WIEDZA I ŻYCIE 1-9

WIEDZA I śYCIE
2009
SPIS TREŚCI
nr 1
2
2
PYTANIA CZYTELNIKÓW
Z ARCHIWUM „WIEDZY I śYCIA"
INNE SPOJRZENIE
4
Potęga i smutek Japonii / Michał Karuki Yamazaki
10
SYGNAŁY
20
EXTREMA
NA KOŃCU JĘZYKA
21
Niedziałek / Jerzy Bralczyk
TEMAT MIESIĄCA
ENERGETYKA JĄDROWA
22
O atom w ryzach / Jarosław Chrostowski
29
3 tysiąc stóp pod ziemią / ElŜbieta Wieteska
JAK TO DZIAŁA
32
Wielkie grzanie / ElŜbieta Wieteska
GEOMORFOLOGIA
34
Matterhorn nadaje / Andrzej Hołdys
MEDYCYNA
38
Obcy we własnym lustrze / Marta śylicz
ZDJĘCIE MIESIĄCA
40
Owad owadowi wilkiem
HISTORIA
42
Jednym strzałem / Michał Cetnarowski
ASTRONOMIA
46
Widok Na Obcy Glob / Weronika Śliwa
GEMMOLOGIA
50
Kamień Św. Hildy / Tomasz Sobczak
MEDYCYNA
52
Mleczny Hormon / Małgorzata T. Załoga
KONKURS
5
Przygoda Z Japonią
NANOTECHNOLOGIA
58
Przepis Na Sztuczny Mózg / Jarosław Chrostowski
UCZENI W ANEGDOCIE ZBRODNIARZ
63
Czy Dobroczyńca / Andrzej Kajetan Wróblewski
64
RECENZJE KSIĄśEK
69
RZECZY DO RZECZY
LABORATORIUM
70
Noworoczne fraktale / Hanna Męczyńska
PUZELAND
72
Hokus-blokus / Marek Penszko
GŁOWA DO GÓRY
74
Poszukiwacz supercząstek / Weronika Śliwa
CHICHOT ZZA WIELKIEJ WODY
79
Nieśmiertelna inteligencja / Krzysztof Szymborski
80
LISTY CZYTELNIKÓW
nr 2
2
PYTANIA CZYTELNIKÓW
2
Z ARCHIWUM „WIEDZY I śYCIA"
INNE SPOJRZENIE
4
Jadowite Ślicznotki / Daniel Lenart
10
SYGNAŁY
20
EXTREMA
NA KOŃCU JĘZYKA
21
Wszystko dobre, ale w miarę / Jerzy Bralczyk
TEMAT MIESIĄCA
FILOZOFIA NAUKI
22
Na drabinie wymiarów / Jarosław Chrostowski
JAK TO DZIAŁA
28
Prąd z podmuchów / Jarosław Chrostowski
TECHNOLOGIA
30
Kanada pachnąca smołą / Andrzej Hołdys
MEDYCYNA
34
Polubić dreszcze / Witold Ferens
ASTRONOMIA
36
Nazwa dla gwiazdy / Weronika Śliwa
ZDJĘCIE MIESIĄCA
40
Pikantne Ŝniwa na Jedwabnym Szlaku
ANTROPOLOGIA
42
Ucztując z trupami / Jerzy Besala
MEDYCYNA
46
Usłyszeć raka / Hanna Męczyńska
TRANSPORT
50
Co i gdzie lata / Jerzy Liwiński
KONKURS
56
Przygoda z Japonią
MEDYCYNA
58
Ten pyszny tłuszcz / Wisława Karolewska
UCZENI W ANEGDOCIE
63
Władca mrozu / Andrzej Kajetan Wróblewski
64
RECENZJE KSIĄśEK
68
RZECZY DO RZECZY
LABORATORIUM
70
Odrobina szaleństwa / Hanna Męczyńska
PUZELAND
72
Saper szuka skarbów / Marek Penszko
GŁOWA DO GÓRY
74
Polowanie na kometę / Weronika Śliwa
CHICHOT ZZA WIELKIEJ WODY
79
Psychologia stosowana / Krzysztof Szymborski
80
LISTY CZYTELNIKÓW
nr 3
2
PYTANIA CZYTELNIKÓW
2
Z ARCHIWUM „WIEDZY I śYCIA"
SPOJRZENIE
4
Gra w czerwone / ElŜbieta Wieteska
10
SYGNAŁY
20
EXTREMA
NA KOŃCU JĘZYKA
21
Jedyny prawdziwy wróg człowieka / Jerzy Bralczyk
TEMAT MIESIĄCA
TECHNOLOGIE
22
O jak królik z kapelusza / Jarosław Chrostowski
JAK TO DZIAŁA
28
Ciepło ze śmieci / ElŜbieta Wieteska
ASTRONOMIA
30
Rok, w którym zmienił się wszechświat / Jarosław Włodarczyk
FARMAKOLOGIA
34
Bardzo zmienna niewiadoma / Małgorzata T. Załoga
GEOGRAFIA
36
Sekret gór Gamburcewa / Andrzej Hołdys
ZDJĘCIE MIESIĄCA
40
Tama w centrum świata
HISTORIA
42
Jak medycyna odkrywała kobiety Fin de Siécle’u / Magdalena Gawin
MEDYCYNA
46
Wojna domowa w organizmie / Maciej Chałubiński
BIOLOGIA
50
Nadzieja dla wilków / Włodzimierz Jędrzejowski, Bogumiła
Jędrzejowska
ODKRYCIA
54
Jesteś tam Czyngis-Chanie? / Katarzyna Golik
ASTRONOMIA
58
Noc astronoma / Radosław Poleski
UCZENI W ANEGDOCIE
63
Oblicza królewskiego astronoma / Andrzej Kajetan Wróblewski
64
RECENZJE KSIĄśEK
68
RZECZY DO RZECZY
LABORATORIUM
70
Eksperyment z niespodzianką / Hanna Męczyńska
PUZELAND
72
Spacerkiem po skarbcach / Marek Penszko
GŁOWA DO GÓRY
74
Skalna pamiątka / Weronika Śliwa
CHICHOT ZZA WIELKIEJ WODY
79
Śniegologia teoretyczna i stosowaną / Krzysztof Szymborski
80
LISTY CZYTELNIKÓW
nr 4
2
PYTANIA CZYTELNIKÓW
2
Z ARCHIWUM „WIEDZY I śYCIA"
INNE SPOJRZENIE
2
Władza / ElŜbieta Wieteska
10
SYGNAŁY
20
EXTREMA
NA KOŃCU JĘZYKA
21
Prawda was wyzwoli / Jerzy Bralczyk
TEMAT MIESIĄCA
ETYKA
22
Neurobiologia moralności / Jerzy Vetulani
JAK TO DZIAŁA
30
Sztuczne słońce / ElŜbieta Wieteska
HISTORIA NAUKI
32
Jedyna taka linia w Polsce / Jarosław Włodarczyk
FIZYKA
36
Fantastyczne światło / Jarosław Chrostowskl
ZDJĘCIE MIESIĄCA
40
śmiertelne zmagania
HISTORIA
42
Piękny i mroczny / Michał Cetnarowski
BIOLOGIA MORZA
46
Oceaniczna apokalipsa / Wojciech Mikołuszko
ENERGETYKA
50
Nerka dla ITER-a / ElŜbieta Wieteska
GEOGRAFIA
52
Więcej światła / Andrzej Hołdys
EKOLOGIA
56
Oszałamiająca kariera pewnego krzaka / ElŜbieta Wieteska
KULTURA
58
Polskie historie kulinarne / Piotr Adamczewski
UCZENI W ANEGDOCIE
63
Noblista kinoman / Andrzej Kajetan Wróblewski
64
RECENZJE KSIĄśEK
68
RZECZY DO RZECZY
LABORATORIUM
70
Wodne konstrukcje / Hanna Męczyńska
PUZELAND
72
W jedności siła / Harek Penszko
GŁOWA DO GÓRY
74
Wyprawa na bieguny / Weronika Śliwa
CHICHOT ZZA WIELKIEJ WODY
77
Dylematy ekologów / Krzysztof Szymborski
80
LISTY CZYTELNIKÓW
nr 5
2
PYTANIA CZYTELNIKÓW
2
Z ARCHIWUM „WIEDZY I śYCIA"
INNE SPOJRZENIE
4
Zaglądanie do dziury / Andrzej Hołdys
10
SYGNAŁY
20
EXTREMA
21
21
NA KOŃCU JĘZYKA
Z jadu, soku, ziół, prochów / Jerzy Bralczyk
TEMAT MIESIĄCA
MIKROBIOLOGIA
22
Cicha śmierć / Jan Grajewski. Magdalena TwaroŜek
JAK TO DZIAŁA
28
Latające skrzydło / Łukasz Sołtysiak
SOCJOLOGIA
30
Spektakl zwany demokracją / Magdalena Nowicka
MEDYCYNA
34
Plemniki z usterką / Anna i Zbigniew Adamscy
GEOLOGIA
36
Morze bez wody / Andrzej Hołdys
ZDJĘCIE MIESIĄCA
40
KsięŜyc czy waza?
HISTORIA
42
Św. Anna Samotrzeć ze Strzegomia / Henryk Szczepański
ASTRONOMIA
46
Minigwiazdy czy maksiplanety? / Weronika Śliwa
NAGRODY NOBLA
52
kolorowanie mikroświata / Beata Wielgus-Kutrowska
LOTNICTWO
56
Obcy nad krajem rad / Janusz Piotrkowski
ANATOMIA
60
Edukacja czy profanacja, sztuka czy kicz / Jarosław Molenda
UCZENI W ANEGDOCIE
645 Noblista z nosem boksera / Andrzej Kajetan Wróblewski
66
RECENZJE KSIĄśEK
71
RZECZY DO RZECZY
LABORATORIUM
72
Wynalazek pastora / Hanna Męczyńska
PUZELAND
74
Hetmanokracja / Marek Penszko
GŁOWA DO GÓRY
76
Czterysta lat! / Weronika Śliwa
CHICHOT ZZA WIELKIEJ WODY
79
Nomen zły omen / Krzysztof Szymborski
80
LISTY CZYTELNIKÓW
nr 6
2
PYTANIA CZYTELNIKÓW
2
Z ARCHIWUM „WIEDZY I śYCIA"
INNE SPOJRZENIE
4
Z głową w chmurach / Bogusław Bartosik
10
SYGNAŁY
20
EXTREMA
NA KOŃCU JĘZYKA
21
Pamięć, pomnik, pamiętnik / Jerzy Bralczyk
TEMAT MIESIĄCA
ARCHEOLOGIA
22
Uzupełnianie przeszłości / Agnieszka Krzemińska
JAK TO DZIAŁA
30
Antymateria na dyŜurze / ElŜbieta Wieteska
ASTRONOMIA
32
Kosmiczna łamigłówka / Krzysztof Bolejko
GEOGRAFIA
36
Inwazja glonów / Andrzej Hołdys
ZDJĘCIE MIESIĄCA
40
Tropienie neutrin
PSYCHOLOGIA
42
Przywrócić równowagę / rozmowa z profesorem Philipem Zimbardo
MEDYCYNA
46
Na Ŝywca / Marta śylicz
FIZYKA
50
Diamenty z ołówka / Katarzyna Ostasiewicz
NANOTECHNOLOGIA
56
Megaapetyt na nanoŜywność / Joanna Ziembicka
GEOLOGIA
60
Wakacje z amonitami (1) / Monika Krzeczyńska i inni
UCZENI W ANEGDOCIE
65
Czy ona jest kobietą? / Andrzej Kajetan Wróblewski
66
RECENZJE KSIĄśEK
70
RZECZY DO RZECZY
LABORATORIUM
72
Rzut oka na oko / Anna i Zbigniew Adamscy
PUZELAND
74
Hetmanomachia / Harek Penszko
GŁOWA DO GÓRY
76
NajlŜejsza planeta / Weronika Śliwa
CHICHOT ZZA WIELKIEJ WODY
79
ŁŜe jak naoczny świadek / Krzysztof Szymborski
80
LISTY CZYTELNIKÓW
nr 7
2
PYTANIA CZYTELNIKÓW
2
Z ARCHIWUM „WIEDZY I śYCIA"
INNE SPOJRZENIE
4
Powiększenie / ElŜbieta Wieteska
10
SYGNAŁY
20
EXTREMA
NA KOŃCU JĘZYKA
21
Towarzysz podróŜy / Jerzy Bralczyk
TEMAT MIESIĄCA - KSIĘśYC
22
Program Apollo. Wielki wyścig / Waldemar Zwierzchlejski
30
Wycinki z prasy Peerelu. Luna bez tajemnic
32
Program Constellation. Wracamy! / Jakub Ryzenko
EKSPLOATACJA
38
Potrzebny od zaraz / Weronika Śliwa
ZDJĘCIE MIESIĄCA
40
Rzut oka na księŜyc / Weronika Śliwa
LITERATURA
42
PodróŜe fantastyczne / Jarosław Włodarczyk
URBANISTYKA
46
Miasto pod miastem / Andrzej Hołdys
MEDYCYNA
50
Szczepionka zamiast wiertła / Daria Socha, Maciej Chałubiński
HISTORIA
54
Bitwa pod Konotopem / Jerzy Besala
ENTOMOLOGIA
58
Co nas gryzie / Łukasz Przybyłowicz
GEOLOGIA
62
Wakacie z amonitami (2) / Grzegorz Pieńkowski i inni
UCZENI W ANEGDOCIE
67
Niemieckie powietrze / Andrzej Kajetan Wróblewski
68
72
RECENZJE KSIĄśEK
RZECZY DO RZECZY
PUZELAND
74
Ustępliwe hetmany polne / Marek Penszko
GŁOWA DO GÓRY
76
Naprawione oko ziemi / Weronika Śliwa
CHICHOT ZZA WIELKIEJ WODY
79
W naukowym rytmie / Krzysztof Szymborski
80
LISTY CZYTELNIKÓW
nr 8
2
PYTANIA CZYTELNIKÓW
2
Z ARCHIWUM „WIEDZY I śYCIA"
INNE SPOJRZENIE
4
Pustkowia / Andrzej Hołdys
10
SYGNAŁY
20
EXTREMA
NA KOŃCU JĘZYKA
21
Niesymetryczne rodzicielstwo / Jerzy Bralczyk
TEMAT MIESIĄCA
MEDYCYNA
22
Polowanie na wszechmocne komórki / Maria Anna CiemerychLitwinienko
JAK TO DZIAŁA
30
Cienko, giętko, organicznie / ElŜbieta Wieteska
LUDZIE NAUKI
32
Badania jak puzzle / rozmowa z profesorem Stanisławem Karpińskim
EKOLOGIA
36
Czwarty Ŝywioł / Rafał Zwolak
ZDJĘCIE MIESIĄCA
40
Czy te oczy mogą kłamać?
LITERATURA
42
śycie bez przymiotników / Michał Cetnarowski
MOTORYZACJA
46
Jutro poznasz Evę / Krzysztof Wojciechowicz
50
Jeszcze czyściej / Wisława Karolewska
MEDYCYNA
52
Socjologia bakterii / Monika Klejman
HISTORIA
56
Intruzi znikąd / Bartosz Nowacki
GEOLOGIA
60
Wakacie z amonitami (3) / Andrzej Szymkowiak i inni
UCZENI W ANEGDOCIE
65
Taniec atomów / Andrzej Kajetan Wróblewski
66
RECENZJE KSIĄśEK
70
RZECZY DO RZECZY
LABORATORIUM
72
Zraszacz Feynmana / Hanna Męczyńska
PUZELAND
74
Po omacku / Marek Penszko
GTOWA DO GÓRY
76
Powrót od Jowisza / Weronika Śliwa
CHICHOT ZZA WIELKIEJ WODY
79
Stres to zdrowie / Krzysztof Szymborski
80
LISTY CZYTELNIKÓW
nr 9
2
PYTANIA CZYTELNIKÓW
2
Z ARCHIWUM „WIEDZY I śYCIA"
INNE SPOJRZENIE
4
Sztuka kamuflaŜu / Daniel Lenart
10
SYGNAŁY
20
EXTREMA
21
21
NA KOŃCU JĘZYKA
Wynachodek? / Jerzy Bralczyk
TEMAT MIESIĄCA
TECHNIKA
22
Zapomniani zwycięzcy / Bolesław Orłowski
JAK TO DZIAŁA
30
Linia po linii / Wisława Karolewska
KULTURA
32
Muzyka współczesna - jaka jest, nie kaŜdy widzi / Tadeusz Wielecki
ASTROBIOLOGIA
36
Kosmiczny Łomot / Andrzej Hołdys
ZDJĘCIE MIESIĄCA
40
Widzę ciemność
ARCHITEKTURA
42
Ornament i zbrodnia / Magdalena Gawin
BIOCHEMIA
48
Moda na C / Marek Jurgowiak
BIOLOGIA
50
Kwiatek dla genetyka / Joanna Stojak
śYWIENIE
53
Słodko i zdrowo / Joanna Ziembicka
TECHNIKI SATELITARNE
54
Terra patrzy na ziemię / Andrzej Hołdys
RACHUNEK PRAWDOPODOBIEŃSTWA
56
Automaty pod lupą / Piotr Wołowik
GEOLOGIA
56
Wakacje z amonitami (4) / Marek Awdankiewicz i inni
UCZENI W ANEGDOCIE
65
gdzie mam wysiąść? / Andrzej Kajetan Wróblewski
66
RECENZJE KSIĄśEK
70
RZECZY DO RZECZY
LABORATORIUM
72
PodłuŜne, poprzeczne, stojące / Hanna Męczyńska
PUZELAND
74
Matowanie w ciemno / Marek Penszko
GŁOWA DO GÓRY
76
Towarzyszki banity / Weronika Śliwa
CHICHOT ZZA WIELKIEJ WODY
79
Jak Ŝyć dłuŜej? / Krzysztof Szymborski
80
LISTY CZYTELNIKÓW