Koreańskie meble drewniane z kolekcji Narodowego Muzeum

Transkrypt

PROJEKTY I REALIZACJE | PROJECTS AND REALIzATIONS
Bogna Łakomska
zdjęcie
niedostępne
w wersji
internetowej
Koreańskie meble drewniane z kolekcji
Narodowego Muzeum Folkloru Korei
Korean wooden furniture from a collection
of the National Folk Museum of Korea
Celem niniejszego artykułu jest prezentacja najbardziej charakterystycznych koreańskich mebli
wybranych z kolekcji Narodowego Muzeum Folkloru Korei w Seulu (w skrócie NFMK), ukazujących nie tylko materialne dziedzictwo tejże kultury, ale również jej wartości niematerialne
objawiające się w tradycji żywego rzemiosła artystycznego przekazywanego sobie z pokolenia
na pokolenie. Badania przeprowadzone w czasie półrocznego pobytu stypendialnego w Narodowym Muzeum Folkloru Korei w Seulu były częścią wieloletniego projektu tworzenia kolekcji
koreańskiej w Państwowym Muzeum Etnograficznym w Warszawie, realizowanego przez to
muzeum we współpracy z licznym gronem partnerów instytucjonalnych i prywatnych.
Drewno było niegdyś jednym z najważniejszych materiałów wykorzystywanych w Korei
do budowy domów, wyrobu naczyń i mebli. Wiele z tych przedmiotów, nazywanych mokgi lub
mokmul, w zależności od ich przeznaczenia (Kim Samdaeja 2004: 209) projektowano z myślą o spełnieniu zarówno funkcjonalnych, jak i estetycznych potrzeb przyszłych właścicieli.
Samcheung jang – trójpoziomowy cabinet.
Samcheung jang – three-level cabinet.
National Folk Museum of Korea (NFMK),
nr inw./inventory number 06210.
408
The purpose of this article is to present the most characteristic pieces of Korean furniture selected
from the collection of the National Folk Museum of Korea in Seoul, showing not only the
material heritage of Korean culture, but also its intangible values manifested in the living tradition
of arts and crafts transferred from generation to generation. The studies conducted during
a scholarship in the National Folk Museum of Korea in Seoul were a part of a years long project
aiming to create a Korean collection in The State Ethnographic Museum in Warsaw; a number
of institutions and individual benefactors have been helping with the task. Wood in ancient Korea
used to be one of the most important resources utilised for building houses’ structures, utensils
and furniture. Many of these items called mokgi or mokmul dependently on kinds of objects (Kim
Samdaeja 2004: 209) were designed to meet the functional and aesthetic needs of their future
owners. Contemporary wood exploitation is done on a smaller scale due to the development of
technology replacing both the work of the craftsman, and once used natural materials, but mokgi,
i.e. wooden furniture, as well as mokmul, i.e. all kinds of other wooden products continue to
attract considerable interest amongst Koreans and are still made in a conventional way.
etnografia nowa | the new ethnography
06|2014
409
Korean wooden furniture from a collection of the National Folk Museum of Korea
Współczesna eksploatacja drewna odbywa się na mniejszą skalę ze względu na rozwój technologii zastępujących zarówno pracę rzemieślnika, jak i wykorzystywane niegdyś naturalne
tworzywa, jednakże mokgi, czyli drewniane meble oraz mokmul, tj. wszelkiego rodzaju inne
drewniane produkty nadal cieszą się sporym zainteresowaniem Koreańczyków i ciągle są wykonywane tradycyjnymi sposobami.
Przynajmniej już od XVI wieku w Korei istniały specjalne sklepy mokgi specjalizujące się
w sprzedaży drewnianych artykułów. Oprócz podstawowego zapotrzebowania na drewniane tace,
parawany i skrzynie, sklepy realizowały również zamówienia na zdecydowanie bardziej wyrafinowane rzeczy, takie jak moksim chilgi, czyli drewniane wyroby pokryte laką przeznaczone zwłaszcza dla rodzin z wyższych sfer (Kim Samdaeja 2004: 209). Tych, których nie stać było na wyroby
z najwyższej półki, czekały „wypożyczalnie” zwane semuljeaon, oferujące różnego rodzaju meble,
jak choćby stoły generalnie używane do sprawowania rozmaitych ceremonii (NFMK 2009: 130131). Jakkolwiek, przeciętni ludzie, zwłaszcza ci żyjący na terenach górskich, rzadko kiedy zaopatrywali się w sklepach, preferując samodzielnie wykonane przez siebie przedmioty.
Przypuszcza się, że pierwsze drewniane wyroby rzemiosła artystycznego na terenie Korei
wykonywano w III wieku p.n.e. Pozostałości drewnianych, ekskluzywnie wykonanych trumien,
bambusowych pudełek i chilgi1, złożone wraz ze zmarłymi do grobowców w Namseongri, Cheongri, Chopori i Dahori, są tego świetnym przykładem (Prüch, Wahlen 2012: 9). Pewne wyobrażenie o koreańskim drewnianym rzemiośle dają również malowidła ścienne z okresu Dynastii
Gogureyeo (37 p.n.e.-668 n.e.), znajdujące się w grobowcach Dongsu (Dongsu-myo), Czterech
Duchowych Strażników (Sasin-chong), Dwóch Filarów (Ssangyeaong-chong) i Tancerzy (Muyog-chong). Prezentują one szereg przedstawień, w których można między innymi dostrzec
drewniane stoły, łóżka i stołki (Pai Man Sill 2006: 11).
Niezależnie od tego, czy w dawnej Korei wykonywano proste naczynia z drewna, czy
też bardziej skomplikowane meble, ich produkcja zawsze wymagała pewnego artystycznego wkładu. Dlatego też rzemieślników, a zwłaszcza tych z okresu Dynastii Goryeo (9181392 n.e.) odznaczających się szczególnym talentem, traktowano z właściwym poważaniem,
zapewniając im specjalną ochronę gwarantowaną przez władze centralne. Teoretycznie ci,
których obejmowała tego rodzaju ochrona nie mogli wykonywać żadnej pracy dla nikogo
innego prócz władz. Niemniej jednak, ze względu na olbrzymie zapotrzebowanie na wyroby
wykwalifikowanych rzemieślników z czasem wybuchło szereg korupcyjnych skandali prowadzących do poważnej redukcji oficjalnych twórców (Kim Samdaeja 2004: 214). Niektórzy,
zwłaszcza ci najzdolniejsi, a przy tym mający szczęście, otwierali własne pracownie w Seulu,
jednak większość stolarzy mieszkających na przedmieściach stolicy zarabiało pieniądze, wykonując skromną meblarkę dla wiejskich domów. Z reguły prace przeznaczone dla bogatych
zleceniodawców wiązały się z zaopatrzeniem stolarzy w odpowiednie materiały, jak również
wyżywienie i zakwaterowanie (Kim Hee-Soo, Kim Samgi 2004: 10).
Niezależnie od warunków w jakich pracowali koreańscy rzemieślnicy, ich meble tworzone
tradycyjnymi metodami zawsze cieszyły się wielkim zainteresowaniem. Szczególnie trzy elementy odgrywały w tym względzie istotną rolę: trwałość, ciekawe wzornictwo i harmonijne
At least from the 16th century there were already mokgi stores selling wooden articles, such
as trays, screens and chests, as well as much more refined objects such as wooden lacquerwares
called moksim chilgi made particularly for upper class families (Kim Samdaeja 2004: 209). For
those who could not afford buying superior items were rental shops (semuljeon) offering different
wooden articles, such as tables and objects generally used for ceremonies (NFMK 2009: 130131). The commoners, however, especially those living in mountainous areas, preferred making
wooden objects themselves.
It is assumed that the first wooden crafts in Korea were made around the 3rd century BC.
The remains of wooden coffins, bamboo boxes and chilgi1 left with the deceased in tombs
at Namseongri, Cheongri, Chopori and Dahori are evidence of that (Prüch, Wahlen 2012:
9). Some ideas about the early Korean woodcrafts are also given by the Goguryeo Dynasty
(37 BC – 668 AD) mural paintings from the tombs of Dongsu (Dongsu-myo), Four Guardian
Spirits (Sasin-chong), Two Pillars (Ssangyeong-chong) and Dancers (Muyong-chong) presenting amongst others wooden tables, beds and stools (Pai Man Sill 2006: 11).
Regardless of whether in ancient Korea simple wooden vessels or more complicated furniture was made, it seems that their production always required some artistic input. Therefore,
craftsmen, and especially those from the Goryeo Dynasty (918-1392 AD) presenting a special
talent were treated with the proper respect and received specific protection guaranteed by the
central government. Theoretically they could not work for anyone else then only the government, however in practice the situation was different. Due to the considerable demand for qualified craftsmen over time many corruption scandals broke out and the number of official artisans
decreased (Kim Samdaeja 2004:214). Some of those very skilful and lucky were able to open
their own workshops in Seoul, however most common craftsmen living on the suburbs of the
capital earn money by doing ordinary carpentry for village houses. Usually, if the work was done
for rich people the carpenters were provided with proper working materials, feeding and accommodation (Kim Hee-Soo, Kim Samgi 2004: 10).
Regardless of conditions in which Korean craftsmen functioned the furniture they produced always enjoyed a great deal of interest. It seems that especially three elements have
played important role in this respect: robustness, elegant designs and harmonised shapes. Not
without significance also was the impact of Confucianism on furniture development.2 Confucian lifestyle required rather modest shapes, strongly balanced and naturally decorated. Any
fancifully and unstable forms were definitely avoided.
Additionally, one must know that most of Korean furniture was made with wood joinery and fasteners instead of metal nails. The joinery techniques certainly have influenced
the appearance of chests, wardrobes, tables, etc. All they become elegant and neat. Apart
from that, Korean furniture, especially cabinets for storing cloths, also played important
role in the belief system. In pre-modern times people used to put inside of cabinets sort
of talismans. In fact, these were spells and wishes written usually on paper glued into the
Twórcy „chilgi” od początku próbowali stworzyć
swój własny i niezależny od chińskich wyrobów z laki
styl, używając głównie czarnej laki bez żadnej dodatkowej dekoracji. Zob.: Kim Samdaeja 2004: 210.
1|
410
B O G N A Ł A KO M S K A | Koreańskie meble drewniane z kolekcji ...
“Chilgi” makers from the beginning tried to create their own independent from Chinese lacquerwares style using mainly black lacquer and no decoration. See: Kim Samdaeja 2004: 210.
1|
2| Informację tę zawdzięczam Park Sung-hee z Wydziału Konserwacji Mebli NFMK.
06|2014
2| This information I owe to Ms Park Sung-hee from
the Department of Conservation at the NFMK.
411
zdjęcia
niedostępne
w wersji
internetowej
Pyeongando bandaji – skrzynia.
Pyeongando bandaji – chest.
NFMK, nr. inw./inventory number 217445.
Seoan gyeongsang – biurko.
Seoan gyeongsang – desk.
NFMK, nr inw./inventory number 2043.
412
kształty. Nie bez znaczenia był również wpływ konfucjanizmu na rozwój mebli2. Konfucjański
styl życia wymagał raczej skromnych form, mocno zrównoważonych i naturalnie dekorowanych. Zdecydowanie unikano jakiejkolwiek fantazyjności i niestabilności w kształtach.
Należy pamiętać, iż większość koreańskich mebli wykonywano bez pomocy gwoździ, stosując jedynie drewniane złącza, takie jak mocowania, wiązania czy lepiszcze. Tego typu stolarskie techniki łączeniowe z pewnością miały wpływ na elegancki i zwarty wygląd skrzyń, szaf,
stołów, etc. Poza tym koreańskie meble, zwłaszcza wszelkiego rodzaju szafki służące do przechowywania ubrań, odgrywały także istotną rolę w systemie wierzeń. W czasach nowożytnych
ludzie zwykli umieszczać wewnątrz kabinetów różnego rodzaju talizmany. W rzeczywistości
były to zaklęcia i życzenia pisane z reguły na papierze przyklejonym do wewnętrznej części
drzwi mebli lub ich spodu (Kim Hee-Soo Kim Samgi 2004: 186). W ten sposób każda rzecz
przechowywana w szafce otrzymywała pewnego rodzaju magiczne znaczenie, mające chronić
jej właściciela przed niebezpieczeństwem i sprzyjać w sprowadzeniu nań szczęścia.
Zazwyczaj tradycyjne koreańskie meble dzielono się na trzy grupy w zależności od miejsca
ich przechowywania. Były to meble ustawiane w pokojach zajmowanych przez kobiety (anbang),
meble magazynowane w studio lub prywatnych pokojach pana domu (sarangbang) oraz meble
kuchenne (HTKH 2004: 120). Większość powierzchni koreańskich domów była zaprojektowana z uwzględnieniem filozofii „pożyczenia od natury” (chagyeong), czy raczej „pożyczenia
od natury jej piękna” w celu stworzenia doskonale zrównoważonych wnętrz harmonizujących
z otaczającym je krajobrazem. W związku z tym, każdy mebel w takim domu musiał być ustawiony w określonym kontekście – jako część całej idei zrozumiałej przede wszystkim dla człowieka charakteryzującego się wyrafinowanym smakiem i wielką wrażliwością.
Do grupy anbang należały głównie różnego rodzaje kabinety (jang), takie jak: jednopoziomowy kabinet (dan cheong jang), dwupoziomowy kabinet (yi cheong jang) i trójpoziomowy kabinet
inside part of furniture’s doors or its bottom (Kim Hee-Soo, Kim Samgi 2004: 186). In this
way every piece of cloth stored in such a cabinet was in somehow filled with a spell, which
was supposed to protect its owner from any danger and to bring him or her good luck.
Usually, traditional Korean furniture was divided into three groups dependently on a storage location, i.e.: furniture placed in rooms occupied by women (anbang), furniture set in a study
or a private room of the man of the house (sarangbang) and the kitchen (HTKH 2004: 120).
Most of living space in Korean houses was designed taking into account a philosophy of “borrowing from nature” (chagyeong), or rather “borrowing from nature its beauty” in order to create
well-balanced interiors harmonised with the surrounding landscape. Thus, every piece of furniture in such a house had to be set in a specific context as a part of the whole idea understandable
for man of certain taste and great sensibility.
The anbang group consisted especially of different cabinets (jangs) such as: single-level
cabinet (dan cheong jang), bi-level cabinet (yi cheong jang) and three-level cabinet (sam cheong
jang). Moreover, the anbang group also included stackable chests (nongs), chests (bandajis), topopening deep chests (hams), safes (gaggaesuris), small comb boxes with no mirror (bitchops) and
mirrored cosmetic boxes (jwagyeongs).
The sarangbang group consisted of wardrobes (uigeorijangs), bookshelves (sabangtakjas),
tables for storing ink stones and writing tools (yonsangs), drawers to store writing accessories and documents (mungaps), which might have also been placed in anbang quarters, small
06|2014
413
(sam cheong jang). Co więcej, w skład tejże grupy wchodziły także wieżowe skrzynie (nong), skrzynie (bandaji), otwierane od góry głębokie skrzynki (ham), sejfy (gaggaesuri), małe skrzynki bez
lustra na grzebienie (bitchop) i pudełka z lustrami na kosmetyki (jwagyeong).
Do grupy sarangbang wchodziły szafy (uigeorijang), regały (sabangtakja), stoliczki służące do przechowywania kamieni do rozcierania tuszu i narzędzi do pisania (yonsang), komody
(które umieszczano również w kwaterach anbang) magazynujące dokumenty i akcesoria kancelaryjne (mungap), małe biurka (seoan), skrzynki na dokumenty (munseoham), skrzynie do
przechowywania książek i cennych przedmiotów (gwe) oraz listowniki do trzymania korespondencji i innych dokumentów (gobi).
Trzecia grupa mebli ustawiana w kuchni składała się z szafek do przechowywania żywności (changjang), półek, na których ustawiano przygotowane jedzenie (chantak), małych stolików (soban), koszów na ziarna (dwiju) i innych pojemników.
W Narodowym Muzeum Folkloru Korei znajduje się pokaźna kolekcja mebli znakomicie prezentująca styl życia Koreańczyków z okresu Dynastii Joseon (1392-1897 n.e.). W dużej
mierze ów styl wynikał ze zmiennego klimatu i zróżnicowanych temperatur wymagających
ubierania strojów dopasowanych do czterech pór roku. W związku z tym, Koreańczycy zaopatrywali się w dużą ilość ubrań i pościeli, które składowali w odpowiednio przygotowanych
do tego meblach. Do tych najbardziej popularnych należały niegdyś kabinety (jang), wieżowe
skrzynie (nong) i skrzynie (bandaji), zwykle ustawiane w pokojach anbang.
były połączone szerokimi i długimi deskami tworzącymi tył każdego kabinetu (HTKH 2004:
121). Jedną z wyróżniających cech pozwalających nam określić przybliżony czas powstania
tych mebli jest ich wielkość. Wysokie i obszerne kabinety zaczęto wykonywać dopiero od
XVIII wieku. Wcześniej charakteryzowały się one zdecydowanie mniejszymi rozmiarami.
Konstrukcyjną ramę jangów tworzyły zasadniczo trzy elementy: górna płyta (cheonpan),
część środkowa i nogi (madae). Część środkowa mogła składać się z kilku horyzontalnych
podziałów (dochodzących nawet do pięciu, choć te najbardziej typowe miały z reguły jedną, dwie lub trzy komory). Jednokomorowe kabinety (dan cheong jang) służyły zazwyczaj
do przechowywania kosztowności lub kluczy i były ustawiane blisko łóżka (na wysokości
głowy leżącej osoby, stąd często nazywano je „szafami z boku głowy” – meorit jang (HTKH
2004: 122). Wielopoziomowe kabinety, zwłaszcza te z dużą ilością półek, wykorzystywano
do magazynowania poskładanych ubrań, inne do przechowywania wełny, a jeszcze inne do
trzymania skarpet czy pościeli. Zazwyczaj na górnych półkach takiego mebla znajdowały się
rzeczy codziennego użytku, a na dolnych ubrania przeznaczone na późniejszy okres.
W kolekcji NFMK znajduje się znakomita grupa trzypoziomowych kabinetów (samcheung-jang). Jeden z nich (nr inw. 06210) (Kim Hee-Soo, Kim Samgi 2004: 26-27) wykonano z drewna
sosny, a przód pokryto cienkimi panelami z brzostownicy. Drewno uzyskiwane z brzostownicy
zawsze uważano za bardzo cenny i drogi materiał dostarczający wielu dekoracyjnych wzorów,
dlatego też stosowano je częściej do wykańczania frontowych partii mebli, aniżeli jako ich główny
materiał konstrukcyjny.
Meble z przestrzeni anbang
Jang
Jangi znajdowały się niemal w każdym domu należącym do wyższej klasy. Mogły różnić
się między sobą ilością horyzontalnych podziałów lub komór, jednak wszystkie te przegrody
Bandaji
Kolejnym, bardzo popularnym meblem ustawianym niegdyś w koreańskich domach była bandaji.
Był to rodzaj skrzyni otwierany tylko w połowie (druga połowa pozostawała zamknięta)3. Mogły
desks (seoans), document boxes (munseohams), chests for storing books or valuable objects
(gwes) and letters and documents holders (gobis).
The third group set in the kitchens consisted of food storage cabinets (changjangs), shelves
for prepared food (chantaks), small tables (sobans), grain bins (dwijus) and other containers.
At the National Folk Museum of Korea there is a substantial collection of furniture perfectly
visualising the lifestyle of Korean people from the Joseon dynasty (1392-1897). This style was
largely connected with a changeable climate and varied temperatures requiring wearing clothes
adapted to four seasons. In connection with that, Koreans provided themselves with large
amount of dresses and bedding stored in properly prepared furniture. Among the most utilised
furniture at the time were particularly jangs, nongs and bandajis, usually kept in anbang rooms.
The structural frame of jangs basically was formed by three elements: the top board
(cheonpan), middle section and legs (madae). The middle section might have consisted of
a few levels (even up to five, though the most common were those consisting of a single, two
or to three levels). A single-level cabinet (dan cheong jang) was generally used for storing valuables and keys, and it was set close to a bed at a lying person’s head height, thus it was often
called “head-side” cabinet (meorit jang) (HTKH 2004: 122). Multi-level cabinets were used
for different purposes. Some of them, especially those tall with many shelves have served as
storages for folded cloths and socks, others were just for threads, and still others were for bedding or cotton wadding. Usually the upper shelves contained daily used things, while those at
the bottom contained clothes for other seasons.
In the collection of NFMK there is an outstanding group of three-level cabinets (samcheung
jang). One of them (no. 06210) is made of two different kinds of wood (Kim Hee-Soo, Kim
Samgi 2004: 26-27). Its general structure is made of pine tree, however the front is covered with
zelkova’s wood siding. The zelkova wood has always been regarded as very valuable and expensive material, grain of which provided exquisitely decorative designs. In this regard zelkova’s
panels were rather used for furniture’s exterior ornamentation, than for all its structure.
Anbang’s furniture
Jang
Jangs were almost in every upper class household. They may have differed in the number of
levels or compartments. Nevertheless, the levels were inseparable and connected to each other
by wide and long boards serving as the back for all cabinets (HTKH 2004: 121). One of the distinguishing features allowing us to determine the approximate time of furniture’s creation is its
size. High and large cabinets began to be produced only from the 18th century. Previously, they
were characterized by a significantly smaller size.
414
3| Na temat „bandaji” zob. artykuł Kim Heesoo
2004: 219-239.
06|2014
There is a substantial article on “bandaji” by Kim
Heesoo 2004: 219-239.
3|
415
416
występować różne formy bandaji, jak również różne dekoracje w zależności od regionalnych i estetycznych potrzeb. Niektóre z tych mebli mogły być wewnątrz puste lub wypełnione półkami
tudzież szufladami. Jednak te najbardziej typowe pozostawały z reguły niezabudowane. Uboższe
warstwy koreańskiego społeczeństwa używały bandaji głównie do przechowywania ubrań, zaś bogatsze dodatkowo składowały w niej książki, dokumenty, ceremonialne akcesoria, a także wszelkie
inne wartościowe przedmioty (HTKH 2004: 123).
Kim Hee-Soo wyróżnił siedem typów bandaji w zależności od regionów: Pyeongando,
Gyeonggido, Gangwondo, Chungcheongdo, Gyeongsangdo, Jeollado i Jejudo (Kim Hee-Soo, Kim
Samgi 2004: 294-297; Wood and Paper in Korean Traditional Crafts 2004: 120-121. Cat. No.
120). Wszystkie siedem typów służyło do przechowywania ubrań i było skrzyniami z zawieszoną na zawiasach klapą. Niemniej jednak, każdy rodzaj miał swoje charakterystyczne cechy objawiające się we wzornictwie tudzież w specyficznych kształtach.
W kolekcji Narodowe Muzeum Folkloru Korei znajduje się szczególnie reprezentacyjny
dla północnych obszarów Korei przykład Pyeongando bandaji (nr inwentarza 17445) (Kim
Hee-Soo, Kim Samgi 2004: 294-297; Wood and Paper in Korean Traditional Crafts 2004: 120121. Cat. No. 120). Przedmiot pochodzi z XIX wieku i mierzy: 85x42x81 cm. Wykonano go
z drewna sosny, gruszy i brzostownicy japońskiej, choć jego przód ozdobiony jest cienkimi panelami z białego cedru. Na część frontową składają się płyta czołowa (amneol) i panel
drzwiowy (munpan). Skrzynia stoi na czterech nogach (jokdae) zapewniających naturalną
wentylację i chroniących niegdyś jej dolną część przed przegrzaniem mogącym nastąpić
w wyniku ogrzewania podłogowego (ondol) stosowanego w większości koreańskich domów.
Meble z przestrzeni sarangbang
Bandaji
Another very popular piece of furniture held once in Korean houses was bandaji. It is a kind
of a chest that can be open in half (the other half remains closed from the front).3 There were
different shapes of it and different decorations dependently on regional and aesthetical needs.
Some of this furniture may be empty inside or filled with shelves or drawers. Most common
bandaji, however, were devoid of partitions. The lower class of Korean society used bandajis
particularly to store clothes, however the upper class utilised this kind of furniture for storing
books, documents, ceremonial implements, and any other valuable things as well (HTKH
2004: 123).
Kim Hee-Soo has distinguished seven types of bandaji according to regional groups:
Pyeongando, Gyeonggido, Gangwondo, Chungcheongdo, Gyeongsangdo, Jeollado and Jejudo
(Kim Hee-Soo 2004: 232-234). All these bandajis are clothes chests with a hinged front flap
though they have their own specific features manifesting in designs or shapes.
The National Folk Museum of Korea has particularly beautiful Pyeongando bandaji representative for the north areas of Korea (no. 17445) (Kim Hee-Soo, Kim Samgi 2004: 294297; Wood and Paper in Korean Traditional Crafts 2004: 120-121. Cat. No. 120). The item
comes from the 19th century and measures: 85x42x81 cm. It is made of zelkova, pine tree and
pear, however the front is ornamented with chinaberry. Its face side is composed of a front
board (amneol) and door panel (munpan). The chest stands on four legs (jokdae), which have
very functional values, as they protect a lower part of the bandaji from overheating resulting
from the under-floor heating system (ondol) and provide natural ventilation between the body
of the chest and the floor.
Sarangbang’s furniture
Inna grupa mebli użytkowana w koreańskich domach znajdowała się w kwaterach sarangbang. Była to mieszkalna przestrzeń zarezerwowana jedynie dla mężczyzn, którzy tam
studiowali, pracowali lub przyjmowali gości i spożywali czasem posiłki w towarzystwie
dygnitarzy. Z powodu szczególnej roli jaką ogrywała, przestrzeń ta musiała być wyposażona w odpowiednie przedmioty, takie jak: stolik do czytania (gyeongsang), kwadratowy stół
na przekąski, książki lub kwiaty, regał (sabangtakja), listownik (gobi) itp. (Wood and Paper
in Korean Traditional Crafts 2004: 13).
Takja
Mebel projektowany niegdyś wyłącznie z myślą o mężczyznach, który można było znaleźć
tylko w pokojach sarangbang, to wielokondygnacyjny regał takja (HTKH 2004: 127). Zazwyczaj, mebel ten odpowiadał na zapotrzebowanie mężczyzn średniej i wyższej klasy. Jego
pionową i elegancką formę wykorzystywano do budowania symetrycznych i asymetrycznych
układów w aranżacjach wnętrz. Takja z reguły były regałami otwartymi na wszystkie strony,
choć niektóre z nich mogły mieć tylną ściankę. Ilość półek wahała się od dwóch do pięciu.
Niemniej jednak, zdarzały się także meble, w których oprócz otwartych półek, w dolnej kondygnacji znajdowała się zamknięta przestrzeń zawierająca szuflady ułatwiające przechowywanie drobnych akcesoriów. Regały tego typu często służyły jako miejsce do eksponowania
książek, wazonów lub kadzideł, dlatego też niezależnie od ich wartości funkcjonalnych takja
odgrywały także bardzo dekoracyjną rolę w przestrzeni sarangbang.
Another group of furniture used in Korean houses was located in sarangbang quarters. This
was men’s residential space used for studying, working, guests receiving and eating meals
with some dignitaries. Because of its specific role this separated space had to be equipped with
appropriate stationary items, such as table for reading (gyeongsang), square table for snacks,
books or flowers, bookshelf (sabangtakja), or case for letters (gobi), etc. (Wood and Paper in
Korean Traditional Crafts 2004: 131).
Takja
Exclusively male piece of furniture that could easily be found in the sarangbang was a square
standing shelf called takja (HTKH 2004: 127). Usually, it suited people of middle and upper
class. Its vertical and elegant form was used to create symmetrical or asymmetrical layouts in
room arrangements. In general, takjas stood open to all sides, though some of them might
have had a back plate. The number of shelves ranged from two to five levels. Nonetheless,
some of this furniture might have had a closed compartment at the bottom level containing
drawers facilitating storing small accessories. Shelves frequently served as displaying space for
books, vases or incense boxes, so apart from their utilitarian purposes takjas also played very
decorative role in sarang room.
In the collection of the NFMK there is an elegant four-storey shelf opened on all sides
(no. 2576) (Wood and Paper in Korean Traditional Crafts 2004: 132. Cat. No. 128). Its bottom
part is slightly elevated above a floor to make a space for ventilation when ondol heating
worked. It measures: 53.5x53.5x179.5 cm.
06|2014
417
W kolekcji NFMK znajduje się elegancki czterokondygnacyjny regał otwarty ze wszystkich stron (nr inwentarzowy 2576) (Wood and Paper in Korean Traditional Crafts 2004: 132.
Cat. No. 128). Jego dolna część jest nieco wyniesiona powyżej podłogi, w celu stworzenia
przestrzeni do wentylacji. Mierzy 53,5x53,5x179,5 cm. Jego ciemny kolor i przejrzysta konstrukcja bez zbędnych ornamentów sprawiają, iż sabang takja wygląda na pierwszy rzut oka
bardzo skromnie. Niemniej jednak, wyjątkowo delikatne wzory bambusa i wyplatanej z trzciny maty widniejące od spodu i na wierzchu każdej półki, czynią z regału mebel zdecydowanie bardziej wyrafinowany i atrakcyjny, aniżeli mogłoby się wydać. Subtelne wzory bambusa
pojawiają się również na narożnych filarach. Ich zastosowanie miało nie tylko znaczenie
dekoracyjne, ale również symboliczne. Bambus w kulturze Chin i Korei był postrzegany jako
„dżentelmen”. Nazwę tę zawdzięczał Wang Huizhi (344-388 n.e.) – synowi słynnego chińskiego kaligrafa – Wang Xizhi (303-361 n.e.), który użył jej w celu podkreślenia niezwykłych
zalet, jakimi według artysty obdarzona jest owa roślina (Egan 1994: 288).
Ów rodzaj symbolicznej ekspresji z reguły stosowano w poezji i malarstwie, jednakże przesłanie mogło być czytelne w jakimkolwiek kontekście związanym z kulturą literatów czy uczonych.
Zastosowanie form bambusa jako dekoracji w meblach przeznaczonych do męskich pomieszczeń
z pewnością miało na celu podkreślić właśnie te zalety pana domu związane z jego wykształceniem.
Seoan
Innym charakterystycznym meblem ustawianym niegdyś w pokoju sarangbang było biurko (seoan). Z początku wykorzystywane jedynie przez mnichów do czytania lub pisania ksiąg buddyjskich, z czasem jednak zyskało popularność również wśród środowisk świeckich (HTKH 2004:
129). Mebel stał się symbolem uczoności i otrzymał dwie różne formy w zależności od gustu
użytkujących go osób. Pierwszy typ prezentował raczej niewyszukane linie i prostą konstrukcję
Its consistent dark colour and clear structure without redundant decorative elements
make this sabang takja’s look very simple. Nevertheless, enormously delicate designs of
bamboo-cane and reed-mat on ceiling and bottom side of each shelf cause the furniture
more sophisticated and attractive than at first glance. The subtle patterns of bamboo also
appear on supporting pillars. The use of bamboo shapes aimed not only at decorative variety but also at presenting a symbolic message. Bamboo in Korean and Chinese culture has
been perceived as “gentleman”. It was named so by Wang Huizhi (344-388 AD) – a son of
famous Chinese calligrapher – Wang Xizhi (303-361 AD), who wanted to accentuate the
plant’s virtues (Egan 1994: 288). Usually, this kind of symbolic expression people used in
poetry or paintings, however the message might be understood in any context of scholarship
or literati’s culture. The use of bamboo forms as a decoration of furniture intended to man’s
quarters certainly aimed at emphasising educated quality of the room’s owner.
Seoan
Another typical piece of furniture held once in sarangbang rooms was a desk (seoan). At the
beginning it was utilised mostly by Buddhist monks for reading or writing, however, due to
its very practical values it gained popularity among ordinary people too (HTKH 2004: 129).
It became a visible symbol of learnedness and received two different forms according to various scholars’ tastes. One type of seoans presented rather straight lines and simple structure
418
(chaecksang), zaś drugi (gyeongsang) ukazywał więcej elementów dekoracyjnych, takich jak profilowane zakończenia głównej płyty biurka, profilowane nogi, rzeźbione od frontu szuflady i okucia.
NFMK posiada w swej kolekcji stylowy gyeongsang (nr inwentarzowy 2043) o wymiarach: 76x33,3x36,4 cm (Wood and Paper in Korean Traditional Crafts 2004: 136. Cat. No. 131).
Niegdyś był to mebel przeznaczony tylko dla jednej osoby, głównie do czytania (zwłaszcza
dokumentów w formie zwojów). Składa się on z górnej płyty (cheonpan), części środkowej
i nóg. Końcówki cheonpanu zostały lekko podwinięte do góry, by zapobiec ześlizgiwaniu się
zwoju. Najniższą część gyeongsangu stanowią raczej niewysokie „nogi tygrysa” połączone
dwiema dolnymi poprzeczkami. Cała dolna konstrukcja delikatnie unosi biurko ponad podłogę, pomagając zachować ogólne wrażenie harmonii.
Meble kuchenne
Oprócz pomieszczeń sypialnych czy też służących do rozrywki, w koreańskich domach funkcjonowały również inne bardzo ważne przestrzenie przeznaczone do przygotowania posiłków. Były to kuchnie wyposażone w konkretne meble. Obywatele wyższej klasy zazwyczaj
posiadali w swych domach więcej niż jedną kuchnię. Największa służyła do przygotowywania jedzenia, w innych funkcjonowały kominki potrzebne do ogrzewania podłogi (HTKH
2004: 167). Kuchnie wyposażano w różnego rodzaju naczynia i produkty magazynowane
w szafkach, na półkach, w słojach i innych pojemnikach. Znajdowały się tam również różnego typu stoły ustawiane na półkach, kabinetach lub w rozmaitych zakątkach. Można je było
także zgromadzić w oddzielnej przestrzeni usytuowanej w tylnej części drewnianej werandy.
Przeciętnie majętni ludzi wyposażali swoje kuchnie raczej w proste i najbardziej niezbędne meble, zaś klasa wyższa wolała zdecydowanie większe i bardziej dekoracyjne przedmioty mające nie tylko znaczenie funkcjonalne, ale również i estetyczne.
(chaecksang), whereas the other (gyeongsang) demonstrated more decorative elements, such as
scroll desk’s ends, profiled legs, carved drawers’ fronts or metal fittings.
The NFMK possesses in its collection a stylish gyeongsang (no. 2043) measuring: 76x33.3x36.4
cm (Wood and Paper in Korean Traditional Crafts 2004: 136. Cat. No. 131). Formerly, it was an individual piece of furniture, intended only for one person to read books (especially scrolls). It consists
of a top board (cheonpan), central part and legs. The final side-parts of the cheonpan are slightly
rolled up to prevent a scroll from falling off the table. The lowest part of the gyeongsang is formed
by rather not tall tiger-legs connected with two runners. The whole lower construction gently raises
the desk above the floor and helps to keep the overall impression of harmony.
Kitchen furniture
Apart from living rooms in Korean houses, there also were other very important areas for
meals preparation. These were kitchens equipped with specific furniture. The upper class
usually possessed more than one kitchen, among which the biggest one was used for food
preparation, while the others for hypocaust fireplace heating the floors in a house (HTKH
2004: 167). Kitchens were furnished in variety of utensils and products amassed in cabinets,
shelves, jars and bins. There also were different kinds of tables stored on shelves, cabinets, or
in some corners. Tables might have been located in a separated storage situated in the back of
the wood-floored veranda too.
06|2014
419
zdjęcia
niedostępne
w wersji
internetowej
Takja – regał.
Takja – bookshelf.
Gujokban – mały stolik.
Gujokban – small table.
420
Najbardziej wyjątkowym meblem w koreańskiej kulturze wydaje się być soban, czyli mały stół
doskonale odzwierciedlający konfucjański styl życia, wymagający ustawiania licznych posiłków
na wielu odrębnych i przenośnych stolikach. Użytkowanie stołów ma w Korei dość długą tradycję.
Zgodnie z treścią dwunastowiecznej kroniki pt. Ilustrowane Relacje z Goryeo (Goryeo dogyeong),
napisanej przez Xu Jinga (1091-1153), chińskiego wysłannika do Królestwa Goryeo, koreańska
arystokracja zwykła spożywać posiłki przy czerwonych lakierowanych stołach (danchiljo) oraz
pijać herbatę przy stolikach pokrytych czarną laką (Pai Man Sill 2006: 17). Z dużym prawdopodobieństwem niektóre z tych stołów wymagały użycia krzeseł lub taboretów, tak jak to ilustrują
malowidła ścienne z Grobowca Zapaśników (malowidła w Gakjeochong) i Grobowca Tancerzy
(malowidła w Muyongchong) datowane na V do VII wieku (Jeon ho-tae, Hong Seong-Pyo 2006:
[malowidło w Gakjeochong] 271-275; [malowidło w Muyongchong] 276-283). Krzesła były jednak symbolem władzy i wysokiej rangi, dlatego też korzystali z nich tylko arystokraci4. Niemniej
jednak, koreańska szlachta również siadała bezpośrednio na podłodze, co z kolei przedstawiają malowidła z Grobowca Deokhungri (Jeon ho-tae, Hong Seong-Pyo 2006: 135). Siadanie na
podłodze (lub raczej na poduszkach) było podyktowane korzystaniem z genialnego wynalazku,
Commoners generally equipped their kitchens with simple and rather essential furniture,
however, the upper class preferred large and decorative pieces that were not only functional but
also met its aesthetical expectations.
The most exceptional piece of furniture in Korean culture seems to be soban, small dining
table perfectly reflecting the Confucian life style requiring setting meals on numerous separate
and portable tables. Utilization of tables in Korea has quite long tradition. According to the 12th
century book titled Illustrated Accounts of Goryeo (Goryeo dogyeong) written by Xu Jing (1091-1153)
Chinese envoy to Goryeo from Song China, Goryeo aristocracy used to dine in royal court at red
lacquered tables (danchiljo) and drink tea at black lacquered tables (Pai Man Sill 2006: 17). With
high probability some of these tables required using chairs or stools, as mural paintings from the
Tomb of Wrestles (murals in Gakjeochong) and the Tomb of Dancers (murals in Muyongchong)
dating on 5th to 7th century show (Jeon ho-tae, Hong Seong-Pyo 2006: [mural in Gakjeochong]
271-275; [mural in Muyongchong] 276-283). Chairs, however, were rather symbols of power and
dignity, so they were appropriate only for aristocracy.4 Nonetheless, Korean noblemen used to sit
directly on a floor as well, what in turn show murals from Deokhungri Tomb (Jeon ho-tae, Hong
Seong-Pyo 2006: 135). Sitting on the floor (or rather on cushions) was simply dictated by the ingenious under-floor heating system installed in almost every house of ancient Korea.
Sobans were actually used regardless of the social status. Their shapes were different due to
manufacturing techniques worked out in different regions. However, most of sobans were characterised by elegant shapes and pleasant proportions. They actually have functioned both as tables
4| Jeden z siedemnastowiecznych obrazów pt.: „Gorące Źródła Króla Hyeonjonga Podróż do Miasta
Ouyang w Roku »Jeongmi«” stworzony przez anonimowego artystę w 1667 r., ukazuje między innymi
pawilon królewski, w którym znajdują się dwa krzesła. Zwój z malowidłem należy do kolekcji Muzeum Folkloru Ouyangu.
06|2014
4| One of the seventeen century paintings (1667) titled: King Hyeonjong’s Hot Springs Trip to the City
of Ouyang in the Year of ‘Jeongmi’” created by
anonymous artist, shows among others a king’s pavilion, where two chairs are located. The scroll
painting belongs to the collection of Ouyang Folk
Museum.
421
422
jakim jest używane po dziś dzień ogrzewanie podłogowe instalowane niegdyś w prawie każdym
koreańskim domu.
Sobanów używano niezależnie od statusu społecznego. Ich kształty były zróżnicowane ze
względu na odmienne techniki i wzory wypracowane w wielu regionach. Jednak większość z nich
charakteryzowała się eleganckimi kształtami i przyjemnymi dla oka proporcjami. Meble te w rzeczywistości funkcjonowały zarówno jako stoliki, jak i tace, na których kobiety przenosiły posiłki
z kuchni do pokojów (Kim Heesoo 2004: 235; Pai Man Sill 2006: 21-22). Jako że służyły za przenośne stoliki, musiały być lekkie. Najczęściej wybierano do ich produkcji drewno z miłorzębu (odporne na wilgoć), sosny (łatwo dostępne) lub brzostownicy japońskiej, (które daje oryginalne wzory),
ale również drewno z klonu, głożyny pospolitej (jujuby) i innych drzew (Kim Heesoo 2004: 235).
Na strukturę sobanu składają się głównie dwa elementy: blat (ban) i nogi (gak). Bany dzieliły się
na różne rodzaje, w zależności od kształtów: mogły być bany prostokątne (jangbanghyeongban), kwadratowe (sagakban lub sabangban), wieloboczne (dagakban), okrągłe (wonban), w kształcie kwiatu
(hwahyeongban), w kształcie płatków lotosu (yeonyeopban) oraz w kształcie półksiężyca (banwolban).
Oprócz różnych form blatów sobany dzieliły się (i nadal dzielą) również ze względu na rozmaite kształty nóg oraz ich liczbę. Są stoliki o czterech, trzech i dwóch nogach, a także stoliki
wsparte na pojedynczej kolumnie. Do tej pierwszej grupy należą np. meble typu tongyeongban
i najuban, z kolei haejuban jest przykładem stolika o dwóch nogach w kształcie prostokątnych paneli, a iljuban prezentuje typ stolika wspartego na pojedynczym filarze. Są również stoliki obrotowe, jak hoejeonban, czy też obudowane panelami z umieszczonymi w nich otworami wiatrowymi,
jak dagagban. Są także sobany, których nogi mają kształt wzorowany na kończynach zwierząt,
takich jak tygrys czy pies, czego świetnym przykładem jest hojokban (stolik o nogach tygrysa), czy
gujokban (stolik o nogach psa) (Pai Man Sill 2006: 27-29, 33; Kim Heesoo 2004: 95-115). Oprócz
pięknych kształtów, sobany dość często zdobiono motywami z natury lub chińskimi znakami
wyrażającymi szczęście, zdrowie i pokój. W pierwszej połowie dynastii Joseon rzemieślnicy
zwykle stosowali formy śliwy, orchidei, chryzantemy i bambusa, jednak w późniejszym czasie zaczęli wprowadzać nowe wzory, takie jak oczy słonia, chmury, buddyjskie swastyki, kratki
i symbole yin-yang. Wraz z „nogami tygrysa” czy „nogami psa” formy te tworzyły repertuar
szamańskich dekoracji, wyrażających wiarę w siły natury i jej bóstw (Pai Man Sill 2006: 23).
Elementem dekoracyjnym były również warstwy czarnej lub czerwonej laki albo świeżej żywicy
pokrywające całe meble. Oprócz znaczenia dekoracyjnego laka lub żywica miała także właściwości ochronne (wodoodporne i zabezpieczające drewno przed pękaniem).
W Narodowym Muzeum Folkloru Korei znajduje się pokaźna kolekcja różnych typów sobanów pochodzących głównie z okresu dynastii Joseon. Między innymi znajduje się tam gujokban – nr
inw. 23376 (Wood and Paper in Korean Traditional Crafts 2004: 113. Cat. No. 115). Mebel mierzy
42,5x30 cm i zwraca uwagę swoimi wspornikami lekko wygiętymi na zewnątrz. Kształt nóg bardzo
precyzyjnie wycięto z pojedynczych kawałków drewna. Wzdłuż każdej nogi od jej zewnętrznej
strony widać ostrą krawędź, z kolei od strony wewnętrznej powierzchnia nóg jest zupełnie gładka.
Wszystkie wsporniki zakończono formami przypominającymi psie łapy, które połączone dwiema
równoległymi poprzeczkami. W górnej części nogi łączy skromnie wyglądający „fartuch” zamontowany tuż poniżej dwunastobocznego blatu o zaokrąglonym obrzeżu. Od spodu blatu znajduje
się wydrążone koło mające zapewnić lepszą elastyczność deski. Występujące w meblu połączenia
form gładkich i ostrych oraz prostych i krętych dają niejednoznaczne wrażenie sprawiające, iż stolik
nabiera zdecydowanie bardziej wyrafinowanego wyglądu, aniżeli to widać na pierwszy rzut oka.
Wszystkie wymienione powyżej przykłady świetnie ilustrują tradycję koreańskiego meblarstwa. Prezentują one najbardziej charakterystyczne dla tego tematu cechy, takie jak proste kształty,
czytelne wzory i doskonałe wyczucie proporcji. Co więcej, pokazują również zapotrzebowanie
Koreańczyków na solidne i praktyczne meble, wykonane jednakże w estetyczny sposób.
W Korei nadal istnieje ogromne zainteresowanie drewnianym rzemiosłem, zarówno ze strony
przeciętnych ludzi, jak i kolekcjonerów. Niemniej jednak, do czasów dzisiejszych pozostała raczej
and trays on which women carried meals from kitchens to rooms (Kim Heesoo 2004: 235; Pai Man
Sill 2006: 21-22). As they served as portable tables, so they had to be light. Usually craftsmen chose
materials such as: gingko tree (also resistant to humidity), pine tree (easy to get) or zelkova tree,
(which has original patterns) but also maple tree, jujube tree and others (Kim Heesoo 2004: 235).
The basic structure of soban consists of a top plate (ban) and legs (gak). Bans can be divided into various types, according to their shapes: rectangular (jangbanghyeongban), square
(sagakban or sabangban), polygonal (dagakban), round (wonban), flower-shaped (hwahyeongban), lotus-petal-shape (yeonyeopban) and half-moon-shape (banwolban).
Apart from different forms of plates sobans can also be divided due to their numerous
shapes of legs and their number. There are four-, three- and two-legged tables, as well as
sobans supported by one pillar. To the first group belong pieces of furniture such as tongyeongban and najuban; haejuban in turn is an example with two legs in a shape of rectangular panels, and iljuban presents the type supported by one pillar. There also are evolving tables, such
as hoejeonban or tables, such as dagagban enclosed with panels, in which the wind holes are
located. Another group of sobans create those pieces, legs of which are modelled on a tiger’s
or a dog’s legs, a great example of which are hojokban (tiger’s foot-shape table) and gujokban
(dog’s foot-shape table) (Pai Man Sill 2006: 27-29, 33; Kim Heesoo 2004: 95-115). Moreover, each soban usually contained carved and openwork designs especially in part of “apron”
(ungak). Some small tables also might have been equipped in runners (jokdae) connecting
legs, or located from the bottom in the middle of the plate a console (iljugak).
In addition to exquisite shapes sobans were quite often finely decorated with motifs from nature or with Chinese characters expressing happiness, health and peace. During the first half of the
Joseon dynasty craftsmen usually used forms such as plum, orchid, chrysanthemum and bamboo,
however in later times they also adapted new patterns such as elephant’s eyes, clouds, Buddhist
swastikas, lattices and yin-yang signs. Together with “tiger’s” or “dog’s” legs they created a “shamanistic” repertoire of furniture decorations embodying beliefs in nature’s power as well as its deities (Pai
Man Sill 2006: 23). Moreover, sobans were quite often covered with black, red or fresh resin lacquer,
which had not only decorative meaning but also protecting values (waterproof or anti-cracking).
At the National Folk Museum of Korea there is a significant collection of different types of
sobans deriving mainly from the Joseon dynasty. Amongst others there is gujokban – no. 23376
(Wood and Paper in Korean Traditional Crafts 2004: 113. Cat. No. 115). It measures 42.5x30 cm and
attracts attention with its dog-shaped legs slightly bent outwards. The legs’ shape is very precisely
cut out from single pieces of wood. From the outer side along each leg runs a sharp edge, however
the inner part is smooth. All legs are ended with dog-shaped “paws” attached to two parallel runners. The legs are connected with a modest “apron” mounted just below the polygonal top plate.
The last one has a twelve-side-form decorated with a rounded rim. Underneath the top plate there
06|2014
423
niewielka liczba dzieł sztuki o ogromnym znaczeniu. Większość z nich można podziwiać w muzeach, takich jak Narodowe Muzeum Folkloru Korei lub w zbiorach prywatnych. Oprócz obiektów przetrwałych do czasów współczesnych, ciągle istnieją, choć nieliczni, rzemieślnicy nieustannie pracujący nad utrzymaniem koreańskiej tradycji meblarstwa. Opiekę nad nimi sprawuje rządowa agencja Zarządzania Dziedzictwem Kultury Korei (Munhwa Jaecheong), której celem jest
zachowanie zarówno materialnych, jak i niematerialnych wartości koreańskiej kultury mających
pomóc w zrozumieniu jej wyjątkowości i napełnić poczuciem dumy wynikającym z jej osiągnięć.
Niniejszy artykuł powstał w oparciu o badania przeprowadzone w Narodowym Muzeum
Folkloru Korei (National Folk Museum of Korea lub w skrócie NFMK) w ramach Cultural
Partnership Initiative (programu kulturalnej wymiany) finansowanego przez Ministerstwo
Kultury, Sportu i Turystki Korei Południowej. Chciałabym wyrazić serdeczne podziękowania
dyrektorowi NFMK Dr Cheon Jingi za umożliwienie mi przeprowadzenia badań, jak również podziękować kilku innym osobom takim jak: Chung Myungsub, Kim Joungtae, Chung
Bootsaem i Kang Bo Seung z Wydziału Badań (Research Division), Yi Kiwon, Chang Chung
Mi i Yun Myeong-A z Wydziału Wymiany Kulturalnej i Edukacji (Cultural Exchange & Education Division) i dr Lee Nanhee z Wydziału Zarządzania Kolekcją (Collection Management
Division). Specjalne podziękowania należą się Kim Jin Suk z Wydziału Badań za Jej niezwykle
cenne rady i wszelką pomoc.
is a hollow circle, which was supposed to enhance flexibility of the plate. This combination of
smooth and sharp, straight and curvy forms gives ambiguous impression, which makes the soban
takes on much more sophisticated look, then can be seen at first glance.
All the mentioned above pieces are excellent examples of traditional Korean furniture.
They all present its most distinctive characteristics, such as simplicity of lines and planes,
suitable designs and excellent sense of proportions. Moreover, they also demonstrate people’s
demands for solid and practical pieces of furniture, however made in an aesthetical way.
In Korea, there is still enormous interest in this wooden craft, both from the side of commoners as well as from the collectors. Nonetheless, there is rather small number of masterpieces
left. Most of them one can see in museums such as the National Folk Museum of Korea or in
private collections. Apart from the remained objects there are still some artisans who constantly
work on traditional Korean furniture in order to keep tradition alive. They are protected by the
government agency called Cultural Heritage Administration of Korea (Munhwa Jaecheong),
goal of which is to preserve both tangible and intangible values of Korean culture in order to
understand its uniqueness and to fill with the pride resulting from its achievements.
This paper is based on my research at the National Folk Museum in Korea run within
the Cultural Partnership Initiative (cultural exchange programme supported by the Ministry
of Culture, Sports and Tourism of South Korea). I wish to express my deepest thanks to the
director of NFMK Dr Cheon Jingi for allowing me doing the research in this museum. I am
also very grateful to Mr Chung Myungsub, Mr Kim Joungtae, Ms Chung Bootsaem and Mr
Kang Bo Seung from the Research Division, as well as to Ms Yi Kiwon, Ms Chang Chung
Mi and Ms Yun Myeong-A from the Cultural Exchange & Education Division, and Dr Lee
Nanhee from Collection Management Division. Special thanks are due to Ms Kim Jin Suk
from the Research Division for all her tips and advice.
Przeł./transl. Bogna Łakomska
424
DR BOGNA ŁAKOMSKA
historyk sztuki, absolwentka Uniwersytetu
Mikołaja Kopernika. Stopień doktora nauk
humanistycznych w zakresie nauk
o sztuce uzyskała w 2007 roku na podstawie
przedstawionej rozprawy doktorskiej:
„Zainteresowania «chińszczyzną» w polskiej
kulturze artystycznej i sztuce XVII, XVIII
i początków XIX wieku“, Uniwersytet Mikołaja
Kopernika w Toruniu (promotor: Prof. Jerzy
Malinowski). Od listopada 2012 pracuje jako
opiekun zbiorów azjatyckich w Państwowym
Muzeum Etnograficznym w Warszawie.
Od lat zajmuje się historią chińskich kolekcji,
a od niedawna sztuką Korei. Jest członkiem
Polskiego Instytutu Badań nad Sztuką Świata.
Ph.D BOGNA ŁAKOMSKA
an art historian, a graduate from the Nicolaus
Copernicus University. She has received
the Ph.D. degree in the field of Arts
in 2007 on the basis of the thesis: “Interests
in chinoiserie in Polish artistic culture and art
in seventeenth, eighteenth and early nineteenth
century” Nicolaus Copernicus University in Toruń
(promoter: Professor Jerzy Malinowski). Since
November 2012 she has been working as a curator
of Asian collections at the State Ethnographic
Museum in Warsaw. For years she has been
interested in history of Chinese collections, and
recently in the art of Korea. She is a member
of the Polish Institute of World Studies.
Bibliografia / Bibliography:
Egan C. Ronald, 1994, Word, Image, and Deed in the Life of Su Shi, Harvard: Harvard
University Press.
Hanoak. Traditional Korean Homes (HTKH), 2007, przeł./transl. Maija Rhee Devine, New
Jersey & Seoul: Hollym (4 edycja/4th ed.).
The Koguryo Tomb Murals, 2006, red./eds Jeon ho-tae, Hong Seong-Pyo, Seoul: Yonhapnews.
Kim Hee-Soo, Kim Samgi, 2004, The Understanding of Folk Artifacts I. Korean Wooden
Furniture, Seoul: Jangsewoo Press House.
Kim Heesoo, 2004, An Analysis of the Shapes of Traditional Wooden Furniture and the Form
Classification by Regional Groups – centred on Chest and Dining Tables, [w/in:] Wood and
Paper in Korean Traditional Crafts, Seoul: The National Folk Museum, ss./pp. 219-239.
Kim Samdaeja, 2004, Korean Wooden Crafts, [w/in:] Wood and Paper in Korean Traditional
Crafts, Seoul, The National Folk Museum, ss./pp. 200-218.
National Folk Museum of Korea (NFMK), 2009, red./ed. Shin Kwang-seop, Seoul: The
National Folk Museum.
Pai Man Sill, 2006, Dining Tables. Korean Traditional Handicrafts, Seoul: Ewha Womans
University Press.
Margarite Prüch, Kyunhee Wahlen, 2012, The Art of Early Korean Lacquer – From the beginnings
to the Unified Silla Kingdom, [w/in:] Korean Lacquer Art. Aesthetic Perfection, red./ed.
P. Frick, Soon-Chim Jung, Münster: Museum für Lackkunst.
Wood and Paper in Korean Traditional Crafts, 2004, praca zbiorowa/collective work, Seoul: The
National Folk Museum of Korea.
06|2014
425

Koreańskie meble drewniane z kolekcji Narodowego Muzeum

Transkrypt

Podobne dokumenty

Carena

Kontroler Jakości - Borne Furniture Sp. z oo