Dopalacze - objawy zatrucia i skutki uboczne zażywania dopalaczy

Dopalacze - objawy zatrucia i skutki uboczne zażywania dopalaczy

Dopalacze - objawy zatrucia i skutki uboczne zażywania dopalaczy
Dopalacze, podobnie jak narkotyki, mają działanie psychoaktywne, czyli mają wywoływać w organizmie
określone stany – odurzenia, pobudzenia, euforii, halucynacje. Tak naprawdę nie ma jednoznacznej definicji i
sami farmakolodzy mają trudności z jednoznacznym stwierdzeniem, czym są dopalacze. Jedni uważają je za
rodzaj narkotyków, które tym tylko różnią się od tych „prawdziwych” narkotyków, że do niedawna były
sprzedawane legalnie. Inni określają je jako substancje psychoaktywne, a jeszcze inni (sprzedawcy) mówią
na nie „produkty kolekcjonerskie”.
Używki i różnego rodzaju dopalacze działają negatywnie nie tylko na zdrowie, ale i na psychikę człowieka.
Często prowadzą do depresji, a młodzi ludzie uzależnieni od nich często trafiają na odwyk do klinik
psychiatrycznych. Nierzadko zaczyna się niewinnie – od jednego specyfiku, a finał jest druzgocący. Trucizny,
które uzależniają, często są powszechnie dostępne w zwykłych sklepach. Zdarza się, że sami rodzice nie
wiedzą, że kupują swoim pociechom środki uzależniające, tkwiąc w przekonaniu, że dostarczają dziecku
potrzebnej energii.
1. Charakterystyka dopalaczy
Dopalacze są substancjami psychoaktywnymi. Można je kupić w Internecie lub w specjalnych sklepach.
Składniki dopalaczy są legalne, jednak nie warto ich zażywać – są tak samo szkodliwe jak narkotyki, a w
mediach coraz częściej donoszą o przypadkach śmiertelnych po zażyciu dopalaczy. Dopalacze cieszą się dużą
popularnością wśród młodzieży, która nie ma świadomości, czym się truje. Jako niezakazane środki
psychoaktywne dopalacze stanowią alternatywę dla nielegalnych narkotyków. Dopalacze bowiem nie zostały
uwzględnione na liście w ustawie o przeciwdziałaniu narkomanii.
Dopalacze (ang. designer drugs) nie są objęte zakazem antynarkotykowym. Mogą przyjmować postać
kadzidełek, suszu, skrętów, fajek, tabletek (tzw. party pills), proszków w torebkach, znaczków do lizania czy
mieszanek aromatycznych. Podstawowym składnikiem dopalaczy jest BZN (benzylopiperazyna), która
działa jak amfetamina. BZN powoduje przyśpieszenie tętna, odwodnienie organizmu i prowadzi do
uzależnienia. BZN łączona jest z TFMPP.
Jeszcze do niedawna legalne dopalacze to popularne mieszanki ziołowe: susz roślinny, liście drzewa
mitragyna speciosa (stymulują ośrodkowy układ nerwowy), kratom, szałwia wieszcza (wywołuje halucynacje)
oraz muchomor czerwony lub plamisty (fly agaric). Dopalacze, szczególnie w postaci kapsułek, są zażywane
przez młodych ludzi w celu wprowadzenia się w stan błogości, nastrój euforyczny oraz do poprawy kondycji
seksualnej i fizycznej niezbędnej podczas intensywnych zabaw tanecznych. Najbardziej popularną formą
dopalaczy w Polsce są środki typu „spice” w postaci suszu i mieszanek roślinnych.
2. Rodzaje dopalaczy
Co to są dopalacze? To produkty zawierające substancje psychoaktywne nie znajdujące się na liście substancji
zakazanych w ustawie o przeciwdziałaniu narkomanii. Dopalacze wywołują u spożywającej je osoby efekt
narkotyczny zbliżony do zdelegalizowanych substancji – producenci starają się jak najwierniej oddać
działanie narkotyków. Problem kontroli produkcji dopalaczy jest znany zarówno w Stanach Zjednoczonych,
krajach Unii Europejskiej, jak i w Polsce.
Skład chemiczny dopalaczy ulega ciągłej zmianie w celu ominięcia zakazów antynarkotykowych. Wraz z
wejściem ustawy zabraniającej obrotu konkretną substancją psychoaktywną producenci zamieniają ją na jej
analog, czyli substancję, która ma bardzo podobne działanie, a jeszcze nie została zakazana. W Stanach
Zjednoczonych, Australii i Nowej Zelandii rozszerzono definicję nielegalnych substancji psychotropowych,
dzięki czemu taki proceder jest niemożliwy. Kolejnym problemem prawnym w Polsce jest fakt, że produkty
oficjalnie nieprzeznaczone do spożycia nie podlegają kontroli Państwowej Inspekcji Farmaceutycznej, co
skwapliwie zostało wykorzystane przed producentów rozprowadzających dopalacze jako „produkty
kolekcjonerskie”.
Warto pamiętać, że rzadko zdarza się, aby na opakowaniu umieszczono pełną listę substancji
psychoaktywnych zawartych w danym produkcie. Według badań, potencjalnych substancji psychoaktywnych
jest ponad 12 tysięcy.
Działanie dopalaczy opiera się na substancjach psychoaktywnych, które wywołują różne efekty zbliżone do
działania narkotyków. Wyróżnia się trzy grupy dopalaczy:
• susze i kadzidełka (tzw. „spice”) pochodzenia najczęściej roślinnego, których działanie jest zbliżone
do marihuany lub opium, a zażywa się je za pomocą spalania w fajkach lub skrętach; w ich składzie
może znajdować się także kofeina, wanilina, THC, eugenol;
• tzw. „party pills”, czyli tabletki lub proszek pochodzenia głównie syntetycznego, będące mieszanką
halucynogenów, stymulantów, opioidów, empatogenów lub dysocjantów; ich działanie ma być
pobudzające i poprawiające nastrój, a także wspomagające przy braku energii; tabletka ecstasy była
dawniej „party pill” – obecnie jest zakazana;
• środki syntetyczne w formie m.in. małych pigułek lub znaczków do lizania, w składzie których jest
tylko jedna substancja.
3. Skutki uboczne dopalaczy
Dopalacze do niedawna były legalnie dostępne jako produkty kolekcjonerskie, nie do spożycia. Ze względu
na ominięcie przepisów substancje psychoaktywne stały się dostępne dla ludzi, mimo iż ich szkodliwość nie
została nawet przebadana. Obecnie obrót dopalaczami stał się zabroniony, dzięki czemu ich dostępność
została znacznie utrudniona. Warto pamiętać, że niewinnie wyglądające tabletki mogą prowadzić do utraty
zdrowia, a nawet życia. UWAGA NA LEKI!
Skutki używania dopalaczy nie są jeszcze do końca zbadane. Skład dopalaczy wielokrotnie ulegał zmianie,
dlatego nie wiadomo do końca, jakie są następstwa ich stosowania. Jedno jest pewne – skutki dopalaczy są
poważne. Dopalacze mogą wywołać w zależności od wrażliwości organizmu:
•
nudności, bóle głowy, zawroty głowy, stany lękowe, bezsenność, drgawki, problemy z
oddychaniem, znużenie, urojenia, ataki szału, wysoką gorączkę, nadmierne pocenie się,
śpiączkę, wymioty, biegunkę, brązowienie na skórze, agresję
Właściwie nie ma narządu, którego dopalacze nie mogą uszkodzić. Stopień ich szkodliwości jest oczywiście
zróżnicowany i zależy od wielu czynników – rodzaju dopalacza, ilości zawartych w nim toksycznych
substancji, wieku, wagi i stanu zdrowia osoby zażywającej, okoliczności, jakie towarzyszą zażywaniu
dopalacza. Często spożywa się je wraz z alkoholem, lekami czy innymi narkotykami, co znacznie zwiększa
ryzyko poważnych interakcji i zatrucia organizmu.
Do poważniejszych, stanowiących już zagrożenie życia: zawał serca, udar mózgu, stany agresji, które
mogą zakończyć się próbą samobójstwa lub zabójstwa, śpiączka, niewydolność nerek, wątroby.
Dopalacze są szczególnie niebezpieczne dla osób, które cierpią na schorzenia przewlekłe – np. alergików,
cukrzyków, dla osób z osłabionym układem odpornościowym i dla tych wszystkich, którzy znajdują się
jeszcze w okresie rozwojowym, a więc dla dzieci i młodzieży.
Na temat dopalaczy krąży wiele mitów, w które najczęściej wierzy młodzież i to niestety ta coraz młodsza. Po
dopalacze najczęściej sięgają uczniowie klas gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych. Młodzież zazwyczaj nie
wie, jak działają dopalacze. Te substancje psychoaktywne są łatwe do nabycia, dlatego nawet jeśli wszystkie
sklepy sprzedające te specyfiki zostaną zamknięte, pozostanie nadal Internet. Skuteczną metodą ochrony
przed dopalaczami jest kampania informująca o skutkach zażywania środków psychoaktywnych. Po
kilkudziesięciu śmiertelnych przypadkach zatrucia dopalaczami zaczęto akcję zamykania sklepów z tego typu
używkami. Z danych Centrum Kryzysowego Ministerstwa Zdrowia wynika, że zamknięcie punktów
sprzedaży dopalaczy przyczyniło się do redukcji hospitalizacji na oddziałach toksykologicznych w całej
Polsce.
RODZICU! OBSERWUJ SWOJE DZIECKO, MONITORUJ KORZYSTANIE Z INTERNETU
Informacje przygotowała:
psycholog: Karolina Artowicz- Latocha