podlaskie - informatory dla rodziców osób z autyzmem

Transkrypt

Aktualizacja informatora w ramach projektu „Wiedza potrzebna od
zaraz - działania informacyjne i poradnicze na rzecz osób z
autyzmem".
Grudzień 2015 r., aktualizacja częściowa
Aktualizacja informatora w ramach projektu „Autyzm – poradnictwo specjalistyczne
przeciw wykluczeniu” realizowanego w ramach programu Obywatele dla Demokracji,
finansowanego z Funduszy EOG.
Grudzień 2015 r., aktualizacja częściowa
Aktualizacja informatora w ramach projektu „Od wykluczenia do integracji - w obronie podstawowych praw
osób z autyzmem” realizowanego przy wsparciu Szwajcarii w ramach szwajcarskiego programu współpracy
z nowymi krajami członkowskimi Unii Europejskiej.
marzec 2014 r., aktualizacja częściowa
Informator dla rodziców osób z autyzmem
województwo podlaskie 2009 r.
EDYCJA PIERWSZA , WRZESIEŃ 2009 r.
Aktualizacja Informatora w ramach Projektu
„Prowadzenie poradnictwa psychologicznego, socjalno-prawnego oraz udzielanie
informacji o uprawnieniach i usługach na rzecz osób z autyzmem i ich rodzin”
współfinansowanego przez Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych,
marzec 2013 r., aktualizacja częściowa
1
PRZED DIAGNOZĄ ...................................................................................................................................3
PO DIAGNOZIE..........................................................................................................................................5
I. ŚWIADCZENIA ZDROWOTNE I REHABILITACYJNE.............................................................................5
POMOC W RAMACH UBEZPIECZENIA ZDROWOTNEGO............................................................................5
PORADNIE DLA OSÓB Z AUTYZMEM......................................................................................................7
INNE PLACÓWKI ORGANIZACJI POZARZĄDOWYCH................................................................................9
TERAPIE WSPOMAGAJĄ CE...................................................................................................................11
II. POMOC OFEROWANA W RAMACH SYSTEMU EDUKACJI.................................................................12
ŚWIADCZENIA PORADNI PSYCHOLOGICZNO-PEDAGOGICZNYCH.........................................................12
WCZESNE WSPOMAGANIE ROZWOJU...................................................................................................14
PLACÓWKI PRZEDSZKOLNE I SZKOLNE DLA DZIECI Z AUTYZMEM......................................................17
III. WSPARCIE OFEROWANE W RAMACH POMOCY SPOŁECZNEJ.......................................................30
SPECJALISTYCZNE USŁUGI OPIEKUŃCZE..............................................................................................30
ŚWIADCZENIE PIENIĘŻNE - ZASIŁEK CELOWY......................................................................................31
PRACA SOCJALNA I PORADNICTWO SPECJALISTYCZNE........................................................................32
IV. ŚWIADCZENIA SOCJALNE DLA OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH I ICH RODZIN................................33
ZASIŁEK PIELĘGNACYJNY....................................................................................................................33
ZASIŁEK RODZINNY WRAZ Z DODATKAMI...........................................................................................35
ŚWIADCZENIE PIELĘGNACYJNE............................................................................................................42
SPECJALNY ZASIŁEK OPIEKUŃCZY.......................................................................................................44
V. ORZEKANIE O NIEPEŁNOSPRAWNOŚCI............................................................................................46
TRYB ORZEKANIA................................................................................................................................46
LEGITYMACJE OSOBY NIEPEŁNOSPRAWNEJ.........................................................................................48
ULGOWE PRZEJAZDY KOMUNIKACJĄ LOKALNĄ..................................................................................48
VI. DOFINANSOWANIE ZE ŚRODKÓW PFRON.....................................................................................49
TURNUS REHABILITACYJNY.................................................................................................................49
DOFINANSOWANIE LIKWIDACJI BARIER TECHNICZNYCH ORAZ KOMUNIKACYJNYCH........................52
VII. WSPARCIE DOROSŁYCH OSÓB Z AUTYZMEM...............................................................................53
ŚRODOWISKOWE DOMY SAMOPOMOCY..............................................................................................53
POWIATOWE OŚRODKI WSPARCIA DLA OSÓB Z ZABURZENIAMI PSYCHICZNYMI.................................55
WARSZTATY TERAPII ZAJĘCIOWEJ......................................................................................................56
ZAKŁADY AKTYWNOŚCI ZAWODOWEJ................................................................................................60
VIII. DZIAŁALNOŚĆ ORGANIZACJI POZARZĄDOWYCH.....................................................................60
SPIS ORGANIZACJI W WOJEWÓDZTWIE PODLASKIM.............................................................................61
2
PRZED DIAGNOZĄ
– podejrzenie autyzmu lub innych całościowych zaburzeń rozwojowych
Z badań wynika,
że w większości przypadków
pierwszy niepokój i podejrzenie,
że rozwój dziecka nie jest prawidłowy,
sygnalizują rodzice.
Jest to oczywiste ze względu na charakter zaburzeń autystycznych – są to zaburzenia relacji
i porozumiewania się z innymi osobami oraz tendencja do nietypowych, dziwnych,
stereotypowych zachowań i zainteresowań, ograniczenie różnorodności zabawy. Wczesne
oznaki takich nieprawidłowości rozwojowych są najbardziej zauważalne w naturalnych
relacjach i sytuacjach domowych, rodzinnych. Dlatego pierwsi spostrzegać je mogą rodzice.
Niekiedy sygnał wypływa od członków dalszej rodziny, opiekunek, lekarzy, wychowawców
przedszkolnych, psychologów lub innych osób mających kontakt z dzieckiem. W przypadku
takich podejrzeń, warto szybko zgłosić się na wizytę do specjalistycznego ośrodka (Poradni
dla Dzieci z Autyzmem) z prośbą o ocenę rozwoju dziecka (szybko z tego względu, że
oczekiwanie na termin wizyty może być długie). W większości tego rodzaju placówek,
również finansowanych przez NFZ, nie jest wymagane skierowanie. Jeżeli jego
przedstawienie jest wymagane, poproś o nie lekarza rodzinnego lub pediatrę w Twojej
Poradni podstawowej opieki zdrowotnej.
Informacje o placówkach, w których możesz uzyskać
pomoc diagnostyczną, znajdziesz w rozdziale
ŚWIADCZENIA ZDROWOTNE I REHABILITACYJNE
WAŻNE INFORMACJE Twoje dziecko i Ty potrzebujecie konkretnej
oceny prawidłowości rozwoju dziecka – wykluczenia lub potwierdzenia zaburzeń
– przez postawienie rozpoznania zgodnego z kryteriami diagnostycznymi
obowiązującej w Polsce klasyfikacji Światowej Organizacji Zdrowia ICD-10
(patrz ramka z wykazem rozpoznań CAŁOŚCIOWYCH ZABURZEŃ
ROZWOJOWYCH).
3
CAŁOŚCIOWE ZABURZENIA ROZWOJOWE
Wykaz rozpoznań według obowiązującej w Polsce
Międzynarodowej Klasyfikacji
Chorób i Problemów Zdrowotnych ICD-10
F 84 Całościowe zaburzenia rozwojowe
F 84.0 Autyzm dziecięcy
F 84.1 Autyzm atypowy
F 84.2 Zespół Retta
F 84.3 Inne dziecięce zaburzenia dezintegracyjne
F 84.4 Zaburzenia hiperkinetyczne z towarzyszącym upośledzeniem umysłowym
i ruchami stereotypowymi
F 84.5 Zespół Aspergera
F 84.8 Inne całościowe zaburzenia rozwojowe
F 84.9 Całościowe zaburzenia rozwojowe, nieokreślone
W przypadkach trudnych diagnostycznie może to być początkowo rozpoznanie wstępne,
do dalszej obserwacji i weryfikacji diagnozy w ciągu kilku miesięcy. Placówka, stawiająca
rozpoznanie wstępne, powinna wskazać jak i gdzie kontynuować postępowanie
diagnostyczne.
W przypadku występowania nieprawidłowości w rozwoju, przedłużenie procesu
stawiania ostatecznej diagnozy nie powinno odraczać podjęcia oddziaływań
terapeutycznych.
Ze względu na ewentualną potrzebę zapewnienia dziecku odpowiednich świadczeń
zdrowotnych, edukacyjnych i pomocy społecznej, konieczne jest uzyskanie potwierdzenia
rozpoznania w formie pisemnego zaświadczenia.
UWAGA Opisany wyżej proces diagnostyczny dotyczy ustalenia rozpoznania
rozumianego w sensie medycznym, to znaczy czy w przypadku Twojego dziecka występuje lub
nie występuje autyzm dziecięcy bądź inne całościowe zaburzenie rozwojowe (ze spektrum
autyzmu). Taka diagnoza w terminologii medycznej określana jest jako diagnoza nozologiczna
(oznacza rozpoznanie konkretnej jednostki chorobowej lub zespołu zaburzeń zgodnie z kryteriami
diagnostycznymi klasyfikacji ICD-10).
Oprócz diagnozy nozologicznej niezbędne jest również dokonanie diagnozy funkcjonalnej
Twojego dziecka. Diagnoza funkcjonalna określa poziom rozwojowy dziecka
we wszystkich istotnych funkcjach, m.in. ruchowych, percepcyjnych, poznawczych,
porozumiewania się z otoczeniem, w odniesieniu do inwentarzy prawidłowego rozwoju.
Dokonywana jest przy pomocy odpowiednich skal i testów. Najczęściej stosowanym
narzędziem diagnostycznym dla dzieci z autyzmem jest PEP-R (Profil Psychoedukacyjny wg
E. Schoplera), a dla młodzieży i dorosłych z autyzmem – jego odpowiednia do wieku wersja
AAPEP (lub nowsza TTAP). Diagnoza funkcjonalna jest podstawą do tworzenia
indywidualnych planów i programów terapeutycznych oraz edukacyjnych dla dzieci
i młodzieży z autyzmem. Powinna być cyklicznie ponawiana w miarę rozwoju dziecka. Jest
podstawą kompleksowego postępowania terapeutycznego. Dlatego jest niezbędna
w następnych etapach po diagnozie nozologicznej.
4
PO DIAGNOZIE
Jeżeli w wyniku postępowania diagnostycznego podejrzenie zaburzeń rozwoju u Twojego
dziecka zostało potwierdzone, jeżeli rozpoznano u niego autyzm dziecięcy, Zespół Aspergera
lub inne całościowe zaburzenie rozwojowe to:
twoje dziecko powinno zostać jak najszybciej objęte
pomocą terapeutyczną, rehabilitacyjną i edukacyjną.
Składają się na nią świadczenia zdrowotne, edukacyjne (dla dzieci ze specjalnymi
potrzebami edukacyjnymi) oraz pomocy społecznej, które przedstawiamy w kolejnych
rozdziałach Informatora.
UWAGA Z interwencją terapeutyczną nie można czekać
również w przypadku przedłużania się procesu diagnostycznego.
Może mieć miejsce sytuacja, w której ze względu na trudności diagnostyczne po pierwszych wizytach nie
zostało jeszcze postawione ostateczne, jednoznaczne rozpoznanie. Niezbędna jest wówczas dłuższa obserwacja,
kontynuacja postępowania diagnostycznego. Jednak jeżeli diagnoza wstępna potwierdza podejrzenie
całościowych zaburzeń rozwojowych, konieczne jest podjęcie oddziaływań terapeutycznych i rehabilitacyjnych
bezzwłocznie, na podstawie wstępnego rozpoznania, nie czekając na potwierdzenie ostatecznej diagnozy.
I. ŚWIADCZENIA ZDROWOTNE
I REHABILITACYJNE
POMOC W RAMACH UBEZPIECZENIA ZDROWOTNEGO
System opieki zdrowotnej w Polsce powinien obejmować pomocą specjalistyczną osoby z
autyzmem. Narodowy Fundusz Zdrowia (NFZ) zawiera umowy na świadczenie usług
zdrowotnych dla osób z autyzmem i innymi pokrewnymi zaburzeniami rozwojowymi. Usługi
te są kontraktowane w ramach Poradni dla Osób z Autyzmem. Także Poradnie Zdrowia
Psychicznego dla Dzieci i Młodzieży mogą zakontraktować świadczenia zdrowotne dla osób
z autyzmem, jeżeli prowadzą odpowiednie programy terapeutyczne dla tych osób.
NFZ zawiera kontrakty na świadczenia Poradni dla Osób z Autyzmem również z
niepublicznymi poradniami (niepublicznymi zakładami opieki zdrowotnej NZOZ),
prowadzonymi przez organizacje pozarządowe (stowarzyszenia i fundacje) oraz podmioty
prywatne.
5
UWAGA Twoje dziecko może skorzystać ze świadczeń zdrowotnych finansowanych
ze środków publicznych, jeżeli odprowadzane są składki zdrowotne za dziecko (powinno być ono
zgłoszone do ubezpieczenia). Korzystając ze służby zdrowia w ramach ubezpieczenia
zdrowotnego, należy przedstawić dowód ubezpieczenia.
Jeżeli masz problemy z uzyskaniem dostępu do świadczeń zdrowotnych
(odległy termin wizyty, brak miejsc, brak specjalistycznych placówek zdrowotnych dla osób
z autyzmem)
skargi możesz kierować do:
Sekcji Skarg i Wniosków w Podlaskim Oddziale Narodowego Funduszu Zdrowia,
ul. Pałacowa 3, 15-042 Białystok, tel.(085) 745 95 77, 745 95 76,
e-mail: [email protected]
Działu Skarg i Wniosków przy Centrali Narodowego Funduszu Zdrowia
ul. Grójecka 186, 02-390 Warszawa, tel. (022) 572 61 55, 572 61 95
Biura Rzecznika Praw Pacjenta
ul. Młynarska 46, 01-171 Warszawa, sekretariat: tel. (022) 532 82 50, fax (022) 532-82-30
ogólnopolska bezpłatna infolinia: 800 190 590
www.bpp.gov.pl
Fundacji Instytut Praw Pacjenta i Edukacji Zdrowotnej
ul. Nowogrodzka 62a lok. 315, 02-002 Warszawa, tel. (022) 474 15 22, fax (022) 474 15 23
http://www.prawapacjenta.eu/
Dokumentem potwierdzającym prawo do świadczeń zdrowotnych może być:
- dla osoby zatrudnionej na podstawie umowy o pracę – druk ZUS RMUA wydawany przez pracodawcę,
aktualne zaświadczenie z zakładu pracy, legitymacja ubezpieczeniowa wraz z aktualnym wpisem i
pieczątką (wpis ten ważny jest tylko miesiąc),
- dla osoby prowadzącej działalność gospodarczą – aktualny dowód wpłaty składki na ubezpieczenie zdrowotne,
- dla osoby ubezpieczonej w KRUS – legitymacja KRUS wraz z dowodem wpłaty ostatniej składki na
ubezpieczenie społeczne,
- dla emerytów i rencistów – legitymacja emeryta lub rencisty lub aktualny odcinek emerytury lub renty,
- dla osoby bezrobotnej – aktualne zaświadczenie z Urzędu Pracy,
- dla osoby ubezpieczonej dobrowolnie – umowa zawarta z NFZ wraz z aktualnym dowodem opłaty składki,
- dla członka rodziny osoby ubezpieczonej – dowód opłacenia składki zdrowotnej przez osobę, która zgłosiła
członków rodziny do ubezpieczenia zdrowotnego, legitymacja rodzinna z wpisanymi członkami rodziny wraz
z aktualną datą i pieczątką płatnika lub ZUS, aktualne zaświadczenie z zakładu pracy, legitymacja emeryta lub
rencisty z wpisanymi członkami rodziny wraz z aktualnym odcinkiem emerytury lub renty; w przypadku
członków rodziny – dzieci, które ukończyły 18 r.ż., dodatkowo należy przedstawić dokument potwierdzający
fakt kontynuacji nauki (do 26 r.ż.) lub dokument potwierdzający znaczny stopień niepełnosprawności.
6
Gdzie szukać informacji? Informacje o tym, które poradnie zawarły kontrakt
z Narodowym Funduszem Zdrowia na leczenie osób z autyzmem można uzyskać:
- dzwoniąc na prowadzoną w oddziale wojewódzkim NFZ infolinię dotyczącą kontraktów
zawartych na świadczenia zdrowotne:
Podlaski Oddział NFZ, Wydział Świadczeń Opieki Zdrowotnej:
ambulatoryjna opieka specjalistyczna, tel. (085) 745 95 11, (085) 745 95 28;
psychiatria: tel. (085) 745 95 68
- na stronie internetowej:
https://aplikacje.nfz.gov.pl/umowy/Provider/Index?ROK=2015&OW=10&ServiceType=04&Code=&Name=&
City=&Nip=&Regon=&Product=%C5%9Bwiadczenia+dla+os%C3%B3b+z+autyzmem&OrthopedicSupply=fal
se
PORADNIE DLA OSÓB Z AUTYZMEM
DZIAŁAJĄCE W RAMACH PUBLICZNEJ SŁUŻBY ZDROWIA
KTÓRE MAJĄ W 2015 R. ZAWARTY KONTRAKT Z NFZ
BRAK
NIEPUBLICZNE ZAKŁADY OPIEKI ZDROWOTNEJ:
PORADNIE DLA OSÓB Z AUTYZMEM,
KTÓRE MAJĄ W 2015 R. ZAWARTY KONTRAKT Z NFZ
Białystok
NZOZ AXON
ul. Antoniukowska 11, 15-740 Białystok, tel. (085) 743 88 63, tel. kom. 0518 499 008
http://www.mentor-med.pl/axon.php
Poradnia dla osób z autyzmem dziecięcym lub innymi całościowymi
zaburzeniami rozwoju
Dni i godziny przyjmowania pacjentów:
poniedziałek – wtorek: 10.00-20.00,
środa: 11.00-18.00,
czwartek: 8.00-18.00,
piątek: 15.00-18.00,
sobota: 8.00-11.00.
Oferowana pomoc:
DIAGNOSTYKA:
- autyzm, Zespół Aspergera, całościowe zaburzenia rozwoju
- diagnoza całościowa: nozologiczna i funkcjonalna
orientacyjny czas oczekiwania: około 1 roku
kryteria zapisów: dzieci, młodzież, osoby dorosłe
7
Oferowana pomoc:
TERAPIA I REHABILITACJA:
- autyzm, Zespół Aspergera, całościowe zaburzenia rozwoju
- układanie indywidualnych programów terapeutyczno-rehabilitacyjnych
- terapia psychologiczna
- terapia pedagogiczna
- terapia logopedyczna
- terapia z lekarzem psychiatrą
- trening Umiejętności Społecznych
- psychomotoryka
orientacyjny czas oczekiwania: około 1 roku po diagnozie w tutejszej Poradni
kryteria zapisów: dzieci, młodzież, osoby dorosłe
Łomża
NZOZ Ośrodek Stymulacji i Rozwoju dla Dzieci w Łomży
ul. Szosa Zambrowska 1/27, 18-400 Łomża, tel. (086) 473 31 84
http://www.osrodekstymulacji.pl/
Poradnia dla Osób z Autyzmem
Dni i godziny przyjmowania pacjentów: poniedziałek, wtorek, środa, czwartek.
Zapisy w rejestracji: poniedziałek: 12.00-18.00,
wtorek: 9.00-15.00,
środa: 9-00-13.30,
czwartek: 9.00-15.00
Oferowana pomoc:
DIAGNOSTYKA:
- autyzm, Zespół Aspergera
- diagnoza lekarska, psychologiczna, pedagogiczna, logopedyczna
orientacyjny czas oczekiwania: na bieżąco
kryteria zapisów: dzieci i młodzież do okresu gimnazjum/liceum
Oferowana pomoc:
- autyzm, Zespół Aspergera
- tworzenie indywidualnych, wieloprofilowych programów usprawniania
- wskazówki do pracy z dzieckiem w środowisku
- terapia indywidualna
- terapia grupowa
- terapia psychologiczna
- terapia pedagogiczna
- Trening Umiejętności Społecznych
- integracja sensoryczna
- terapia logopedyczna
- konsultacje dla rodzin;
- terapia rodzin
orientacyjny czas oczekiwania: około 1 miesiąca
kryteria wiekowe: dzieci, młodzież
8
INNE PLACÓWKI ORGANIZACJI POZARZĄDOWYCH
Białystok
Fundacja „Nadzieja i Szansa”
ul. Gliniana 14, 15-068 Białystok, tel. (085) 741 30 22
Oferowana pomoc:
DIAGNOSTYKA:
- dzieci z autyzmem
- ocena pediatryczno-rehabilitacyjna
- ocena psychologiczna i logopedyczna
- ocena neurologiczna
orientacyjny czas oczekiwania: 1-2 tyg.
kryteria zapisów: dzieci od 5 r.ż. i młodzież do 18 r.ż.
Oferowana pomoc:
TERAPIA:
- autyzm
- EEG Biofeedbeck
- zajęcia z logopedą, psychologiem
- zajęcia świetlicowe
- zajęcia z hipoterapii we współpracy z Ośrodkiem Jeździecko-Edukacyjnym
„HORSE HEAVEN”
orientacyjny czas oczekiwania: 1-2 tyg.
kryteria zapisów: dzieci od 5 r.ż. i młodzież do 18 r.ż.
Krajowe Towarzystwo Autyzmu Oddział w Białymstoku
ul. Pułaskiego 96, 15-338 Białystok, tel. (085) 745 37 44
http://www.kta.bialystok.pl/
Punkt konsultacyjno-diagnostyczny
tel. (85) 719 48 91
http://www.kta.bialystok.pl/kta/punkt-konsultacyjno-diagnostyczny/
Dni i godziny przyjmowania pacjentów:
poniedziałek-piątek: 14.00-19.00
Oferowana pomoc:
DIAGNOZA:
- autyzm, Zespół Aspergera, całościowe zaburzenia rozwojowe
- diagnoza funkcjonalna
orientacyjny czas oczekiwania: na bieżąco
kryteria zapisów: dzieci z autyzmem do 15 r. ż z orzeczeniem
o niepełnosprawności
9
Oferowana pomoc:
- układanie indywidualnych programów terapeutycznych
- terapia indywidualna: pedagogiczna, logopedyczna, sensoryczna
- terapia grupowa z zakresu treningu umiejętności społecznych: grupa dla małych
dzieci oraz grupa dla dzieci starszych i młodzieży Zespołem Aspergera)
- organizacja półkolonii terapeutycznych
Oferowana pomoc:
KONSULTACJE:
- konsultacje dla: rodzin i opiekunów osób z autyzmem
- konsultacje dla nauczycieli i specjalistów z różnych placówek oświatowych
Ośrodek Szkolno-Terapeutyczno-Opiekuńczy dla Dzieci i Młodzieży
z Cechami Autyzmu w Białymstoku
tel. (85) 745 37 44
http://www.kta.bialystok.pl/kta/osto/
Dni i godziny pracy Ośrodka:
poniedziałek-piątek: 11-00-19.00
Oferowana pomoc:
- autyzm, całościowe zaburzenia rozwoju
- opracowywanie indywidualnych programów edukacyjno-terapeutycznych; terapia
indywidualna; rehabilitacja; edukacji
- specjalistyczne usługi opiekuńcze
- szkolenia dla własnej kadry; szkolenia dla rodziców i nauczycieli, pedagogów,
psychologów z terenu miasta i województwa;
- propagowanie wiedzy o autyzmie i problemach rodzin nim dotkniętych;
- organizowanie dni otwartych dla rodzin, dla profesjonalistów;
- współorganizowanie ze stowarzyszeniem imprez integracyjnych;
- współpraca z lokalnymi mediami;
- współorganizowanie ze stowarzyszeniem imprez charytatywnych, pozyskiwanie środków
finansowych i rzeczowych na funkcjonowanie i wyposażenie ośrodka;
- współpraca z organizacjami pozarządowymi i samorządowymi zajmującymi się
problemami osób niepełnosprawnych i ich środowiska.
kryteria zapisów: dzieci, młodzież i dorośli do 22 r.ż.
10
TERAPIE WSPOMAGAJĄCE
Białystok
Gabinet Terapii Dzieci ZMYSŁ
Urszula Malinowska
ul. Warmińska 34C, 15-553 Białystok, tel. 0 602 368 008
Oferowana pomoc:
- integracja sensoryczna
- trening uwagi słuchowej metodą Tomatisa
Grabówka-Białystok
Ośrodek Jeździecko-Edukacyjny „HORSE HEAVEN”
Jolanta Stanisława Kaminski
ul. Wypoczynkowa 22, 15-523 Grabówka-Białystok, tel. 0 666 103 330, 0 601 505 887,
tel. (085) 740 23 99
Oferowana pomoc:
- hipoterapia dla dzieci i młodzieży z autyzmem
11
II. POMOC OFEROWANA W RAMACH
SYSTEMU EDUKACJI
ŚWIADCZENIA PORADNI PSYCHOLOGICZNO-PEDAGOGICZNYCH
Poradnie wydają orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego
niezbędne w przedszkolach i szkołach oraz opinie o potrzebie
wczesnego wspomagania rozwoju, udzielają też pomocy
psychologiczno-pedagogicznej uczniom i ich rodzinom.
D
o zadań poradni psychologiczno-pedagogicznych należy m.in. terapia zaburzeń
rozwojowych, pomoc uczniom w dokonywaniu wyboru kierunku kształcenia, zawodu
i planowaniu kariery zawodowej, pomoc rodzicom i nauczycielom w diagnozowaniu
i rozwijaniu potencjalnych możliwości oraz mocnych stron uczniów, wspomaganie
wychowawczej i edukacyjnej funkcji rodziny oraz szkoły.
Poradnie wydają opinie w sprawach dotyczących m.in.:
- wcześniejszego przyjęcia dziecka do szkoły podstawowej oraz odroczenia rozpoczęcia spełniania obowiązku
szkolnego,
- dostosowania wymagań edukacyjnych, wynikających z programu nauczania, do indywidualnych potrzeb
psychofizycznych i edukacyjnych ucznia, u którego stwierdzono zaburzenia i odchylenia rozwojowe lub
specyficzne trudności w uczeniu się, uniemożliwiające sprostanie tym wymaganiom,
- zwolnienia ucznia z głęboką dysleksją rozwojową z nauki drugiego języka obcego,
- przystąpienia ucznia lub absolwenta z zaburzeniami i odchyleniami rozwojowymi lub ze specyficznymi
podstawowej, egzaminu przeprowadzanego w ostatnim roku nauki w gimnazjum, egzaminu maturalnego lub
egzaminu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe, w warunkach i formie dostosowanych do indywidualnych
potrzeb psychofizycznych ucznia lub absolwenta.
P o m o c o f e r o w a n a w r a m a c h p o r a d n i p s y c h o l o gi c z n o - p e d a g o gi c z n y c h j e s t
bezpłatna.
Podstawa prawna:
Ustawa z dn. 7 września 1991 r. o systemie oświaty (tj. Dz. U. z 2004 ., nr 256, poz. 2572 z (późn. zm.),
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 17 listopada 2010 r. w sprawie szczegółowych zasad
działania publicznych poradni psychologiczno-pedagogicznych, w tym publicznych poradni
specjalistycznych (Dz .U. Nr 228, poz. 1488)
Gdzie szukać informacji? Informacje dotyczące poradni psychologicznopedagogicznych powinny znajdować się w starostwie w Wydziale
Edukacji (Oświaty) oraz w analogicznym wydziale Urzędu Miasta lub
Urzędu Gminy. Informacji tych można także szukać w Kuratorium
Oświaty.
12
W województwie podlaskim wykaz poradni psychologiczno-pedagogicznych można
znaleźć na stronie internetowej Podlaskiego Kuratorium Oświaty:
http://www.kuratorium1.home.pl/kuratorium2/szkoly/2013/sz_publiczne.xls
Poradnie Psychologiczno-Pedagogiczne:
Białystok
orzeczenia i opinie dla dzieci z autyzmem wydają dwie poradnie psychologicznopedagogiczne:
Poradnia Psychologiczno- Pedagogiczna Nr 1
ul. Piotrkowska 2A, 15-439 Białystok
tel. (085) 744 53 17, fax(085) 744 53 50
http://www.poradnia.bialystok.pl/
Poradnia Psychologiczno- Pedagogiczna Nr 2
ul. Mazowiecka 35, 15-301 Białystok
tel.(085) 742 34 34, fax. (085) 742 99 78
Łomża
orzeczenia i opinie dla dzieci z autyzmem wydaje:
Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna Nr 2
ul. Kopernika 16, 18-400 Łomża
tel. (086) 215 03 18, fax (086) 216 26 87
Suwałki
Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna
ul. Nowomiejska 10, 16-400 Suwałki
tel. (087) 566 41 49
http://www.poradnia.suwalki.pl/
e- mail: [email protected]
powiat augustowski
Powiatowa Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna
ul. Młyńska 52, 16-300 Augustów
tel./fax (087) 643 36 21
http://www.poradnia.dt.pl/
13
powiat sokólski
opinie dla dzieci z autyzmem wydaje:
ul. 1000-lecia Państwa Polskiego 24a, 16-200 Dąbrowa Białostocka
tel. (085) 712 13 46
http://www.pppdabrowa.webserwer.pl/
powiat zambrowski
ul. Obwodowa 2, 18-300 Zambrów
tel. (086) 271 21 78
http://www.pppzambrow.szkolnastrona.pl/
WCZESNE WSPOMAGANIE ROZWOJU
Pomoc ta organizowana jest dla małych dzieci (od urodzenia do momentu pójścia do szkoły, zazwyczaj
do 7 roku życia). Wczesne wspomaganie rozwoju dzieci ma na celu pobudzanie psychoruchowego i społecznego
rozwoju dziecka od chwili wykrycia niepełnosprawności, do podjęcia nauki w szkole.
Wczesne wspomaganie może być organizowane w przedszkolu, w szkole podstawowej, w specjalnym ośrodku
szkolno-wychowawczym, w publicznej i niepublicznej poradni psychologiczno-pedagogicznej, w tym poradni
specjalistycznej, jeżeli mają one możliwość realizacji wskazań zawartych w opinii o potrzebie wczesnego
wspomagania rozwoju dziecka, w szczególności dysponują środkami dydaktycznymi i sprzętem, niezbędnymi
do prowadzenia wczesnego wspomagania. Jednak nie wszystkie ww. placówki prowadzą wczesne wspomaganie
rozwoju.
Pomoc ta oferowana jest przez zespół specjalistów, w skład którego wchodzą osoby posiadające przygotowanie
do pracy z małymi dziećmi z zaburzonym rozwojem psychoruchowym: oligofrenopedagog, tyflopedagog lub
surdopedagog, psycholog, logopeda, inni specjaliści – w zależności od potrzeb dziecka i jego rodziny.
Zespół ten ustala kierunki pracy z dzieckiem oraz harmonogram podejmowanych działań w zakresie wczesnego
wspomagania rozwoju dziecka oraz wsparcia jego rodziny. Poza tym do jego zadań należy: nawiązanie
współpracy z zakładem opieki zdrowotnej lub ośrodkiem pomocy społecznej w celu zapewnienia dziecku
rehabilitacji, terapii lub innych form pomocy, opracowanie i realizacja indywidualnego programu pracy
z dzieckiem i jego rodziną, analiza skuteczności pomocy udzielanej w ramach wczesnego wspomagania. Zajęcia
w ramach wczesnego wspomagania organizowane są w wymiarze od 4 do 8 godzin w miesiącu.
UWAGA Ze względu na bardzo małą liczbę godzin przewidzianą w ramach Wczesnego
Wspomagania Rozwoju (od jednej do dwóch godzin tygodniowo) forma ta może być jedynie
uzupełnieniem podstawowych form terapii dla dzieci z autyzmem i innymi całościowymi
zaburzeniami rozwoju.
14
Aby dziecko mogło skorzystać z tego rodzaju wsparcia, musi mieć wydaną opinię o potrzebie
wczesnego wspomagania rozwoju. Opinie te wydają publiczne i niepubliczne poradnie
psychologiczno-pedagogiczne, w tym poradnie specjalistyczne.
P omoc oferowana w ramach wczesnego wspomagania r ozwoju jest bezpłatna.
Podstawa prawna:
Ustawa z dn. 7 września 1991 r. o systemie oświaty (tj. Dz. U. z 2004 r, nr 256, poz. 2572 z (późn. zm.),
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 11.XI.2013 r.
w sprawie organizowania wczesnego wspomagania rozwoju dzieci (Dz.U.2013 r., nr 1257)
Gdzie szukać informacji? Przede wszystkim postaraj się dotrzeć do publicznej
Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej w Twoim mieście lub powiecie. Tam można
dowiedzieć się o placówkach oświatowych, w których jest prowadzone wczesne
wspomaganie rozwoju dziecka. Informacje te powinny znajdować się także w Wydziale
Edukacji (Oświaty) Urzędu Miasta lub Urzędu Gminy oraz w analogicznym wydziale w
starostwie powiatu.
Białystok
wczesne wspomaganie rozwoju dla dzieci z autyzmem prowadzi:
Samorządowe Przedszkole Integracyjne nr 26
ul. Ciepła 19, 15-472 Białystok, tel./fax (085) 675 42 55
http://www.sp26.webd.pl/
Specjalny Ośrodek Szkolno-Wychowczy im. Waldemara Kikolskiego
ul. Antoniuk Fabryczny 40,15-741 Białystok, te. (085) 654 01 63, fax (085) 662 20 99
Zespół Szkół nr 11
Szkoła Podstawowa Specjalna Nr 17
Publiczne Gimnazjum Specjalne nr 21
ul. Rzemieślnicza 16, 15-773 Białystok, tel. (085) 653 07 84
http://www.zs11bialystok.pl/o%20szkole.html
Łomża
Przedszkole nr 4 z Oddziałami Integracyjnymi
ul. Spółdzielcza 8, 18-400 Łomża, tel. (086) 218 39 77
Suwałki
ul. Nowomiejska 10, 16-400 Suwałki, tel. (087) 566 41 49
15
Specjalny Ośrodek Szkolno-Wychowawczy Nr 1
ul. Przytorowa 8, 16-400 Suwałki, tel. (087) 566 29 53, fax (087) 566 28 27
http://esoswnr1.suwalki.internetdsl.pl/
powiat augustowski
Powiatowa Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna
ul. Młyńska 52, 16-300 Augustów, tel./fax (087) 643 36 21
http://www.poradnia.dt.pl/index.html
powiat grajewski
Zespół Szkół Specjalnych
ul. Ełcka 11, 19-200 Grajewo, tel.(086) 272 31 15
http://www.zs3.grajewo.net.pl/
powiat sokólski
Specjalny Ośrodek Szkolno-Wychowawczy im. Janusza Korczaka w Sokółce
Osiedle Zielone 1A, 16-100 Sokółka, tel./fax (085) 711-26-78
powiat wysokomazowiecki
ul. Ludowa 15A, 18-200 Wysokie Mazowieckie
tel./fax (086) 275 25 52, 0 695 998 244
powiat zambrowski
ul. Obwodowa 2, 18-300 Zambrów
tel. (086) 271 21 78
http://www.pppzambrow.szkolnastrona.pl/
16
PLACÓWKI PRZEDSZKOLNE I SZKOLNE
DLA DZIECI Z AUTYZMEM
Dzieci z autyzmem, z zespołem Aspergera i innymi zaburzeniami rozwojowymi
w wieku przedszkolnym i szkolnym mają prawo do otrzymania orzeczenia
o potrzebie kształcenia specjalnego. O jego wydanie wnioskują rodzice.
Orzeczenie to jest wydawane dla dzieci i młodzieży, które wymagają stosowania specjalnej
organizacji nauki i metod kształcenia. Na tej podstawie przedszkole lub szkoła dostosowuje
warunki i formy nauczania do potrzeb dziecka określonych w orzeczeniu. Prawo oświatowe
gwarantuje dzieciom i młodzieży ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi możliwość
uczęszczania do wszystkich typów przedszkoli i szkół: ogólnodostępnych (tzw. masowych),
integracyjnych, z oddziałami integracyjnymi, specjalnych, z oddziałami specjalnymi.
Placówka oświatowa, do której uczęszcza dziecko, ma zapewnić mu realizację zaleceń
określonych w orzeczeniu. Uczeń taki ma także prawo do dostosowania treści nauczania, a co
za tym idzie – dostosowania systemu jego oceniania. Orzeczenia o potrzebie kształcenia
specjalnego dla dzieci i młodzieży z autyzmem wydają poradnie psychologicznopedagogiczne wskazane przez kuratora oświaty.
Jeżeli stan zdrowia dziecka znacznie utrudnia lub uniemożliwia uczęszczanie do szkoły
(w tym do kl. 0), może być wydane orzeczenie o nauczaniu indywidualnym. Zajęcia te mogą
być organizowane w domu rodzinnym, szkole lub w specjalnym ośrodku szkolnowychowawczym. Możliwe jest także wprowadzanie ucznia na zajęcia z innymi dziećmi,
z klasą.
Podstawa prawna:
Ustawa z dn. 7 września 1991 r. o systemie oświaty (tj. Dz. U. z 2004 r., nr 256, poz. 2572 z późn. zm.),
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 17 listopada 2010 r. w sprawie warunków organizowania kształcenia, wychowania
i opieki dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych oraz niedostosowanych społecznie w specjalnych przedszkolach, szkołach
i oddziałach oraz w ośrodkach (Dz.U.2010.228.1489),
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 17 listopada 2010 r. w sprawie warunków organizowania kształcenia, wychowania
i opieki dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych oraz niedostosowanych społecznie w przedszkolach, szkołach
i oddziałach ogólnodostępnych lub integracyjnych (Dz.U.2010.228.1490),
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dn. 18 września 2008 r.
w sprawie orzeczeń i opinii wydawanych przez zespoły orzekające działające w publicznych poradniach psychologiczno-pedagogicznych
(Dz. U. z 2008 r., nr 173, poz. 1072),
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dn. 18 września 2008 r.
w sprawie sposobu i trybu organizowania indywidualnego obowiązkowego rocznego przygotowania przedszkolnego
i indywidualnego nauczania dzieci i młodzieży (Dz. U. z 2008 r., nr 175, poz. 1086).
Gdzie szukać informacji? Informacje o przedszkolach i szkołach integracyjnych
można znaleźć w Urzędzie Gminy (Miasta) oraz w Kuratorium Oświaty. Informacje
o szkołach specjalnych znajdują się w starostwach powiatu i w Kuratoriach Oświaty.
17
Jeżeli masz problemy z uzyskaniem dostępu do wczesnego wspomagania rozwoju dziecka, przedszkola,
szkoły, poradni psychologiczno-pedagogicznej możesz kontaktować się z:
- wójtem, burmistrzem, prezydentem miasta odpowiedzialnym za sprawy edukacji,
- starostą odpowiedzialnym za sprawy edukacji (jeżeli chodzi o szkoły specjalne, poradnie psychologiczno
pedagogiczne).
Jeżeli przedszkole, szkoła, poradnia psychologiczno-pedagogiczna łamie prawa ucznia (nie realizuje
zaleceń zawartych w orzeczeniu o potrzebie kształcenia specjalnego, nie organizuje zajęć rewalidacyjnych dla
uczniów niepełnosprawnych, nie dostosowuje programu nauczania do potrzeb dziecka z orzeczonym
kształceniem specjalnym), możesz kontaktować się z Rzecznikiem Praw Ucznia (osobą odpowiedzialną
za kształcenie uczniów niepełnosprawnych) w:
Podlaskim Kuratorium Oświaty
Rynek Kościuszki 9, 15-950 Białystok, tel. (085) 748 48 48, fax (085) 748 48 49
http://www.kuratorium.bialystok.pl/kuratorium2/DesktopDefault.aspx
lub delegaturą Kuratorium Oświaty na Twoim terenie:
Delegatura Kuratorium Oświaty w Łomży
ul. Nowa 2, 18-400 Łomża, tel./ fax (086) 216 54 65
Delegatura Kuratorium Oświaty w Suwałkach
ul. Sejneńska 13, 16-400 Suwałki, tel. (087) 566 52 77, fax (087) 566 37 02
18
SZKOŁY, W KTÓRYCH UCZĄ SIĘ DZIECI Z AUTYZMEM
Dzieci
z autyzmem mają prawo uczęszczać do wszystkich placówek edukacyjnych
(ogólnodostępnych, integracyjnych, specjalnych).
SZKOŁY I PRZEDSZKOLA SPECJALNE ORAZ PROWADZĄCE ODDZIAŁY
SPECJALNE:
Białystok
Niepubliczne Przedszkole Terapeutyczne "PRZYJAZNY DOMEK"
ul. Przyjazna 39 (Oś. Leśna Dolina), 15-666 Białystok, tel. 0 668 772 259, 0 519 081 200
http://www.przyjaznydomek.com.pl/
Niepubliczny Terapeutyczny Punkt Przedszkolny dla dzieci autystycznych
„U Tygryska”
ul. W. Wysockiego 62, 15-167 Białystok, tel. 0 603 403 708
http://bialystok-autyzm-tygryska.webnode.com/
Przedszkole Samorządowe NR 12 „Tęczowe” (z oddziałami specjalnymi)
ul. Podleśna 3A, 15-227 Białystok, tel./ fax (085) 732-77-71
Szkoła Podstawowa Nr 11 im. Kornela Makuszyńskiego w Białymstoku
z oddziałami specjalnymi dla dzieci z wadą słuchu oraz ze sprzężoną
niepełnosprawnością
ul. Poleska 27, 15-476 Białystok, tel. (085) 675 06 61, fax (085) 664 21 96
http://www.sp11.bialystok.pl/
- oddziały dla uczniów z autyzmem
Specjalny Ośrodek Szkolno-Wychowczy im. Waldemara Kikolskiego
Szkoła Podstawowa Specjalna
Publiczne Gimnazjum Nr 24
ul. Antoniuk Fabryczny 40,15-741 Białystok, tel. (085) 654 01 63, fax (085) 662 20 99
http://www.sosw.bialystok.pl/
ul. Wojska Polskiego 17, 17-100 Białystok, tel. (085) 833 26 80
Zespół Szkól Nr 11
Szkoła Podstawowa Nr 17 Specjalna w
Publiczne Gimnazjum nr 21 Specjalne
ul. Rzemieślnicza 16, 15-773 Białystok, tel./ fax (085) 653 07 84
19
Zespół Szkół Nr 12
Szkoła Podstawowa Nr 35 Specjalna
Publiczne Gimnazjum Nr 26 Specjalne
ul. Krakowska 19, 15-875 Białystok, tel. (085) 742 06 75
http://www.zs12.pl/
Zespół Szkół nr 13
ul. Słonimska 38, 15-029 Białystok, tel. (085) 741 56 61, fax (085) 732 27 92
http://www.zs13bialystok.com/
Zespół Szkół Nr 14 przy Wojewódzkim Szpitalu Zespolonym im. J. Śniadeckiego
Szkoła Podstawowa Nr 39
ul. M. C. Skłodowskiej 26, 15-276 Białystok, tel. (085) 744 73 22
Zespół Szkół Nr 15 przy Dziecięcym Szpitalu Klinicznym im. L. Zamenhofa
ul. Waszyngtona 17, 15-274 Białystok, tel. (085) 745 05 67
Zasadnicza Szkoła Zawodowa Specjalna im. Marii Grzegorzewskiej
Szkoła Specjalna Przysposabiająca do Pracy
ul. Lipowa 41d, 15-424 Białystok, tel. (085) 742 25 69
http://www.zs16.pl/
Łomża
Przedszkole Publiczne Nr 8
ul. Wojska Polskiego 161, 18-400 Łomża, tel. (086) 216 95 41
Szkoła Podstawowa Specjalna Nr 8
Filia Szkoły Podstawowej Specjalnej
Publiczne Gimnazjum Specjalne nr 7
Zasadnicza Szkoła Zawodowa Specjalna
Szkoła Specjalna Przysposabiająca do Pracy Nr 1
ul. Nowogrodzka 4, 18-400 Łomża, tel./fax (086) 216 57 64
Suwałki
Niepubliczna Terapeutyczna Szkoła Podstawowa „Bajka” w Suwałkach
ul. M. Skłodowskiej Curie 5, tel. kom. 0514 233 065
e-mail [email protected]
http://www.bajka.suwalki.pl/
20
Szkoła Podstawowa Specjalna nr 1 w Suwałkach dla uczniów z upośledzeniem
umysłowym oraz autyzmem i niepełnosprawnościami sprzężonym
Gimnazjum Specjalne nr 8 w Suwałkach dla uczniów z upośledzeniem
umysłowym oraz autyzmem i niepełnosprawnościami sprzężonymi
ul. Przytorowa 8, 16-400 Suwałki, tel. (087) 566 29 53, fax (087) 566 28 27
http://esoswnr1.suwalki.internetdsl.pl/
ul. Wojska Polskiego 9, 16-400 Suwałki, tel. (087) 566 58 78
www.oswnr2.bydgoszcz.pl/
powiat augustowski
Gimnazjum Nr 5 Specjalne
ul. Mickiewicza 2, 16-300 Augustów, tel. (087) 643 43 36
Młodzieżowy Ośrodek Wychowawczy (niepubliczny dla chłopców)
Gimnazjum Specjalne
ul. Jeziorna 31,16-300 Augustów, tel. (087) 644 31 61
powiat bielski
Gimnazjum Specjalne
Szkoła Przysposabiająca do Pracy
ul. Wojska Polskiego 17, 17-100, tel. (085) 833 26 80
http://zssbielskpodl1.edupage.org/text3/
powiat grajewski
- 2 oddziały dla uczniów z autyzmem
Szkoła Przysposabiająca do Pracy Zawodowej
ul. Ełcka 11, 19-200 Grajewo, tel./ fax (086) 272 31 15
http://www.zs3.grajewo.net.pl/index.php?option=com_content&view=article&id=2&Itemid=7
21
powiat hajnowski
Publiczne Gimnazjum nr 4
ul. Wróblewskiego 2, 17-200 Hajnówka, tel. (085) 682 24 05
powiat moniecki
Zespół Szkół Ogólnokształcących i Zawodowych
Gimnazjum Specjalne
ul. Szkolna 22, 19-100 Mońki, tel./ fax (085) 716 27 05
powiat siemiatycki
Gimnazjum Specjalne
ul. Pałacowa 16, 17-300 Siemiatycze, tel. (085) 655 21 26
Filia Szkoły Podstawowej Specjalnej przy Samodzielnym Publicznym Zakładzie
Opiekuńczo-Leczniczym dla Dzieci i Młodzieży w Bacikach Średnich
Baciki Średnie 68, 17-300 Siemiatycze, tel. (085) 655-25-01
http://zsssiemiatycze.edupage.org/about/?subpage=2
powiat sokólski
Salezjański Ośrodek Szkolno-Wychowawczy
Gimnazjum Specjalne
16-200 Różanystok 13 b, tel. (085) 712 84 08
Specjalny Ośrodek Szkolno-Wychowawczy im. J. Korczaka
Gimnazjum Specjalne
Zasadnicza Szkoła Zawodowa Specjalna Nr 3
Osiedle Zielone 1A, 16-100 Sokółka, tel./fax (085) 711 26 78
powiat zambrowski
Specjalny Ośrodek Szkolno-Wychowawczy
Przedszkole Specjalne
Gimnazjum Specjalne
Długobórz Pierwszy 5, 18-301, tel. (086) 271 84 16, fax (086) 271 47 51
22
SZKOŁY I PRZEDSZKOLA INTEGRACYJNE LUB Z ODDZIAŁAMI
INTEGRACYJNYMI:
Białystok
Samorządowe Przedszkole Nr 26 Integracyjne
ul. Ciepła 19, 15-472 Białystok, tel./fax (085) 675 42 55
http://www.sp26.webd.pl/
Przedszkole Samorządowe Nr 41 Integracyjne
ul. Świętojańska 13/4B, 15-082 Białystok, tel. (085) 741 28 13, fax (085) 741 04 03
http://www.przedszkole41.bialystok.pl/
Przedszkole Samorządowe Nr 55 z Oddziałami Integracyjnymi
ul. Kozłowa 25,15-868 Białystok, tel./ fax (085) 662 88 99
http://www.ps55.bialystok.pl/
Przedszkole Samorządowe nr 58 Integracyjne im. Jana Wilkowskiego
ul. Palmowa 20A, 15-795 Białystok, tel. (085) 654 03 63, fax (085) 654 14 74
www.psi58.bialystok.pl/
- oddział specjalny dla dzieci z autyzmem
Szkoła Podstawowa Nr 8 im. Świętego Kazimierza Królewicza
ul. Jesienna 8, 15-151 Białystok, tel. (085) 675 08 62, fax (085) 675-57-35
Szkoła Podstawowa Nr 14 im. Kazimierza Pułaskiego
ul. Pułaskiego 25, 15-337 Białystok, tel. (085) 742 03 64, fax (085) 744 91 59
www.sp14-bialystok.pl/
Szkoła Podstawowa Nr 47 im. Jana Klemensa Branickiego
ul. Palmowa 21, 15-795 Białystok, tel. (085) 653 19 81
www.sp47.bialystok.pl/
Szkoła Podstawowa Nr 49 im. Stefana Kardynała Wyszyńskiego-Prymasa
Tysiąclecia
ul. Armii Krajowej 32, 15-661 Białystok, tel. (085) 661 74 71, fax (085) 661 74 76
Szkoła Podstawowa Nr 50 im. Świętej Jadwigi Królowej Polski
ul. Pułaskiego 96, 15-338 Białystok, tel. (085) 748 90 41, fax (085) 748 90 52
www.sp50.bialystok.pl
ul. J.K. Kluka 11a, 15-197 Białystok, tel. (085) 678 50 60
ul. Ciepła 32, 15-472 Białystok, tel. (085) 675 21 34, fax (085) 664 22 71
www.pg4.bialystok.pl/
Publiczne Gimnazjum Nr 5 im. Sługi Bożego Jana Pawła II
ul. Pułaskiego 25, 15-337 Białystok, tel./ fax (085) 746 55 05
www.pg5.webd.pl
23
ul. Piastowska 3d, 15-207 Białystok, tel. (085) 740 30 90, fax (085) 740 30 95
ul. Upalna 26, 15-669 Białystok, tel./ fax (085) 661 32 27
www.zso9.pl
Zespół Szkół Integracyjnych Nr 1 im. Jana Pawła II w Białymstoku
Szkoła Podstawowa Nr 45 im. Jana Pawła II
Publiczne Gimnazjum Nr 17 Integracyjne im. Jana Pawła II
ul. Łagodna 10, 15-757 Białystok, tel. (085) 664 46 80, fax (085) 654 00 49
www.zsi1.internetdsl.pl/
Zespół Szkół Technicznych i Ogólnokształcących z Oddziałami Integracyjnymi
X Liceum Profilowane
Liceum Ogólnokształcące Integracyjne
Technikum Zawodowe z Oddziałami Integracyjnymi
ul. Sienkiewicza 57, 15-002 Białystok, tel. (085) 675 25 33,
fax (085) 675 02 15
www.zstio.net.pl/
Zespół Szkół Ogólnokształcących
XIV Liceum Ogólnokształcące
ul. Upalna 26, 15-668 Białystok, tel. (085) 661 32 27
www.zso9.pl/
Łomża
Przedszkole Nr 4 z Oddziałami Integracyjnymi
ul. Spółdzielcza 8, 18-400 Łomża, tel. (086) 218 39 77
www.pp4lomza.pl/kontakt.php
Szkoła Podstawowa Nr 5 im. Stanisława Staszica
ul. Polna 40a, 18-400 Łomża, tel. (086) 216 20 38, 216 52 90
www.sp5.lomza.pl
ul. Niemcewicza 17, 18-400 Łomża, tel./ fax (086) 218 90 10
www.sp10lomza.pl
ul. Niemcewicza 17, 18-400 Łomża, tel./ fax (086) 473 59 43
www.pg2.lomza.pl
Suwałki
Przedszkole Nr 4 z Oddziałem Integracyjnym
ul. Skłodowskiej 7, 16-400 Suwałki, tel. (087) 567 90 84
www.przedszkole4.suwalki.pl
Przedszkole Nr 5 z Oddziałem Integracyjnym
ul. Witosa 4, 16-400 Suwałki, tel. (087) 567 76 29
www.przedszkole5suwalki.cba.pl
24
Przedszkole Samorządowe Nr 8
ul. Putry 4b, 16-400 Suwałki, tel. (087) 567 15 54
- oddział dla dzieci z autyzmem
www.przeds8.webd.pl
Szkoła Podstawowa Nr 11 z Oddziałami Integracyjnymi
ul. Szpitalna 66, 16-400 Suwałki, tel./ fax (087) 565 52 86
www.sp11.suwalki.pl/
Gimnazjum Nr 5 z Oddziałami Integracyjnymi
ul. Szpitalna 66, 16-400 Suwałki, tel./ fax (087) 567 80 63
www.zs3.suwalki.pl
ul. Antoniewicza 5, 16-400 Suwałki
www.zs10suwalki.pl/zs10
Szkoła Podstawowa Nr 10 z Oddziałami Integracyjnymi im. Olimpijczyków Polskich
tel./ fax (087) 567 74 05
tel./ fax (087) 567 82 98
powiat augustowski
Przedszkole Nr 3
ul. Tytoniowa 12, 16-300 Augustów, tel./ fax (087) 643-36-52
www.przedszkole3.teit.pl
Szkoła Podstawowa Nr 2 im. Zygmunta Augusta
ul. Rajgrodzka 1, 16-300 Augustów, tel./ fax (087) 643 28 55
www.sp2aug.pl/
Szkoła Podstawowa Nr 3 z Oddziałami Integracyjnymi i Oddziałami Sportowymi
ul. Mickiewicza 1, 16-300 Augustów, tel. (087) 643 51 08, fax (087) 643 29 33
www.zss-augustow.pl
ul. M. Konopnickiej 5, 16-300 Augustów, tel. (087) 643 22 29, 643 61 38
www.sp4mikolow.edupage.org
Gimnazjum Nr 1 im. Marszałka Józefa Piłsudskiego
ul. Młyńska 35, 16-300 Augustów, tel./ fax (087) 643 22 26
Gimnazjum Nr 2 im. Sybiraków
ul. Nowomiejska 41, 16-300 Augustów, tel./ fax (087) 643 22 30
Zespół Szkół Samorządowych im. 1 Pułku Ułanów Krechowieckich
Gimnazjum nr 3 z Oddziałami Integracyjnymi
ul. Mickiewicza 1, 16-300 Augustów, tel. (087) 643 51 08, fax (087) 643 29 33
http://www.zss-augustow.pl/kontakt.html
25
Zespół Szkół Technicznych im. gen. I. Prądzyńskiego
Zasadnicza Szkoła Zawodowa Nr 2
ul. Tytoniowa 6, 16-300 Augustów, tel./ fax (087) 643 28 29
www.zst.augustow.pl/
powiat białostocki
Przedszkole z Oddziałami Integracyjnymi
ul. J. Piłsudskiego 1a, 16-030 Supraśl, tel./ fax (085) 718-36-23
ul. Polna 27, 18-100 Łapy, tel. (085) 715 27 44
www.przedszkole1lapy.superszkolna.pl/
Szkoła Podstawowa Nr 1 im. Papieża Jana Pawła II
ul. Polna 9, 18-100 Łapy, tel. (085) 715 24 19
www.sp1.lapy.podlasie.pl/
Szkoła Podstawowa im. króla Zygmunta Augusta
ul. Polna 1/4a, 16-010 Wasilków, tel. (085) 718 54 98
www.sp.wasilkow.pl/
Gimnazjum Nr 1
ul. Matejki 19, Łapy 18-100, tel. (085) 715 29 42
powiat bielski
ul. Żeromskiego 4, 17-100 Bielsk Podlaski, tel. (085) 730 26 21
http://www2.bielsk-podlaski.pl/old/oswiata/przed3.html
Szkoła Podstawowa Nr 3 im. Jarosława Kostycewicza
ul. Poniatowskiego 9, 17-100 Bielsk Podlaski, tel. (085) 730 25 08
powiat grajewski
Szkoła Podstawowa Nr 4 im. Henryka Sienkiewicza
ul. Konstytucji 3 Maja 23, 19-203 Grajewo, tel./ fax (086) 272 30 78
www.sp4grajewo.cba.pl/
Szkoła Podstawowa im. Władysława Broniewskiego
ul. Kilińskiego 42, 19-230 Szczuczyn, tel./ fax (086) 272 50 32
www.sp.szczuczyn.pl/
Zespół Szkół Miejskich Nr 1
Szkoła Podstawowa Nr 1 im. Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego
Publiczne Gimnazjum Nr 1 im. Polskiego Czerwonego Krzyża
ul. Szkolna 12, 19-200 Grajewo, tel. (086) 272 24 53, 272 48 28, fax (086) 272 29 65
zsm1grajewo.szkolnastrona.pl/
Gimnazjum
ul. Sportowa 1, 19-213 Radziłów, tel. (086) 273 64 80, fax (086) 273 60 14
26
powiat hajnowski
Przedszkole Samorządowe Nr 3 z Oddziałami Integracyjnymi
ul. Rzeczna 3, 17-200 Hajnówka, tel. (085) 684 35 05, 684 35 33
www.przedszkole3.hajnowka.pl
Zespół Szkół Nr 2 z Oddziałami Integracyjnymi w Hajnówce
Szkoła Podstawowa Nr 2 im. Władysława Jagiełły
- oddział dla uczniów z autyzmem
ul. Wróblewskiego 2, 17-200 Hajnówka, tel. (085) 682 28 66, fax (085) 682 29 70
- oddział dla uczniów z autyzmem
powiat kolneński
Szkoła Podstawowa Nr 2 im. H. Sienkiewicza
ul. Szkolna 2, 18-500 Kolno, tel. (086) 278 23 36
www.sp2kolno.pj99.org
powiat łomżyński
Szkoła Podstawowa im. Pułku 3-go Strzelców Konnych
ul. Łomżyńska 29, 18-411 Śniadowo, tel. (086) 217 61 43, fax (086) 473 80 29
http://www.zspsniadowo.szkolnastrona.pl/index.php?p=m&idg=mg,22,33
Publiczne Gimnazjum
ul. Łomżyńska 29, 18-411 Śniadowo, tel. (086) 473 83 99
powiat moniecki
Szkoła Podstawowa
ul. Białostocka 36, 19-120 Knyszyn, tel. (085) 716 70 53, fax (086) 716 70 23
www.sp73.edu.pl/
ul. Planetarna 13, 19-100 Mońki, tel. (085) 716-27-95
www.sp1monki.pl/kontakt.ph
Gimnazjum
ul. Leśna 3, 19-100 Mońki, tel./ fax (085) 716 22 37
Zespół Szkolno-Przedszkolny
Szkoła Podstawowa
Gimnazjum
ul. Konstytucji 3 Maja 18, 19-110 Goniądz, tel. (085) 738 00 04, fax (085) 738 00 04
powiat siemiatycki
Szkoła Podstawowa
ul. Szkolna 1, 16-124 Sidra, tel. (085) 721 16 14
Zespół Szkół z Oddziałami Integracyjnymi im. Jana Pawła II w Siemiatyczach
ul. Gen. Wł. Andersa 4, 17-300 Siemiatycze
27
Szkoła Podstawowa Nr 3 z Oddziałami Integracyjnymi im. Jana Pawła II
tel. (085) 655 67 71, fax (085) 655 67 71
Gimnazjum Nr 2
tel. (085) 656 08 11, fax (085) 655 67 71
powiat sokólski
Zespół Szkół Samorządowych
Szkoła Podstawowa im. Tadeusza Kościuszki
ul. Południowa 13, 16-200 Dąbrowa Białostocka, tel./ fax (085) 712 10 23
Zespół Szkół Integracyjnych
Szkoła Podstawowa Nr 2 z Oddziałami Integracyjnymi
Gimnazjum Nr 3 Integracyjne
ul. Szkolna 2, 16-100 Sokółka, tel./ fax (085) 711 21 36
Przedszkole Miejskie Nr 2
ul. Wołodyjowskiego 2, 18-200 Wysokie Mazowieckie, tel. (086) 275 24 81
www.przedszkole2.az.pl
Szkoła Podstawowa Nr 1 im. Tadeusza Kościuszki
ul. Kościelna 1, 18-200 Wysokie Mazowieckie, tel. (086) 275 20 08, fax (086) 275 31 49
www.sp1wm.nets.pl/
Szkoła Podstawowa nr 5 im. Mikołaja Kopernika
ul. Obrońców Zambrowa 6, 18-300 Zambrów, tel. (086) 271 43 49
powiat zambrowski
Miejskie Przedszkole Nr 4
ul. Papieża Jana Pawła II 8a , 18-300 Zambrów, tel. (086) 271 32 19
www.pm4torun.pl/
Miejskie Przedszkole Nr 6
ul. 71 Pułku Piechoty 10, 18-300 Zambrów, tel. (086) 271-47-77
http://mp6.siedlce.pl/
Szkoła Podstawowa Nr 4 im. Władysława Broniewskiego
ul. Marii Konopnickiej 13, 18-300 Zambrów, tel./ fax (086) 271 44 68
www.sp4zambrow.pl
ul. Obrońców Zambrowa 6, 18-300 Zambrów, tel. (086) 271 43 49, 271 25 39
www.sp5zambrow.edupage.org/
Miejskie Gimnazjum Nr 1
ul. Kardynała S. Wyszyńskiego 6a, 18-300 Zambrów, tel. (086) 271 29 08
28
PRZEDSZKOLA I SZKOŁY PROWADZONE
PRZEZ ORGANIZACJE POZARZĄDOWE
http://ktabialystok.republika.pl/
Ośrodek Szkolno-Terapeutyczno- Opiekuńczy dla Dzieci i Młodzieży z Cechami
Autyzmu
tel.(085) 745 37 44, 747 97 87
Dwa Oddziały Przedszkolne
Szkoła Podstawowa Nr 10 dla Dzieci z Cechami Autyzmu
Gimnazjum
Stowarzyszenie Na Rzecz Rozwoju Dzieci Niepełnosprawnych Intelektualnie
„BARWA”
ul. Sobolewska 18, 15-560 Białystok, tel. kom. 509 635 653
http://www.barwnyswiat.bialystok.pl/index.html
Niepubliczny Punkt Przedszkolny “Barwny Świat”
(przedszkole terapeutyczne dla dzieci ze spektrum autyzmu)
29
III. WSPARCIE OFEROWANE
W RAMACH POMOCY SPOŁECZNEJ
Jeżeli jesteś w trudnej sytuacji życiowej,
spowodowanej wychowywaniem dziecka z autyzmem,
masz prawo skorzystać z różnych form wsparcia
oferowanego w ramach pomocy społecznej
przez ośrodek pomocy społecznej (OPS).
Spełniając warunki dotyczące dochodów, możesz starać się w OPS m.in. o zasiłek celowy.
Natomiast niezależnie od dochodów masz prawo do pomocy w formie pracy socjalnej,
poradnictwa oraz specjalistycznych usług opiekuńczych (pomoc dla Twojego dziecka).
SPECJALISTYCZNE USŁUGI OPIEKUŃCZE (SUO)
Specjalistyczne
usługi opiekuńcze dla osób z zaburzeniami psychicznymi (SUO)
są dostosowane do szczególnych potrzeb wynikających z rodzaju schorzenia lub
niepełnosprawności. Usługi te są świadczone przez osoby ze specjalistycznym
przygotowaniem zawodowym. Wsparcie w postaci usług przyznaje się osobom, które
wymagają pomocy innych. Ośrodek Pomocy Społecznej, przyznając usługi opiekuńcze, ustala
w decyzji administracyjnej ich zakres, okres i miejsce świadczenia.
W ramach SUO prowadzone jest m.in.: uczenie i rozwijanie umiejętności niezbędnych
do samodzielnego życia, w tym także wspólne organizowanie i spędzanie czasu wolnego,
korzystanie z usług różnych instytucji, asystowanie w codziennych czynnościach życiowych,
usprawnianie zaburzonych funkcji organizmu, t.j. współpraca ze specjalistami w zakresie
wspierania psychologiczno-pedagogicznego i edukacyjno-terapeutycznego zmierzającego do
wszechstronnej aktywizacji osoby korzystającej ze specjalistycznych usług. W ramach usług
mogą być realizowane zalecenia przekazywane przez terapeutów do pracy w domu
Specjalistyczne usługi są świadczone przez osoby posiadające kwalifikacje do wykonywania
zawodu m.in.: pracownika socjalnego, psychologa, pedagoga, logopedy, terapeuty
zajęciowego, asystenta osoby niepełnosprawnej lub innego zawodu dającego wiedzę
i umiejętności pozwalające świadczyć określone specjalistyczne usługi. Osoby te muszą także
posiadać określony w przepisach staż pracy.
UWAGA Specjalistyczne usługi opiekuńcze są szczególnie cenną formą wspomagania
umożliwiającą m.in.:
- zapewnienie dzieciom i młodzieży intensywnych form kompleksowych oddziaływań (najlepiej
przez współpracę osób świadczących SUO ze specjalistycznym ośrodkiem, w którym będą
przygotowywane programy terapeutyczne, rehabilitacyjne i edukacyjne),
- pomoc asystenta w różnych sytuacjach życiowych – w placówkach edukacyjnych oraz
aktywizacji społecznej i zawodowej, a także w integracji społecznej w codziennym życiu.
30
SUO przyznawane są niezależnie od dochodów. Jednak poziom dochodów odgrywa rolę przy
ustalaniu odpłatności za korzystanie z usług. W przypadku dochodu poniżej 477 zł netto na
osobę w rodzinie, usługi te realizowane są nieodpłatnie, w przypadku przekroczenia tego
progu są współfinansowane w różnym stopniu przez świadczeniobiorcę.
WAŻNE!
Jeżeli chcesz starać się o specjalistyczne usługi opiekuńcze:
- należy złożyć w Ośrodku Pomocy Społecznej podanie o przyznanie tej formy pomocy (na kopii podania
poproś o potwierdzenie jego złożenia, podanie możesz także posłać listem poleconym),
- konieczne jest dołączenie zaświadczenia lekarskiego, wydanego przez lekarza psychiatrę, które określa
potrzebę korzystania z usług,
- OPS przeprowadzi wywiad środowiskowy,
- OPS powinien wydać decyzję administracyjną dot. przyznania bądź nie tej formy pomocy,
- usługi przysługują niezależnie od tego czy rodzic zrezygnował z pracy, by opiekować się dzieckiem czy też
pracuje,
- fakt, że dziecko chodzi do przedszkola czy szkoły nie stanowi powodu odmowy przyznania usług.
Więcej na temat SUO dla osób z zaburzeniami psychicznymi można przeczytać na stronie
internetowej Fundacji SYNAPSIS:
http://www.synapsis.org.pl/images/poradniki/rozporzadzenie_suo.pdf
http://www.synapsis.org.pl/images/poradniki/suo.pdf
ŚWIADCZENIA PIENIĘŻNE – ZASIŁEK CELOWY
Zasiłek celowy przyznawany jest na zaspokojenie niezbędnej potrzeby bytowej (np. pokrycie
kosztów zakupu leków, opłacenie specjalistycznej terapii, niedostępnej w ramach publicznej
służby zdrowia, pokrycie kosztów dojazdu na terapię, zakup żywności, opału).
Zasiłek ten przyznawany jest rodzinom, w których miesięczny dochód netto (po odjęciu
składek emerytalno-rentowych, zdrowotnych i ew. alimentów płaconych przez członka
rodziny) nie przekracza 351 zł na osobę.
W szczególnie uzasadnionych przypadkach rodzinie przekraczającej kryterium dochodowe
może być przyznany specjalny zasiłek celowy w wysokości 351 zł lub 477 zł.
Z podaniem o zasiłek celowy należy zwrócić się do OPS w miejscu zamieszkania. W trakcie
procedury przyznawania pomocy zostanie przeprowadzony wywiad środowiskowy przez
pracownika socjalnego; trzeba będzie dostarczyć także informacje o dochodach rodziny.
31
PRACA SOCJALNA I PORADNICTWO SPECJALISTYCZNE
Praca socjalna świadczona jest przez pracownika socjalnego i ma na celu wsparcie osób
i rodzin (m.in. rozwinięcie i wzmocnienie aktywności i samodzielności życiowej),
opiekujących się osobą z autyzmem. W ramach pracy socjalnej można oczekiwać wsparcia
w pokierowaniu gdzie i jak załatwić sprawy związane np. z uzyskaniem dla dziecka
stosownego orzeczenia, świadczeń. Pracownik socjalny powinien wspierać rodzinę także w
szukaniu miejsc, w których można uzyskać pomoc dla dziecka, młodej czy dorosłej osoby z
autyzmem, kierować do innych instytucji pomocowych. Praca socjalna i poradnictwo
świadczone są osobom i rodzinom bez względu na posiadany przez nie dochód. Poradnictwo
specjalistyczne,
w szczególności prawne, psychologiczne i rodzinne, jest świadczone osobom i rodzinom,
które mają trudności lub potrzebują wsparcia w rozwiązywaniu swoich problemów
życiowych. Poradnictwo rodzinne obejmuje szeroko rozumiane problemy dot.
funkcjonowania rodziny, w tym problemy związane z opieką nad osobą niepełnosprawną.
Prowadzenie pracy socjalnej i poradnictwa socjalnego nie wymaga przeprowadzenia wywiadu
środowiskowego, ani wydania decyzji administracyjnej w tej sprawie.
Podstawa prawna:
Ustawa z dn. 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz.U.2009.175.1362 j.t.)
Rozporządzenie Ministra Polityki Społecznej z dn. 19 kwietnia 2005 r.
Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 25 stycznia 2011 r. w sprawie rodzinnego wywiadu środowiskowego
(Dz. U. Nr 27, poz. 138),
Rozporządzenie Ministra Polityki Społecznej z dn. 22 września 2005 r.
w sprawie specjalistycznych usług opiekuńczych (Dz. U. z 2005 r., nr 189, poz. 1598 z późn. zm.)
Jeżeli masz problemy z uzyskaniem specjalistycznych usług opiekuńczych możesz
kontaktować się z:
Podlaskim Urzędem Wojewódzkim
Delegatura w Łomży
ul. Nowa 2, 18-400 Łomża, tel. (086) 216 29 09, 479 00 49 w. 615, fax 0-86 216 29 29
Wydziałem Polityki Społecznej w Podlaskim Urzędem Wojewódzkim
ul. Mickiewicza 3 i 9, 15-213 Białystok, tel. (085) 743 94 75, tel. (085) 743 95 76,
fax (085) 743 92 14
e-mail: [email protected]; [email protected]
Regionalnym Ośrodkiem Polityki Społecznej w Białymstoku
ul. Akademicka 36 , 15-267 Białystok, tel. (085) 744 72 72, fax (085) 744 71 37
http://www.rops-bialystok.pl/
Gdzie szukać informacji? W zależności od tego czy mieszkasz w gminie miejskiej,
miejsko-wiejskiej, wiejskiej, ośrodek pomocy społecznej może nosić nazwę: Miejski Ośrodek
Pomocy Społecznej, Miejsko-Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej, Gminny Ośrodek Pomocy
Społecznej.
Informacje o Ośrodku Pomocy Społecznej w Twojej gminie możesz uzyskać w Urzędzie Gminy
(Miasta).
32
IV. ŚWIADCZENIA SOCJALNE
DLA OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH I ICH
RODZIN
Jeżeli wychowujesz dziecko niepełnosprawne
(tj. z orzeczoną niepełnosprawnością),
masz prawo do ubiegania się o świadczenia rodzinne
(zasiłek pielęgnacyjny, zasiłek rodzinny wraz z dodatkami,
świadczenie pielęgnacyjne).
Świadczenia te mają na celu pokrycie,
choćby częściowe, wydatków związanych
z wychowywaniem dziecka niepełnosprawnego.
ZASIŁEK PIELĘGNACYJNY
Zasiłek
pielęgnacyjny przyznawany jest osobie niepełnosprawnej lub jej opiekunowi
prawnemu w celu częściowego pokrycia wydatków wynikających z konieczności
zapewnienia osobie niepełnosprawnej opieki i pomocy innej osoby w związku z niezdolnością
do samodzielnej egzystencji.
Kwota zasiłku pielęgnacyjnego wynosi 153,00 zł miesięcznie. Jego przyznanie nie jest
uzależnione od wysokości dochodów (świadczenie to przysługuje niezależnie od
wysokości dochodów).
Ustawą z dnia 17 października 2008 r. o zmianie ustawy o świadczeniach rodzinnych
( Dz. U. z 18 grudnia 2008 r., Nr 223, poz. 1456), okres zasiłkowy ustalony został na okres
od 1 listopada do 31 października następnego roku kalendarzowego.
Zasiłek pielęgnacyjny przysługuje:
niepełnosprawnemu dziecku do 16 roku życia z orzeczoną niepełnosprawnością,
osobie niepełnosprawnej w wieku powyżej 16 roku życia, jeżeli legitymuje się
orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności,
osobie niepełnosprawnej w wieku powyżej 16 roku życia legitymującej się orzeczeniem
o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności, jeżeli niepełnosprawność powstała przed
ukończeniem 21 roku życia,
osobie, która ukończyła 75 lat.
Zasiłek pielęgnacyjny NIE przysługuje:
osobie przebywającej w instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie, jeżeli pobyt
tej osoby i udzielane przez tę instytucję świadczenia częściowo lub w całości
finansowane są z budżetu państwa albo z Narodowego Funduszu Zdrowia (NFZ),
osobie uprawnionej do dodatku pielęgnacyjnego.
33
Dokumenty wymagane przy ubieganiu się o zasiłek pielęgnacyjny
Do wniosku o ustalenie prawa do zasiłku pielęgnacyjnego należy dołączyć:
uwierzytelnioną kopię dokumentu stwierdzającego tożsamość (dowodu osobistego)
osoby ubiegającej się o zasiłek pielęgnacyjny (kopię tę może uwierzytelnić - potwierdzić
zgodność z oryginałem urzędnik przyjmujący dokumenty; uwierzytelnienia kopii
dokumentu można dokonać także w urzędzie wystawiającym dokument tożsamości, np.
w odpowiednim wydziale urzędu miasta wydającym dowody osobiste; uwierzytelnienie
to jest dokonywane bezpłatnie),
orzeczenie o niepełnosprawności (w przypadku ubiegania się o zasiłek na dziecko do
16 roku życia),
albo
orzeczenie o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności ze wskazaniem daty powstania
niepełnosprawności (w przypadku ubiegania się o zasiłek na osobę powyżej 16 roku
życia),
albo
orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności (w przypadku ubiegania się o zasiłek
na osobę powyżej 16 roku życia).
Postępowanie w sprawach o zasiłek pielęgnacyjny
Zasiłek pielęgnacyjny przyznaje się na wniosek rodziców, opiekuna faktycznego dziecka,
opiekuna prawnego dziecka, pełnoletniej osoby niepełnosprawnej lub innej osoby
upoważnionej do reprezentowania dziecka lub pełnoletniej osoby niepełnosprawnej.
Prawo do zasiłku pielęgnacyjnego ustala się na czas nieokreślony, chyba że orzeczenie
o niepełnosprawności bądź stopniu niepełnosprawności zostało wydane na czas określony
(np. na okres jednego roku).
W przypadku, gdy wniosek o przyznanie zasiłku zostanie złożony w ciągu 3 miesięcy od
wydania orzeczenia o niepełnosprawności, zasiłek przyznaje się od dnia zgłoszenia wniosku o
wydanie orzeczenia.
Ponadto w przypadku utraty ważności orzeczenia o niepełnosprawności lub o stopniu
niepełnosprawności
i
ponownego
ustalenia
niepełnosprawności
lub
stopnia
niepełnosprawności stanowiącego kontynuację poprzedniego orzeczenia, prawo do zasiłku
ustala się od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym upłynął termin
ważności poprzedniego orzeczenia, jeżeli osoba spełnia warunki uprawniające do nabycia
tych świadczeń oraz złożyła wniosek o ustalenie niepełnosprawności lub stopnia
niepełnosprawności w terminie miesiąca od dnia utraty ważności poprzedniego orzeczenia,
zaś wniosek o przyznanie świadczenia w terminie 3 miesięcy od dnia wydania orzeczenia.
Uprawnienia do zasiłku pielęgnacyjnego ustala i wypłaca gmina (urząd gminy/miasta)
lub ośrodek pomocy społecznej.
34
ZASIŁEK RODZINNY WRAZ Z DODATKAMI
Zasiłek rodzinny ma na celu częściowe pokrycie wydatków na utrzymanie dziecka,
w tym dziecka niepełnosprawnego.
Uprawnionymi do ubiegania się o zasiłek rodzinny wraz z dodatkami są obywatele polscy
oraz cudzoziemcy:
- do których stosuje się przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego, jeżeli
wynika to z wiążących Rzeczpospolitą Polską umów dwustronnych o zabezpieczeniu
społecznym,
- przebywający na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie zezwolenia na
osiedlenie się, zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego Wspólnot Europejskich,
zezwolenia na zamieszkanie na czas oznaczony udzielonego w związku z okolicznością, o
której mowa w art. 53 ust. 1 pkt 13 ustawy z dnia 13 czerwca 2003 r. o cudzoziemcach lub
w związku z uzyskaniem w Polsce statusu uchodźcy lub ochrony uzupełniającej, jeżeli
zamieszkują z członkami rodzin na terytorium Polski.
Świadczenia rodzinne przysługują w/w osobom, jeżeli zamieszkują na terytorium
Rzeczypospolitej przez okres zasiłkowy, w którym otrzymują świadczenia rodzinne, chyba że
przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego lub dwustronne umowy
międzynarodowe o zabezpieczeniu społecznym stanowią inaczej.
WYSOKOŚĆ DOCHODU UPRAWNIAJĄCA DO ZASIŁKU RODZINNEGO WRAZ
Z DODATKAMI
Zasiłek rodzinny wraz z dodatkami przysługuje, jeżeli przeciętny miesięczny dochód na
osobę w rodzinie, uzyskany w roku kalendarzowym poprzedzającym okres zasiłkowy nie
przekracza kwoty określonej w ustawie.
Prawo do zasiłku rodzinnego wraz z dodatkami ustala się na okres dwunastu miesięcy.
Ustawą z dnia 17 października 2008 r. o zmianie ustawy o świadczeniach rodzinnych (Dz. U.
z 2008 r., Nr 223, poz. 1456) okres zasiłkowy ustalony został na okres od 1 listopada do 31
października następnego roku kalendarzowego.
Wniosek o przyznanie zasiłku rodzinnego oraz przysługujących do niego dodatków można
złożyć w czasie trwania tego okresu. Prawo do zasiłku ustalane jest wtedy od miesiąca,
w którym wpłynął wniosek do końca danego okresu zasiłkowego.
Zasiłek rodzinny przysługuje osobom, jeżeli dochód rodziny w przeliczeniu na osobę albo
dochód osoby uczącej się nie przekracza kwoty 574,00 zł. Natomiast w przypadku gdy
członkiem rodziny jest dziecko legitymujące się orzeczeniem o niepełnosprawności lub
orzeczeniem o umiarkowanym albo o znacznym stopniu niepełnosprawności, zasiłek
rodzinny przysługuje, jeżeli dochód rodziny w przeliczeniu na osobę albo dochód osoby
uczącej się nie przekracza kwoty 664,00 zł.
Do zasiłku rodzinnego przysługują dodatki z tytułu:
- urodzenia dziecka,
- opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego,
- samotnego wychowywania dziecka,
- wychowywania dziecka w rodzinie wielodzietnej,
- kształcenia i rehabilitacji dziecka niepełnosprawnego,
- rozpoczęcia roku szkolnego,
35
- podjęcia przez dziecko nauki w szkole poza miejscem zamieszkania.
Prawo do zasiłku rodzinnego i dodatków przysługuje:
- rodzicom, jednemu z rodziców albo opiekunowi prawnemu dziecka,
- opiekunowi faktycznemu dziecka (o ile wystąpił do sądu z wnioskiem o przysposobienie
dziecka),
- osobie uczącej się do ukończenia przez nią 24 r.ż. (w rozumieniu ustawy jest nią oznacza
to osobę pełnoletnią uczącą się, niepozostającą na utrzymaniu rodziców w związku z ich
śmiercią lub w związku z ustaleniem wyrokiem sądowym lub ugodą sądową prawa do
alimentów z ich strony). Uwaga: w dalszej części opracowania pominięte zostaną
zagadnienia związane z prawem do zasiłku rodzinnego dla osoby uczącej się.
Zasiłek rodzinny wraz z dodatkami przysługuje na:
- dziecko do ukończenia 18 roku życia, a jeżeli kształci się w szkole – do czasu
ukończenia nauki, nie dłużej jednak, niż do ukończenia 21 lat,
- dziecko niepełnosprawne legitymujące się orzeczeniem o niepełnosprawności w
stopniu umiarkowanym (o ile niepełnosprawność powstała do 21. r.ż.) lub znacznym do
ukończenia 24 roku życia, jeżeli kontynuuje naukę w szkole lub szkole wyższej.
Zgodnie z przepisami za dzieci uważa się dzieci własne osoby ubiegającej się o zasiłek, dzieci
jej małżonka, dzieci przysposobione (adoptowane) oraz dzieci, w sprawie których toczy się
postępowanie o przysposobienie lub dzieci znajdujące się pod opieką prawną.
Zasiłek rodzinny NIE przysługuje na dziecko, jeżeli
przebywa ono w instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie (instytucją taką jest m.in.:
dom pomocy społecznej, placówka opiekuńczo-wychowawcza, zakład opiekuńczo-leczniczy,
zakład pielęgnacyjno-opiekuńczy, szkoła zapewniająca nieodpłatnie pełne utrzymanie),
- przebywa w rodzinie zastępczej,
- pozostaje w związku małżeńskim,
- jest uprawnione do zasiłku rodzinnego na własne dziecko,
- osobie samotnie wychowującej dziecko nie zostało zasądzone świadczenie alimentacyjne
na rzecz tego dziecka od drugiego z rodziców, chyba, że: rodzice lub jedno z rodziców
dziecka nie żyje, ojciec dziecka jest nieznany, powództwo o ustalenie świadczenia
alimentacyjnego od drugiego z rodziców zostało oddalone, sąd zobowiązał jednego z
rodziców do ponoszenia całkowitych kosztów utrzymania dziecka i nie zobowiązał
drugiego z rodziców do świadczenia alimentacyjnego na rzecz tego dziecka,
- członkowi rodziny przysługuje na dziecko zasiłek rodzinny zagranicą, chyba że przepisy o
koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego lub dwustronne umowy o
zabezpieczeniu społecznym stanowią inaczej.
W przypadku osób utrzymujących się z gospodarstwa rolnego przyjmuje się, że
miesięczny dochód z 1 ha przeliczeniowego wynosi 1/12 dochodu z pracy w gospodarstwach
indywidualnych ogłaszanego w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej "Monitor
Polski", nie później niż do dnia 23 września każdego roku przez Prezesa Głównego Urzędu
Statystycznego na podstawie danych statystycznych art. 18 ustawy z dnia 15 listopada 1984 r.
o podatku rolnym (tekst jednolity Dz. U. z 2013 r., nr 13681, z późn. zm.).
Zasiłek rodzinny i dodatki przysługują, chociaż dochód na osobę w rodzinie przekracza
podane wyżej kwoty, jeżeli kwota tego przekroczenia przypadająca na osobę w rodzinie jest
36
niższa lub równa kwocie najniższego zasiłku rodzinnego (tj. 115 zł) i jeżeli zasiłek rodzinny
przysługiwał w poprzednim okresie zasiłkowym. W przypadku przekroczenia dochodu
w kolejnym roku kalendarzowym zasiłek rodzinny nie przysługuje.
Jeżeli sytuacja rodziny uległa pogorszeniu, nastąpiła utrata dochodu (np. rodzic stracił pracę
lub otrzymuje mniejszą pensję, albo gdy rozpoczął urlop wychowawczy, utracił prawo do
zasiłku dla bezrobotnych, nie otrzymuje części lub całości alimentów, wyrejestrował
działalność gospodarczą, utracił zasiłek przedemerytalny lub świadczenie przedemerytalne,
a także emeryturę, rentę, w tym rentę rodzinną, rentę socjalną) wówczas dochód ten zostaje
pomniejszony o utracone zarobki, dochody.
Sposób obliczania dochodu do ustalenia prawa do zasiłku rodzinnego wraz z dodatkami:
Przy ustalaniu prawa do zasiłku rodzinnego i dodatków bierze się pod uwagę dochód netto, tj.
po odliczeniu od uzyskiwanych dochodów obowiązkowych składek na ubezpieczenie
społeczne i zdrowotne oraz zapłaconego podatku dochodowego. Do dochodu nie wlicza się
alimentów płaconych przez członka rodziny na rzecz innej osoby.
Ustawa określa bardzo wiele źródeł dochodów, które są brane pod uwagę przy ustalaniu
dochodu na osobę w rodzinie. Poniżej przedstawiamy najważniejsze z nich.
Do dochodu wlicza się osiągane przez rodziców i dzieci w poprzednim roku
kalendarzowym:
- wynagrodzenie za pracę w ramach stosunku pracy, umów zlecenia, umowy agencyjnej i o
dzieło,
- przychody z tytułu pozarolniczej działalności gospodarczej,
- emerytury, renty (renty inwalidzkie oraz renty z tytułu niezdolności do pracy, renta
socjalna),
powyższe przychody dokumentuje się zaświadczeniem z Urzędu Skarbowego,
- przychody podlegające opodatkowaniu zgodnie z przepisami o zryczałtowanym podatku
dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne, np. dotyczy to
przychodów z tytułu umowy najmu, podnajmu, dzierżawy (wysokość tych dochodów
dokumentuje się oświadczeniem),
- inne dochody niepodlegające opodatkowaniu na podst. przepisów o podatku dochodowym
od osób fizycznych, np. renty dla osób represjonowanych i członków ich rodzin, ryczałt
energetyczny i dodatek kompensacyjny przysługujące kombatantom (wysokość tych
dochodów dokumentuje się oświadczeniem),
- zasiłki chorobowe,
- otrzymywane alimenty na rzecz dzieci (dokumentuje się je: kopią odpisu wyroku sądu
zasądzającego alimenty na rzecz osoby w rodzinie lub kopią odpisu protokołu posiedzenia
zawierającego treść ugody sądowej, przekazami, przelewami dot. otrzymywanych
alimentów niższych niż zasądzone, zaświadczenie komornika o całkowitej lub częściowej
bezskuteczności egzekucji alimentów, a także wysokości faktycznie ściąganych alimentów),
- stypendia określone w przepisach o systemie oświaty i o szkolnictwie wyższym oraz inne
stypendia przyznawane uczniom i studentom,
- dochody uzyskane z gospodarstwa rolnego,
- zaliczka alimentacyjna,
- dochody uzyskiwane za granicą RP (pomniejszone o podatek i należne składki).
37
Do dochodów rodziny NIE wlicza się:
- świadczeń z pomocy społecznej przysługujących na podstawie ustawy o pomocy
społecznej (np. zasiłek stały, zasiłek okresowy, zasiłek celowy),
- dodatków mieszkaniowych,
- nieotrzymywanych alimentów przysługujących członkowi rodziny (np. dziecku) na
podstawie wyroku sądu lub ugody sądowej (trzeba to udokumentować),
- opłat dotyczących pobytu członka rodziny w instytucji zapewniającej całodobowe
utrzymanie (np. dom pomocy społecznej, placówka opiekuńczo-wychowawcza, zakład
opiekuńczo-leczniczy, zakład pielęgnacyjno-opiekuńczy),
- dochodu członka rodziny przebywającego w instytucji zapewniającej całodobowe
utrzymanie,
- płaconego czynszu z tytułu dzierżawy,
- dochodów uzyskanych z gospodarstwa rolnego, które zostało oddane w dzierżawę na
podst. przepisów o ubezpieczeniu społecznym rolników.
Dokumentami potwierdzającymi wysokość dochodu rodziny są m.in.:
- zaświadczenia z Urzędu Skarbowego o wysokości dochodów uzyskanych przez członków
rodziny w roku kalendarzowym poprzedzającym okres zasiłkowy, jeżeli dochody te
podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych na zasadach
ogólnych,
- zaświadczenia z Urzędu Skarbowego o wysokości należnego zryczałtowanego podatku
dochodowego za dany rok albo decyzja ustalająca wysokość podatku dochodowego w
formie karty podatkowej (dotyczy osób prowadzących działalność gospodarczą),
- oświadczenia członków rodziny o wysokości uzyskanego dochodu w roku kalendarzowym
poprzedzającym okres zasiłkowy, jeżeli członkowie rodziny rozliczają się na podst.
przepisów o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych
przez osoby fizyczne, np. z tytułu najmu mieszkania,
- oświadczenia członków rodziny o wysokości uzyskanego innego dochodu w roku
kalendarzowym poprzedzającym okres zasiłkowy niepodlegającego opodatkowaniu,
- zaświadczenie właściwego organu gminy o wielkości gospodarstwa rolnego wyrażonej w
hektarach przeliczeniowych ogólnej powierzchni w roku kalendarzowym poprzedzającym
okres zasiłkowy albo nakaz płatniczy na ten rok,
- kopie przekazów lub przelewów pieniężnych dokumentujące wysokość alimentów, jeżeli
członkowie rodziny są zobowiązani wyrokiem sądu lub ugodą sądową do ich płacenia, na
rzecz osoby spoza rodziny (kopie te muszą zostać potwierdzone przez osobę przyjmującą
dokumenty, stąd składając wniosek należy mieć ze sobą oryginały przekazów lub
przelewów),
- kopię odpisu wyroku sądu zasądzającego alimenty na rzecz osób w rodzinie lub kopię
odpisu protokołu posiedzenia zawierającego treść ugody sądowej lub kopię odpisu
zatwierdzonej przez sąd ugody zawartej przed mediatorem, a także przekazy lub przelewy
pieniężne dokumentujące faktyczną wysokość otrzymanych alimentów oraz zaświadczenie
komornika o całkowitej lub częściowej bezskuteczności egzekucji alimentów, a także o
wysokości wyegzekwowanych alimentów, w przypadku uzyskania alimentów niższych niż
zasądzone w wyroku, ugodzie sądowej lub ugodzie przed mediatorem,
- zaświadczenie o wysokości ponoszonej opłaty za pobyt członka rodziny, przebywającego
w roku kalendarzowym poprzedzającym okres zasiłkowy, w instytucji zapewniającej
całodobowe utrzymanie,
38
- dokument potwierdzający utratę dochodu (np. świadectwo pracy) oraz wysokość
utraconego dochodu, jeżeli dochód rodziny uległ obniżeniu w stosunku do roku, z którego
brane są pod uwagę dochody.
W skład rodziny zalicza się: małżonków, rodziców dzieci, opiekuna faktycznego dziecka
oraz pozostające na utrzymaniu dzieci w wieku do ukończenia 25 r. ż., a także dziecko, które
ukończyło 25 lat legitymujące się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności,
jeżeli w związku z tą niepełnosprawnością rodzinie przysługuje świadczenie pielęgnacyjne.
Do rodziny nie zalicza się dziecka pozostającego pod opieką opiekuna prawnego, dziecka
pozostającego w związku małżeńskim oraz pełnoletniego dziecka posiadającego własne
dziecko.
O rodzinie wielodzietnej, w myśl ustawy o świadczeniach rodzinnych, mówimy wtedy, gdy
rodzina wychowuje troje i więcej dzieci mających prawo do zasiłku rodzinnego.
DOKUMENTY WYMAGANE PRZY UBIEGANIU SIĘ O ZASIŁEK RODZINNY
WRAZ Z DODATKAMI
W zależności od tego, o jaki dodatek ubiega się dana osoba jest ona zobowiązana złożyć
szereg dokumentów potwierdzających jej uprawnienia do ich otrzymywania. Poniżej
przedstawione są niektóre z tych dokumentów - załącza się je do wniosku o ustalenie
prawa do świadczeń rodzinnych:
- zaświadczenie o dochodach osiągniętych przez członków rodziny z urzędu skarbowego,
- akty urodzenia dzieci,
- orzeczenie o niepełnosprawności lub o stopniu niepełnosprawności,
- prawomocny wyrok sądu rodzinnego stwierdzający przysposobienie lub zaświadczenie
sądu rodzinnego lub ośrodka adopcyjnego o prowadzonym postępowaniu sądowym w
sprawie o przysposobienie dziecka,
- prawomocny wyrok sądu rodzinnego orzekający rozwód lub separację,
- orzeczenie sądu rodzinnego o ustaleniu opiekuna prawnego dziecka,
- zaświadczenie o uczęszczaniu dziecka do szkoły lub szkoły wyższej,
- zaświadczenie z urzędu pracy o braku propozycji zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej
dla osoby ubiegającej się o dodatek,
- zaświadczenie pracodawcy o terminie urlopu wychowawczego i okresie, na jaki został
dzielony, oraz o okresach zatrudnienia,
- zaświadczenie lub oświadczenie o wysokości składek na ubezpieczenie zdrowotne.
Podmiot realizujący świadczenia (ośrodek pomocy społecznej lub urząd gminy) może
domagać się także dostarczenia innych dokumentów mających wpływ na ustalenie prawa do
otrzymywania zasiłku wraz z dodatkami.
Spis dokumentów, które należy złożyć przy ubieganiu się o zasiłek rodzinny można otrzymać
w urzędzie gminy, ośrodku pomocy społecznej.
WYSOKOŚĆ ZASIŁKU RODZINNEGO wynosi miesięcznie:
- 77 zł na dziecko w wieku do ukończenia 5 roku życia,
- 106 zł na dziecko powyżej 5 roku życia do ukończenia 18 roku,
- 115 zł na dziecko powyżej 18 roku do ukończenia 24 roku.
39
DODATKI PRZYSŁUGUJĄCE DO ZASIŁKU RODZINNEGO
- dodatek z tytułu urodzenia dziecka (jednorazowo 1000 zł) – przysługuje matce (jeżeli
kobieta pozostawała pod opieką medyczną nie później niż od 10 tygodnia ciąży do porodu,
potwierdzoną zaświadczeniem lekarskim lub zaświadczeniem wystawionym przez położną)
lub ojcu albo opiekunowi prawnemu dziecka. Dodatek wypłacany jest jednorazowo do
ukończenia przez dziecko pierwszego roku życia. Dodatek przysługuje opiekunowi
faktycznemu dziecka w wieku do ukończenia przez dziecko pierwszego roku życia, jeżeli nie
został przyznany rodzicom lub opiekunowi prawnemu dziecka.
- dodatek z tytułu opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego (400
zł miesięcznie) – przysługuje matce lub ojcu, opiekunowi faktycznemu dziecka albo
opiekunowi prawnemu dziecka uprawnionemu do urlopu wychowawczego, nie dłużej jednak
niż przez okres:
o 24 miesięcy kalendarzowych,
o 36 miesięcy kalendarzowych, jeżeli sprawuje opiekę nad więcej niż jednym dzieckiem
urodzonym podczas jednego porodu,
o 72 miesięcy kalendarzowych, jeżeli sprawuje opiekę nad dzieckiem legitymującym się
orzeczeniem o niepełnosprawności albo o znacznym stopniu niepełnosprawności.
Dodatek ten nie przysługuje osobie przebywającej na urlopie wychowawczym jeżeli:
- bezpośrednio przed uzyskaniem prawa do urlopu wychowawczego była zatrudniona
(stosunek pracy) przez okres krótszy niż 6 miesięcy,
- podjęła lub kontynuuje zatrudnienie lub inną pracę zarobkową w okresie korzystania
z urlopu wychowawczego,
- w okresie urlopu wychowawczego korzysta z zasiłku macierzyńskiego,
- dziecko przebywa w placówce zapewniającej całodobową opiekę i korzysta w niej
z całodobowej opieki przez więcej niż 5 dni w tygodniu z wyjątkiem dziecka, które
przebywa w zakładzie opieki zdrowotnej oraz w innych przypadkach zaprzestania
sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem.
- dodatek z tytułu samotnego wychowywania dziecka przysługuje, (o ile nie zostało
zasądzone świadczenie alimentacyjne na rzecz dziecka od drugiego z rodziców) gdy: drugi
z rodziców nie żyje, ojciec dziecka jest nieznany, powództwo o ustalenie świadczenia
alimentacyjnego od drugiego z rodziców zostało oddalone. Dodatek ten wynosi 170 zł
miesięcznie na dziecko, nie więcej jednak niż 340 zł na wszystkie dzieci w rodzinie.
W przypadku wychowywania dziecka niepełnosprawnego2 lub z orzeczonym znacznym
stopniem niepełnosprawności dodatek na to dziecko wynosi 250 zł, nie więcej jednak niż
500 zł na wszystkie dzieci.
- dodatek z tytułu wychowywania dziecka w rodzinie wielodzietnej (80 zł miesięcznie na
trzecie i na następne dzieci uprawnione do zasiłku rodzinnego).
- dodatek z tytułu kształcenia i rehabilitacji dziecka (60 zł miesięcznie na dziecko do
ukończenia 5 r.ż., 80 zł miesięcznie na dziecko w wieku powyżej 5 r.ż. do ukończenia 24
r.ż.).
Dodatek ten przysługuje na pokrycie zwiększonych wydatków związanych z
rehabilitacją lub kształceniem dziecka niepełnosprawnego3.
- dodatek z tytułu rozpoczęcia roku szkolnego (100 zł jeden raz w roku, nie musi być
koniecznie wypłacony we wrześniu). Dodatek przysługuje także na dzieci uczęszczające
do „zerówki” (roczne przygotowanie przedszkolne). Dodatek przeznaczony jest na
częściowe pokrycie wydatków związanych z rozpoczęciem roku szkolnego. Wniosek
należy składać do dnia zakończenia okresu zasiłkowego, w którym rozpoczęto rok szkolny
40
albo roczne przygotowanie przedszkolne, czyli do dnia 31 października.
- dodatek z tytułu podjęcia przez dziecko nauki w szkole poza miejscem zamieszkania
(wypłacany przez 10 miesięcy, od września do czerwca). Dodatek ten przysługuje w
związku z zamieszkiwaniem w miejscowości, w której znajduje się siedziba szkoły
ponadgimnazjalnej lub szkoły artystycznej, w której realizowany jest obowiązek szkolny
i obowiązek nauki, a także szkoły podstawowej lub gimnazjum w przypadku dziecka
posiadającego orzeczenie o niepełnosprawności lub o stopniu niepełnosprawności (90 zł
miesięcznie), lub w związku z dojazdem z miejsca zamieszkania do szkoły
ponadgimnazjalnej, a także szkoły artystycznej, w której realizowany jest obowiązek
szkolny i obowiązek nauki w zakresie odpowiadającym nauce w szkole ponadgimnazjalnej
(50 zł miesięcznie).
Ponadto można ubiegać się o jednorazową zapomogę z tytułu urodzenia się żywego
dziecka w wysokości 1.000 zł. Zapomoga ta przysługuje matce lub ojcu, opiekunowi
prawnemu albo opiekunowi faktycznemu dziecka, jeżeli dochód rodziny w przeliczeniu na
osobę nie przekracza kwoty 1.922,00 zł. Wniosek o wypłatę zapomogi należy złożyć
w urzędzie gminy / ośrodku pomocy społecznej w ciągu 12 miesięcy od dnia narodzin
dziecka, a gdy sprawa dot. dziecka objętego opieką prawną, opieką faktyczną albo dziecka
przysposobionego – nie później niż do ukończenia przez dziecko 18 roku życia. Zapomoga
przysługuje pod warunkiem, że kobieta pozostawała pod opieką medyczną nie później niż od
10 tygodnia ciąży do porodu, i zostało to potwierdzone zaświadczeniem lekarskim lub
zaświadczeniem wystawionym przez położną.
POSTĘPOWANIE W SPRAWIE OTRZYMANIA ZASIŁKU RODZINNEGO
Zasiłek rodzinny wraz z dodatkami przyznaje się na wniosek osoby uprawnionej.
W przypadku problemów i wątpliwości można także zwrócić się o pomoc w uzyskaniu tego
zasiłku do ośrodka pomocy społecznej, który także ma prawo do występowania o zasiłki
rodzinne na rzecz uprawnionych osób. W wielu gminach zasiłek wraz z dodatkami przyznaje
i wypłaca właśnie ośrodek pomocy społecznej (wydzielony dział świadczeń rodzinnych),
któremu to zadanie zlecił urząd gminy lub miasta.
W przypadku wątpliwości dotyczących samotnego wychowywania dziecka może być
przeprowadzony wywiad lub informacje te może przekazać ośrodek pomocy społecznej, o ile
osoba ubiegająca się o świadczenie znajduje się pod jego opieką i w ciągu ostatnich 3
miesięcy był przeprowadzany rodzinny wywiad środowiskowy.
Uwaga: w przypadku wystąpienia zmian w liczbie członków rodziny pozostających we
wspólnym gospodarstwie domowym, uzyskania dochodu lub w przypadku wystąpienia
innych zmian mających wpływ na uprawnienia do zasiłku rodzinnego osoba zainteresowana
jest zobowiązana do niezwłocznego powiadomienia o tym instytucji wypłacającej
świadczenia rodzinne.
Na jednego członka rodziny przysługuje tylko jeden zasiłek rodzinny wraz z dodatkami (w
zależności od uprawnień może przysługiwać jeden lub kilka dodatków).
Uprawnienia do zasiłków rodzinnych wraz z dodatkami ustala i wypłaca gmina lub
ośrodek pomocy społecznej.
Zasiłek rodzinny wraz z dodatkami jest wypłacany nie później niż do ostatniego dnia
miesiąca, za który zostało przyznane świadczenie. Jeżeli dokumenty zostaną złożone po 10
dniu miesiąca świadczenie za ten miesiąc zostanie wypłacone najpóźniej do ostatniego dnia
następnego miesiąca.
41
Od każdej decyzji w sprawie zasiłku rodzinnego przysługuje odwołanie do Samorządowego
Kolegium Odwoławczego. Każda decyzja zawiera pouczenie, w którym podany jest organ, do
którego służy odwołanie i termin, w którym to odwołanie można złożyć. Należy uważnie
czytać pouczenia w tej sprawie i ściśle stosować się do zawartych w nich informacji.
Podstawa prawna:
1. Ustawa z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (Dz. U. z 2013 r., Nr 1456
z późn. zm);
2. Ustawa z dnia 17 października 2008 r. o zmianie ustawy o świadczeniach rodzinnych (Dz.
U. z 2008 r., Nr 223, poz. 1456);
3. Ustawy z dnia 15 listopada 1984 r. o podatku rolnym (tekst jednolity Dz. U. z 2013 r., Nr
13681, z późn. zm.)
4. Rozporządzenie Ministra Polityki Społecznej z dnia 3 stycznia 2013 r. w sprawie sposobu i
trybu postępowania w sprawach o świadczenia rodzinne (Dz. U. z 2013 r., Nr 3);
5. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 10 sierpnia 2012 r. w sprawie wysokości dochodu
rodziny albo dochodu osoby uczącej się stanowiących podstawę ubiegania się o zasiłek
rodzinny oraz wysokości świadczeń rodzinnych (Dz. U. z 2012 r., nr 959).
ŚWIADCZENIE PIELĘGNACYJNE
Świadczenie pielęgnacyjne przysługiwać będą:
• rodzicom (matka lub ojciec),
• opiekunowi faktycznemu dziecka
(osoby opiekujące się dzieckiem, które wystąpiły do sądu o jego przysposobienie)
• osobom będącym rodzinami zastępczymi spokrewnionymi, w rozumieniu ustawy
z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej,
• innym osobom, na których zgodnie z przepisami ustawy z dnia 25 lutego 1964 r.
Kodeks rodzinny i opiekuńczy ciąży obowiązek alimentacyjny (z wyjątkiem osób
o znacznym stopniu niepełnosprawności)
z tytułu rezygnacji z pracy zarobkowej w celu sprawowania opieki nad dzieckiem
legitymującym się orzeczeniem o niepełnosprawności, zawierającym wskazania dotyczące
konieczności:
• stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie
ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji oraz
• stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia,
rehabilitacji i edukacji,
albo
• legitymującym się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności
(dot. osób powyżej 16 r.ż.).
Jeżeli niepełnosprawność osoby wymagającej opieki powstała przed ukończeniem 18-go roku
życia lub w trakcie nauki w szkole (lub szkole wyższej), jednak nie później niż do ukończenia
25-go roku życia.
42
Świadczenie pielęgnacyjne NIE przysługuje jeżeli:
osoba sprawująca opiekę ma ustalone prawo do emerytury, renty, renty rodzinnej
z tytułu śmierci małżonka przyznanej w przypadku zbiegu prawa do renty rodzinnej
i innego świadczenia emerytalno-rentowego, renty socjalnej, zasiłku stałego,
nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego, zasiłku przedemerytalnego lub
świadczenia przedemerytalnego,
osoba wymagająca opieki:
- pozostaje w związku małżeńskim, chyba że współmałżonek legitymuje się
orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności,
- została umieszczona w rodzinie zastępczej z wyjątkiem rodziny zastępczej
spokrewnionej z dzieckiem, na której ciąży obowiązek alimentacyjny,
- została umieszczona w specjalnym ośrodku szkolno-wychowawczym i korzysta w
nim z całodobowej opieki,
- w związku z koniecznością kształcenia, rewalidacji lub rehabilitacji została
umieszczona w placówce zapewniającej całodobową opiekę (z wyjątkiem zakładów
opieki zdrowotnej) i korzysta w niej z całodobowej opiek przez więcej niż 5 dni
w tygodniu,
osoba w rodzinie ma ustalone prawo do wcześniejszej emerytury na to dziecko,
osoba w rodzinie ma ustalone prawo do dodatku do zasiłku rodzinnego z tytułu
opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego, albo do
świadczenia pielęgnacyjnego na to lub na inne dziecko w rodzinie (uwaga: oznacza to, że
jeżeli np. matka przebywa na urlopie wychowawczym i opiekuje się młodszym, zdrowym
dzieckiem i pobiera z tego tytułu dodatek do zasiłku rodzinnego, to ojciec nie może
pobierać świadczenia pielęgnacyjnego na niepełnosprawne dziecko w rodzinie.
Analogiczna sytuacja występuje w przypadku, gdy na dwoje dzieci
niepełnosprawnych każde z rodziców ubiegałoby się o przyznanie świadczenia
pielęgnacyjnego).
Od 1 stycznia 2010 r. przyznanie prawa do świadczenia pielęgnacyjnego nie jest
uzależnione od spełnienia kryterium dochodowego. Natomiast od 1 stycznia 2015 r. wysokość
świadczenia pielęgnacyjnego wynosi 1000 zł.
Osoby otrzymujące świadczenie pielęgnacyjne spełniające nowe, obowiązujące od 1 stycznia
2013 r. warunki ustawowe, w okresie od kwietnia do grudnia 2013 r. mają również prawo do
przyznawanego z urzędu dodatku w wysokości 200 zł miesięcznie na podstawie rządowego
programu wspierania osób otrzymujących świadczenie pielęgnacyjne.
Łączna wysokość wsparcia dla osób otrzymujących obecnie świadczenie pielęgnacyjne
wynosi 1200 zł miesięcznie.
Dokumenty wymagane przy ubieganiu się o świadczenie pielęgnacyjne:
Do wniosku o ustalenie prawa do świadczeń pielęgnacyjnych należy dołączyć:
osoby ubiegającej się o świadczenie pielęgnacyjne,
orzeczenie o niepełnosprawności albo o znacznym stopniu niepełnosprawności dziecka,
zaświadczenia lub oświadczenia o wysokości dochodów, o których mowa w § 2 ust. 2
pkt 6 rozporządzenia w sprawie sposobu i trybu postępowania w sprawach o
świadczenia rodzinne (Dz.U.05.105.881) - są to te same dokumenty potwierdzające
wysokość dochodu rodziny, które należy dołączyć w razie ubiegania się o zasiłki
rodzinne i/lub dodatki do nich (np. zaświadczenie z Urzędu Skarbowego o wysokości
43
dochodów uzyskanych przez członków rodziny),
zaświadczenie placówki zapewniającej całodobową opiekę, w przypadku umieszczenia
w niej dziecka, o liczbie dni w tygodniu, w których korzysta w niej z całodobowej
opieki.
Jeżeli w stosunku do osoby ubiegającej się o świadczenie pielęgnacyjne lub osoby
pobierającej to świadczenie wystąpią wątpliwości, co do okoliczności stanowiących podstawę
udzielenia świadczenia, organ udzielający może przeprowadzić wywiad środowiskowy.
W takim przypadku organ udzielający świadczenia może wystąpić do ośrodka pomocy
społecznej o udzielenie informacji o okolicznościach będących podstawą do wydania decyzji,
jeżeli okoliczności te zostały ustalone w rodzinnym wywiadzie środowiskowym
przeprowadzonym nie wcześniej niż 3 miesiące przed dniem otrzymania przez ośrodek
pomocy społecznej wniosku o udzielenie informacji. Brak jest podstaw prawnych do
przeprowadzenia na potrzeby świadczeń rodzinnych rodzinnego wywiadu środowiskowego.
Za osobę pobierającą świadczenie pielęgnacyjne opłacane są także składki na ubezpieczenie
emerytalne i rentowe oraz zdrowotne o ile nie jest zgłoszona do ubezpieczenia z innego tytułu
(np. o ile nie zgłosi jej pracujący małżonek).
Gdzie ubiegać się o świadczenie? Świadczenia rodzinne są przyznawane i
wypłacane przez Urząd Gminy bądź Urząd Miasta. W niektórych gminach może być to
także Ośrodek Pomocy Społecznej (wydział świadczeń rodzinnych). Zasiłek
pielęgnacyjny może być wypłacany przez OPS lub oddział ZUS.
Podstawa prawna:
Ustawa z dn. 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (Dz.U.2006.139.992j.t.)
Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 27 grudnia 2011 r. w sprawie sposobu i trybu postępowania w sprawach
o świadczenia rodzinne Rozporządzenie Rady (Dz. U. Nr 298, poz. 1769)
Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 11 sierpnia 2009r. w sprawie wysokości dochodu rodziny albo dochodu osoby uczącej się
stanowiących podstawę ubiegania się o zasiłek rodzinny oraz wysokości świadczeń rodzinnych (Dz.U.2009.129.1058)
SPECJALNY ZASIŁEK OPIEKUŃCZY
Specjalny zasiłek opiekuńczy przysługuje osobom, na których zgodnie z przepisami ustawy
z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 2012 r. poz. 788 i 1529)
ciąży obowiązek alimentacyjny, jeżeli rezygnują z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej w
związku z koniecznością sprawowania stałej opieki nad osobą legitymującą się orzeczeniem o
znacznym stopniu niepełnosprawności albo orzeczeniem o niepełnosprawności łącznie ze
wskazaniami: konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku
ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji oraz konieczności stałego
współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji.
Specjalny zasiłek opiekuńczy przysługiwać będzie wtedy, gdy:
• niepełnosprawność została stwierdzona czy nabyta po 25. roku życia lub związana jest
np. z wiekiem osoby, nad którą trzeba sprawować opiekę.
44
Zasiłek przyznawany będzie rodzicom, ale tylko w przypadku, kiedy jedno z nich
zrezygnowało z pracy zawodowej. Natomiast zasiłek nie będzie przysługiwał rodzicowi,
który nigdy pracy nie podejmował. Otrzymywać go będą również inne osoby, na których
ciąży obowiązek alimentacyjny i które zrezygnują z pracy w związku z koniecznością
sprawowania stałej opieki nad członkiem rodziny legitymującym się orzeczeniem
o niepełnosprawności.
Specjalny zasiłek opiekuńczy wyniesie 520 zł miesięcznie1.
Zasiłek będzie uzależniony od kryterium dochodowego w wysokości 623 zł miesięcznie2
Specjalny zasiłek opiekuńczy nie przysługuje, jeżeli:
1) osoba sprawująca opiekę:
a) ma ustalone prawo do emerytury, renty, renty rodzinnej z tytułu śmierci małżonka
przyznanej w przypadku zbiegu prawa do renty rodzinnej i innego świadczenia emerytalno rentowego, renty socjalnej, zasiłku stałego, nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego,
zasiłku przedemerytalnego lub świadczenia przedemerytalnego,
b) podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z innych tytułów,
c) ma ustalone prawo do specjalnego zasiłku opiekuńczego lub świadczenia
pielęgnacyjnego,
d) legitymuje się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności.
2) osoba wymagająca opieki została umieszczona w rodzinie zastępczej z wyjątkiem rodziny
zastępczej spokrewnionej, w rodzinnym domu dziecka albo, w związku z koniecznością
kształcenia, rewalidacji lub rehabilitacji, w placówce zapewniającej całodobową opiekę, w
tym w specjalnym ośrodku szkolno-wychowawczym, z wyjątkiem podmiotów wykonujących
działalność leczniczą, i korzysta w niej z całodobowej opieki przez więcej niż 5 dni w
tygodniu;
3) na osobę wymagającą opieki inna osoba ma ustalone prawo do wcześniejszej emerytury;
4) członek rodziny osoby sprawującej opiekę ma ustalone prawo do dodatku do zasiłku
rodzinnego, o którym mowa w art. 10 ustawy, specjalnego zasiłku opiekuńczego lub
świadczenia pielęgnacyjnego;
5) na osobę wymagającą opieki jest ustalone prawo do dodatku do zasiłku rodzinnego, o
którym mowa w art. 10 ustawy, prawo do specjalnego zasiłku opiekuńczego lub prawo do
świadczenia pielęgnacyjnego;
6) na osobę wymagającą opieki członek rodziny jest uprawniony za granicą do świadczenia
na pokrycie wydatków związanych z opieką, chyba że przepisy o koordynacji systemów
zabezpieczenia społecznego lub dwustronne umowy o zabezpieczeniu społecznym stanowią
inaczej.
1
przysługujący za niepełne miesiące kalendarzowe wypłaca się w wysokości 1/30 specjalnego zasiłku
opiekuńczego za każdy dzień. Należną kwotę zasiłku zaokrągla się do 10 groszy w górę.
2
łączny dochód dwóch rodzin: rodziny osoby sprawującej opiekę oraz rodziny osoby wymagającej opieki, w
przeliczeniu na osobę
45
Dokumenty wymagane przy ubieganiu się o specjalny zasiłek opiekuńczy świadczenie:
Do wniosku o ustalenie prawa do specjalnego zasiłku opiekuńczego należy dołączyć:
osoby ubiegającej się o specjalny zasiłek opiekuńczy,
orzeczenie o niepełnosprawności albo o znacznym stopniu niepełnosprawności dziecka,
zaświadczenia o dochodach, wszystkich domowników, w tym także zaświadczenie
o dochodach osoby niepełnosprawnej nad która sprawują
zaświadczenie placówki zapewniającej całodobową opiekę, w przypadku umieszczenia
w niej dziecka, o liczbie dni w tygodniu, w których korzysta w niej z całodobowej opieki.
Przy ustalaniu prawa do specjalnego zasiłku opiekuńczego obowiązkowe będzie
przeprowadzanie wywiadu środowiskowego.
Za osobę pobierając specjalny zasiłek opiekuńczy opłacane są także składki na ubezpieczenie
emerytalne i rentowe oraz zdrowotne o ile nie jest zgłoszona do ubezpieczenia z innego tytułu
(np. o ile nie zgłosi jej pracujący małżonek).
Podstawa prawna:
1. Ustawa z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (Dz.U.2006.139.992 z późn.zm.), 2. Rozporządzenie Rady Ministrów w
sprawie szczegółowych warunków realizacji rządowego programu wspierania niektórych osób pobierających świadczenie pielęgnacyjne
(Dz. U. 28 czerwca 2012r., poz.732), 3. Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 27 grudnia 2011 r. w sprawie sposobu i
trybu postępowania w sprawach o świadczenia rodzinne (Dz. U. z 2011 r., Nr 298, poz. 1769 z późn. zm.), 4. Rozporządzenie Rady
Ministrów z dnia 11 sierpnia 2009 r. w sprawie wysokości dochodu rodziny albo dochodu osoby uczącej się stanowiących podstawę
ubiegania się o zasiłek rodzinny oraz wysokości świadczeń rodzinnych (Dz. U. z 2009 r., Nr 129, poz. 1058), 5. Ustawa z dnia 7 grudnia
2012 r. o zmianie ustawy o świadczeniach rodzinnych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. 2012 poz. 1548).
V. ORZEKANIE O NIEPEŁNOSPRAWNOŚCI
Jeżeli chcesz korzystać z uprawnień i świadczeń
przysługujących osobom niepełnosprawnym i ich rodzinom,
Twoje dziecko powinno mieć wydane orzeczenie
o niepełnosprawności (dla osób do 16 roku życia)
lub orzeczenie o lekkim, umiarkowanym lub znacznym
stopniu niepełnosprawności (dla osób powyżej 16 roku życia).
TRYB ORZEKANIA
Orzeczenia
te są wydawane na wniosek osoby zainteresowanej (lub jej przedstawiciela
prawnego) na określony czas, zazwyczaj na 2-3 lata (orzeczenie o stopniu niepełnosprawności
może być wydane bezterminowo). Orzeczenia te wydają Powiatowe Zespoły ds. Orzekania
o Niepełnosprawności (w miastach na prawach powiatu są to Miejskie Zespoły ds. Orzekania
o Niepełnosprawności). Aby otrzymać orzeczenie należy:
46
- złożyć do Powiatowego Zespołu ds. Orzekania o Niepełnosprawności wypełniony wniosek o wydanie
orzeczenia,
- dołączyć do wniosku zaświadczenie lekarskie na określonym druku wypełnione przez lekarza, pod którego
opieką znajduje się dana osoba (wskazane jest, aby w przypadku osoby z autyzmem lub innymi
całościowymi zaburzeniami rozwojowymi, był to lekarz psychiatra),
- dołączyć do wniosku kserokopię dokumentacji medycznej, wyników badań, konsultacji, opinie
psychologiczne, opinie pedagogiczne (dokumenty odnoszące się do potwierdzenia stanu zdrowia). Druk
wniosku i zaświadczenia lekarskiego można otrzymać w siedzibie zespołu orzekającego,
- orzeczenie wydawane jest po przeprowadzeniu oceny stanu zdrowia – osoba zainteresowana jest wzywana
na posiedzenie składu orzekającego, jeżeli lekarz wystawiający zaświadczenie, stwierdzi, że jest w stanie
stawić się.
Orzeczenie o niepełnosprawności i stopniu niepełnosprawności zawiera m.in. wskazania do korzystania
z systemu środowiskowego wsparcia, uczestnictwa w warsztatach terapii zajęciowej, konieczności stałej lub
długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej
egzystencji, konieczności stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia,
rehabilitacji i edukacji.
Orzeczenie jest decyzją administracyjną. Od negatywnej decyzji można się odwołać w terminie 14 dni od jej
otrzymania.
W przypadku negatywnej decyzji drugiej instancji, można odwoływać się do Sądu Rejonowego, Wydziału Pracy
i Ubezpieczeń Społecznych.
Druga instancja w procesie orzekania to: Wojewódzki Zespół ds. Orzekania o Niepełnosprawności (to tam
kierowane są odwołania od decyzji zespołów powiatowych).
Gdzie szukać informacji? Informacje dotyczące adresu Powiatowego Zespołu
ds. Orzekania o Niepełnosprawności można uzyskać w Ośrodku Pomocy Społecznej,
Powiatowym Centrum Pomocy Rodzinie, Starostwie Powiatu.
Wojewódzki Zespół ds. Orzekania o Niepełnosprawności
ul. Mickiewicza 3, 15-213 Białystok, tel: (085) 743 92 74, 743 92 75, 743 92 76
Miejski Zespół ds. Orzekania o Niepełnosprawności w Białymstoku
ul. Waryńskiego 32A, 15-461 Białystok, tel. (085) 664 74 35, 664 74 36,
fax (085) 664 74 37
Powiatowy Zespół ds. Orzekania o Niepełnosprawności w Bielsku Podlaskim
ul. 3-go Maja 17, 17-100 Bielsk Podlaski, tel. (085) 833 26 77, fax (085) 833 26 75
Powiatowy Zespół ds. Orzekania o Niepełnosprawności w Grajewie
ul. Mickiewicza 3, 19-200 Grajewo, tel. (086) 273 87 09, fax. (086) 273 87 09
Powiatowy Zespół ds. Orzekania o Niepełnosprawności w Hajnówce
ul. Piłsudskiego 10, 17-200 Hajnówka,
tel. (085) 682 36 42, 682 59 83
Powiatowy Zespół ds. Orzekania o Niepełnosprawności w Kolnie
ul. 11 Listopada 1, 18-500 Kolno, tel. (086) 278 47 03, fax (086) 278 47 17
Powiatowy Zespół ds. Orzekania o Niepełnosprawności w Łomży
ul. Dworna 23 B, 18-400 Łomża, tel. (086) 216 64 56, fax (086) 216 64 56
47
Powiatowy Zespół ds. Orzekania o Niepełnosprawności w Siemiatyczach
ul. Legionów Piłsudskiego 3, 17-300 Siemiatycze, tel. (085) 655 27 11 wew. 315,
fax (085) 655 27 11
Powiatowy Zespół ds. Orzekania o Niepełnosprawności w Sokółce
ul. Marszałka J. Piłsudskiego 8, 16-100 Sokółka, tel. (085) 711 08 63, fax (085) 711 20 08
Powiatowy Zespół ds. Orzekania o Niepełnosprawności w Suwałkach
ul. Mickiewicza 3, 16-400 Suwałki, tel. (087) 563 21 80, fax (087) 563 01 86
Powiatowy Zespół ds. Orzekania o Niepełnosprawności w Wysokiem
Mazowieckiem
ul. Ludowa 15A, 18-200 Wysokie Mazowieckie, tel. (086) 275 35 68, fax (086) 275 25 52
LEGITYMACJA OSOBY NIEPEŁNOSPRAWNEJ
Jeżeli jest już wydane orzeczenie o niepełnosprawności lub o stopniu niepełnosprawności,
możesz postarać się o legitymację osoby niepełnosprawnej. Legitymację wydaje Powiatowy
Zespół ds. Orzekania o Niepełnosprawności. Legitymacja uprawnia m.in. do korzystania
z ulgowych przejazdów PKP i PKS (78% ulga w przejazdach na leczenie i rehabilitację, w
tym na turnusy rehabilitacyjne).
Podstawa prawna:
Ustawa z dn. 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej
oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz.U.2011.127.721 j.t.)
Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dn. 1 lutego 2002 r.
w sprawie kryteriów niepełnosprawności u osób w wieku do 16 roku życia (Dz. U. z 2002 r., nr 17, poz. 162),
Rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dn. 15 lipca 2003 r.
w sprawie orzekania o niepełnosprawności i stopniu niepełnosprawności (Dz. U. z 2003 r., nr 139, poz. 1328).
ULGOWE PRZEJAZDY KOMUNIKACJĄ LOKALNĄ
Zasady przyznawania ulg na przejazdy komunikacją lokalną (gminną, miejską) określają
przepisy lokalne – uchwała Rady Gminy/ Miasta. Oznacza to, że w poszczególnych gminach,
miastach obowiązujące przepisy są inne.
Gdzie szukać informacji? Informacje o tym, jakie ulgi przysługują osobom
niepełnosprawnym w przejazdach komunikacją lokalną w danej gminie, można uzyskać
u przewoźnika (np. zakład transportu miejskiego) lub przeczytać w regulaminie
przewozów środkami komunikacji gminnej.
48
Na stronie internetowej Departamentu Dróg i Transportu Urzędu Miejskiego w Białymstoku
umieszczone jest Obwieszczenie o przysługujących ulgach w zbiorowej komunikacji miejskiej
w Białymstoku:
http://komunikacja.um.bialystok.pl/?page=przyslugujace-ulgi
Departament Dróg i Transportu Urzędu Miejskiego w Białymstoku
ul. Składowa 11, 15-399 Białystok
sekretariat: (085) 869 67 00, fax: (085) 869 67 75
Bezpłatna infolinia: 0 800 166 146
Przewóz osób niepełnosprawnych tel. (085) 869 67 18, 085 744 34 04
Informacja na temat grup osób uprawnionych do ulgowych i bezpłatnych przejazdów środkami
komunikacji miejskiej w Łomży znajduje się na stronie internetowej Miejskiego Przedsiębiorstwa
Komunikacji Zakładu Budżetowego w Łomży:
http://www.mpklomza.pl/ulgi
Informacja dotycząca osób uprawnionych do bezpłatnych i ulgowych przejazdów środkami komunikacji
miejskiej na terenie miasta i gminy Suwałki została umieszczona w Uchwale Nr XI/89/2011
Rady Miejskiej w Suwałkach z dnia 21 czerwca 2011 r. w sprawie opłat za przejazdy autobusami
komunikacji miejskiej na terenie miasta Suwałk oraz na terenie gminy Suwałki:
http://www.pgk.suwalki.pl/ogl/Akt-scalony.pdf
VI. DOFINANSOWANIE ZE ŚRODKÓW
PFRON
TURNUS REHABILITACYJNY
Jest to zorganizowana forma aktywnej rehabilitacji połączonej z elementami wypoczynku. Celem turnusu jest
ogólna poprawa psychofizycznej sprawności oraz rozwijanie umiejętności społecznych uczestników m.in. przez
nawiązywanie i rozwijanie kontaktów społecznych, realizację i rozwijanie zainteresowań, a także przez udział
w innych zajęciach przewidzianych programem turnusu.
Osoba niepełnosprawna (posiadająca stosowne orzeczenie) może ubiegać się o dofinansowanie do turnusu pod
warunkiem, że:
- zostanie skierowana na turnus na wniosek lekarza, pod opieką którego się znajduje,
- w roku, w którym ubiega się o dofinansowanie, nie uzyskała na ten cel dofinansowania ze środków PFRON,
- weźmie udział w turnusie, który odbędzie się w ośrodku wpisanym do rejestru ośrodków, prowadzonego przez
wojewodę,
- nie będzie pełniła funkcji członka kadry na tym turnusie, ani nie będzie opiekunem innego uczestnika tego
turnusu,
- złoży oświadczenie o wysokości osiąganych dochodów,
- zobowiąże się do przedstawienia na turnusie, podczas pierwszego badania lekarskiego, informacji
stanie zdrowia, sporządzonej nie wcześniej niż na 3 mies. przed datą rozpoczęcia turnusu, wystawionej przez
lekarza, pod którego opieką obecnie się znajduje.
49
O dofinansowanie do udziału w turnusie może także ubiegać się opiekun osoby niepełnosprawnej. W przypadku
starań o dofinansowanie do uczestnictwa w turnusie brane są pod uwagę dochody. Przeciętny miesięczny
dochód, podzielony przez liczbę osób we wspólnym gospodarstwie domowym, obliczony za kwartał
poprzedzający miesiąc złożenia wniosku, nie powinien przekraczać kwoty 50% przeciętnego wynagrodzenia na
osobę we wspólnym gospodarstwie domowym.
Istnieje możliwość otrzymania dofinansowania w sytuacji przekroczenia kryterium dochodowego, ale wówczas
kwotę dofinansowania pomniejsza się o kwotę, o którą dochód ten został przekroczony. Wniosek
o dofinansowanie składa się do Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie (PCPR).
Gdzie szukać informacji? Adres Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie w Twoim
powiecie możesz uzyskać w Starostwie Powiatu lub w Ośrodku Pomocy Społecznej.
Ogólnokrajowy rejestr ośrodków uprawnionych do organizowania turnusów rehabilitacyjnych
oraz niezbędne informacje i druki wniosków można na stronach internetowych Ministerstwa
Pracy i Polityki Społecznej:
https://empatia.mpips.gov.pl/web/piu/dla-swiadczeniobiorcow/turnusy/wyszukiwarka-osrodkow
Podstawa prawna:
oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz.U.2011.127.721 j.t.),
Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dn. 15 listopada 2007 r.
w sprawie turnusów rehabilitacyjnych (Dz. U. z 2007 r., nr 230, poz. 1694).
Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Augustowie
ul. Młyńska 52, 16-300 Augustów, tel. (087) 643 20 71,fax (087) 643 20 71
Miejski Ośrodek Pomocy Rodzinie w Białymstoku
ul. Malmeda 8, 15-440 Białystok, tel. (085) 678 31 00, fax (085) 678 31 03
http://www.mopr.bialystok.pl/
Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Białymstoku
ul. Borsucza 2, 15-569 Białystok, tel. (085) 740 39 11, 740 39 10, fax (085) 740 39 10
http://www.powiatbialostocki.pl/index.php?id=69
Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Bielsku Podlaskim
ul. 3-go Maja 17, 17-100 Bielsk Podlaski, tel. (085) 833 26 76, fax (085) 833 26 75
Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Grajewie
ul. Mickiewicza 3, 19-200 Grajewo, tel. (086) 273 87 09, fax (086) 273 87 09
Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Hajnówce
ul. J. Piłsudskiego 10a, 17-200 Hajnówka, tel. (085) 682 59 83, fax (085) 682 36 42
50
Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Kolnie
ul. Wojska Polskiego 69, 18-500 Kolno, tel. (086) 278 13 34, fax (086) 278 13 34
http://www.pcprkolno.pl/index1.php
Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Łomży
ul. Szosa Zambrowska 1/27, 18-400 Łomża, tel. (086) 215 69 42, fax (086) 215 69 70
Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Mońkach
Al. Niepodległości 3, 19-100 Mońki, tel. (085) 716 61 00, fax (085) 716 61 00
http://pcprmonki.prv.pl/
Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Sejnach
ul. Piłsudskiego 34, 16-500 Sejny, tel. (087) 517 34 15, fax (087) 517 34 15
Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Siemiatyczach
ul. Leg. Piłsudskiego 3, 17-300 Siemiatycze, tel. (085) 655 27 11 wew. 304 wew. 306,
fax (085) 655 27 11 wew. 315
Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Sokółce
ul. Piłsudskiego 8, 16-100 Sokółka, tel. (085) 711 08 23, fax (085) 711 08 61
Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Suwałkach
ul. 23 Października 20, 16-400 Suwałki, tel. (087) 562 89 70, faks (087) 562 89 71
http://mops.suwalki.pl/strona/
Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Suwałkach
ul. Świerkowa 60, 16-400 Suwałki, tel. (087) 565 92 00, 565 92 80, fax (087) 565 92 84
Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Wysokiem Mazowieckiem
ul. Ludowa 15a, 18-200 Wysokie Mazowieckie, tel. (086) 275 35 68, fax (086) 275 35 68
Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Zambrowie
ul. Fabryczna 3, 18-300 Zambrów, tel. (086) 271 06 69, fax (086) 271 06 69
51
DOFINANSOWANIE LIKWIDACJI BARIER
TECHNICZNYCH ORAZ KOMUNIKACYJNYCH
Osoby niepełnosprawne i ich opiekunowie mogą starać się o dofinansowanie zakupu sprzętu mającego na celu
likwidację barier w komunikowaniu się oraz technicznych. Nie ma określonej listy tych sprzętów. Przez bariery
techniczne należy rozumieć bariery utrudniające lub uniemożliwiające osobie niepełnosprawnej funkcjonowanie
społeczne. Likwidacja bariery technicznej powinna powodować sprawniejsze działanie takiej osoby
w społeczeństwie i umożliwić jej funkcjonowanie w życiu codziennym. Przez bariery w komunikowaniu się
należy rozumieć ograniczenia uniemożliwiające lub utrudniające osobie niepełnosprawnej swobodne
porozumiewanie się i/lub przekazywanie informacji. Likwidacja bariery w komunikowaniu się ma powodować
umożliwienie osobie niepełnosprawnej sprawniejsze i bardziej swobodne porozumiewanie się oraz
przekazywanie informacji.
Wysokość dofinansowania do likwidacji barier w komunikowaniu się oraz technicznych wynosi do 80%
kosztów tego przedsięwzięcia, nie więcej jednak niż do wysokości piętnastokrotnego przeciętnego
wynagrodzenia. Dofinansowanie na likwidację barier w komunikowaniu się i technicznych może być
przyznawane raz na trzy lata.
O dofinansowanie to mogą ubiegać się osoby z orzeczoną niepełnosprawnością, stopniem niepełnosprawności.
Dofinansowanie przyznaje Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie (PCPR). Tam też można otrzymać i złożyć
stosowny wniosek.
Gdzie szukać informacji? Adres Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie w
Twoim powiecie możesz uzyskać w Starostwie Powiatu lub w Ośrodku Pomocy Społecznej.
Podstawa prawna:
Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dn. 25 czerwca 2002 r.
w sprawie określenia rodzajów zadań powiatu, które mogą być finansowane ze środków
Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych (Dz. U. z 2002 r., nr 96, poz. 861 z późn. zm.).
52
VII. WSPARCIE DLA DOROSŁYCH OSÓB
Z AUTYZMEM
Osoby dorosłe z autyzmem
lub innymi całościowymi zaburzeniami rozwojowymi,
które zakończyły edukację
(maksymalnie mogą uczyć się do 24 r.ż.)
nie mają obecnie dostatecznego dostępu
do zróżnicowanych ofert
w zakresie dziennej aktywności
czy aktywizacji społecznej i zawodowej.
Rodzice mogą poszukiwać miejsca w następujących placówkach:
ŚRODOWISKOWE DOMY SAMOPOMOCY
W ramach systemu pomocy społecznej funkcjonują Środowiskowe Domy Samopomocy (ŚDS), które są
przeznaczone dla dorosłych osób z zaburzeniami psychicznymi. Są to zazwyczaj dzienne ośrodki wsparcia, choć
mogą także funkcjonować jako ośrodki całodobowe, okresowego pobytu. W większości są prowadzone przez
Ośrodki Pomocy Społecznej, rzadziej przez organizacje pozarządowe.
ŚDS są ukierunkowane na podtrzymanie umiejętności życiowych uczestników zajęć oraz ich rozwój, działania
zmierzające do poprawy funkcjonowania i jakości życia poprzez rozwijanie umiejętności, zdolności
i zainteresowań.
Podstawa prawna:
Ustawa z dn. 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz.U.2009.175.1362 j.t.).
Ustawa z dn. 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (tj. Dz. U. z 2008 r., nr 115, poz. 728).
Gdzie szukać informacji? O tym, czy w Twojej miejscowości funkcjonuje
Środowiskowy Dom Samopomocy, możesz dowiedzieć się w Ośrodku Pomocy
Społecznej, w Wydziale Polityki Społecznej Podlaskiego Urzędu Wojewódzkiego:
ul. Mickiewicza 3 i 9, 15-213 Białystok, tel. (085) 743 94 75, tel. (085) 743 95 76,
fax (085) 743 92 14
lub w Regionalnym Ośrodku Polityki Społecznej w Białymstoku
ul. Akademicka 36 , 15-267 Białystok, tel. (085) 744 72 72, fax. (085) 744 71 37
http://www.rops-bialystok.pl/
53
Białystok
Środowiskowy Dom Samopomocy
ul. Biała 13/33, 15-434 Białystok, tel. (085) 653 77 43
Łomża
ul. Wojska Polskiego 161, 18-400 Łomża, tel. (086) 216 98 05
http://www.sds.lomza.pl/
Suwałki
ul. 23 Października 20, 16-400 Suwałki, tel. (087) 565 28 8089, 565 28 90 99
powiat augustowski
ul. Tytoniowa 12, 16-300 Augustów, tel. (087) 643 49 48
powiat białostocki
ul. Leśnikowska 54,18-100 Łapy, tel. (085) 715 25 50, 715 27 18 wew. 40
http://www.sds.mopslapy.pl/
powiat bielski
ul. Kazimierzowska 18/2, 17-100 Bielsk Podlaski, tel. (085) 833 10 10
http://www.sdsbielskpodlaski.pl/
powiat grajewski
ul. Konstytucji 3 Maja 2B, 19-203 Grajewo, tel. (086) 272 84 89, 272 85 71
powiat moniecki
ul. Wyzwolenia 12, 19-100 Mońki, tel. (085) 716 25 67
54
powiat sokólski
ul. Plac Kościuszki 9, 16-100 Sokółka, tel. (085) 711 29 22
POWIATOWE OŚRODKI WSPARCIA DLA OSÓB Z ZABURZENIAMI
PSYCHICZNYMI
powiat białostocki
Powiatowy Ośrodek Wsparcia dla Osób z Zaburzeniami Psychicznymi
Łaźnie 23, 16-030 Supraśl, tel. (085) 718 31 44
http://oswlaznie.pl/
powiat hajnowski
ul. Ptaszyńskiego 14, 17-200 Hajnówka, tel.(085) 683 32 12
http://pow.powiat.hajnowka.pl/
Dni i godziny przyjmowania klientów:
poniedziałek-piątek: 15.00-17.00
powiat łomżyński
Kownaty 85, 18-421 Piątnica, tel. (086) 219 15 95
powiat suwalski
Lipniak 3, 16-402 Suwałki, tel. (087) 562 10 02
http://owl.suwalki.pl/
55
WARSZTATY TERAPII ZAJĘCIOWEJ
Warsztat terapii zajęciowej (WTZ) jest dla osób niepełnosprawnych, które ukończyły już edukację, miejscem
rehabilitacji społecznej i zawodowej w zakresie uzyskania lub przywrócenia umiejętności niezbędnych do
podjęcia zatrudnienia. Warsztaty mogą być organizowane m.in. przez organizacje pozarządowe (fundacje,
stowarzyszenia).
Uczestnikami WTZ mogą być jedynie osoby z orzeczonym stopniem niepełnosprawności oraz z zaznaczonym w
tym orzeczeniu wskazaniem do uczestnictwa w warsztacie terapii.
Efekty aktywizacji zawodowej i społecznej powinny być oceniane nie rzadziej niż co 3 lata. Z założenia terapia
zajęciowa i rehabilitacja w warsztatach powinny przygotowywać osoby niepełnosprawne do podjęcia pracy.
Podstawa prawna:
Rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dn. 25 marca 2004 r.
w sprawie warsztatów terapii zajęciowej (Dz. U. z 2004 r., nr 63, poz. 587).
Białystok
AC Wytwórnia Części Samochodowych
Warsztat Terapii Zajęciowej
ul. Pogodna 4, 15-354 Białystok, tel. (085) 742 32 18, fax (085) 742 32 18
Uwaga: WTZ dla osób z niepełnosprawnością intelektualną.
Przedsiębiorstwo Wielobranżowe „JARD”
ul. Transportowa 4, 15-399 Białystok, tel. (085) 742 91 38
Uwaga: WTZ dla osób z niepełnosprawnością intelektualną, ruchową.
Spółdzielnia SNB
ul. Kraszewskiego 26/2, 15-025 Białystok, tel. (085) 745 67 35
Uwaga: WTZ dla osób niewidomych i niedowidzących.
Łomża
Zakład Spożywczy BONA
ul. Bernatowicza 3, 18-400 Łomża, tel. (086) 216 02 64, fax (086) 216 02 64
56
Suwałki
Towarzystwo Przyjaciół Dzieci w Suwałkach
ul. Utrata 9, 16-400 Suwałki, tel. (087) 566 36 08
http://tpdsuwalki.org.pl/
powiat augustowski
Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej
ul. Portowa 12,16-300 Augustów, tel. (087) 643 55 09, fax (087) 643 55 09
powiat białostocki
Stowarzyszenie Osób niepełnosprawnych „RAZEM”
ul. Czajkowskiego 9, 16-020 Czarna Białostocka, tel. (085) 710 36 65,
fax (085) 710 36 65
http://www.wtz-razem.org/
Podlaskie Stowarzyszenie Sportowe Osób Niepełnosprawnych „START“
ul. Białostocka 62 Ogrodniczki, 16-030 Supraśl, tel. (085) 710 81 00
http://www.start.bialystok.pl/aktualnosci/dolacz-do-warsztatu-terapii-zajeciowej-w-ogrodniczkach/
Uwaga: WTZ przede wszystkim dla osób z niepełnosprawnością ruchową.
powiat grajewski
Stowarzyszenie Wspierania Inicjatyw Społecznych na Rzecz Osób
Niepełnosprawnych
ul. Os. Południe 61, 19-200 Grajewo, tel. (086) 273 88 17
http://www.wtzgrajewo.pl/
57
powiat hajnowski
Warsztat Terapii Zajęciowej przy Parafii Św. Trójcy
ul. 3-go Maja 63, 17-200 Hajnówka, tel. (085) 682 38 03
powiat kolneński
Powiatowe Zrzeszenie LZS
ul. Wojska Polskiego 48, 18-500 Kolno, tel. (086) 278 14 89
powiat łomżyński
Stowarzyszenie Rodzice Dzieciom Troski Specjalnej
Marianowo 5, 18-421 Piątnica, tel. (086) 219 29 80
http://www.nasz-cel.pl/
powiat moniecki
Gospodarstwo Pomocnicze przy Poradni Pedagogiczno-Psychologicznej
ul. Aleja Niepodległości 3, 19-100 Mońki, tel. (085) 716 40 79 w poniedziałek
powiat sejneński
Regionalne Stowarzyszenie na Rzecz Osób Niepełnosprawnych w Sejnach
ul. Wojska Polskiego 60d, 16-500 Sejny, tel. (087) 517 34 16
powiat siemiatycki
Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie
ul. Bartosza Głowackiego 2, 17-300 Siemiatycze, tel. (085) 656 11 78
58
powiat sokólski
Stowarzyszenie na Rzecz Osób Niepełnosprawnych „Radość Życia”
ul. Gen. N. Sulika 1, 16-200 Dąbrowa Białostocka, tel./fax (085) 712 02 18
„ADAMET”
ul. Oś. Buchwałowo 10, 16-100 Sokółka, tel. (085) 711 85 08, 711 22 65
powiat suwalski
Fundacja Rozwoju Przedsiębiorczości w Suwałkach
Warsztat Terapii Zajęciowej im. KS. Prałata Kazimierza Hamerszmita
ul. Pl. St. Batorego 25, 16-424 Filipów, tel. (087) 569 62 57
Stowarzyszenie na Rzecz Osób Niepełnosprawnych Natura
Kozarze 63, 18-230 Ciechanowiec, tel. (086) 277 90 04
powiat zambrowski
Zgromadzenie Sióstr Służek NMPN
ul. Cmentarna 11, 18-305 Szumowo, tel. (086) 476 90 90
Gdzie szukać informacji? Informacje dot. Warsztatów Terapii Zajęciowej w Twojej
gminie, powiecie można znaleźć w Powiatowym Centrum Pomocy Rodzinie lub Ośrodku
Pomocy Społecznej.
59
ZAKŁAD AKTYWNOŚCI ZAWODOWEJ
W
zakładzie aktywności zawodowej (ZAZ) zatrudnia się osoby niepełnosprawne z umiarkowanym
i znacznym stopniem niepełnosprawności. Są to także miejsca, w których można uzyskać informacje
o możliwościach wsparcia, świadczeniach, instytucjach, do których można zwrócić się o pomoc. Zakład
aktywności może być utworzony przez gminę, powiat, fundację, stowarzyszenie.
Podstawa prawna:
Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dn. 14 grudnia 2007 r.
w sprawie zakładów aktywności zawodowej (Dz. U. z 2007 r., nr 242, poz. 1776).
Siedlce
Zakład Aktywności Zawodowej
Caritas Diecezji Siedleckiej
ul. Chopina 10, 08-110 Siedlce, tel./ fax (025) 633 43 15, 633 06 52, tel. kom. 0 519 110 130
http://www.zaz-siedlce.pl/
VIII. DZIAŁALNOŚĆ ORGANIZACJI
POZARZĄDOWYCH
W odpowiedzi na niezaspokojone potrzeby w zakresie pomocy osobom z autyzmem i ich rodzinom, powstają
organizacje pozarządowe (fundacje, stowarzyszenia). Bardzo często zakładają je rodzice dzieci czy młodych
osób z autyzmem lub profesjonaliści. Stowarzyszenia i fundacje utrzymują się m.in. z pieniędzy
przekazywanych przez grantodawców – realizują projekty, w ramach których okresowo podejmowane są
różnorodne działania (np. zajęcia dla dzieci, grupy wsparcia, poradnictwo prowadzone przez okres 12 miesięcy).
Organizacje prowadzą często grupy wsparcia, grupy samopomocowe, zajęcia specjalistyczne dla osób
z autyzmem. Są to także miejsca, w których można uzyskać informacje o możliwościach wsparcia,
świadczeniach, instytucjach gdzie można zwrócić się o pomoc.
60
Spis organizacji w województwie podlaskim
Białystok
Fundacja „Nadzieja i Szansa”
ul. Gliniana 14, 15-068 Białystok, tel. (085) 741 30 22
http://www.kta.bialystok.pl/
Punkt konsultacyjno-diagnostyczny
tel. (85) 719 48 91
http://www.kta.bialystok.pl/kta/punkt-konsultacyjno-diagnostyczny/
Ośrodek Szkolno-Terapeutyczno-Opiekuńczy dla Dzieci i Młodzieży
z Cechami Autyzmu w Białymstoku
tel. (85) 745 37 44
Stowarzyszenie na Rzecz Dzieci i Młodzieży z Autyzmem Oraz Ich Rodzin –
AUTI
ul. Porzeczkowa 14 lok. 1, 15-815 Białystok, woj. podlaskie
61
Więcej informacji na temat świadczeń i uprawnień dla osób z autyzmem i ich rodzin
mogą Państwo uzyskać
w Ośrodku Informacyjno-Prawnym Fundacji SYNAPSIS
ul. Ondraszka 3, 02-085 Warszawa, tel. (022) 825 01 34
www.synapsis.org.pl
Skargi na łamanie praw dziecka przyjmuje:
Biuro Rzecznika Praw Dziecka
ul. Przemysłowa 30/32
00-450 Warszawa
tel. (022) 583 66 00,
fax (022) 583 66 96
http://www.brpd.gov.pl/
Biuro jest czynne od poniedziałku do piątku w godzinach 08.15 - 16.15
62

podlaskie - informatory dla rodziców osób z autyzmem

Transkrypt

Podobne dokumenty

REKRUTACJA OSÓB Z NIEPEŁNOSPRAWNOŚCIĄ „Trener pracy

Dziecko niepełnosprawne w systemie prawa

Formularz kontaktowy - Powiatowy Zespół do Spraw Orzekania o

Informator nr 55

AUTYZM - POROZMAWIAJMY O TYM