Grudzień 2014

TĘCZOWA GAZETKA
Wydanie specjalne
Grudzień 2014
Drodzy Czytelnicy, Koleżanki i Koledzy!
Niechaj blask Betlejemskiej Gwiazdy opromieni Was radością.
Niechaj Boża Dziecina, która zstępuje z niebios w tę Świętą Noc
błogosławi Wam i Waszym rodzinom na Święta Bożego
Narodzenia oraz na cały rok 2015.
Wesołych Świąt Bożego Narodzenia; niech w każdym domu
zagości rodzinna i ciepła atmosfera. W nadchodzącym Nowym – 2015
Roku wszelkiej pomyślności życzy Zarząd Stowarzyszenia oraz autorka - Hanna Waksberg
1
Zapraszam do lektury „Tęczowej Gazetki”. Oprócz artykułów,
które na pewno zainteresują Państwa są też przepisy kulinarne i
ciekawostki.
Życzę ciekawej lektury
Spis treści KARTA DUŻEJ RODZINY ............................................................................................................................... 2 JAK SKORZYSTAĆ Z TRANSPORTU SANITARNEGO .............................................................................. 3 BUTY ZAMIAST BIAŁEJ LASKI ..................................................................................................................... 4 WIĘCEJ O RENCIE SOCJALNEJ ...................................................................................................................... 4 CO MOŻNA ODLICZYĆ .................................................................................................................................... 7 PRZEPISY NA ŚWIĘTA I NIE TYLKO ....................................................................................................... 12 Karta Dużej Rodziny
5 czerwca 2014 r. opublikowana została uchwała nr 85 Rady Ministrów w sprawie
ustanowienia rządowego programu dla rodzin wielodzietnych (M.P. poz. 430), oraz
rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 27 maja 2014 r. w sprawie szczegółowych warunków
realizacji rządowego programu dla rodzin wielodzietnych (Dz. U. poz.755 ). Oba akty weszły
w życie z dniem 16 czerwca 2014 r.
Karta Dużej Rodziny to rządowy program realizowany przez gminy. Karta przysługuje
rodzinom z przynajmniej trójką dzieci, niezależnie od dochodu. Karta jest wydawana
bezpłatnie każdemu członkowi rodziny. Rodzice mogą korzystać z karty dożywotnio, dzieci –
do 18 roku życia lub do ukończenia nauki, maksymalnie do osiągnięcia 25 lat. Osoby
niepełnosprawne otrzymają kartę na czas trwania orzeczenia o niepełnosprawności.
Karta oferuje system zniżek oraz dodatkowych uprawnień. Jej posiadacze mają możliwość
korzystania z katalogu oferty kulturalnej, rekreacyjnej czy transportowej na terenie całego
kraju. Zniżki oferują nie tylko instytucje publiczne, ale również przedsiębiorcy prywatni.
Kartę przyznaje wójt, burmistrz lub prezydent miasta na wniosek członka rodziny
wielodzietnej.
Gdzie można wyrobić Kartę?
Należy złożyć wniosek w gminie odpowiadającej miejscu zamieszkania. Wniosek może
złożyć każdy pełnoletni członek rodziny.
Wykaz Urzędów Dzielnic, w których warszawiacy mogą składać wnioski znajduje się TUTAJ
Karta wydawana jest bezpłatnie.
2
Oferta zniżek w ramach programu dostępna jest TUTAJ.
Infolinia – Karta Dużej Rodziny: (22) 529 06 81, (22) 661 11 99
Więcej informacji o Karcie Dużej Rodziny znajduje się na stronach Ministerstwa Pracy i
Polityki Społecznej:
http://www.mpips.gov.pl/wsparcie-dla-rodzin-z-dziecmi/karta-duzej-rodziny/
oraz
https://rodzina.gov.pl/duza-rodzina
Uchwała i rozporządzenie w sprawie Karty Dużej Rodziny dostępne są TUTAJ
UWAGA!
Rządowy Program Karta Dużej Rodziny nie jest tym samym co Program Warszawska Karta
Rodziny, realizowany przez m.st.Warszawa.
Jak skorzystać z transportu sanitarnego
Pacjentowi, na podstawie zlecenia lekarza ubezpieczenia zdrowotnego lub felczera
ubezpieczenia zdrowotnego, przysługuje bezpłatny przejazd środkami transportu sanitarnego,
do najbliższego zakładu opieki zdrowotnej udzielającego świadczeń we właściwym zakresie i
z powrotem następujących przypadkach:
✓ w razie konieczności podjęcia natychmiastowego leczenia w zakładzie opieki zdrowotnej,
✓ wynikających z potrzeby zachowania ciągłości leczenia,
✓ w przypadku dysfunkcji narządu ruchu uniemożliwiającej korzystanie ze środków
transportu publicznego, w celu odbycia leczenia.
W przypadkach wyżej niewymienionych ubezpieczonemu przysługuje przejazd środkami
transportu sanitarnego, z częściową odpłatnością (60 proc.). Transport ten przysługuje
pacjentom, którzy są zdolni do samodzielnego poruszania się bez stałej pomocy innej osoby,
ale wymagają przy korzystaniu ze środków transportu publicznego pomocy innej osoby lub
środka transportu publicznego dostosowanego do potrzeb osób niepełnosprawnych.
Jeżeli transport sanitarny jest częściowo opłacany przez pacjenta, lekarz umieszcza stosowną
informację na zleceniu”. Kwestie związane z transportem sanitarnym pacjenta regulują
następujące przepisy:
• Ustawa z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze
środków publicznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2008 r. Nr 164, poz. 1027 z późn.zm.; dalej jako:
u.ś.o.z.);
• Rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 29 sierpnia 2009 r. w sprawie świadczeń
gwarantowanych z zakresu leczenia szpitalnego (Dz. U. Nr 140, poz. 1143);
• Rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 6 maja 2008 r. w sprawie ogólnych warunków
umów o udzielanieświadczeń opieki zdrowotnej(Dz. U. Nr 81, poz. 484; dalej jako:
3
Buty zamiast białej laski
Autor: Mateusz Różański
Źródło: telesurtv.netMimo usuwania kolejnych barier architektonicznych i coraz większej
wrażliwości na potrzeby osób niewidomych poruszanie się po mieście wciąż jeszcze bywa
dla nich kłopotliwe. Rozwiązaniem, które może im pomóc w codziennym pokonywaniu
przeszkód, mogą okazać się specjalne buty – Duspavoni.
Biała laska to chyba najbardziej kojarzony z osobami niewidomymi przedmiot. Dla niektórych z nich
korzystanie z niej wiąże się jednak z poczuciem stygmatyzacji – dlatego też z chęcią zastąpiłyby je innym, mniej
widocznym narzędziem. Odpowiedzią na ich potrzeby mogą okazać się buty, które informują ich użytkownika o
zbliżających się przeszkodach.
Sonar na stopach
Twórcą nietypowego obuwia jest argentyński student Juan Manuel Bustamante z Santa Cruz. Buty Duspavoni
wyposażone są w specjalny detektor wykorzystujący ultradźwięki, dzięki któremu można wykryć znajdujące się
na drodze przeszkody, m.in. wystające płyty betonowe, śmieci, potłuczone szkło, wysokie progi, samochody, a
nawet zwierzęta. O wykryciu takiej przeszkody buty informują noszącą je osobę poprzez wibracje.
Jak tłumaczy sam Bustamante, stworzone przez niego buty działają podobnie do sonaru w łodzi podwodnej –
przesyłają fale dźwiękowe o wysokiej częstotliwości, które badają obszar do 25 cali wokół stopy noszącej je
osoby.
– Im bliżej danego obiektu, tym bardziej urządzenie wibruje. Jeżeli znajduje się on bezpośrednio przed
użytkownikiem, wibruje górna część buta, jeżeli z boku – podeszwa, a gdy z tyłu – pięta – wyjaśnia działanie
swojego wynalazku sam Juan Manuel.Więcej
dyskrecji
Pomysł na stworzenie tych butów narodził się głowie Argentyńczyka po rozmowie z jego
niewidomą przyjaciółką, która przyznała mu się, że odczuwa dyskomfort w związku z
korzystaniem z białej laski i chętnie zamieniłaby ją na coś bardziej dyskretnego. Podobnego
zdania były inne młode osoby z dysfunkcją wzroku. To właśnie z myślą o nich Bustamante
rozpoczął trwające pół roku prace nad Duspavoni.
Duspavoni zostały zaprezentowane podczas tegorocznych Targów Naukowych w Buenos
Aires, które odbyły się w dniach 9–11 listopada.
Więcej o rencie socjalnej
W przypadku ubiegania się o rentę socjalną lekarz orzecznik powinien stwierdzić całkowitą
niezdolność do pracy – uczyni to w stosunku do osoby, która całkowicie utraciła zdolność do
pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu i nie rokuje odzyskania
zdolności do pracy po przekwalifikowaniu. W takim ujęciu mamy do czynienia nie tylko z
naruszeniem sprawności organizmu, ale również z czynnikami ekonomicznymi (zdolność do
wykonywania pracy zgodnej z kwalifikacjami).
Taka sytuacja budzi kontrowersje, bowiem w praktyce może się zdarzyć, że osoba uznana
przez środowisko oraz lekarza prowadzącego za niepełnosprawną w oczach lekarza
orzecznika nie jest całkowicie niezdolna do pracy.
4
Inną kwestią sporną pozostaje możliwość przyznania stałej renty socjalnej. Zgodnie z
przepisami, niezdolność do pracy jest orzekana na okres nie dłuższy niż pięć lat, chyba że
według wiedzy medycznej nie ma rokowań odzyskania zdolności do pracy przed upływem
tego okresu - wówczas niezdolność do pracy będzie orzekana na okres dłuższy niż 5 lat. Takie
sformułowanie przepisów sprawia, że od 2005 roku, tj. od wprowadzenia nowelizacji
przepisów w tym zakresie, renta stała należy do wyjątków. Wszystkie osoby, które nie
uzyskały stałego świadczenia, zmuszone są odbywać mniej lub bardziej regularne wizyty u
lekarza orzecznika oraz udowadniać, iż stan ich zdrowia nie uległ poprawie.
Od negatywnych decyzji ZUS w przedmiocie niezdolności do pracy albo samego świadczenia
przysługuje odwołanie do sądu pracy i ubezpieczeń społecznych.
Komu i w jakiej wysokości przysługuje renta socjalna? Renta socjalna przysługuje osobie pełnoletniej całkowicie niezdolnej do pracy z powodu
naruszenia sprawności organizmu, które powstało przed ukończeniem 18. roku życia, w
trakcie nauki w szkole lub w szkole wyższej (przed ukończeniem 25. roku życia) lub w
trakcie studiów doktoranckich czy aspirantury naukowej.
W ustawie o rencie socjalnej wskazano również osoby, które nie będą mogły otrzymywać
renty socjalnej – są to osoby pobierające emeryturę, uposażenie w stanie spoczynku, rentę z
tytułu niezdolności do pracy lub inne świadczenie o charakterze rentowym, zasiłek
przedemerytalny, świadczenie przedemerytalne, nauczycielskie świadczenie kompensacyjne.
Renta socjalna nie zostanie również przyznana osobie, która jest posiadaczem nieruchomości
rolnej o powierzchni powyżej 5 ha.
Osoba, która chce uzyskać rentę socjalną, obowiązana jest wypełnić wniosek o rentę socjalną
(formularze dostępne w inspektoratach ZUS). Powinny się w nim znaleźć dane osobowe oraz
odpowiedzi na serię pytań, które pomogą stwierdzić przesłanki do nabycia prawa do
świadczenia lub też do decyzji odmownej. Do wniosku należy dołączyć załączniki, pośród
których najistotniejsze są: zaświadczenie lekarskie o stanie zdrowia i zaświadczenie o
odbywaniu nauki w szkole bądź szkole wyższej.
W przypadku pozytywnego rozpoznania wniosku renta socjalna będzie wypłacona z
wyrównaniem – od miesiąca, w którym złożono wniosek. Jej wysokość to 84 proc.
minimalnej kwoty renty z tytułu niezdolności do pracy. Od 1 marca 2012 roku jest to kwota
682,67 zł, która podlega waloryzacji na zasadach określonych dla emerytur i rent z FUS.
Zawieszenie i podjęcie wypłaty renty socjalnej Od 1 stycznia 2012 roku, po ostatniej nowelizacji renty socjalnej, próg zarobków, do którego
osoba pobierająca świadczenie nie musi go zawieszać, został znacząco podwyższony. Zamiast
dotychczasowych 30 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia (ok. 1 000 zł) dorobić
można obecnie 2 510,80 zł brutto. Kwota ta będzie podlegała podwyższeniu albo obniżeniu,
zgodnie z komunikatem prezesa GUS publikowanym co kwartał. Należy przy tym pamiętać,
iż katalog dochodów, które wpływają na zawieszenie renty socjalnej, jest niezwykle szeroki.
Wspomniana nowelizacja wyznacza zmianom właściwy kierunek; osoba niepełnosprawna
pobierająca rentę socjalną może podjąć pracę w pełnym wymiarze czasu pracy, nie
rezygnując ze świadczenia. Skoro polityka państwa zmierza do pełnego włączenia tej grupy
5
osób w życie zawodowe, to niezrozumiałe były wcześniejsze granice, prowadzące do biernej
postawy osób niepełnosprawnych. Należy również podkreślić, iż wysokość renty socjalnej –
nawet po ostatniej waloryzacji – nie pozwala, by osoba, która jest z reguły zmuszona do
stałego zaopatrywania się w leki oraz środki pomocnicze, mogła się za nią utrzymać.
W jaki sposób przejść z renty socjalnej na rentę z tytułu niezdolności do pracy? Z uwagi na charakter tego artykułu nie jest możliwe szersze wskazanie porównania renty
socjalnej oraz renty z tytułu niezdolności do pracy. Powszechnie jednak wiadomo, że to
drugie świadczenie jest bardziej korzystne dla osoby uprawnionej do jego poboru.
Problemem, który dotychczas nie został rozwiązany, jest możliwość „przejścia” z renty
socjalnej na rentę z tytułu niezdolności do pracy – o ile osoba ubiegająca się o tę zmianę
spełni przesłanki ustawowe. W interpretacji ZUS oraz lekarzy orzeczników, osoba taka musi
również wykazać pogorszenie stopnia sprawności organizmu.
Jednak czy można stwierdzić, że osoba całkowicie niezdolna do pracy stała się bardziej
niezdolna? W ocenie autora niniejszego artykułu, do systemu należałoby wprowadzić
pewnego rodzaju pomost pomiędzy tymi świadczeniami. Skoro bowiem zachęca się osoby
niepełnosprawne, w tym pobierające rentę socjalną, do podejmowania aktywności
zawodowej, zarobkowania, to np. po kilku latach pobierania renty socjalnej stałej bądź
okresowej mogłaby ona ubiegać się o uzyskanie świadczenia bardziej korzystnego.
Innym pomysłem mogłoby być zlikwidowanie przepisów ustawy o rencie socjalnej oraz
odpowiednie ich włączenie do ustawy o emeryturach i rentach z FUS, mając na względzie
możliwość nabycia prawa do świadczenia w niższej kwocie bez uzyskania wymaganych
okresów składkowych i nieskładkowych.
Renta z tytułu niezdolności do pracy 1. Wymiar świadczenia – najniższa renta z tytułu całkowitej niezdolności do pracy jest o co
najmniej 16 proc. wyższa od renty socjalnej
2. Zarobki przekraczające 70 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia powodują
jedynie zmniejszenie, a nie zawieszenie świadczenia
3. Możliwość przyznania świadczenia w przypadku orzeczenia o częściowej niezdolności do
pracy
Renta socjalna a świadczenia z pomocy społecznej Jak wyraźnie wskazano w powyższej analizie, nie ma wątpliwości co do zalet renty z tytułu
niezdolności do pracy w stosunku do renty socjalnej. Inaczej jest w wypadku świadczeń z
MOPS/GOPS, z których zmuszone są korzystać osoby, które wprawdzie mają stwierdzony
stopień niepełnosprawności, ale nie uzyskały renty socjalnej z ZUS.
Świadczenia z pomocy społecznej ze swojej istoty mają charakter subsydiarny, służą
zaspokojeniu minimalnych potrzeb egzystencjalnych i uzależnione są od progu dochodów w
gospodarstwie domowym. Grupa osób uprawnionych do ich poboru jest bardzo wąska.
Osoby niepełnosprawne mogą ubiegać się o wiele świadczeń pieniężnych oraz
niepieniężnych, o których mowa w ustawie o pomocy społecznej. Są to m.in.: zasiłek
stały/celowy/okresowy, zasiłek pielęgnacyjny, świadczenie pielęgnacyjne, praca socjalna.
6
Podsumowanie W ramach niniejszego artykułu przedstawione zostały kluczowe informacje na temat renty
socjalnej i aktualnych zmian w ustawach jej dotyczących. Materiał stanowi podsumowanie
dwóch spotkań poświęconych temu zagadnieniu, które odbyły się w tym roku w Centrum
Integracja w Gdyni w ramach Akademii Prawa Lex Specialis.
Bardzo dobrym źródłem kompleksowych, stale aktualizowanych informacji jest serwis
informacyjny Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.
Co można odliczyć
Warto wiedzieć, co można odliczyć w ramach tzw. ulgi rehabilitacyjnej (innych ulg tu
nie omawiamy, bo oczywiście osoby z niepełnosprawnością mogą z nich korzystać na
zasadach ogólnych).
Odpisu dokonujemy od swojego dochodu, zatem otrzymamy zwrot nadpłaconego podatku. W
praktyce dostaniemy 18 proc. kwoty, którą odliczyliśmy. Aby udokumentować swoje
wydatki, przedstawiamy dokumenty stwierdzające ich poniesienie. Najbardziej popularne są
faktury i bankowe dowody zapłaty. Dokument taki musi zawierać dane kupującego i
sprzedającego towar lub usługę oraz kwotę zapłaty i być wystawiony na osobę, która będzie
dokonywała odliczenia.
Na podstawie art. 26 par. 7a Ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób
fizycznych za wydatki na cele rehabilitacyjne uważa się poniesione na:
1) Adaptację i wyposażenie mieszkań oraz budynków mieszkalnych stosownie do potrzeb
wynikających z niepełnosprawności.
Potrzebne są faktury. Chodzi tu o działania, które mają realny związek z niepełnosprawnością
i dadzą się uzasadnić, np.: dostosowanie łazienki poprzez wymianę wanny na prysznic będzie
uzasadnione w przypadku osób poruszających się o kulach, ale nie będzie uzasadnione dla
osoby z dysfunkcją słuchu.
2) Przystosowanie pojazdów mechanicznych do potrzeb wynikających z niepełnosprawności
– oczywiście nie chodzi tu o tuning auta, ale o montaż specjalistycznego sprzętu
umożliwiającego prowadzenie pojazdu osobie z różnego rodzaju ograniczeniami
(dokumentujemy to stosownymi fakturami).
3) Zakup i naprawę indywidualnego sprzętu, urządzeń i narzędzi technicznych, niezbędnych
w rehabilitacji oraz ułatwiających wykonywanie czynności życiowych, stosownie do potrzeb
wynikających z niepełnosprawności (z wyjątkiem sprzętu gospodarstwa domowego).
Jest to odliczenie, które zawsze wzbudza dużo emocji. Chodzi zaś o przedmioty, które mają
realny wpływ na poprawę sytuacji osoby z niepełnosprawnością oraz nie są przedmiotami
używanymi powszechnie (np. pościel czy poduszka ortopedyczna). Na przykład zakup faksu
7
dla osoby niesłyszącej może być uzasadnionym wydatkiem, a dla osoby po amputacji ręki już
nie (dokumentujemy fakturą).
4) Zakup wydawnictw i materiałów (pomocy) szkoleniowych, stosownie do potrzeb
wynikających z niepełnosprawności.
Mogą to być opracowania lub poradniki na temat danego schorzenia, wydawnictwa audio
zawierające poradniki i materiały szkoleniowe dla osób niewidzących i niedowidzących
(zakupy dokumentujemy fakturami).
5) Odpłatność za pobyt na turnusie rehabilitacyjnym – udokumentowana stosowną fakturą
wystawioną w ośrodku wpisanym na listę miejsc organizujących turnusy rehabilitacyjne.
Rejestr ośrodków mogących organizować turnusy rehabilitacyjne znajdziemy na stronie:
http:// ebon.mpips.gov.pl.
Z odliczenia możemy skorzystać także wówczas, gdy w całości ponosimy koszty pobytu na
turnusie (np. nie otrzymaliśmy na to dofinansowanie z PFRON). Odliczenie to dotyczy tylko
osoby z niepełnosprawnością. Jeśli na turnus jedziemy z opiekunem, nie możemy odliczyć
kosztu jego pobytu na turnusie.
6) Odpłatność za pobyt na leczeniu w zakładzie lecznictwa uzdrowiskowego, za pobyt w
zakładzie rehabilitacji leczniczej, zakładach opiekuńczo-leczniczych i pielęgnacyjnoopiekuńczych oraz odpłatność za zabiegi rehabilitacyjne (udokumentowana fakturą za pobyt
w ośrodku, który może świadczyć usługi leczniczo-uzdrowiskowe).
7) Opłacenie przewodników osób niewidomych I lub II grupy inwalidztwa (UWAGA! –
więcej w ramce na temat nazewnictwa stosowanego w przepisach podatkowych) oraz osób z
niepełnosprawnością narządu ruchu, zaliczonych do I grupy inwalidztwa, w kwocie
nieprzekraczającej w roku podatkowym 2280 zł. Jest to odliczenie ryczałtowe.
Nie potrzeba do niego faktur, ale od 1 stycznia 2011 r. jesteśmy zobowiązani na prośbę
urzędu skarbowego wskazać z imienia i nazwiska osoby, które opłacono w związku z
pełnieniem przez nie funkcji przewodnika.
Oznacza to, że wskazana osoba powinna w swoim PIT uwzględnić przekazane przez nas
środki oraz odprowadzić od nich podatek (o ile jej dochody są większe niż kwota wolna od
podatku).
8) Utrzymanie przez osoby niewidome i niedowidzące, zaliczone do I lub II grupy
inwalidztwa, oraz osoby z niepełnosprawnością narządu ruchu, zaliczone do I grupy
inwalidztwa, psa asystującego, o którym mowa w tzw. ustawie o rehabilitacji zawodowej, w
kwocie nieprzekraczającej w roku podatkowym 2280 zł. Mowa nie o zwykłym psie
domowym, ale psie, który przeszedł odpowiednie przeszkolenie i ma stosowny certyfikat
(przepis obowiązuje od 1 stycznia 2011 r.). Rejestr podmiotów uprawnionych do wydawania
certyfikatów potwierdzających status psa asystującego prowadzi pełnomocnik rządu ds. osób
niepełnosprawnych (rejestr jest dostępny na stronie: www.
mpips.gov.pl).
9) Opiekę pielęgniarską w domu nad osobą z niepełnosprawnością w okresie przewlekłej
choroby uniemożliwiającej poruszanie się oraz usługi opiekuńcze świadczone dla osób z
niepełnosprawnością, zaliczonych do I grupy inwalidztwa (dokumenty potwierdzające
wykonanie usługi przez firmę bądź osobę fizyczną).
8
10) Opłacenie tłumacza języka migowego (dokumenty potwierdzające wykonanie usługi
przez firmę bądź osobę fizyczną).
11) Kolonie i obozy dla dzieci i młodzieży z niepełnosprawnością oraz dzieci osób z
niepełnosprawnością, które nie ukończyły 25. roku życia (kwoty potwierdzone fakturą).
12) Leki – w wysokości stanowiącej różnicę pomiędzy faktycznie poniesionymi wydatkami w
danym miesiącu a kwotą 100 zł, jeśli lekarz specjalista stwierdzi, że osoba z
niepełnosprawnością powinna stosować określone leki – stale lub czasowo (wydatki
dokumentujemy fakturami).
Niezbędne jest posiadanie zaświadczenia wydanego przez lekarza specjalistę o konieczności
przyjmowania leków w danym roku podatkowym. Trzeba zatem odpowiednio wcześnie
zadbać o takie zaświadczenie lekarskie (dotyczące lekarstw, a nie np. suplementów diety).
Nie ma ustalonego wzoru tego zaświadczenia.
13) Odpłatny, konieczny przewóz na niezbędne zabiegi leczniczo-rehabilitacyjne: a) osoby z
niepełnosprawnością – karetką transportu sanitarnego, b) osoby z niepełnosprawnością,
zaliczonej do I lub II grupy inwalidztwa, oraz dzieci niepełnosprawnych do lat 16 – również
innymi środkami transportu niż wymienione w lit. a. Dokumentujemy to fakturami.
Odliczyć można tylko kwotę za dojazd osoby z niepełnosprawnością. Jeśli ktoś jako opiekun
towarzyszył tej osobie w przejeździe, nie można odliczyć kosztu jego przejazdu.
14) Używanie samochodu osobowego, stanowiącego własność (współwłasność) osoby z
niepełnosprawnością, zaliczonej do I lub II grupy inwalidztwa, lub podatnika mającego na
utrzymaniu osobę z niepełnosprawnością, zaliczoną do I lub II grupy inwalidztwa albo dzieci
z niepełnosprawnością, które nie ukończyły 16. roku życia – dla potrzeb
związanych z koniecznym przewozem na niezbędne zabiegi leczniczo- rehabilitacyjne, w
wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 2280 zł.
Jest to odliczenie ryczałtowe, nie musimy przedstawiać faktur za paliwo. Natomiast od 1
stycznia 2011 r. musimy, na żądanie urzędu skarbowego, okazać dokument potwierdzający
zlecenie i odbycie niezbędnych zabiegów leczniczo-rehabilitacyjnych. Wyjazdy turystycznorakreacyjne, przejazdy do pracy lub szkoły nie są zabiegami leczniczo-rehabilitacyjnymi,
nawet jeśli faktycznie wpływają na zdrowie osoby niepełnosprawnej.
15) Odpłatne przejazdy środkami transportu publicznego związane z pobytem:
a) na turnusie rehabilitacyjnym,
b) w zakładach, o których mowa w p. 6,
c) na koloniach i obozach dla dzieci i młodzieży, o których mowa w p. 11. Udokumentować
wydatek możemy
posiadaniem biletu na przejazd i potwierdzeniem pobytu.
Wydatki, o których mowa powyżej, podlegają odliczeniu od dochodu, jeśli nie zostały
sfinansowane (dofinansowane) ze środków: Zakładowego Funduszu Rehabilitacji Osób
Niepełnosprawnych, Zakładowego Funduszu Aktywności, Państwowego Funduszu
Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych lub ze środków Narodowego Funduszu Zdrowia,
Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych albo nie zostały zwrócone podatnikowi w
9
jakiejkolwiek formie. Gdy wydatki były częściowo sfinansowane (dofinansowane) z tych
funduszy, odliczeniu podlegają poniesione koszty.
ULGA REHABILITACYJNA nie przysługuje w związku z grupą inwalidzką (stopniem
niepełnosprawności), ale z wydatkami ponoszonymi przez tę osobę lub osobę, na której
utrzymaniu ona pozostaje. Prawidłowość skorzystania z ulgi może zostać sprawdzona przez
urząd skarbowy, który ma na to 5 lat, licząc od końca roku, w którym wykazaliśmy ulgę w
zeznaniu podatkowym.
Przez internet łatwiej
W tym roku po raz kolejny mamy możliwość złożenia oświadczenia podatkowego przez
internet. Ta forma rozliczenia jest korzystna. Gwarantuje oszczędność czasu i nie generuje
dodatkowych kosztów (pozwala też ominąć problem dostosowania urzędów do potrzeb osób z
niepełnosprawnością).
Bez tzw. podpisu kwalifikowanego złożymy najpopularniejsze formularze: PIT-28, PIT-36,
PIT-36L, PIT-37, PIT-38, PIT-39, PIT-16A oraz PIT-19A za 2012 r. i wniosek PIT-16 w
2013 r.
Złożone poprawnie zeznanie pozwala na wygenerowanie Urzędowego Poświadczenia
Odbioru (UPO). Traktowane jest ono na równi z dowodem nadania listu poleconego i
złożeniem zeznania bezpośrednio w urzędzie skarbowym. Aby rozliczyć się elektronicznie,
trzeba odwiedzić stronę: http://www.e-deklaracje.gov.pl.
Co można odliczyć?
Różnorodność schorzeń, przyczyn niepełnosprawności i możliwości ich kompensacji
sprawiają, że niemożliwe jest określenie ścisłego katalogu wydatków, które mogą zostać
odpisane w ramach ulgi rehabilitacyjnej. Dla jednej osoby zakup masażera będzie
uzasadniony, a dla innej to luksus niewynikający z niepełnosprawności. Jeśli nie mamy
pewności, czy dany wydatek jest uzasadniony, możemy:
– zastanowić się, czy rzeczywiście poniesiony koszt ma związek z naszą
niepełnosprawnością;
– skontaktować się ze swoim urzędem skarbowym. Zdecydowanie lepiej zrobić to przed
dokonaniem odliczenia, niż potem mieć problemy (może się na przykład okazać, że jeśli
poprosimy lekarza specjalistę o wydanie zaświadczenia uzasadniającego dany wypadek, to
urząd skarbowy je zaakceptuje);
– poszukać interpretacji przepisów na dany temat. Baza interpretacji jest dostępna na stronie
Ministerstwa Finansów - www.mf.gov.pl;
– jeśli wydatek jest duży, a do rozliczenia zostało trochę czasu, to można wystąpić do
właściwego dyrektora izby skarbowej z prośbą o wykładnię prawa podatkowego w tym
konkretnym przypadku. Wykładnia taka jest płatna (40 zł) i czeka się na nią do 3 miesięcy.
Orzeczenia
W przepisach podatkowych nadal używa się starych określeń: „grupa inwalidztwa”. Oznacza
to, że:
10
I grupa inwalidztwa – dotyczy osób, w stosunku do których, na podstawie odrębnych
przepisów, orzeczono:
a) całkowitą niezdolność do pracy oraz niezdolność do samodzielnej egzystencji
albo
b) znaczny stopień niepełnosprawności
albo
c) osoby te mają ważne orzeczenie o I grupie inwalidztwa.
II grupa inwalidztwa – dotyczy osób, w stosunku do których, na podstawie odrębnych
przepisów, orzeczono:
a) całkowitą niezdolność do pracy
albo
b) umiarkowany stopień niepełnosprawności
albo
c) osoby te mają ważne orzeczenie o II grupie inwalidztwa.
Ulga prorodzinna
Jedną z najpopularniejszych ulg podatkowych jest tzw. ulga prorodzinna. Upraszczając,
można powiedzieć, że korzystają z niej rodzice wychowujący dzieci do 18. bądź 25. roku
życia (i zamieszkujący z nimi), jeśli one się uczą (o ile nie weszły w związek małżeński).
Granica wieku nie dotyczy osób z niepełnosprawnością, które otrzymywały zasiłek (dodatek)
pielęgnacyjny lub rentę socjalną. Ich rodzice mogą odliczyć ulgę prorodzinną bez względu na
wiek dzieci, o ile wspólnie zamieszkują oraz dzieci nie są w związku małżeńskim.
Ulga prorodzinna to za każde dziecko 1112,04 zł rocznie, którą odlicza się od podatku.
Kto ma prawo do odliczeń?
Prawo do dokonania odliczeń mają osoby posiadające stosowne orzeczenie o grupie
inwalidzkiej, stopniu niepełnosprawności lub stopniu niezdolności do pracy.
Prawo do odliczeń mają także dzieci do 16. roku życia, posiadające orzeczenie o
niepełnosprawności.
Z odliczenia może skorzystać także podatnik „mający na utrzymaniu” osobę uprawnioną do
ulgi. Na potrzeby podatkowe są to: współmałżonek, dzieci własne i przysposobione, dzieci
obce przyjęte na wychowanie, pasierbowie, rodzice, rodzice współmałżonka, rodzeństwo,
ojczym, macocha, zięciowie i synowe – ale wyłącznie w sytuacji, gdy dochody osoby z
niepełnosprawnością, której przysługuje ulga, nie przekraczają w danym roku kwoty 9120 zł.
Na żądanie urzędu trzeba będzie udokumentować pokrewieństwo. Dowodem pokrewieństwa
mogą być akta osobowe (akty urodzin itp.).
Przykład: Pan Jan ma całkowitą niezdolność do pracy i prawo do renty socjalnej. Jest to jego
jedyny dochód. W 2012 r. jego dochody nie przekroczyły 9120 zł. Pan Jan ma
udokumentowane wydatki podlegające odliczeniu w wysokości 5 tys. zł. Jako że jego cały
11
podatek jest mniejszy niż ta kwota, korzystniej będzie, gdy z ulgi skorzysta matka pana Jana,
która ma wyższe dochody i którą można uznać za „mającą na utrzymaniu syna”.
Przepisy na święta i nie tylko
Część z nas wybiera się na zabawę sylwestrową do przyjaciół. Czasem nie wypada pójść
z pustymi rękami. Najlepiej przygotować wtedy danie wykwintne, smakowite, ale i
niezbyt pracochłonne. Jedzenie, chociaż bardzo ważne, nie może przecież przeszkadzać
w robieniu się na bóstwo! Mam dla Państwa propozycje, które sprawdzą się w tę noc
fajerwerków doskonale. Niektóre z nich można przygotować dzień wcześniej, aby
sylwestrowy ranek wykorzystać na odpoczynek przed nocnym szaleństwem.
Śledzie z salsą
Składniki: 4-5 płatów solonych śledzi, 1 czerwona papryka, 2 cebule, 2 krążki ananasa z
syropu, 2 łyżki kukurydzy, 1 słoiczek koncentratu pomidorowego, pół szklanki oleju, 3 łyżki
octu, 3 łyżki syropu ananasowego, 5 łyżek cukru, 1 łyżeczka słodkiej papryki, duża szczypta
curry, sól oraz pieprz do smaku.
Przygotowanie:
Śledzie zalać dużą ilością zimnej wody. Po godzinie odsączyć i pokroić w kostkę. Paprykę
umyć, osuszyć ręcznikiem papierowym, usunąć gniazda nasienne. Pokroić w kostkę. Cebulę
obrać i posiekać. Pierścienie ananasa przekroić na pół, a następnie w cienkie paseczki. Na
rozgrzanym oleju podsmażyć cebulę z papryką. Dodać ananasa, kukurydzę, przecier
pomidorowy, ocet, cukier, przyprawy i sok ananasowy. Dusić pod przykryciem około 10
minut. Wystudzić, a następnie wymieszać ze śledziami. Podawać następnego dnia.
Ryba Ibiza
Składniki: 1 kg mrożonego mintaja lub miruny, 1 puszka ananasów w plastrach, 3 czerwone
papryki, 3 cebule, 1 koncentrat pomidorowy, sól, Kucharek, duża szczypta chili lub płatków
papryki, 1 liść laurowy, 2 ziarenka ziela angielskiego, kilka łyżek mąki pszennej do
panierowania ryby, olej do smażenia.
Przygotowanie:
Kupując rybę, należy wybrać mrożone, a nie glazurowane płaty!
Po odmrożeniu rybę posolić i pozostawić na tacy w chłodnym miejscu. Paprykę umyć, usunąć
gniazda nasienne, pokroić w zapałki. Cebulę obrać, pokroić w cienkie piórka. Ananasy wyjąć
z puszki, pokroić w cienkie paseczki. W czasie, kiedy ryba przejdzie smakiem soli, trzeba
przygotować zalewę. Na patelni rozgrzać 3 łyżki oleju i zeszklić cebulę. Następnie dodać
paprykę. Smażyć kilka minut, a potem dołożyć pokrojone ananasy. Całość podlać syropem z
owoców. Kiedy sos się zagotuje, dodać liść laurowy, ziele angielskie, Kucharek i chili. Całość
wymieszać z koncentratem pomidorowym i dusić pod przykryciem, na małym ogniu kilka
minut.
Filety ryb pokroić na połówki lub mniejsze kawałki, według uznania. Obtaczać w mące i
smażyć na złoty kolor na rozgrzanym oleju.
Usmażoną rybę układać warstwami w szklanym naczyniu, polewając obficie sosem. Do
przygotowania tej potrawy należy zużyć cały przygotowany sos. Po upływie kilku godzin
rybka go „wypije”, taki jest smaczny.
12
Rybę w ananasach najlepiej przygotować na dzień przed spożyciem.
Uwaga! Czasami koncentrat pomidorowy za bardzo zagęści sos. Wtedy można dolać kilka
łyżek wody.
Zupa Korrida
Składniki: 0,5 kg wołowej łopatki, 1 cebula, 1 por, 1 ząbek czosnku, 3 łyżki słodkiej mielonej
papryki, duża szczypta chili, 1 marchew, 3-4 ziemniaki, 1 puszka czerwonej fasoli, 2 łyżeczki
przecieru pomidorowego, około 50 ml słodkiej 18 śmietanki, 3 łyżki oleju, 1 łyżeczka soli, 1
łyżeczka Kucharka oraz 1 łyżeczka Delikatu do mięs.
Przygotowanie:
Umyte mięso pokroić w cienkie paseczki. Dodać sól, Delikat i 1 łyżkę oleju, wymieszać i
odstawić. Cebulę obrać, pokroić w piórka. Pora umyć, odciąć zielone liście i pokroić w
półplasterki. Czosnek obrać, posiekać. Marchew oraz ziemniaki obrać i pokroić w kostkę.
Fasolę wyłożyć na sito i przelać zimną wodą.
W garnku rozgrzać 2 łyżki oleju i podsmażyć mięso. Następnie dodać cebulę oraz por.
Podsmażać przez chwilę, ciągle mieszając. Kiedy cebula się zeszkli, włożyć czosnek. Po
minucie wsypać paprykę z chili, starannie wymieszać i zalać wrzątkiem. Dodać Kucharka i
gotować na małym ogniu 40 minut. Potem włożyć ziemniaki z marchewką i gotować kolejne
20 minut. Kiedy warzywa będą miękkie, dodać fasolę, przecier pomidorowy i śmietankę. W
razie potrzeby doprawić zupę solą.
Korridę najlepiej podawać z bagietką lub innym, ulubionym pieczywem.
Kaczka dziwaczka
Skóra kaczki jest gruba i tłusta, więc przygotowanie jej nie wymaga użycia oleju.
Składniki: 3 piersi z kaczki, 3 płaskie łyżeczki soli, 3 łyżeczki majeranku, 1 łyżeczka
czarnego mielonego pieprzu, 3 twarde jabłka, 2 garści żurawin lub dżemu żurawinowego.
Przygotowanie:
Jabłka umyć, obrać, Pokroić na ćwiartki i usunąć gniazda nasienne. Mięso umyć, osuszyć
ręcznikami papierowymi. Skórę naciąć w kilku miejscach (w kratkę lub szerokie paski).
Natrzeć przyprawami i odstawić na pół godziny do lodówki. Na zimnej patelni położyć skórą
do dołu każdą pierś. Włączyć źródło ciepła. Obsmażyć na średnim ogniu. Kaczkę przełożyć
do naczynia żaroodpornego, polać ją wysmażonym ze skóry tłuszczem. Następnie posypać
żurawiną i obłożyć ćwiartkami jabłek. Piec pod przykryciem, żeby mięso było soczyste.
Wstawić do piekarnika nagrzanego do 200oC na 45 minut. Jeśli mamy w domu sok
pomarańczowy, można podlać nim mięso w czasie pieczenia.
Kaczkę dziwaczkę podawać z ziemniakami i zasmażanymi buraczkami.
Piersi z kaczki nie są duże, więc należy przygotować jedną pierś dla jednej osoby. Podawać z
ryżem.
Sernik bałkański
Składniki: 2 duże naturalne jogurty bałkańskie (typu greckiego), 2 budynie waniliowe, pół
szklanki cukru, pół szklanki oleju, 5 jaj, 1 łyżeczka proszku do pieczenia, pół torebki cukru
waniliowego, 1 łyżka kandyzowanej skórki pomarańczowej, 1 paczka okrągłych biszkoptów,
szczypta soli do ubicia piany z białek. Potrzebny też będzie papier do pieczenia ciasta.
Przygotowanie:
Jajka umyć, sparzyć wrzątkiem. Oddzielić żółtka. Do białek dodać szczyptę soli i ubić na
sztywną pianę. Budynie wymieszać z proszkiem do pieczenia oraz cukrem waniliowym.
13
Żółtka ubić z cukrem, a następnie na wolnych obrotach zmiksować z resztą produktów.
Dodać skórkę pomarańczową. Ciasto połączyć plastikową łyżką z pianą z białek. Blachę
wyłożyć papierem pergaminowym. Ciasno ułożyć biszkopty i zalać je ciastem. Wstawić do
gorącego piekarnika. Piec w temperaturze 180oC przez godzinę. Po ostygnięciu sernik
posypać niewielką ilością cukru pudru albo posmarować Nutellą w esy-floresy.
Malibu
Składniki: 1 duże opakowanie wiórków kokosowych (200 g), 0,5 litra białej wódki, około ¾
puszki słodkiego skondensowanego mleka.
Przygotowanie: Do litrowego słoika wsypać wiórki kokosowe i zalać alkoholem. Zakręcić
starannie słoik, a następnie potrząsnąć. Odstawić na tydzień w chłodne miejsce. Nalewkę
przecedzić przez perlonowe sitko. Odciśnięte wiórki kokosowe przełożyć do małego słoiczka.
Przechowywać w lodówce. Używać do dekoracji tortów, ciast i deserów. Alkohol dokładnie
wymieszać z mleczkiem skondensowanym. Przelać do butelki. Postawić w chłodnym
miejscu. Malibu po kilku dniach gotowe jest do spożycia. Przed nalaniem do kieliszków
trzeba wstrząsnąć butelką.
Powyższe materiały zostały opracowałam korzystając z następujących źródeł:
- Wiedza i myśl,
- e-informator portalu niepełnosprawni.pl,
- aktów prawnych kancelarii sejmu,
- stron internetowych SCON, PFRON I innych .
14