCHODOWEGO
na również pod nazwą „Theta – stała zani-
2-10 Hz i skoku 6,5 mm. Wyłączenie na-
B
Multichem Sp. z o.o. • ul. Przemysłowa 2 62-032 Luboń • tel. +48 61 893 37 31 • [email protected] • www.multichem.pl
Stała tłumienia amortyzatora d(δ), zna-
badane koło, w drgania o częstotliwości
okrąg (oś symetrii)
pozwól, że dostarczymy materiały
mochodu.
niektórych producentów urządzeń dia-
początek zapisu
WYBRAŁEŚ KOLOR ?
Rys. Jacek Kubiś, Wimad
padnia o 10-centymetrowym skoku.
Mechanicy skłonni rozstrzygać wszelkie
każdego wykształconego diagnosty, pola
do modyfikacji zawieszeń np. sportowych,
Rys. Jacek Kubiś, Wimad
ok. 10 cm lub podstawiana pod koła za-
szenie drgań.
amplituda maksymalna
● Dysponuje
profesjonalnym zapleczem dydaktyczno-technicznym
i bazą hotelową.
C.T.S. sp. z o.o. Generalny Przedstawiciel w Polsce CAR-O-LINER
ul. gen. Grota-Roweckiego 130a, 41-200 Sosnowiec
tel. 032 291 77 35, tel. 032 290 78 51, faks 032 290 77 68
e-mail: [email protected]; www.car-o-liner.pl
44 | AKTUALNOŚCI | NOWOŚCI NA RYNKU
TWÓJ PARTNER W DIAGNOSTYCE WIELOMARKOWEJ
Nowości na rynku
Night Racer® i X-Racer®
oczu. Opatentowana niebieska
powłoka pierścienia zmniejsza
Urządzenia TEXA oferują zaawansowane
bazy danych i bardzo szerokie pokrycie, są
proste w obsłudze i przyspieszają codzienną
pracę w warsztacie, dostarczają wsparcia
dodatkowego w postaci procedur naprawczych,
diagnostycznej przeglądarki Google i wielu
innych nowoczesnych funkcji.
Pytaj o liczne promocje na:
- aktualizacje oprogramowania
- migrację do wersji Plus
- złomowanie sprzętu
- wejście do sieci dla urządzeń marek
trzecich
Więcej na stronie:
Podnośnik nożycowy
w promocyjnej cenie
efekt olśnienia kierowców nad-
Szczegóły u dystrybutorów oraz na www.texapoland.pl
TEXA Poland Sp. z o.o.
ul. Babińskiego, 4
30-393 Kraków - POLAND
Phone: 0048-12-263 10 12
Fax 0048-12-263 29 85
www.texapoland.pl
[email protected]
jeżdżających z przeciwka. Lepiej też skupia wiązkę światła
UrzĄdzenia warsztatowe
marki
na drodze. X-Racer® to z kolei
propozycja
dla
miłośników
oryginalnych rozwiązań estetycznych. Emituje ona światło
o zimnej barwie (4 000° Kelvi-
13 000 zł netto.
• SPRZĘT DO OGUMIENIA (SAMOCHODÓW OSOBOWYCH I CIĘŻAROWYCH)
• PODNOŚNIKI DWUKOLUMNOWE, CZTEROKOLUMNOWE I NOŻYCOWE
• SPRZĘT OLEJOWO-SMARNY
Launch Polska sp. z o.o.
tel. 52 585 55 10,11
www.launch.pl
ATRAKCYJNA OFERTA DLA DYSTRYBUTORÓW
I KLIENTÓW OSTATECZNYCH
na), przypominające ksenonoJego aktualna cena wynosi
we. Pozwala ono widzieć drogę w nocy bardziej kontrastowo
Firma Launch Polska sp. z o.o.
i sprawia, że motocykl staje się
przygotowała promocyjną ofer-
łatwiej zauważalny, co zwięk-
tę na podprogowy podnośnik
Motocyklowe żarów-
sza bezpieczeństwo na drodze.
nożycowy TLT-632 AF.
ki Osram Night Racer® dają
Oba produkty dostępne są
w porównaniu ze standardo-
w opakowaniach o kształcie
wymi dłuższy o 35 metrów za-
motocyklowego kasku, miesz-
sięg reflektora i aż o 90% wię-
czących po dwie żarówki.
cej światła, którego barwa jest
o 10% bielsza, czyli bardziej
naturalna i mniej męcząca dla
Osram sp. z o.o.
tel. 22 550 23 00
www.osram.pl
Internetowe aktualizacje
testerów Bosch
ZAPEWNIAMY DORADZTWO TECHNICZNE,
MONTAŻ I SERWIS NA TERENIE CAŁEJ POLSKI
Nowe oprogramowanie
Unior Coframa Sp. z o.o.
ul. Obornicka 227, 60-650 Poznań
tel. 061 877 05 06; faks 061 877 05 11
www.coframa.pl
[email protected]
Actia – producent testerów diagnostycznych Multi-Diag – wprowadza kolejną aktualizację ich
oprogramowania (19.09). Polega ona na znacznym
zwiększeniu możliwości
obsługi samochodów
Iława, ul. Biskupska 7, tel. 89 / 648 67 76
Chorzów, ul. Łagiewnicka 3, tel. 32 / 204 02 61, 249 20 29
Warszawa, ul. Głębocka 98A, tel. 22 / 751 55 03
Przeźmierowo k. Poznania, ul. Ogrodowa 1A, tel. 500 247 167
następujących marek:
BMW, Fiat, Ford, Opel,
Mazda, Mercedes-Benz,
Volvo, Renault oraz grupy
PSA i VW. W roku 2010
niemieckich, francuskich oraz
planowane jest również udo-
włoskich.
skonalenie urządzenia MultiDiag w zakresie zaawansowanej
obsługi
samochodów
Actia Polska
tel. 22 726 35 94
www.actiapolska.pl
„AIR+” w promocji
gramowania i automatycznie
W cenie 700 zł użytkownik
aktualizacja oprogramowania
je pobiera. Możliwe jest także
otrzymuje:
dla testera diagnostycznego
ręczne wyszukiwanie na ser-
 urządzenie „AIR+”,
Bosch KTS 340, lecz użyt-
werze Boscha. W najbliższym
 zbiornik z płynem dezynfe-
kownicy oprogramowania ESI-
jednak czasie płyty DVD będą
kującym (2 szt.),
[tronic] nie muszą oczekiwać
wysyłane nadal jako uzupeł-
 pałeczki zapachowe
na dostarczenie odpowiedniej
nienie aktualizacji online.
płyty DVD. Po połączeniu testera z Internetem urządzenie
sprawdza dostępność opro-
Robert Bosch sp. z o.o.
tel. 22 715 45 33
www.bosch.pl
Ultradźwiękowe urządzenie do
dezynfekcji układów klimatyzacji firmy Texa dostępne jest
(12 szt.).
Inter Cars SA
tel. 22 714 14 20
www.intercars.com.pl
Fot. Goodyear, Nissens, Pirelli, Werther
obecnie w ofercie promocyjnej.
Dostępna jest już najnowsza
NOWOŚCI NA RYNKU | AKTUALNOŚCI |
Zgrzewarka Fan Proton
DeltaSCAN 6.0
Promienniki Hyperion
Nowe drzewka zapachowe
co potwierdzają homologacje:
Szwedzka firma Hedson (daw-
kład ciepła. Specjalne stopy
VW, Audi, Škoda, Mercedes
niej IRT) wprowadziła na ry-
statywów mogą być wsuwane
i Ford. W urządzeniu tym za-
nek nową serię promienników
ze wszystkich stron pod samo-
stosowano unikalny system
podczerwieni o nazwie Hype-
chody o małym prześwicie.
chłodzenia, utrzymujący sta-
rion, przeznaczonych do szyb-
łą temperaturę podzespołów
kiego suszenia i utwardzania
elektrycznych
i elektronicz-
materiałów lakierniczych. Re-
Piab Polska sp. z o.o.
tel. 58 785 08 50
www.piabpolska.pl
nych oraz elementów zgrzewa-
flektory promienników powle-
W maju w ofercie drzewek
dla nich na antenie MTV i Viva
jących (kleszczy pneumatycz-
kane są złotem, co zapewnia
zapachowych
Polska
nych i pistoletu do zgrzewania
bardziej równo-
pojawiła się seria Rock Ran-
konkurs projektowania wła-
jednostronnego). Zapewnia to
mierny roz-
ge, obejmująca wersje: Born
snych wzorów (Desing Your
prowadzony
będzie
Firma DeltaTech Electronics
migowe),
szyb-
To Rock, Darkness, Delicious
Tree), a wybrane przez jury
połączeń i dłuższą żywotność
opracowała
program
ka w standardzie ISO 9141
i Wild Child. Wyróżniają się
prace zostaną naniesione na
elektrod. Kleszcze Celect Easy
diagnostyczny DeltaSCAN 6.0.
(obsługiwane protokoły KWP
one
oryginalną
kolorystyką
następną
Najnowsza generacja warszta-
uzyskały
opinię
Jest on przeznaczony do ob-
1281 i KWP 2000), transmi-
oraz
ciekawymi
motywami
towych zgrzewarek Fan Proton
Chalmers University of Tech-
sługi serwisowej samochodów
sja szybka w standardzie CAN.
graficznymi. Serię stworzono
seria I+Digital wyposażana
nology w Göteborgu (Szwecja)
z grupy VW posiadających
jest w zespoły inwertorowo-
pod względem wpływu wytwa-
następujące standardy diagno-
prostownikowe,
umożliwia-
rzanych pól elektromagnetycz-
styki: transmisja wolna (kody
jące uzyskiwanie dowolnych
nych na organizm operatora.
parametrów prądu zgrzewania
Zgrzewarka pozwala w warun-
w zakresie od zera do 12 kA,
kach warsztatowych odtwarzać
Kolejna generacja tego rodzaju
hamowania na mokrych na-
przy
w 100% fabryczne połączenia
ogumienia może być stosowa-
wierzchniach i o 13% niższym
elementów nadwozi.
na przez producentów samo-
oporem toczenia w stosunku do
chodów bez konieczności mo-
średniej wszystkich testowa-
dyfikacji zawieszeń i podwozi,
nych opon. Po przebiciu opony
a także współpracować z syste-
można przejechać co najmniej
mem kontroli powietrza w opo-
80 km z maksymalną prędko-
nie (TPMS – Tire Pressure Mo-
ścią 80 km/h.
częstotliwości
pulsacji
inwertora 2 kHZ. Sterowany
cyfrowo
układ
elektronicz-
ny umożliwia wprowadzanie
standaryzowanych programów
zgrzewania
dla
dowolnych
marek i modeli samochodów,
pozytywną
transmisja
Wunder-Baum
stabilną jakość uzyskiwanych
nowy
z myślą o kierowcach w wieku
DeltaTech Electronics
tel. 13 446 59 19
www.dte.com.pl
od 18 do 29 lat. Specjalnie
Nissens News 271
Sprzedaż, serwis, szkolenia
FBD spólka jawna
tel. 668 843 497
www.fbd.pl
nitoring System). Nowe modele
IC Technika
Goodyear RunOnFlat charakteryzują się o 4% krótszą drogą
Inter
Data & Media BV) i zawiera po-
Cars IC_Technika. Służy on
nad 45.000 instrukcji (liczba ta
do rozwiązywania problemów
stale rośnie) tekstowych ilustro-
technicznych we wszystkich
wanych rysunkami i zdjęcia-
współczesnych modelach sa-
mi, umożliwiających również
systemu
kosztorysowanie napraw. Wy-
W nowej edycji tego kata-
subishi Pajero Pinin (od 2009)
szukiwanie informacji odbywa
logu oferta chłodnic cieczy
oraz do Nissana Qashqai (od
się według modelu pojazdu lub
została poszerzona o pozy-
2007),
kodu silnika. System pozwala
cje przeznaczone do: Citroëna
powietrza do Volvo S80 (od
też na obsługę kodów błędów
C4 (od 2004), C4 Picasso
1998 do 2006).
producenta oraz EOBD.
(od 2006), Peugeota 307
W gamie chłodnic cieczy
a także
chłodnice
Warsztaty zrzeszone w sie-
(od 2003) w wersji benzyno-
przeznaczonych do samocho-
ciach: Perfect Service, Q-Servi-
wej 1.8, 2.0 i 1.6 diesel oraz
dów ciężarowych pojawiła się
ce, Auto Crew bądź w Bosch
Mercedesa E-class W212 (od
pozycja przeznaczona do RVI
Service mogą z IC Techniki
2009) i GLK-class (od 2008)
Premium (od 2000) w wersji
korzystać bezpłatnie.
z silnikami benzynowymi o po-
bez ramy.
Inter Cars SA
tel. 22 714 14 20
www.intercars.com.pl
produktów
Amtra sp. z o.o.
tel. 32 294 41 00
www.amtra.pl
Goodyear Dunlop Tires Polska sp. z o.o.
tel. 22 571 59 00
www.goodyear.pl
STENHØJ MASCOT 1.30 S
jemnościach 3.0 i 3.5. Ponadto wśród nowości znalazły się
chłodnice klimatyzacji do Mit-
Chłodnice Nissens Polska sp. z o.o.
tel. 61 653 52 07
www.nissens.com.pl
DTM - 185
MONTAŻOWNICA
AUTOMATYCZNA
DL 45
DWUKOLUMNOWY
PODNOŚNIK
HYDRAULICZNY
DSL - 3
PODNOŚNIK NOŻYCOWY
WYSOKIEGO PODNOSZENIA
MASTER QUICK
DWUKOLUMNOWY
PODNOŚNIK
Z NAPĘDEM ELEKTROMECHANCZNYM
STENHØJ M2.30F
DWB - 953
Fot. Amtra, Goodyear, Piab
danych Vivid (Vivid Automotive
tronicznego
Fot. Chłodnice Nissens, DeltaTech Electronics, FBD, Inter Cars
mochodów. Wykorzystuje bazę
stać się użytkownikiem elek-
serię
Wunder-Baum.
Goodyear RunOnFlat
i konsultacje techniczne:
Za 2,73 zł dziennie można
47
WYWAŻARKA
STEROWANA
KOMPUTEROWO
DSL-45
PODNOŚNIK NOŻYCOWY
MASTER FLEX
DWUKOLUMNOWY
PODNOŚNIK
Z NAPĘDEM
ELEKTROMECHANCZNYM
STENHØJ MAJOR
PODNOŚNIKI
4-KOLUMNOWE
Werther 450-3D
Wycieraczki Tarrex
Są to wysokojakościowe, lecz
i sklepów motoryzacyjnych oraz
tańsze o 30-70% zamienniki
stacji paliw obejmuje zestawy
samochodowych
wycieraczek
startowe ze stendami ekspozy-
fabrycznych lub markowych
cyjnymi dla nowo pozyskanych
produktów akcesoryjnych. Na
kontrahentów oraz atrakcyjne
polskim rynku dostępne są
rabaty zakupowe. Już wkrótce
w wersji uniwersalnej (stan-
pojawią się wycieraczki pod-
dardowej i płaskiej) oraz jako
grzewane, z kolorowymi pióra-
produkty specjalne, przezna-
mi i tylne wraz z ramionami.
czone do konkretnych modeli
pojazdów. Oferta dla warsztatów samochodowych, hurtowni
Ten
podnośnik
obsługowo-
Wersja podstawowa może
diagnostyczny dostępny jest
być łatwo rozbudowana do
w dwu wersjach:
diagnostycznej.
 podstawowej
o
płaskich
Fleet Service
tel. 512 237 750
www.door-to-door.pl
Dzienne światła Philipsa
Pozostałe dane technicz-
Dzięki systemowi mocowa-
najazdach o długości 5350
ne:
podnoszenia
nia typu clip-on produkt ten
mm i udźwigu 5000 kg
– 1950 mm, wysokość po
daje się montować w więk-
przeznaczonej do obsługi i
opuszczeniu
szości
naprawy wszystkich samo-
wzdłużny/poprzeczny rozstaw
chodów osobowych i do-
kolumn – 5280/2970 mm,
Firma Philips oferuje proste
w porównaniu z ksenonami
stawczych,
wysokość
–
155
mm,
użytkowanych
obec-
nie samochodów. Diody LED
szerokość platform – 460 mm,
w montażu i trwałe w eksploata-
lub halogenami są bardzo trwa-
 diagnostycznej o identycz-
czas podnoszenia i opuszcza-
cji akcesoryjne światła do jazdy
łe – ich żywotność oceniana
nych danych technicznych
nia – 35 s, temperatura pracy
dziennej wykorzystujące diody
jest na 10 000 godzin, co od-
z
– od minus 10 do plus 50°C,
LED. Emitują one silne, jasne
powiada 500 000 kilometrów
zasilanie – 400 V/3,0 kW
światło białe o temperaturze
przejechanych
barwy 6000 K. Są też zdecydo-
50 km/h.
dodatkowymi
tami:
elemen-
zagłębieniami
pod
obrotnice i płytami rozprężnymi do prowadzenia pomiarów i regulacji geometrii
kół w technologii 3D.
Werther International
tel. 52 320 15 55
www.werther.pl.
wanie energooszczędne. Jeden
moduł ma moc 6,8 W (cały zestaw 14 W).
z prędkością
Krajowy producent podnoÊników oferuje:
Chcesz otrzymy wać wszystkie numery „Autonapraw y” – w ykup abonament!
10,7 miliona samochodów rocznie
F O R M U L A R Z P R E N U M E R A T Y M I E S I Ę C Z N I K A A U T O N A P R A W A Zamawiam
❏ 11 kolejnych wydań w cenie 61,00 zł brutto (w tym VAT 22%) od numeru ........................
❏ 6 kolejnych numerów w cenie 42,70 zł brutto (w tym VAT 22%) od numeru ....................
Czasopismo jest bezpłatne. Cena obejmuje umieszczenie prenumeratora w bazie danych i obsługę wysyłek.
DANE ZAMAWIAJĄCEGO:
❏ Jestem prenumeratorem
❏ Nie jestem prenumeratorem
Nazwa firmy ....................................................................................................................................................................................................................
ulica i numer domu ................................................................................ kod pocztowy ................. miejscowość .....................................................
Imię i nazwisko zamawiającego ................................................................................................. NIP (ewentualnie PESEL) ........................................
telefon do kontaktu .................................,
e-mail .................................................................................................
ADRES DO WYSYŁKI (należy podać, jeśli jest inny niż podany wyżej adres płatnika):
Odbiorca .........................................................................................................................................................................................................................
ulica i numer domu ................................................................................ kod pocztowy ................. miejscowość .....................................................
Faktura VAT zostanie dołączona do najbliższej wysyłki zamówionych czasopism. Upoważniam Wydawnictwo Technotransfer do wystawienia faktury VAT bez podpisu
odbiorcy oraz umieszczenia moich danych w bazie adresowej wydawnictwa.
.......................................................
(data)
....................................................................
(podpis)
SACHS – od pierwszego montażu,
Fot. Cartec, Delta Tech, Johnson Controls, Shell
faks 71 343 35 41
podnoÊniki diagnostyczne SDD
podnoÊniki specjalne technologiczne
podnoÊniki obs∏ugowe o udêwigu do 50 t
urzàdzenia do kontroli luzów tzw. szarpaki
windy hydrauliczne
rampy prze∏adunkowe
windy dla osób niepe∏nosprawnych
automatyzacja i robotyzacja
procesów produkcyjnych
✗ us∏ugi serwisowe
✗
✗
✗
✗
✗
✗
✗
✗
Philips Polska sp. z o.o.
tel. 22 571 00 01
www.philips.pl
przez cały okres użytkowania pojazdu!
Ponad 10 milionów samochodów wyposażonych
w amortyzatory SACHS opuszcza corocznie linie
produkcyjne na całym świecie. Te same wymagania
jakościowe SACHS dotyczą również amortyzatorów
i sprzęgieł przeznaczonych na rynek części
zamiennych. Wybór oryginalnej jakości SACHS to
najlepsza gwarancja bezpieczeństwa na drodze.
CAR-LIFT SERVICE Sp. z o.o.
www.zf.com
ul. Kamienna 10a, 63-400 Ostrów Wielkopolski
tel. 062/ 59 14 900, fax 062/ 59 14 914
e-mail: [email protected]
www.car-lift.pl
50 | OD REDAKCJI
W najbliższych wydaniach
Bogusława
Krzczanowicz
wszystkim z punktu widzenia usługo-
Skoro już mowa o Internecie, to za-
wych warsztatów naprawczych różnych
mieszczane tam przez nas pozycje będą
specjalności.
się ukazywać bez jakiegokolwiek waka-
Zajmiemy się również sprawami tu
cyjnego spowolnienia, a nawet wręcz
ningu rozmaitych pojazdów drogowych,
przeciwnie: ze wzmożoną aktywnością.
w tym także motocykli, i specjalnymi
Dotyczy to nie tylko branżowych aktual-
akcesoriami wykorzystywanymi do tego
ności, lecz także rozbudowy już istnieją-
celu. Zagadnienia związane z naprawa
cych działów tematycznych i kolejnych
mi nadwozi goszczą na naszych łamach
edytorskich innowacji.
dosyć regularnie, ale tym razem zamie-
Tak więc podczas wakacyjnych mie-
rzamy się zająć bliżej biznesową stroną
sięcy w katalogu internetowej księgarni
tego rodzaju działalności i jej wpływem
nie tylko przybędą nowe, atrakcyjne po-
na rozwiązania technologiczne.
zycje, lecz także sukcesywnie wzbogaca-
Kolejnym numerem „Autonaprawy” będzie
Tematem „na czasie” jest wentylacja
ny będzie dział recenzji oceniających po-
już ten podwójny – wakacyjny. Dlaczego
pomieszczeń roboczych. Jeśli poświęco-
szczególne książki z punktu widzenia ich
podwójny? Czy w związku z tym dwa razy
ny jej artykuł dotrze do Państwa w trak-
przydatności w warsztatowej praktyce.
obszerniejszy? A może odwrotnie: będzie
cie dusznych letnich upałów, będzie już
W tym samym okresie w witrynie
on miał bardziej „luźny”, urlopowy charak-
raczej za późno na wykorzystanie zawar-
pojawi się kolejna nowość, czyli Inter
ter. Otóż, nie.
tych w nim inwestycyjnych zaleceń, ale
aktywna Encyklopedia Techniki Moto
w ciągu roku
samo zdiagnozowanie przyczyn uciążli-
ryzacyjnej. Z początku uruchomimy jej
zamiast dwunastu jest typową i najbar-
wości warsztatowego mikroklimatu po-
tom pierwszy.
dziej optymalną praktyką wydawniczą
może wyciągnąć pokrzepiające wnioski
dla wszystkich czasopism naszej branży.
na przyszłość.
Jedenaście numerów
Zaprezentujemy też dostępne na na-
ków w tworzeniu i doskonaleniu tego
pewniam Państwa, że przygotowujemy
szym rynku linie diagnostyczne prze
zbioru. Będzie więc można, podobnie
do wakacyjnego numeru spory ładunek
znaczone dla SKP i dużych warsztatów
jak w popularnej Wikipedii, propono-
artykułów – bynajmniej nierelaksowych.
naprawczych. Publikacja ta powinna
wać całkiem nowe hasła oraz poprawki
Zgodnie z naszym rocznym harmo-
przypomnieć zainteresowanym firmom
i uzupełnienia już istniejących. Liczy-
nogramem letnim tematem wiodącym
o potrzebie aktualizacji ich ofert w tym
my, że dzięki temu nasza encyklope-
będzie problematyka związana z sze-
zakresie umieszczonych w tabelarycz-
dia stawać się będzie stopniowo coraz
roko rozumianą ekologią w technice
nym przeglądzie naszego internetowego
bardziej obszerna i nigdy nie przestanie
motoryzacyjnej,
serwisu: www.e-autonaprawa.pl .
być aktualna.
przede
DLACZEGO JEDZIEMY
PO TORACH?
GPS JEST OK!
JEDŹ TĄ
DROGĄ
OK...
SKRĘĆ
W PRAWO
ZAWRÓĆ,
JEŚLI TO
MOŻLIWE
Fot. Archiwum
B2B
A co do zawartości tego wydania, to za-
traktowaną
NOWY,
BEZPŁATNY
KATALOG
Interaktywność polega w tym wypadku na czynnym udziale użytkowni-

pobierz - E-Autonaprawa

Transkrypt

Podobne dokumenty

Permasolid VHS Speed Hardener - E

koszula męska khaki z krótkim rękawem do munduru codziennego

Wesołe toczydełka - E

Walki na jeziorze Tanganika Brytyjskie monitory typu «Abercrombie