1 DZ 30,25–31,16) Cele katechetyczne – wymagania ogólne

1 DZ 30,25–31,16) Cele katechetyczne – wymagania ogólne

1
8. JAK ZMIENIŁ SIĘ CHARAKTER JAKUBA PODCZAS SŁUŻBY U LABANA? (RDZ 30,25–31,16)
Cele katechetyczne – wymagania ogólne
• Doskonalenie umiejętności sprawnego posługiwania się Pismem Świętym
• Uczenie interpretacji dzieł poetyckich
• Pogłębianie umiejętności relacji międzyosobowych
Treści nauczania – wymagania szczegółowe
Wiedza:
• Uczeń zna treść umowy między Jakubem i Labanem odnośnie do zapłaty za służbę.
• Uczeń umie wyjaśnić scharakteryzować osobę pyszałkowatą i pokorną.
• Uczeń potrafi wskazać, jak zmienił się charakter Jakuba podczas lat służby u Labana.
• Uczeń umie wyjaśnić, w jaki sposób Jakub tłumaczył źródło swojego bogactwa.
Metody:
praca w grupie, praca z tekstem biblijnym, rozmowa kierowana, praca z formularzem (rozspypane
karteczki, gwiazda)
Środki dydaktyczne:
Pismo Święte, wiersze: Jan Brzechwa, „Samochwała”; Julian Tuwim, „Zosia Samosia” (zał. 1),
wersja audio: czyta Jolanta Wolters (zał. 1_1 i 1_2), opowiadanie „Umowa Jakuba z Labanem”
(zał. 2), formularz „gwiazda” pt. Pokorny (zał. 3), kolorowanki pt. Stado Jakuba (zał. 4), modlitwa
„Jezu cichy i pokornego serca…”
Przebieg spotkania
1. Kogo nazwiemy „pysznym”?
Wprowadzenie
Któż nas nie zna wierszy Jana Brzechwy czy Juliana Tuwima. Usłyszymy za chwilę po jednym z
wierszy tych poetów. Mimo że noszą różne tytuły: „Samochwała” i „Zosia Samosia”, to mają one
ze sobą wiele wspólnego. Mówią bowiem o osobie, która jest zarozumiała, a przy tym
niekoniecznie mądra. Posłuchajmy tych wierszy, a później spróbujemy bliżej określić
występujących w nich bohaterów.
Aktywizacja
Materiał
Jan Brzechwa, Samochwała (zał. 1), wersja audio: czyta Jolanta Wolters (zał. 1_1)
[http://www.youtube.com/watch?v=Y665FJYt9hQ; dostęp: 27.10.2014], Julian Tuwim, Zosia
Samosia
(zał.
1)
wersja
audio:
czyta
Jolanta
Wolters
(zał.
1_2)
[http://www.youtube.com/watch?v=6ru5KfNyP9Y; dostęp: 27.10.2014)
Metoda
praca z tekstem, rozmowa kierowana
Jan Brzechwa, „Samochwała”
Samochwała w kącie stała
I wciąż tak opowiadała:
2
„Zdolna jestem niesłychanie,
Najpiękniejsze mam ubranie,
Moja buzia tryska zdrowiem,
Jak coś powiem, to już powiem,
Jak odpowiem, to roztropnie,
W szkole mam najlepsze stopnie,
Śpiewam lepiej niż w operze,
Świetnie jeżdżę na rowerze,
Znakomicie muchy łapię,
Wiem, gdzie Wisła jest na mapie,
Jestem mądra, jestem zgrabna,
Wiotka, słodka i powabna,
A w dodatku, daję słowo,
Mam rodzinę wyjątkową:
Tato mój do pieca sięga,
Moja mama - taka tęga
Moja siostra - taka mała,
A ja jestem - samochwała!”
Julian Tuwim, „Zosia Samosia”
Jest taka Zosia,
Nazwano ją Zosia-Samosia,
Bo wszystko „Sama! Sama! Sama!”
Ważna mi dama!
Wszystko sama lepiej wie,
wszystko sama robić chce,
Dla niej szkoła, książka, mama
nic nie znaczą - wszystko sama!
Zjadła wszystkie rozumy,
Więc co jej po rozumie?
Uczyć się nie chce - bo po co,
Gdy sama wszystko umie?
A jak zapytać Zosi:
- Ile jest dwa i dwa?
- Osiem!
- A kto był Kopernik?
- Król!
- A co nam Śląsk daje?
- Sól!
- A gdzie leży Kraków?
- Nad Wartą!
- A uczyć się warto?
- Nie warto!
Bo ja sama wszystko wiem
3
i śniadanie sama zjem,
I samochód sama zrobię
I z wszystkim poradzę sobie!
Kto by się tam uczył, pytał,
Dowiadywał się i czytał,
Kto by sobie głowę łamał,
Kiedy mogę sama, sama!
- Toś ty taka mądra dama?
A kto głupi jest!
- Ja sama!
Pytania do rozmowy kierowanej
Dlaczego bohater pierwszego wiersza nazwany jest „Samochwałą”?
Jakim innym słowem można nazwać „Samochwałę”?
chwalipięta, bufon, zarozumialec, pyszałek
Co znaczy określenie „Zosia Samosia”? Co mówi ono o tej dziewczynce?
wszystko wykonuje sama
Jakim innym słowem można nazwać „Zosię Samosię”?
zarozumiała, niemądra
Z jakiego powodu ani „Aamochwała”, ani „Zosia Samosia” nie potrzebują innych osób?
„Samochwała” uważa, że jest lepszy od innych, zaś „Zosia Samosia” sądzi, że jest najmądrzejsza.
Co łączy „Samochwałę” i „Zosię Samosię”?
zarozumiałość, pycha
Puenta
Ktoś podobny do „Samochwały” i „Zosi Samosi” jest pyszny, gdyż myśli tylko o sobie, uznając
siebie za lepszego od innych. W trakcie naszych spotkań poznajemy postać Jakuba. Jest on sprytny,
inteligentny, ale też podstępny, zuchwały, fałszywy. Przynajmniej takim go poznaliśmy, kiedy był
jeszcze w Kanaanie. Czy można powiedzieć, że był on podobny do „Samochwały” i „Zosi Samosi”,
że był pyszałkowaty?
2. Czy bogactwo zmieniło Jakuba?
Wprowadzenie
Jakub jest już czternaście lat na służbie u Labana. Ma dwie żony i dwanaścioro dzieci: jedenastu
synów i jedną córkę. Chce już wracać do domu, do Kanaanu. Będziemy czytali dalej historię
biblijną, by poznać, czy udało się Jakubowi zrealizować ten zamiar.
Aktywizacja I
Materiały
opowiadanie „Umowa Jakuba z Labanem” [pocięte na pojedyncze zdania] (zał. 2)
Metoda
praca z tekstem – rozsypane karteczki
4
Opowiadanie „Umowa Jakuba z Labanem”
Po 14 latach służby u Labana Jakub postanowił wrócić do swego domu, do Kanaanu.
Nie chciał od Labana nic więcej jak tylko swoje żony i dzieci jako zapłatę za swoją pracę.
Laban, który dzięki pracy Jakuba pomnożył swój majątek, chciał jednak, żeby Jakub przyjął od
niego jakąś zapłatę.
Jakub poprosił więc o to, by mógł zabrać ze stada, którym będzie się opiekował dalej, wszystkie
owce cętkowane, pstre i czarne oraz wszystkie kozy pstre i cętkowane.
Laban się zgodził na propozycję Jakuba.
Jednakże jeszcze tego samego dnia Laban oddzielił ze swego stada wszystkie owce i kozy
cętkowane, pstre i czarne.
Następnie Laban dał je swoim synom, tak że w stadzie, którym opiekował się Jakub, pozostały
tylko zwierzęta białe.
Synowie Labana wyprowadzili te zwierzęta daleko od Jakuba, na odległość trzech dni drogi.
Jakub opiekował się dalej stadami Labana, ale zaczął realizować pewien pomysł.
Nazbierał świeżych gałązek topoli, migdałowca i platanu.
Następnie Jakub pozdzierał z niech korę tak, by wyglądały na prążkowane.
Tak ostrugane gałązki Jakub ustawił przy korytach z wodą, by widziało je stado, gdy piło wodę z
koryta.
Zwierzęta rozmnażały się, patrząc na prążkowane gałązki, dzięki czemu rodziły się młode, które
były cętkowane, prążkowane i pstre.
Ponadto Jakub wybierał spośród owiec Labana tylko te, które były mocne, by patrząc na ostrugane
patyki, rodziły mocne jagnięta.
Słabe owce pozostawiał natomiast Labanowi i nie kładł przed ich oczami przy wodopoju
prążkowanych patyków.
Po jakimś czasie stada Jakuba stały się ogromne, zaś stada Labana były słabe i chorowite.
Synom Labana nie uśmiechało się, że majątek ich rodziny się zmniejszał, a Jakuba się zwiększał.
Jakub wiedział, że z tego powodu zmienia się stosunek Labana do niego.
Dlatego po 6 latach od umowy z Labanem, gdy Pan Bóg kazał mu wracać do domu, Jakub wiele się
nie zastanawiał i tak zrobił.
• Uczniowie losują kartki, na której zapisane są pojedyncze słowa opowiadania „Umowa Jakuba z
Labanem”.
• Następnie prowadzący opowiada dzieciom historię układu, który zawarł Jakub z Labanem,
opisaną w Rdz 30,25–31,3.
• Zadaniem dzieci jest złożenie opowiadania ze zdań zapisanych na kartkach, które wylosowali,
przyczepiając kartki do tablicy w odpowiedniej kolejności.
Aktywizacja II
Wprowadzenie
Poznaliśmy, w jaki sposób Jakub pomnożył swoje trzody, pracując kolejnych sześć lat u Labana.
Widzimy, że Laban kolejny raz próbował oszukać Jakuba, ten jednak swoim sprytem wykorzystał
umowę z wujem dla pomnożenia swojego bogactwa. W jaki sposób Jakub wpadł na pomysł z
ostruganymi patykami?
5
Materiały
tekst Rdz 31,4-16
Metoda
praca z tekstem, rozmowa kierowana
• Prowadzący odczytuje z Pisma Świętego ciąg dalszy historii w Rdz 31,4-16. dzieci śledzą ten
tekst w swoich egzemplarzach Biblii.
• Słuchając, mają znaleźć odpowiedź na pytanie:
a) Komu Jakub przypisuje pomysł z ostruganymi patykami?
b) Dlaczego Jakub powziął myśl o powrocie do kraju?
c) W jakim stopniu zmienił się charakter Jakuba od opuszczenia domu po skradzeniu
błogosławieństwa?
d) Czy można zatem odnieść do Jakuba charakterystykę właściwą „Samochwale” i „Zosi
Samosi”? Uzasadnij odpowiedź.
Propozycje odpowiedzi
ad a) Rdz 31,9: Jakub przypisuje ten pomysł Panu Bogu. Rdz 31,11: Pan Bóg podpowiedział mu go
we śnie za pośrednictwem swego anioła.
ad b) Jakub wraca do kraju, ponieważ takie polecenie otrzymał od Pana Boga (por. Rdz 31,13).
ad c) Jakub jest pracowity, myśli o rodzinie, jest posłuszny Bogu (por. 31,11b).
ad d) Jakub nie jest pyszałkowaty, zarozumiały, nie przypisuje sobie żadnych zasług, nie wynosi się
nad innych.
Puenta
Poznaliśmy kolejne wydarzenie z życia Jakuba. Wiemy, w jaki sposób doszedł do swego majątku.
Było to możliwe dzięki błogosławieństwu Pana Boga, który opiekował się i podpowiadał Jakubowi,
jak ma postępować. Widzimy, że Jakub jest pokorny, właściwie oceniający sytuację, posłuszny
wobec Boga.
3. Jak nie być „samochwałą”?
Wprowadzenie
Widzimy, jak zmienia się Jakub. Nie jest „samochwałą” jak bohater wiersza Brzechwy ani
„samosiem” jak bohaterka wiersza Tuwima. Możemy powiedzieć, że jest „pokorny”. Co to znaczy,
być pokornym? Spróbujemy razem znaleźć na to odpowiedź.
Aktywizacja
Metoda
praca z formularzem typu gwiazda, prace plastyczne, modlitwa
Materiał
formularz „gwiazda” pt. Pokorny (zał. 3), kolorowanki pt. Stado Jakuba (zał. 4), modlitwa „Jezu
cichy i pokornego serca…”
• Starsze dzieci otrzymują formularz typu „gwiazda” – na pięciu ramionach gwiazdy pytania, które
pomogą im scharakteryzować osobę pokorną:
6
Formularz „gwiazda” pt. Pokorny
Jak mówi?
Co mówi o sobie?
Co mówi o innych?
Osoba
pokorna
Jak patrzy na innych?
Co robi?
Przykład
Jak mówi? spokojnie, nie wyrywa się przed innych
Co robi? nie afiszuje się
Co mówi o sobie? prawdę, nie kłamie
Jak patrzy na innych? bez porównywania się, bez wyższości
Jak mówi o innych? potrzebuje ich, docenia, zauważa
• Dla młodszych dzieci: kolorowanie stada Jakuba. Kolorowanki w zał. 4.
Puenta
Jakub nie jest pyszłkowaty, wie, że jego pomyślność jest wynikiem Bożego błogosławieństwa. Jest
mądry dlatego, że jest posłuszny Bogu. Zakończymy spotkanie modlitwą, którą możemy się modlić
każdego dnia, prosząc, byśmy byli podobni do Pana Jezusa – cichego i pokornego sercem:
Jezu cichy i pokornego serca, uczyń serca nasze według serca Twego.
Można też nauczyć dzieci śpiewu tej modlitwy.
O, Jezu, cichy i pokorny, uczyń serce me według serca Twego.