Opinia Geopa-Copa w sprawie rewizji dyrektywy na temat czasu pracy

EA(11)300:3
Bruksela, 28 lutego 2011
Opinia Geopa-Copa w sprawie rewizji dyrektywy na
temat czasu pracy
Odpowiedź na komunikat z 21 grudnia 2010 (COM(2010)801)
Geopa Copa| Employers’ section of Copa
61, Rue de Trèves | B - 1040 Bruxelles | www.copa-cogeca.eu
EC Register Number | Copa 44856881231-49
Opinia Geopa-Copa w sprawie rewizji dyrektywy na
temat czasu pracy
Odpowiedź na komunikat z 21 grudnia 2010 (COM(2010)801)
Komisja Europejska poprosiła o opinię partnerów społecznych na temat zmian, które należy
wnieść do dyrektywy n° 2003/88/WE w sprawie niektórych aspektów organizacji czasu pracy
[COM(2010)801].
Grupa pracodawców i zawodowych organizacji rolnych Unii Europejskiej (Geopa-Copa) wyraża
poniższa opinię.
Na temat zasadności rewizji dyrektywy n° 2003/88/WE.
Zważywszy na orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej przyznające
dyrektywie na temat czasu pracy zasięg, który nie był pierwotnie przewidziany przez
ustawodawcę;
Zważywszy na raport Komisji Europejskiej w sprawie wdrożenia przez państwa członkowskie
dyrektywy na temat czasu pracy [COM(2010)801], w którym wymienia się trudności z jej
wdrożeniem z powodu tego orzecznictwa, ale również występującego braku precyzji lub zbyt
dużego stopnia złożoności dyrektywy, co sprawia, że wiele państw członkowskich łamie prawo;
Zważywszy na trudności z wdrożeniem dyrektywy, które prowadzą do mnożenia wyjątków od
pułapu 48 godzin pracy przez wykorzystanie opcji « opt-out » i na zwiększenie liczby fałszywych
działalności gospodarczych;
Geopa-Copa uważa, że rewizja dyrektywy na temat czasu pracy jest uzasadniona w co najmniej
trzech punktach:
-
Definicja czasu pracy,
-
Definicja „dyżuru”,
-
Elastyczność maksymalnego czasu pracy.
Definicja czasu pracy.
W artykule 2 dyrektywa precyzuje, iż :
-
« czas pracy » jest to cały okres, w którym pracownik jest w pracy, do dyspozycji
pracodawcy i wykonuje działania lub pełni funkcje, zgodnie z przepisami i/lub
praktykami krajowymi,
-
« czas odpoczynku » jest czas nie będący czasem pracy.
Definicja ta nie jest wystarczająca, aby bezsprzecznie scharakteryzować czas pracy w odniesieniu
do czasu odpoczynku. Tytułem przykładu, kiedy, w trakcie przerwy, pracownik ma możliwość
zjedzenia obiadu, zarówno w firmie, jak i poza nią, a szczególnie w stołówce, która znajduje się w
przedsiębiorstwie, nie należy stwierdzić, że obiad w firmie odpowiada czasowi pracy.
Dlatego też należałoby dodać do definicji czasu pracy, że „po wykonaniu swojej pracy i swoich
zadań” następujące zdanie: „bez możliwości wykonywania swoich osobistych działań”
Definicja „Dyżuru”
Według orzecznictwa Trybunału, « dyżur », czyli czas, w którym pracownik pozostaje w miejscu
pracy i w gotowości do wykonania zadań w razie potrzeby jest w całości uważany za czas pracy.
Geopa-Copa zauważa, że dyżur nie ogranicza się do sektora zdrowia i niektórych usług
publicznych, takich jak policja czy straż pożarna, czy tez do strażników nocnych. Dotyczy on
2|3
również rolnictwa, zwłaszcza nadzoru nad zwierzętami w okresie rozrodu oraz pasterzy latem na
halach przez cztery lub pięć miesięcy w roku.
Geopa-Copa zauważa, że dyrektywa określa czas pracy poprzez spełnienie trzech warunków:
-
Bycia w pracy – obecności w miejscu pracy,
-
Pozostawania do dyspozycji pracodawcy,
-
Wykonywania swoich zadań i funkcji.
„Dyżur » spełnia tylko dwa z tych warunków: obecność w miejscu pracy i pozostawianie do
dyspozycji pracodawcy. Należy wiec uznać, że czas ten tylko częściowo jest czasem pracy.
Pozwala to zastosować koncept « okresu wyrównawczego ». Oczywiście, jeśli pracownik zostanie
wezwany do wykonywania pracy w czasie dyżuru, czas poświęcony na pracę musi być liczony
jako czas pracy.
Państwa członkowskie i/lub umowy zbiorowe powinny mieć możliwość zapewniona w
dyrektywie opracowania listy czynności, w których występuje czas „dyżuru” oraz możliwość
określenia trybu wdrażania „ okresów wyrównawczych”
Elastyczne przepisy, dostosowane do prawdziwych sytuacji w pracy, łatwe we wdrożeniu i
kontroli są lepsze niż pojedyncze wyjątki i miejsc, gdzie prawo nie działa. Okresy ekwiwalencji
znacznie ograniczyłyby stosowanie opcji « opt out ».
Elastyczność maksymalnego czasu pracy.
Dla zawodów podlegających dużym zmianom w czasie pracy w zależności od pory roku, tak jak w
rolnictwie, należy dopuścić czasowe przekraczanie maksymalnego czasu 48 godzin w tygodniu.
Dyrektywa pozwala wyliczyć średni maksymalny czas 48 godzin w okresie referencyjnym, który
nie może przekraczać czterech miesięcy. Dla niektórych zawodów istnieją wyjątki i państwa
członkowskie mogą przedłużyć okres referencyjny do sześciu miesięcy. Mogą też Pozowic
partnerom społecznym na zawieranie umów zbiorowych, w których okres ten wyniesie
dwanaście miesięcy.
Geopa-Copa proponuje uelastycznienie tych przepisów w dwóch punktach:
-
Dyrektywa powinna dopuszczać przedłużanie w przepisach krajowych okresu
referencyjnego do wyliczania średniej 48 godzin do maksimum dwunastu miesięcy, jak
zalecała Komisja od roku 2004.
-
Dyrektywa powinna zezwalać partnerom społecznym z państw członkowskich na
zawieranie umów zbiorowych, w których można przedłużyć okres referencyjny do
dwunastu miesięcy bez pytania o zgodę na negocjacje władz publicznych.
Elastyczność maksymalnego czasu pracy, podobnie jak okresy ekwiwalencji może przyczynić się
do zmniejszenia korzystania z opcji « opt out ». Geopa-Copa uważa jednak, że wyjątek« opt
out » musi zostać utrzymany w celu wyrównania braków w uzgodnieniach, które mogą zostać
wdrożone w państwach członkowskich.
Ogólnie rzecz biorąc, organizacje Geopa-Copa chciałaby uproszczenia tekstu dyrektywy, tak aby
uniknąć ryzyka niepewności w respektowaniu zasady subsydiarności. Taka jest sytuacja w
kwestii płatnego urlopu wypoczynkowego : w przypadku nieobecności w pracy z powodów
niezależnych od pracownika, państwa członkowskie powinny mieć możliwość określenia
odpowiednich pułapów w sprawie kumulacji płatnego urlopu z kilku lat.
Geopa-Copa uważa, że zalecana rewizja dyrektywy w sprawie czasu pracy nie leży w ramach
negocjacji umowy dla rolnictwa. Jednak jeśli rozpocznie się negocjacja umowy
międzysektorowej Geopa-Copa chce brać w niej udział.
____________________
3|3