04. syle uczenia sie

Transkrypt

04. syle uczenia sie
Style uczenia się
Tomasz Poskrobko
Sposób uczenia się
• Jeśli chcemy szybko się czegoś nauczyć, materiał
musi zostać nam podany w taki sposób, by trafił
do naszego mózgu najlepszą z możliwych dróg –
odpowiadającą naszemu styl uczenia się.
styl uczenia się
=
dominacja półkulowa
+
modalność
Lewa półkula naszego mózgu (nazywana
logiczną) jest odpowiedzialna za myślenie
logiczno-racjonalne, liczby, mowę, itp.
Przetwarza ona dane w sposób
symboliczny w formie liter, cyfr,
słów. Pomaga nam analizować
i organizować doświadczenia,
podporządkowywać
je poszczególnym
kategoriom. Bez niej
nie moglibyśmy
mówić, docierałoby
do nas tylko to, co
widzimy, słyszymy,
smakujemy,
wąchamy
i dotykamy, a także
nasze ruchy
– bez słów.
Prawa półkula mózgu (kreatywna)
ułatwia nam zrozumieć świat poprzez
obrazy, fantazję, wyobraźnię, intuicję.
Przetwarza ona informacje w sposób
sensoryczny, za pośrednictwem
zmysłów, bez udziału słów.
To dzięki prawej półkuli
mamy świadomość
przestrzeni, możemy
dokonywać syntezy
wrażeń, rozpoznawać
twarze, wzory,
oceniać rozmiary,
trafiać do domu..
L+P = SYNERGIA
Rodzaje inteligencji
Wrodzona
Emocjonalna
Inteligencja
Intelektualna
Wieloraka
Inteligencja intelektualna
• Inteligencja intelektualna (racjonalna) to
zdolność do rozwiązywania problemów
logicznych lub strategicznych. Mierzy się
ilorazem inteligencji (IQ). Jest to ilościowy
wskaźnik rozwoju umysłowego. Sukces w życiu
nie zależy od ilorazu inteligencji
Wskaźnik IQ
• Test Bineta-Simona
– składał się głównie z zadań umysłowych o różnym stopniu
trudności
– Poziomy trudności zadań dostosowane do wieku
• Test Sterna
– udoskonalenie koncepcji wieku umysłowego, poprzez
zrelatywizowanie wartości wieku umysłowego do wieku życia.
– obliczenie stosunku (czyli ilorazu) wieku umysłowego
(ustalanego na podstawie wykonania testu inteligencji) do
rzeczywistego wieku życia.
• Testy Stanford-Binet
– Wprowadza wiek obliczeniowy
– u osób powyżej 13 roku życia nie wpisuje się w mianowniku
faktycznego wieku życia, lecz wartości odpowiednio
skorygowane lub wartość stałą
Dewiacyjny IQ
• Test Wechsler-Bellevue
– wynik testu stanowi sumę punktów uzyskanych za wykonanie
poszczególnych podtestów i określa się go jako wynik surowy
– Na podstawie badań empirycznych ustalono
wartości średnich i odchyleń standardowych dla wyników surowych w
różnych grupach wiekowych.
– Przetransponowanie wyników surowych na wyniki w skali IQ wymaga
ujęcia wyniku surowego uzyskanego w teście przez konkretną osobę w
jednostkach odchylenia standardowego. Oznacza to, iż należy określić,
o jaką część odchylenia standardowego wynik ten odchyla się od
wartości średniej w danej grupie wiekowej.
– Następnie wynikowi takiemu należy przypisać taką wartość ze skali IQ,
która odchyla się o dokładnie tę samą część odchylenia standardowego
od średniej tej skali. Wartość tę nazywa się wynikiem przeliczonym.
Wskaźnik IQ
Inteligencja wieloraka
• Inteligencja wieloraka - teoria opracowana
przez Howarda Gardnera. Rozszerza ona
definicję inteligencji poza umiejętności
mierzone przez testy inteligencji. Gardner
podzielił inteligencję na 8 odrębnych bloków.
Wartości różnią się pomiędzy
społeczeństwami, zgodnie z tym co dla danego
społeczeństwa jest potrzebne, użyteczne i
cenione.
Typ inteligencji
Przykładowy kierunek
rozwoju
Kluczowe komponenty
logiczno-matematyczna
naukowiec, matematyk
Wrażliwość oraz zdolność do dostrzegania wzorców
logicznych lub liczbowych; zdolność prowadzenia
długiego ciągu rozumowania.
językowa
poeta, dziennikarz
Wrażliwość na dźwięk, rytmy i znaczenie słów;
wrażliwość na różne funkcje języka.
przyrodnicza
biolog, ekolog
Wrażliwość na różnice pomiędzy gatunkami; zdolność
do subtelnej interakcji z żyjącymi stworzeniami.
kompozytor, skrzypek
Wrażliwość na rytmy, wysokość i barwy dźwięków, ich
rozumienie i zdolność do tworzenia; rozumienie form
ekspresji muzycznej.
przestrzenna
pilot, nawigator, rzeźbiarz
Umiejętność trafnego postrzegania świata wzrokowoprzestrzennego i analizowania swoich pierwotnych
percepcji.
cielesno-kinestetyczna
tancerz, sportowiec
Umiejętność kontrolowania własnych ruchów ciała i
zręczność w radzeniu sobie z przedmiotami.
terapeuta, sprzedawca
Umiejętność dostrzegania i właściwego reagowania na
nastroje, temperament, motywacje i pragnienia
innych ludzi.
osoba o szczegółowej,
trafnej samowiedzy
Dostęp do własnych uczuć, umiejętność ich
rozróżniania oraz polegania na nich przy kierowaniu
zachowaniem; znajomość własnych mocnych stron,
słabości, pragnień i inteligencji.
muzyczna
interpersonalna
intrapersonalna
inteligencja emocjonalna
• Inteligencja emocjonalna jest to nabyta
umiejętność zarządzania własnymi emocjami i
relacjami z innymi ludźmi, czyli zdolność
kontrolowania własnych emocji oraz
odczytywania emocji innych ludzi i wpływania
na te emocje.
13
Inteligencja emocjonalna
• Inteligencja emocjonalna obejmuje takie talenty
jak:
– zdolność motywacji i wytrwałość w dążeniu do celu,
– rozumienie własnych nastrojów,
– umiejętność regulowania nastroju i niepoddawanie się
zmartwieniom ograniczającym zdolność myślenia,
– wczuwanie się w nastrój innych osób,
– optymistyczne patrzenie w przyszłość,
– kształtowanie poczucia kontroli nad własnym życiem.
14
Inteligencja emocjonalna
• Do pomiaru inteligencji emocjonalnej używany jest
Multifactor Emotional Intelligence Scale (MEIS), na
bazie którego powstał Mayer-Salovey-Caruso
Emotional Intelligence Test (MSCEIT), narzędzie
badające cztery płaszczyzny inteligencji emocjonalnej:
–
–
–
–
spostrzeganie emocji,
wykorzystywanie emocji w procesach poznawczych,
rozumienie emocji,
kierowanie emocjami.
• W Polsce opracowano Test Inteligencji Emocjonalnej
(TIE), który także jest osadzony w modelu teoretycznym
Mayera, Saloveya i Caruso
Modalność
• Każdy człowiek w odmienny sposób odbiera i
przekazuje impulsy z otaczającego świata.
• W procesie zapamiętywania posługujemy się
wszystkimi swoimi zmysłami, jednak z
niektórymi radzimy sobie lepiej niż z innymi
Modalność
• Badania prowadzone nad stylami
przetwarzania informacji wykazują, że:
– około 40% ludzi lepiej zapamiętuje to co zobaczy
lub przeczyta,
– około 30% ludzi lepiej zapamiętuje to, co usłyszy,
– około 30% ludzi lepiej zapamiętuje to, co zrobi.
Modalność
• Wzrokowcy – uczą się patrząc lub czytając,
• Słuchowcy – uczą się słuchając, słysząc samych
siebie w rozmowie oraz dyskutując z innymi,
• Kinestetycy – uczą się poruszając dużymi
mięśniami ruchowymi w przestrzeni, angażując
się aktywnie w proces uczenia się poprzez
stymulacje, odgrywanie ról eksperymenty,
badania i ruch oraz uczestnicząc w czynnościach
z życia codziennego.
Style uczenia się
• Styl wizualny
– używanie obrazów, rysunków, kolorów i innych
środków wizualnych w celu wsparcia uczenia się
– wykorzystanie map mentalnych i wykresów
systemowych (schematów blokowych) w celu nadania
materiałowi przejrzystej organizacji „przestrzennej”
– zastępowanie słów obrazami
• Styl dźwiękowy
– wykorzystanie dźwięku, rytmu i muzyki w uczeniu się
– wykorzystanie nagrań muzycznych w celu budowania
skojarzeń z partiami przyswajanego materiału
– wykorzystanie nastroju, jaki wzbudza muzyka, w
uczeniu się;
Style uczenia się
• Styl słowny
– Wykorzystanie pisania i mowy jako wsparcia uczenia się
(powtarzanie półgłosem, sporządzanie konspektów)
– nagrywać własne wypowiedzi i odsłuchiwać
– czytać na głos
– rozmawiać z innymi o materiale do opanowania
• Styl fizyczny
– wykorzystanie dotyku, działania, ruchu i rąk w uczeniu się
– wykorzystanie przedmiotów – dotykanie ich w trakcie
uczenia się
– tworzenie wykresów, map mentalnych
– wykonywanie ćwiczeń relaksacyjnych i oddechowych
Style uczenia się wg Kolba
Uczenie się sprowadza się do czterech wymiarów:
• Konkretne przeżycie (KP) czyli uczenie się
„emocjonalne”
• Refleksyjna obserwacja (RO) czyli uczenie się
„obserwacyjne”
• Abstrakcyjne uogólnienie (AU) czyli uczenie się
„symboliczne”
• Aktywne eksperymentowanie (AE) czyli uczenie
się „przez działanie”
Style uczenia się wg Kolba
• Efektywne uczenie się wymaga przejścia przez
wszystkie stadia.
Konkretne
przeżycia
Aktywne
eksperymentowanie
Refleksyjna
obserwacja
Abstrakcyjne
uogólnianie
Style uczenia się wg Kolba
• Konkretni (KP)
– aktywiści,
– mobilizują ich konkretne zadania do zrealizowana „na
teraz”,
– charakteryzują się otwartością i brakiem sceptycyzmu,
– rzucają się na oślep w „paszczę lwa”,
– lubią doraźnie rozwiązania,
– lubią burzę mózgów i dyskusje
– brak im zainteresowania procesem wdrażania i konsolidacji
rozwiązań
– nieustannie zaangażowani w sprawy innych, ale robiąc to
starają się być w centrum uwagi
Style uczenia się wg Kolba
• Refleksyjni (RO)
– lubią z dystansu zastanawiać się nad zdarzeniami,
– liczy się dla nich proces gromadzenia i analizowanie
danych,
– interesuje ich obserwacja innych w działaniu,
– słuchają i starają się zaobserwować ogólny kierunek
dyskusji, zanim zabiorą w niej głos,
– mają tendencję do pozostawania w tle,
– sprawiają wrażenie osób z dystansem,
– działają tylko w ramach ogólnej wizji działania
Style uczenia się wg Kolba
• Abstrakcyjni (AU)
– podchodzą do problemów w sposób logiczny i
metodyczny,
– tworzą złożone lecz logicznie niepodważalne
teorie,
– mają tendencję do perfekcjonizmu w
porządkowaniu i szufladkowaniu
– odrzucają wszystkie elementy niezgodne z teorią
Style uczenia się wg Kolba
• Aktywni (AE)
– lubią wypróbowywać pomysły, teorie i techniki,
– wyszukują nowe pomysły i eksperymentują z nimi,
– przystępować natychmiast do dzieła
– ich motto to: „zawsze znajdzie się lepszy sposób”
– nie lubią konwenansów
– nie przejmują się teorią
Style uczenia się wg Kolba
• Poszerzone badania cyklu uczenia się wykazały, że ludzie w
rzeczywistości charakteryzują się kombinacją opisanych powyżej
sposobów uczenia się. Ostatecznie ustalono istnienie czterech
stylów uczenia się
Konkretne
przeżycia
AK
DY
Aktywne
eksperymentowanie
Refleksyjna
obserwacja
KO
AS
Abstrakcyjne
uogólnianie
Style uczenia się wg Kolba
• Dywergert lubi stawiać pytania typu dlaczego?
(Dlaczego tak to wygląda?)
– postrzega sytuacje z różnych punktów
– najlepiej działa w sytuacjach wymagających
generowania myśli
– wykazuje zainteresowanie ludźmi
– jest zaangażowany emocjonalnie w to co robi
– dobrze czuje się w obszarach kultury, sztuki,
rozrywki i szeroko pojętych usług
Style uczenia się wg Kolba
• Asymilator lubi stawiać pytania typu co? (Co
jest przyczyną, a co skutkiem?)
– wykazuje zdolność do tworzenia modeli
teoretycznych
– mniej ważne są problemy ludzkie praktyczne,
ważniejsze jest aby teoria była logiczna i
precyzyjna
– dobrze czuje się w obszarach informacji i nauki
Style uczenia się wg Kolba
• Konwergert lubi stawiać pytania typu jak? (Jak
to działa? Jak to się stało?)
– wykazuje największe zdolności do praktycznego
zastosowania teorii
– skupia się na problemie nie angażując emocji
– dobry w testach na inteligencję
– bardziej interesują go zadania i rzeczy aniżeli
problemy ludzkie
– dobrze czuje się w zawodach technicznych
Style uczenia się wg Kolba
• Akomodator lubi stawiać pytania typu jeżeli…
(Jeżeli coś zmienię, to jakie będą tego
następstwa?)
– potrafi wprowadzać w życie plany i eksperymentować
– angażuje emocje do pracy i nauki
– sprawia mu przyjemność adaptowanie się do nowych
warunków
– ma skłonności do ryzyka
– dobrze czuje się jako marketingowiec lub sprzedawca
porównanie z
rzeczywistością
identyfikacja
problemów
wybór celu
Konkretne
przeżycia
AK
wdrożenie
rozwiązania
DY
Aktywne
eksperymentowanie
Refleksyjna
obserwacja
KO
wybór
znaczących
problemów
AS
Abstrakcyjne
uogólnianie
tworzenie
alternatywnych
rozwiązań
wybór jednego
rozwiązania
ocena
konsekwencji
rozwiązań
Style uczenia się wg Kolba
• ŚWIADOMOŚĆ STYLU UCZENIA SIĘ
– Rozwój sieci wsparcia
– Harmonijne dopasowanie stylu uczenia się do
sytuacji życiowych
– Ćwiczenie i rozwój umiejętności uczenia się,
pozostających w sferze naszych słabości.