docZarządzanie zapasami - WSL
download 
Reklamacja Transkrypt
Zarządzanie zapasami - WSL
Gospodarka zapasami Studia stacjonarne MSP Semestr letni 2010/2011 Wykład 2 – 2.03.2011 GOSPODARKA ZAPASAMI Stanisław Krzyżaniak Podstawowe pojęcia w zarządzaniu zapasami GOSPODARKA ZAPASAMI Stanisław Krzyżaniak Zapas Zapas pozycji nie wykazujących ruchu Zapas pozycji wykazujących ruch Zapas odnawiany cyklicznie Zapas gromadzony jednorazowo Zapas uzasadniony Część cykliczna (rotująca, obrotowa, bieżąca) zapasu Zapas uzasadniony Zawyżony zapas cykliczny Zapas nieuzasadniony Zapas zbędny Zapas pozycji potrzebnych Zapas uzasadniony Zapas nieuzasadniony Część nieobrotowa, nierotująca zapasu Zapas zabezpieczający Zapas nadmierny GOSPODARKA ZAPASAMI Stanisław Krzyżaniak Podstawowe pojęcia w zarządzaniu zapasami Klasyfikacja zapasów Według przeznaczenia - zapasy surowców i materiałów do produkcji - zapasy produkcji w toku - zapasy wyrobów gotowych - zapasy części zamiennych i materiałów pomocniczych GOSPODARKA ZAPASAMI Stanisław Krzyżaniak Podstawowe pojęcia w zarządzaniu zapasami Klasyfikacja zapasów Według powodów tworzenia - zapas bieżący - zapas bezpieczeństwa - zapas sezonowy - zapas „spekulacyjny” - zapas strategiczny GOSPODARKA ZAPASAMI Stanisław Krzyżaniak Podstawowe pojęcia w zarządzaniu zapasami Klasyfikacja zapasów Według szybkości obrotu - zapas szybko rotujący - zapas wolno rotujący - zapas nie wykazujący ruchu - zapas zbędny - zapas awaryjny GOSPODARKA ZAPASAMI Stanisław Krzyżaniak Podstawowe pojęcia w zarządzaniu zapasami Struktura zapasów - zapas całkowity ZC ZC - zapas cykliczny - zapas nie rotujący ZB - zapas zabezpieczający - zapas nadmierny GOSPODARKA ZAPASAMI ZC ZB ZB ZN Stanisław Krzyżaniak Podstawowe pojęcia w zarządzaniu zapasami Gromadzenie zapasów i ich wielkość wynika z: - niepewności co do rzeczywistego popytu - niepewności co do rzeczywistej wielkości, jakości i terminowości dostaw - sezonowej dostępności dóbr - konieczności zapewnienia pożądanego poziomu obsługi klienta - przewidywanych trudności w dostępie lub oczekiwanego wzrostu cen - możliwości uzyskania niższej ceny przy zakupie większej partii - technicznych i organizacyjnych warunków dostaw GOSPODARKA ZAPASAMI Stanisław Krzyżaniak Podstawowe pojęcia w zarządzaniu zapasami Zapas rotujący Zapas zabezpieczający Niepewność co do rzeczywistego popytu – niska jakość prognoz Niepewność co do rzeczywistej wielkości, jakości i terminowości dostaw Sezonowa dostępność dóbr Konieczność zapewnienia pożądanego poziomu obsługi klienta Przewidywane trudności w dostępie lub oczekiwany wzrost cen Możliwość uzyskania niższej ceny przy zakupie większej partii Techniczne i organizacyjne warunki dostaw GOSPODARKA ZAPASAMI Stanisław Krzyżaniak Przyczyny tworzenia i utrzymywania zapasów: Zapas cykliczny: Brak możliwości synchronizacji „dopływu” i „odpływu” (dostaw i zużycia). Względy ekonomiczne Zapas zabezpieczający: Losowe wahania popytu, Błędy prognozowania, Długie cykle uzupełniania zapasu, Nieprzewidywalne opóźnienia dostaw, Wymagania związane z poziomem obsługi. Zapas nadmierny: Zła ocena wielkości wpływających na zapas zabezpieczający, Nietrafione oceny wymaganego poziomu obsługi, Zbyt „asekuracyjne” podejście do ryzyka powstania braków w zapasie. GOSPODARKA ZAPASAMI Stanisław Krzyżaniak Elementy kosztowe w zarządzaniu zapasami GOSPODARKA ZAPASAMI Stanisław Krzyżaniak Elementy kosztowe w zarządzaniu zapasami Koszty uzupełniania zapasu (KUzZ) Koszty utrzymania zapasu (KUtZ) Koszty braku zapasu (KBZ) Rozróżniamy: Koszty stałe (niezależne) Koszty zmienne (zależne) GOSPODARKA ZAPASAMI Stanisław Krzyżaniak Elementy kosztowe w zarządzaniu zapasami • Koszty uzupełniania zapasu (KUzZ) – koszty stałe (SKUzZ) • koszty utrzymania działu zaopatrzenia oraz działów odpowiedzialnych za przyjmowanie dostaw (pomieszczenia, eksploatacja, aparatura badawcza, płace z narzutami) • stałe koszty transportu (amortyzacja pojazdów, płace z narzutami) GOSPODARKA ZAPASAMI Stanisław Krzyżaniak Elementy kosztowe w zarządzaniu zapasami • Koszty uzupełniania zapasu (KUzZ) – koszty zmienne (zależne od liczby zamówień) – ZKUzZ • koszty przygotowania i emisji pojedynczego zamówienia (telefon, fax) • koszty kontroli jakościowej dostawy (np. odczynniki) • koszty transportu (paliwo i remonty, usługi zewnętrzne) • manipulacyjne opłaty celne GOSPODARKA ZAPASAMI Stanisław Krzyżaniak Elementy kosztowe w zarządzaniu zapasami Koszty uzupełniania zapasu (KUzZ) koszt zmienny (zależny od liczby dostaw) – ZKUzZ w rozpatrywanym okresie można obliczyć jako iloczyn kosztu związanego z jedną dostawą (ku) i liczby dostaw (ld) w tym okresie: ZKUzZ GOSPODARKA ZAPASAMI k u ld Stanisław Krzyżaniak Elementy kosztowe w zarządzaniu zapasami • Koszty utrzymania zapasu (KUtZ) – koszty stałe (SKUtZ) • koszty amortyzacji i eksploatacji budowli magazynowych • koszty amortyzacji wyposażenia magazynowego • płace z narzutami GOSPODARKA ZAPASAMI Stanisław Krzyżaniak Elementy kosztowe w zarządzaniu zapasami • Koszty utrzymania zapasu (KUtZ) – koszty zmienne (zależne od wielkości zapasu) – ZKUtZ • koszty utrzymania powierzchni pod zapasem (np. specjalne warunki składowania) • koszty ubezpieczenia zapasu • koszty strat, ubytków i deprecjacji • koszty zamrożonego kapitału (odsetki od kredytu lub utracone odsetki od depozytu) GOSPODARKA ZAPASAMI Stanisław Krzyżaniak Elementy kosztowe w zarządzaniu zapasami • Koszty utrzymania zapasu (KUtZ) – koszty zmienne (zależne od wielkości zapasu) – ZKUtZ jest zależny od czasu składowania i wartości zapasu (np. ceny zakupu): Okresowy zmienny koszt utrzymania zapasu : ZKUtZ C u o Z • uo – współczynnik okresowego kosztu utrzymania zapasu (dla okresu rocznego ur = 0.15–0.30) • C – cena zakupu • Z - średni zapas w badanym okresie GOSPODARKA ZAPASAMI Stanisław Krzyżaniak Elementy kosztowe w zarządzaniu zapasami • Koszty braku zapasu (KBZ) – koszty stałe (niezależne od wielkości braku) (SKBZ) • koszty awaryjnego zakupu • koszty kar umownych • koszty trwałej utraty klienta (utrata marży od przewidywanych obrotów) • koszty utraty reputacji na rynku (trwała lub przejściowa utrata pewnej grupy klientów) • koszty zatrzymania procesu technologicznego GOSPODARKA ZAPASAMI Stanisław Krzyżaniak Elementy kosztowe w zarządzaniu zapasami • Koszty braku zapasu (KBZ) – koszty „stałe” (niezależne od wielkości braku) (SKBZ) SKBZ kb p(BZ) ld kb – koszt związany z wystąpieniem braku w zapasie p(BZ) – prawdopodobieństwo wystąpienia braku zapasu w jednym cyklu dostawy ld – liczba dostaw w rozpatrywanym okresie GOSPODARKA ZAPASAMI Stanisław Krzyżaniak Elementy kosztowe w zarządzaniu zapasami • Koszty braku zapasu (KBZ) – koszty zmienne (zależne od wielkości braku) – ZKBZ • koszty utraconej marży z niezrealizowanej transakcji • koszty zmniejszonej marży poprzez sprzedaż substytutu • koszty odroczenia transakcji (przesunięcie płatności w czasie) • koszt niewykonanej produkcji • koszty awaryjnego zakupu (wyższa cena) GOSPODARKA ZAPASAMI Stanisław Krzyżaniak Elementy kosztowe w zarządzaniu zapasami • Koszty braku zapasu (KBZ) – koszty zmienne (zależne od wielkości braku) – ZKBZ ZKBZ NB K jbz NB – liczba braków w rozpatrywanym okresie Kjbz – koszt związany z brakiem jednej jednostki w zapasie GOSPODARKA ZAPASAMI Stanisław Krzyżaniak Elementy kosztowe w zarządzaniu zapasami Przykład szacowania oczekiwanej wartości kosztów stałych braku zapasu (kb) związanych z jednym cyklem dostawy Wiemy, że wystąpienie braku w zapasie może oznaczać, że: • • • nic się nie stało wystarczy „awaryjna” dostawa krajowa (dodatkowy koszt – 100 zł) koniczna jest „awaryjna” dostawa z zagranicy (dodatkowy koszt – 2000 zł) Musimy obliczyć oczekiwana wartość kosztu GOSPODARKA ZAPASAMI Stanisław Krzyżaniak Elementy kosztowe w zarządzaniu zapasami Przykład szacowania oczekiwanej wartości kosztów stałych braku zapasu (KB) związanych z jednym cyklem dostawy Pojęcie wartości oczekiwanej: N E( x ) Xi p( Xi ) i 1 N p( Xi ) 1 i 1 GOSPODARKA ZAPASAMI Stanisław Krzyżaniak Elementy kosztowe w zarządzaniu zapasami Pojęcie wartości oczekiwanej: X1=1 – wypadnie „1” X4=4 – wypadnie „4” X2=2 – wypadnie „2” X5=5 – wypadnie „5” X3=3 – wypadnie „3” p( X1 ) E( x) N i 1 X6=6 – wypadnie „6” p( X 2 ) X i p( X i ) ... p( X 6 ) 1 6 1 1 2 3 4 5 6 6 GOSPODARKA ZAPASAMI 3,5 Stanisław Krzyżaniak Elementy kosztowe w zarządzaniu zapasami Warunki gry: • Wpłata 120 zł • Rzut kostką • Jeśli wypadnie „6” – wypłata 360 zł • Jeśli wypadnie „1” – zwrot wpłaty • W pozostałych przypadkach – bez wypłaty i bez zwrotu Czy warto ryzykować? Jaka jest oczekiwana wartość wygranej? GOSPODARKA ZAPASAMI Stanisław Krzyżaniak Elementy kosztowe w zarządzaniu zapasami Warunki gry: • • • • • Wpłata 120 zł Rzut kostką Jeśli wypadnie „6” – wypłata 360 zł Jeśli wypadnie „1” – zwrot wpłaty W pozostałych przypadkach – bez wypłaty i bez zwrotu 360-120=240 „Zysk” (Z) Prawdopodobieństwo (p) (Z) x (p) Scenariusz Wyrzucamy „6” Wyrzucamy „1” Wyrzucamy „2”, „3”, „4” albo „5” 240 1/6 40 0 1/6 0 -120 2/3 -80 SUMA – wartość oczekiwana KB GOSPODARKA ZAPASAMI -40 Stanisław Krzyżaniak Elementy kosztowe w zarządzaniu zapasami Warunki gry: • Wpłata 120 zł • Rzut kostką • Jeśli wypadnie „6” – wypłata 480 zł • Jeśli wypadnie „1” albo „2” – zwrot wpłaty • W pozostałych przypadkach – bez wypłaty i bez zwrotu GOSPODARKA ZAPASAMI Stanisław Krzyżaniak Elementy kosztowe w zarządzaniu zapasami Warunki gry: • • • • • Wpłata 120 zł Rzut kostką Jeśli wypadnie „6” – wypłata 480 zł Jeśli wypadnie „1” albo „2” – zwrot wpłaty W pozostałych przypadkach – bez wypłaty i bez zwrotu „Zysk” (Z) Prawdopodobieństwo (p) (Z) x (p) Scenariusz Wyrzucamy „6” 360 1/6 60 Wyrzucamy „1” albo „2” 0 1/3 0 -120 1/2 -60 Wyrzucamy „3”, „4” albo „5” SUMA – wartość oczekiwana KB GOSPODARKA ZAPASAMI 0 Stanisław Krzyżaniak Elementy kosztowe w zarządzaniu zapasami Przykład szacowania oczekiwanej wartości kosztów stałych braku zapasu (kb) związanych z jednym cyklem dostawy Koszt (K) Prawdopodobieństwo (p) (K) x (p) Scenariusz bez konsekwencji 0 0,1 0 awaryjna dostawa krajowa 100 0,5 50 awaryjna dostawa importowa 2000 0,4 800 SUMA – wartość oczekiwana kb GOSPODARKA ZAPASAMI 850 Stanisław Krzyżaniak
