Informacje o działalności - Państwowa Inspekcja Sanitarna MSW

Informacje o działalności - Państwowa Inspekcja Sanitarna MSW

PIS MSW
Misja
Państwowa Inspekcja Sanitarna Ministerstwa Spraw Wewnętrznych powołana została w celu ochrony
zdrowia i życia funkcjonariuszy i pracowników resortu spraw wewnętrznych, a także przeciwdziałania
zagrożeniom sanitarnym.
Cel działania:
 ochrona zdrowia ludzkiego przed niekorzystnym wpływem szkodliwości i uciążliwości
środowiskowych
 zapobieganie powstawaniu chorób, w tym zakaźnych i zawodowych.
Historia
Zadania Państwowej Inspekcji Sanitarnej zorganizowanej w strukturach resortu spraw
wewnętrznych po raz pierwszy określone zostały w 1954 r. Dekretem z dnia 14 sierpnia o Państwowej
Inspekcji Sanitarnej (Dz.U. Nr 37, poz. 160). Dnia 14 marca 1985 r. uchwalona została ustawa o
Państwowej Inspekcji Sanitarnej (Dz.U. Nr 12, poz. 49), która uchyliła ww. Dekret. Ustawa już w
pierwotnym brzmieniu zawierała zapis dotyczący realizowania w jednostkach organizacyjnych
podległych Ministrowi Spraw Wewnętrznych zadań przez Inspekcję Sanitarną MSW. Od tego
momentu, mimo nowelizacji ww. ustawy, zapis ten, choć modyfikowany pozostawał w mocy.
Na przestrzeni lat sposób organizacji jednostki był różny, w zależności m.in. od struktury
resortu spraw wewnętrznych i administracji. Niektóre rozwiązania np. usytuowanie Inspekcji w
istniejącej strukturze resortowej służby zdrowia, czy strukturze samego Ministerstwa Spraw
Wewnętrznych i Administracji, bez powołania odrębnej jednostki, nie sprawdziły się w praktyce. Dnia
29 maja 2000 r. Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji wydał rozporządzenie w sprawie
organizacji, zasad i trybu wykonywania zadań przez Inspekcję Sanitarną Ministerstwa Spraw
Wewnętrznych i Administracji (Dz.U. 2000 Nr 46, poz. 541). Od momentu zmiany treści art. 20 ust. 2
ustawy o Państwowej Inspekcji Sanitarnej, w brzmieniu ustawy z dnia 1 marca 2002 r. (Dz.U. Nr 37,
poz. 329), zakres podmiotowy działania resortowej Inspekcji został określony na tyle szeroko, by PIS
MSW(iA) w sposób skuteczny sprawowała nadzór we wszystkich jednostkach związanych z resortem
spraw wewnętrznych (Policja, Państwowa Straż Pożarna, Straż Graniczna, Biuro Ochrony Rządu
podmioty lecznicze MSW(iA), urząd obsługujący oraz jednostki organizacyjne podległe i
nadzorowane przez ministra właściwego ds. wewnętrznych), a także w Agencji Bezpieczeństwa
Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Centralnym Biurze Antykorupcyjnym.
Państwowa Inspekcja Sanitarna Ministerstwa Spraw Wewnętrznych działa na podstawie art. 20
ustawy z dnia 14 marca 1985 r. o Państwowej Inspekcji Sanitarnej (Dz. U. z 2015 r. poz. 1412).
Obecnie podmiotowy i przedmiotowy zakres działania Państwowej Inspekcji Sanitarnej MSW określa
ww. art. 20 ustawy o PIS oraz dwa akty wykonawcze: rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych
z dnia 28 lutego 2013 r. w sprawie organizacji oraz zasad i trybu wykonywania zadań przez
Państwową Inspekcję Sanitarną Ministerstwa Spraw Wewnętrznych (Dz. U. z 2013 r. poz. 291) oraz
rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 6 maja 2013 r. w sprawie wykonywania zadań
przez Państwową Inspekcję Sanitarną Ministerstwa Spraw Wewnętrznych na terenie obiektów
Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu i Centralnego Biura Antykorupcyjnego
oraz w stosunku do funkcjonariuszy Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu i
Centralnego Biura Antykorupcyjnego (Dz. U. z 2013 r. poz. 577).
1
Państwowa Inspekcja Sanitarna MSW, zgodnie z ww. art. 20 w zw. z art. 1-6 ustawy o PIS
sprawuje nadzór:
1. na terenie urzędu obsługującego ministra właściwego do spraw wewnętrznych oraz jednostek
organizacyjnych podległych temu ministrowi i przez niego nadzorowanych;
2. na terenie podmiotów leczniczych tworzonych przez ministra właściwego do spraw
wewnętrznych;
3. w stosunku do pracowników jednostek, o których mowa w ust. 1, oraz funkcjonariuszy
Policji, Państwowej Straży Pożarnej, Straży Granicznej i Biura Ochrony Rządu;
4. na terenie obiektów Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu i Centralnego
Biura Antykorupcyjnego oraz w stosunku do funkcjonariuszy Agencji Bezpieczeństwa
Wewnętrznego, Agencji Wywiadu i Centralnego Biura Antykorupcyjnego. (Z uwagi na
niejawny charakter służb specjalnych, w niniejszym opracowaniu nie można zawrzeć
informacji o przebiegu nadzoru.)
Należy również zaznaczyć, iż w swoim nadzorze PIS MSW posiada 6 strzeżonych Ośrodków dla
Cudzoziemców oraz Aresztów w Celu Wydalenia podlegających Straży Granicznej (obecnie jeden w
remoncie) oraz cztery Ośrodki Otwarte dla cudzoziemców podległe Urzędowi ds. Cudzoziemców.
W ramach ustawowych działań PIS MSW nadzoruje ww. podmioty w zakresie:
1. Zapobiegawczego nadzoru sanitarnego – w szczególności badanie prawidłowości
dokumentacji projektowej obiektów, przeprowadzanie kontroli odbiorowych obiektów
(również w trakcie remontów, modernizacji).
2. Higieny środowiska – w szczególności badanie: stanu sanitarnego resortowych źródeł wody
(monitoring wody), zaopatrzenia obiektów w wodę, parametrów wody, stanu wodociągów i
instalacji wodociągowych (inwestycje, remonty, naprawy); analiza gospodarki ściekowej i
gospodarki odpadami, również medycznymi; imprezy masowe; w tym weryfikacja
dokumentacji dot. powyższego.
3. Higieny pracy – w szczególności badanie: warunków pracy i służby, czynników szkodliwych
w środowisku pracy np. czynników chemicznych, czynników fizycznych (hałas, drgania),
pyłów; badanie: narażenia na czynniki rakotwórcze i mutagenne, narażenia na czynniki
biologiczne; weryfikacja zaopatrzenia w środki ochrony indywidualnej; prowadzenie
postępowań w zakresie chorób zawodowych; w tym weryfikacja dokumentacji dot.
powyższego.
4. Higieny radiacyjnej – w szczególności badanie: źródeł promieniowania jonizującego i jego
wpływu, źródeł promieniowania elektromagnetycznego (aparaty rentgenowskie,
radiotelefony, radiostacje, czujniki oblodzenia śmigłowców); w tym weryfikacja dokumentacji
dot. powyższego.
5. Higieny żywienia – w szczególności nadzór nad: bezpieczeństwem i właściwą jakością
żywności, produkcją i obrotem żywnością na terenie resortu; prowadzenie rejestru zakładów
żywieniowych; prowadzenie postępowania przy ogniskach zatruć; system HACCAP; w tym
weryfikacja dokumentacji dot. powyższego.
6. Działalności zapobiegawczej i przeciwepidemicznej – w szczególności postępowania
prewencyjne, profilaktyczne i interwencyjne przy zachorowalności na choroby zakaźne;
prowadzenie postępowań przy ogniskach chorób zakaźnych; szczepienia ochronne;
ukierunkowany nadzór nad podmiotami leczniczymi MSW ze szczególnym uwzględnieniem
epidemiologii i postępowania przeciwepidemicznego; w tym weryfikacja dokumentacji dot.
powyższego.
7. Oświaty zdrowotnej – organizowanie oraz prowadzenie edukacji zdrowotnej i promocji
zdrowia.
2
Realizacja zadań PIS MSW dokonywana jest na podstawie około 200 aktów powszechnie
obowiązujących (przepisy proceduralne oraz prawo materialne rangi ustaw i rozporządzeń).
W ramach współpracy wewnątrzresortowej organy PIS MSW uczestniczą w opiniowaniu
procedur ochrony zdrowia resortu MSW oraz służb resortu MSW. Ponadto GIS MSW określił
standardy postępowania dla podmiotów leczniczych oraz funkcjonariuszy jednostek podległych
Ministrowi Spraw Wewnętrznych (Policji, Straży Pożarnej, Straż Granicznej, Agencji Bezpieczeństwa
Wewnętrznego). Wykaz wydanych wytycznych i procedur w załączeniu.
MINISTER SPRAW WEWNĘTRZNYCH
DYSPONENT ŚRODKÓW I ZADAŃ
Główny Inspektor Sanitarny
Ministerstwa Spraw Wewnętrznych
DYSPONENT III ST. ŚRODKÓW BUDŻETOWYCH
DYSPONENT ZADAŃ SZCZEGÓŁOWYCH
Pracownik
ds.
BHP
Wydział
Ogólny
Pion Ochrony
Informacji
Niejawnych
Samodzielne
stanowisko
ds. międzynarodowej
współpracy
Zespół Prawny
Wydział
Finansów
Wydział Koordynacji
i Nadzoru
Sanitarnego
Państwowi
Inspektorzy Sanitarni
MSW na obszarze
16 województw
Państwowa Inspekcja Sanitarna MSW podlega ministrowi właściwemu do spraw
wewnętrznych. Państwową Inspekcją Sanitarną MSW kieruje Główny Inspektor Sanitarny MSW,
który wykonuje swoje zadania przy pomocy Inspektoratu Sanitarnego MSW.
Terenowymi organami PIS MSW są państwowi inspektorzy sanitarni MSW na obszarze województw
pod kierunkiem których działają Zespoły PIS MSW składające się z Inspektora i pracowników
inspekcji.
Pracownicy Państwowej Inspekcji Sanitarnej MSW systematycznie podnoszą swoje kwalifikacje
uczestnicząc w specjalistycznych studiach podyplomowych, kursach i szkoleniach. Doświadczenie
zawodowe i wiedza pracowników są gwarancją wysokiej jakości wykonywanej pracy. 97%
pracowników posiada wyższe wykształcenie jak ukończone studia podyplomowe na kierunkach
3
związanych z wykonywana pracą. Trzech inspektorów posiada tytuł doktora nauk. Jeden z
inspektorów pełni jednocześnie funkcję wojewódzkiego specjalisty w dziedzinie epidemiologii.
Istotną rolę odgrywają także szkolenia tematyczne prowadzone przez zapraszanych wykładowców , a
wynikające z aktualnych potrzeb znajomości aktów prawnych czy zagadnień czysto merytorycznych.
Podejmowane działania przynoszą wymierne efekty w postaci uzyskiwania poprawy warunków
pracy/służby oraz stanu bezpieczeństwa epidemiologicznego nadzorowanych obiektów.
1. Najistotniejsza działalność PIS MSW w ostatnich latach
Kontrole strzelnic zamkniętych
W 2014 r. dokonano wnikliwej oceny warunków środowiska pracy/służby na strzelnicach typu
zamkniętego. Główną przesłanką do przeprowadzenia w 2014 r. kontroli strzelnic ćwiczebnych i
innych stanowisk pracy/służby, na których potencjalnie występuje narażenie na ołów była potrzeba
szerszego rozeznania środowiska pracy/służby w resorcie SW. W 2013 r. w strzelnicy typu
zamkniętego należącej do Straży Granicznej, stwierdzono w środowisku pracy/służby osób
zatrudnionych na stanowisku instruktora strzelania - znaczne przekroczenie wartości NDS ołowiu. W
związku z prowadzonymi postępowaniami administracyjnymi przez PIS MSW zarządzający
obiektami wdrożyli działania techniczne i organizacyjne, które pozwoliły usunąć zdecydowaną
większość nieprawidłowości i w znacznym stopniu wyeliminować narażenie na ołów, co przyczyniło
się do poprawy warunków pracy/służby.
Kontrola środków transportu
W 2014 r. dokonano oceny wyposażenia środków transportu w środki ochrony indywidualnej dla
funkcjonariuszy. Skontrolowano ogółem 6330 środków transportu, w wybranych jednostkach
organizacyjnych MSW: Policji, PSP, Straży Granicznej, ZOZ-ów, na terenie całego kraju. Kontroli
podlegały pojazdy służbowe, takie jak: radiowozy, samochody ratowniczo – gaśnicze, karetka,
więźniarka.
Wydarzenia o charakterze masowym oraz kryzysowym
Państwowa Inspekcja Sanitarna MSW bierze czynny udział w działaniach związanych z
zapewnieniem bezpieczeństwa sanitarnego funkcjonariuszy podczas wydarzeń o charakterze
masowym oraz kryzysowym. Działania w tym zakresie były podejmowane przez PIS MSW m.in. w
związku z: wizytami papieskimi, wizytami głów państw, zagrożeniem bioterrorystycznym po ataku na
WTC w USA, Europejskimi Szczytami Gospodarczymi, pandemiami/epidemiami niebezpiecznych
chorób, powodziami, Mistrzostwami Europy w Piłce Nożnej UEFA EURO 2012. W ramach
powyższych działań przedstawiciele PIS MSW prowadzili kontrole sanitarne w obiektach oraz w
miejscach wykonywania pracy i służby funkcjonariuszy na terenach ich działania, w miejscach
stacjonowania, żywienia i zakwaterowania funkcjonariuszy, sprawdzali dostępność środków
higieniczny osobistej i ochrony indywidualnej, a także realizację procedur przeciwepidemicznych.
Ponadto udzielali wszelkiej potrzebnej pomocy merytorycznej kierownictwu zaangażowanych
jednostek. Należy też zwrócić uwagę, że PIS MSW będzie brała udział w przygotowaniach do
zbliżających się Światowych Dni Młodzieży oraz szczytu NATO.
Informacja o działaniach priorytetowych w roku 2015 zostanie przekazana w „Analizie i ocenie stanu
sanitarno – higienicznego obiektów resortu MSWiA”
Działania PIS MSW w sytuacji kryzysu migracyjnego oraz ryzyka ataku terrorystycznego
Sytuacja polityczna na Ukrainie
4
W związku z trudną sytuacja polityczną na Ukrainie, Główny Inspektor Sanitarny MSW zobowiązał w
2014 r. Państwowych Inspektorów Sanitarnych MSW na obszarze województw do prowadzenia
stałego monitoringu w zakresie potencjalnych zagrożeń epidemiologicznych. W ramach tego działania
podjęto współpracę z dowódcami Straży Granicznej w celu ciągłej analizy stanu zdrowotnego osób
przekraczających granicę (głównie z Ukrainy). Poza tym, w zakresie zagrożeń wynikających z użycia
broni masowego rażenia, zacieśniono współpracę z Wojewódzkimi i Powiatowymi Państwowymi
Inspektorami Sanitarnymi oraz Wojskowym Instytutem Higieny i Epidemiologii. Państwowi
Inspektorzy MSW w meldunku przesyłanym co tydzień do Głównego Inspektora Sanitarnego MSW,
informują o występujących zagrożeniach epidemiologicznych oraz o podjętych działaniach sanitarnoepidemiologicznych zabezpieczających funkcjonariuszy w związku z dyslokacją formacji resortu
spraw wewnętrznych. Meldunki są co tydzień przesyłane do Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i
Administracji.
Planowane przyjęcie uchodźców
Mając na uwadze obecną sytuację związaną z kryzysem migracyjnym w Europie oraz planowanym
przyjęciem uchodźców przez Polskę GIS MSW nakazał przeprowadzenie kompleksowych kontroli
sanitarnych w Ośrodkach/ Aresztach dla Cudzoziemców będących pod nadzorem PIS MSW.
Skontrolowano 5 ośrodków strzeżonych i aresztów należących do Straży Granicznej oraz 4 ośrodki
otwarte Urzędu ds. Cudzoziemców. Kontrole miały na celu kompleksową ocenę stanu sanitarnohigienicznego pomieszczeń bytowych, organizację opieki zdrowotnej oraz profilaktycznej dla
cudzoziemców i funkcjonariuszy/ pracowników. Przeprowadzone kontrole nie wykazały istotnych
uchybień w zakresie warunków sanitarno-higienicznych. Natomiast wykazano, że istnieje problem
związany profilaktyką zarówno wśród funkcjonariuszy jak i cudzoziemców. W przypadku
cudzoziemców szczepienia dzieci jeśli nie były realizowane to m.in. ze względu na brak dokumentacji
medycznej dziecka, brak informacji od rodziców o stanie zdrowia dziecka, przebytych szczepieniach i
chorobach, brak informacji o wieku dziecka. Natomiast wśród funkcjonariuszy jest on związany z
odmowami poddania się szczepieniu.
Filtr przeciwepidemiczny w pobliżu wschodniej granicy państwa - Unii Europejskiej
Zamierzenia co do projektu i budowa filtra, poprzedziły o kilka lat wystąpienie kryzysu migracyjnego,
a więc nie były związane z obecną sytuacją. Potrzebę istnienia filtra biologicznego GIS MSW
podkreślał wielokrotnie ze względu na prawie całkowicie niekontrolowany wjazd osób o nieznanym
statusie zdrowotnym. Filtr w zamierzeniach pomysłodawców ma być miejscem oceny stanu zdrowia
osób ubiegających się o nadanie statusu uchodźcy. Ze względu na potencjalne zagrożenie chorobą
zakaźną, przewidziano w koncepcji budowlanej strefę izolacyjną z osobnymi urządzeniami flitro –
wentylacyjnymi i specjalnie dostosowanym zamkniętym podjazdem dla karetek. Ze względu na
bezpieczeństwo, całość ścieków z filtra jest dezynfekowana przed odprowadzeniem do kanalizacji
miejskiej. PIS MSW brała czynny udział w pracach koncepcyjnych jak i przekazywała uwagi do
projektu wykonawczego. W listopadzie tego roku GIS MSW zapoznał się osobiście z budową filtra na
etapie prac wykończeniowych przed montażem zasadniczego wyposażenia.
Algorytm postępowania i współdziałania w przypadku otrzymania niezidentyfikowanej przesyłki
mogącej stanowić zagrożenie chemiczne, biologiczne i radiacyjne
Główny Inspektor Sanitarny MSW w ramach działań związanych z bezpieczeństwem wewnętrznym
kraju, brał udział w pracach Zespołu zadaniowego, który przygotowywał procedurę „Algorytm
postępowania i współdziałania w przypadku otrzymania niezidentyfikowanej przesyłki mogącej
stanowić zagrożenie chemiczne, biologiczne i radiacyjne”, na wszystkich etapach w części dotyczącej
zagrożeń biologicznych. Jednakże, wprowadzenie do realizacji „Algorytmu” wymaga dokonania
szeregu szczegółowych uzgodnień pomiędzy poszczególnymi służbami, które w dalszym ciągu są
realizowane. Wprowadzenie procedur opisanych w dokumencie wymaga poza tym zmian
5
legislacyjnych dotyczących Ustawy o Państwowej Inspekcji Sanitarnej i Rozporządzeń Ministra
Spraw Wewnętrznych dotyczących organizacji, zadań i zakresu kompetencji Państwowej Inspekcji
Sanitarnej MSW.
Uzgodnienia prowadzone są głównie z Państwową Strażą Pożarną, ponieważ jest to służba sprzętowo
i merytorycznie najlepiej przygotowana do realizacji tego rodzaju zadań; ale również z Policją oraz
ABW w zakresie przygotowania do realizacji zdarzeń o charakterze terrorystycznym. Główny
Inspektor Sanitarny MSW pozostaje cały czas w kontaktach roboczych z przedstawicielami
Krajowego Centrum Koordynacji Ratownictwa i Ochrony Ludności, w zakresie rozwiązań
organizacyjnych jak i realizacji konkretnych zadań wykonywanych przez Państwową Straż Pożarną,
dotyczących zagrożenia biologicznego, a także bierze aktywny udział (przewodnicząc grupie
biologicznej) w pracach międzyresortowego Zespołu Zadaniowego ds. usprawnienia zasad
współdziałania i zarządzania czynnościami na miejscu zdarzenia o charakterze terrorystycznym w
przypadku użycia czynnika CBRN - w ramach podgrupy zadaniowej ds. bioterroryzmu zajmującego
się zdarzeniami CBRNe o charakterze terrorystycznym, co w dalszym ciągu jest rozwinięciem prac
związanych z „Algorytmem”. W celu doskonalenia nowych umiejętności realizowania tego typu
zadań przez pracowników Państwowej Inspekcji Sanitarnej MSW organizowane są szkolenia z tego
zakresu.
Działania PIS MSW związane z zagrożeniami terrorystycznymi dotyczącymi użycia czynnika
biologicznego, w tym zdarzeń masowych.
Atak na wieże WTC i Pentagon w 2001r, a później skuteczny atak punktowy z użyciem
profesjonalnie spreparowanego wąglika uświadomiły konieczność podjęcia działań organizacyjnych,
pozwalających przygotować podległych pracowników do realizacji zadań dających rzeczywiste
wsparcie funkcjonariuszom służb w zakresie kompetencji PIS MSW.
W 2001r w związku z bardzo licznymi zdarzeniami tzw. ataków „pseudo - wąglikowych”, GIS MSW
brał bezpośredni udział w tworzeniu procedury powiadamiania w razie zdarzenia z przesyłką
niewiadomego pochodzenia i ustaleniach dotyczących schematu postępowania.
Na przełomie 2001 i 2002r z inicjatywy GIS MSW wspólnie z Instytutem Technicznych Wyrobów
Włókienniczych MORATEX w Łodzi opracowano lekki kombinezon pyłoszczelny o symbolu CH –
B1, który niestety dopiero po wielu latach jako wyrób o nazwie PROCHEM wprowadzony został na
wyposażenie Państwowej Straży Pożarnej oraz niektórych jednostek Policji i pododdziałów Sił
Zbrojnych RP.
W 2005 r. GIS MSW powołany został na przewodniczącego międzyresortowego zespołu.
W 2005 roku GIS MSW na zaproszenie Departamentu Obrony USA odbył delegację podczas której,
zapoznał się z organizacją struktur odpowiadających za bezpieczeństwo wewnętrzne pod względem
zagrożenia biologicznego na poziomie państwa i stanu. Nabyta wiedza i kontakty osobiste były
niezwykle pomocne w późniejszym opracowaniu wielu procedur i wytycznych.
W latach 2011 – 2012 bardzo istotny był udział PIS MSW w zabezpieczeniu pod względem
zagrożenia biologicznego rozgrywek Mistrzostw Piłki Nożnej EURO 2012. GIS MSW brał udział w
pracach podgrupy zajmującej się zagrożeniami biologicznymi oraz w podgrupy zajmującej się
dekontaminacją.
Pracownicy PIS MSW biorą udział w wielu szkoleniach i konferencjach zarówno krajowych jak i
zagranicznych dotyczących zagrożenia bioterrorystycznego
to już było w tekście
Od dwóch lat trwa cykliczne szkolenie pracowników PIS MSW w zakresie działań związanych ze
zdarzeniami z użyciem niebezpiecznego czynnika biologicznego. Szkolenia odbywają się również
ćwiczeń praktycznych, co ma na celu nabycie umiejętności samodzielnego działania na miejscu
zdarzenia. Zajęcia prowadzone są przez żołnierzy Centrum Reagowania Epidemiologicznego Sił
Zbrojnych RP.
6
PIS MSW ze środków własnych zakupiła odzież ochronną w ilości umożliwiającej działanie nawet w
chwili obecnej. W zamierzeniach na rok 2016 są dalsze zakupy przede wszystkim niezbędnego sprzętu
diagnostycznego jak i dodatkowej partii odzieży ochronnej.
Działania przeciwepidemiczne Państwowej Inspekcji Sanitarnej MSW związane z potencjalnymi
zagrożeniami epidemiologicznymi.
W 2014 r. w związku z ryzykiem zawleczenia do Polski wirusa Ebola, wywołującego chorobę
wysoce zakaźną i szczególnie niebezpieczną Główny Inspektor Sanitarny MSW podejmował
współpracę międzyresortową m.in. z Państwową Inspekcją Sanitarną na szczeblu centralnym,
wojewódzkim, powiatowym. Opracowano i wdrożono procedurę przeciwepidemiczną, którą objęto
funkcjonariuszy Policji (jest uniwersalna dla każdej służby) powracających z obszaru czynnego
występowania wirusa EBOLA. Procedurę tę, wprowadzono także w Siłach Zbrojnych RP.
Państwowi Inspektorzy Sanitarni MSW na obszarze 3 województw (lubelskiego, pomorskiego i
zachodniopomorskiego), zgodnie z wprowadzoną procedurą prowadzili nadzór epidemiologiczny nad
funkcjonariuszami Policji, którzy powrócili z krajów Afryki Zachodniej (Liberia), na których
wystąpiła epidemia gorączki Ebola. Zgodnie z przyjętą procedurą przeprowadzono wywiad
epidemiologiczny oraz wykonano pomiar temperatury (na lotnisku) i zastosowano 21 dniowy nadzór
epidemiologiczny w miejscu zamieszkania funkcjonariuszy.
W ramach działań przygotowujących funkcjonariuszy i pracowników resortu na potencjalne zdarzenie
związane z chorobą szczególnie niebezpieczną i wysoce zakaźną w 2014 roku Państwowi Inspektorzy
Sanitarni MSW na obszarach poszczególnych województw, zorganizowali i przeprowadzili 233
działań oświatowo-zdrowotnych dla funkcjonariuszy oraz 16 dla pracowników ZOZ MSW w oparciu
o informacje i procedury opracowane przez GIS MSW. Działania te są kontynuowane w latach 20152016 jako jedne z głównych kierunków działalności sanitarnej.
2. Działania oświatowe PIS MSW (dane z 2015 r. obecnie w opracowaniu)
Państwowi Inspektorzy Sanitarni MSW na obszarze poszczególnych województw prowadzą
działalność edukacyjną w zakresie promocji zdrowia dla funkcjonariuszy służb resortu (Policji, PSP,
SG, BOR i „Pozostałe resortu”) i pracowników zakładów opieki zdrowotnej MSW. W 2014 r.
przeprowadzono ogółem 1933 działania (w tym 604 wykłady) z tego zakresu dla 33074 słuchaczy.
Niezwykle istotne znaczenia miało opracowanie i realizacja 6 wykładów na temat zagrożenia
wirusem EBOLA oraz innych chorób niebezpiecznych i wysoce zakaźnych. Wykłady odbyły się
wiosną tego roku na terenie szkół Państwowej Straży Pożarnej dla funkcjonariuszy wszystkich
Jednostek Ratownictwa Chemicznego PSP, wyznaczonych do działań związanych z przypadkami
zachorowań lub podejrzeń o zachorowanie spowodowane wirusem EBOLA lub innym
niebezpiecznym czynnikiem biologicznym. Wykład ten zamieszczono także na stronie internetowej
PSP i PIS MSW. Osobne wykłady o tej tematyce GIS MSW wygłosił dla dyrektorów ZOZ MSW,
służb BHP Policji oraz dla Biura Komendanta Głównego Policji.
Planowanie i realizacja zadań obronnych
Państwowa Inspekcja Sanitarna MSW jest jednostką organizacyjną resortu spraw
wewnętrznych, przewidzianą do militaryzacji, w stanach gotowości obronnej państwa (również w
przypadku obowiązywania stanu wyjątkowego, wprowadzonego ze względu na zagrożenie
bezpieczeństwa wewnętrznego) oraz w przypadku wprowadzenia na terenie kraju stanu wyjątkowego,
7
w czasie wojny, jak również w przypadku udziału Rzeczypospolitej, w działaniach wynikających z art.
5 Traktatu Północnoatlantyckiego.
Wynika to z rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 24 listopada 2009 r. w sprawie
militaryzacji jednostek organizacyjnych wykonujących zadania na rzecz obronności lub
bezpieczeństwa państwa (Dz.U. Nr 210, poz. 1612), gdyż PIS MSW jest jednostką organizacyjną,
która w razie zagrożenia bezpieczeństwa państwa, jak i w czasie wojny realizuje zadania mające
wpływ na utrzymanie bezpieczeństwa państwa oraz utrzymanie ochrony obiektów o szczególnym
znaczeniu dla bezpieczeństwa i obronności państwa (§ 3.1.6) i 7)). W ww. okolicznościach jednostka
realizuje zadania określone przez Ministra Spraw Wewnętrznych dostosowane do zadań operacyjnych
jednostek Policji, Państwowej Straży Pożarnej, Straży Granicznej, jak również Agencji Wywiadu,
Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego oraz Centralnego Biura Antykorupcyjnego, które również
zwiększają swoją liczebność w przypadku militaryzacji. Należy zwrócić uwagę, iż niezależnie od
realizacji dodatkowych zadań, fakt zwiększenia liczby funkcjonariuszy ww. służb wymaga od PIS
MSW wzmożenia bieżącego nadzoru. Przygotowano wszystkie rozwiązania prawno-organizacyjne
zmierzające do zapewnienia ciągłości funkcjonowania Inspekcji – jako jednostki zmilitaryzowanej
oraz sprawowania właściwego nadzoru w wyższych stanach gotowości obronnej państwa.
3. Pozostałe działania Państwowej Inspekcji Sanitarnej MSW
Poza podstawową ustawową działalnością pracownicy PIS MSW oraz GIS MSW biorą udział w
pracach wielu zespołów i komisji takich jak:
 Rada do spraw Zdrowia Publicznego
 Międzyresortowy Zespół Koordynacyjny Programu Ograniczania Zdrowotnych Następstw
Palenia Tytoniu w Polsce – koordynator w resorcie spraw wewnętrznych i administracji
(Ministerstwo Zdrowia) .
 Międzyresortowa Komisja ds. Najwyższych Dopuszczalnych Stężeń i Natężeń Czynników
Szkodliwych dla Zdrowia w Środowisku Pracy.
 Rada Sanitarno-Epidemiologiczna przy Głównym Inspektorze Sanitarnym Zespół ds.
Wdrożenia Międzynarodowych Przepisów Zdrowotnych w Ministerstwie Zdrowia.
 Zespół ds. funkcjonowania i doskonalenia Jednolitego Krajowego Systemu Wykrywania
Skażeń i Alarmowania przy Sztabie Generalnym Wojska Polskiego.
 Zespół Zarządzania Kryzysowego.
 Komisja do spraw wdrożenia Dyrektywy 2013/59/2013, przy Prezesie Państwowej Agencji
Atomistyki oraz Dyrektywy 2013/59/2013, w Ministerstwie Zdrowia (prowadzi Krajowe
Centrum Ochrony Radiologicznej w Ochronie Zdrowia).
 Forum Współpracy w zakresie nadzoru nad chemikaliami.
Działania organizacyjne mające na celu polepszenie jakości pracy
Od listopada 2015 roku rozpoczęto prace nad wprowadzeniem elektronicznego systemu
sprawozdawczości wraz z elementami nadzoru epidemiologicznego. Według przyjętego
harmonogramu system ten ma być w pełni wdrożony we wszystkich województwach od 1 stycznia
2017 roku. W koncepcji systemu założono możliwość jego rozbudowy, w zależności od potrzeb
użytkownika.
Współpraca PIS MSW z innymi jednostkami i instytucjami:
8
1. Państwowa Inspekcja Sanitarna
2. Wojskowa Inspekcja Sanitarna
3. Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego – Państwowy Zakład Higieny
4. Wojskowy Instytut Higieny i Epidemiologii
5. Ośrodek Diagnostyki i Zwalczania Zagrożeń Biologicznych
6. Centrum Reagowania Epidemiologicznego Sił Zbrojnych RP
7. Instytut Optoelektroniki Wojskowej Akademii Technicznej
Wykaz wydanych wytycznych i procedur opracowanych przez GIS MSW:
2003
1. Wytyczne Głównego Inspektora Sanitarnego MSWiA z dnia 9 kwietnia 2003 r. dotyczące
postępowania w przypadku podejrzenia SARS – zespołu ciężkiej ostrej niewydolności
oddechowej.
2006
1. Wytyczne GIS MSWiA w sprawie zasad zachowania bezpieczeństwa epidemiologicznego przez
funkcjonariuszy Policji podczas likwidowania ognisk epizoocji ptasiej grypy 2006 r.
2. Wytyczne GIS MSWiA w sprawie zasad zachowania bezpieczeństwa epidemiologicznego przez
funkcjonariuszy Państwowej Straży Pożarnej podczas likwidowania ognisk epizoocji ptasiej
grypy.
2009
1. Wytyczne Głównego Inspektora sanitarnego MSWiA w sprawie stosowania odzieży ochronnej i
innych środków mających na celu zapobieganie zakażeniu funkcjonariuszy wirusami
wywołującymi grypę lub infekcję grypopochodne (2009).
2. Wytyczne GIS MSWiA z dnia 16 czerwca 2009 r. w sprawie ochrony zdrowia na wypadek
wystąpienia epidemii grypy lub innych chorób przenoszonych drogą powietrzno-kropelkową.
3. Informacja dotycząca możliwości zawleczenia na terytorium Polski wirusa grypy świń (2009).
4. Wytyczne GIS MSWiA z dnia 16 czerwca 2009 r. w sprawie standardów postepowania w
zakładach opieki zdrowotnej MSWiA w zakresie ochrony zdrowia na wypadek wystąpienia
epidemii grypy lub innych chorób przenoszonych drogą powietrzno-kropelkową.
5. Wytyczne co do środków ochrony osobistej i zachowania bezpieczeństwa w kontakcie z osobami
potencjalnie chorymi.
6. Instrukcja dotycząca warunków izolowania funkcjonariusza z objawami zakażenia w miejscu
odbywania służby.
2010
1. Wytyczne Głównego Inspektora Sanitarnego MSWiA z dnia 1 czerwca 2010 r. w sprawie zasad
postepowania funkcjonariuszy Państwowej Straży Pożarnej biorących udział w akcji powodziowej.
2. Wytyczne Głównego Inspektora Sanitarnego MSWiA w sprawie zasad uodpornienia przeciwko
tężcowi funkcjonariuszy wykonujących czynności na obszarach objętych powodzią – umieszczone na
stronie internetowej PIS MSW.
2014
9
1. Procedura wyboru producenta żywności w policji. Procedura postępowania w razie pojawienia się
ogniska zatrucia pokarmowego w pododdziałach i oddziałach policji 2014r. Zostały wydane w
2012r dla Policji po EURO 2012.
2. Wytyczne Głównego Inspektora Sanitarnego Ministerstwa Spraw Wewnętrznych z dnia 12 lutego
2014 r. w sprawie organizacji postępowań po ekspozycyjnych w jednostkach podległych i
organizacyjnych podległych i nadzorowanych przez ministra właściwego do spraw wewnętrznych.
3. Procedura postępowania w stosunku do osoby podejrzanej o chorobę wysoce zakaźną i
szczególnie niebezpieczną lub z potwierdzonym jej rozpoznaniem jak i w stosunku do osoby
zakwalifikowanej do odbywania kwarantanny z dnia 19 listopada 2014 r.
4. Procedura przeciwepidemiczna obowiązująca w przypadku funkcjonariusza powracającego z
kraju występowania zachorowań na gorączkę krwotoczną Ebola.
5. Procedura przeciwepidemiczna z dnia 3 listopada 2014 r. obowiązująca w przypadku
funkcjonariusza powracającego z kraju występowania zachorowań na gorączkę krwotoczną Ebola.
6. Dodatkowe zalecenia Głównego Inspektora Sanitarnego Ministerstwa Spraw Wewnętrznych dla
Państwowej Straży Pożarnej w celu przeciwdziałania zakażeniu funkcjonariuszy PSP wirusem
EBOV.
7. Dodatkowe wytyczne w sprawie konieczności prowadzenia dodatkowego nadzoru sanitarnoepidemiologicznego w przypadku zadysponowania służb podległych Ministrowi Spraw
Wewnętrznych w celu likwidacji zagrożenia wirusem EBOV.
8. Wytyczne Głównego Inspektora Sanitarnego Ministerstwa Spraw Wewnętrznych z dnia 25
sierpnia 2014 r. dla Państwowej Straży Pożarnej w sprawie zasad postępowania
przeciwepidemicznego w przypadku zagrożenia wirusem Ebola.
9. Wytyczne Głównego Inspektora Sanitarnego Ministerstwa Spraw Wewnętrznych z dnia 25
sierpnia 2014 r. w sprawie bezpieczeństwa Biologicznego funkcjonariuszy Państwowej Straży
Pożarnej biorących udział w misjach zagranicznych.
10. Wytyczne Głównego Inspektora Sanitarnego Ministerstwa Spraw Wewnętrznych z dnia 22
sierpnia 2014 r. dla Policji, Straży Granicznej i Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego w
sprawie zasad postępowania przeciwepidemicznego w przypadku zagrożenia wirusem Ebola.
11. Wytyczne Głównego Inspektora Sanitarnego Ministerstwa Spraw Wewnętrznych z dnia 19
sierpnia 2014 r. dotycząca zasad postępowania przeciwepidemicznego w obiektach ochrony
zdrowia MSW w przypadku zwalczania wirusa Ebola wraz z informacją dotyczącą leczenia.
12. Wytyczne Głównego Inspektora Sanitarnego Ministerstwa Spraw Wewnętrznych z dnia 12 lutego
2014 r. w sprawie organizacji postępowań poekspozycyjnych w jednostkach podległych i
organizacyjnych podległych i nadzorowanych przez ministra właściwego do spraw wewnętrznych.
13. Procedura „Algorytm postępowania i współdziałania w przypadku otrzymania
niezidentyfikowanej przesyłki mogącej stanowić zagrożenie chemiczne, biologiczne i radiacyjne”.
14. Procedura przeciwepidemiczna w przypadku narażenia lub zakażenia funkcjonariusza bądź
pracownika resortu spraw wewnętrznych wirusem EBOV.
2015
1. Zasady postępowania jednostek Państwowej Straży Pożarnej w przypadku podejrzenia zagrożenia
chorobami szczególnie niebezpiecznymi i wysoce zakaźnymi.
2. Zasady działań Państwowej Straży Pożarnej podczas wystąpienia zagrożenia z niezidentyfikowaną
przesyłką oraz organizacji transportu materiałów biologicznych do laboratorium Wojskowego
Instytutu Higieny i Epidemiologii w Puławach.
2016
10
1. Wytyczne Głównego Inspektora Sanitarnego MSW z dnia 02.02.2016 r. w sprawie standardów
wyposażenia i zasad postępowania w przypadku grypy sezonowej funkcjonariuszy i
pracowników służb podległych ministrowi spraw wewnętrznych i administracji, Agencji
Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu i Centralnego Biura Antykorupcyjnego.
11