Nasza historia

Nasza historia
Krakowskie Centrum Kinowe ARS powstało w 1995 roku z inicjatywy Andrzeja Kucharczyka
– jednej z najważniejszych postaci krakowskiej kinematografii lat dziewięćdziesiątych,
współwydawcy pierwszego w Polsce specjalistycznego pisma branżowego „FilmPro” oraz
wcześniejszego opiekuna takich ośrodków kinowych jak Kijów, Warszawa, czy też założone
w 1912 roku kino Wanda. Doświadczenie zebrane w pracy z tymi ośrodkami zaowocowało
przy tworzeniu wizji kina ARS. To właśnie w „Wandzie” narodził się pomysł na Tajemnicze
Pokazy Specjalne – cotygodniowe pokazy niespodzianki, prapremierowe projekcje filmów
nigdy wcześniej niewyświetlanych. Pomysł okazał się na tyle dobry, że idea ta przetrwała do
dzisiaj i co piątek Tajemnicze Pokazy Specjalne przyciągają na seanse rzesze ciekawych widzów.
Początkowo w skład projektu Krakowskiego Centrum Kinowego weszły trzy sale:
Aneks, Reduta i Sztuka. Od ich pierwszych liter powstała nazwa ARS. Każda z sal posiadała
niepowtarzalny klimat oraz niezwykłą historię.
Sztuka powstała w 1916 roku i była jednym z najstarszych oraz najdłużej działających kin
w Polsce. Ze względu na fakt, iż historia kinematografii nieznacznie tylko wyprzedziła historię
Sztuki, repertuar filmów w niej wyświetlanych tworzy niesamowity zapis wszystkich niemal
etapów rozwoju kina. W 1929 roku, w „Sztuce” jako drugim kinie w Krakowie, zainstalowano
„rozgłośniki”, co umożliwiło projekcje filmów dźwiękowych, takich jak choćby „Światła i cienie”
László Moholy-Nagya, „U wrót śmierci” Josefa von Sternberga czy jeden z aktów „Gabinetu
doktora Caligari” Roberta Wiene.
Kino funkcjonowało także w okresie II wojny światowej, filmy wyświetlając sporadycznie.
Jednak już od 1964 roku Sztuce nadano status placówki studyjnej, oznaczający preferencje dla
repertuaru o wysokich walorach artystycznych. Uwaga skierowana została w stronę bardziej
wyrobionego odbiorcy, a rocznie zasiadało w sali kinowej niemal pół miliona widzów.
Na ekranie gościło wiele cykli tematycznych, wydawano miesięczny program kina zawierający
omówienia filmów i artykuły problemowe, a w latach 1967–1969 odbywały się prezentacje
filmów archiwalnych (cykl Wieczory dla znawców). Przez kilka lat działał także Dyskusyjny
Klub Filmowy X Muza.
W roku 1980 kino zostało zamknięte i rozpoczęto remont generalny. W międzyczasie zmienili
się właściciele i Sztuka nie została ponownie oddana do użytku, aż do roku 1995, kiedy to
reaktywowana została jako część składowa Krakowskiego Centrum Kinowego ARS.
Krakowskie Centrum
Kinowe Ars
ul. �w. Tomasza 11, 31-018 Krak�w
tel. (012) 421 41 99
[email protected]
www. ars.pl
Równie interesującą historię oraz tradycję posiada Reduta, która znana była także jako Sala
Saska oraz Redutowa. Wybudowana w 1802 roku pełniła najczęściej rolę sali balowej. To
w niej książę Józef Poniatowski organizował swe słynne zabawy dla ówczesnej śmietanki
krakowskiej. W późniejszych latach stała się także przestrzenią wykorzystywaną dla różnego
rodzaju spektakli. Prawdziwą furorę wywołały koncerty Franciszka Liszta, Johanna Brahmsa
oraz występ Heleny Modrzejewskiej, podczas którego słynnej krakowskiej aktorce
akompaniował sam Ignacy Jan Paderewski. W niej jako pierwszego prezydenta wolnego
Krakowa wybrano prof. Józefa Dietla, którego liczne reformy doprowadziły pod koniec
dziewiętnastego wieku do odbudowania pozycji miasta na mapie Polski.
W późniejszych czasach Sala Saska stała się miejscem, w którym wystawiano sztuki teatralne,
przedstawienia kabaretowe, czy też odbywały się wieczory poetyckie. W latach 1947 - 1967
swoją siedzibę miał w niej Teatr Lalki i Maski Groteska, z którym w tamtym czasie związani
byli między innymi: Sławomir Mrożek, Wisława Szymborska, Roman Polański, Krzysztof
Penderecki oraz Maja Komorowska.
W następnych latach Sala Saska, pomimo swej znakomitej historii, nie znalazła nowego
najemcy, do czego być może przyczyniła się jej podupadająca infrastruktura. Miasto
zdecydowało się rozpocząć jej generalny remont, który trwał, aż do początku lat
dziewięćdziesiątych. Po remoncie salę wynajęło Krakowskie Centrum Kinowe. W celu
dostosowania jej do potrzeb i wymogów kina przeprowadzono wiele niezbędnych prac.
Zabudowano balkon oraz scenę przed ekranem, odrestaurowano oryginalne zdobienie ścian,
zamówiono specjalny żyrandol nawiązujący swym wyglądem do historii sali, w końcu
zamontowano fotele, nagłośnienie oraz ekran. Szczególnie te ostatnie elementy okazały się
trudnym wyzwaniem ze względu na to, że zabytkowa polichromia ścian uniemożliwia
korzystanie z gwoździ i śrub. Ostatecznie jednak wszystkie trudności udało się przezwyciężyć
i w roku 1997 salę oddano do użytku Krakowskiego Centrum Kinowego, zmieniając jej
nazwę na Reduta.
Skład kinowego kompleksu uzupełnił Aneks. W przeciwieństwie do Sztuki oraz Reduty
pomyślany i opracowany został jako miejsce bardziej kameralne, którego klubowy charakter
oraz wygodne fotele aż po dzień dzisiejszy nieprzerwanie umożliwiają cieszenie się
maksymalną swobodą w trakcie oglądania filmów. Dzięki temu właśnie Aneks wciąż posiada
liczne grono zadeklarowanych miłośników.
Krakowskie Centrum
Kinowe Ars
ul. �w. Tomasza 11, 31-018 Krak�w
tel. (012) 421 41 99
[email protected]
www. ars.pl
W późniejszych latach ARS doczekał się jeszcze trzech kolejnych kameralnych sal. Otwarta
w 2000 roku Kiniarnia to połączenie sali kinowej z kawiarnią, a także tradycyjnych rzędów
foteli z wysoko "podwieszoną" antresolą, z której widzowie również mogą cieszyć się projekcją.
Oprócz Kiniarni, w skład kinowego kompleksu wszedł Salon oraz - najmłodszy, otwarty
w 2011 roku - Gabinet. Mimo najmniejszego stażu, ostatnia z sal cieszy się od początku
niesłabnącym zainteresowaniem widzów i estymą przez wzgląd na swój niepowtarzalny
charakter. Jak wskazuje sama nazwa, jest to bowiem zaadaptowany do warunków projekcji
filmowych autentyczny gabinet Dyrektora Andrzeja Kucharczyka, służący mu jako taki przez
wiele lat. Pięknie zdobione ściany, będące pozostałością po zabytkowej kamienicy oraz
oryginalny wystrój Gabinetu to obecnie jedna z klimatycznych wizytówek Krakowskiego
Centrum Kinowego.
W roku następnym, 2012, kino przeżyło wstrząs spowodowany groźbą zamknięcia wskutek
wygaśnięcia poprzedniej umowy wynajmu. Po wielu społecznych interwencjach,
konferencjach, poświęconych ratowaniu ARSu publikacjach oraz medialnych petycjach
i protestach, Krakowskiemu Centrum Kinowemu udało się wynegocjować możliwe do
zaakceptowania nowe warunki najmu. Niestety, zrezygnować musiano z wynajmu Sztuki,
do tamtego czasu najstarszej czynnej sali kinowej w Krakowie. Od tego momentu w obrębie
kina funkcjonuje 5 sal, a wejście przeniesione zostało z ulicy św. Jana 6 na ulicę św. Tomasza 11.
Dzięki sprofilowaniu repertuaru w kierunku bliższym najwierniejszej widowni, Krakowskie
Centrum Kinowe ARS od wielu lat nieprzerwanie istnieje w świadomości społecznej
i funkcjonuje jako jedna z wizytówek Krakowa i polskiej bazy kinowej. Prezentuje zarówno
popularne filmy komercyjne, jak i mniej popularne produkcje, w związku z czym zostało
członkiem sieci Europa Cinemas w Paryżu oraz Sieci Kin Studyjnych w Warszawie. Dzięki
niesłabnącemu poziomowi swojej działalności może cieszyć się posiadaniem nagród takich,
jak Złoty Bilet za doskonałą frekwencję, czy nagrodą Polskiego Instytutu Sztuki Filmowej dla
najlepszego kina w Polsce za osiągnięcia w upowszechnianiu i promocji kina.
Mimo upływu kolejnych lat, Krakowskie Centrum Kinowe ARS wciąż broni się nie tylko
wspaniałą historią i żywymi w obrębie murów tradycjami, ale również prężną działalnością:
kolejnymi projekcjami, ambitnym repertuarem, rozmaitymi cyklami (m.in. wciąż obecne
Tajemnicze Pokazy Specjalne!), przeglądami, festiwalami, uroczystymi premierami...
Oraz, być może przede wszystkim, swoim niepowtarzalnym charakterem.
Krakowskie Centrum
Kinowe Ars
ul. �w. Tomasza 11, 31-018 Krak�w
tel. (012) 421 41 99
[email protected]
www. ars.pl